2025-09-26 00:53:40 [scrapy.utils.log] INFO: Scrapy 2.11.1 started (bot: news_scraper) 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.utils.log] INFO: Versions: lxml 6.0.0.0, libxml2 2.14.4, cssselect 1.3.0, parsel 1.10.0, w3lib 2.3.1, Twisted 25.5.0, Python 3.11.13 (main, Jul 15 2025, 19:29:01) [GCC 14.2.0], pyOpenSSL 25.1.0 (OpenSSL 3.5.1 1 Jul 2025), cryptography 45.0.5, Platform Linux-5.15.0-139-generic-x86_64-with 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.addons] INFO: Enabled addons: [] 2025-09-26 00:53:40 [asyncio] DEBUG: Using selector: EpollSelector 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.utils.log] DEBUG: Using reactor: twisted.internet.asyncioreactor.AsyncioSelectorReactor 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.utils.log] DEBUG: Using asyncio event loop: asyncio.unix_events._UnixSelectorEventLoop 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.extensions.telnet] INFO: Telnet Password: 308ecf686cd5432f 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from creating-client-class.iot-data to creating-client-class.iot-data-plane 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-call.apigateway to before-call.api-gateway 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from request-created.machinelearning.Predict to request-created.machine-learning.Predict 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-parameter-build.autoscaling.CreateLaunchConfiguration to before-parameter-build.auto-scaling.CreateLaunchConfiguration 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-parameter-build.route53 to before-parameter-build.route-53 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from request-created.cloudsearchdomain.Search to request-created.cloudsearch-domain.Search 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from docs.*.autoscaling.CreateLaunchConfiguration.complete-section to docs.*.auto-scaling.CreateLaunchConfiguration.complete-section 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-parameter-build.logs.CreateExportTask to before-parameter-build.cloudwatch-logs.CreateExportTask 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from docs.*.logs.CreateExportTask.complete-section to docs.*.cloudwatch-logs.CreateExportTask.complete-section 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-parameter-build.cloudsearchdomain.Search to before-parameter-build.cloudsearch-domain.Search 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from docs.*.cloudsearchdomain.Search.complete-section to docs.*.cloudsearch-domain.Search.complete-section 2025-09-26 00:53:40 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/endpoints.json 2025-09-26 00:53:40 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/sdk-default-configuration.json 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Event choose-service-name: calling handler 2025-09-26 00:53:40 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/s3/2006-03-01/service-2.json.gz 2025-09-26 00:53:40 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/s3/2006-03-01/endpoint-rule-set-1.json.gz 2025-09-26 00:53:40 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/partitions.json 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Event creating-client-class.s3: calling handler 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Event creating-client-class.s3: calling handler ._handler at 0x7f61a8ebfec0> 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Event creating-client-class.s3: calling handler 2025-09-26 00:53:40 [botocore.endpoint] DEBUG: Setting s3 timeout as (60, 60) 2025-09-26 00:53:40 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/_retry.json 2025-09-26 00:53:40 [botocore.client] DEBUG: Registering retry handlers for service: s3 2025-09-26 00:53:40 [botocore.utils] DEBUG: Registering S3 region redirector handler 2025-09-26 00:53:40 [botocore.utils] DEBUG: Registering S3Express Identity Resolver 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.middleware] INFO: Enabled extensions: ['scrapy.extensions.corestats.CoreStats', 'scrapy.extensions.telnet.TelnetConsole', 'scrapy.extensions.memusage.MemoryUsage', 'scrapy.extensions.closespider.CloseSpider', 'scrapy.extensions.feedexport.FeedExporter', 'scrapy.extensions.logstats.LogStats', 'scrapy.extensions.throttle.AutoThrottle'] 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.crawler] INFO: Overridden settings: {'AUTOTHROTTLE_ENABLED': True, 'BOT_NAME': 'news_scraper', 'CLOSESPIDER_TIMEOUT': 1800, 'CONCURRENT_REQUESTS': 4, 'DOWNLOAD_DELAY': 2, 'FEED_EXPORT_ENCODING': 'utf-8', 'LOG_FILE': '/opt/scrapyd/logs/news_scraper/thuvienphapluatdocs_timestamp/29f0e50a9a7311f086971e907748958e.log', 'NEWSPIDER_MODULE': 'news_scraper.spiders', 'REQUEST_FINGERPRINTER_IMPLEMENTATION': '2.7', 'ROBOTSTXT_OBEY': True, 'SPIDER_MODULES': ['news_scraper.spiders'], 'TWISTED_REACTOR': 'twisted.internet.asyncioreactor.AsyncioSelectorReactor'} 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.middleware] INFO: Enabled downloader middlewares: ['scrapy.downloadermiddlewares.robotstxt.RobotsTxtMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.httpauth.HttpAuthMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.downloadtimeout.DownloadTimeoutMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.defaultheaders.DefaultHeadersMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.useragent.UserAgentMiddleware', 'news_scraper.middlewares.NewsScraperDownloaderMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.retry.RetryMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.redirect.MetaRefreshMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.httpcompression.HttpCompressionMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.redirect.RedirectMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.cookies.CookiesMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.httpproxy.HttpProxyMiddleware', 'scrapy.downloadermiddlewares.stats.DownloaderStats'] 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.middleware] INFO: Enabled spider middlewares: ['scrapy.spidermiddlewares.httperror.HttpErrorMiddleware', 'scrapy.spidermiddlewares.offsite.OffsiteMiddleware', 'scrapy.spidermiddlewares.referer.RefererMiddleware', 'scrapy.spidermiddlewares.urllength.UrlLengthMiddleware', 'scrapy.spidermiddlewares.depth.DepthMiddleware'] 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.middleware] INFO: Enabled item pipelines: [] 2025-09-26 00:53:40 [scrapy.core.engine] INFO: Spider opened 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from creating-client-class.iot-data to creating-client-class.iot-data-plane 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-call.apigateway to before-call.api-gateway 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from request-created.machinelearning.Predict to request-created.machine-learning.Predict 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-parameter-build.autoscaling.CreateLaunchConfiguration to before-parameter-build.auto-scaling.CreateLaunchConfiguration 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-parameter-build.route53 to before-parameter-build.route-53 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from request-created.cloudsearchdomain.Search to request-created.cloudsearch-domain.Search 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from docs.*.autoscaling.CreateLaunchConfiguration.complete-section to docs.*.auto-scaling.CreateLaunchConfiguration.complete-section 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-parameter-build.logs.CreateExportTask to before-parameter-build.cloudwatch-logs.CreateExportTask 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from docs.*.logs.CreateExportTask.complete-section to docs.*.cloudwatch-logs.CreateExportTask.complete-section 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from before-parameter-build.cloudsearchdomain.Search to before-parameter-build.cloudsearch-domain.Search 2025-09-26 00:53:40 [botocore.hooks] DEBUG: Changing event name from docs.*.cloudsearchdomain.Search.complete-section to docs.*.cloudsearch-domain.Search.complete-section 2025-09-26 00:53:40 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/endpoints.json 2025-09-26 00:53:41 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/sdk-default-configuration.json 2025-09-26 00:53:41 [botocore.hooks] DEBUG: Event choose-service-name: calling handler 2025-09-26 00:53:41 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/s3/2006-03-01/service-2.json.gz 2025-09-26 00:53:41 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/s3/2006-03-01/endpoint-rule-set-1.json.gz 2025-09-26 00:53:41 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/partitions.json 2025-09-26 00:53:41 [botocore.hooks] DEBUG: Event creating-client-class.s3: calling handler 2025-09-26 00:53:41 [botocore.hooks] DEBUG: Event creating-client-class.s3: calling handler ._handler at 0x7f61a80d0ea0> 2025-09-26 00:53:41 [botocore.hooks] DEBUG: Event creating-client-class.s3: calling handler 2025-09-26 00:53:41 [botocore.endpoint] DEBUG: Setting s3 timeout as (60, 60) 2025-09-26 00:53:41 [botocore.loaders] DEBUG: Loading JSON file: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/botocore/data/_retry.json 2025-09-26 00:53:41 [botocore.client] DEBUG: Registering retry handlers for service: s3 2025-09-26 00:53:41 [botocore.utils] DEBUG: Registering S3 region redirector handler 2025-09-26 00:53:41 [botocore.utils] DEBUG: Registering S3Express Identity Resolver 2025-09-26 00:53:41 [scrapy.extensions.logstats] INFO: Crawled 0 pages (at 0 pages/min), scraped 0 items (at 0 items/min) 2025-09-26 00:53:41 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Spider opened: thuvienphapluatdocs_timestamp 2025-09-26 00:53:41 [scrapy.extensions.telnet] INFO: Telnet console listening on 127.0.0.1:6024 2025-09-26 00:53:41 [urllib3.connectionpool] DEBUG: Starting new HTTPS connection (1): thuvienphapluat.vn:443 2025-09-26 00:53:41 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /robots.txt HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:41 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: None) 2025-09-26 00:53:41 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban-moi HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:41 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: None) 2025-09-26 00:53:41 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: ['https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3394-QD-BVHTTDL-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-linh-vuc-nghe-thuat-bieu-dien-674141.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Chi-thi-29-CT-TTg-2025-thuc-hien-nhiem-vu-giai-phap-trong-tam-thuc-day-xuat-khau-674065.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-292-NQ-CP-2025-Ke-hoach-xay-dung-va-phat-trien-nganh-Ngoai-giao-tam-nhin-2045-673942.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-293-NQ-CP-2025-du-thao-Nghi-quyet-du-kien-co-cau-dai-bieu-Hoi-dong-nhan-dan-cac-cap-673939.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-dinh-251-2025-ND-CP-sua-doi-Nghi-dinh-172-2025-ND-%d0%a1%d0%a0-xu-ly-ky-luat-can-bo-cong-chuc-673938.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3907-QD-BNNMT-2025-cong-bo-thu-tuc-hanh-chinh-dich-vu-cong-truc-tuyen-toan-trinh-673928.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-chinh-nha-nuoc/Quyet-dinh-58-2025-QD-CTUBND-tham-quyen-quyet-dinh-su-dung-tai-san-cong-Ha-Noi-673826.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Cong-dien-171-CD-TTg-2025-trien-khai-cong-tac-ung-pho-bao-so-9-sieu-bao-Ragasa-673815.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-duc/Thong-tu-21-2025-TT-BGDDT-che-do-tra-tien-luong-day-them-gio-nha-giao-trong-cac-co-so-giao-duc-cong-lap-673797.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-1359-QD-UBND-2025-bai-bo-van-ban-quy-pham-phap-luat-sau-khi-sap-nhap-Vinh-Long-674148.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2991-QD-BYT-2025-phe-duyet-Huong-dan-thong-khi-moi-truong-trong-co-so-kham-chua-benh-674039.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2988-QD-BYT-2025-che-do-dinh-duong-sinh-ceton-cho-nguoi-benh-dong-kinh-khang-thuoc-674038.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3883-QD-BNNMT-2025-Quy-che-Phat-ngon-va-cung-cap-thong-tin-cho-bao-chi-673945.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bat-dong-san/Nghi-quyet-06-2025-NQ-HDND-bo-sung-Bang-gia-dat-dinh-ky-05-nam-Ca-Mau-2020-2024-673929.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-57-2025-QD-UBND-chuc-nang-nhiem-vu-quyen-han-So-Cong-Thuong-Ha-Noi-673824.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-56-2025-QD-UBND-nhiem-vu-co-cau-to-chuc-So-Xay-dung-Ha-Noi-673822.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thu-tuc-To-tung/Nghi-dinh-250-2025-ND-CP-huong-dan-thanh-lap-va-hoat-dong-cua-Hoi-dong-dinh-gia-tai-san-673804.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Quyet-dinh-2111-QD-TTg-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-hoat-dong-san-xuat-Bo-Y-te-673799.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Cong-dien-7149-CD-BCT-2025-ung-pho-voi-Bao-RAGASA-673792.aspx', 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Thong-bao-503-TB-VPCP-2025-ket-luan-cuoc-hop-Du-thao-Nghi-dinh-sua-doi-Nghi-dinh-09-2016-ND-CP-673756.aspx'] 2025-09-26 00:53:41 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3394-QD-BVHTTDL-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-linh-vuc-nghe-thuat-bieu-dien-674141.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:41 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:41 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-56-2025-QD-UBND-nhiem-vu-co-cau-to-chuc-So-Xay-dung-Ha-Noi-673822.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:41 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:41 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-57-2025-QD-UBND-chuc-nang-nhiem-vu-quyen-han-So-Cong-Thuong-Ha-Noi-673824.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:41 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:41 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bat-dong-san/Nghi-quyet-06-2025-NQ-HDND-bo-sung-Bang-gia-dat-dinh-ky-05-nam-Ca-Mau-2020-2024-673929.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:41 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:41 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3883-QD-BNNMT-2025-Quy-che-Phat-ngon-va-cung-cap-thong-tin-cho-bao-chi-673945.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:41 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:42 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2988-QD-BYT-2025-che-do-dinh-duong-sinh-ceton-cho-nguoi-benh-dong-kinh-khang-thuoc-674038.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:42 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:43 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2991-QD-BYT-2025-phe-duyet-Huong-dan-thong-khi-moi-truong-trong-co-so-kham-chua-benh-674039.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:43 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:43 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-1359-QD-UBND-2025-bai-bo-van-ban-quy-pham-phap-luat-sau-khi-sap-nhap-Vinh-Long-674148.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:43 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:43 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Giao-duc/Thong-tu-21-2025-TT-BGDDT-che-do-tra-tien-luong-day-them-gio-nha-giao-trong-cac-co-so-giao-duc-cong-lap-673797.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:43 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:43 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Cong-dien-171-CD-TTg-2025-trien-khai-cong-tac-ung-pho-bao-so-9-sieu-bao-Ragasa-673815.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:43 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:43 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Tai-chinh-nha-nuoc/Quyet-dinh-58-2025-QD-CTUBND-tham-quyen-quyet-dinh-su-dung-tai-san-cong-Ha-Noi-673826.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:43 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:43 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Thong-bao-503-TB-VPCP-2025-ket-luan-cuoc-hop-Du-thao-Nghi-dinh-sua-doi-Nghi-dinh-09-2016-ND-CP-673756.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:53:43 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:53:43 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-26 07:17:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3394-QD-BVHTTDL-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-linh-vuc-nghe-thuat-bieu-dien-674141.aspx 2025-09-26 00:53:43 [openai._base_client] DEBUG: Request options: {'method': 'post', 'url': '/chat/completions', 'files': None, 'json_data': {'messages': [{'role': 'user', 'content': "Act as a content analysis tool. I will provide you with a piece of content, and your task is to extract relevant tags (keywords or phrases) that summarize the main topics, themes, or ideas present in the text. The tags should be concise, specific, and useful for categorization or search purposes. Ignore common filler words (e.g., 'the', 'and', 'is') unless they are part of a specific concept or phrase. After analyzing the content, return the tags in a simple list format. Here is the content to analyze: BỘ\n VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH ------- CỘNG\n HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc --------------- Số: 3394 /QĐ-BVHTTDL Hà\n Nội, ngày 23 tháng 9 năm 2025 QUYẾT ĐỊNH VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT PHƯƠNG ÁN ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH\nNĂM 2025 TRONG LĨNH VỰC NGHỆ THUẬT BIỂU DIỄN THUỘC PHẠM VI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA\nBỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH BỘ TRƯỞNG BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH Căn cứ Nghị định số 43/2025/NĐ-CP\nngày 28 tháng 2 năm 2025 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn\nvà cơ cấu tổ chức của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Căn cứ Nghị định số 63/2010/NĐ-CP\nngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ quy định về kiểm soát thủ tục hành\nchính; Căn cứ Nghị định số 92/2017/NĐ-CP\nngày 07 tháng 8 năm 2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các\nNghị định liên quan đến kiểm soát thủ tục hành chính; Căn cứ Thông tư số 02/2017/TT-VPCP\nngày 31 tháng 10 năm 2017 của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ hướng\ndẫn nghiệp vụ về kiểm soát thủ tục hành chính; Quyết định số 47/QĐ-BVHTTDL ngày 10\ntháng 01 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Kế\nhoạch rà soát, đánh giá quy định thủ tục hành chính năm 2025; Theo đề nghị của Chánh Văn phòng Bộ. QUYẾT ĐỊNH: Điều 1. Phê duyệt phương án đơn giản hóa thủ\ntục hành chính năm 2025 trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn thuộc phạm vi quản\nlý nhà nước của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch . Điều 2. Giao Cục Nghệ thuật biểu diễn phối\nhợp với Vụ Pháp chế và các đơn vị có liên quan: 1. Triển khai thực hiện theo đúng\nnội dung và thời hạn quy định tại phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính năm\n2025 trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ\nVăn hóa, Thể thao và Du lịch đã được thông qua tại Điều 1 của Quyết định này. 2. Sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền\nhoặc trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định, thủ tục hành chính\ntại các văn bản quy phạm pháp luật đã được thông qua tại Điều 1 của Quyết định\nnày. Điều 3. Giao Văn phòng Bộ có trách nhiệm\nkiểm tra, đôn đốc Cục Nghệ thuật biểu diễn và các đơn vị có liên quan thực hiện\nQuyết định này. Điều 4. Quyết định này có hiệu lực thi hành\nkể từ ngày ký ban hành. Chánh Văn phòng Bộ, Cục Nghệ thuật\nbiểu diễn, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan\nchịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./. Nơi nhận: - Như Điều 4; - Văn phòng Chính phủ; - Bộ trưởng; - Các Thứ trưởng; - Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch/Sở Văn hóa và Thể thao các tỉnh/thành phố; - Lưu: VT, VP (HC), QA.80. KT.\n BỘ TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG Tạ Quang Đông PHƯƠNG ÁN ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH NĂM 2025 TRONG LĨNH VỰC NGHỆ\nTHUẬT BIỂU DIỄN THUỘC PHẠM VI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU\nLỊCH (Kèm theo Quyết định\nsố 3394/QĐ-BVHTTDL ngày 23 tháng 9 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao\nvà Du lịch) 1. Thủ tục tổ chức biểu diễn nghệ\nthuật trong khuôn khổ hợp tác quốc tế của các hội chuyên ngành về nghệ thuật\nbiểu diễn thuộc Trung ương, đơn vị sự nghiệp công lập có chức năng biểu diễn\nnghệ thuật thuộc Trung ương 1.1. Nội dung đơn giản hóa - Miễn phí và cắt giảm phí thẩm định\nkịch bản, nội dung chương trình biểu diễn nghệ thuật; - Bỏ quy định phải có chứng thực chữ\nký người dịch. Lý do: tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho\nhoạt động sản xuất kinh doanh và khuyến khích sử dụng dịch vụ công trực tuyến;\nbên cạnh đó, TTHC rất ít phát sinh hồ sơ, quy định phải có chứng thực chữ ký\nngười dịch đối với tác phẩm nước ngoài, do đó, không còn phù hợp với thực tiễn. 1.2. Kiến nghị thực thi - Sửa đổi, bổ sung Khoản 1, 2 Điều 4\nvà Điều 5 Thông tư số 288/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản\nlý và sử dụng phí thẩm định chương trình nghệ thuật biểu diễn; phí thẩm định\nnội dung chương trình trên băng, đĩa, phần mềm và trên vật liệu khác. - Sửa đổi, bổ sung Điểm b khoản 3\nĐiều 10 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ quy định về\nhoạt động nghệ thuật biểu diễn. 1.3. Lợi ích của phương án đơn giản\nhóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\nđơn giản hóa: 3.993.750 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\ngiản hóa: 2.443.750 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: 1.550.000\nđồng/TTHC. - Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 38,8% 2. Thủ tục tổ chức cuộc thi, liên\nhoan toàn quốc và quốc tế của các hội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn\nthuộc Trung ương, đơn vị sự nghiệp công lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật\nthuộc Trung ương 2.1. Nội dung đơn giản hóa Giảm thời gian thực hiện từ 15 ngày\nlàm việc xuống còn 10 ngày làm việc Lý do: tạo điều kiện cho người dân,\ndoanh nghiệp trong thực hiện TTHC. 2.2. Kiến nghị thực thi - Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 4\nĐiều 13 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ quy định về\nhoạt động nghệ thuật biểu diễn. 2.3. Lợi ích của phương án đơn giản\nhóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\nđơn giản hóa: 3.543.750 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\ngiản hóa: 3.543.750 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: 0 đồng/TTHC. - Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 0% 3. Thủ tục tổ chức biểu diễn nghệ\nthuật trên địa bàn quản lý (không thuộc trường hợp trong khuôn khổ hợp tác quốc\ntế của các hội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn thuộc Trung ương, đơn vị sự\nnghiệp công lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật thuộc Trung ương) 3.1. Nội dung đơn giản hóa - Miễn phí và cắt giảm phí thẩm định\nkịch bản, nội dung chương trình biểu diễn nghệ thuật; - Bỏ quy định phải có chứng thực chữ\nký người dịch. Lý do: tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho\nhoạt động sản xuất kinh doanh và khuyến khích sử dụng dịch vụ công trực tuyến;\nbên cạnh đó, TTHC rất ít phát sinh hồ sơ, quy định phải có chứng thực chữ ký\nngười dịch đối với tác phẩm nước ngoài, do đó, không còn phù hợp với thực tiễn. 3.2. Kiến nghị thực thi - Sửa đổi, bổ sung Khoản 1, 2 Điều 4\nvà Điều 5 Thông tư số 288/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản\nlý và sử dụng phí thẩm định chương trình nghệ thuật biểu diễn; phí thẩm định\nnội dung chương trình trên băng, đĩa, phần mềm và trên vật liệu khác. - Sửa đổi, bổ sung Điểm b khoản 3\nĐiều 10 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ quy định về\nhoạt động nghệ thuật biểu diễn. 3.3. Lợi ích của phương án đơn giản\nhóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\nđơn giản hóa: 11.525.962.500 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\ngiản hóa: 7.052.662.500 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: 4.473.300.000\nđồng/TTHC. - Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 38,8% 4. Thủ tục tổ chức cuộc thi, liên\nhoan trên địa bàn quản lý (không thuộc trường hợp toàn quốc và quốc tế của các\nhội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn thuộc Trung ương, đơn vị sự nghiệp\ncông lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật thuộc Trung ương) 4.1. Nội dung đơn giản hóa Giảm thời gian thực hiện từ 15 ngày\nlàm việc xuống còn 10 ngày làm việc Lý do: tạo điều kiện cho người dân,\ndoanh nghiệp trong thực hiện TTHC. 4.2. Kiến nghị thực thi - Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 4\nĐiều 13 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ quy định về\nhoạt động nghệ thuật biểu diễn. 4.3. Lợi ích của phương án đơn giản\nhóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\nđơn giản hóa: 145.293.750 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\ngiản hóa: 145.293.750 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: 0 đồng/TTHC. - Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 0% 5. Thủ tục ra nước ngoài dự thi\nngười đẹp, người mẫu 5.1. Nội dung đơn giản hóa Bỏ quy định nộp Phiếu lý lịch tư\npháp số 1 và có chứng thực chữ ký người dịch Lý do: Quy định nộp Phiếu lý lịch tư\npháp số 1 và có chứng thực chữ ký người dịch đối đối với Bản sao giấy mời dự\nthi không còn phù hợp với thực tiễn. 5.2. Kiến nghị thực thi - Bãi bỏ Điểm b khoản 2 Điều 20 Nghị\nđịnh số 144/2020/NĐ-CP - Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 2\nĐiều 20 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP 5.3. Lợi ích của phương án đơn giản\nhóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\nđơn giản hóa: 41.503.000 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\ngiản hóa: 12.250.000 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: 29.253.000\nđồng/TTHC. - Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 70,5%./. "}], 'model': 'gpt-4o-mini', 'max_tokens': 200, 'temperature': 0.3}} 2025-09-26 00:53:43 [openai._base_client] DEBUG: Sending HTTP Request: POST https://api.openai.com/v1/chat/completions 2025-09-26 00:53:43 [httpcore.connection] DEBUG: connect_tcp.started host='api.openai.com' port=443 local_address=None timeout=5.0 socket_options=None 2025-09-26 00:53:43 [httpcore.connection] DEBUG: connect_tcp.complete return_value= 2025-09-26 00:53:43 [httpcore.connection] DEBUG: start_tls.started ssl_context= server_hostname='api.openai.com' timeout=5.0 2025-09-26 00:53:43 [httpcore.connection] DEBUG: start_tls.complete return_value= 2025-09-26 00:53:43 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_headers.started request= 2025-09-26 00:53:43 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_headers.complete 2025-09-26 00:53:43 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_body.started request= 2025-09-26 00:53:43 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_body.complete 2025-09-26 00:53:43 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_headers.started request= 2025-09-26 00:53:48 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_headers.complete return_value=(b'HTTP/1.1', 200, b'OK', [(b'Date', b'Fri, 26 Sep 2025 00:53:48 GMT'), (b'Content-Type', b'application/json'), (b'Transfer-Encoding', b'chunked'), (b'Connection', b'keep-alive'), (b'access-control-expose-headers', b'X-Request-ID'), (b'openai-organization', b'user-bmggli0qfnphtzkdehrnfdrn'), (b'openai-processing-ms', b'4351'), (b'openai-project', b'proj_AqBCEfNib7E5LbrMYDz2oklk'), (b'openai-version', b'2020-10-01'), (b'x-envoy-upstream-service-time', b'4466'), (b'x-ratelimit-limit-requests', b'30000'), (b'x-ratelimit-limit-tokens', b'150000000'), (b'x-ratelimit-remaining-requests', b'29999'), (b'x-ratelimit-remaining-tokens', b'149997300'), (b'x-ratelimit-reset-requests', b'2ms'), (b'x-ratelimit-reset-tokens', b'1ms'), (b'x-request-id', b'req_c00334d5c0d345c2aff19766defc2205'), (b'x-openai-proxy-wasm', b'v0.1'), (b'cf-cache-status', b'DYNAMIC'), (b'Set-Cookie', b'__cf_bm=gH6T2OYFh5agU4rw7QFB7l_ffFsSe.En.lFzyzeJhcM-1758848028-1.0.1.1-rSywUb45pWSKwd1yVy0ZJuenJ.WGeVVCHyPUjC89iiqs8UOhvBzqJv2fkdfuSyTHBirPjhSQCQKKoqz2IwslSWdjK80XxM1EhV9yPqAABiQ; path=/; expires=Fri, 26-Sep-25 01:23:48 GMT; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), (b'Strict-Transport-Security', b'max-age=31536000; includeSubDomains; preload'), (b'X-Content-Type-Options', b'nosniff'), (b'Set-Cookie', b'_cfuvid=otnXA31rWX56se0Bb8t1qeU3SK1irp._U8qIeVGWt2s-1758848028418-0.0.1.1-604800000; path=/; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), (b'Server', b'cloudflare'), (b'CF-RAY', b'984ec93419a75dfb-HKG'), (b'Content-Encoding', b'gzip'), (b'alt-svc', b'h3=":443"; ma=86400')]) 2025-09-26 00:53:48 [httpx] INFO: HTTP Request: POST https://api.openai.com/v1/chat/completions "HTTP/1.1 200 OK" 2025-09-26 00:53:48 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_body.started request= 2025-09-26 00:53:48 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_body.complete 2025-09-26 00:53:48 [httpcore.http11] DEBUG: response_closed.started 2025-09-26 00:53:48 [httpcore.http11] DEBUG: response_closed.complete 2025-09-26 00:53:48 [openai._base_client] DEBUG: HTTP Response: POST https://api.openai.com/v1/chat/completions "200 OK" Headers([('date', 'Fri, 26 Sep 2025 00:53:48 GMT'), ('content-type', 'application/json'), ('transfer-encoding', 'chunked'), ('connection', 'keep-alive'), ('access-control-expose-headers', 'X-Request-ID'), ('openai-organization', 'user-bmggli0qfnphtzkdehrnfdrn'), ('openai-processing-ms', '4351'), ('openai-project', 'proj_AqBCEfNib7E5LbrMYDz2oklk'), ('openai-version', '2020-10-01'), ('x-envoy-upstream-service-time', '4466'), ('x-ratelimit-limit-requests', '30000'), ('x-ratelimit-limit-tokens', '150000000'), ('x-ratelimit-remaining-requests', '29999'), ('x-ratelimit-remaining-tokens', '149997300'), ('x-ratelimit-reset-requests', '2ms'), ('x-ratelimit-reset-tokens', '1ms'), ('x-request-id', 'req_c00334d5c0d345c2aff19766defc2205'), ('x-openai-proxy-wasm', 'v0.1'), ('cf-cache-status', 'DYNAMIC'), ('set-cookie', '__cf_bm=gH6T2OYFh5agU4rw7QFB7l_ffFsSe.En.lFzyzeJhcM-1758848028-1.0.1.1-rSywUb45pWSKwd1yVy0ZJuenJ.WGeVVCHyPUjC89iiqs8UOhvBzqJv2fkdfuSyTHBirPjhSQCQKKoqz2IwslSWdjK80XxM1EhV9yPqAABiQ; path=/; expires=Fri, 26-Sep-25 01:23:48 GMT; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), ('strict-transport-security', 'max-age=31536000; includeSubDomains; preload'), ('x-content-type-options', 'nosniff'), ('set-cookie', '_cfuvid=otnXA31rWX56se0Bb8t1qeU3SK1irp._U8qIeVGWt2s-1758848028418-0.0.1.1-604800000; path=/; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), ('server', 'cloudflare'), ('cf-ray', '984ec93419a75dfb-HKG'), ('content-encoding', 'gzip'), ('alt-svc', 'h3=":443"; ma=86400')]) 2025-09-26 00:53:48 [openai._base_client] DEBUG: request_id: req_c00334d5c0d345c2aff19766defc2205 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Posting article https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3394-QD-BVHTTDL-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-linh-vuc-nghe-thuat-bieu-dien-674141.aspx to chatbot... 2025-09-26 00:53:48 [urllib3.connectionpool] DEBUG: Starting new HTTPS connection (1): chat-api.blaze.vn:443 2025-09-26 00:53:48 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://chat-api.blaze.vn:443 "POST /api/partner/9c09d660-0021-4de5-a660-bf823f64b533/site/c860905a-9478-47da-b796-c999336f440d/articles HTTP/1.1" 400 202 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Article https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3394-QD-BVHTTDL-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-linh-vuc-nghe-thuat-bieu-dien-674141.aspx already exists, updating... 2025-09-26 00:53:48 [urllib3.connectionpool] DEBUG: Starting new HTTPS connection (1): chat-api.blaze.vn:443 2025-09-26 00:53:48 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://chat-api.blaze.vn:443 "PATCH /api/partner/9c09d660-0021-4de5-a660-bf823f64b533/site/c860905a-9478-47da-b796-c999336f440d/articles?article_url=https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3394-QD-BVHTTDL-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-linh-vuc-nghe-thuat-bieu-dien-674141.aspx HTTP/1.1" 200 11055 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Article https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3394-QD-BVHTTDL-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-linh-vuc-nghe-thuat-bieu-dien-674141.aspx updated successfully 2025-09-26 00:53:48 [scrapy.core.scraper] DEBUG: Scraped from <200 https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3394-QD-BVHTTDL-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-linh-vuc-nghe-thuat-bieu-dien-674141.aspx> {'author': 'thuvienphapluat.vn', 'category': None, 'content': 'BỘ\n' ' VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH ------- CỘNG\n' ' HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ' '--------------- Số: 3394 /QĐ-BVHTTDL Hà\n' ' Nội, ngày 23 tháng 9 năm 2025 QUYẾT ĐỊNH VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT ' 'PHƯƠNG ÁN ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH\n' 'NĂM 2025 TRONG LĨNH VỰC NGHỆ THUẬT BIỂU DIỄN THUỘC PHẠM VI QUẢN ' 'LÝ NHÀ NƯỚC CỦA\n' 'BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH BỘ TRƯỞNG BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ ' 'DU LỊCH Căn cứ Nghị định số 43/2025/NĐ-CP\n' 'ngày 28 tháng 2 năm 2025 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm ' 'vụ, quyền hạn\n' 'và cơ cấu tổ chức của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Căn cứ ' 'Nghị định số 63/2010/NĐ-CP\n' 'ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ quy định về kiểm soát thủ ' 'tục hành\n' 'chính; Căn cứ Nghị định số 92/2017/NĐ-CP\n' 'ngày 07 tháng 8 năm 2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số ' 'điều của các\n' 'Nghị định liên quan đến kiểm soát thủ tục hành chính; Căn cứ ' 'Thông tư số 02/2017/TT-VPCP\n' 'ngày 31 tháng 10 năm 2017 của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng ' 'Chính phủ hướng\n' 'dẫn nghiệp vụ về kiểm soát thủ tục hành chính; Quyết định số ' '47/QĐ-BVHTTDL ngày 10\n' 'tháng 01 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ' 'ban hành Kế\n' 'hoạch rà soát, đánh giá quy định thủ tục hành chính năm 2025; ' 'Theo đề nghị của Chánh Văn phòng Bộ. QUYẾT ĐỊNH: Điều 1. Phê ' 'duyệt phương án đơn giản hóa thủ\n' 'tục hành chính năm 2025 trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn thuộc ' 'phạm vi quản\n' 'lý nhà nước của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch . Điều 2. Giao ' 'Cục Nghệ thuật biểu diễn phối\n' 'hợp với Vụ Pháp chế và các đơn vị có liên quan: 1. Triển khai ' 'thực hiện theo đúng\n' 'nội dung và thời hạn quy định tại phương án đơn giản hóa thủ tục ' 'hành chính năm\n' '2025 trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn thuộc phạm vi quản lý ' 'nhà nước của Bộ\n' 'Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã được thông qua tại Điều 1 của ' 'Quyết định này. 2. Sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền\n' 'hoặc trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định, thủ ' 'tục hành chính\n' 'tại các văn bản quy phạm pháp luật đã được thông qua tại Điều 1 ' 'của Quyết định\n' 'này. Điều 3. Giao Văn phòng Bộ có trách nhiệm\n' 'kiểm tra, đôn đốc Cục Nghệ thuật biểu diễn và các đơn vị có liên ' 'quan thực hiện\n' 'Quyết định này. Điều 4. Quyết định này có hiệu lực thi hành\n' 'kể từ ngày ký ban hành. Chánh Văn phòng Bộ, Cục Nghệ thuật\n' 'biểu diễn, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Thủ trưởng các cơ quan, đơn ' 'vị có liên quan\n' 'chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./. Nơi nhận: - Như ' 'Điều 4; - Văn phòng Chính phủ; - Bộ trưởng; - Các Thứ trưởng; - ' 'Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch/Sở Văn hóa và Thể thao các ' 'tỉnh/thành phố; - Lưu: VT, VP (HC), QA.80. KT.\n' ' BỘ TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG Tạ Quang Đông PHƯƠNG ÁN ĐƠN GIẢN HÓA ' 'THỦ TỤC HÀNH CHÍNH NĂM 2025 TRONG LĨNH VỰC NGHỆ\n' 'THUẬT BIỂU DIỄN THUỘC PHẠM VI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA BỘ VĂN HÓA, ' 'THỂ THAO VÀ DU\n' 'LỊCH (Kèm theo Quyết định\n' 'số 3394/QĐ-BVHTTDL ngày 23 tháng 9 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Văn ' 'hóa, Thể thao\n' 'và Du lịch) 1. Thủ tục tổ chức biểu diễn nghệ\n' 'thuật trong khuôn khổ hợp tác quốc tế của các hội chuyên ngành về ' 'nghệ thuật\n' 'biểu diễn thuộc Trung ương, đơn vị sự nghiệp công lập có chức ' 'năng biểu diễn\n' 'nghệ thuật thuộc Trung ương 1.1. Nội dung đơn giản hóa - Miễn phí ' 'và cắt giảm phí thẩm định\n' 'kịch bản, nội dung chương trình biểu diễn nghệ thuật; - Bỏ quy ' 'định phải có chứng thực chữ\n' 'ký người dịch. Lý do: tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho\n' 'hoạt động sản xuất kinh doanh và khuyến khích sử dụng dịch vụ ' 'công trực tuyến;\n' 'bên cạnh đó, TTHC rất ít phát sinh hồ sơ, quy định phải có chứng ' 'thực chữ ký\n' 'người dịch đối với tác phẩm nước ngoài, do đó, không còn phù hợp ' 'với thực tiễn. 1.2. Kiến nghị thực thi - Sửa đổi, bổ sung Khoản ' '1, 2 Điều 4\n' 'và Điều 5 Thông tư số 288/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế độ ' 'thu, nộp, quản\n' 'lý và sử dụng phí thẩm định chương trình nghệ thuật biểu diễn; ' 'phí thẩm định\n' 'nội dung chương trình trên băng, đĩa, phần mềm và trên vật liệu ' 'khác. - Sửa đổi, bổ sung Điểm b khoản 3\n' 'Điều 10 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ ' 'quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn. 1.3. Lợi ích của phương án đơn ' 'giản\n' 'hóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 3.993.750 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC sau ' 'khi đơn\n' 'giản hóa: 2.443.750 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: 1.550.000\n' 'đồng/TTHC. - Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 38,8% 2. Thủ tục tổ chức ' 'cuộc thi, liên\n' 'hoan toàn quốc và quốc tế của các hội chuyên ngành về nghệ thuật ' 'biểu diễn\n' 'thuộc Trung ương, đơn vị sự nghiệp công lập có chức năng biểu ' 'diễn nghệ thuật\n' 'thuộc Trung ương 2.1. Nội dung đơn giản hóa Giảm thời gian thực ' 'hiện từ 15 ngày\n' 'làm việc xuống còn 10 ngày làm việc Lý do: tạo điều kiện cho ' 'người dân,\n' 'doanh nghiệp trong thực hiện TTHC. 2.2. Kiến nghị thực thi - Sửa ' 'đổi, bổ sung Điểm c khoản 4\n' 'Điều 13 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ ' 'quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn. 2.3. Lợi ích của phương án đơn ' 'giản\n' 'hóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 3.543.750 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC sau ' 'khi đơn\n' 'giản hóa: 3.543.750 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: 0 đồng/TTHC. - ' 'Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 0% 3. Thủ tục tổ chức biểu diễn nghệ\n' 'thuật trên địa bàn quản lý (không thuộc trường hợp trong khuôn ' 'khổ hợp tác quốc\n' 'tế của các hội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn thuộc Trung ' 'ương, đơn vị sự\n' 'nghiệp công lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật thuộc Trung ' 'ương) 3.1. Nội dung đơn giản hóa - Miễn phí và cắt giảm phí thẩm ' 'định\n' 'kịch bản, nội dung chương trình biểu diễn nghệ thuật; - Bỏ quy ' 'định phải có chứng thực chữ\n' 'ký người dịch. Lý do: tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho\n' 'hoạt động sản xuất kinh doanh và khuyến khích sử dụng dịch vụ ' 'công trực tuyến;\n' 'bên cạnh đó, TTHC rất ít phát sinh hồ sơ, quy định phải có chứng ' 'thực chữ ký\n' 'người dịch đối với tác phẩm nước ngoài, do đó, không còn phù hợp ' 'với thực tiễn. 3.2. Kiến nghị thực thi - Sửa đổi, bổ sung Khoản ' '1, 2 Điều 4\n' 'và Điều 5 Thông tư số 288/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế độ ' 'thu, nộp, quản\n' 'lý và sử dụng phí thẩm định chương trình nghệ thuật biểu diễn; ' 'phí thẩm định\n' 'nội dung chương trình trên băng, đĩa, phần mềm và trên vật liệu ' 'khác. - Sửa đổi, bổ sung Điểm b khoản 3\n' 'Điều 10 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ ' 'quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn. 3.3. Lợi ích của phương án đơn ' 'giản\n' 'hóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 11.525.962.500 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC ' 'sau khi đơn\n' 'giản hóa: 7.052.662.500 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: ' '4.473.300.000\n' 'đồng/TTHC. - Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 38,8% 4. Thủ tục tổ chức ' 'cuộc thi, liên\n' 'hoan trên địa bàn quản lý (không thuộc trường hợp toàn quốc và ' 'quốc tế của các\n' 'hội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn thuộc Trung ương, đơn vị ' 'sự nghiệp\n' 'công lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật thuộc Trung ương) 4.1. ' 'Nội dung đơn giản hóa Giảm thời gian thực hiện từ 15 ngày\n' 'làm việc xuống còn 10 ngày làm việc Lý do: tạo điều kiện cho ' 'người dân,\n' 'doanh nghiệp trong thực hiện TTHC. 4.2. Kiến nghị thực thi - Sửa ' 'đổi, bổ sung Điểm c khoản 4\n' 'Điều 13 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ ' 'quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn. 4.3. Lợi ích của phương án đơn ' 'giản\n' 'hóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 145.293.750 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC sau ' 'khi đơn\n' 'giản hóa: 145.293.750 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: 0 đồng/TTHC. ' '- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 0% 5. Thủ tục ra nước ngoài dự thi\n' 'người đẹp, người mẫu 5.1. Nội dung đơn giản hóa Bỏ quy định nộp ' 'Phiếu lý lịch tư\n' 'pháp số 1 và có chứng thực chữ ký người dịch Lý do: Quy định nộp ' 'Phiếu lý lịch tư\n' 'pháp số 1 và có chứng thực chữ ký người dịch đối đối với Bản sao ' 'giấy mời dự\n' 'thi không còn phù hợp với thực tiễn. 5.2. Kiến nghị thực thi - ' 'Bãi bỏ Điểm b khoản 2 Điều 20 Nghị\n' 'định số 144/2020/NĐ-CP - Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 2\n' 'Điều 20 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP 5.3. Lợi ích của phương án ' 'đơn giản\n' 'hóa - Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 41.503.000 đồng/TTHC. - Chi phí tuân thủ TTHC sau ' 'khi đơn\n' 'giản hóa: 12.250.000 đồng/TTHC - Chi phí tiết kiệm: 29.253.000\n' 'đồng/TTHC. - Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 70,5%./. ', 'description': None, 'html_content': '
\n' ' \n' '\n' '
\n' '\n' '\n' '
\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

BỘ\n' ' VĂN HÓA, THỂ THAO
\n' ' VÀ DU LỊCH

\n' ' -------

\n' '
\n' '

CỘNG\n' ' HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
\n' ' Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
\n' ' ---------------

\n' '
\n' '

Số: ' '3394/QĐ-BVHTTDL

\n' '
\n' '

Hà\n' ' Nội, ngày 23 tháng 9 năm 2025

\n' '
\n' '\n' '

\xa0

\n' '\n' '

QUYẾT ĐỊNH

\n' '\n' '

VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT PHƯƠNG ÁN ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC HÀNH ' 'CHÍNH\n' 'NĂM 2025 TRONG LĨNH VỰC NGHỆ THUẬT BIỂU DIỄN THUỘC PHẠM VI ' 'QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA\n' 'BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH

\n' '\n' '

BỘ TRƯỞNG BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH

\n' '\n' '

Căn cứ Nghị định số 43/2025/NĐ-CP\n' 'ngày 28 tháng 2 năm 2025 của Chính phủ quy định chức năng, ' 'nhiệm vụ, quyền hạn\n' 'và cơ cấu tổ chức của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du ' 'lịch;

\n' '\n' '

Căn cứ Nghị định số 63/2010/NĐ-CP\n' 'ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ quy định về kiểm soát ' 'thủ tục hành\n' 'chính;

\n' '\n' '

Căn cứ Nghị định số 92/2017/NĐ-CP\n' 'ngày 07 tháng 8 năm 2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một ' 'số điều của các\n' 'Nghị định liên quan đến kiểm soát thủ tục hành ' 'chính;

\n' '\n' '

Căn cứ Thông tư số ' '02/2017/TT-VPCP\n' 'ngày 31 tháng 10 năm 2017 của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng ' 'Chính phủ hướng\n' 'dẫn nghiệp vụ về kiểm soát thủ tục hành ' 'chính;

\n' '\n' '

Quyết định số 47/QĐ-BVHTTDL ngày ' '10\n' 'tháng 01 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du ' 'lịch ban hành Kế\n' 'hoạch rà soát, đánh giá quy định thủ tục hành chính năm ' '2025;

\n' '\n' '

Theo đề nghị của Chánh Văn phòng ' 'Bộ.

\n' '\n' '

QUYẾT ĐỊNH:

\n' '\n' '

Điều 1. Phê duyệt phương án đơn giản hóa ' 'thủ\n' 'tục hành chính năm 2025 trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn ' 'thuộc phạm vi quản\n' 'lý nhà nước của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du ' 'lịch.

\n' '\n' '

Điều 2. Giao Cục Nghệ thuật biểu diễn ' 'phối\n' 'hợp với Vụ Pháp chế và các đơn vị có liên quan:

\n' '\n' '

1. Triển khai thực hiện theo đúng\n' 'nội dung và thời hạn quy định tại phương án đơn giản hóa thủ ' 'tục hành chính năm\n' '2025 trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn thuộc phạm vi quản ' 'lý nhà nước của Bộ\n' 'Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã được thông qua tại Điều 1 ' 'của Quyết định này.

\n' '\n' '

2. Sửa đổi, bổ sung theo thẩm ' 'quyền\n' 'hoặc trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định, ' 'thủ tục hành chính\n' 'tại các văn bản quy phạm pháp luật đã được thông qua tại ' 'Điều 1 của Quyết định\n' 'này.

\n' '\n' '

Điều 3. Giao Văn phòng Bộ có trách nhiệm\n' 'kiểm tra, đôn đốc Cục Nghệ thuật biểu diễn và các đơn vị có ' 'liên quan thực hiện\n' 'Quyết định này.

\n' '\n' '

Điều 4. Quyết định này có hiệu lực thi ' 'hành\n' 'kể từ ngày ký ban hành.

\n' '\n' '

Chánh Văn phòng Bộ, Cục Nghệ ' 'thuật\n' 'biểu diễn, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Thủ trưởng các cơ quan, ' 'đơn vị có liên quan\n' 'chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

\n' '\n' '

\xa0

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '


\n' ' Nơi nhận:
\n' '
- Như Điều ' '4;
\n' ' - Văn phòng Chính phủ;
\n' ' - Bộ trưởng;
\n' ' - Các Thứ trưởng;
\n' ' - Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch/Sở Văn hóa và Thể thao ' 'các tỉnh/thành phố;
\n' ' - Lưu: VT, VP (HC), QA.80.

\n' '
\n' '

KT.\n' ' BỘ TRƯỞNG
\n' ' THỨ TRƯỞNG
\n' '
\n' '
\n' '
\n' '
\n' '
Tạ Quang ' 'Đông

\n' '
\n' '\n' '

\xa0

\n' '\n' '

PHƯƠNG ÁN

\n' '\n' '

ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH NĂM 2025 TRONG LĨNH VỰC ' 'NGHỆ\n' 'THUẬT BIỂU DIỄN THUỘC PHẠM VI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA BỘ VĂN ' 'HÓA, THỂ THAO VÀ DU\n' 'LỊCH
\n' '
(Kèm theo Quyết ' 'định\n' 'số 3394/QĐ-BVHTTDL ngày 23 tháng 9 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ ' 'Văn hóa, Thể thao\n' 'và Du lịch)

\n' '\n' '

1. Thủ tục tổ chức biểu diễn nghệ\n' 'thuật trong khuôn khổ hợp tác quốc tế của các hội chuyên ' 'ngành về nghệ thuật\n' 'biểu diễn thuộc Trung ương, đơn vị sự nghiệp công lập có ' 'chức năng biểu diễn\n' 'nghệ thuật thuộc Trung ương

\n' '\n' '

1.1. Nội dung đơn giản ' 'hóa

\n' '\n' '

- Miễn phí và cắt giảm phí thẩm ' 'định\n' 'kịch bản, nội dung chương trình biểu diễn nghệ ' 'thuật;

\n' '\n' '

- Bỏ quy định phải có chứng thực ' 'chữ\n' 'ký người dịch.

\n' '\n' '

Lý do: tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ ' 'cho\n' 'hoạt động sản xuất kinh doanh và khuyến khích sử dụng dịch ' 'vụ công trực tuyến;\n' 'bên cạnh đó, TTHC rất ít phát sinh hồ sơ, quy định phải có ' 'chứng thực chữ ký\n' 'người dịch đối với tác phẩm nước ngoài, do đó, không còn phù ' 'hợp với thực tiễn.

\n' '\n' '

1.2. Kiến nghị thực ' 'thi

\n' '\n' '

- Sửa đổi, bổ sung Khoản 1, 2 Điều ' '4\n' 'và Điều 5 Thông tư số 288/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế ' 'độ thu, nộp, quản\n' 'lý và sử dụng phí thẩm định chương trình nghệ thuật biểu ' 'diễn; phí thẩm định\n' 'nội dung chương trình trên băng, đĩa, phần mềm và trên vật ' 'liệu khác.

\n' '\n' '

- Sửa đổi, bổ sung Điểm b khoản 3\n' 'Điều 10 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của ' 'Chính phủ quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn.

\n' '\n' '

1.3. Lợi ích của phương án đơn ' 'giản\n' 'hóa

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 3.993.750 đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi ' 'đơn\n' 'giản hóa: 2.443.750 đồng/TTHC

\n' '\n' '

- Chi phí tiết kiệm: 1.550.000\n' 'đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: ' '38,8%

\n' '\n' '

2. Thủ tục tổ chức cuộc thi, liên\n' 'hoan toàn quốc và quốc tế của các hội chuyên ngành về nghệ ' 'thuật biểu diễn\n' 'thuộc Trung ương, đơn vị sự nghiệp công lập có chức năng ' 'biểu diễn nghệ thuật\n' 'thuộc Trung ương

\n' '\n' '

2.1. Nội dung đơn giản ' 'hóa

\n' '\n' '

Giảm thời gian thực hiện từ 15 ' 'ngày\n' 'làm việc xuống còn 10 ngày làm việc

\n' '\n' '

Lý do: tạo điều kiện cho người ' 'dân,\n' 'doanh nghiệp trong thực hiện TTHC.

\n' '\n' '

2.2. Kiến nghị thực ' 'thi

\n' '\n' '

- Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 4\n' 'Điều 13 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của ' 'Chính phủ quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn.

\n' '\n' '

2.3. Lợi ích của phương án đơn ' 'giản\n' 'hóa

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 3.543.750 đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi ' 'đơn\n' 'giản hóa: 3.543.750 đồng/TTHC

\n' '\n' '

- Chi phí tiết kiệm: 0 ' 'đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: ' '0%

\n' '\n' '

3. Thủ tục tổ chức biểu diễn nghệ\n' 'thuật trên địa bàn quản lý (không thuộc trường hợp trong ' 'khuôn khổ hợp tác quốc\n' 'tế của các hội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn thuộc ' 'Trung ương, đơn vị sự\n' 'nghiệp công lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật thuộc ' 'Trung ương)

\n' '\n' '

3.1. Nội dung đơn giản ' 'hóa

\n' '\n' '

- Miễn phí và cắt giảm phí thẩm ' 'định\n' 'kịch bản, nội dung chương trình biểu diễn nghệ ' 'thuật;

\n' '\n' '

- Bỏ quy định phải có chứng thực ' 'chữ\n' 'ký người dịch.

\n' '\n' '

Lý do: tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ ' 'cho\n' 'hoạt động sản xuất kinh doanh và khuyến khích sử dụng dịch ' 'vụ công trực tuyến;\n' 'bên cạnh đó, TTHC rất ít phát sinh hồ sơ, quy định phải có ' 'chứng thực chữ ký\n' 'người dịch đối với tác phẩm nước ngoài, do đó, không còn phù ' 'hợp với thực tiễn.

\n' '\n' '

3.2. Kiến nghị thực ' 'thi

\n' '\n' '

- Sửa đổi, bổ sung Khoản 1, 2 Điều ' '4\n' 'và Điều 5 Thông tư số 288/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế ' 'độ thu, nộp, quản\n' 'lý và sử dụng phí thẩm định chương trình nghệ thuật biểu ' 'diễn; phí thẩm định\n' 'nội dung chương trình trên băng, đĩa, phần mềm và trên vật ' 'liệu khác.

\n' '\n' '

- Sửa đổi, bổ sung Điểm b khoản 3\n' 'Điều 10 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của ' 'Chính phủ quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn.

\n' '\n' '

3.3. Lợi ích của phương án đơn ' 'giản\n' 'hóa

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 11.525.962.500 đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi ' 'đơn\n' 'giản hóa: 7.052.662.500 đồng/TTHC

\n' '\n' '

- Chi phí tiết kiệm: ' '4.473.300.000\n' 'đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: ' '38,8%

\n' '\n' '

4. Thủ tục tổ chức cuộc thi, liên\n' 'hoan trên địa bàn quản lý (không thuộc trường hợp toàn quốc ' 'và quốc tế của các\n' 'hội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn thuộc Trung ương, ' 'đơn vị sự nghiệp\n' 'công lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật thuộc Trung ' 'ương)

\n' '\n' '

4.1. Nội dung đơn giản ' 'hóa

\n' '\n' '

Giảm thời gian thực hiện từ 15 ' 'ngày\n' 'làm việc xuống còn 10 ngày làm việc

\n' '\n' '

Lý do: tạo điều kiện cho người ' 'dân,\n' 'doanh nghiệp trong thực hiện TTHC.

\n' '\n' '

4.2. Kiến nghị thực ' 'thi

\n' '\n' '

- Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 4\n' 'Điều 13 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của ' 'Chính phủ quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn.

\n' '\n' '

4.3. Lợi ích của phương án đơn ' 'giản\n' 'hóa

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 145.293.750 đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi ' 'đơn\n' 'giản hóa: 145.293.750 đồng/TTHC

\n' '\n' '

- Chi phí tiết kiệm: 0 ' 'đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: ' '0%

\n' '\n' '

5. Thủ tục ra nước ngoài dự thi\n' 'người đẹp, người mẫu

\n' '\n' '

5.1. Nội dung đơn giản ' 'hóa

\n' '\n' '

Bỏ quy định nộp Phiếu lý lịch tư\n' 'pháp số 1 và có chứng thực chữ ký người dịch

\n' '\n' '

Lý do: Quy định nộp Phiếu lý lịch ' 'tư\n' 'pháp số 1 và có chứng thực chữ ký người dịch đối đối với Bản ' 'sao giấy mời dự\n' 'thi không còn phù hợp với thực tiễn.

\n' '\n' '

5.2. Kiến nghị thực ' 'thi

\n' '\n' '

- Bãi bỏ Điểm b khoản 2 Điều 20 ' 'Nghị\n' 'định số 144/2020/NĐ-CP

\n' '\n' '

- Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 2\n' 'Điều 20 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP

\n' '\n' '

5.3. Lợi ích của phương án đơn ' 'giản\n' 'hóa

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 41.503.000 đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi ' 'đơn\n' 'giản hóa: 12.250.000 đồng/TTHC

\n' '\n' '

- Chi phí tiết kiệm: 29.253.000\n' 'đồng/TTHC.

\n' '\n' '

- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: ' '70,5%./.

\n' '\n' '

\xa0

\n' '\n' '
\n' '\n' '\n' '
\n' '\n' ' \n' '
', 'md_content': '\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **BỘ\n' ' VĂN HÓA, THỂ THAO \n' ' VÀ DU LỊCH****-------** | **CỘNG\n' ' HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM\n' ' Độc lập - Tự do - Hạnh phúc \n' ' ---------------** |\n' '| Số: 3394/QĐ-BVHTTDL | *Hà\n' ' Nội, ngày 23 tháng 9 năm 2025* |\n' '\n' '\n' '\n' '**QUYẾT ĐỊNH**\n' '\n' '\n' 'VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT PHƯƠNG ÁN ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH\n' 'NĂM 2025 TRONG LĨNH VỰC NGHỆ THUẬT BIỂU DIỄN THUỘC PHẠM VI ' 'QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA\n' 'BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH\n' '\n' '\n' '**BỘ TRƯỞNG BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH**\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Nghị định số 43/2025/NĐ-CP\n' 'ngày 28 tháng 2 năm 2025 của Chính phủ quy định chức năng, ' 'nhiệm vụ, quyền hạn\n' 'và cơ cấu tổ chức của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch;*\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Nghị định số 63/2010/NĐ-CP\n' 'ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ quy định về kiểm soát ' 'thủ tục hành\n' 'chính;*\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Nghị định số 92/2017/NĐ-CP\n' 'ngày 07 tháng 8 năm 2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số ' 'điều của các\n' 'Nghị định liên quan đến kiểm soát thủ tục hành chính;*\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Thông tư số 02/2017/TT-VPCP\n' 'ngày 31 tháng 10 năm 2017 của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng ' 'Chính phủ hướng\n' 'dẫn nghiệp vụ về kiểm soát thủ tục hành chính;*\n' '\n' '\n' '*Quyết định số 47/QĐ-BVHTTDL ngày 10\n' 'tháng 01 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du ' 'lịch ban hành Kế\n' 'hoạch rà soát, đánh giá quy định thủ tục hành chính năm ' '2025;*\n' '\n' '\n' '*Theo đề nghị của Chánh Văn phòng Bộ.*\n' '\n' '\n' '**QUYẾT ĐỊNH:**\n' '\n' '\n' '**Điều 1.** Phê duyệt phương án đơn giản hóa thủ\n' 'tục hành chính năm 2025 trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn ' 'thuộc phạm vi quản\n' 'lý nhà nước của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch*.*\n' '\n' '\n' '**Điều 2.** Giao Cục Nghệ thuật biểu diễn phối\n' 'hợp với Vụ Pháp chế và các đơn vị có liên quan:\n' '\n' '\n' '1. Triển khai thực hiện theo đúng\n' 'nội dung và thời hạn quy định tại phương án đơn giản hóa thủ ' 'tục hành chính năm\n' '2025 trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn thuộc phạm vi quản lý ' 'nhà nước của Bộ\n' 'Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã được thông qua tại Điều 1 của ' 'Quyết định này.\n' '\n' '\n' '2. Sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền\n' 'hoặc trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định, ' 'thủ tục hành chính\n' 'tại các văn bản quy phạm pháp luật đã được thông qua tại Điều ' '1 của Quyết định\n' 'này.\n' '\n' '\n' '**Điều 3.** Giao Văn phòng Bộ có trách nhiệm\n' 'kiểm tra, đôn đốc Cục Nghệ thuật biểu diễn và các đơn vị có ' 'liên quan thực hiện\n' 'Quyết định này.\n' '\n' '\n' '**Điều 4.** Quyết định này có hiệu lực thi hành\n' 'kể từ ngày ký ban hành. \n' '\n' '\n' 'Chánh Văn phòng Bộ, Cục Nghệ thuật\n' 'biểu diễn, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Thủ trưởng các cơ quan, ' 'đơn vị có liên quan\n' 'chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| ***Nơi nhận:***- Như Điều 4;\n' ' - Văn phòng Chính phủ;\n' ' - Bộ trưởng;\n' ' - Các Thứ trưởng;\n' ' - Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch/Sở Văn hóa và Thể thao các ' 'tỉnh/thành phố;\n' ' - Lưu: VT, VP (HC), QA.80. | **KT.\n' ' BỘ TRƯỞNG \n' ' THỨ TRƯỞNG****Tạ Quang Đông** |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**PHƯƠNG ÁN**\n' '\n' '\n' 'ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH NĂM 2025 TRONG LĨNH VỰC NGHỆ\n' 'THUẬT BIỂU DIỄN THUỘC PHẠM VI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA BỘ VĂN HÓA, ' 'THỂ THAO VÀ DU\n' 'LỊCH \n' '\n' '*(Kèm theo Quyết định\n' 'số 3394/QĐ-BVHTTDL ngày 23 tháng 9 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ ' 'Văn hóa, Thể thao\n' 'và Du lịch)*\n' '\n' '\n' '**1. Thủ tục tổ chức biểu diễn nghệ\n' 'thuật trong khuôn khổ hợp tác quốc tế của các hội chuyên ngành ' 'về nghệ thuật\n' 'biểu diễn thuộc Trung ương, đơn vị sự nghiệp công lập có chức ' 'năng biểu diễn\n' 'nghệ thuật thuộc Trung ương**\n' '\n' '\n' '***1.1. Nội dung đơn giản hóa***\n' '\n' '\n' '- Miễn phí và cắt giảm phí thẩm định\n' 'kịch bản, nội dung chương trình biểu diễn nghệ thuật;\n' '\n' '\n' '- Bỏ quy định phải có chứng thực chữ\n' 'ký người dịch.\n' '\n' '\n' 'Lý do: tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho\n' 'hoạt động sản xuất kinh doanh và khuyến khích sử dụng dịch vụ ' 'công trực tuyến;\n' 'bên cạnh đó, TTHC rất ít phát sinh hồ sơ, quy định phải có ' 'chứng thực chữ ký\n' 'người dịch đối với tác phẩm nước ngoài, do đó, không còn phù ' 'hợp với thực tiễn.\n' '\n' '\n' '***1.2. Kiến nghị thực thi***\n' '\n' '\n' '- Sửa đổi, bổ sung Khoản 1, 2 Điều 4\n' 'và Điều 5 Thông tư số 288/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế độ ' 'thu, nộp, quản\n' 'lý và sử dụng phí thẩm định chương trình nghệ thuật biểu diễn; ' 'phí thẩm định\n' 'nội dung chương trình trên băng, đĩa, phần mềm và trên vật ' 'liệu khác.\n' '\n' '\n' '- Sửa đổi, bổ sung Điểm b khoản 3\n' 'Điều 10 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính ' 'phủ quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn.\n' '\n' '\n' '***1.3. Lợi ích của phương án đơn giản\n' 'hóa***\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 3.993.750 đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\n' 'giản hóa: 2.443.750 đồng/TTHC\n' '\n' '\n' '- Chi phí tiết kiệm: 1.550.000\n' 'đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 38,8%\n' '\n' '\n' '**2. Thủ tục tổ chức cuộc thi, liên\n' 'hoan toàn quốc và quốc tế của các hội chuyên ngành về nghệ ' 'thuật biểu diễn\n' 'thuộc Trung ương, đơn vị sự nghiệp công lập có chức năng biểu ' 'diễn nghệ thuật\n' 'thuộc Trung ương**\n' '\n' '\n' '***2.1. Nội dung đơn giản hóa***\n' '\n' '\n' 'Giảm thời gian thực hiện từ 15 ngày\n' 'làm việc xuống còn 10 ngày làm việc\n' '\n' '\n' 'Lý do: tạo điều kiện cho người dân,\n' 'doanh nghiệp trong thực hiện TTHC.\n' '\n' '\n' '***2.2. Kiến nghị thực thi***\n' '\n' '\n' '- Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 4\n' 'Điều 13 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính ' 'phủ quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn.\n' '\n' '\n' '***2.3. Lợi ích của phương án đơn giản\n' 'hóa***\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 3.543.750 đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\n' 'giản hóa: 3.543.750 đồng/TTHC\n' '\n' '\n' '- Chi phí tiết kiệm: 0 đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 0%\n' '\n' '\n' '**3. Thủ tục tổ chức biểu diễn nghệ\n' 'thuật trên địa bàn quản lý (không thuộc trường hợp trong khuôn ' 'khổ hợp tác quốc\n' 'tế của các hội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn thuộc ' 'Trung ương, đơn vị sự\n' 'nghiệp công lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật thuộc Trung ' 'ương)**\n' '\n' '\n' '***3.1. Nội dung đơn giản hóa***\n' '\n' '\n' '- Miễn phí và cắt giảm phí thẩm định\n' 'kịch bản, nội dung chương trình biểu diễn nghệ thuật;\n' '\n' '\n' '- Bỏ quy định phải có chứng thực chữ\n' 'ký người dịch.\n' '\n' '\n' 'Lý do: tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho\n' 'hoạt động sản xuất kinh doanh và khuyến khích sử dụng dịch vụ ' 'công trực tuyến;\n' 'bên cạnh đó, TTHC rất ít phát sinh hồ sơ, quy định phải có ' 'chứng thực chữ ký\n' 'người dịch đối với tác phẩm nước ngoài, do đó, không còn phù ' 'hợp với thực tiễn.\n' '\n' '\n' '***3.2. Kiến nghị thực thi***\n' '\n' '\n' '- Sửa đổi, bổ sung Khoản 1, 2 Điều 4\n' 'và Điều 5 Thông tư số 288/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế độ ' 'thu, nộp, quản\n' 'lý và sử dụng phí thẩm định chương trình nghệ thuật biểu diễn; ' 'phí thẩm định\n' 'nội dung chương trình trên băng, đĩa, phần mềm và trên vật ' 'liệu khác.\n' '\n' '\n' '- Sửa đổi, bổ sung Điểm b khoản 3\n' 'Điều 10 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính ' 'phủ quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn.\n' '\n' '\n' '***3.3. Lợi ích của phương án đơn giản\n' 'hóa***\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 11.525.962.500 đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\n' 'giản hóa: 7.052.662.500 đồng/TTHC\n' '\n' '\n' '- Chi phí tiết kiệm: 4.473.300.000\n' 'đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 38,8%\n' '\n' '\n' '**4. Thủ tục tổ chức cuộc thi, liên\n' 'hoan trên địa bàn quản lý (không thuộc trường hợp toàn quốc và ' 'quốc tế của các\n' 'hội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn thuộc Trung ương, đơn ' 'vị sự nghiệp\n' 'công lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật thuộc Trung ' 'ương)**\n' '\n' '\n' '***4.1. Nội dung đơn giản hóa***\n' '\n' '\n' 'Giảm thời gian thực hiện từ 15 ngày\n' 'làm việc xuống còn 10 ngày làm việc\n' '\n' '\n' 'Lý do: tạo điều kiện cho người dân,\n' 'doanh nghiệp trong thực hiện TTHC.\n' '\n' '\n' '***4.2. Kiến nghị thực thi***\n' '\n' '\n' '- Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 4\n' 'Điều 13 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính ' 'phủ quy định về\n' 'hoạt động nghệ thuật biểu diễn.\n' '\n' '\n' '***4.3. Lợi ích của phương án đơn giản\n' 'hóa***\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 145.293.750 đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\n' 'giản hóa: 145.293.750 đồng/TTHC\n' '\n' '\n' '- Chi phí tiết kiệm: 0 đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 0%\n' '\n' '\n' '**5. Thủ tục ra nước ngoài dự thi\n' 'người đẹp, người mẫu**\n' '\n' '\n' '***5.1. Nội dung đơn giản hóa***\n' '\n' '\n' 'Bỏ quy định nộp Phiếu lý lịch tư\n' 'pháp số 1 và có chứng thực chữ ký người dịch\n' '\n' '\n' 'Lý do: Quy định nộp Phiếu lý lịch tư\n' 'pháp số 1 và có chứng thực chữ ký người dịch đối đối với Bản ' 'sao giấy mời dự\n' 'thi không còn phù hợp với thực tiễn.\n' '\n' '\n' '***5.2. Kiến nghị thực thi***\n' '\n' '\n' '- Bãi bỏ Điểm b khoản 2 Điều 20 Nghị\n' 'định số 144/2020/NĐ-CP\n' '\n' '\n' '- Sửa đổi, bổ sung Điểm c khoản 2\n' 'Điều 20 Nghị định số 144/2020/NĐ-CP\n' '\n' '\n' '***5.3. Lợi ích của phương án đơn giản\n' 'hóa***\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC trước khi\n' 'đơn giản hóa: 41.503.000 đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Chi phí tuân thủ TTHC sau khi đơn\n' 'giản hóa: 12.250.000 đồng/TTHC\n' '\n' '\n' '- Chi phí tiết kiệm: 29.253.000\n' 'đồng/TTHC.\n' '\n' '\n' '- Tỉ lệ cắt giảm chi phí: 70,5%./.\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '\n', 'published_date': datetime.date(2025, 9, 26), 'published_timestamp': datetime.datetime(2025, 9, 26, 7, 17), 'source': 'ThuVienPhapLuatDocs', 'tags': ['Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch', 'Quyết định 3394/QĐ-BVHTTDL', 'Đơn giản hóa thủ tục hành chính', 'Nghệ thuật biểu diễn', 'Quản lý nhà nước', 'Thủ tục hành chính', 'Chi phí tuân thủ', 'Hợp tác quốc tế', 'Chương trình nghệ thuật', 'Kiểm soát thủ tục hành chính', 'Cục Nghệ thuật biểu diễn', 'Thông tư 288/2016/TT-BTC', 'Nghị định 144/2020/NĐ-CP', 'Tổ chức cuộc thi', 'Liên hoan nghệ thuật', 'Dịch vụ công trực tuyến', 'Lợi ích tiết kiệm chi phí', 'Thời gian thực hiện thủ tục', 'Phiếu lý lịch tư pháp', 'Chứng thực chữ ký người dịch'], 'title': 'Quyết định 3394/QĐ-BVHTTDL 2025 đơn giản hóa thủ tục hành chính ' 'lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn', 'url': 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3394-QD-BVHTTDL-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-linh-vuc-nghe-thuat-bieu-dien-674141.aspx'} 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 15:36:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-56-2025-QD-UBND-nhiem-vu-co-cau-to-chuc-So-Xay-dung-Ha-Noi-673822.aspx 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-56-2025-QD-UBND-nhiem-vu-co-cau-to-chuc-So-Xay-dung-Ha-Noi-673822.aspx 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 15:36:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-57-2025-QD-UBND-chuc-nang-nhiem-vu-quyen-han-So-Cong-Thuong-Ha-Noi-673824.aspx 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-57-2025-QD-UBND-chuc-nang-nhiem-vu-quyen-han-So-Cong-Thuong-Ha-Noi-673824.aspx 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 16:26:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bat-dong-san/Nghi-quyet-06-2025-NQ-HDND-bo-sung-Bang-gia-dat-dinh-ky-05-nam-Ca-Mau-2020-2024-673929.aspx 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bat-dong-san/Nghi-quyet-06-2025-NQ-HDND-bo-sung-Bang-gia-dat-dinh-ky-05-nam-Ca-Mau-2020-2024-673929.aspx 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-25 16:54:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3883-QD-BNNMT-2025-Quy-che-Phat-ngon-va-cung-cap-thong-tin-cho-bao-chi-673945.aspx 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-25 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3883-QD-BNNMT-2025-Quy-che-Phat-ngon-va-cung-cap-thong-tin-cho-bao-chi-673945.aspx 2025-09-26 00:53:48 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-26 07:18:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2988-QD-BYT-2025-che-do-dinh-duong-sinh-ceton-cho-nguoi-benh-dong-kinh-khang-thuoc-674038.aspx 2025-09-26 00:53:49 [openai._base_client] DEBUG: Request options: {'method': 'post', 'url': '/chat/completions', 'files': None, 'json_data': {'messages': [{'role': 'user', 'content': 'Act as a content analysis tool. I will provide you with a piece of content, and your task is to extract relevant tags (keywords or phrases) that summarize the main topics, themes, or ideas present in the text. The tags should be concise, specific, and useful for categorization or search purposes. Ignore common filler words (e.g., \'the\', \'and\', \'is\') unless they are part of a specific concept or phrase. After analyzing the content, return the tags in a simple list format. Here is the content to analyze: BỘ Y TẾ ------- CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ\n NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc --------------- Số: 2988/QĐ-BYT Hà Nội, ngày 22 tháng\n 9 năm 2025 QUYẾT\nĐỊNH VỀ VIỆC BAN HÀNH TÀI LIỆU CHUYÊN MÔN “HƯỚNG DẪN\nCHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO NGƯỜI BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC” BỘ TRƯỞNG\nBỘ Y TẾ Căn cứ Luật khám bệnh,\nchữa bệnh năm 2023; Căn cứ Nghị định số\n42/2025/NĐ-CP ngày 27/02/2025 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền\nhạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế; Căn cứ Biên bản họp Hội\nđồng chuyên môn nghiệm thu tài liệu“Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng cho người bệnh\nđộng kinh” ngày 25/07/2025. Theo đề nghị của Cục\ntrưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế. QUYẾT\nĐỊNH: Điều 1 . Ban\nhành kèm theo Quyết định này tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton cho người bệnh động kinh kháng thuốc”. Điều 2. Tài\nliệu chuyên môn “Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho người bệnh động\nkinh kháng thuốc” được áp dụng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh kể từ ngày ký\nban hành. Điều 3. Các\nông, bà: Chánh Văn phòng Bộ, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Vụ trưởng\nvà Cục trưởng các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế, Giám đốc các bệnh viện trực thuộc Bộ Y\ntế, Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Thủ trưởng Y tế\ncác Bộ, Ngành và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành\nQuyết định này./. Nơi nhận: -\n Như Điều 3; - Bộ trưởng (để báo cáo); - Các Thứ trưởng; - Tổng Hội y học Việt Nam; - Hội Chống động kinh; - Lưu VT, KCB. KT. BỘ TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG Trần Văn Thuấn HƯỚNG DẪN CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO\nNGƯỜI BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC (Tài\nliệu chuyên môn dùng cho cán bộ y tế) (Ban\nhành kèm theo Quyết định số 2988/QĐ-BYT ngày 22 tháng 9 năm 2025) Chỉ đạo biên soạn, thẩm\n định GS.TS.BS. Trần Văn\n Thuấn Thứ trưởng Bộ Y tế TS.BS. Hà Anh Đức Cục trưởng Cục Quản\n lý Khám, chữa bệnh Chủ biên PGS.TS. Phan Việt Nga Chủ tịch Hội Chống động\n kinh Việt Nam TS.BS. Dương Huy\n Lương Phó Cục trưởng Cục Quản\n lý Khám, chữa bệnh Tham gia biên soạn,\n thẩm định PGS. TS Nguyễn Văn Liệu Trưởng khoa Thần\n kinh, bệnh viện Tâm Anh. Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Thần kinh Trường Đại học Y\n Hà Nội TS.BS. Vương Ánh\n Dương Phó Cục trưởng Cục Quản\n lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế PGS.TS.BS. Nguyễn Lê\n Trung Hiếu Bộ môn Thần kinh, Trường\n Đại học Y dược, Thành phố Hồ Chí Minh PGS.TS.BS. Võ Hồng\n Khôi Giám đốc Trung tâm Thần\n kinh, Bệnh viện Bạch Mai - Trưởng Bộ môn Nội Thần kinh, Trường Đại học Y Dược,\n Đại học Quốc gia Hà Nội TS.BS. Cao Vũ Hùng Giám đốc Trung tâm Thần\n kinh, Trưởng khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Nhi Trung ương TS.BS. Nguyễn Anh Tuấn Trưởng khoa Hồi sức Nội\n Thần kinh-Trung tâm Thần kinh, bệnh viện Việt Đức, Hà Nội PGS.TS. Phạm Văn Phú Giảng viên cao cấp, Bộ\n môn Dinh dưỡng &ATTP, Trường Đại học Y Hà Nội TS.BS. Lưu Thị Mỹ Thục Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n Bệnh viện Nhi Trung ương TS.BSCK2. Nguyễn Thị\n Thu Hậu Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n Bệnh viện Nhi Đồng 2 TS.BS. Nguyễn Anh Tài Trưởng khoa Nội Thần\n kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy - Phó Chủ nhiệm Bộ môn Thần kinh Trường Đại học Y Dược\n Tp. HCM TS.BS. Lưu Ngân Tâm Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n Bệnh viện Chợ Rẫy TS.BS. Trần Khánh Thu Trưởng phòng KHTC, Sở\n Y tế Hưng Yên - Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Đa khoa Thái Bình BSCK2. Phạm Hồng Long Trưởng khoa Thần\n kinh, Bệnh viện Đa khoa Thái Bình BSCK2. Bùi Thị Huyền Trưởng khoa Thần\n kinh, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên BSCK2. Nguyễn Hải Yến Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên TS.BS. Phạm Đức Minh Chủ nhiệm Bộ môn -\n Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y ThS. Hà Thanh Sơn Phòng Điều dưỡng-\n Dinh dưỡng - KSNK, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh Thư ký Ths. BS. Doãn Ngọc\n Ánh Khoa Dinh dưỡng, Bệnh\n viện Nhi Trung ương Ths. BS Phạm Anh Thơ Khoa Dinh dưỡng, Bệnh\n viện Nhi Trung ương ThS. Nguyễn Hồng\n Nhung Phòng Điều dưỡng -\n Dinh dưỡng - Kiểm soát nhiễm khuẩn, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế LỜI\nNÓI ĐẦU Động kinh là một trong\nnhững bệnh lý thần kinh phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc\nsống của người bệnh và gia đình. Bệnh động kinh kháng thuốc, chiếm tỉ lệ khoảng\n30%, là thách thức lớn trong thực hành lâm sàng. Trước thực trạng này, việc tìm\nkiếm các phương pháp điều trị thay thế, bổ trợ nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát\ncơn động kinh là nhu cầu cấp thiết. Trong các chiến lược không dùng thuốc, chế\nđộ dinh dưỡng sinh ceton (còn gọi là chế độ dinh dưỡng keto, chế độ ăn keto) đã\nvà đang là một liệu pháp đầy triển vọng, đặc biệt ở đối tượng trẻ em mắc động\nkinh kháng thuốc. Chế độ dinh dưỡng sinh\nceton là phương pháp dinh dưỡng được thiết kế với hàm lượng chất béo rất cao,\nprotein vừa đủ và carbohydrate rất thấp, nhằm tạo ra trạng thái chuyển hóa đặc\nbiệt gọi là ketosis, từ đó tạo ra những ảnh hưởng tích cực đến hoạt động điện\nhọc của não bộ. Chế độ dinh dưỡng sinh ceton đã được áp dụng từ đầu thế kỷ 20\nvà cho thấy hiệu quả trong việc giảm tần suất cơn co giật, thậm chí đạt mức >50%\nở nhiều bệnh nhi không đáp ứng với thuốc. Bên cạnh hiệu quả trong giảm tần suất\ncơn động kinh, chế độ dinh dưỡng sinh ceton còn mở ra triển vọng cải thiện chất\nlượng sống, giảm liều hoặc ngưng thuốc chống động kinh, đồng thời làm giảm gánh\nnặng kinh tế và tác dụng phụ do thuốc gây ra. Tuy nhiên, liệu pháp này\ncũng tiềm ẩn nguy cơ nếu không được triển khai đúng cách như rối loạn chuyển\nhóa, thiếu vi chất, biến chứng thận - xương, do đó cần giám sát y tế nghiêm\nngặt và tư vấn toàn diện cho gia đình. Việc áp dụng đòi hỏi đánh giá toàn diện\nvề mặt dinh dưỡng, chuyển hóa, tình trạng bệnh lý và cần sự phối hợp chặt chẽ\ngiữa bác sĩ chuyên khoa thần kinh, chuyên gia dinh dưỡng và gia đình người\nbệnh. “Hướng dẫn Chế độ dinh\ndưỡng sinh ceton cho người bệnh động kinh kháng thuốc” được xây dựng dựa trên\ncác bằng chứng khoa học, các khuyến cáo mới nhất, cùng kinh nghiệm lâm sàng của\ncác chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam. Điểm nổi bật của hướng\ndẫn này là đưa ra các tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể cho từng loại chế độ dinh\ndưỡng sinh ceton: từ chế độ ăn keto cổ điển (4:1, 3:1) đến các biến thể hiện\nđại hơn như chế độ ăn Atskin cải tiến (MAD - Modified Atkins Diet), chế độ ăn chỉ\nsố đường huyết thấp (LGIT - Low Glycemic Index Treatment), và chế độ ăn giàu\nchất béo MCT (MCT - Medium Chain Triglyceride). Đặc biệt, hướng dẫn cũng nhấn\nmạnh tầm quan trọng của việc xây dựng thực đơn cá thể hóa. Việc ban hành và áp\ndụng Hướng dẫn này không chỉ góp phần chuẩn hóa thực hành điều trị, mà còn nâng\ncao chất lượng chăm sóc toàn diện bệnh nhân động kinh kháng thuốc. Bộ Y tế trân trọng cảm\nơn, biểu dương và ghi nhận sự tích cực tham gia của Hội Chống động kinh Việt\nNam, nỗ lực của các tổ chức, cá nhân, các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, bác\nsĩ, cử nhân chuyên khoa, chuyên ngành đã tham gia xây dựng và góp ý cho tài\nliệu chuyên môn “Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho người bệnh động\nkinh”, đồng thời Bộ Y tế cũng ghi nhận sự đóng góp lớn của Lãnh đạo, Chuyên\nviên Cục Quản lý Khám, chữa bệnh và tổ chức, cá nhân đã tham gia hoạt động xây\ndựng tài liệu này. Trong quá trình biên\nsoạn, biên tập, mặc dù Ban Biên soạn đã hết sức cố gắng nhưng tài liệu khó\ntránh khỏi thiếu sót, Bộ Y tế mong nhận được sự góp ý, phản hồi của các chuyên\ngia hành nghề. Các góp ý xin gửi về: Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế, 138A\nphố Giảng Võ, phường Giảng Võ, thành phố Hà Nội. Trân trọng cảm ơn. GS.TS. Trần Văn Thuấn THỨ TRƯỞNG BỘ Y TẾ MỤC\nLỤC QUYẾT ĐỊNH LỜI NÓI ĐẦU PHẦN I. ĐẠI CƯƠNG 1. Định nghĩa về động\nkinh và động kinh kháng thuốc 1.1. Định nghĩa về động\nkinh 1.2. Khái niệm về động\nkinh kháng thuốc 1.3. Phân loại động\nkinh 2. Các phương pháp điều\ntrị bệnh động kinh 3. Quản lí động kinh\nkháng thuốc PHẦN II. CHẾ ĐỘ DINH\nDƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở TRẺ EM 1. Nhu cầu dinh dưỡng 2. Nguyên tắc về chế độ\năn cho bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em 2.1. Mục tiêu can thiệp\ndinh dưỡng 2.2. Đánh giá tình\ntrạng dinh dưỡng 2.3. Đánh giá quá trình\nnhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu 3. Nguyên tắc về chế độ\nDD sinh ceton để điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em 3.1. Tổng quát về chế\nđộ dinh dưỡng sinh ceton 3.2. Hướng dẫn thực\nhiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton để điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ\nem 3.3. Tác dụng phụ của\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton và theo dõi: 4. Chế độ dinh keto\ntĩnh mạch điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em 5. Hướng dẫn xây dựng\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton cho trẻ nhỏ PHẦN III. KHUYẾN NGHỊ\nVỀ CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở NGƯỜI TRƯỞNG\nTHÀNH 1. Giới thiệu 2. Chỉ định 3. Chống chỉ định 4. Tác dụng phụ: 5. Một số điều cần lưu\ný: 6. Tóm lại 7. Đánh giá tình trạng\ndinh dưỡng và các vấn đề liên quan. 8. Lựa chọn chế độ dinh\ndưỡng sinh ceton phù hợp, tư vấn dinh dưỡng cho người bệnh. 9. Theo dõi và xử trí\ntác dụng phụ 10. Ngưng điều trị bằng\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton: Tài liệu tham khảo DANH\nMỤC VIẾT TẮT CHỮ\n VIẾT TẮT TIẾNG\n ANH TIẾNG\n VIỆT ALT Alanine transaminase ALT AST Aspartate\n transaminase AST BMI Body mass index Chỉ số khối cơ thể BMI/T BMI/Tuổi BMR Basal metabolic rate Chuyển hóa năng lượng\n cơ bản CC/T ………………………… Chiều cao/Tuổi CN/T ………………………….. Cân nặng/Tuổi CPT Carnitine Palmitoyltransferase Carnitine Palmitoyltransferase DD ……………………………. Dinh dưỡng ECG Electrocardiogram Điện tâm đồ EEG Electroencephalogram Điện não đồ ESPEN The European Society\n for Parenteral and Enteral Nutrition Hội Dinh dưỡng Tiêu\n hóa và Tĩnh mạch Châu Âu ESPGHAN European Society of Pediatric\n Gastroenterology, Hepatology and Nutrition Hiệp hội Tiêu hóa,\n Gan mật và Dinh dưỡng Nhi khoa Châu Âu ESPR European Society for Paediatric\n Research Hiệp hội Nghiên cứu Y\n khoa Châu Âu FIRES Febrile\n infection-related epilepsy syndrome Hội chứng động kinh do\n sốt nhiễm trùng FOS Fat Overload Syndrome Hội chứng quá tải\n chất béo GGT Gamma-glutamyl transferase GGT GLUT1 Glucose Transporter\n Type 1 Deficiency Syndrome Hội chứng thiếu protein\n vận chuyển glucose-1 (GLUT1) H High Chiều cao HDL High Density\n Lipoprotein Cholesterol Chỉ số HDL ILAE International League Against\n Epilepsy Hiệp Hội Chống Động Kinh\n Quốc tế KD Ketogenic Diet Chế độ dinh dưỡng\n sinh ceton KD-PN Ketogenic diet\n parenteral nutrition Chế độ keto tĩnh mạch LCT Long-chain Triglycerides Chất béo chuỗi dài LDL Low Density\n Lipoprotein Cholesterol Chỉ số LDL LGIT Low Glycemic Index Treatment Chế độ ăn chỉ số\n đường huyết thấp MAD Modified Atkins Diet Chế độ ăn Atskin cải\n tiến MCT Medium-chain\n Triglycerides Chất béo chuỗi trung\n bình MRI Magnetic Resonance Imaging Chụp cộng hưởng từ PAL Physical Activities\n Level Hệ số hoạt động thể\n lực PDHD Pyruvate\n dehydrogenase deficiency Thiếu pyruvate\n dehydrogenase PRIS Propofol-Related\n Infusion Syndrome Hội chứng propofol REE Resting Energy\n Expenditure Năng lượng tiêu hao\n lúc nghỉ SE Status Epilepticus Trạng thái động kinh SRSE Super-refractory\n status epilepticus Động kinh siêu kháng SSPE Subacute sclerosing panencephalitis Viêm não toàn bộ xơ\n hóa bán cấp VNS Vagus Nerve\n Stimulation Kích thích dây thần\n kinh phế vị W Weight Cân nặng WHO World Health\n Organization Tổ chức Y tế Thế giới PHẦN I. ĐẠI CƯƠNG 1.\nĐịnh nghĩa về động kinh và động kinh kháng thuốc 1.1. Định nghĩa về động\nkinh - Cơn động kinh\n(theo định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2005): Là sự thay đổi thoáng qua của\ncác triệu chứng thần kinh khác nhau do sự phóng điện không kiểm soát hay đồng\nbộ của các tế bào thần kinh trong não bộ. Tùy vị trí ổ phóng điện sẽ gây ra các\ntriệu chứng vận động, cảm giác, giác quan, thần kinh tự chủ. - Động kinh (theo\nđịnh nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2014): Là bệnh lý mạn tính của não bộ được\nxác định qua những trường hợp sau: + Có ít nhất hai cơn\nđộng kinh tự phát (không do các yếu tố kích thích hoặc phản xạ gây nên) xảy ra\ncách nhau > 24 giờ + Có một cơn động kinh\ntự phát (hay phản xạ) và có khả năng tái phát cơn tiếp theo tương đương nguy cơ\ntái phát chung (> 60%), trong vòng 10 năm kế tiếp + Có đủ đặc điểm để\nchẩn đoán một hội chứng động kinh. 1.2. Khái niệm về động\nkinh kháng thuốc Động kinh kháng thuốc (theo\nđịnh nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2009): Là tình trạng thất bại với hai phác\nđồ sử dụng thuốc chống động kinh được dung nạp tốt, lựa chọn và sử dụng phù hợp\n(dù là đơn trị liệu hay kết hợp) để đạt được mục tiêu kiểm soát cơn động kinh\nkéo dài. - Động kinh kháng thuốc\ngặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên, theo các nghiên cứu thống kê hiện nay, tỷ lệ bị\nđộng kinh kháng thuốc nhiều nhất, phổ biến nhất là nhóm trẻ em, nhóm cần được\nchăm sóc và hỗ trợ sức khỏe đặc biệt. - Trẻ em bị động kinh\nkháng thuốc có tỷ lệ cao hơn đáng kể ở các trẻ có tiền sử sinh ngạt, có nhập\nviện sau khi sinh, động kinh ở trẻ sơ sinh, động kinh trong năm đầu đời, tiền\nsử co giật ở trẻ sơ sinh và động kinh có triệu chứng. Các trẻ này thường có\nnhiều kiểu cơn động kinh và có bất thường trên MRI não. Một số cơ chế khác nhau\nđã được đề xuất để giải thích tình trạng kháng thuốc, phổ biến nhất gây ra động\nkinh kháng thuốc là tổn thương do thiếu oxy-thiếu máu cục bộ, loạn sản não, các\nrối loạn di truyền. 1.3. Phân loại động\nkinh Năm 2017, ILAE giới\nthiệu bảng phân loại động kinh nhiều cấp độ, bắt đầu với phân loại cơn động\nkinh, gồm: - Bước 1: Phân loại cơn\nđộng kinh khởi phát cục bộ, cơn động kinh toàn thể, không xác định khởi phát và\nkhông phân loại. - Bước 2: Phân loại\nbệnh động kinh, gồm động kinh cục bộ, động kinh toàn thể, cả cục bộ và toàn thể\nvà cuối cùng là không xác định. - Bước 3: Phân loại hội\nchứng động kinh. Trong cả ba bước, đều\nchú ý tìm nguyên nhân ở từng bước, với nguyên nhân được phân thành 6 nhóm: cấu\ntrúc, gen, nhiễm trùng, chuyển hoá, tự miễn và không xác định. Bảng\n1: Phân loại của ILAE năm 2025 Tháng 4, 2025, ILAE có\ncập nhật bảng phân loại cơn động kinh. Về cơ bản, vẫn gồm ba bước như hướng dẫn\n2017. Riêng về cơn động kinh cũng bao gồm cục bộ, cơn động kinh toàn thể, cơn\nkhông xác định cục bộ hay toàn thể và không phân loại, tuy nhiên, có điều chỉnh\nnhỏ là phân loại dựa trên quan sát hay mô tả, bỏ thuật ngữ khởi phát, chú ý\nđánh giá đáp ứng và ý thức trong cơn thay vì đánh giá nhận thức và sắp xếp cơn\nvắng ý thức thành một nhóm riêng. 2.\nCác phương pháp điều trị bệnh động kinh - Điều trị bằng\nthuốc chống động kinh : Thuốc chống động kinh là phương pháp điều trị chủ\nyếu. Việc lựa chọn thuốc chống động kinh cần được cân nhắc kỹ lưỡng và dựa vào\ncác khuyến cáo được chấp nhận rộng rãi. Các thuốc chống động kinh để điều trị\nthường ở một trong hai tình huống điều trị ngắn hạn hoặc điều trị dài hạn. - Phẫu thuật động\nkinh: Phẫu thuật động kinh được chỉ định trên những người bệnh mà nguyên\nnhân được phát hiện là do tổn thương khu trú não, có thể phẫu thuật được mà ít\nảnh hưởng đến các vùng chức năng khác. - Kích thích dây\nthần kinh phế vị: Sử dụng máy kích thích thần kinh phế vị, một thiết bị cấy\nghép phẫu thuật, là một lựa chọn điều trị giảm nhẹ cho người bệnh động kinh\nkháng thuốc và được sử dụng kết hợp với thuốc chống động kinh. - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton (còn gọi là chế độ dinh dưỡng keto, chế độ ăn keto) : là một\nphương pháp điều trị bằng chế độ dinh dưỡng đặc biệt, có hàm lượng chất béo rất\ncao, protein ở mức trung bình và lượng carbohydrate rất thấp. Chế độ này thúc\nđẩy quá trình "ketosis" - một trạng thái trong đó cơ thể đốt cháy\nchất béo thay vì carbohydrate để tạo năng lượng. Việc sử dụng chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton trong điều trị bệnh động kinh kháng thuốc được áp dụng cách đây hơn\n100 năm, được ghi nhận là mang đến hiệu quả giúp giảm ít nhất >50% số cơn\ngiật ở những người bệnh không còn đáp ứng với thuốc. Chế độ ăn này được chỉ\nđịnh cho bệnh động kinh kháng thuốc dưới sự kiểm soát của chuyên gia y tế. 3.\nQuản lí động kinh kháng thuốc - Động kinh kháng thuốc\nở trẻ em là một khái niệm phức tạp, việc định nghĩa động kinh kháng thuốc là\nthất bại trong việc kiểm soát cơn co giật kéo dài sau khi đã thử ít nhất hai\nphác đồ điều trị thuốc chống động kinh (dù là đơn trị hay phối hợp), được lựa\nchọn phù hợp, sử dụng đúng cách và được người bệnh dung nạp tốt, tuy nhiên, có\ntrường hợp dùng thêm thuốc thứ ba, thậm chí thứ tư, thứ năm vẫn có thể có đáp\nứng thêm. Việc đáp ứng thuốc của trẻ cũng có thể thay đổi theo thời gian và trẻ\ncó thể có tình huống chuyển hội chứng động kinh này sang hội chứng động kinh\nkhác, chẳng hạn từ hội chứng động kinh co thắt nhũ nhi sang hội chứng Lennox -\nGastaut. - Động kinh kháng thuốc\ncó thể không chỉ là kết quả của một cơ chế, vì nhiều cơ chế có thể góp phần gây\nra kháng thuốc. Nguyên nhân có thể đóng vai trò quan trọng. Bệnh não động kinh\ndo căn nguyên di truyền khởi phát sớm là nhóm có khả năng kháng thuốc cao, tuy\nnhiên, cùng một kiểu bất thường về di truyền, biểu hiện cũng rất khác nhau ở\nmỗi trẻ, có trẻ động kinh tự giới hạn, có trẻ kháng thuốc. - Bất chấp sự ra đời\ncủa nhiều thuốc chống động kinh mới, tình trạng kháng thuốc vẫn là một trong\nnhững thách thức lớn trong điều trị động kinh. Việc điều trị tình trạng kháng\nthuốc không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Để cải thiện co giật ở những người\nmắc động kinh kháng thuốc, cần phải tính đến các yếu tố cụ thể của từng người\nbệnh, chẳng hạn như nguyên nhân gây bệnh, tiền sử bệnh, đáp ứng thuốc, mô hình\nthời gian kháng thuốc, bệnh đi kèm và bản chất đa yếu tố của tình trạng kháng\nthuốc, do đó cần nhấn mạnh hơn vào việc cá nhân hóa liệu pháp. Ngày càng có\nnhiều bằng chứng cho thấy "đa liệu pháp hợp lý", kết hợp các thuốc\nchống động kinh hoạt động theo các cơ chế khác nhau, có thể là một cách tiếp cận\nhợp lý để kiểm soát động kinh kháng thuốc. Bảng 2. Các hội chứng\nđộng kinh có khả năng kháng thuốc Nhóm Tên\n hội chứng Viết\n tắt Sơ sinh - Nhũ nhi Bệnh não phát triển\n và sinh động kinh do đột biến gen CDKL5 CDKL5-DEE Hội chứng Darvet DS Bệnh não động kinh và\n phát triển sớm ở trẻ sơ sinh EIDEE Động kinh ở trẻ nhũ\n nhi với các cơn cục bộ di chuyển EIMFS Hội chứng thiếu chất\n vận chuyển glucose-1 GLUT1DS Hội chứng co thắt ở\n trẻ sơ sinh IESS Bệnh não phát triển\n và sinh động kinh do đột biến gen KCNQ2 KCNQ2-DEE Động kinh giật cơ ở\n trẻ nhỏ MEI Động kinh chuỗi liên\n quan Protocadherin 19 PCDH19 clustering epilepsy Bệnh não phát triển\n và sinh động kinh phụ thuộc pyridoxine (ALDH7A1) PD-DEE Bệnh não phát triển\n và sinh động kinh do thiếu hụt pyridox(am)ine 5\'-phosphate (PNPO) P5PD-DEE Nhóm Tên\n hội chứng Viết\n tắt Trẻ nhỏ Động kinh vùng chẩm\n thị giác trẻ em COVE Bệnh não phát triển\n và sinh động kinh với hoạt động sóng nhọn trong khi ngủ DEE-SWAS Động kinh với giật cơ\n mí mắt EEM Động kinh với giật cơ\n vắng ý thức EMA Động kinh với cơn\n giật cơ - mất trương lực EMAS Hội chứng động kinh liên\n quan đến sốt nhiễm trùng FIRES Hội chứng động kinh\n co giật nửa người, liệt nửa người HHE Hội chứng Lennox -\n Gastaut LGS Động kinh thùy chẩm\n nhạy cảm ánh sáng POLE PHẦN II. CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH\nĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở TRẺ EM 1.\nNhu cầu dinh dưỡng ● Xác định nhu cầu\ndinh dưỡng ở trẻ mắc bệnh động kinh - Khi xác định nhu cầu\ndinh dưỡng cho trẻ em bị động kinh kháng thuốc, cần xem xét đầy đủ các yếu tố\nbao gồm: tuổi, giới tính, tình trạng dinh dưỡng hiện tại và mức độ hạn chế vận\nđộng của trẻ. Cụ thể: - Bước 1: Xác định\nchuyển hóa năng lượng cơ bản (BMR- Basal metabolic rate): Tiêu chuẩn vàng\nđể đánh giá BMR là đo năng lượng tiêu hao gián tiếp (Indirect Calorimetry) dựa\ntrên lượng O 2 tiêu thụ và CO 2 thải ra. Tuy nhiên\nphương pháp này thường không sẵn có trên lâm sàng. Do đó, có thể áp dụng các\ncông thức ước lượng BMR theo tuổi, giới, cân nặng, chiều dài/cao của trẻ. Ở trẻ\nem có 2 công thức được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi là WHO 1985 và Schofield.\nVới trẻ mắc bệnh động kinh kháng thuốc, đặc biệt là động kinh kháng thuốc kèm\nsuy dinh dưỡng, ưu tiên công thức Schofield do tính đến cả chiều dài/cao. Bảng\n3: Các công thức ước lượng BMR Nam Công\n thức Schofield Công\n thức WHO 1985 0\n - 3 tuổi 0,167W\n + 15,174H - 617,6 60,9W\n - 54 3\n - 10 tuổi 19,59W\n + 1,303H + 414,9 22,7W\n + 495 10\n - 18 tuổi 16,25W\n + 1,372H + 515,5 17,5W\n + 651 Nữ Công\n thức Schofield Công\n thức WHO 1985 0\n - 3 tuổi 16,252W\n + 10,232H - 413,5 61W\n - 51 3\n - 10 tuổi 16,969W\n + 1,618H + 371,2 22,5W\n + 499 10\n - 18 tuổi 8,365W\n + 4,65H + 200 12,2W\n + 746 BMR:\n kcal/ngày, W: cân nặng (kg), H: chiều dài/cao (cm) - Bước 2: Xác định\nhệ số hoạt động thể lực (PAL): Mức độ hoạt động thể lực theo Torun 2001, là\ncơ sở cho khuyến cáo của FAO/WHO/UNU 2004. ○ PAL = 1,3 - 1,4: Trẻ\nem chủ yếu ít vận động, chỉ tham gia các hoạt động hàng ngày mà không có các\nhoạt động thể chất đáng kể. ○ PAL = 1,5 - 1,6: Trẻ\nem tham gia vào các hoạt động nhẹ, như đi bộ, đạp xe nhẹ hoặc các hoạt động\nngoài trời không quá mạnh. ○ PAL = 1,7 - 1,8: Trẻ\nem tham gia vào các hoạt động thể dục thể thao đều đặn với mức độ trung bình,\nnhư chơi thể thao hoặc tham gia các lớp thể dục. ○ PAL = 1,9 - 2,0: Trẻ\nem tham gia vào các hoạt động thể lực cường độ cao, bao gồm tập luyện thể thao\nchuyên sâu hoặc vận động viên. - Bước 3: Xác định\nnhu cầu tăng trưởng hoặc thâm hụt năng lượng: Trẻ cần 7 - 7,7 kcal để tạo 1\ngam mô cơ thể (nhu cầu tăng trưởng dựa theo tiêu chuẩn tăng trưởng của WHO\n2006, mức độ suy dinh dưỡng và có điều chỉnh tùy từng cá thể). - Bước 4: Xác định\nthành phần các chất sinh năng lượng: ○ Nếu trẻ có chỉ định\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton và không nằm trong nhóm chống chỉ định (theo Bảng\n6): xác định tỉ lệ keto muốn thực hiện. ○ Lưu ý đến các rối\nloạn chuyển hóa đi kèm để điều chỉnh tỉ lệ thành phần các chất sinh năng lượng\nphù hợp. - Bước 5: Xác định\nnhu cầu các vi chất dinh dưỡng: ○ Trẻ cần được xác định\ncác vi chất có nguy cơ thiếu dựa trên loại thuốc chống động kinh đang sử dụng.\nViệc bổ sung vi chất cho trẻ nên được cá thể hóa, dựa vào các dấu hiệu thiếu\nhụt trên lâm sàng hoặc cận lâm sàng. ○ Hiện tại, chỉ có nhóm\ntrẻ ăn chế độ keto được khuyến cáo bổ sung vi chất thường quy. Các vi chất cần\nbổ sung bao gồm: hỗn hợp đa vitamin; vitamin D và canxi theo liều bằng nhu cầu\nkhuyến nghị hàng ngày. 2.\nNguyên tắc về chế độ ăn cho bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em Chế độ ăn cho bệnh động\nkinh kháng thuốc ở trẻ em phải đảm bảo đạt được mục tiêu can thiệp dinh dưỡng,\ntrong đó để đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ cần thực hiện đánh giá tình trạng dinh\ndưỡng và đánh giá quá trình nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu của trẻ. 2.1. Mục tiêu can thiệp\ndinh dưỡng - Hỗ trợ điều trị: Đảm\nbảo cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng để dự phòng suy dinh dưỡng và\nbắt kịp tăng trưởng. - Điều trị: Giảm cơn\ngiật cho trẻ động kinh kháng thuốc bằng chế độ dinh dưỡng sinh ceton. 2.2. Đánh giá tình\ntrạng dinh dưỡng ● Đánh giá chỉ số\nnhân trắc - Thu thập chỉ số cân\nnặng, chiều dài/cao, chẩn đoán tình trạng dinh dưỡng, đánh giá đường cong tăng\ntrưởng của trẻ theo thời gian để xác định mức nhu cầu năng lượng cho tăng\ntrưởng phù hợp. - Nếu có điều kiện, nên\nđánh giá thành phần cơ thể giúp đưa ra nhận định chính xác hơn về nhu cầu năng\nlượng. ● Hỏi ghi khẩu phần - Điều tra khẩu phần\nthực tế của trẻ để xác định thể suy dinh dưỡng và định hướng xây dựng chế độ ăn\nvà can thiệp dinh dưỡng. - Cần chú ý thêm: - Thuốc chống động kinh\nvà tương tác thuốc - thực phẩm có thể có; - Sở thích, khuynh\nhướng ăn uống của trẻ, các rối loạn khác đi kèm (rối loạn ăn uống, rối loạn phổ\ntự kỉ, …). 2.3. Đánh giá quá trình\nnhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu Rối loạn có thể xảy ra\nbất kì khâu nào của quá trình ăn uống. Do đó, cần khai thác các yếu tố nguy cơ\ncủa rối loạn ăn uống và thăm khám kĩ các bộ phận của hệ tiêu hóa để có can\nthiệp hỗ trợ phù hợp. 3.\nNguyên tắc về chế độ DD sinh ceton để điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ\nem 3.1.\nTổng quát về chế độ dinh dưỡng sinh ceton ● Định nghĩa - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton là một phương pháp điều trị bằng chế độ dinh dưỡng đặc biệt có hàm\nlượng chất béo rất cao, protein ở mức trung bình và lượng carbohydrate rất\nthấp. Chế độ này thúc đẩy quá trình "ketosis" - một trạng thái trong\nđó cơ thể đốt cháy chất béo thay vì carbohydrate để tạo năng lượng. ● Tỷ lệ keto - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton cổ điển : Chế độ dinh dưỡng sinh ceton có các tỷ lệ khác nhau để\nphù hợp với nhu cầu và mục tiêu điều trị của từng người. Các tỷ lệ này được\nbiểu diễn bằng tỷ lệ khối lượng chất béo so với tổng khối lượng protein và\ncarbohydrate. Ba tỷ lệ phổ biến bao gồm 4:1, 3:1, hoặc 2:1. - Tỷ lệ 4:1 (4 phần\nchất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối lượng). Cụ thể, 1 đơn vị\nthực phẩm 4:1 cung cấp 40 kcal, trong đó có 4 gam chất béo (36 kcal, chiếm 90%\nnăng lượng) và 1 gam cho cả protein và carbohydrate. Đây là tỷ lệ cổ điển và\nthường dùng nhất trong điều trị động kinh kháng thuốc. Trong tỷ lệ này, khoảng\n90% năng lượng hàng ngày đến từ chất béo, trong khi protein và carbohydrate chỉ\nchiếm 10%. Tỷ lệ này tạo ra nồng độ thể ceton trong máu cao. - Tỷ lệ 3:1 (3 phần\nchất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối lượng): Khoảng 87% năng\nlượng đến từ chất béo, và 13% từ protein và carbohydrate. Tỷ lệ keto 3:1 tạo ra\nnồng độ thể ceton thấp hơn so với tỷ lệ keto 4:1 nhưng vẫn có thể có hiệu quả\ncắt cơn giật cao. - Tỷ lệ 2:1 (2 phần\nchất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối lượng): Tỷ lệ này cung\ncấp ít chất béo hơn, chỉ khoảng 82% năng lượng từ chất béo, phù hợp với trẻ em\nhoặc người cần mức năng lượng cao hơn từ protein hoặc carbohydrate, hoặc khi\nmới làm quen với chế độ dinh dưỡng sinh ceton. - Chế độ ăn Atskin\ncải tiến (Modified Atkins Diet - MAD): Là một biến thể của chế độ\ndinh dưỡng sinh ceton. MAD cũng có mục tiêu duy trì trạng thái ketosis nhưng\ncho phép người áp dụng có thể tiêu thụ một lượng carbohydrate cao hơn so với\nchế độ keto cổ điển. Một số đặc điểm chính của chế độ này: - Lượng carbohydrate:\nThường được giới hạn từ 10 - 20g mỗi ngày. Điều này giúp người ăn dễ dàng hơn\nkhi lựa chọn thực phẩm và có thể sử dụng các loại rau củ nhiều chất xơ. - Không cần tính tỷ lệ\nketo chính xác: Không yêu cầu phải duy trì tỷ lệ chất béo và\nprotein/carbohydrate cụ thể như 4:1 hay 3:1, chỉ cần tập trung vào việc tăng\ncường chất béo và giới hạn carbohydrate. - Chế độ ăn chỉ số đường\nhuyết thấp (Low Glycemic Index Treatment - LGIT): LGIT là một biến thể của\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton, được thiết kế để duy trì mức đường huyết ổn định\nvà duy trì trạng thái ketosis phù hợp cho cả trẻ em và người lớn mắc động kinh\nkháng thuốc. LGIT cho phép lượng carbohydrate nhiều hơn so với chế độ keto cổ\nđiển, nhưng carbohydrate này phải có chỉ số đường huyết thấp (GI < 50). Đặc điểm\nchính của LGIT: - Lượng carbohydrate:\nHạn chế, được giới hạn khoảng 40 - 60 gam mỗi ngày và chọn loại thực phẩm có\nchỉ số đường huyết thấp như các loại rau, trái cây ít đường và ngũ cốc nguyên\nhạt. - Không yêu cầu tỷ lệ\nchất béo - protein cụ thể: LGIT không cần tuân thủ tỷ lệ nghiêm ngặt về chất\nbéo và protein, vì vậy linh hoạt và dễ thực hiện hơn trong chế độ ăn uống hàng\nngày. - Chế độ ăn giàu\nchất béo MCT: Chế độ ăn giàu chất béo MCT (Medium Chain Triglyceride) là\nmột biến thể của chế độ dinh dưỡng sinh ceton sử dụng chất béo từ triglyceride\nchuỗi trung bình (MCT). So với LCT, MCT tạo ra thể ceton nhiều hơn. Do đó, chế\nđộ ăn này thường được áp dụng cho người muốn duy trì trạng thái ketosis mà vẫn\ncó thể tiêu thụ nhiều carbohydrate và protein hơn. Đặc điểm chính của chế độ ăn\ngiàu chất béo MCT, chất béo khoảng 60% - 70% trong đó một phần lớn là MCT (khoảng\n30 - 60%), protein khoảng 20%, carbohydrate khoảng 10% - 20%, tuy nhiên, lượng\ncarbohydrate vẫn phải kiểm soát để không ảnh hưởng đến trạng thái ketosis . ● Giả thuyết về cơ\nthế tác dụng của chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong điều trị động kinh kháng\nthuốc: - Sử dụng ceton như\nnguồn năng lượng thay thế: Trong chế độ dinh dưỡng sinh ceton, cơ thể chuyển từ\nsử dụng carbohydrate sang sử dụng chất béo để tạo ra ceton như\nβ-hydroxybutyrate, để cung cấp năng lượng thay thế cho não, giúp ổn định hoạt\nđộng của tế bào thần kinh và giảm sự kích thích quá mức - nguyên nhân chính dẫn\nđến cơn động kinh. - Tăng cường dự trữ\nnăng lượng trong não: Chế độ dinh dưỡng sinh ceton giúp tăng cường sinh tổng\nhợp ty thể và cải thiện dự trữ năng lượng của não, giúp não duy trì chức năng\nổn định và giảm khả năng phát sinh cơn động kinh do thiếu năng lượng, làm giảm\ntần suất cơn động kinh. - Giảm quá trình\nglycolysis và giảm kích thích thần kinh: Chế độ dinh dưỡng sinh ceton giúp giảm\nlượng glucose trong não và làm giảm quá trình glycolysis (phân giải đường để\ntạo năng lượng), giúp giảm sự kích thích quá mức của tế bào thần kinh, hạn chế\nnguy cơ phát sinh cơn động kinh. - Tăng cường hoạt động của\nGABA (acid gamma-aminobutyric) - một neurotransmitter ức chế chính của não: Chế\nđộ dinh dưỡng sinh ceton giúp tăng cường hoạt động của GABA giúp cân bằng sự\nkích thích và ức chế trong não, yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa cơn động\nkinh . - Giảm stress oxy hóa:\nChế độ dinh dưỡng sinh ceton có tác dụng giảm stress oxy hóa - một yếu tố có\nthể làm tăng tổn thương thần kinh và góp phần gây ra các cơn động kinh. Việc\ngiảm thiểu các gốc tự do trong cơ thể có thể giúp bảo vệ tế bào thần kinh khỏi\ncác tổn thương, đồng thời giảm thiểu nguy cơ phát sinh cơn động kinh . - Điều chỉnh biểu hiện\ngen: Một trong những cơ chế mới là chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể điều\nchỉnh biểu hiện gen liên quan đến kiểm soát động kinh, làm tăng biểu hiện các\ngen liên quan đến quá trình tạo ceton và giảm biểu hiện các gen liên quan đến\ntính kích thích thần kinh, giúp duy trì sự ổn định của tế bào thần kinh. ● Các hình thức của\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton: được tạo nên bởi sự kết hợp từ thực phẩm và các nguyên liệu giàu\nchất béo hoặc pha từ các công thức giàu béo hoặc sữa thông thường kết hợp với\nthành phần giàu chất béo. - Thực phẩm dùng cho\nchế độ ăn đặc biệt (Food for special dietary uses)/ Thực phẩm dinh dưỡng y học\n(medical food) keto uống liền: là các công thức keto dạng uống liền. - Có thể sử dụng linh\nhoạt các hình thức của chế độ dinh dưỡng sinh ceton tùy theo tình trạng dinh\ndưỡng, bệnh lý và sự tuân thủ của người bệnh. ● Các loại thực phẩm\nđược khuyến nghị - Chất béo: Ưu tiên các\nloại chất béo lành mạnh như dầu dừa, dầu ô liu, bơ, các loại hạt, và quả bơ,\nnên bổ sung MCT để tăng sinh ceton hiệu quả. - Protein: Nên chọn các\nnguồn protein chất lượng cao từ thịt, cá, trứng, và các sản phẩm từ sữa ít\ncarbohydrate. Protein cần được cân đối để tránh dư thừa, vì dư thừa protein\ncũng có thể cản trở trạng thái ketosis. - Carbohydrate: Chỉ\ntiêu thụ các loại rau củ ít đường, có nhiều chất xơ như rau lá xanh, bí ngô,\ndưa leo, và các loại quả mọng. Hạn chế các loại thực phẩm có đường và giàu tinh\nbột như bánh mì, gạo, mì và khoai. - Có thể sử dụng thực\nphẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt / thực phẩm dinh dưỡng y học keto uống\nliền trong điều trị. Khi sử dụng, lựa chọn công thức keto để đảm bảo đúng tỉ lệ\nketo mục tiêu đề ra để đảm bảo cung cấp tỉ lệ các chất đạm, chất bột đường,\nchất béo theo yêu cầu điều trị, hỗ trợ tuân thủ thực hiện chế độ ăn, thuận tiện\ncho người bệnh & người chăm sóc người bệnh. ● Các bước và quy\ntrình áp dụng - Giai đoạn chuẩn bị:\nBắt đầu với 1 đến 2 tuần giảm dần lượng carbohydrate để cơ thể thích nghi và\nhạn chế các triệu chứng khó chịu (nôn, buồn nôn, chướng bụng, mệt mỏi, đau đầu,\n…). Cũng có thể bắt đầu từ từ với chế độ dinh dưỡng sinh ceton tỷ lệ keto 1:1,\n2:1 và tăng dần tỷ lệ keto. - Giai đoạn duy trì:\nSau khi đạt được trạng thái ketosis, tiếp tục duy trì tỷ lệ các chất dinh dưỡng\nchuẩn. Thường xuyên kiểm tra chỉ số ceton (qua nước tiểu hoặc máu) để đảm bảo\nduy trì trạng thái này. - Theo dõi y tế: Cần có\nsự giám sát của chuyên gia y tế để theo dõi và điều chỉnh chế độ ăn phù hợp. - Bổ sung khoáng chất,\nvitamin bị thiếu hụt do áp dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton: Cần phối hợp với\nbác sĩ dinh dưỡng để xây dựng và điều chỉnh thực đơn cá thể hóa. - Lựa chọn và sử dụng\ncác biến thể của chế độ dinh dưỡng sinh ceton phù hợp - Theo dõi và điều\nchỉnh + Kiểm tra ceton: Thực\nhiện kiểm tra ceton trong máu hoặc nước tiểu để đảm bảo cơ thể đang trong trạng\nthái ketosis. Bảng\n4. Xét nghiệm đánh giá trạng thái ketosis của cơ thể Chỉ\n số Mục\n tiêu Đặc\n điểm β- hydroxybutyrate Mục tiêu nằm trong khoảng\n 2-5 mmol/ l (20-52 mg / dl) - Xét nghiệm đắt\n tiền, cần lấy máu xét nghiệm Keto niệu (Acetoacetate) Lý tưởng là 8-16mmol\n / l hoặc keto nước tiểu 3-4 (+) (tùy thuộc vào loại mẫu nước tiểu) - Phụ thuộc vào sự\n bài niệu - Khó khăn khi bệnh\n nhân sử dụng bỉm - Phản ánh trạng thái\n ketosis trước đó, do đó có thể không chính xác. Tuy nhiên, cần lưu ý\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả do đa cơ chế, các xét nghiệm đánh giá\nceton trong máu có thể không tương xứng với mức độ cải thiện trên lâm sàng (cơn\ngiật cải thiện nhưng β- hydroxybutyrate thấp và ngược lại). + Theo dõi các chỉ số\nsức khỏe: đường huyết, lipid máu, cân nặng, các biến chứng và các chỉ số sức\nkhỏe khác để đánh giá hiệu quả và đảm bảo an toàn khi áp dụng lâu dài. + Lựa chọn hình thức\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton phù hợp với độ tuổi. + Phối hợp với bác sĩ\ndinh dưỡng để xây dựng thực đơn cá thể hóa theo các giai đoạn tuổi, theo các\nmức nhai nuốt của trẻ, tình trạng bệnh lí, các bệnh tật đi kèm, các biến chứng\nvà tốc độ tăng trưởng của trẻ em. Cần tái khám định kì cả chuyên khoa thần kinh\nvà dinh dưỡng khi điều trị động kinh kháng thuốc với chế độ dinh dưỡng sinh\nceton. 3.2.\nHướng dẫn thực hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton để điều trị bệnh động kinh\nkháng thuốc ở trẻ em ● Lựa chọn người\nbệnh - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton nên được xem xét trên những người bệnh động kinh kháng thuốc. Hiệu\nquả đáp ứng phụ thuộc thể bệnh ( Theo Bảng 6). ● Chỉ định và chống\nchỉ định - Đối với người bệnh\nđược chẩn đoán là động kinh kháng thuốc theo tiêu chuẩn của ILAE áp dụng từ\n2009, cần có sự thống nhất giữa bác sĩ thần kinh, bác sĩ dinh dưỡng và sự phối\nhợp của gia đình để tiến hành chế độ dinh dưỡng sinh ceton. - Trong một số trường\nhợp đặc biệt, chế độ dinh dưỡng sinh ceton cần được xem xét để áp dụng điều trị\nsớm hơn. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng sinh ceton bị chống chỉ định trong một\nvài bệnh lý đặc biệt. (Xem bảng 6 về các hội chứng có đáp ứng và xem thêm định\nnghĩa các hội chứng động kinh trong tài liệu “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị\nbệnh động kinh ” của Hội Chống động kinh Việt Nam, năm 2024) Bảng\n5. Chỉ định và chống chỉ định chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong động kinh ở\ntrẻ em Chỉ\n định Chống\n chỉ định Đáp ứng tốt: ○ Hội chứng Angelman ○ Bệnh phức hợp ty\n thể I ○ Hội chứng Dravet ○ Hội chứng Doose ○ Thiếu protein vận\n chuyển glucose I (Glut-I) ○ Hội chứng động kinh\n liên quan đến nhiễm trùng có sốt (FIRES) ○ Hội chứng Ohtahara ○ Thiếu pyruvate\n dehydrogenase ○ Phức hợp xơ cứng củ Đáp ứng trung bình: ○ Thiếu\n adenylsuccinate lyase ○ Bệnh não CDKL5 ○ Động kinh cơn vắng\n trẻ em ○ Bệnh não động kinh với\n sóng nhọn liên tục khi ngủ ○ Bệnh dự trữ\n glycogen típ V ○ Động kinh rung giật\n cơ thiếu niên ○ Bệnh thể Lafora ○ Hội chứng\n Lennox-Gastaut o Thiếu phosphofructokinase o Hội chứng Rett ○ Viêm não toàn bộ xơ\n hóa bán cấp (SSPE) Tuyệt đối: ○ Thiếu hụt ô-xy hóa\n a-xít béo ○ Thiếu pyruvate\n carboxylase và các thiếu hụt tân tạo glucose khác (thiếu fructose 1,6\n diphosphatase) ○ Bệnh dự trữ\n glycogen (trừ type 2) ○ Thiếu hụt thoái hóa\n keto ○ Thiếu hụt tạo Keto ○ Porphyria ○ Hội chứng QT kéo\n dài o Suy gan, thận hoặc\n tụy ○ Tăng insulin máu ○ Thiếu Carnitine\n (nguyên phát) ○ Thiếu Carnitine\n palmitoyltransferase (CPT) I hoặc II ○ Thiếu Carnitine\n translocase Tương đối: ○ Không tuân thủ chế\n độ ăn ○ Có thể điều trị\n phẫu thuật (có bằng chứng chẩn đoán hình ảnh và điện não đồ video) ○ Chậm phát triển thể\n chất ○ Trào ngược dạ dày\n thực quản nặng ○ Tăng cholesterol\n tính chất gia đình ○ Đang dùng đồng thời\n Propofol (nguy cơ quá tải lipid) ● Liều lượng sử dụng Định lượng chế độ dinh\ndưỡng sinh ceton cho mỗi ngày, thông qua thực phẩm hoặc công thức keto, sẽ được\nxác định dựa vào nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người bệnh (nêu tại phần\nII.1 ) và tình trạng bệnh cụ thể của người bệnh. • Bắt đầu chế độ\ndinh dưỡng sinh ceton tại bệnh viện: - Người bệnh nên nhập\nviện để bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton và bắt buộc nhập viện nếu là keto\nbậc cao (tỉ lệ 3:1 hoặc 4:1). Thời gian theo dõi theo mức độ thích nghi của\nngười bệnh, từ 3 - 7 ngày. Bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton từ từ với tỷ lệ\nketo từ 1:1, 2:1 và tăng dần tỉ lệ keto. Có thể kết hợp chế độ dinh dưỡng sinh\nceton và công thức keto (thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, thực phẩm dinh\ndưỡng y học) trong giai đoạn này để giúp người bệnh thích nghi dần dần với chế\nđộ ăn mới. - Theo dõi lâm sàng:\nQuan sát người bệnh để phát hiện các dấu hiệu cần can thiệp. Các dấu hiệu như\nnôn và lờ đờ, đây có thể là người bệnh nhiễm toan chuyển hóa, cần bổ sung\nbicarbonat. - Theo dõi các chỉ số\ncận lâm sàng: Kiểm tra đường máu mao mạch trước bữa ăn 4 lần/ngày. Kiểm tra\nceton máu 2 lần/ngày (trước bữa ăn sáng và tối). Theo dõi bilan dịch vào ra,\nđặc biệt là natri máu, do trẻ có nguy cơ cao bị mất nước. Bên cạnh đó, một số\nxét nghiệm được thực hiện 3-4 ngày/ lần, bao gồm: điện giải đồ, khí máu (thăng\nbằng kiềm - toan); β-hydroxybutyrate máu; triglyceride máu; amylase, lipase,\nure, creatinine, albumin. ● Duy trì chế độ\ndinh dưỡng sinh ceton tại nhà: Chế độ dinh dưỡng sinh\nceton cần được tiếp tục duy trì tại nhà. Để đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm\ncác biến chứng, chế độ dinh dưỡng sinh ceton tại nhà phải tuân thủ theo chỉ\nđịnh của bác sĩ dinh dưỡng. ● Thời gian sử dụng\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton trong động kinh kháng thuốc trẻ em - Thời gian tối thiểu: Điều\ntrị chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong khoảng 3 - 6 tháng để đánh giá hiệu quả\nkiểm soát cơn động kinh. Trong thời gian này, cần theo dõi chặt chẽ để điều\nchỉnh chế độ ăn phù hợp. Trong trường hợp sau khi áp dụng chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton, trẻ tăng số cơn giật và đã loại trừ các nguyên nhân khác, nên dừng\nchế độ ăn sớm. - Thời gian duy trì:\nNếu chế độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả trong việc giảm tần suất hoặc mức\nđộ nghiêm trọng của cơn động kinh, tiếp tục duy trì trong 1-2 năm để đánh giá\ntiếp. ● Các yếu tố ảnh\nhưởng đến thời gian điều trị - Biến chứng hoặc tác\ndụng phụ: Một số tác dụng phụ như táo bón, hạ đường huyết, rối loạn lipid máu,\nhoặc loãng xương có thể có. - Tuổi và nhu cầu dinh\ndưỡng: Chế độ này cần được điều chỉnh theo từng giai đoạn phát triển của trẻ. ● Theo dõi và dừng\nchế độ ăn - Khi điều trị bằng chế\nđộ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả, có thể xem xét ngừng chế độ keto sau khoảng\n2 năm. Nếu đang tiến hành chế độ dinh dưỡng sinh ceton bậc cao, tiến hành hạ\nbậc chế độ dinh dưỡng sinh ceton và chuyển về chế độ ăn bình thường trong 1-3\ntháng để tránh nguy cơ tái phát cơn động kinh. - Trường hợp không có\ncải thiện đáng kể sau 3-6 tháng điều trị bằng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, xem\nxét các yếu tố ảnh hưởng (trẻ sử dụng chế phẩm có đường, gia đình không nấu đủ\ntỷ lệ keto, các yếu tố mới phát sinh như nhiễm trùng, sốt, …), cân nhắc tiếp\ntục chế độ dinh dưỡng sinh ceton hoặc ngừng chế độ dinh dưỡng sinh ceton. ● Các nội dung cần\nthiết khác - Tư vấn và đánh giá\ntrước khi bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton - Trước khi bắt đầu áp\ndụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, người bệnh cần được khám lâm sàng và đánh\ngiá cận lâm sàng để phân loại động kinh, loại trừ các chống chỉ định. Bảng\n6. Khám lâm sàng và một số cận lâm sàng trước can thiệp Lâm\n sàng Cận\n lâm sàng 1. Xác định loại động\n kinh và khả năng đáp ứng với chế độ dinh dưỡng sinh ceton của loại động kinh\n đó (Bảng 5). 2. Khám, xác định các\n vấn đề có thể cản trở thực hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton: trào ngược dạ\n dày thực quản, táo bón, tiêu chảy, rối loạn nuốt, bệnh cơ tim, toan chuyển\n hoá mạn tính. 3. Đánh giá tình\n trạng dinh dưỡng: CN/T, CC/T, BMI/T, vòng đầu cho trẻ dưới 36 tháng 4. Hỏi ghi chế độ ăn\n trong 3 ngày: lượng thực phẩm, sở thích, loại thức ăn dị ứng, tình trạng dung\n nạp thức ăn. 5. Tư vấn gia đình về\n chế độ dinh dưỡng sinh ceton: chỉ định, chi phí, cách tiến hành, cách theo\n dõi, … 1. Xét nghiệm cơ bản:\n công thức máu toàn phần, điện giải đồ máu, chức năng gan, thận, glucose máu 2. Xét nghiệm về tình\n trạng dinh dưỡng: albumin, protein, vi chất dinh dưỡng 3. Đánh giá tình\n trạng rối loạn lipid máu: cholesterol, triglyceride, HDL, LDL. 4. Siêu âm ổ bụng nếu\n gia đình có tiền sử sỏi thận. 5. Tổng phân tích\n nước tiểu để xác định nồng độ ceton niệu nền. 6. Loại trừ các chống\n chỉ định: MSMS, ceton niệu, a-xít amin máu. - Thuốc chống động kinh\nvà chế độ dinh dưỡng sinh ceton - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton làm tăng hiệu quả điều trị khi sử dụng cùng thuốc hoặc khi kết hợp\nvới các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác như phương pháp kích thích\ndây thần kinh phế vị (VNS). - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton không làm tăng hiệu quả của thuốc động kinh và ngược lại thuốc không\nlàm tăng hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton. - Mục tiêu chính của\nphương pháp điều trị động kinh kháng thuốc bằng chế độ keto là ngưng thuốc\nchống động kinh, thường xảy ra sau vài tháng thực hiện chế độ keto thành công.\nCơn động kinh có thể xuất hiện khi giảm liều, ngưng các thuốc chống động kinh,\ndo đó, cần thận trọng. - Bổ sung vitamin Bản chất chế độ dinh\ndưỡng sinh ceton là chế độ ăn điều trị và không cân đối về mặt dinh dưỡng nên\ntrẻ dễ bị nguy cơ thiếu hụt vitamin và khoáng chất, nên cần phải phát hiện và\nbổ sung hợp lí các vitamin và khoáng chất cho người bệnh (Bảng 7). Bảng\n7. Các chất dinh dưỡng cần bổ sung cho trẻ khi áp dụng chế độ dinh dưỡng sinh\nceton Mọi trường hợp ● Đa vitamin và các khoáng chất ● Canxi và vitamin D Trong từng trường hợp cụ thể ● Sỏi thận: Citrat đường uống (polycitra K) ● Táo bón: Thuốc nhuận tràng: Miralax, dầu khoáng, glycerin\n bơm hậu môn ● Tăng triglyceride/Thiết hụt carnitine: Carnitine\n (Carnitor) ● Bổ sung selen, magie, kẽm, phospho ● Dầu MCT hoặc dầu dừa (nguồn cung cấp MCT) ● Muối Lưu ý thành phần carbohydrate trong các sản phẩm mà người\n bệnh sử dụng 3.3.\nTác dụng phụ của chế độ dinh dưỡng sinh ceton và theo dõi: ● Tác dụng phụ: - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton đã được chứng minh là can thiệp hiệu quả trong điều trị động kinh\nkháng thuốc ở trẻ em. Tuy nhiên, việc áp dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton\ntrong thời gian dài có thể dẫn đến một loạt các tác dụng phụ, từ rối loạn\nchuyển hóa, rối loạn tiêu hóa đến ảnh hưởng lên tăng trưởng và sức khỏe xương\nkhớp. Do đó, việc theo dõi chặt chẽ và can thiệp kịp thời là thiết yếu trong\nsuốt quá trình áp dụng liệu pháp dinh dưỡng này. - Giai đoạn đầu: Rối\nloạn tiêu hoá và chuyển hóa, sinh hóa, bao gồm: buồn nôn, nôn, táo bón, tiêu\nchảy và đau bụng, tăng acid uric máu, toan chuyển hóa, hạ canxi máu, hạ magie\nmáu, hạ đường huyết, giảm carnitine và thay đổi nồng độ axit amin, rối loạn\nlipid máu. Một số trẻ táo bón và có thể được kiểm soát hiệu quả bằng điều chỉnh\nchế độ ăn và sử dụng thuốc nhuận tràng nhẹ như polyethylene glycol. - Giai đoạn sau: Biến\nchứng thận và xương đáng chú ý với sự xuất hiện của tăng canxi niệu, sỏi thận\nvà nguy cơ giảm mật độ xương. Ngoài ra, có thể có sự suy giảm chỉ số tăng\ntrưởng chiều cao có ý nghĩa thống kê sau hai năm can thiệp, đặc biệt ở nhóm trẻ\ndưới hai tuổi tại thời điểm khởi trị. Bên cạnh đó, trẻ có thể bị thiếu hụt vi\nchất dinh dưỡng, bao gồm vitamin D, vitamin A, selenium, carnitine và kẽm. Đa\nsố các trường hợp thiếu hụt ở mức nhẹ đến trung bình và đáp ứng tốt với bổ sung\nvi chất theo nhu cầu khuyến nghị hàng ngày (Recommended Dietary Allowance -\nRDA). Không ghi nhận thiếu hụt vitamin B12, folate hay magie. ● Theo dõi lâm sàng\nvà cận lâm sàng định kỳ - Theo dõi lâm sàng và\ncận lâm sàng định kỳ là bắt buộc để đảm bảo hiệu quả điều trị cũng như phát\nhiện sớm các tác dụng phụ. Các chỉ số cần được giám sát bao gồm: cân nặng,\nchiều cao, BMI, lipid, chức năng gan thận, điện giải, vi chất và phân tích nước\ntiểu tùy theo yêu cầu đánh giá của bác sĩ thần kinh và dinh dưỡng. Siêu âm hệ\ntiết niệu nên được cân nhắc thực hiện định kỳ ở các trường hợp có tăng canxi\nniệu. - Bác sĩ dinh dưỡng và\nbác sĩ chuyên khoa thần kinh cần chú ý và phối hợp với nhau trong việc giám sát\ntác dụng phụ, điều chỉnh tỷ lệ dinh dưỡng và bổ sung vi chất. Đồng thời, cần\ncung cấp hỗ trợ tâm lý, tư vấn chế độ chăm sóc tại nhà và nâng cao sự tuân thủ\ntừ phía người bệnh cũng như gia đình. Trong các trường hợp có đáp ứng tốt và điều\ntrị kéo dài, có thể chuyển đổi sang các chế độ ăn ít nghiêm ngặt hơn như MAD\nhoặc LGIT để cải thiện khả năng duy trì điều trị lâu dài. Bảng\n8: Một số biến chứng, mục tiêu điều trị Biến\n chứng Điều\n trị Mục\n tiêu Hạ đường máu Trẻ có đường huyết 2 -\n 2,5 mmol/l hoặc >3 mmol/l nhưng có dấu hiệu hạ đường huyết (tái nhợt, thờ\n ơ, ăn kém, hạ nhiệt độ, …) nên được điều trị ngay bằng 2 - 4 gam carbohydrate\n (20 - 40 ml glucose 10%), hoặc 30 - 60 ml nước hoa quả; kiểm tra lại sau 15 -\n 20 phút Duy trì >3 mmol/l. Rối loạn dung nạp:\n nôn, tiêu chảy, chướng bụng - Bù nước, điện giải bằng\n NaCl/ Ringer lactat - Giữ nguyên tỉ lệ,\n đảm bảo đủ dịch, nâng bậc trong 3-7 ngày hoặc xem xét đổi chế độ Triglyceride. Triglyceride > 5\n mmol / l (khoảng 200 mg / dl), dùng carnitine 50 mg / kg với tối đa 1\n gam/ngày Triglycerid < 10\n mmol/ l (khoảng 387 mg /dl). 4. Chế độ keto tĩnh\nmạch điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em. ● Nguyên tắc sử dụng\nchế độ keto tĩnh mạch - Khi bắt đầu khởi động\nchế độ keto tĩnh mạch, nên khởi động tại các đơn vị hồi sức. - Khởi động với tỷ lệ\n1:1 và tăng mỗi 1-2 ngày đến tỷ lệ tối đa (2,0:1 đến 2,9:1). - Kiểm tra kĩ các chống\nchỉ định trước khi bắt đầu chế độ keto tĩnh mạch. - Trong trường hợp trẻ\nđang dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, khởi động keto tĩnh mạch khi phải nhịn\năn > 48 giờ. - Tránh sử dụng các chế\nphẩm thuốc có chứa glucose vì làm thay đổi tỷ lệ keto. Thay đổi các chế phẩm\nthuốc từ dạng siro sang dạng viên nén hoặc thuốc tĩnh mạch. Carbohydrate và\nalcohol trong các chế phẩm thuốc phải được tính trong tỷ lệ chế độ keto tĩnh\nmạch. - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton có thể làm tăng khả năng hấp thu của một số thuốc tan trong dầu và\nthay đổi nồng độ trong máu của một số thuốc gắn protein. Nồng độ của\ncarbamazepine, lamotrigine, levetiracetam, topiramate giảm khi sử dụng chế độ\nketo. Không cần thiết để hiệu chỉnh liều thuốc chống động kinh khi bắt đầu chế\nđộ keto tĩnh mạch, nhưng cần xem xét tới sự giảm nồng độ của các thuốc này\ntrong máu. - Chuyển từ chế độ keto\ntĩnh mạch sang chế độ dinh dưỡng sinh ceton ngay khi trẻ có thể tiếp nhận đường\ntiêu hoá (qua sonde mũi - dạ dày). - Dừng chế độ keto tĩnh\nmạch khi không hiệu quả sau khi thực hiện 14 ngày, hoặc có những biến chứng\nnặng như viêm tuỵ cấp. - Đánh giá hiệu quả chế\nđộ keto tĩnh mạch bằng sự kiểm soát cơn giật và điện não đồ (trong trường hợp\ntrạng thái động kinh - SE hoặc hội chứng động kinh do sốt nhiễm trùng- FIRES). ● Chỉ định - Khi trẻ đang sử dụng\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton nhưng hiện không dung nạp đường tiêu hoá. - Khi trẻ không dung\nnạp đường tiêu hoá và có chỉ định liệu pháp keto (xem mục chỉ định chế độ dinh\ndưỡng sinh ceton) ● Chống chỉ định - Nhìn chung, chống chỉ\nđịnh của chế độ keto tĩnh mạch tương tự như chế độ dinh dưỡng sinh ceton đường\ntiêu hoá. Bảng\n9. Các chống chỉ định của chế độ keto tĩnh mạch Chống chỉ định tuyệt\n đối Rối loạn chuyển hoá\n lipid ● Thiếu carnitine, thiếu\n carnitine palmitoyl transferase (CPT) I hoặc II, thiếu carnitine translocase,\n rối loạn β-oxidation, thiếu hụt acyl dehydrogenase chuỗi dài/trung bình/ngắn,\n thiếu hụt 3-hydroxyacyl-CoA chuỗi dài/trung bình, thiếu pyruvate carboxylase,\n bệnh porphyria Bất thường chuyển hoá\n nặng ● Tăng triglyceride\n nặng (>\u20095,65 mmol/l) ● Toan chuyển hoá\n (pH\u2009<\u20097,3, CO 2 <\u200912\u2009mmol/l) ● Na <\u2009130\u2009mmol/l,\n >\u2009150\u2009mmol/l ● Abumin <\u20098\u2009mg/dl ● Hạ đường máu nặng\n (glucose <\u20093 mmol/l) Bệnh ● Mang thai ● Rối loạn đông máu\n nặng ● Suy gan nặng, AST,\n ALT, NH 3 tăng gấp 5 lần giới\n hạn bình thường, bilirubin toàn phần >\u2009256,6 µmol/l, bilirubin trực tiếp\n > 85 µmol/l trong 24\u2009giờ ● Suy thận nặng ● Viêm tuỵ cấp ● Não mất chức năng\n không thể đảo ngược ● Bệnh lý tim mạch nặng\n không ổn định ● Trẻ có dưới 8 cm ruột\n non Thuốc ● Đang sử dụng propofol\n hoặc kết thúc propofol trong 24 giờ Chống chỉ định tương\n đối Bệnh ● Bệnh lý tim mạch\n (tăng mỡ máu, loạn nhịp tim, bệnh lý cơ tim); sỏi thận, loãng xương, nhiễm\n khuẩn, đái tháo đường không kiểm soát Bất thường chuyển hoá ● Hạ natri máu nặng,\n giảm protein, tăng natri máu, hạ canxi máu, tăng ceton máu ● Cách tiến hành Bảng\n10. Cách tiến hành chế độ keto tĩnh mạch Thành\n phần Tiến\n hành Tỷ lệ Khởi động tỷ lệ 1:1\n và tăng mỗi 1 - 2 ngày đến tỷ lệ tối đa (2,0:1 đến 2,9:1). Năng lượng* Khởi động với 50% nhu\n cầu năng lượng và đạt đích trong vòng 1 tuần, hoặc ít nhất BMR hoặc 70-80%\n đích năng lượng. Trong trường hợp chỉ có kế hoạch nuôi tĩnh mạch thời gian\n ngắn 3 - 4 ngày, chấp nhận cung cấp 50% nhu cầu năng lượng. Tại các cơ sở có điều\n kiện, nên đo năng lượng tiêu hao lúc nghỉ, tránh nuôi dưỡng thừa. Dịch 10 kg: 100 ml/kg/ngày 10 - 20 kg: 1000 ml +\n 50 ml/mỗi kg cân nặng trên 10 kg > 20 kg: 1500 ml +\n 20 ml/mỗi kg cân nặng trên 20kg Carbohydrate** Nếu glucose máu\n >\u200950\u2009mg/dl, glucose/dextrose có thể tránh sử dụng trong vòng 1 - 2 ngày\n khởi đầu chế độ keto tĩnh mạch để đưa cơ thể về trạng thái ketosis.\n (Carbohydrate sẽ được cung cấp từ sự chuyển hoá của glycerol trong nhũ dịch\n lipid) Dựa trên nồng độ\n glucose và ceton máu, có thể khởi động với glucose tĩnh mạch nồng độ thấp\n (5%) Protein 100% nhu cầu theo\n tuổi, ít nhất là 1,5 g/kg/ngày. Tuy nhiên, có thể giảm xuống 0,5 - 0,8\n g/kg/ngày để đạt được tối đa trạng thái ketosis. Lipid Sử dụng nhũ dịch 20%,\n tránh sử dụng nhũ dịch 10%. Bắt đầu: 1 -2\n g/kg/ngày; tăng dần trong 7 ngày (dựa vào nồng độ triglyceride máu); tối đa:\n 3 - 4 g/kg/ngày. Ưu tiên sử dụng nhũ dịch thế hệ 2 (chứa dầu đậu nành và MCT)\n hoặc thay thế bằng nhũ dịch thế hệ 3 (chứa dầu ô-liu và dầu đậu nành). Nhũ\n dịch lipid thế hệ 1 (100% dầu đậu nành) có thể có lợi tới quá trình sinh lý\n nhưng tăng đáp ứng viêm. Nhũ dịch thế hệ 4 (có dầu cá) có tác dụng giảm viêm,\n bảo vệ gan và làm giảm thời gian nằm viện nhưng có ít thành phần các axit béo\n thiết yếu hơn và không đủ kinh nghiệm trong sử dụng dầu cá đơn độc nên không\n sử dụng lipid 100% dầu cá trong chế độ keto tĩnh mạch. Lưu ý: Với trẻ dị ứng\n trứng, đậu nành, dừa, cá, ô-liu, … không sử dụng các nhũ dịch lipid có chứa\n các loại dầu này. Tốc độ Lipid\n <\u20090,15\u2009g/kg/giờ. Lipid cần truyền ít nhất 12 giờ để tránh hội chứng quá\n tải lipid. A-xít amin\n <\u20090,1\u2009g/kg/giờ Glucose\n <\u20090,12\u2009g/kg/giờ Carnitin 50mg/kg, tối đa\n 1000mg/ngày Vi chất Theo nhu cầu theo lứa\n tuổi. Liều tham khảo: ● Junimin 1 ml/kg hoặc\n tracutil 0,1 ml/kg ● Cernevit 1 ml cho trẻ\n dưới 2,5 kg và 2 ml cho trẻ từ 2,5 kg Ghi chú: * Đối với những trẻ trong\ntình trạng bệnh nặng, nhu cầu năng lượng đường tĩnh mạch được tính theo từng\ngiai đoạn (Bảng 12) Bảng\n11. Nhu cầu năng lượng theo đường tĩnh mạch theo ESPGHAN/ESPEN/ESPR 2018 (kcal/kg/ngày) Pha\n cấp Pha\n ổn định Pha\n phục hồi Đẻ non 45\n - 55 90\n - 120 0 - 1 tháng 45\n - 50 60\n - 65 75\n - 85 1 - 7 tháng 40\n - 45 55\n - 60 65\n - 75 7 - 12 tháng 30\n - 40 40\n - 55 55\n - 65 12 - 18 tháng 20\n - 30 25\n - 40 30\n - 55 Pha cấp: pha hồi sức\n khi trẻ cần các phương tiện hỗ trợ sự sống (an thần, thở máy, vận mạch, hồi\n sức dịch, …) Pha ổn định: khi trẻ\n ổn định huyết động hoặc có thể bắt đầu cai các phương tiện hỗ trợ sự sống. Pha hồi phục: trẻ có\n khả năng vận động ** Carbohydrate - Loại bỏ các nguồn\ncarbohydrate từ thuốc bằng cách chuyển dạng si-rô sang viên nén, hoặc thay dung\nmôi glucose thành natriclorua. - Các nhũ dịch lipid\ncó chứa các carbohydrate như glycerol và alcohol có khả năng sinh năng lượng,\nvì vậy cần tính vào tỷ lệ keto (glycerol 2,4 kcal/g; alcohol (ethanol) 7\nkcal/g, mannitol 1,6 kcal/g). - Một số thuốc kháng\nđộng kinh có chứa carbohydrate và alcohol (Bảng 12) ● Một số tác dụng\nkhông mong muốn và cách xử trí - Rối loạn lipid máu Bảng\n12: Hướng dẫn xử trí rối loạn lipid máu Nồng\n độ triglyceride Xử trí > 2,3 mmol/l Thêm carnitin 50mg/kg\n (tối đa 1000mg/ngày) >\u20095,65\u2009mmol/l Giảm liều lipid >\u200911,3\u2009mmol/l Dừng chế độ keto tĩnh\n mạch - Độc tố gan: sỏi mật,\nứ mật và gan nhiễm mỡ Cần giảm liều lipid\ntĩnh mạch khi Billirubin trực tiếp >\u200934,2 µmol/l, AST/ALT/GGT > 1,5 lần\ngiới hạn trên. Khởi động nuôi dưỡng đường tiêu hoá càng sớm càng tốt. - Toan chuyển hoá: tăng\nnguy cơ giảm bicarbonate trong máu, toan chuyển hoá và sỏi thận Đối với trẻ có CO 2 <\u200916\u2009mmol/l, bổ sung\nbicarbonat để duy trì HCO 3 máu\u2009>\u200917\u2009mmol/l.\nCụ thể: - HCO 3 máu\u2009=\u200916\u2009mmol/l, bổ\nsung bicarbonat 1\u2009mEq/kg/ngày - HCO 3 máu\u2009=\u200913 -15\u2009mmol/l, bổ\nsung bicarbonat 2\u2009mEq/kg/ngày - HCO 3 máu\u2009=\u2009<\u200912\u2009mmol/l,\nbổ sung bicarbonat 3 mEq/kg/ngày - Hạ đường máu Tiêm 2ml/kg dextrose\n10% nếu glucose huyết thanh < 54 mg/dl (3 mmol/l), sau đó kiểm tra sau mỗi\n15 phút cho đến khi glucose > 70 mg/dl (3,8 mmol/l) - Hội chứng propofol\n(PRIS - Propofol related infusion syndrome) - Hội chứng xuất hiện ở\nngười bệnh nặng đang điều trị bằng propofol liều cao (> 5/kg/h) hoặc kéo dài\n(trong >48h); chẩn đoán bởi một hoặc nhiều tình trạng sau: toan chuyển hóa,\ntiêu cơ vân, hoặc thay đổi ECG không giải thích được; có hoặc không có tổn\nthương thận cấp, tăng kali máu, rối loạn lipid máu, suy tim, sốt, men gan tăng\ncao, hoặc tăng lactat. - Các triệu chứng chính:\nToan chuyển hoá, biến đổi điện tâm đồ, tiêu cơ vân. Đặc điểm thứ phát: tổn\nthương thận cấp, tăng kali (thường gặp ở người lớn) và tăng lipid máu, suy tim,\nsốt, tăng men gan và tăng lactat (thường gặp ở trẻ em). Sốt, gan to làm tăng\nnguy cơ tử vong ở trẻ em. Sốt, tăng kali, hạ huyết áp, thay đổi điện tâm đồ,\nđột quỵ não, tốc độ truyền > 5 mg/kg/h, thời gian truyền> 48 giờ, liều\ntích luỹ > 240 mg/kg làm tăng nguy cơ tử vong ở người lớn. - Điều trị: Chưa có một\nhướng dẫn nào cho việc điều trị hội chứng propofol và cũng không có thuốc điều\ntrị đặc hiệu. Các xử trí hiện nay là dừng thuốc propofol, điều trị các triệu\nchứng lâm sàng liên quan: biến đổi nhịp tim, tăng K máu, tiêu cơ vân,… - Hội chứng quá tải\nlipid (FOS - Fat Overload Syndrome) - Hội chứng quá tải lipid\ndo tốc độ truyền lipid cao hơn tốc độ khuyến cáo (cao hơn 0,15\u2009g/kg/giờ). - Triệu chứng bao gồm:\nsốt, tim đập nhanh, khó thở, suy hô hấp, viêm tuỵ cấp, tổn thương gan lách to,\ntăng men gan, tăng bilirubin, giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu,…), giảm huyết\nsắc tố. - Điều trị: Hiện tại\nchưa có hướng dẫn điều trị cụ thể. Các phương pháp điều trị được đưa ra bao\ngồm: dừng truyền lipid; hỗ trợ các chức năng sống: tiêu hoá, hô hấp, huyết học,\nchuyển đổi huyết tương. ● Theo dõi các biến\nchứng nuôi dưỡng tĩnh mạch Bác sĩ thần kinh và\ndinh dưỡng sẽ quyết định các xét nghiệm theo dõi các biến chứng và có thể thay\nđổi theo từng người bệnh, trang thiết bị tại cơ sở, tham khảo Bảng 15. Bảng\n13: Theo dõi biến chứng nuôi dưỡng chế độ dinh dưỡng sinh ceton tĩnh mạch <\n 1 tuổi >\n 1 tuổi Chưa\n ổn định Ổn\n định lâm sàng Chưa\n ổn định Ổn\n định lâm sàng Nhân trắc Cân\n nặng Hàng\n ngày Hàng\n tuần 2\n lần/tuần Hàng\n tuần Chiều\n cao Hàng\n tuần Hàng\n tháng 2\n tuần/ lần 3\n tháng/lần Vòng\n đầu 1\n tuần 2 lần Hàng\n tháng - - Lượng ăn vào Hàng\n ngày Hàng\n ngày Hàng\n ngày Hàng\n ngày Tình trạng co giật Hàng\n ngày Hàng\n ngày Hàng\n ngày Hàng\n ngày Xét nghiệm máu Khí\n máu Hàng\n ngày 2-3\n lần/tuần Hàng\n ngày 2\n lần/tuần Công\n thức máu - Hàng\n tuần - Hàng\n tuần Điện\n giải đồ, canxi, magie, phốtpho Hàng\n ngày 2-3\n lần/tuần Hàng\n ngày 2\n lần/tuần Albumin Hàng\n ngày 2\n lần/tuần Hàng\n ngày Hàng\n tuần Glucose Mỗi\n 4h Mỗi\n 6-12 h Mỗi\n 6h Mỗi\n 8-12h Billirubin\n toàn phần/ trực tiếp Hàng\n ngày 2\n lần/tuần Hàng\n ngày Hàng\n tuần AST,\n ALT, ALP 2\n lần/tuần 2\n lần/tuần Hàng\n tuần Hàng\n tuần Amylase/lipase - Hàng\n tuần - Hàng\n tuần Ure/\n Creatinine Hàng\n ngày Hàng\n ngày Hàng\n ngày 2\n lần/tuần Beta\n - hydroxybutyrate Hàng\n ngày Hàng\n ngày Hàng\n ngày Hàng\n ngày Carnitine\n free/total - Mỗi\n 6 tháng - Mỗi\n 6 tháng Bộ\n lipid Hàng\n ngày, sau khi dừng truyền lipid 4 giờ Hàng\n tháng Hàng\n ngày, sau khi dừng truyền lipid 4 giờ Hàng\n tháng Ferritin Hàng\n tháng Hàng\n tháng - Hàng\n tháng Vitamin\n D Hàng\n tháng Hàng\n tháng Hàng\n tháng Hàng\n tháng Kẽm Mỗi\n 6 - 12 tháng Mỗi\n 6 - 12 tháng Mỗi\n 6 - 12 tháng Mỗi\n 6 - 12 tháng Nước tiểu Natri,\n kali, áp lực thẩm thấu Hàng\n tuần Hàng\n tháng Hàng\n tháng Hàng\n tháng Tỉ\n lệ canxi/ creatin Hàng\n tuần Hàng\n tháng Hàng\n tuần Hàng\n tháng ceton\n niệu Hàng\n ngày Mỗi\n 2 ngày Hàng\n ngày Mỗi\n 2 ngày Việc chỉ định xét\nnghiệm tùy thuộc vào từng trẻ và diễn biến của trẻ. 5. Hướng dẫn xây dựng\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton cho trẻ nhỏ ● Nguyên tắc xây\ndựng thực đơn - Trẻ sơ sinh: Trước\nđây, chế độ dinh dưỡng sinh ceton hiếm khi được sử dụng cho trẻ sơ sinh, đặc\nbiệt trẻ sinh non do lo ngại những tác dụng không mong muốn. Gần đây, tính an\ntoàn và hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton trên nhóm trẻ sơ sinh và trẻ\nđẻ non đã được một số báo cáo khoa học xác nhận. Loại hình chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton sử dụng là công thức keto dạng thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt\nhoặc thực phẩm dinh dưỡng y học hoặc công thức keto kết hợp với sữa mẹ. Tuy\nnhiên, các tài liệu khoa học này là các báo cáo ca bệnh, chưa có hướng dẫn cụ\nthể. Đồng thời với sự thiếu kinh nghiệm trong thực tế, Hướng dẫn này chưa đưa\nra những hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho nhóm trẻ sơ sinh và non\ntháng. - Ngoài sơ sinh: Tiến\nhành xây dựng thực đơn theo nhóm tỉ lệ - Bước 1: Tính nhu cầu\nnăng lượng cho trẻ, nhu cầu protein cho trẻ - Bước 2: Tính số đơn\nvị thực phẩm mỗi ngày. - Bước 3: Tính số g G\n(Glucid), L (Lipid), P (Protid) mỗi ngày - Bước 4: Xây dựng thực\nđơn chi tiết - Ví dụ: Xây dựng chế\nđộ dinh dưỡng sinh ceton cổ điển tỷ lệ 4:1 với mức năng lượng 2000 kcal. - Keto 4:1 tức là tỉ lệ\nL/ (G+P) (đơn vị g) là 4:1 - Lập 1 đơn vị thực\nphẩm có 4 gam Lipid, 1 gam (Carbohydrate+Protein). Mỗi đơn vị có 40 kcal - Trẻ cần 2000: 40 = 50\nđơn vị thực phẩm, trong đó ○ Lipid: 50 x 4 = 200g ○ Protein: 30 g ○ Glucid: 20 g (có thể\nthay đổi lượng protein và glucid để đảm bảo đủ protein và tổng G + P là 50g) ○ Về các thực phẩm nên\nlựa chọn, cần sử dụng các thực phẩm phù hợp với người Việt Nam, nhiều lipid và\nít carbohydrate: ngũ cốc (bánh phở, bánh đúc, gạo, bún nưa, gạo nưa,…); thịt,\ncá (đuôi lợn, thịt chân giò, thịt ba chỉ, thịt chim bồ câu ra ràng, lươn,…);\nrau quả (dưa chuột, xà lách, quả bơ,…); dầu mỡ, phô mai, xốt mayonnaise,… ○ Lưu ý, để đảm bảo\nđúng tỉ lệ trong chế độ ăn, cần thay thế các chế phẩm thuốc, vitamin và vi\nkhoáng có tá dược hoặc dung môi là carbohydrate bằng các chế phẩm khác không có\nđường (dạng viên nén, viên nhộng, …). - Chế độ keto qua đường\nsonde dạ dày: Nguyên tắc xây dựng tương tự chế độ ăn đường miệng và được chế\nbiến dưới dạng lỏng Bảng 14. Thực đơn tham\nkhảo (Năng lượng 2000-2100 kcal/ngày, các tỷ lệ keto) (Lưu ý, thực đơn điều\ntrị phải được tiến hành dưới sự giám sát của bác sĩ thần kinh và dinh dưỡng) 1:1 1:1 2:1 3:1 4:1 Năng lượng/protein\xa0 (kcal/g) 2064/46 2083/49 2047/43 2036/44 2094/35 Công thức keto tỉ lệ 4:1 0 250 250 300 250 Cơm nưa (g) 150 100 150 200 150 Cơm gạo tẻ máy (g) 95 85 30 0 0 Phở nưa (g) 0 0 50 0 0 Bánh mỳ (g) 40 40 0 0 0 Thịt, cá nhiều mỡ (g) 200 180 180 200 150 Rau (g) 100 100 100 100 100 Hoa quả ít ngọt (g) (Roi, ổi, dưa chuột….) 200 200 150 60 35 Quả bơ (g) 60 30 60 25 0 Sốt Mayonnaise (g) 50 0 30 30 50 Dầu ăn (ml) 30 30 40 40 65 MCT (g) 10 10 20 20 20 Cách chia bữa ăn thực\n đơn keto 1:1, không có công thức keto Bữa sáng Bánh mì kẹp thịt\n (Bánh mỳ 40 g, thịt 50 g, dầu ăn 5ml, mayonnaise 10g, rau 20 g) Bữa phụ sáng Salad (Hoa quả 100 g,\n Xốt 20 g, dầu ăn 5ml) Bữa trưa Cơm gạo tẻ 95 g, thịt\n cá 75g, rau củ 40g, 1 ml dầu ăn, 5g MCT Bơ: 60 g Bữa phụ chiều Salad (Hoa quả 100 g,\n Xốt 20 g, dầu ăn 5ml) Bữa tối Cơm nưa 150 g, thịt\n cá 75g, rau củ 40g, 20 ml dầu, 5g MCT Cách chia bữa ăn thực\n đơn keto 1:1, có sử dụng công thức keto Bữa sáng Bánh mì kẹp thịt\n (Bánh mỳ 40 g, thịt 50 g, rau 20 g) Bữa trưa Cơm gạo tẻ 85 g, thịt\n cá 65g, rau củ 40g, 15 ml dầu, 5g MCT Bơ: 30 g Bữa phụ chiều Salad (Hoa quả 150 g,\n Xốt 15 g) Bữa tối Cơm nưa 100 g, thịt\n cá 65g, rau củ 40g, 15 ml dầu, 5g MCT Tráng miệng: hoa quả 50 g Bữa phụ tối Công thức keto tỉ lệ\n 4:1: 250ml PHẦN III. KHUYẾN NGHỊ VỀ CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH\nCETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH 1.\nGiới thiệu - Chế độ dinh dưỡng\nsinh ceton là một phương pháp dinh dưỡng đã được chứng minh là có hiệu quả giảm\ntần số cơn trong điều trị một số hội chứng động kinh ở trẻ nhũ nhi, trẻ nhỏ.\nGần đây, chế độ dinh dưỡng sinh ceton cũng được nghiên cứu và áp dụng cho người\nlớn mắc động kinh kháng thuốc như một liệu pháp kết hợp. - Các nghiên cứu cho\nthấy giảm ≥50% cơn co giật ở 22 - 70% với chế độ dinh dưỡng sinh ceton cổ điển\nvà 12 - 67% với MAD; một số người bệnh hoàn toàn hết cơn. 2.\nChỉ định Chế độ dinh dưỡng sinh\nceton được chỉ định cho người trưởng thành mắc động kinh trong các trường hợp\nsau: - Động kinh kháng\nthuốc: (theo định nghĩa của ILAE, đã nêu trong phần đầu của hướng dẫn). - Hội chứng động kinh\nđặc biệt: Một số hội chứng động kinh đã được chẩn đoán từ thời kỳ trước tuổi\ntrưởng thành, vẫn tiếp tục được áp dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton hoặc cần\nbổ sung thêm chế độ ăn sinh keto. - Trạng thái động kinh\nsiêu kháng thuốc (super refractory status epilepticus): chế độ dinh dưỡng sinh\nceton có thể được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ trong điều trị trạng thái\nđộng kinh kéo dài, siêu kháng trị ở người trưởng thành. - Động kinh do căn\nnguyên tự miễn: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể tăng cường chức năng ty\nthể, giảm stress oxy hóa và viêm - có ích trong các trường hợp động kinh liên\nquan đến tự miễn. 3.\nChống chỉ định ● Chống chỉ định\ntuyệt đối - Rối loạn chuyển hóa\nchất béo bẩm sinh: Như thiếu hụt carnitine, rối loạn β- oxidation, thiếu hụt\npyruvate carboxylase. Các rối loạn này đã được trình bày trong hướng dẫn dành\ncho trẻ em. Đối với người trưởng thành việc áp dụng cũng cần tuân thủ theo các\nchống chỉ định như ở trẻ em. - Porphyria cấp tính:\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể kích hoạt cơn porphyria cấp tính do giảm\ncarbohydrate. ● Chống chỉ định\ntương đối - Bệnh lý gan hoặc thận\nnặng: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng gánh nặng chuyển hóa lên gan\nvà thận. - Tăng lipid máu nặng:\nchế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng cholesterol và triglyceride, cần\nthận trọng ở người bệnh có rối loạn lipid máu. - Loãng xương hoặc nguy\ncơ loãng xương: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể ảnh hưởng đến mật độ xương,\nđặc biệt là ở người lớn tuổi. - Tiền sử sỏi thận: chế\nđộ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. - Phụ nữ mang thai hoặc\ncho con bú: chế độ dinh dưỡng sinh ceton không được khuyến cáo trong thai kỳ và\nthời kỳ cho con bú do thiếu dữ liệu an toàn. 4.\nTác dụng phụ: Chế độ dinh dưỡng sinh\nceton có thể có những tác dụng phụ tiềm ẩn, thường gặp nhất là tác dụng phụ ở\nđường tiêu hóa, giảm cân và tăng lipid tạm thời ở người trưởng thành. - Các tác dụng phụ ở\nđường tiêu hóa bao gồm táo bón, tiêu chảy và nôn mửa, thường nhẹ và cải thiện\ntheo thời gian khi có sự hỗ trợ của chuyên gia dinh dưỡng. - Giảm cân có thể là\nmột tác dụng tích cực mong muốn ở những người bệnh thừa cân, nhưng đối với\nnhững người muốn duy trì hoặc tăng cân, có thể điều chỉnh mức năng lượng nạp\nvào. - Tăng lipid huyết\nthanh, tuy nhiên, đã có nghiên cứu cho thấy lipied huyết tăng sẽ bình thường\nkhi tiếp tục chế độ dinh dưỡng sinh ceton (sau 1 năm) hoặc sau khi ngừng chế độ\ndinh dưỡng sinh ceton. - Các tác dụng phụ tiềm\nẩn khác: thiếu hụt vitamin và khoáng chất thứ phát do hạn chế carbohydrate, bao\ngồm loãng xương. 5.\nMột số điều cần lưu ý: - Trước khi bắt đầu chế\nđộ dinh dưỡng sinh ceton ở người trưởng thành, cần đánh giá dinh dưỡng cơ bản,\ntình trạng sẵn có của thực phẩm, sở thích, dị ứng và không dung nạp. - Xét nghiệm bắc buộc\nbao gồm chuyển hóa cơ bản, lipid lúc đói, công thức máu toàn phần, chức năng\ngan và mức vitamin D. - Xét nghiệm theo dõi\nbao gồm phân tích nước tiểu, canxi và creatinin trong nước tiểu và nồng độ\ncarnitine tự do, kẽm huyết thanh (nếu có thể), nồng độ thuốc chống động kinh\n(nếu có thể). - Nguy cơ sỏi thận cao\nhơn khi chế độ dinh dưỡng sinh ceton được kết hợp với zonisamide hoặc\ntopiramate. - Nên tổ chức một buổi\nhướng dẫn cho người bệnh, gia đình và người chăm sóc các nguyên tắc của liệu\npháp, các biện pháp tuân thủ, khuyến cáo về nước uống và thực phẩm bổ sung, các\ntác dụng phụ tiềm ẩn và các công thức/thực đơn. 6. Tóm lại Chế độ dinh dưỡng sinh\nceton cung cấp một phương pháp bổ sung ngày càng cần thiết để kiểm soát cơn ở\nngười bệnh động kinh kháng thuốc. Các nghiên cứu ghi nhận tính khả thi, khả\nnăng dung nạp và hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton ở người trưởng\nthành, mặc dù vẫn cần có các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên. Các biến chứng\ntiềm ẩn và tác dụng phụ của liệu pháp ăn kiêng thường có thể phòng ngừa và kiểm\nsoát được, tuy nhiên cần có các chiến lược để cải thiện việc tuân thủ. Việc áp\ndụng cần được cân nhắc kỹ lưỡng về chỉ định và chống chỉ định, và phải được\nthực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của đội ngũ y tế chuyên môn, bao gồm bác sĩ\nchuyên khoa thần kinh và chuyên gia dinh dưỡng. 7. Đánh giá tình trạng\ndinh dưỡng và các vấn đề liên quan. Đánh giá đúng tình trạng\ndinh dưỡng, các vấn đề dinh dưỡng liên quan đến bệnh chuyển hóa (nếu có), giúp\nxác định nhu cầu và cung cấp dinh dưỡng đầy đủ. ● Đối với người bệnh\nngoại trú: - Đánh giá cân nặng,\nchiều cao và giá trị BMI. Có thể dùng kỹ thuật đánh giá và phân tích thành phần\ncơ thể nếu cần. - Sàng lọc yếu tố nguy\ncơ dinh dưỡng theo quy định của Bộ Y tế (Mã DD01-Phụ lục 1- Thông tư\n32/2023/TT-BYT). - Khai thác và điều tra\nkhẩu phần ăn, thói quen ăn uống và tiền sử dị ứng thức ăn nếu có. - Đánh giá tình trạng\nchuyển hóa khi người bệnh có mắc bệnh kèm nhưng không có chống chỉ định với chế\nđộ dinh dưỡng sinh ceton bằng lâm sàng và xét nghiệm sinh hóa máu. - Nhu cầu dinh dưỡng: ○ Năng lượng: Theo\nkhuyến nghị của Viện Dinh dưỡng 25 - 30kcal/kg/ngày nếu tình trạng dinh dưỡng\nbình thường; hoặc <25kcal/kg/ngày nếu thừa cân, béo phì. ○ Protein: trung bình\n0,8 - 1,0g/kg/ngày. Nếu có suy dinh dưỡng và không có chống chỉ định cho chế độ\ndinh dưỡng sinh ceton, 1,2 - 1,3g/kg/ngày. ○ Lipid và\ncarbohydrate: Tỉ lệ % tổng năng lượng phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng sinh\nceton được chọn hoặc tùy thuộc bệnh lý nền, như người bình thường trong trường\nhợp không có chỉ định dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton. ○ Phòng ngừa thiếu vi\nchất dinh dưỡng như vitamin nhóm B, vitamin C, folate bằng cách bổ sung đa sinh\ntố loại không đường, liều cơ bản; vitamin D, khoáng chất như canxi, magie,\nphốtpho…. ○ Có thể bổ sung chất\nxơ tan loại không đường (sugar free prebiotic…) nếu táo bón. ○ Uống đủ nước. ● Đối với người bệnh\nnội trú: - Sàng lọc nguy cơ suy\ndinh dưỡng, đánh giá tình trạng dinh dưỡng theo quy định Mã DD03- Phụ lục 1-\nThông tư 32/2023/TT-BYT) - Đánh giá dinh dưỡng\nchuyên sâu bằng kỹ thuật dinh dưỡng lâm sàng nếu cần. - Đánh giá và nhận định\ntình trạng bệnh lý chính, bệnh lý kèm. - Đánh giá khả năng tự\năn uống, khả năng dung nạp thức ăn, chức năng tiêu hóa và lựa chọn phương pháp\ndinh dưỡng phù hợp. - Nhu cầu dinh dưỡng: ○ Năng lượng: 25 -\n30kcal/kg/ngày nếu tình trạng dinh dưỡng bình thường; hoặc <25kcal/kg/ngày\nnếu thừa cân, béo phì. ○ Lipid và carbohydrate:\nTỉ lệ % tổng năng lượng phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng sinh ceton được chọn\nhoặc tùy thuộc bệnh lý nền trong trường hợp không có chỉ định dùng chế độ dinh\ndưỡng sinh ceton. ○ Phòng ngừa thiếu vi\nchất dinh dưỡng như vitamin nhóm B, vitamin C, folate bằng cách bổ sung đa sinh\ntố loại không đường, liều cơ bản; khoáng chất như canxi, magie, phốtpho … ○ Có thể bổ sung chất\nxơ tan loại không đường (sugar free prebiotic…) nếu táo bón. ○ Cung cấp đủ nước. ○ Lưu ý tùy thuộc tình\ntrạng bệnh lý, tình trạng dinh dưỡng, đáp ứng điều trị của người bệnh, mà bác\nsĩ chuyên khoa thần kinh cân nhắc việc có nên hay không áp dụng chế độ dinh\ndưỡng sinh ceton cho người bệnh nằm viện, vì cho đến nay, vẫn chưa có đủ bằng\nchứng, khuyến cáo rõ ràng trong việc lựa chọn đối tượng phù hợp để có thể áp\ndụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton hiệu quả trên người bệnh nội trú. 8. Lựa chọn chế độ dinh\ndưỡng sinh ceton phù hợp, tư vấn dinh dưỡng cho người bệnh. Bảng\n15: Các loại chế độ dinh dưỡng sinh ceton được phân loại Chế\n độ dinh dưỡng sinh ceton Dưỡng\n chất sinh năng lượng (% tổng năng lượng) Tỉ\n lệ sinh keto (Ketogenic ratio) Chất\n béo (Fat) Chất\n đạm (Protein) Tinh\n bột đường (Carbohydrate) Cổ\n điển 80\n - 90 6\n - 8 2\n - 4 4:1 Điều\n chỉnh (MAD) 65 25 10 1:1 Chỉ\n số đường huyết thấp (LGIT) 60 20\n - 30 10 1:0,6 Chất\n béo chuỗi trung bình (MCT) 30\n - 60 10 15\n - 19 1:1\n hoặc 2:1 - Ở người bệnh ngoại\ntrú: việc lựa chọn chế độ ăn phù hợp không chỉ dựa vào tình trạng bệnh lý, tình\ntrạng dinh dưỡng, mà còn cần đánh giá thêm như sự hiểu biết, tuân thủ về dinh\ndưỡng, lối sống và hoàn cảnh kinh tế - xã hội của người bệnh. Ví dụ có thể bắt\nđầu bằng chế độ ít kiêng khem hơn như LGIT và có thể chuyển sang chế độ MAD;\ntương tự nếu người bệnh đáp ứng tốt với chế độ ăn MAD, nhưng từng bị tác dụng\nphụ với rối loạn tiêu hóa, sụt cân không chủ ý hoặc đang bị tác dụng phụ, thì\ncó thể xem xét chuyển sang chế độ khác phù hợp hơn. Chế độ dinh dưỡng sinh\nceton nên dùng tối thiểu 3 tháng để mới có thể đánh giá tính hiệu quả của nó. - Ở người bệnh nội trú:\nCó thể bắt đầu bằng chế độ dinh dưỡng sinh ceton (3:1 hoặc 4:1, phụ thuộc nồng\nđộ ceton trong máu) với đủ năng lượng và điều chỉnh chế độ từ ngày 1 và trong 5\n- 7 ngày điều trị, để đạt mục tiêu tỉ lệ sinh ceton như mong muốn. Đồng thời\nnên có kế hoạch cho chế độ dinh dưỡng sinh ceton khi người bệnh xuất viện,\nthông thường sẽ là chế độ MCT với liều MCT từ ít đế tăng dần để phòng ngừa các\nrối loạn tiêu hóa. 9. Theo dõi và xử trí\ntác dụng phụ Bảng\n16: Theo dõi và xử trí tác dụng phụ liên quan đến chế độ dinh dưỡng sinh ceton Tác\n dụng phụ Theo\n dõi Phòng\n ngừa Xử\n trí 0 - 3 tháng Hạ đường huyết (ĐH)\n (<45mg/dL) ĐH mao mạch Tránh để thời gian\n đói kéo dài giữa các bữa ăn trong ngày, đánh giá lại thường xuyên số lượng carbohydrate\n và béo Cho uống nửa ly nước\n trái cây Tăng ceton máu (>6-\n 7mmol/L) ceton mao mạch Tránh để thời gian\n đói kéo dài giữa các bữa ăn trong ngày, đánh giá lại thường xuyên số lượng carbohydrate\n và béo Cho uống nửa ly nước\n trái cây 3 - 12 tháng Táo bón Đại tiện Đảm bảo đủ nước và\n chất xơ Dầu chứa khoáng (mineral\n oil), glycerine Trào ngược dạ dày\n thực quản Triệu chứng đặc hiệu Điều chỉnh thói quen\n chống trào ngược thích hợp Thuốc tăng nhu động\n (prokinetic) và kháng acid dạ dày Thiếu hụt khoáng chất\n và vtamin Xét nghiệm máu Bổ sung đa khoáng và vitamin Bổ sung theo kết quả\n xét nghiệm Tăng lipid máu Xét nghiệm máu Ưu tiên béo nguồn gốc\n thực vật Thay thế béo bão hòa sang\n béo không bão hòa nhiều nối đôi, như acid béo omega 3, giảm tỉ lệ sinh ceton Sỏi thận Giảm bài tiết nước\n tiểu, triệu chứng đặc hiệu Siêu âm bụng Đảm bảo đủ nước và kali\n citrate Điều trị phù hợp >12 tháng Bất thường chuyển hóa\n xương Theo dõi vitamin D\n trong máu và mật độ xương Vitamin D và canxi Điều trị phù hợp 10.\nNgưng điều trị bằng chế độ dinh dưỡng sinh ceton: Tối thiểu sau 3 tháng\ndùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, trừ khi xuất hiện bệnh lý cấp cứu, thì xem\nxét ngưng dùng khi không hiệu quả, có nhiều tác dụng phụ, hoặc cần cải thiện\ntình trạng dinh dưỡng. Tài\nliệu tham khảo 1. Fisher R.S., Acevedo\nC., Arzimanoglou A., et al. (2014). ILAE official report: a practical clinical\ndefinition of epilepsy. Epilepsia, 55(4), 475-482 2. Robert S. Fisher, J.\nHelen Cross, Jacqueline A. French, Norimichi Higurashi, Edouard Hirsch, Floor\nE. Jansen, Lieven Lagae, Solomon L. Moshe, Jukka Peltola, Eliane Roulet Perez,\nIngrid E. Scheffer, and Sameer M. Zuberi. (2017). Operational classification of\nseizure types by the International League Against Epilepsy: Position Paper of\nthe ILAE Commission for Classification and Terminology. Epilepsia, 58(4):522-530\nEpilepsia, 58(4):522-530 3. Wirrell E, Nabbout\nR, Scheffer IE, Alsaadi T, Bogacz A, French JA, et al. (2022). Methodology for\nclassification and definition of epilepsy syndromes with list of syndromes:\nreport of the ILAE Task Force on Nosology and Definitions. Epilepsia 2022; in\npress. 4. Angione K, Eschbach\nK, Smith G, Joshi C, Demarest S. (2019). Genetic testing in a cohort of\npatients with potential epilepsy with my- oclonic-atonic seizures. Epilepsy\nRes. 2019; 150: 70-7. 5. Riney K, Bogacz A,\nSomerville E, Hirsch E, Nabbout R, Scheffer I. Classification and definition of\nepilepsy syndromes with onset in adolescents, adults, and at a variable age:\nposition statement by the ILAE Task Force on Nosology and Definitions.\nEpilepsia. In press. 6. Bureau M, Genton P,\nDravet C, Antonio D-E, Guerrini R, Alberto TC. In: M Bureau, P Genton, C\nDravet, D-E Antonio, R Guerrini, TC Alberto, et al., editors. (2019). Epileptic\nsyndromes of infancy, childhood and adolescence. 6th ed. Montrouge, France:\nJohn Libbey Euro- text; 2019. 7. Juan C.\nReséndiz-Aparicio1, Jesús M. Padilla-Huicab, Iris E. Martínez-Juárez, (2019).\nClinical guideline: antiepileptic drugs of choice for epileptic syndromes and\nepilepsies in pediatric patients, Revista Mexicana de Neurociencia (2019),\nhttps://doi:10.24875/rmn. m19000028 8. Pellock JM,\nArzimanoglou A, D’Cruz O, et al. (2017). Extrapolating evidence of\nantiepileptic drug efficacy in adults to children ≥2 years of age with focal\nseizures: the case for disease similarity. Epilepsia. 2017;58:1686-96 9. Bassel W. Abou-Khalil,\nAntiseizure Medications Update on 2022, Continuum (Minneap Minn) 2022;28(2,\nepilep- sy):500-535, American Academy of Neurology. 10. Scheffer IE,\nBerkovic S, Capovilla G, et al. ILAE classification of the epilepsies: position\npaper of the ILAE commission for clas- sification and terminology. Epilepsia.\n2017;58:512-21 11. Go CY, Mackay MT,\nWeiss SK, et al. Evidence-based guideline update: medical treatment of\ninfantile spasms. 12. Report of the guideline\ndevelopment subcommittee of the American academy of neurology and the practice\ncommittee of the child neurology society. Neurology. 2012; 78:1974-80. 13. Hancock EC, Cross\nH. Treatment of Lennox-Gastaut syndrome. Copyright © 2013 the Cochrane\nCollabora- tion. Hoboken: Publicado Por John, Wiley and Sons, Ltd.; 2013 14. WHO. (2024). Fact\nsheets - Malnutrition. 15. Bullo MMH, Naveed\nA, Bhutto AJ, et al. Nutritional Status of Epileptic Children in Rawalpindi,\nPakistan; A Cross-Sectional Study. Ann PIMS-Shaheed Zulfiqar Ali Bhutto Med\nUniv. 2024;20(3):320-325. 16. Bertoli S,\nCardinali S, Veggiotti P, Trentani C, Testolin G, Tagliabue A. Evaluation of\nnutritional status in children with refractory epilepsy. Nutr J. 2006;5:14.\ndoi:10.1186/1475-2891-5-14 17. Tokatly Latzer I,\nRichmond TK, Zhang B, Pearl PL. Eating disorders occur at high rates in\nadolescents with epilepsy and are associated with psychiatric comorbidities and\nsuicidality. Epilepsia. 2023;64(11):2982-2992. doi:10.1111/epi.17759 18. Cosman F, de Beur\nSJ, LeBoff MS, et al. Clinician’s Guide to Prevention and Treatment of\nOsteoporosis. Osteoporos Int. 2014;25(10):2359-2381.\ndoi:10.1007/s00198-014-2794-2 19. Sylvia\nEscott-Stump, MA, RDN, LDN. Nutrition and Diagnosis Realead Care. Wolters Kluwer. 20. Thowfeek S, Kaul N,\nNyulasi I, O’Brien TJ, Kwan P. Dietary intake and nutritional status of people\nwith epilepsy: A systematic review. Epilepsy Behav. 2023;140:109090.\ndoi:10.1016/j.yebeh.2023.109090 21. Crepin S, Godet B,\nChassain B, Preux PM, Desport JC. Malnutrition and epilepsy: A two- way\nrelationship. Clin Nutr. 2009;28(3):219-225. doi:10.1016/j.clnu.2009.03.010 22. Gomes TK de C,\nOliveira SL de, Castro RM de. Malnutrition and experimental epilepsy. J\nEpilepsy Clin Neurophysiol. 2011;17:24-29. doi:10.1590/S1676-26492011000100006 23. Crepin S, Godet B,\nChassain B, Preux PM, Desport JC. Malnutrition and epilepsy: a two- way\nrelationship. Clin Nutr Edinb Scotl. 2009;28(3):219-225.\ndoi:10.1016/j.clnu.2009.03.010 24. DeToledo JC, Toledo\nC, DeCerce J, Ramsay RE. Changes in Body Weight With Chronic, High-Dose\nGabapentin Therapy. Ther Drug Monit. 1997;19(4):394. 25. Asadi-Pooya A,\nJohannessen Landmark C, Mirzaei Damabi N, Fazelian K. Interactions between\nantiseizure medications and foods and drinks: A systematic review. Epilepsia\nOpen. 2024;9. doi:10.1002/epi4.12918 26. Thowfeek S, Kaul N,\nNyulasi I, O’Brien TJ, Kwan P. Dietary intake and nutritional status of people\nwith epilepsy: A systematic review. Epilepsy Behav. 2023;140:109090.\ndoi:10.1016/j.yebeh.2023.109090 27. Henry CJK. Basal\nmetabolic rate studies in humans: measurement and development of new equations.\nPublic Health Nutr. 2005;8(7A):1133-1152. doi:10.1079/phn2005801 28. Torun B. Energy requirements\nof children and adolescents. Public Health Nutr. 2005;8(7A):968-993.\ndoi:10.1079/phn2005791 29. Van der Louw E, van\nden Hurk D, Neal E, et al. Ketogenic diet guidelines for infants with\nrefractory epilepsy. Eur J Paediatr Neurol. 2016;20(6):798-809.\ndoi:10.1016/j.ejpn.2016.07.009 30. Kossoff EH,\nZupec-Kania BA, Auvin S, et al. Optimal clinical management of children\nreceiving dietary therapies for epilepsy: Updated recommendations of the\nInternational Ketogenic Diet Study Group. Epilepsia Open. 2018;3(2):175-192.\ndoi:10.1002/epi4.12225 31. Kossoff EH,\nZupec-Kania BA, Amark PE, et al. Optimal clinical management of children\nreceiving the ketogenic diet: Recommendations of the International Ketogenic\nDiet Study Group. Epilepsia. 2009;50(2):304-317.\ndoi:10.1111/j.1528-1167.2008.01765.x 32. Phitsanuwong C, Kim\nJ, Schimpf S, Nordli DR. Experience with the ketogenic diet in premature\nneonates. Epilepsia Open. 2022;8(1):200-204. doi:10.1002/epi4.12673 33. Lindsey Thompson, Erin\nFecske, Mohammad Salim, Ara Hall (2024). Use of the ketogenic diet in the\nneonatal intensive care unit-Safety and tolerability - PubMed. Accessed\nSeptember 22, 2024. 34. Zeng Y, Mu J, Zhou\nD. Calculation and management of ketogenic diet parenteral nutrition in super-refractory\nstatus epilepticus. Acta Epileptol. 2022;4(1):32. doi:10.1186/s42494-022-00095-z 35. Van der Louw E, Aldaz\nV, Harvey J, et al. Optimal clinical management of children receiving ketogenic\nparenteral nutrition: a clinical practice guide. Dev Med Child Neurol. 2020;62(1):48-56.\ndoi:10.1111/dmcn.14306 36. Australian Wine\nResearch Institute. (2024). Calculating-energy-values-for-EU- labels.pdf.\nAccessed September 8, 2024. 37. Food Labeling:\nRevision of the Nutrition and Supplement Facts Labels: Guidance for Industry -\nSmall Entity Compliance Guide. 38. Lapillonne A, Fidler\nMis N, Goulet O, et al. ESPGHAN/ESPEN/ESPR/CSPEN guidelines on pediatric\nparenteral nutrition: Lipids. Clin Nutr Edinb Scotl. 2018;37(6 Pt B):2324-2336.\ndoi:10.1016/j.clnu.2018.06.946 39. Raman M, Almutairdi\nA, Mulesa L, Alberda C, Beattie C, Gramlich L. Parenteral Nutrition and Lipids.\nNutrients. 2017;9(4):388. doi:10.3390/nu9040388 40. Hemphill S,\nMcMenamin L, Bellamy MC, Hopkins PM. Propofol infusion syndrome: a structured\nliterature review and analysis of published case reports. Br J Anaesth.\n2019;122(4):448-459. doi:10.1016/j.bja.2018.12.025 41. Xiong J. Fatty Acid\nOxidation in Cell Fate Determination. Trends Biochem Sci.2018;43(11):854-857.\ndoi:10.1016/j.tibs.2018.04.006 42. Schlegelmilch M,\nFeder J, Creery D. Inadvertent Acute Lipid Injectable Emulsion Overdose\nResulting in Fat Overload Syndrome and Pancreatitis in a Patient with TPN\nDependence. JPGN Rep. 2021;3(1):e146. doi:10.1097/PG9.0000000000000146 43. Verrotti A et al\n(2020). Diet in the Treatment of Epilepsy: What We Know So Far. Nutrients. Page\n1-19. 44. Kaul N et al\n(2021). Review-Practical considerations of dietary therapies for epilepsy in\nadults. Acta Epileptologica. Page1-7. 45. Giorgis VD et al\n(2023). Ketogenic dietary therapies in epilepsy: recommendations of the Italian\nLeague against Epilepsy Dietary Therapy Study Group. Frontiers in Neurology. 46. Hội chống động kinh\nViệt Nam (2024). Hướng dẫn Chẩn đoán và Điều trị động kinh. '}], 'model': 'gpt-4o-mini', 'max_tokens': 200, 'temperature': 0.3}} 2025-09-26 00:53:49 [openai._base_client] DEBUG: Sending HTTP Request: POST https://api.openai.com/v1/chat/completions 2025-09-26 00:53:49 [httpcore.connection] DEBUG: connect_tcp.started host='api.openai.com' port=443 local_address=None timeout=5.0 socket_options=None 2025-09-26 00:53:49 [httpcore.connection] DEBUG: connect_tcp.complete return_value= 2025-09-26 00:53:49 [httpcore.connection] DEBUG: start_tls.started ssl_context= server_hostname='api.openai.com' timeout=5.0 2025-09-26 00:53:49 [httpcore.connection] DEBUG: start_tls.complete return_value= 2025-09-26 00:53:49 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_headers.started request= 2025-09-26 00:53:49 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_headers.complete 2025-09-26 00:53:49 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_body.started request= 2025-09-26 00:53:49 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_body.complete 2025-09-26 00:53:49 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_headers.started request= 2025-09-26 00:53:56 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_headers.complete return_value=(b'HTTP/1.1', 200, b'OK', [(b'Date', b'Fri, 26 Sep 2025 00:53:56 GMT'), (b'Content-Type', b'application/json'), (b'Transfer-Encoding', b'chunked'), (b'Connection', b'keep-alive'), (b'access-control-expose-headers', b'X-Request-ID'), (b'openai-organization', b'user-bmggli0qfnphtzkdehrnfdrn'), (b'openai-processing-ms', b'5731'), (b'openai-project', b'proj_AqBCEfNib7E5LbrMYDz2oklk'), (b'openai-version', b'2020-10-01'), (b'x-envoy-upstream-service-time', b'5962'), (b'x-ratelimit-limit-requests', b'30000'), (b'x-ratelimit-limit-tokens', b'150000000'), (b'x-ratelimit-remaining-requests', b'29999'), (b'x-ratelimit-remaining-tokens', b'149974770'), (b'x-ratelimit-reset-requests', b'2ms'), (b'x-ratelimit-reset-tokens', b'10ms'), (b'x-request-id', b'req_6efc0c36a2614ff4a949ceb797269297'), (b'x-openai-proxy-wasm', b'v0.1'), (b'cf-cache-status', b'DYNAMIC'), (b'Set-Cookie', b'__cf_bm=mEDMLhe188m7mgURSCHm90JLg73qTpUvVtxSdeRbrPE-1758848036-1.0.1.1-akB48JwLkbgW.3mbxquSaTt.ljQqEOap2F0CzilwigSvYOuve96l23S_gfBmjEsr6lEv49Kt5iGe5.yYcrcDlrJ3jFji3soFR.zG9_vbn5s; path=/; expires=Fri, 26-Sep-25 01:23:56 GMT; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), (b'Strict-Transport-Security', b'max-age=31536000; includeSubDomains; preload'), (b'X-Content-Type-Options', b'nosniff'), (b'Set-Cookie', b'_cfuvid=h35F2GpyXFn3TMzR_5sK8a2jEk_sh8IMjmgWo.ZoPQc-1758848036393-0.0.1.1-604800000; path=/; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), (b'Server', b'cloudflare'), (b'CF-RAY', b'984ec9581893dd3a-HKG'), (b'Content-Encoding', b'gzip'), (b'alt-svc', b'h3=":443"; ma=86400')]) 2025-09-26 00:53:56 [httpx] INFO: HTTP Request: POST https://api.openai.com/v1/chat/completions "HTTP/1.1 200 OK" 2025-09-26 00:53:56 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_body.started request= 2025-09-26 00:53:56 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_body.complete 2025-09-26 00:53:56 [httpcore.http11] DEBUG: response_closed.started 2025-09-26 00:53:56 [httpcore.http11] DEBUG: response_closed.complete 2025-09-26 00:53:56 [openai._base_client] DEBUG: HTTP Response: POST https://api.openai.com/v1/chat/completions "200 OK" Headers([('date', 'Fri, 26 Sep 2025 00:53:56 GMT'), ('content-type', 'application/json'), ('transfer-encoding', 'chunked'), ('connection', 'keep-alive'), ('access-control-expose-headers', 'X-Request-ID'), ('openai-organization', 'user-bmggli0qfnphtzkdehrnfdrn'), ('openai-processing-ms', '5731'), ('openai-project', 'proj_AqBCEfNib7E5LbrMYDz2oklk'), ('openai-version', '2020-10-01'), ('x-envoy-upstream-service-time', '5962'), ('x-ratelimit-limit-requests', '30000'), ('x-ratelimit-limit-tokens', '150000000'), ('x-ratelimit-remaining-requests', '29999'), ('x-ratelimit-remaining-tokens', '149974770'), ('x-ratelimit-reset-requests', '2ms'), ('x-ratelimit-reset-tokens', '10ms'), ('x-request-id', 'req_6efc0c36a2614ff4a949ceb797269297'), ('x-openai-proxy-wasm', 'v0.1'), ('cf-cache-status', 'DYNAMIC'), ('set-cookie', '__cf_bm=mEDMLhe188m7mgURSCHm90JLg73qTpUvVtxSdeRbrPE-1758848036-1.0.1.1-akB48JwLkbgW.3mbxquSaTt.ljQqEOap2F0CzilwigSvYOuve96l23S_gfBmjEsr6lEv49Kt5iGe5.yYcrcDlrJ3jFji3soFR.zG9_vbn5s; path=/; expires=Fri, 26-Sep-25 01:23:56 GMT; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), ('strict-transport-security', 'max-age=31536000; includeSubDomains; preload'), ('x-content-type-options', 'nosniff'), ('set-cookie', '_cfuvid=h35F2GpyXFn3TMzR_5sK8a2jEk_sh8IMjmgWo.ZoPQc-1758848036393-0.0.1.1-604800000; path=/; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), ('server', 'cloudflare'), ('cf-ray', '984ec9581893dd3a-HKG'), ('content-encoding', 'gzip'), ('alt-svc', 'h3=":443"; ma=86400')]) 2025-09-26 00:53:56 [openai._base_client] DEBUG: request_id: req_6efc0c36a2614ff4a949ceb797269297 2025-09-26 00:53:56 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Posting article https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2988-QD-BYT-2025-che-do-dinh-duong-sinh-ceton-cho-nguoi-benh-dong-kinh-khang-thuoc-674038.aspx to chatbot... 2025-09-26 00:53:56 [urllib3.connectionpool] DEBUG: Starting new HTTPS connection (1): chat-api.blaze.vn:443 2025-09-26 00:53:56 [httpcore.connection] DEBUG: close.started 2025-09-26 00:53:56 [httpcore.connection] DEBUG: close.complete 2025-09-26 00:53:56 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://chat-api.blaze.vn:443 "POST /api/partner/9c09d660-0021-4de5-a660-bf823f64b533/site/c860905a-9478-47da-b796-c999336f440d/articles HTTP/1.1" 400 198 2025-09-26 00:53:56 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Article https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2988-QD-BYT-2025-che-do-dinh-duong-sinh-ceton-cho-nguoi-benh-dong-kinh-khang-thuoc-674038.aspx already exists, updating... 2025-09-26 00:53:56 [urllib3.connectionpool] DEBUG: Starting new HTTPS connection (1): chat-api.blaze.vn:443 2025-09-26 00:53:56 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://chat-api.blaze.vn:443 "PATCH /api/partner/9c09d660-0021-4de5-a660-bf823f64b533/site/c860905a-9478-47da-b796-c999336f440d/articles?article_url=https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2988-QD-BYT-2025-che-do-dinh-duong-sinh-ceton-cho-nguoi-benh-dong-kinh-khang-thuoc-674038.aspx HTTP/1.1" 200 102390 2025-09-26 00:53:56 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Article https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2988-QD-BYT-2025-che-do-dinh-duong-sinh-ceton-cho-nguoi-benh-dong-kinh-khang-thuoc-674038.aspx updated successfully 2025-09-26 00:53:56 [scrapy.core.scraper] DEBUG: Scraped from <200 https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2988-QD-BYT-2025-che-do-dinh-duong-sinh-ceton-cho-nguoi-benh-dong-kinh-khang-thuoc-674038.aspx> {'author': 'thuvienphapluat.vn', 'category': None, 'content': 'BỘ Y TẾ ------- CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ\n' ' NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc --------------- Số: ' '2988/QĐ-BYT Hà Nội, ngày 22 tháng\n' ' 9 năm 2025 QUYẾT\n' 'ĐỊNH VỀ VIỆC BAN HÀNH TÀI LIỆU CHUYÊN MÔN “HƯỚNG DẪN\n' 'CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO NGƯỜI BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG ' 'THUỐC” BỘ TRƯỞNG\n' 'BỘ Y TẾ Căn cứ Luật khám bệnh,\n' 'chữa bệnh năm 2023; Căn cứ Nghị định số\n' '42/2025/NĐ-CP ngày 27/02/2025 của Chính phủ quy định chức năng, ' 'nhiệm vụ, quyền\n' 'hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế; Căn cứ Biên bản họp Hội\n' 'đồng chuyên môn nghiệm thu tài liệu“Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng ' 'cho người bệnh\n' 'động kinh” ngày 25/07/2025. Theo đề nghị của Cục\n' 'trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế. QUYẾT\n' 'ĐỊNH: Điều 1 . Ban\n' 'hành kèm theo Quyết định này tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn chế ' 'độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton cho người bệnh động kinh kháng thuốc”. Điều 2. Tài\n' 'liệu chuyên môn “Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho người ' 'bệnh động\n' 'kinh kháng thuốc” được áp dụng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ' 'kể từ ngày ký\n' 'ban hành. Điều 3. Các\n' 'ông, bà: Chánh Văn phòng Bộ, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa ' 'bệnh, Vụ trưởng\n' 'và Cục trưởng các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế, Giám đốc các bệnh viện ' 'trực thuộc Bộ Y\n' 'tế, Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, ' 'Thủ trưởng Y tế\n' 'các Bộ, Ngành và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách ' 'nhiệm thi hành\n' 'Quyết định này./. Nơi nhận: -\n' ' Như Điều 3; - Bộ trưởng (để báo cáo); - Các Thứ trưởng; - Tổng ' 'Hội y học Việt Nam; - Hội Chống động kinh; - Lưu VT, KCB. KT. BỘ ' 'TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG Trần Văn Thuấn HƯỚNG DẪN CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG ' 'SINH CETON CHO\n' 'NGƯỜI BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC (Tài\n' 'liệu chuyên môn dùng cho cán bộ y tế) (Ban\n' 'hành kèm theo Quyết định số 2988/QĐ-BYT ngày 22 tháng 9 năm ' '2025) Chỉ đạo biên soạn, thẩm\n' ' định GS.TS.BS. Trần Văn\n' ' Thuấn Thứ trưởng Bộ Y tế TS.BS. Hà Anh Đức Cục trưởng Cục Quản\n' ' lý Khám, chữa bệnh Chủ biên PGS.TS. Phan Việt Nga Chủ tịch Hội ' 'Chống động\n' ' kinh Việt Nam TS.BS. Dương Huy\n' ' Lương Phó Cục trưởng Cục Quản\n' ' lý Khám, chữa bệnh Tham gia biên soạn,\n' ' thẩm định PGS. TS Nguyễn Văn Liệu Trưởng khoa Thần\n' ' kinh, bệnh viện Tâm Anh. Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Thần kinh ' 'Trường Đại học Y\n' ' Hà Nội TS.BS. Vương Ánh\n' ' Dương Phó Cục trưởng Cục Quản\n' ' lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế PGS.TS.BS. Nguyễn Lê\n' ' Trung Hiếu Bộ môn Thần kinh, Trường\n' ' Đại học Y dược, Thành phố Hồ Chí Minh PGS.TS.BS. Võ Hồng\n' ' Khôi Giám đốc Trung tâm Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Bạch Mai - Trưởng Bộ môn Nội Thần kinh, Trường ' 'Đại học Y Dược,\n' ' Đại học Quốc gia Hà Nội TS.BS. Cao Vũ Hùng Giám đốc Trung tâm ' 'Thần\n' ' kinh, Trưởng khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Nhi Trung ương ' 'TS.BS. Nguyễn Anh Tuấn Trưởng khoa Hồi sức Nội\n' ' Thần kinh-Trung tâm Thần kinh, bệnh viện Việt Đức, Hà Nội ' 'PGS.TS. Phạm Văn Phú Giảng viên cao cấp, Bộ\n' ' môn Dinh dưỡng &ATTP, Trường Đại học Y Hà Nội TS.BS. Lưu Thị Mỹ ' 'Thục Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Nhi Trung ương TS.BSCK2. Nguyễn Thị\n' ' Thu Hậu Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Nhi Đồng 2 TS.BS. Nguyễn Anh Tài Trưởng khoa Nội ' 'Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy - Phó Chủ nhiệm Bộ môn Thần kinh Trường ' 'Đại học Y Dược\n' ' Tp. HCM TS.BS. Lưu Ngân Tâm Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Chợ Rẫy TS.BS. Trần Khánh Thu Trưởng phòng KHTC, Sở\n' ' Y tế Hưng Yên - Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Đa khoa ' 'Thái Bình BSCK2. Phạm Hồng Long Trưởng khoa Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Đa khoa Thái Bình BSCK2. Bùi Thị Huyền Trưởng ' 'khoa Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên BSCK2. Nguyễn ' 'Hải Yến Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên TS.BS. Phạm Đức Minh ' 'Chủ nhiệm Bộ môn -\n' ' Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y ThS. Hà ' 'Thanh Sơn Phòng Điều dưỡng-\n' ' Dinh dưỡng - KSNK, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh Thư ký Ths. BS. ' 'Doãn Ngọc\n' ' Ánh Khoa Dinh dưỡng, Bệnh\n' ' viện Nhi Trung ương Ths. BS Phạm Anh Thơ Khoa Dinh dưỡng, Bệnh\n' ' viện Nhi Trung ương ThS. Nguyễn Hồng\n' ' Nhung Phòng Điều dưỡng -\n' ' Dinh dưỡng - Kiểm soát nhiễm khuẩn, Cục Quản lý Khám, chữa ' 'bệnh, Bộ Y tế LỜI\n' 'NÓI ĐẦU Động kinh là một trong\n' 'những bệnh lý thần kinh phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất ' 'lượng cuộc\n' 'sống của người bệnh và gia đình. Bệnh động kinh kháng thuốc, ' 'chiếm tỉ lệ khoảng\n' '30%, là thách thức lớn trong thực hành lâm sàng. Trước thực trạng ' 'này, việc tìm\n' 'kiếm các phương pháp điều trị thay thế, bổ trợ nhằm nâng cao hiệu ' 'quả kiểm soát\n' 'cơn động kinh là nhu cầu cấp thiết. Trong các chiến lược không ' 'dùng thuốc, chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton (còn gọi là chế độ dinh dưỡng keto, chế ' 'độ ăn keto) đã\n' 'và đang là một liệu pháp đầy triển vọng, đặc biệt ở đối tượng trẻ ' 'em mắc động\n' 'kinh kháng thuốc. Chế độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton là phương pháp dinh dưỡng được thiết kế với hàm lượng chất ' 'béo rất cao,\n' 'protein vừa đủ và carbohydrate rất thấp, nhằm tạo ra trạng thái ' 'chuyển hóa đặc\n' 'biệt gọi là ketosis, từ đó tạo ra những ảnh hưởng tích cực đến ' 'hoạt động điện\n' 'học của não bộ. Chế độ dinh dưỡng sinh ceton đã được áp dụng từ ' 'đầu thế kỷ 20\n' 'và cho thấy hiệu quả trong việc giảm tần suất cơn co giật, thậm ' 'chí đạt mức >50%\n' 'ở nhiều bệnh nhi không đáp ứng với thuốc. Bên cạnh hiệu quả trong ' 'giảm tần suất\n' 'cơn động kinh, chế độ dinh dưỡng sinh ceton còn mở ra triển vọng ' 'cải thiện chất\n' 'lượng sống, giảm liều hoặc ngưng thuốc chống động kinh, đồng thời ' 'làm giảm gánh\n' 'nặng kinh tế và tác dụng phụ do thuốc gây ra. Tuy nhiên, liệu ' 'pháp này\n' 'cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu không được triển khai đúng cách như rối ' 'loạn chuyển\n' 'hóa, thiếu vi chất, biến chứng thận - xương, do đó cần giám sát y ' 'tế nghiêm\n' 'ngặt và tư vấn toàn diện cho gia đình. Việc áp dụng đòi hỏi đánh ' 'giá toàn diện\n' 'về mặt dinh dưỡng, chuyển hóa, tình trạng bệnh lý và cần sự phối ' 'hợp chặt chẽ\n' 'giữa bác sĩ chuyên khoa thần kinh, chuyên gia dinh dưỡng và gia ' 'đình người\n' 'bệnh. “Hướng dẫn Chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton cho người bệnh động kinh kháng thuốc” được xây ' 'dựng dựa trên\n' 'các bằng chứng khoa học, các khuyến cáo mới nhất, cùng kinh ' 'nghiệm lâm sàng của\n' 'các chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam. Điểm nổi bật của hướng\n' 'dẫn này là đưa ra các tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể cho từng loại ' 'chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton: từ chế độ ăn keto cổ điển (4:1, 3:1) đến các ' 'biến thể hiện\n' 'đại hơn như chế độ ăn Atskin cải tiến (MAD - Modified Atkins ' 'Diet), chế độ ăn chỉ\n' 'số đường huyết thấp (LGIT - Low Glycemic Index Treatment), và chế ' 'độ ăn giàu\n' 'chất béo MCT (MCT - Medium Chain Triglyceride). Đặc biệt, hướng ' 'dẫn cũng nhấn\n' 'mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng thực đơn cá thể hóa. Việc ' 'ban hành và áp\n' 'dụng Hướng dẫn này không chỉ góp phần chuẩn hóa thực hành điều ' 'trị, mà còn nâng\n' 'cao chất lượng chăm sóc toàn diện bệnh nhân động kinh kháng ' 'thuốc. Bộ Y tế trân trọng cảm\n' 'ơn, biểu dương và ghi nhận sự tích cực tham gia của Hội Chống ' 'động kinh Việt\n' 'Nam, nỗ lực của các tổ chức, cá nhân, các giáo sư, phó giáo sư, ' 'tiến sĩ, bác\n' 'sĩ, cử nhân chuyên khoa, chuyên ngành đã tham gia xây dựng và góp ' 'ý cho tài\n' 'liệu chuyên môn “Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho người ' 'bệnh động\n' 'kinh”, đồng thời Bộ Y tế cũng ghi nhận sự đóng góp lớn của Lãnh ' 'đạo, Chuyên\n' 'viên Cục Quản lý Khám, chữa bệnh và tổ chức, cá nhân đã tham gia ' 'hoạt động xây\n' 'dựng tài liệu này. Trong quá trình biên\n' 'soạn, biên tập, mặc dù Ban Biên soạn đã hết sức cố gắng nhưng tài ' 'liệu khó\n' 'tránh khỏi thiếu sót, Bộ Y tế mong nhận được sự góp ý, phản hồi ' 'của các chuyên\n' 'gia hành nghề. Các góp ý xin gửi về: Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, ' 'Bộ Y tế, 138A\n' 'phố Giảng Võ, phường Giảng Võ, thành phố Hà Nội. Trân trọng cảm ' 'ơn. GS.TS. Trần Văn Thuấn THỨ TRƯỞNG BỘ Y TẾ MỤC\n' 'LỤC QUYẾT ĐỊNH LỜI NÓI ĐẦU PHẦN I. ĐẠI CƯƠNG 1. Định nghĩa về ' 'động\n' 'kinh và động kinh kháng thuốc 1.1. Định nghĩa về động\n' 'kinh 1.2. Khái niệm về động\n' 'kinh kháng thuốc 1.3. Phân loại động\n' 'kinh 2. Các phương pháp điều\n' 'trị bệnh động kinh 3. Quản lí động kinh\n' 'kháng thuốc PHẦN II. CHẾ ĐỘ DINH\n' 'DƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở TRẺ EM 1. Nhu ' 'cầu dinh dưỡng 2. Nguyên tắc về chế độ\n' 'ăn cho bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em 2.1. Mục tiêu can ' 'thiệp\n' 'dinh dưỡng 2.2. Đánh giá tình\n' 'trạng dinh dưỡng 2.3. Đánh giá quá trình\n' 'nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu 3. Nguyên tắc về chế độ\n' 'DD sinh ceton để điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em ' '3.1. Tổng quát về chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton 3.2. Hướng dẫn thực\n' 'hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton để điều trị bệnh động kinh ' 'kháng thuốc ở trẻ\n' 'em 3.3. Tác dụng phụ của\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton và theo dõi: 4. Chế độ dinh keto\n' 'tĩnh mạch điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em 5. Hướng ' 'dẫn xây dựng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho trẻ nhỏ PHẦN III. KHUYẾN NGHỊ\n' 'VỀ CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở ' 'NGƯỜI TRƯỞNG\n' 'THÀNH 1. Giới thiệu 2. Chỉ định 3. Chống chỉ định 4. Tác dụng ' 'phụ: 5. Một số điều cần lưu\n' 'ý: 6. Tóm lại 7. Đánh giá tình trạng\n' 'dinh dưỡng và các vấn đề liên quan. 8. Lựa chọn chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton phù hợp, tư vấn dinh dưỡng cho người bệnh. 9. ' 'Theo dõi và xử trí\n' 'tác dụng phụ 10. Ngưng điều trị bằng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton: Tài liệu tham khảo DANH\n' 'MỤC VIẾT TẮT CHỮ\n' ' VIẾT TẮT TIẾNG\n' ' ANH TIẾNG\n' ' VIỆT ALT Alanine transaminase ALT AST Aspartate\n' ' transaminase AST BMI Body mass index Chỉ số khối cơ thể BMI/T ' 'BMI/Tuổi BMR Basal metabolic rate Chuyển hóa năng lượng\n' ' cơ bản CC/T ………………………… Chiều cao/Tuổi CN/T ………………………….. Cân ' 'nặng/Tuổi CPT Carnitine Palmitoyltransferase Carnitine ' 'Palmitoyltransferase DD ……………………………. Dinh dưỡng ECG ' 'Electrocardiogram Điện tâm đồ EEG Electroencephalogram Điện não ' 'đồ ESPEN The European Society\n' ' for Parenteral and Enteral Nutrition Hội Dinh dưỡng Tiêu\n' ' hóa và Tĩnh mạch Châu Âu ESPGHAN European Society of Pediatric\n' ' Gastroenterology, Hepatology and Nutrition Hiệp hội Tiêu hóa,\n' ' Gan mật và Dinh dưỡng Nhi khoa Châu Âu ESPR European Society ' 'for Paediatric\n' ' Research Hiệp hội Nghiên cứu Y\n' ' khoa Châu Âu FIRES Febrile\n' ' infection-related epilepsy syndrome Hội chứng động kinh do\n' ' sốt nhiễm trùng FOS Fat Overload Syndrome Hội chứng quá tải\n' ' chất béo GGT Gamma-glutamyl transferase GGT GLUT1 Glucose ' 'Transporter\n' ' Type 1 Deficiency Syndrome Hội chứng thiếu protein\n' ' vận chuyển glucose-1 (GLUT1) H High Chiều cao HDL High Density\n' ' Lipoprotein Cholesterol Chỉ số HDL ILAE International League ' 'Against\n' ' Epilepsy Hiệp Hội Chống Động Kinh\n' ' Quốc tế KD Ketogenic Diet Chế độ dinh dưỡng\n' ' sinh ceton KD-PN Ketogenic diet\n' ' parenteral nutrition Chế độ keto tĩnh mạch LCT Long-chain ' 'Triglycerides Chất béo chuỗi dài LDL Low Density\n' ' Lipoprotein Cholesterol Chỉ số LDL LGIT Low Glycemic Index ' 'Treatment Chế độ ăn chỉ số\n' ' đường huyết thấp MAD Modified Atkins Diet Chế độ ăn Atskin cải\n' ' tiến MCT Medium-chain\n' ' Triglycerides Chất béo chuỗi trung\n' ' bình MRI Magnetic Resonance Imaging Chụp cộng hưởng từ PAL ' 'Physical Activities\n' ' Level Hệ số hoạt động thể\n' ' lực PDHD Pyruvate\n' ' dehydrogenase deficiency Thiếu pyruvate\n' ' dehydrogenase PRIS Propofol-Related\n' ' Infusion Syndrome Hội chứng propofol REE Resting Energy\n' ' Expenditure Năng lượng tiêu hao\n' ' lúc nghỉ SE Status Epilepticus Trạng thái động kinh SRSE ' 'Super-refractory\n' ' status epilepticus Động kinh siêu kháng SSPE Subacute ' 'sclerosing panencephalitis Viêm não toàn bộ xơ\n' ' hóa bán cấp VNS Vagus Nerve\n' ' Stimulation Kích thích dây thần\n' ' kinh phế vị W Weight Cân nặng WHO World Health\n' ' Organization Tổ chức Y tế Thế giới PHẦN I. ĐẠI CƯƠNG 1.\n' 'Định nghĩa về động kinh và động kinh kháng thuốc 1.1. Định nghĩa ' 'về động\n' 'kinh - Cơn động kinh\n' '(theo định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2005): Là sự thay đổi ' 'thoáng qua của\n' 'các triệu chứng thần kinh khác nhau do sự phóng điện không kiểm ' 'soát hay đồng\n' 'bộ của các tế bào thần kinh trong não bộ. Tùy vị trí ổ phóng điện ' 'sẽ gây ra các\n' 'triệu chứng vận động, cảm giác, giác quan, thần kinh tự chủ. - ' 'Động kinh (theo\n' 'định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2014): Là bệnh lý mạn tính của ' 'não bộ được\n' 'xác định qua những trường hợp sau: + Có ít nhất hai cơn\n' 'động kinh tự phát (không do các yếu tố kích thích hoặc phản xạ ' 'gây nên) xảy ra\n' 'cách nhau > 24 giờ + Có một cơn động kinh\n' 'tự phát (hay phản xạ) và có khả năng tái phát cơn tiếp theo tương ' 'đương nguy cơ\n' 'tái phát chung (> 60%), trong vòng 10 năm kế tiếp + Có đủ đặc ' 'điểm để\n' 'chẩn đoán một hội chứng động kinh. 1.2. Khái niệm về động\n' 'kinh kháng thuốc Động kinh kháng thuốc (theo\n' 'định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2009): Là tình trạng thất bại với ' 'hai phác\n' 'đồ sử dụng thuốc chống động kinh được dung nạp tốt, lựa chọn và ' 'sử dụng phù hợp\n' '(dù là đơn trị liệu hay kết hợp) để đạt được mục tiêu kiểm soát ' 'cơn động kinh\n' 'kéo dài. - Động kinh kháng thuốc\n' 'gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên, theo các nghiên cứu thống kê hiện ' 'nay, tỷ lệ bị\n' 'động kinh kháng thuốc nhiều nhất, phổ biến nhất là nhóm trẻ em, ' 'nhóm cần được\n' 'chăm sóc và hỗ trợ sức khỏe đặc biệt. - Trẻ em bị động kinh\n' 'kháng thuốc có tỷ lệ cao hơn đáng kể ở các trẻ có tiền sử sinh ' 'ngạt, có nhập\n' 'viện sau khi sinh, động kinh ở trẻ sơ sinh, động kinh trong năm ' 'đầu đời, tiền\n' 'sử co giật ở trẻ sơ sinh và động kinh có triệu chứng. Các trẻ này ' 'thường có\n' 'nhiều kiểu cơn động kinh và có bất thường trên MRI não. Một số cơ ' 'chế khác nhau\n' 'đã được đề xuất để giải thích tình trạng kháng thuốc, phổ biến ' 'nhất gây ra động\n' 'kinh kháng thuốc là tổn thương do thiếu oxy-thiếu máu cục bộ, ' 'loạn sản não, các\n' 'rối loạn di truyền. 1.3. Phân loại động\n' 'kinh Năm 2017, ILAE giới\n' 'thiệu bảng phân loại động kinh nhiều cấp độ, bắt đầu với phân ' 'loại cơn động\n' 'kinh, gồm: - Bước 1: Phân loại cơn\n' 'động kinh khởi phát cục bộ, cơn động kinh toàn thể, không xác ' 'định khởi phát và\n' 'không phân loại. - Bước 2: Phân loại\n' 'bệnh động kinh, gồm động kinh cục bộ, động kinh toàn thể, cả cục ' 'bộ và toàn thể\n' 'và cuối cùng là không xác định. - Bước 3: Phân loại hội\n' 'chứng động kinh. Trong cả ba bước, đều\n' 'chú ý tìm nguyên nhân ở từng bước, với nguyên nhân được phân ' 'thành 6 nhóm: cấu\n' 'trúc, gen, nhiễm trùng, chuyển hoá, tự miễn và không xác định. ' 'Bảng\n' '1: Phân loại của ILAE năm 2025 Tháng 4, 2025, ILAE có\n' 'cập nhật bảng phân loại cơn động kinh. Về cơ bản, vẫn gồm ba bước ' 'như hướng dẫn\n' '2017. Riêng về cơn động kinh cũng bao gồm cục bộ, cơn động kinh ' 'toàn thể, cơn\n' 'không xác định cục bộ hay toàn thể và không phân loại, tuy nhiên, ' 'có điều chỉnh\n' 'nhỏ là phân loại dựa trên quan sát hay mô tả, bỏ thuật ngữ khởi ' 'phát, chú ý\n' 'đánh giá đáp ứng và ý thức trong cơn thay vì đánh giá nhận thức ' 'và sắp xếp cơn\n' 'vắng ý thức thành một nhóm riêng. 2.\n' 'Các phương pháp điều trị bệnh động kinh - Điều trị bằng\n' 'thuốc chống động kinh : Thuốc chống động kinh là phương pháp điều ' 'trị chủ\n' 'yếu. Việc lựa chọn thuốc chống động kinh cần được cân nhắc kỹ ' 'lưỡng và dựa vào\n' 'các khuyến cáo được chấp nhận rộng rãi. Các thuốc chống động kinh ' 'để điều trị\n' 'thường ở một trong hai tình huống điều trị ngắn hạn hoặc điều trị ' 'dài hạn. - Phẫu thuật động\n' 'kinh: Phẫu thuật động kinh được chỉ định trên những người bệnh mà ' 'nguyên\n' 'nhân được phát hiện là do tổn thương khu trú não, có thể phẫu ' 'thuật được mà ít\n' 'ảnh hưởng đến các vùng chức năng khác. - Kích thích dây\n' 'thần kinh phế vị: Sử dụng máy kích thích thần kinh phế vị, một ' 'thiết bị cấy\n' 'ghép phẫu thuật, là một lựa chọn điều trị giảm nhẹ cho người bệnh ' 'động kinh\n' 'kháng thuốc và được sử dụng kết hợp với thuốc chống động kinh. - ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton (còn gọi là chế độ dinh dưỡng keto, chế độ ăn keto) : ' 'là một\n' 'phương pháp điều trị bằng chế độ dinh dưỡng đặc biệt, có hàm ' 'lượng chất béo rất\n' 'cao, protein ở mức trung bình và lượng carbohydrate rất thấp. Chế ' 'độ này thúc\n' 'đẩy quá trình "ketosis" - một trạng thái trong đó cơ thể đốt ' 'cháy\n' 'chất béo thay vì carbohydrate để tạo năng lượng. Việc sử dụng chế ' 'độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton trong điều trị bệnh động kinh kháng thuốc được áp dụng ' 'cách đây hơn\n' '100 năm, được ghi nhận là mang đến hiệu quả giúp giảm ít nhất ' '>50% số cơn\n' 'giật ở những người bệnh không còn đáp ứng với thuốc. Chế độ ăn ' 'này được chỉ\n' 'định cho bệnh động kinh kháng thuốc dưới sự kiểm soát của chuyên ' 'gia y tế. 3.\n' 'Quản lí động kinh kháng thuốc - Động kinh kháng thuốc\n' 'ở trẻ em là một khái niệm phức tạp, việc định nghĩa động kinh ' 'kháng thuốc là\n' 'thất bại trong việc kiểm soát cơn co giật kéo dài sau khi đã thử ' 'ít nhất hai\n' 'phác đồ điều trị thuốc chống động kinh (dù là đơn trị hay phối ' 'hợp), được lựa\n' 'chọn phù hợp, sử dụng đúng cách và được người bệnh dung nạp tốt, ' 'tuy nhiên, có\n' 'trường hợp dùng thêm thuốc thứ ba, thậm chí thứ tư, thứ năm vẫn ' 'có thể có đáp\n' 'ứng thêm. Việc đáp ứng thuốc của trẻ cũng có thể thay đổi theo ' 'thời gian và trẻ\n' 'có thể có tình huống chuyển hội chứng động kinh này sang hội ' 'chứng động kinh\n' 'khác, chẳng hạn từ hội chứng động kinh co thắt nhũ nhi sang hội ' 'chứng Lennox -\n' 'Gastaut. - Động kinh kháng thuốc\n' 'có thể không chỉ là kết quả của một cơ chế, vì nhiều cơ chế có ' 'thể góp phần gây\n' 'ra kháng thuốc. Nguyên nhân có thể đóng vai trò quan trọng. Bệnh ' 'não động kinh\n' 'do căn nguyên di truyền khởi phát sớm là nhóm có khả năng kháng ' 'thuốc cao, tuy\n' 'nhiên, cùng một kiểu bất thường về di truyền, biểu hiện cũng rất ' 'khác nhau ở\n' 'mỗi trẻ, có trẻ động kinh tự giới hạn, có trẻ kháng thuốc. - Bất ' 'chấp sự ra đời\n' 'của nhiều thuốc chống động kinh mới, tình trạng kháng thuốc vẫn ' 'là một trong\n' 'những thách thức lớn trong điều trị động kinh. Việc điều trị tình ' 'trạng kháng\n' 'thuốc không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Để cải thiện co giật ở ' 'những người\n' 'mắc động kinh kháng thuốc, cần phải tính đến các yếu tố cụ thể ' 'của từng người\n' 'bệnh, chẳng hạn như nguyên nhân gây bệnh, tiền sử bệnh, đáp ứng ' 'thuốc, mô hình\n' 'thời gian kháng thuốc, bệnh đi kèm và bản chất đa yếu tố của tình ' 'trạng kháng\n' 'thuốc, do đó cần nhấn mạnh hơn vào việc cá nhân hóa liệu pháp. ' 'Ngày càng có\n' 'nhiều bằng chứng cho thấy "đa liệu pháp hợp lý", kết hợp các ' 'thuốc\n' 'chống động kinh hoạt động theo các cơ chế khác nhau, có thể là ' 'một cách tiếp cận\n' 'hợp lý để kiểm soát động kinh kháng thuốc. Bảng 2. Các hội chứng\n' 'động kinh có khả năng kháng thuốc Nhóm Tên\n' ' hội chứng Viết\n' ' tắt Sơ sinh - Nhũ nhi Bệnh não phát triển\n' ' và sinh động kinh do đột biến gen CDKL5 CDKL5-DEE Hội chứng ' 'Darvet DS Bệnh não động kinh và\n' ' phát triển sớm ở trẻ sơ sinh EIDEE Động kinh ở trẻ nhũ\n' ' nhi với các cơn cục bộ di chuyển EIMFS Hội chứng thiếu chất\n' ' vận chuyển glucose-1 GLUT1DS Hội chứng co thắt ở\n' ' trẻ sơ sinh IESS Bệnh não phát triển\n' ' và sinh động kinh do đột biến gen KCNQ2 KCNQ2-DEE Động kinh ' 'giật cơ ở\n' ' trẻ nhỏ MEI Động kinh chuỗi liên\n' ' quan Protocadherin 19 PCDH19 clustering epilepsy Bệnh não phát ' 'triển\n' ' và sinh động kinh phụ thuộc pyridoxine (ALDH7A1) PD-DEE Bệnh ' 'não phát triển\n' " và sinh động kinh do thiếu hụt pyridox(am)ine 5'-phosphate " '(PNPO) P5PD-DEE Nhóm Tên\n' ' hội chứng Viết\n' ' tắt Trẻ nhỏ Động kinh vùng chẩm\n' ' thị giác trẻ em COVE Bệnh não phát triển\n' ' và sinh động kinh với hoạt động sóng nhọn trong khi ngủ ' 'DEE-SWAS Động kinh với giật cơ\n' ' mí mắt EEM Động kinh với giật cơ\n' ' vắng ý thức EMA Động kinh với cơn\n' ' giật cơ - mất trương lực EMAS Hội chứng động kinh liên\n' ' quan đến sốt nhiễm trùng FIRES Hội chứng động kinh\n' ' co giật nửa người, liệt nửa người HHE Hội chứng Lennox -\n' ' Gastaut LGS Động kinh thùy chẩm\n' ' nhạy cảm ánh sáng POLE PHẦN II. CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON ' 'CHO BỆNH\n' 'ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở TRẺ EM 1.\n' 'Nhu cầu dinh dưỡng ● Xác định nhu cầu\n' 'dinh dưỡng ở trẻ mắc bệnh động kinh - Khi xác định nhu cầu\n' 'dinh dưỡng cho trẻ em bị động kinh kháng thuốc, cần xem xét đầy ' 'đủ các yếu tố\n' 'bao gồm: tuổi, giới tính, tình trạng dinh dưỡng hiện tại và mức ' 'độ hạn chế vận\n' 'động của trẻ. Cụ thể: - Bước 1: Xác định\n' 'chuyển hóa năng lượng cơ bản (BMR- Basal metabolic rate): Tiêu ' 'chuẩn vàng\n' 'để đánh giá BMR là đo năng lượng tiêu hao gián tiếp (Indirect ' 'Calorimetry) dựa\n' 'trên lượng O 2 tiêu thụ và CO 2 thải ra. Tuy nhiên\n' 'phương pháp này thường không sẵn có trên lâm sàng. Do đó, có thể ' 'áp dụng các\n' 'công thức ước lượng BMR theo tuổi, giới, cân nặng, chiều dài/cao ' 'của trẻ. Ở trẻ\n' 'em có 2 công thức được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi là WHO 1985 ' 'và Schofield.\n' 'Với trẻ mắc bệnh động kinh kháng thuốc, đặc biệt là động kinh ' 'kháng thuốc kèm\n' 'suy dinh dưỡng, ưu tiên công thức Schofield do tính đến cả chiều ' 'dài/cao. Bảng\n' '3: Các công thức ước lượng BMR Nam Công\n' ' thức Schofield Công\n' ' thức WHO 1985 0\n' ' - 3 tuổi 0,167W\n' ' + 15,174H - 617,6 60,9W\n' ' - 54 3\n' ' - 10 tuổi 19,59W\n' ' + 1,303H + 414,9 22,7W\n' ' + 495 10\n' ' - 18 tuổi 16,25W\n' ' + 1,372H + 515,5 17,5W\n' ' + 651 Nữ Công\n' ' thức Schofield Công\n' ' thức WHO 1985 0\n' ' - 3 tuổi 16,252W\n' ' + 10,232H - 413,5 61W\n' ' - 51 3\n' ' - 10 tuổi 16,969W\n' ' + 1,618H + 371,2 22,5W\n' ' + 499 10\n' ' - 18 tuổi 8,365W\n' ' + 4,65H + 200 12,2W\n' ' + 746 BMR:\n' ' kcal/ngày, W: cân nặng (kg), H: chiều dài/cao (cm) - Bước 2: ' 'Xác định\n' 'hệ số hoạt động thể lực (PAL): Mức độ hoạt động thể lực theo ' 'Torun 2001, là\n' 'cơ sở cho khuyến cáo của FAO/WHO/UNU 2004. ○ PAL = 1,3 - 1,4: ' 'Trẻ\n' 'em chủ yếu ít vận động, chỉ tham gia các hoạt động hàng ngày mà ' 'không có các\n' 'hoạt động thể chất đáng kể. ○ PAL = 1,5 - 1,6: Trẻ\n' 'em tham gia vào các hoạt động nhẹ, như đi bộ, đạp xe nhẹ hoặc các ' 'hoạt động\n' 'ngoài trời không quá mạnh. ○ PAL = 1,7 - 1,8: Trẻ\n' 'em tham gia vào các hoạt động thể dục thể thao đều đặn với mức độ ' 'trung bình,\n' 'như chơi thể thao hoặc tham gia các lớp thể dục. ○ PAL = 1,9 - ' '2,0: Trẻ\n' 'em tham gia vào các hoạt động thể lực cường độ cao, bao gồm tập ' 'luyện thể thao\n' 'chuyên sâu hoặc vận động viên. - Bước 3: Xác định\n' 'nhu cầu tăng trưởng hoặc thâm hụt năng lượng: Trẻ cần 7 - 7,7 ' 'kcal để tạo 1\n' 'gam mô cơ thể (nhu cầu tăng trưởng dựa theo tiêu chuẩn tăng ' 'trưởng của WHO\n' '2006, mức độ suy dinh dưỡng và có điều chỉnh tùy từng cá thể). - ' 'Bước 4: Xác định\n' 'thành phần các chất sinh năng lượng: ○ Nếu trẻ có chỉ định\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton và không nằm trong nhóm chống chỉ ' 'định (theo Bảng\n' '6): xác định tỉ lệ keto muốn thực hiện. ○ Lưu ý đến các rối\n' 'loạn chuyển hóa đi kèm để điều chỉnh tỉ lệ thành phần các chất ' 'sinh năng lượng\n' 'phù hợp. - Bước 5: Xác định\n' 'nhu cầu các vi chất dinh dưỡng: ○ Trẻ cần được xác định\n' 'các vi chất có nguy cơ thiếu dựa trên loại thuốc chống động kinh ' 'đang sử dụng.\n' 'Việc bổ sung vi chất cho trẻ nên được cá thể hóa, dựa vào các dấu ' 'hiệu thiếu\n' 'hụt trên lâm sàng hoặc cận lâm sàng. ○ Hiện tại, chỉ có nhóm\n' 'trẻ ăn chế độ keto được khuyến cáo bổ sung vi chất thường quy. ' 'Các vi chất cần\n' 'bổ sung bao gồm: hỗn hợp đa vitamin; vitamin D và canxi theo liều ' 'bằng nhu cầu\n' 'khuyến nghị hàng ngày. 2.\n' 'Nguyên tắc về chế độ ăn cho bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em ' 'Chế độ ăn cho bệnh động\n' 'kinh kháng thuốc ở trẻ em phải đảm bảo đạt được mục tiêu can ' 'thiệp dinh dưỡng,\n' 'trong đó để đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ cần thực hiện đánh giá ' 'tình trạng dinh\n' 'dưỡng và đánh giá quá trình nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu của ' 'trẻ. 2.1. Mục tiêu can thiệp\n' 'dinh dưỡng - Hỗ trợ điều trị: Đảm\n' 'bảo cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng để dự phòng suy ' 'dinh dưỡng và\n' 'bắt kịp tăng trưởng. - Điều trị: Giảm cơn\n' 'giật cho trẻ động kinh kháng thuốc bằng chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton. 2.2. Đánh giá tình\n' 'trạng dinh dưỡng ● Đánh giá chỉ số\n' 'nhân trắc - Thu thập chỉ số cân\n' 'nặng, chiều dài/cao, chẩn đoán tình trạng dinh dưỡng, đánh giá ' 'đường cong tăng\n' 'trưởng của trẻ theo thời gian để xác định mức nhu cầu năng lượng ' 'cho tăng\n' 'trưởng phù hợp. - Nếu có điều kiện, nên\n' 'đánh giá thành phần cơ thể giúp đưa ra nhận định chính xác hơn về ' 'nhu cầu năng\n' 'lượng. ● Hỏi ghi khẩu phần - Điều tra khẩu phần\n' 'thực tế của trẻ để xác định thể suy dinh dưỡng và định hướng xây ' 'dựng chế độ ăn\n' 'và can thiệp dinh dưỡng. - Cần chú ý thêm: - Thuốc chống động ' 'kinh\n' 'và tương tác thuốc - thực phẩm có thể có; - Sở thích, khuynh\n' 'hướng ăn uống của trẻ, các rối loạn khác đi kèm (rối loạn ăn ' 'uống, rối loạn phổ\n' 'tự kỉ, …). 2.3. Đánh giá quá trình\n' 'nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu Rối loạn có thể xảy ra\n' 'bất kì khâu nào của quá trình ăn uống. Do đó, cần khai thác các ' 'yếu tố nguy cơ\n' 'của rối loạn ăn uống và thăm khám kĩ các bộ phận của hệ tiêu hóa ' 'để có can\n' 'thiệp hỗ trợ phù hợp. 3.\n' 'Nguyên tắc về chế độ DD sinh ceton để điều trị bệnh động kinh ' 'kháng thuốc ở trẻ\n' 'em 3.1.\n' 'Tổng quát về chế độ dinh dưỡng sinh ceton ● Định nghĩa - Chế độ ' 'dinh dưỡng\n' 'sinh ceton là một phương pháp điều trị bằng chế độ dinh dưỡng đặc ' 'biệt có hàm\n' 'lượng chất béo rất cao, protein ở mức trung bình và lượng ' 'carbohydrate rất\n' 'thấp. Chế độ này thúc đẩy quá trình "ketosis" - một trạng thái ' 'trong\n' 'đó cơ thể đốt cháy chất béo thay vì carbohydrate để tạo năng ' 'lượng. ● Tỷ lệ keto - Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton cổ điển : Chế độ dinh dưỡng sinh ceton có các tỷ lệ ' 'khác nhau để\n' 'phù hợp với nhu cầu và mục tiêu điều trị của từng người. Các tỷ ' 'lệ này được\n' 'biểu diễn bằng tỷ lệ khối lượng chất béo so với tổng khối lượng ' 'protein và\n' 'carbohydrate. Ba tỷ lệ phổ biến bao gồm 4:1, 3:1, hoặc 2:1. - Tỷ ' 'lệ 4:1 (4 phần\n' 'chất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối lượng). Cụ ' 'thể, 1 đơn vị\n' 'thực phẩm 4:1 cung cấp 40 kcal, trong đó có 4 gam chất béo (36 ' 'kcal, chiếm 90%\n' 'năng lượng) và 1 gam cho cả protein và carbohydrate. Đây là tỷ lệ ' 'cổ điển và\n' 'thường dùng nhất trong điều trị động kinh kháng thuốc. Trong tỷ ' 'lệ này, khoảng\n' '90% năng lượng hàng ngày đến từ chất béo, trong khi protein và ' 'carbohydrate chỉ\n' 'chiếm 10%. Tỷ lệ này tạo ra nồng độ thể ceton trong máu cao. - Tỷ ' 'lệ 3:1 (3 phần\n' 'chất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối lượng): ' 'Khoảng 87% năng\n' 'lượng đến từ chất béo, và 13% từ protein và carbohydrate. Tỷ lệ ' 'keto 3:1 tạo ra\n' 'nồng độ thể ceton thấp hơn so với tỷ lệ keto 4:1 nhưng vẫn có thể ' 'có hiệu quả\n' 'cắt cơn giật cao. - Tỷ lệ 2:1 (2 phần\n' 'chất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối lượng): Tỷ ' 'lệ này cung\n' 'cấp ít chất béo hơn, chỉ khoảng 82% năng lượng từ chất béo, phù ' 'hợp với trẻ em\n' 'hoặc người cần mức năng lượng cao hơn từ protein hoặc ' 'carbohydrate, hoặc khi\n' 'mới làm quen với chế độ dinh dưỡng sinh ceton. - Chế độ ăn ' 'Atskin\n' 'cải tiến (Modified Atkins Diet - MAD): Là một biến thể của chế ' 'độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton. MAD cũng có mục tiêu duy trì trạng thái ' 'ketosis nhưng\n' 'cho phép người áp dụng có thể tiêu thụ một lượng carbohydrate cao ' 'hơn so với\n' 'chế độ keto cổ điển. Một số đặc điểm chính của chế độ này: - ' 'Lượng carbohydrate:\n' 'Thường được giới hạn từ 10 - 20g mỗi ngày. Điều này giúp người ăn ' 'dễ dàng hơn\n' 'khi lựa chọn thực phẩm và có thể sử dụng các loại rau củ nhiều ' 'chất xơ. - Không cần tính tỷ lệ\n' 'keto chính xác: Không yêu cầu phải duy trì tỷ lệ chất béo và\n' 'protein/carbohydrate cụ thể như 4:1 hay 3:1, chỉ cần tập trung ' 'vào việc tăng\n' 'cường chất béo và giới hạn carbohydrate. - Chế độ ăn chỉ số ' 'đường\n' 'huyết thấp (Low Glycemic Index Treatment - LGIT): LGIT là một ' 'biến thể của\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton, được thiết kế để duy trì mức đường ' 'huyết ổn định\n' 'và duy trì trạng thái ketosis phù hợp cho cả trẻ em và người lớn ' 'mắc động kinh\n' 'kháng thuốc. LGIT cho phép lượng carbohydrate nhiều hơn so với ' 'chế độ keto cổ\n' 'điển, nhưng carbohydrate này phải có chỉ số đường huyết thấp (GI ' '< 50). Đặc điểm\n' 'chính của LGIT: - Lượng carbohydrate:\n' 'Hạn chế, được giới hạn khoảng 40 - 60 gam mỗi ngày và chọn loại ' 'thực phẩm có\n' 'chỉ số đường huyết thấp như các loại rau, trái cây ít đường và ' 'ngũ cốc nguyên\n' 'hạt. - Không yêu cầu tỷ lệ\n' 'chất béo - protein cụ thể: LGIT không cần tuân thủ tỷ lệ nghiêm ' 'ngặt về chất\n' 'béo và protein, vì vậy linh hoạt và dễ thực hiện hơn trong chế độ ' 'ăn uống hàng\n' 'ngày. - Chế độ ăn giàu\n' 'chất béo MCT: Chế độ ăn giàu chất béo MCT (Medium Chain ' 'Triglyceride) là\n' 'một biến thể của chế độ dinh dưỡng sinh ceton sử dụng chất béo từ ' 'triglyceride\n' 'chuỗi trung bình (MCT). So với LCT, MCT tạo ra thể ceton nhiều ' 'hơn. Do đó, chế\n' 'độ ăn này thường được áp dụng cho người muốn duy trì trạng thái ' 'ketosis mà vẫn\n' 'có thể tiêu thụ nhiều carbohydrate và protein hơn. Đặc điểm chính ' 'của chế độ ăn\n' 'giàu chất béo MCT, chất béo khoảng 60% - 70% trong đó một phần ' 'lớn là MCT (khoảng\n' '30 - 60%), protein khoảng 20%, carbohydrate khoảng 10% - 20%, tuy ' 'nhiên, lượng\n' 'carbohydrate vẫn phải kiểm soát để không ảnh hưởng đến trạng thái ' 'ketosis . ● Giả thuyết về cơ\n' 'thế tác dụng của chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong điều trị động ' 'kinh kháng\n' 'thuốc: - Sử dụng ceton như\n' 'nguồn năng lượng thay thế: Trong chế độ dinh dưỡng sinh ceton, cơ ' 'thể chuyển từ\n' 'sử dụng carbohydrate sang sử dụng chất béo để tạo ra ceton như\n' 'β-hydroxybutyrate, để cung cấp năng lượng thay thế cho não, giúp ' 'ổn định hoạt\n' 'động của tế bào thần kinh và giảm sự kích thích quá mức - nguyên ' 'nhân chính dẫn\n' 'đến cơn động kinh. - Tăng cường dự trữ\n' 'năng lượng trong não: Chế độ dinh dưỡng sinh ceton giúp tăng ' 'cường sinh tổng\n' 'hợp ty thể và cải thiện dự trữ năng lượng của não, giúp não duy ' 'trì chức năng\n' 'ổn định và giảm khả năng phát sinh cơn động kinh do thiếu năng ' 'lượng, làm giảm\n' 'tần suất cơn động kinh. - Giảm quá trình\n' 'glycolysis và giảm kích thích thần kinh: Chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton giúp giảm\n' 'lượng glucose trong não và làm giảm quá trình glycolysis (phân ' 'giải đường để\n' 'tạo năng lượng), giúp giảm sự kích thích quá mức của tế bào thần ' 'kinh, hạn chế\n' 'nguy cơ phát sinh cơn động kinh. - Tăng cường hoạt động của\n' 'GABA (acid gamma-aminobutyric) - một neurotransmitter ức chế ' 'chính của não: Chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton giúp tăng cường hoạt động của GABA giúp ' 'cân bằng sự\n' 'kích thích và ức chế trong não, yếu tố quan trọng trong việc ngăn ' 'ngừa cơn động\n' 'kinh . - Giảm stress oxy hóa:\n' 'Chế độ dinh dưỡng sinh ceton có tác dụng giảm stress oxy hóa - ' 'một yếu tố có\n' 'thể làm tăng tổn thương thần kinh và góp phần gây ra các cơn động ' 'kinh. Việc\n' 'giảm thiểu các gốc tự do trong cơ thể có thể giúp bảo vệ tế bào ' 'thần kinh khỏi\n' 'các tổn thương, đồng thời giảm thiểu nguy cơ phát sinh cơn động ' 'kinh . - Điều chỉnh biểu hiện\n' 'gen: Một trong những cơ chế mới là chế độ dinh dưỡng sinh ceton ' 'có thể điều\n' 'chỉnh biểu hiện gen liên quan đến kiểm soát động kinh, làm tăng ' 'biểu hiện các\n' 'gen liên quan đến quá trình tạo ceton và giảm biểu hiện các gen ' 'liên quan đến\n' 'tính kích thích thần kinh, giúp duy trì sự ổn định của tế bào ' 'thần kinh. ● Các hình thức của\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton - Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton: được tạo nên bởi sự kết hợp từ thực phẩm và các ' 'nguyên liệu giàu\n' 'chất béo hoặc pha từ các công thức giàu béo hoặc sữa thông thường ' 'kết hợp với\n' 'thành phần giàu chất béo. - Thực phẩm dùng cho\n' 'chế độ ăn đặc biệt (Food for special dietary uses)/ Thực phẩm ' 'dinh dưỡng y học\n' '(medical food) keto uống liền: là các công thức keto dạng uống ' 'liền. - Có thể sử dụng linh\n' 'hoạt các hình thức của chế độ dinh dưỡng sinh ceton tùy theo tình ' 'trạng dinh\n' 'dưỡng, bệnh lý và sự tuân thủ của người bệnh. ● Các loại thực ' 'phẩm\n' 'được khuyến nghị - Chất béo: Ưu tiên các\n' 'loại chất béo lành mạnh như dầu dừa, dầu ô liu, bơ, các loại hạt, ' 'và quả bơ,\n' 'nên bổ sung MCT để tăng sinh ceton hiệu quả. - Protein: Nên chọn ' 'các\n' 'nguồn protein chất lượng cao từ thịt, cá, trứng, và các sản phẩm ' 'từ sữa ít\n' 'carbohydrate. Protein cần được cân đối để tránh dư thừa, vì dư ' 'thừa protein\n' 'cũng có thể cản trở trạng thái ketosis. - Carbohydrate: Chỉ\n' 'tiêu thụ các loại rau củ ít đường, có nhiều chất xơ như rau lá ' 'xanh, bí ngô,\n' 'dưa leo, và các loại quả mọng. Hạn chế các loại thực phẩm có ' 'đường và giàu tinh\n' 'bột như bánh mì, gạo, mì và khoai. - Có thể sử dụng thực\n' 'phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt / thực phẩm dinh dưỡng y học ' 'keto uống\n' 'liền trong điều trị. Khi sử dụng, lựa chọn công thức keto để đảm ' 'bảo đúng tỉ lệ\n' 'keto mục tiêu đề ra để đảm bảo cung cấp tỉ lệ các chất đạm, chất ' 'bột đường,\n' 'chất béo theo yêu cầu điều trị, hỗ trợ tuân thủ thực hiện chế độ ' 'ăn, thuận tiện\n' 'cho người bệnh & người chăm sóc người bệnh. ● Các bước và quy\n' 'trình áp dụng - Giai đoạn chuẩn bị:\n' 'Bắt đầu với 1 đến 2 tuần giảm dần lượng carbohydrate để cơ thể ' 'thích nghi và\n' 'hạn chế các triệu chứng khó chịu (nôn, buồn nôn, chướng bụng, mệt ' 'mỏi, đau đầu,\n' '…). Cũng có thể bắt đầu từ từ với chế độ dinh dưỡng sinh ceton tỷ ' 'lệ keto 1:1,\n' '2:1 và tăng dần tỷ lệ keto. - Giai đoạn duy trì:\n' 'Sau khi đạt được trạng thái ketosis, tiếp tục duy trì tỷ lệ các ' 'chất dinh dưỡng\n' 'chuẩn. Thường xuyên kiểm tra chỉ số ceton (qua nước tiểu hoặc ' 'máu) để đảm bảo\n' 'duy trì trạng thái này. - Theo dõi y tế: Cần có\n' 'sự giám sát của chuyên gia y tế để theo dõi và điều chỉnh chế độ ' 'ăn phù hợp. - Bổ sung khoáng chất,\n' 'vitamin bị thiếu hụt do áp dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton: Cần ' 'phối hợp với\n' 'bác sĩ dinh dưỡng để xây dựng và điều chỉnh thực đơn cá thể hóa. ' '- Lựa chọn và sử dụng\n' 'các biến thể của chế độ dinh dưỡng sinh ceton phù hợp - Theo dõi ' 'và điều\n' 'chỉnh + Kiểm tra ceton: Thực\n' 'hiện kiểm tra ceton trong máu hoặc nước tiểu để đảm bảo cơ thể ' 'đang trong trạng\n' 'thái ketosis. Bảng\n' '4. Xét nghiệm đánh giá trạng thái ketosis của cơ thể Chỉ\n' ' số Mục\n' ' tiêu Đặc\n' ' điểm β- hydroxybutyrate Mục tiêu nằm trong khoảng\n' ' 2-5 mmol/ l (20-52 mg / dl) - Xét nghiệm đắt\n' ' tiền, cần lấy máu xét nghiệm Keto niệu (Acetoacetate) Lý tưởng ' 'là 8-16mmol\n' ' / l hoặc keto nước tiểu 3-4 (+) (tùy thuộc vào loại mẫu nước ' 'tiểu) - Phụ thuộc vào sự\n' ' bài niệu - Khó khăn khi bệnh\n' ' nhân sử dụng bỉm - Phản ánh trạng thái\n' ' ketosis trước đó, do đó có thể không chính xác. Tuy nhiên, cần ' 'lưu ý\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả do đa cơ chế, các xét ' 'nghiệm đánh giá\n' 'ceton trong máu có thể không tương xứng với mức độ cải thiện trên ' 'lâm sàng (cơn\n' 'giật cải thiện nhưng β- hydroxybutyrate thấp và ngược lại). + ' 'Theo dõi các chỉ số\n' 'sức khỏe: đường huyết, lipid máu, cân nặng, các biến chứng và các ' 'chỉ số sức\n' 'khỏe khác để đánh giá hiệu quả và đảm bảo an toàn khi áp dụng lâu ' 'dài. + Lựa chọn hình thức\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton phù hợp với độ tuổi. + Phối hợp với ' 'bác sĩ\n' 'dinh dưỡng để xây dựng thực đơn cá thể hóa theo các giai đoạn ' 'tuổi, theo các\n' 'mức nhai nuốt của trẻ, tình trạng bệnh lí, các bệnh tật đi kèm, ' 'các biến chứng\n' 'và tốc độ tăng trưởng của trẻ em. Cần tái khám định kì cả chuyên ' 'khoa thần kinh\n' 'và dinh dưỡng khi điều trị động kinh kháng thuốc với chế độ dinh ' 'dưỡng sinh\n' 'ceton. 3.2.\n' 'Hướng dẫn thực hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton để điều trị bệnh ' 'động kinh\n' 'kháng thuốc ở trẻ em ● Lựa chọn người\n' 'bệnh - Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton nên được xem xét trên những người bệnh động kinh kháng ' 'thuốc. Hiệu\n' 'quả đáp ứng phụ thuộc thể bệnh ( Theo Bảng 6). ● Chỉ định và ' 'chống\n' 'chỉ định - Đối với người bệnh\n' 'được chẩn đoán là động kinh kháng thuốc theo tiêu chuẩn của ILAE ' 'áp dụng từ\n' '2009, cần có sự thống nhất giữa bác sĩ thần kinh, bác sĩ dinh ' 'dưỡng và sự phối\n' 'hợp của gia đình để tiến hành chế độ dinh dưỡng sinh ceton. - ' 'Trong một số trường\n' 'hợp đặc biệt, chế độ dinh dưỡng sinh ceton cần được xem xét để áp ' 'dụng điều trị\n' 'sớm hơn. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng sinh ceton bị chống chỉ ' 'định trong một\n' 'vài bệnh lý đặc biệt. (Xem bảng 6 về các hội chứng có đáp ứng và ' 'xem thêm định\n' 'nghĩa các hội chứng động kinh trong tài liệu “Hướng dẫn chẩn đoán ' 'và điều trị\n' 'bệnh động kinh ” của Hội Chống động kinh Việt Nam, năm 2024) ' 'Bảng\n' '5. Chỉ định và chống chỉ định chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong ' 'động kinh ở\n' 'trẻ em Chỉ\n' ' định Chống\n' ' chỉ định Đáp ứng tốt: ○ Hội chứng Angelman ○ Bệnh phức hợp ty\n' ' thể I ○ Hội chứng Dravet ○ Hội chứng Doose ○ Thiếu protein vận\n' ' chuyển glucose I (Glut-I) ○ Hội chứng động kinh\n' ' liên quan đến nhiễm trùng có sốt (FIRES) ○ Hội chứng Ohtahara ○ ' 'Thiếu pyruvate\n' ' dehydrogenase ○ Phức hợp xơ cứng củ Đáp ứng trung bình: ○ ' 'Thiếu\n' ' adenylsuccinate lyase ○ Bệnh não CDKL5 ○ Động kinh cơn vắng\n' ' trẻ em ○ Bệnh não động kinh với\n' ' sóng nhọn liên tục khi ngủ ○ Bệnh dự trữ\n' ' glycogen típ V ○ Động kinh rung giật\n' ' cơ thiếu niên ○ Bệnh thể Lafora ○ Hội chứng\n' ' Lennox-Gastaut o Thiếu phosphofructokinase o Hội chứng Rett ○ ' 'Viêm não toàn bộ xơ\n' ' hóa bán cấp (SSPE) Tuyệt đối: ○ Thiếu hụt ô-xy hóa\n' ' a-xít béo ○ Thiếu pyruvate\n' ' carboxylase và các thiếu hụt tân tạo glucose khác (thiếu ' 'fructose 1,6\n' ' diphosphatase) ○ Bệnh dự trữ\n' ' glycogen (trừ type 2) ○ Thiếu hụt thoái hóa\n' ' keto ○ Thiếu hụt tạo Keto ○ Porphyria ○ Hội chứng QT kéo\n' ' dài o Suy gan, thận hoặc\n' ' tụy ○ Tăng insulin máu ○ Thiếu Carnitine\n' ' (nguyên phát) ○ Thiếu Carnitine\n' ' palmitoyltransferase (CPT) I hoặc II ○ Thiếu Carnitine\n' ' translocase Tương đối: ○ Không tuân thủ chế\n' ' độ ăn ○ Có thể điều trị\n' ' phẫu thuật (có bằng chứng chẩn đoán hình ảnh và điện não đồ ' 'video) ○ Chậm phát triển thể\n' ' chất ○ Trào ngược dạ dày\n' ' thực quản nặng ○ Tăng cholesterol\n' ' tính chất gia đình ○ Đang dùng đồng thời\n' ' Propofol (nguy cơ quá tải lipid) ● Liều lượng sử dụng Định ' 'lượng chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton cho mỗi ngày, thông qua thực phẩm hoặc công thức ' 'keto, sẽ được\n' 'xác định dựa vào nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người bệnh (nêu tại ' 'phần\n' 'II.1 ) và tình trạng bệnh cụ thể của người bệnh. • Bắt đầu chế ' 'độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton tại bệnh viện: - Người bệnh nên nhập\n' 'viện để bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton và bắt buộc nhập ' 'viện nếu là keto\n' 'bậc cao (tỉ lệ 3:1 hoặc 4:1). Thời gian theo dõi theo mức độ ' 'thích nghi của\n' 'người bệnh, từ 3 - 7 ngày. Bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton ' 'từ từ với tỷ lệ\n' 'keto từ 1:1, 2:1 và tăng dần tỉ lệ keto. Có thể kết hợp chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton và công thức keto (thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, ' 'thực phẩm dinh\n' 'dưỡng y học) trong giai đoạn này để giúp người bệnh thích nghi ' 'dần dần với chế\n' 'độ ăn mới. - Theo dõi lâm sàng:\n' 'Quan sát người bệnh để phát hiện các dấu hiệu cần can thiệp. Các ' 'dấu hiệu như\n' 'nôn và lờ đờ, đây có thể là người bệnh nhiễm toan chuyển hóa, cần ' 'bổ sung\n' 'bicarbonat. - Theo dõi các chỉ số\n' 'cận lâm sàng: Kiểm tra đường máu mao mạch trước bữa ăn 4 ' 'lần/ngày. Kiểm tra\n' 'ceton máu 2 lần/ngày (trước bữa ăn sáng và tối). Theo dõi bilan ' 'dịch vào ra,\n' 'đặc biệt là natri máu, do trẻ có nguy cơ cao bị mất nước. Bên ' 'cạnh đó, một số\n' 'xét nghiệm được thực hiện 3-4 ngày/ lần, bao gồm: điện giải đồ, ' 'khí máu (thăng\n' 'bằng kiềm - toan); β-hydroxybutyrate máu; triglyceride máu; ' 'amylase, lipase,\n' 'ure, creatinine, albumin. ● Duy trì chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton tại nhà: Chế độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton cần được tiếp tục duy trì tại nhà. Để đảm bảo hiệu quả điều ' 'trị và giảm\n' 'các biến chứng, chế độ dinh dưỡng sinh ceton tại nhà phải tuân ' 'thủ theo chỉ\n' 'định của bác sĩ dinh dưỡng. ● Thời gian sử dụng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong động kinh kháng thuốc trẻ em - ' 'Thời gian tối thiểu: Điều\n' 'trị chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong khoảng 3 - 6 tháng để đánh ' 'giá hiệu quả\n' 'kiểm soát cơn động kinh. Trong thời gian này, cần theo dõi chặt ' 'chẽ để điều\n' 'chỉnh chế độ ăn phù hợp. Trong trường hợp sau khi áp dụng chế độ ' 'dinh dưỡng\n' 'sinh ceton, trẻ tăng số cơn giật và đã loại trừ các nguyên nhân ' 'khác, nên dừng\n' 'chế độ ăn sớm. - Thời gian duy trì:\n' 'Nếu chế độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả trong việc giảm tần ' 'suất hoặc mức\n' 'độ nghiêm trọng của cơn động kinh, tiếp tục duy trì trong 1-2 năm ' 'để đánh giá\n' 'tiếp. ● Các yếu tố ảnh\n' 'hưởng đến thời gian điều trị - Biến chứng hoặc tác\n' 'dụng phụ: Một số tác dụng phụ như táo bón, hạ đường huyết, rối ' 'loạn lipid máu,\n' 'hoặc loãng xương có thể có. - Tuổi và nhu cầu dinh\n' 'dưỡng: Chế độ này cần được điều chỉnh theo từng giai đoạn phát ' 'triển của trẻ. ● Theo dõi và dừng\n' 'chế độ ăn - Khi điều trị bằng chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả, có thể xem xét ngừng chế độ ' 'keto sau khoảng\n' '2 năm. Nếu đang tiến hành chế độ dinh dưỡng sinh ceton bậc cao, ' 'tiến hành hạ\n' 'bậc chế độ dinh dưỡng sinh ceton và chuyển về chế độ ăn bình ' 'thường trong 1-3\n' 'tháng để tránh nguy cơ tái phát cơn động kinh. - Trường hợp không ' 'có\n' 'cải thiện đáng kể sau 3-6 tháng điều trị bằng chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton, xem\n' 'xét các yếu tố ảnh hưởng (trẻ sử dụng chế phẩm có đường, gia đình ' 'không nấu đủ\n' 'tỷ lệ keto, các yếu tố mới phát sinh như nhiễm trùng, sốt, …), ' 'cân nhắc tiếp\n' 'tục chế độ dinh dưỡng sinh ceton hoặc ngừng chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton. ● Các nội dung cần\n' 'thiết khác - Tư vấn và đánh giá\n' 'trước khi bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton - Trước khi bắt ' 'đầu áp\n' 'dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, người bệnh cần được khám lâm ' 'sàng và đánh\n' 'giá cận lâm sàng để phân loại động kinh, loại trừ các chống chỉ ' 'định. Bảng\n' '6. Khám lâm sàng và một số cận lâm sàng trước can thiệp Lâm\n' ' sàng Cận\n' ' lâm sàng 1. Xác định loại động\n' ' kinh và khả năng đáp ứng với chế độ dinh dưỡng sinh ceton của ' 'loại động kinh\n' ' đó (Bảng 5). 2. Khám, xác định các\n' ' vấn đề có thể cản trở thực hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton: ' 'trào ngược dạ\n' ' dày thực quản, táo bón, tiêu chảy, rối loạn nuốt, bệnh cơ tim, ' 'toan chuyển\n' ' hoá mạn tính. 3. Đánh giá tình\n' ' trạng dinh dưỡng: CN/T, CC/T, BMI/T, vòng đầu cho trẻ dưới 36 ' 'tháng 4. Hỏi ghi chế độ ăn\n' ' trong 3 ngày: lượng thực phẩm, sở thích, loại thức ăn dị ứng, ' 'tình trạng dung\n' ' nạp thức ăn. 5. Tư vấn gia đình về\n' ' chế độ dinh dưỡng sinh ceton: chỉ định, chi phí, cách tiến ' 'hành, cách theo\n' ' dõi, … 1. Xét nghiệm cơ bản:\n' ' công thức máu toàn phần, điện giải đồ máu, chức năng gan, thận, ' 'glucose máu 2. Xét nghiệm về tình\n' ' trạng dinh dưỡng: albumin, protein, vi chất dinh dưỡng 3. Đánh ' 'giá tình\n' ' trạng rối loạn lipid máu: cholesterol, triglyceride, HDL, LDL. ' '4. Siêu âm ổ bụng nếu\n' ' gia đình có tiền sử sỏi thận. 5. Tổng phân tích\n' ' nước tiểu để xác định nồng độ ceton niệu nền. 6. Loại trừ các ' 'chống\n' ' chỉ định: MSMS, ceton niệu, a-xít amin máu. - Thuốc chống động ' 'kinh\n' 'và chế độ dinh dưỡng sinh ceton - Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton làm tăng hiệu quả điều trị khi sử dụng cùng thuốc hoặc ' 'khi kết hợp\n' 'với các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác như phương ' 'pháp kích thích\n' 'dây thần kinh phế vị (VNS). - Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton không làm tăng hiệu quả của thuốc động kinh và ngược ' 'lại thuốc không\n' 'làm tăng hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton. - Mục tiêu ' 'chính của\n' 'phương pháp điều trị động kinh kháng thuốc bằng chế độ keto là ' 'ngưng thuốc\n' 'chống động kinh, thường xảy ra sau vài tháng thực hiện chế độ ' 'keto thành công.\n' 'Cơn động kinh có thể xuất hiện khi giảm liều, ngưng các thuốc ' 'chống động kinh,\n' 'do đó, cần thận trọng. - Bổ sung vitamin Bản chất chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton là chế độ ăn điều trị và không cân đối về mặt ' 'dinh dưỡng nên\n' 'trẻ dễ bị nguy cơ thiếu hụt vitamin và khoáng chất, nên cần phải ' 'phát hiện và\n' 'bổ sung hợp lí các vitamin và khoáng chất cho người bệnh (Bảng ' '7). Bảng\n' '7. Các chất dinh dưỡng cần bổ sung cho trẻ khi áp dụng chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton Mọi trường hợp ● Đa vitamin và các khoáng chất ● Canxi và ' 'vitamin D Trong từng trường hợp cụ thể ● Sỏi thận: Citrat đường ' 'uống (polycitra K) ● Táo bón: Thuốc nhuận tràng: Miralax, dầu ' 'khoáng, glycerin\n' ' bơm hậu môn ● Tăng triglyceride/Thiết hụt carnitine: Carnitine\n' ' (Carnitor) ● Bổ sung selen, magie, kẽm, phospho ● Dầu MCT hoặc ' 'dầu dừa (nguồn cung cấp MCT) ● Muối Lưu ý thành phần carbohydrate ' 'trong các sản phẩm mà người\n' ' bệnh sử dụng 3.3.\n' 'Tác dụng phụ của chế độ dinh dưỡng sinh ceton và theo dõi: ● Tác ' 'dụng phụ: - Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton đã được chứng minh là can thiệp hiệu quả trong điều ' 'trị động kinh\n' 'kháng thuốc ở trẻ em. Tuy nhiên, việc áp dụng chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton\n' 'trong thời gian dài có thể dẫn đến một loạt các tác dụng phụ, từ ' 'rối loạn\n' 'chuyển hóa, rối loạn tiêu hóa đến ảnh hưởng lên tăng trưởng và ' 'sức khỏe xương\n' 'khớp. Do đó, việc theo dõi chặt chẽ và can thiệp kịp thời là ' 'thiết yếu trong\n' 'suốt quá trình áp dụng liệu pháp dinh dưỡng này. - Giai đoạn đầu: ' 'Rối\n' 'loạn tiêu hoá và chuyển hóa, sinh hóa, bao gồm: buồn nôn, nôn, ' 'táo bón, tiêu\n' 'chảy và đau bụng, tăng acid uric máu, toan chuyển hóa, hạ canxi ' 'máu, hạ magie\n' 'máu, hạ đường huyết, giảm carnitine và thay đổi nồng độ axit ' 'amin, rối loạn\n' 'lipid máu. Một số trẻ táo bón và có thể được kiểm soát hiệu quả ' 'bằng điều chỉnh\n' 'chế độ ăn và sử dụng thuốc nhuận tràng nhẹ như polyethylene ' 'glycol. - Giai đoạn sau: Biến\n' 'chứng thận và xương đáng chú ý với sự xuất hiện của tăng canxi ' 'niệu, sỏi thận\n' 'và nguy cơ giảm mật độ xương. Ngoài ra, có thể có sự suy giảm chỉ ' 'số tăng\n' 'trưởng chiều cao có ý nghĩa thống kê sau hai năm can thiệp, đặc ' 'biệt ở nhóm trẻ\n' 'dưới hai tuổi tại thời điểm khởi trị. Bên cạnh đó, trẻ có thể bị ' 'thiếu hụt vi\n' 'chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin D, vitamin A, selenium, ' 'carnitine và kẽm. Đa\n' 'số các trường hợp thiếu hụt ở mức nhẹ đến trung bình và đáp ứng ' 'tốt với bổ sung\n' 'vi chất theo nhu cầu khuyến nghị hàng ngày (Recommended Dietary ' 'Allowance -\n' 'RDA). Không ghi nhận thiếu hụt vitamin B12, folate hay magie. ● ' 'Theo dõi lâm sàng\n' 'và cận lâm sàng định kỳ - Theo dõi lâm sàng và\n' 'cận lâm sàng định kỳ là bắt buộc để đảm bảo hiệu quả điều trị ' 'cũng như phát\n' 'hiện sớm các tác dụng phụ. Các chỉ số cần được giám sát bao gồm: ' 'cân nặng,\n' 'chiều cao, BMI, lipid, chức năng gan thận, điện giải, vi chất và ' 'phân tích nước\n' 'tiểu tùy theo yêu cầu đánh giá của bác sĩ thần kinh và dinh ' 'dưỡng. Siêu âm hệ\n' 'tiết niệu nên được cân nhắc thực hiện định kỳ ở các trường hợp có ' 'tăng canxi\n' 'niệu. - Bác sĩ dinh dưỡng và\n' 'bác sĩ chuyên khoa thần kinh cần chú ý và phối hợp với nhau trong ' 'việc giám sát\n' 'tác dụng phụ, điều chỉnh tỷ lệ dinh dưỡng và bổ sung vi chất. ' 'Đồng thời, cần\n' 'cung cấp hỗ trợ tâm lý, tư vấn chế độ chăm sóc tại nhà và nâng ' 'cao sự tuân thủ\n' 'từ phía người bệnh cũng như gia đình. Trong các trường hợp có đáp ' 'ứng tốt và điều\n' 'trị kéo dài, có thể chuyển đổi sang các chế độ ăn ít nghiêm ngặt ' 'hơn như MAD\n' 'hoặc LGIT để cải thiện khả năng duy trì điều trị lâu dài. Bảng\n' '8: Một số biến chứng, mục tiêu điều trị Biến\n' ' chứng Điều\n' ' trị Mục\n' ' tiêu Hạ đường máu Trẻ có đường huyết 2 -\n' ' 2,5 mmol/l hoặc >3 mmol/l nhưng có dấu hiệu hạ đường huyết (tái ' 'nhợt, thờ\n' ' ơ, ăn kém, hạ nhiệt độ, …) nên được điều trị ngay bằng 2 - 4 ' 'gam carbohydrate\n' ' (20 - 40 ml glucose 10%), hoặc 30 - 60 ml nước hoa quả; kiểm ' 'tra lại sau 15 -\n' ' 20 phút Duy trì >3 mmol/l. Rối loạn dung nạp:\n' ' nôn, tiêu chảy, chướng bụng - Bù nước, điện giải bằng\n' ' NaCl/ Ringer lactat - Giữ nguyên tỉ lệ,\n' ' đảm bảo đủ dịch, nâng bậc trong 3-7 ngày hoặc xem xét đổi chế ' 'độ Triglyceride. Triglyceride > 5\n' ' mmol / l (khoảng 200 mg / dl), dùng carnitine 50 mg / kg với ' 'tối đa 1\n' ' gam/ngày Triglycerid < 10\n' ' mmol/ l (khoảng 387 mg /dl). 4. Chế độ keto tĩnh\n' 'mạch điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em. ● Nguyên tắc ' 'sử dụng\n' 'chế độ keto tĩnh mạch - Khi bắt đầu khởi động\n' 'chế độ keto tĩnh mạch, nên khởi động tại các đơn vị hồi sức. - ' 'Khởi động với tỷ lệ\n' '1:1 và tăng mỗi 1-2 ngày đến tỷ lệ tối đa (2,0:1 đến 2,9:1). - ' 'Kiểm tra kĩ các chống\n' 'chỉ định trước khi bắt đầu chế độ keto tĩnh mạch. - Trong trường ' 'hợp trẻ\n' 'đang dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, khởi động keto tĩnh mạch ' 'khi phải nhịn\n' 'ăn > 48 giờ. - Tránh sử dụng các chế\n' 'phẩm thuốc có chứa glucose vì làm thay đổi tỷ lệ keto. Thay đổi ' 'các chế phẩm\n' 'thuốc từ dạng siro sang dạng viên nén hoặc thuốc tĩnh mạch. ' 'Carbohydrate và\n' 'alcohol trong các chế phẩm thuốc phải được tính trong tỷ lệ chế ' 'độ keto tĩnh\n' 'mạch. - Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton có thể làm tăng khả năng hấp thu của một số thuốc tan ' 'trong dầu và\n' 'thay đổi nồng độ trong máu của một số thuốc gắn protein. Nồng độ ' 'của\n' 'carbamazepine, lamotrigine, levetiracetam, topiramate giảm khi sử ' 'dụng chế độ\n' 'keto. Không cần thiết để hiệu chỉnh liều thuốc chống động kinh ' 'khi bắt đầu chế\n' 'độ keto tĩnh mạch, nhưng cần xem xét tới sự giảm nồng độ của các ' 'thuốc này\n' 'trong máu. - Chuyển từ chế độ keto\n' 'tĩnh mạch sang chế độ dinh dưỡng sinh ceton ngay khi trẻ có thể ' 'tiếp nhận đường\n' 'tiêu hoá (qua sonde mũi - dạ dày). - Dừng chế độ keto tĩnh\n' 'mạch khi không hiệu quả sau khi thực hiện 14 ngày, hoặc có những ' 'biến chứng\n' 'nặng như viêm tuỵ cấp. - Đánh giá hiệu quả chế\n' 'độ keto tĩnh mạch bằng sự kiểm soát cơn giật và điện não đồ ' '(trong trường hợp\n' 'trạng thái động kinh - SE hoặc hội chứng động kinh do sốt nhiễm ' 'trùng- FIRES). ● Chỉ định - Khi trẻ đang sử dụng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton nhưng hiện không dung nạp đường tiêu ' 'hoá. - Khi trẻ không dung\n' 'nạp đường tiêu hoá và có chỉ định liệu pháp keto (xem mục chỉ ' 'định chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton) ● Chống chỉ định - Nhìn chung, chống chỉ\n' 'định của chế độ keto tĩnh mạch tương tự như chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton đường\n' 'tiêu hoá. Bảng\n' '9. Các chống chỉ định của chế độ keto tĩnh mạch Chống chỉ định ' 'tuyệt\n' ' đối Rối loạn chuyển hoá\n' ' lipid ● Thiếu carnitine, thiếu\n' ' carnitine palmitoyl transferase (CPT) I hoặc II, thiếu ' 'carnitine translocase,\n' ' rối loạn β-oxidation, thiếu hụt acyl dehydrogenase chuỗi ' 'dài/trung bình/ngắn,\n' ' thiếu hụt 3-hydroxyacyl-CoA chuỗi dài/trung bình, thiếu ' 'pyruvate carboxylase,\n' ' bệnh porphyria Bất thường chuyển hoá\n' ' nặng ● Tăng triglyceride\n' ' nặng (>\u20095,65 mmol/l) ● Toan chuyển hoá\n' ' (pH\u2009<\u20097,3, CO 2 <\u200912\u2009mmol/l) ● Na <\u2009' '130\u2009mmol/l,\n' ' >\u2009150\u2009mmol/l ● Abumin <\u20098\u2009mg/dl ● Hạ đường ' 'máu nặng\n' ' (glucose <\u20093 mmol/l) Bệnh ● Mang thai ● Rối loạn đông ' 'máu\n' ' nặng ● Suy gan nặng, AST,\n' ' ALT, NH 3 tăng gấp 5 lần giới\n' ' hạn bình thường, bilirubin toàn phần >\u2009256,6 µmol/l, ' 'bilirubin trực tiếp\n' ' > 85 µmol/l trong 24\u2009giờ ● Suy thận nặng ● Viêm tuỵ cấp ' '● Não mất chức năng\n' ' không thể đảo ngược ● Bệnh lý tim mạch nặng\n' ' không ổn định ● Trẻ có dưới 8 cm ruột\n' ' non Thuốc ● Đang sử dụng propofol\n' ' hoặc kết thúc propofol trong 24 giờ Chống chỉ định tương\n' ' đối Bệnh ● Bệnh lý tim mạch\n' ' (tăng mỡ máu, loạn nhịp tim, bệnh lý cơ tim); sỏi thận, loãng ' 'xương, nhiễm\n' ' khuẩn, đái tháo đường không kiểm soát Bất thường chuyển hoá ● ' 'Hạ natri máu nặng,\n' ' giảm protein, tăng natri máu, hạ canxi máu, tăng ceton máu ● ' 'Cách tiến hành Bảng\n' '10. Cách tiến hành chế độ keto tĩnh mạch Thành\n' ' phần Tiến\n' ' hành Tỷ lệ Khởi động tỷ lệ 1:1\n' ' và tăng mỗi 1 - 2 ngày đến tỷ lệ tối đa (2,0:1 đến 2,9:1). Năng ' 'lượng* Khởi động với 50% nhu\n' ' cầu năng lượng và đạt đích trong vòng 1 tuần, hoặc ít nhất BMR ' 'hoặc 70-80%\n' ' đích năng lượng. Trong trường hợp chỉ có kế hoạch nuôi tĩnh ' 'mạch thời gian\n' ' ngắn 3 - 4 ngày, chấp nhận cung cấp 50% nhu cầu năng lượng. Tại ' 'các cơ sở có điều\n' ' kiện, nên đo năng lượng tiêu hao lúc nghỉ, tránh nuôi dưỡng ' 'thừa. Dịch 10 kg: 100 ml/kg/ngày 10 - 20 kg: 1000 ml +\n' ' 50 ml/mỗi kg cân nặng trên 10 kg > 20 kg: 1500 ml +\n' ' 20 ml/mỗi kg cân nặng trên 20kg Carbohydrate** Nếu glucose máu\n' ' >\u200950\u2009mg/dl, glucose/dextrose có thể tránh sử dụng ' 'trong vòng 1 - 2 ngày\n' ' khởi đầu chế độ keto tĩnh mạch để đưa cơ thể về trạng thái ' 'ketosis.\n' ' (Carbohydrate sẽ được cung cấp từ sự chuyển hoá của glycerol ' 'trong nhũ dịch\n' ' lipid) Dựa trên nồng độ\n' ' glucose và ceton máu, có thể khởi động với glucose tĩnh mạch ' 'nồng độ thấp\n' ' (5%) Protein 100% nhu cầu theo\n' ' tuổi, ít nhất là 1,5 g/kg/ngày. Tuy nhiên, có thể giảm xuống ' '0,5 - 0,8\n' ' g/kg/ngày để đạt được tối đa trạng thái ketosis. Lipid Sử dụng ' 'nhũ dịch 20%,\n' ' tránh sử dụng nhũ dịch 10%. Bắt đầu: 1 -2\n' ' g/kg/ngày; tăng dần trong 7 ngày (dựa vào nồng độ triglyceride ' 'máu); tối đa:\n' ' 3 - 4 g/kg/ngày. Ưu tiên sử dụng nhũ dịch thế hệ 2 (chứa dầu ' 'đậu nành và MCT)\n' ' hoặc thay thế bằng nhũ dịch thế hệ 3 (chứa dầu ô-liu và dầu đậu ' 'nành). Nhũ\n' ' dịch lipid thế hệ 1 (100% dầu đậu nành) có thể có lợi tới quá ' 'trình sinh lý\n' ' nhưng tăng đáp ứng viêm. Nhũ dịch thế hệ 4 (có dầu cá) có tác ' 'dụng giảm viêm,\n' ' bảo vệ gan và làm giảm thời gian nằm viện nhưng có ít thành ' 'phần các axit béo\n' ' thiết yếu hơn và không đủ kinh nghiệm trong sử dụng dầu cá đơn ' 'độc nên không\n' ' sử dụng lipid 100% dầu cá trong chế độ keto tĩnh mạch. Lưu ý: ' 'Với trẻ dị ứng\n' ' trứng, đậu nành, dừa, cá, ô-liu, … không sử dụng các nhũ dịch ' 'lipid có chứa\n' ' các loại dầu này. Tốc độ Lipid\n' ' <\u20090,15\u2009g/kg/giờ. Lipid cần truyền ít nhất 12 giờ để ' 'tránh hội chứng quá\n' ' tải lipid. A-xít amin\n' ' <\u20090,1\u2009g/kg/giờ Glucose\n' ' <\u20090,12\u2009g/kg/giờ Carnitin 50mg/kg, tối đa\n' ' 1000mg/ngày Vi chất Theo nhu cầu theo lứa\n' ' tuổi. Liều tham khảo: ● Junimin 1 ml/kg hoặc\n' ' tracutil 0,1 ml/kg ● Cernevit 1 ml cho trẻ\n' ' dưới 2,5 kg và 2 ml cho trẻ từ 2,5 kg Ghi chú: * Đối với những ' 'trẻ trong\n' 'tình trạng bệnh nặng, nhu cầu năng lượng đường tĩnh mạch được ' 'tính theo từng\n' 'giai đoạn (Bảng 12) Bảng\n' '11. Nhu cầu năng lượng theo đường tĩnh mạch theo ' 'ESPGHAN/ESPEN/ESPR 2018 (kcal/kg/ngày) Pha\n' ' cấp Pha\n' ' ổn định Pha\n' ' phục hồi Đẻ non 45\n' ' - 55 90\n' ' - 120 0 - 1 tháng 45\n' ' - 50 60\n' ' - 65 75\n' ' - 85 1 - 7 tháng 40\n' ' - 45 55\n' ' - 60 65\n' ' - 75 7 - 12 tháng 30\n' ' - 40 40\n' ' - 55 55\n' ' - 65 12 - 18 tháng 20\n' ' - 30 25\n' ' - 40 30\n' ' - 55 Pha cấp: pha hồi sức\n' ' khi trẻ cần các phương tiện hỗ trợ sự sống (an thần, thở máy, ' 'vận mạch, hồi\n' ' sức dịch, …) Pha ổn định: khi trẻ\n' ' ổn định huyết động hoặc có thể bắt đầu cai các phương tiện hỗ ' 'trợ sự sống. Pha hồi phục: trẻ có\n' ' khả năng vận động ** Carbohydrate - Loại bỏ các nguồn\n' 'carbohydrate từ thuốc bằng cách chuyển dạng si-rô sang viên nén, ' 'hoặc thay dung\n' 'môi glucose thành natriclorua. - Các nhũ dịch lipid\n' 'có chứa các carbohydrate như glycerol và alcohol có khả năng sinh ' 'năng lượng,\n' 'vì vậy cần tính vào tỷ lệ keto (glycerol 2,4 kcal/g; alcohol ' '(ethanol) 7\n' 'kcal/g, mannitol 1,6 kcal/g). - Một số thuốc kháng\n' 'động kinh có chứa carbohydrate và alcohol (Bảng 12) ● Một số tác ' 'dụng\n' 'không mong muốn và cách xử trí - Rối loạn lipid máu Bảng\n' '12: Hướng dẫn xử trí rối loạn lipid máu Nồng\n' ' độ triglyceride Xử trí > 2,3 mmol/l Thêm carnitin 50mg/kg\n' ' (tối đa 1000mg/ngày) >\u20095,65\u2009mmol/l Giảm liều lipid ' '>\u200911,3\u2009mmol/l Dừng chế độ keto tĩnh\n' ' mạch - Độc tố gan: sỏi mật,\n' 'ứ mật và gan nhiễm mỡ Cần giảm liều lipid\n' 'tĩnh mạch khi Billirubin trực tiếp >\u200934,2 µmol/l, ' 'AST/ALT/GGT > 1,5 lần\n' 'giới hạn trên. Khởi động nuôi dưỡng đường tiêu hoá càng sớm càng ' 'tốt. - Toan chuyển hoá: tăng\n' 'nguy cơ giảm bicarbonate trong máu, toan chuyển hoá và sỏi thận ' 'Đối với trẻ có CO 2 <\u200916\u2009mmol/l, bổ sung\n' 'bicarbonat để duy trì HCO 3 máu\u2009>\u200917\u2009mmol/l.\n' 'Cụ thể: - HCO 3 máu\u2009=\u200916\u2009mmol/l, bổ\n' 'sung bicarbonat 1\u2009mEq/kg/ngày - HCO 3 máu\u2009=\u200913 ' '-15\u2009mmol/l, bổ\n' 'sung bicarbonat 2\u2009mEq/kg/ngày - HCO 3 máu\u2009=\u2009' '<\u200912\u2009mmol/l,\n' 'bổ sung bicarbonat 3 mEq/kg/ngày - Hạ đường máu Tiêm 2ml/kg ' 'dextrose\n' '10% nếu glucose huyết thanh < 54 mg/dl (3 mmol/l), sau đó kiểm ' 'tra sau mỗi\n' '15 phút cho đến khi glucose > 70 mg/dl (3,8 mmol/l) - Hội chứng ' 'propofol\n' '(PRIS - Propofol related infusion syndrome) - Hội chứng xuất hiện ' 'ở\n' 'người bệnh nặng đang điều trị bằng propofol liều cao (> 5/kg/h) ' 'hoặc kéo dài\n' '(trong >48h); chẩn đoán bởi một hoặc nhiều tình trạng sau: toan ' 'chuyển hóa,\n' 'tiêu cơ vân, hoặc thay đổi ECG không giải thích được; có hoặc ' 'không có tổn\n' 'thương thận cấp, tăng kali máu, rối loạn lipid máu, suy tim, sốt, ' 'men gan tăng\n' 'cao, hoặc tăng lactat. - Các triệu chứng chính:\n' 'Toan chuyển hoá, biến đổi điện tâm đồ, tiêu cơ vân. Đặc điểm thứ ' 'phát: tổn\n' 'thương thận cấp, tăng kali (thường gặp ở người lớn) và tăng lipid ' 'máu, suy tim,\n' 'sốt, tăng men gan và tăng lactat (thường gặp ở trẻ em). Sốt, gan ' 'to làm tăng\n' 'nguy cơ tử vong ở trẻ em. Sốt, tăng kali, hạ huyết áp, thay đổi ' 'điện tâm đồ,\n' 'đột quỵ não, tốc độ truyền > 5 mg/kg/h, thời gian truyền> 48 giờ, ' 'liều\n' 'tích luỹ > 240 mg/kg làm tăng nguy cơ tử vong ở người lớn. - Điều ' 'trị: Chưa có một\n' 'hướng dẫn nào cho việc điều trị hội chứng propofol và cũng không ' 'có thuốc điều\n' 'trị đặc hiệu. Các xử trí hiện nay là dừng thuốc propofol, điều ' 'trị các triệu\n' 'chứng lâm sàng liên quan: biến đổi nhịp tim, tăng K máu, tiêu cơ ' 'vân,… - Hội chứng quá tải\n' 'lipid (FOS - Fat Overload Syndrome) - Hội chứng quá tải lipid\n' 'do tốc độ truyền lipid cao hơn tốc độ khuyến cáo (cao hơn ' '0,15\u2009g/kg/giờ). - Triệu chứng bao gồm:\n' 'sốt, tim đập nhanh, khó thở, suy hô hấp, viêm tuỵ cấp, tổn thương ' 'gan lách to,\n' 'tăng men gan, tăng bilirubin, giảm tiểu cầu, rối loạn đông ' 'máu,…), giảm huyết\n' 'sắc tố. - Điều trị: Hiện tại\n' 'chưa có hướng dẫn điều trị cụ thể. Các phương pháp điều trị được ' 'đưa ra bao\n' 'gồm: dừng truyền lipid; hỗ trợ các chức năng sống: tiêu hoá, hô ' 'hấp, huyết học,\n' 'chuyển đổi huyết tương. ● Theo dõi các biến\n' 'chứng nuôi dưỡng tĩnh mạch Bác sĩ thần kinh và\n' 'dinh dưỡng sẽ quyết định các xét nghiệm theo dõi các biến chứng ' 'và có thể thay\n' 'đổi theo từng người bệnh, trang thiết bị tại cơ sở, tham khảo ' 'Bảng 15. Bảng\n' '13: Theo dõi biến chứng nuôi dưỡng chế độ dinh dưỡng sinh ceton ' 'tĩnh mạch <\n' ' 1 tuổi >\n' ' 1 tuổi Chưa\n' ' ổn định Ổn\n' ' định lâm sàng Chưa\n' ' ổn định Ổn\n' ' định lâm sàng Nhân trắc Cân\n' ' nặng Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' tuần 2\n' ' lần/tuần Hàng\n' ' tuần Chiều\n' ' cao Hàng\n' ' tuần Hàng\n' ' tháng 2\n' ' tuần/ lần 3\n' ' tháng/lần Vòng\n' ' đầu 1\n' ' tuần 2 lần Hàng\n' ' tháng - - Lượng ăn vào Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Tình trạng co giật Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Xét nghiệm máu Khí\n' ' máu Hàng\n' ' ngày 2-3\n' ' lần/tuần Hàng\n' ' ngày 2\n' ' lần/tuần Công\n' ' thức máu - Hàng\n' ' tuần - Hàng\n' ' tuần Điện\n' ' giải đồ, canxi, magie, phốtpho Hàng\n' ' ngày 2-3\n' ' lần/tuần Hàng\n' ' ngày 2\n' ' lần/tuần Albumin Hàng\n' ' ngày 2\n' ' lần/tuần Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' tuần Glucose Mỗi\n' ' 4h Mỗi\n' ' 6-12 h Mỗi\n' ' 6h Mỗi\n' ' 8-12h Billirubin\n' ' toàn phần/ trực tiếp Hàng\n' ' ngày 2\n' ' lần/tuần Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' tuần AST,\n' ' ALT, ALP 2\n' ' lần/tuần 2\n' ' lần/tuần Hàng\n' ' tuần Hàng\n' ' tuần Amylase/lipase - Hàng\n' ' tuần - Hàng\n' ' tuần Ure/\n' ' Creatinine Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày 2\n' ' lần/tuần Beta\n' ' - hydroxybutyrate Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Hàng\n' ' ngày Carnitine\n' ' free/total - Mỗi\n' ' 6 tháng - Mỗi\n' ' 6 tháng Bộ\n' ' lipid Hàng\n' ' ngày, sau khi dừng truyền lipid 4 giờ Hàng\n' ' tháng Hàng\n' ' ngày, sau khi dừng truyền lipid 4 giờ Hàng\n' ' tháng Ferritin Hàng\n' ' tháng Hàng\n' ' tháng - Hàng\n' ' tháng Vitamin\n' ' D Hàng\n' ' tháng Hàng\n' ' tháng Hàng\n' ' tháng Hàng\n' ' tháng Kẽm Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng Nước tiểu Natri,\n' ' kali, áp lực thẩm thấu Hàng\n' ' tuần Hàng\n' ' tháng Hàng\n' ' tháng Hàng\n' ' tháng Tỉ\n' ' lệ canxi/ creatin Hàng\n' ' tuần Hàng\n' ' tháng Hàng\n' ' tuần Hàng\n' ' tháng ceton\n' ' niệu Hàng\n' ' ngày Mỗi\n' ' 2 ngày Hàng\n' ' ngày Mỗi\n' ' 2 ngày Việc chỉ định xét\n' 'nghiệm tùy thuộc vào từng trẻ và diễn biến của trẻ. 5. Hướng dẫn ' 'xây dựng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho trẻ nhỏ ● Nguyên tắc xây\n' 'dựng thực đơn - Trẻ sơ sinh: Trước\n' 'đây, chế độ dinh dưỡng sinh ceton hiếm khi được sử dụng cho trẻ ' 'sơ sinh, đặc\n' 'biệt trẻ sinh non do lo ngại những tác dụng không mong muốn. Gần ' 'đây, tính an\n' 'toàn và hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton trên nhóm trẻ ' 'sơ sinh và trẻ\n' 'đẻ non đã được một số báo cáo khoa học xác nhận. Loại hình chế độ ' 'dinh dưỡng\n' 'sinh ceton sử dụng là công thức keto dạng thực phẩm dùng cho chế ' 'độ ăn đặc biệt\n' 'hoặc thực phẩm dinh dưỡng y học hoặc công thức keto kết hợp với ' 'sữa mẹ. Tuy\n' 'nhiên, các tài liệu khoa học này là các báo cáo ca bệnh, chưa có ' 'hướng dẫn cụ\n' 'thể. Đồng thời với sự thiếu kinh nghiệm trong thực tế, Hướng dẫn ' 'này chưa đưa\n' 'ra những hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho nhóm trẻ ' 'sơ sinh và non\n' 'tháng. - Ngoài sơ sinh: Tiến\n' 'hành xây dựng thực đơn theo nhóm tỉ lệ - Bước 1: Tính nhu cầu\n' 'năng lượng cho trẻ, nhu cầu protein cho trẻ - Bước 2: Tính số ' 'đơn\n' 'vị thực phẩm mỗi ngày. - Bước 3: Tính số g G\n' '(Glucid), L (Lipid), P (Protid) mỗi ngày - Bước 4: Xây dựng thực\n' 'đơn chi tiết - Ví dụ: Xây dựng chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton cổ điển tỷ lệ 4:1 với mức năng lượng ' '2000 kcal. - Keto 4:1 tức là tỉ lệ\n' 'L/ (G+P) (đơn vị g) là 4:1 - Lập 1 đơn vị thực\n' 'phẩm có 4 gam Lipid, 1 gam (Carbohydrate+Protein). Mỗi đơn vị có ' '40 kcal - Trẻ cần 2000: 40 = 50\n' 'đơn vị thực phẩm, trong đó ○ Lipid: 50 x 4 = 200g ○ Protein: 30 g ' '○ Glucid: 20 g (có thể\n' 'thay đổi lượng protein và glucid để đảm bảo đủ protein và tổng G ' '+ P là 50g) ○ Về các thực phẩm nên\n' 'lựa chọn, cần sử dụng các thực phẩm phù hợp với người Việt Nam, ' 'nhiều lipid và\n' 'ít carbohydrate: ngũ cốc (bánh phở, bánh đúc, gạo, bún nưa, gạo ' 'nưa,…); thịt,\n' 'cá (đuôi lợn, thịt chân giò, thịt ba chỉ, thịt chim bồ câu ra ' 'ràng, lươn,…);\n' 'rau quả (dưa chuột, xà lách, quả bơ,…); dầu mỡ, phô mai, xốt ' 'mayonnaise,… ○ Lưu ý, để đảm bảo\n' 'đúng tỉ lệ trong chế độ ăn, cần thay thế các chế phẩm thuốc, ' 'vitamin và vi\n' 'khoáng có tá dược hoặc dung môi là carbohydrate bằng các chế phẩm ' 'khác không có\n' 'đường (dạng viên nén, viên nhộng, …). - Chế độ keto qua đường\n' 'sonde dạ dày: Nguyên tắc xây dựng tương tự chế độ ăn đường miệng ' 'và được chế\n' 'biến dưới dạng lỏng Bảng 14. Thực đơn tham\n' 'khảo (Năng lượng 2000-2100 kcal/ngày, các tỷ lệ keto) (Lưu ý, ' 'thực đơn điều\n' 'trị phải được tiến hành dưới sự giám sát của bác sĩ thần kinh và ' 'dinh dưỡng) 1:1 1:1 2:1 3:1 4:1 Năng lượng/protein\xa0 (kcal/g) ' '2064/46 2083/49 2047/43 2036/44 2094/35 Công thức keto tỉ lệ 4:1 ' '0 250 250 300 250 Cơm nưa (g) 150 100 150 200 150 Cơm gạo tẻ máy ' '(g) 95 85 30 0 0 Phở nưa (g) 0 0 50 0 0 Bánh mỳ (g) 40 40 0 0 0 ' 'Thịt, cá nhiều mỡ (g) 200 180 180 200 150 Rau (g) 100 100 100 100 ' '100 Hoa quả ít ngọt (g) (Roi, ổi, dưa chuột….) 200 200 150 60 35 ' 'Quả bơ (g) 60 30 60 25 0 Sốt Mayonnaise (g) 50 0 30 30 50 Dầu ăn ' '(ml) 30 30 40 40 65 MCT (g) 10 10 20 20 20 Cách chia bữa ăn thực\n' ' đơn keto 1:1, không có công thức keto Bữa sáng Bánh mì kẹp ' 'thịt\n' ' (Bánh mỳ 40 g, thịt 50 g, dầu ăn 5ml, mayonnaise 10g, rau 20 g) ' 'Bữa phụ sáng Salad (Hoa quả 100 g,\n' ' Xốt 20 g, dầu ăn 5ml) Bữa trưa Cơm gạo tẻ 95 g, thịt\n' ' cá 75g, rau củ 40g, 1 ml dầu ăn, 5g MCT Bơ: 60 g Bữa phụ chiều ' 'Salad (Hoa quả 100 g,\n' ' Xốt 20 g, dầu ăn 5ml) Bữa tối Cơm nưa 150 g, thịt\n' ' cá 75g, rau củ 40g, 20 ml dầu, 5g MCT Cách chia bữa ăn thực\n' ' đơn keto 1:1, có sử dụng công thức keto Bữa sáng Bánh mì kẹp ' 'thịt\n' ' (Bánh mỳ 40 g, thịt 50 g, rau 20 g) Bữa trưa Cơm gạo tẻ 85 g, ' 'thịt\n' ' cá 65g, rau củ 40g, 15 ml dầu, 5g MCT Bơ: 30 g Bữa phụ chiều ' 'Salad (Hoa quả 150 g,\n' ' Xốt 15 g) Bữa tối Cơm nưa 100 g, thịt\n' ' cá 65g, rau củ 40g, 15 ml dầu, 5g MCT Tráng miệng: hoa quả 50 g ' 'Bữa phụ tối Công thức keto tỉ lệ\n' ' 4:1: 250ml PHẦN III. KHUYẾN NGHỊ VỀ CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH\n' 'CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH 1.\n' 'Giới thiệu - Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton là một phương pháp dinh dưỡng đã được chứng minh là có ' 'hiệu quả giảm\n' 'tần số cơn trong điều trị một số hội chứng động kinh ở trẻ nhũ ' 'nhi, trẻ nhỏ.\n' 'Gần đây, chế độ dinh dưỡng sinh ceton cũng được nghiên cứu và áp ' 'dụng cho người\n' 'lớn mắc động kinh kháng thuốc như một liệu pháp kết hợp. - Các ' 'nghiên cứu cho\n' 'thấy giảm ≥50% cơn co giật ở 22 - 70% với chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton cổ điển\n' 'và 12 - 67% với MAD; một số người bệnh hoàn toàn hết cơn. 2.\n' 'Chỉ định Chế độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton được chỉ định cho người trưởng thành mắc động kinh trong ' 'các trường hợp\n' 'sau: - Động kinh kháng\n' 'thuốc: (theo định nghĩa của ILAE, đã nêu trong phần đầu của hướng ' 'dẫn). - Hội chứng động kinh\n' 'đặc biệt: Một số hội chứng động kinh đã được chẩn đoán từ thời kỳ ' 'trước tuổi\n' 'trưởng thành, vẫn tiếp tục được áp dụng chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton hoặc cần\n' 'bổ sung thêm chế độ ăn sinh keto. - Trạng thái động kinh\n' 'siêu kháng thuốc (super refractory status epilepticus): chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton có thể được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ trong điều ' 'trị trạng thái\n' 'động kinh kéo dài, siêu kháng trị ở người trưởng thành. - Động ' 'kinh do căn\n' 'nguyên tự miễn: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể tăng cường ' 'chức năng ty\n' 'thể, giảm stress oxy hóa và viêm - có ích trong các trường hợp ' 'động kinh liên\n' 'quan đến tự miễn. 3.\n' 'Chống chỉ định ● Chống chỉ định\n' 'tuyệt đối - Rối loạn chuyển hóa\n' 'chất béo bẩm sinh: Như thiếu hụt carnitine, rối loạn β- ' 'oxidation, thiếu hụt\n' 'pyruvate carboxylase. Các rối loạn này đã được trình bày trong ' 'hướng dẫn dành\n' 'cho trẻ em. Đối với người trưởng thành việc áp dụng cũng cần tuân ' 'thủ theo các\n' 'chống chỉ định như ở trẻ em. - Porphyria cấp tính:\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể kích hoạt cơn porphyria cấp ' 'tính do giảm\n' 'carbohydrate. ● Chống chỉ định\n' 'tương đối - Bệnh lý gan hoặc thận\n' 'nặng: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng gánh nặng ' 'chuyển hóa lên gan\n' 'và thận. - Tăng lipid máu nặng:\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng cholesterol và ' 'triglyceride, cần\n' 'thận trọng ở người bệnh có rối loạn lipid máu. - Loãng xương hoặc ' 'nguy\n' 'cơ loãng xương: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể ảnh hưởng đến ' 'mật độ xương,\n' 'đặc biệt là ở người lớn tuổi. - Tiền sử sỏi thận: chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi ' 'thận. - Phụ nữ mang thai hoặc\n' 'cho con bú: chế độ dinh dưỡng sinh ceton không được khuyến cáo ' 'trong thai kỳ và\n' 'thời kỳ cho con bú do thiếu dữ liệu an toàn. 4.\n' 'Tác dụng phụ: Chế độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton có thể có những tác dụng phụ tiềm ẩn, thường gặp nhất là ' 'tác dụng phụ ở\n' 'đường tiêu hóa, giảm cân và tăng lipid tạm thời ở người trưởng ' 'thành. - Các tác dụng phụ ở\n' 'đường tiêu hóa bao gồm táo bón, tiêu chảy và nôn mửa, thường nhẹ ' 'và cải thiện\n' 'theo thời gian khi có sự hỗ trợ của chuyên gia dinh dưỡng. - Giảm ' 'cân có thể là\n' 'một tác dụng tích cực mong muốn ở những người bệnh thừa cân, ' 'nhưng đối với\n' 'những người muốn duy trì hoặc tăng cân, có thể điều chỉnh mức ' 'năng lượng nạp\n' 'vào. - Tăng lipid huyết\n' 'thanh, tuy nhiên, đã có nghiên cứu cho thấy lipied huyết tăng sẽ ' 'bình thường\n' 'khi tiếp tục chế độ dinh dưỡng sinh ceton (sau 1 năm) hoặc sau ' 'khi ngừng chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton. - Các tác dụng phụ tiềm\n' 'ẩn khác: thiếu hụt vitamin và khoáng chất thứ phát do hạn chế ' 'carbohydrate, bao\n' 'gồm loãng xương. 5.\n' 'Một số điều cần lưu ý: - Trước khi bắt đầu chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton ở người trưởng thành, cần đánh giá dinh ' 'dưỡng cơ bản,\n' 'tình trạng sẵn có của thực phẩm, sở thích, dị ứng và không dung ' 'nạp. - Xét nghiệm bắc buộc\n' 'bao gồm chuyển hóa cơ bản, lipid lúc đói, công thức máu toàn ' 'phần, chức năng\n' 'gan và mức vitamin D. - Xét nghiệm theo dõi\n' 'bao gồm phân tích nước tiểu, canxi và creatinin trong nước tiểu ' 'và nồng độ\n' 'carnitine tự do, kẽm huyết thanh (nếu có thể), nồng độ thuốc ' 'chống động kinh\n' '(nếu có thể). - Nguy cơ sỏi thận cao\n' 'hơn khi chế độ dinh dưỡng sinh ceton được kết hợp với zonisamide ' 'hoặc\n' 'topiramate. - Nên tổ chức một buổi\n' 'hướng dẫn cho người bệnh, gia đình và người chăm sóc các nguyên ' 'tắc của liệu\n' 'pháp, các biện pháp tuân thủ, khuyến cáo về nước uống và thực ' 'phẩm bổ sung, các\n' 'tác dụng phụ tiềm ẩn và các công thức/thực đơn. 6. Tóm lại Chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton cung cấp một phương pháp bổ sung ngày càng cần thiết để ' 'kiểm soát cơn ở\n' 'người bệnh động kinh kháng thuốc. Các nghiên cứu ghi nhận tính ' 'khả thi, khả\n' 'năng dung nạp và hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton ở ' 'người trưởng\n' 'thành, mặc dù vẫn cần có các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên. Các ' 'biến chứng\n' 'tiềm ẩn và tác dụng phụ của liệu pháp ăn kiêng thường có thể ' 'phòng ngừa và kiểm\n' 'soát được, tuy nhiên cần có các chiến lược để cải thiện việc tuân ' 'thủ. Việc áp\n' 'dụng cần được cân nhắc kỹ lưỡng về chỉ định và chống chỉ định, và ' 'phải được\n' 'thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của đội ngũ y tế chuyên môn, ' 'bao gồm bác sĩ\n' 'chuyên khoa thần kinh và chuyên gia dinh dưỡng. 7. Đánh giá tình ' 'trạng\n' 'dinh dưỡng và các vấn đề liên quan. Đánh giá đúng tình trạng\n' 'dinh dưỡng, các vấn đề dinh dưỡng liên quan đến bệnh chuyển hóa ' '(nếu có), giúp\n' 'xác định nhu cầu và cung cấp dinh dưỡng đầy đủ. ● Đối với người ' 'bệnh\n' 'ngoại trú: - Đánh giá cân nặng,\n' 'chiều cao và giá trị BMI. Có thể dùng kỹ thuật đánh giá và phân ' 'tích thành phần\n' 'cơ thể nếu cần. - Sàng lọc yếu tố nguy\n' 'cơ dinh dưỡng theo quy định của Bộ Y tế (Mã DD01-Phụ lục 1- Thông ' 'tư\n' '32/2023/TT-BYT). - Khai thác và điều tra\n' 'khẩu phần ăn, thói quen ăn uống và tiền sử dị ứng thức ăn nếu có. ' '- Đánh giá tình trạng\n' 'chuyển hóa khi người bệnh có mắc bệnh kèm nhưng không có chống ' 'chỉ định với chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton bằng lâm sàng và xét nghiệm sinh hóa ' 'máu. - Nhu cầu dinh dưỡng: ○ Năng lượng: Theo\n' 'khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng 25 - 30kcal/kg/ngày nếu tình ' 'trạng dinh dưỡng\n' 'bình thường; hoặc <25kcal/kg/ngày nếu thừa cân, béo phì. ○ ' 'Protein: trung bình\n' '0,8 - 1,0g/kg/ngày. Nếu có suy dinh dưỡng và không có chống chỉ ' 'định cho chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton, 1,2 - 1,3g/kg/ngày. ○ Lipid và\n' 'carbohydrate: Tỉ lệ % tổng năng lượng phụ thuộc vào chế độ dinh ' 'dưỡng sinh\n' 'ceton được chọn hoặc tùy thuộc bệnh lý nền, như người bình thường ' 'trong trường\n' 'hợp không có chỉ định dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton. ○ Phòng ' 'ngừa thiếu vi\n' 'chất dinh dưỡng như vitamin nhóm B, vitamin C, folate bằng cách ' 'bổ sung đa sinh\n' 'tố loại không đường, liều cơ bản; vitamin D, khoáng chất như ' 'canxi, magie,\n' 'phốtpho…. ○ Có thể bổ sung chất\n' 'xơ tan loại không đường (sugar free prebiotic…) nếu táo bón. ○ ' 'Uống đủ nước. ● Đối với người bệnh\n' 'nội trú: - Sàng lọc nguy cơ suy\n' 'dinh dưỡng, đánh giá tình trạng dinh dưỡng theo quy định Mã DD03- ' 'Phụ lục 1-\n' 'Thông tư 32/2023/TT-BYT) - Đánh giá dinh dưỡng\n' 'chuyên sâu bằng kỹ thuật dinh dưỡng lâm sàng nếu cần. - Đánh giá ' 'và nhận định\n' 'tình trạng bệnh lý chính, bệnh lý kèm. - Đánh giá khả năng tự\n' 'ăn uống, khả năng dung nạp thức ăn, chức năng tiêu hóa và lựa ' 'chọn phương pháp\n' 'dinh dưỡng phù hợp. - Nhu cầu dinh dưỡng: ○ Năng lượng: 25 -\n' '30kcal/kg/ngày nếu tình trạng dinh dưỡng bình thường; hoặc ' '<25kcal/kg/ngày\n' 'nếu thừa cân, béo phì. ○ Lipid và carbohydrate:\n' 'Tỉ lệ % tổng năng lượng phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton được chọn\n' 'hoặc tùy thuộc bệnh lý nền trong trường hợp không có chỉ định ' 'dùng chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton. ○ Phòng ngừa thiếu vi\n' 'chất dinh dưỡng như vitamin nhóm B, vitamin C, folate bằng cách ' 'bổ sung đa sinh\n' 'tố loại không đường, liều cơ bản; khoáng chất như canxi, magie, ' 'phốtpho … ○ Có thể bổ sung chất\n' 'xơ tan loại không đường (sugar free prebiotic…) nếu táo bón. ○ ' 'Cung cấp đủ nước. ○ Lưu ý tùy thuộc tình\n' 'trạng bệnh lý, tình trạng dinh dưỡng, đáp ứng điều trị của người ' 'bệnh, mà bác\n' 'sĩ chuyên khoa thần kinh cân nhắc việc có nên hay không áp dụng ' 'chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton cho người bệnh nằm viện, vì cho đến nay, vẫn ' 'chưa có đủ bằng\n' 'chứng, khuyến cáo rõ ràng trong việc lựa chọn đối tượng phù hợp ' 'để có thể áp\n' 'dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton hiệu quả trên người bệnh nội ' 'trú. 8. Lựa chọn chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton phù hợp, tư vấn dinh dưỡng cho người bệnh. Bảng\n' '15: Các loại chế độ dinh dưỡng sinh ceton được phân loại Chế\n' ' độ dinh dưỡng sinh ceton Dưỡng\n' ' chất sinh năng lượng (% tổng năng lượng) Tỉ\n' ' lệ sinh keto (Ketogenic ratio) Chất\n' ' béo (Fat) Chất\n' ' đạm (Protein) Tinh\n' ' bột đường (Carbohydrate) Cổ\n' ' điển 80\n' ' - 90 6\n' ' - 8 2\n' ' - 4 4:1 Điều\n' ' chỉnh (MAD) 65 25 10 1:1 Chỉ\n' ' số đường huyết thấp (LGIT) 60 20\n' ' - 30 10 1:0,6 Chất\n' ' béo chuỗi trung bình (MCT) 30\n' ' - 60 10 15\n' ' - 19 1:1\n' ' hoặc 2:1 - Ở người bệnh ngoại\n' 'trú: việc lựa chọn chế độ ăn phù hợp không chỉ dựa vào tình trạng ' 'bệnh lý, tình\n' 'trạng dinh dưỡng, mà còn cần đánh giá thêm như sự hiểu biết, tuân ' 'thủ về dinh\n' 'dưỡng, lối sống và hoàn cảnh kinh tế - xã hội của người bệnh. Ví ' 'dụ có thể bắt\n' 'đầu bằng chế độ ít kiêng khem hơn như LGIT và có thể chuyển sang ' 'chế độ MAD;\n' 'tương tự nếu người bệnh đáp ứng tốt với chế độ ăn MAD, nhưng từng ' 'bị tác dụng\n' 'phụ với rối loạn tiêu hóa, sụt cân không chủ ý hoặc đang bị tác ' 'dụng phụ, thì\n' 'có thể xem xét chuyển sang chế độ khác phù hợp hơn. Chế độ dinh ' 'dưỡng sinh\n' 'ceton nên dùng tối thiểu 3 tháng để mới có thể đánh giá tính hiệu ' 'quả của nó. - Ở người bệnh nội trú:\n' 'Có thể bắt đầu bằng chế độ dinh dưỡng sinh ceton (3:1 hoặc 4:1, ' 'phụ thuộc nồng\n' 'độ ceton trong máu) với đủ năng lượng và điều chỉnh chế độ từ ' 'ngày 1 và trong 5\n' '- 7 ngày điều trị, để đạt mục tiêu tỉ lệ sinh ceton như mong ' 'muốn. Đồng thời\n' 'nên có kế hoạch cho chế độ dinh dưỡng sinh ceton khi người bệnh ' 'xuất viện,\n' 'thông thường sẽ là chế độ MCT với liều MCT từ ít đế tăng dần để ' 'phòng ngừa các\n' 'rối loạn tiêu hóa. 9. Theo dõi và xử trí\n' 'tác dụng phụ Bảng\n' '16: Theo dõi và xử trí tác dụng phụ liên quan đến chế độ dinh ' 'dưỡng sinh ceton Tác\n' ' dụng phụ Theo\n' ' dõi Phòng\n' ' ngừa Xử\n' ' trí 0 - 3 tháng Hạ đường huyết (ĐH)\n' ' (<45mg/dL) ĐH mao mạch Tránh để thời gian\n' ' đói kéo dài giữa các bữa ăn trong ngày, đánh giá lại thường ' 'xuyên số lượng carbohydrate\n' ' và béo Cho uống nửa ly nước\n' ' trái cây Tăng ceton máu (>6-\n' ' 7mmol/L) ceton mao mạch Tránh để thời gian\n' ' đói kéo dài giữa các bữa ăn trong ngày, đánh giá lại thường ' 'xuyên số lượng carbohydrate\n' ' và béo Cho uống nửa ly nước\n' ' trái cây 3 - 12 tháng Táo bón Đại tiện Đảm bảo đủ nước và\n' ' chất xơ Dầu chứa khoáng (mineral\n' ' oil), glycerine Trào ngược dạ dày\n' ' thực quản Triệu chứng đặc hiệu Điều chỉnh thói quen\n' ' chống trào ngược thích hợp Thuốc tăng nhu động\n' ' (prokinetic) và kháng acid dạ dày Thiếu hụt khoáng chất\n' ' và vtamin Xét nghiệm máu Bổ sung đa khoáng và vitamin Bổ sung ' 'theo kết quả\n' ' xét nghiệm Tăng lipid máu Xét nghiệm máu Ưu tiên béo nguồn gốc\n' ' thực vật Thay thế béo bão hòa sang\n' ' béo không bão hòa nhiều nối đôi, như acid béo omega 3, giảm tỉ ' 'lệ sinh ceton Sỏi thận Giảm bài tiết nước\n' ' tiểu, triệu chứng đặc hiệu Siêu âm bụng Đảm bảo đủ nước và ' 'kali\n' ' citrate Điều trị phù hợp >12 tháng Bất thường chuyển hóa\n' ' xương Theo dõi vitamin D\n' ' trong máu và mật độ xương Vitamin D và canxi Điều trị phù hợp ' '10.\n' 'Ngưng điều trị bằng chế độ dinh dưỡng sinh ceton: Tối thiểu sau 3 ' 'tháng\n' 'dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, trừ khi xuất hiện bệnh lý cấp ' 'cứu, thì xem\n' 'xét ngưng dùng khi không hiệu quả, có nhiều tác dụng phụ, hoặc ' 'cần cải thiện\n' 'tình trạng dinh dưỡng. Tài\n' 'liệu tham khảo 1. Fisher R.S., Acevedo\n' 'C., Arzimanoglou A., et al. (2014). ILAE official report: a ' 'practical clinical\n' 'definition of epilepsy. Epilepsia, 55(4), 475-482 2. Robert S. ' 'Fisher, J.\n' 'Helen Cross, Jacqueline A. French, Norimichi Higurashi, Edouard ' 'Hirsch, Floor\n' 'E. Jansen, Lieven Lagae, Solomon L. Moshe, Jukka Peltola, Eliane ' 'Roulet Perez,\n' 'Ingrid E. Scheffer, and Sameer M. Zuberi. (2017). Operational ' 'classification of\n' 'seizure types by the International League Against Epilepsy: ' 'Position Paper of\n' 'the ILAE Commission for Classification and Terminology. ' 'Epilepsia, 58(4):522-530\n' 'Epilepsia, 58(4):522-530 3. Wirrell E, Nabbout\n' 'R, Scheffer IE, Alsaadi T, Bogacz A, French JA, et al. (2022). ' 'Methodology for\n' 'classification and definition of epilepsy syndromes with list of ' 'syndromes:\n' 'report of the ILAE Task Force on Nosology and Definitions. ' 'Epilepsia 2022; in\n' 'press. 4. Angione K, Eschbach\n' 'K, Smith G, Joshi C, Demarest S. (2019). Genetic testing in a ' 'cohort of\n' 'patients with potential epilepsy with my- oclonic-atonic ' 'seizures. Epilepsy\n' 'Res. 2019; 150: 70-7. 5. Riney K, Bogacz A,\n' 'Somerville E, Hirsch E, Nabbout R, Scheffer I. Classification and ' 'definition of\n' 'epilepsy syndromes with onset in adolescents, adults, and at a ' 'variable age:\n' 'position statement by the ILAE Task Force on Nosology and ' 'Definitions.\n' 'Epilepsia. In press. 6. Bureau M, Genton P,\n' 'Dravet C, Antonio D-E, Guerrini R, Alberto TC. In: M Bureau, P ' 'Genton, C\n' 'Dravet, D-E Antonio, R Guerrini, TC Alberto, et al., editors. ' '(2019). Epileptic\n' 'syndromes of infancy, childhood and adolescence. 6th ed. ' 'Montrouge, France:\n' 'John Libbey Euro- text; 2019. 7. Juan C.\n' 'Reséndiz-Aparicio1, Jesús M. Padilla-Huicab, Iris E. ' 'Martínez-Juárez, (2019).\n' 'Clinical guideline: antiepileptic drugs of choice for epileptic ' 'syndromes and\n' 'epilepsies in pediatric patients, Revista Mexicana de ' 'Neurociencia (2019),\n' 'https://doi:10.24875/rmn. m19000028 8. Pellock JM,\n' 'Arzimanoglou A, D’Cruz O, et al. (2017). Extrapolating evidence ' 'of\n' 'antiepileptic drug efficacy in adults to children ≥2 years of age ' 'with focal\n' 'seizures: the case for disease similarity. Epilepsia. ' '2017;58:1686-96 9. Bassel W. Abou-Khalil,\n' 'Antiseizure Medications Update on 2022, Continuum (Minneap Minn) ' '2022;28(2,\n' 'epilep- sy):500-535, American Academy of Neurology. 10. Scheffer ' 'IE,\n' 'Berkovic S, Capovilla G, et al. ILAE classification of the ' 'epilepsies: position\n' 'paper of the ILAE commission for clas- sification and ' 'terminology. Epilepsia.\n' '2017;58:512-21 11. Go CY, Mackay MT,\n' 'Weiss SK, et al. Evidence-based guideline update: medical ' 'treatment of\n' 'infantile spasms. 12. Report of the guideline\n' 'development subcommittee of the American academy of neurology and ' 'the practice\n' 'committee of the child neurology society. Neurology. 2012; ' '78:1974-80. 13. Hancock EC, Cross\n' 'H. Treatment of Lennox-Gastaut syndrome. Copyright © 2013 the ' 'Cochrane\n' 'Collabora- tion. Hoboken: Publicado Por John, Wiley and Sons, ' 'Ltd.; 2013 14. WHO. (2024). Fact\n' 'sheets - Malnutrition. 15. Bullo MMH, Naveed\n' 'A, Bhutto AJ, et al. Nutritional Status of Epileptic Children in ' 'Rawalpindi,\n' 'Pakistan; A Cross-Sectional Study. Ann PIMS-Shaheed Zulfiqar Ali ' 'Bhutto Med\n' 'Univ. 2024;20(3):320-325. 16. Bertoli S,\n' 'Cardinali S, Veggiotti P, Trentani C, Testolin G, Tagliabue A. ' 'Evaluation of\n' 'nutritional status in children with refractory epilepsy. Nutr J. ' '2006;5:14.\n' 'doi:10.1186/1475-2891-5-14 17. Tokatly Latzer I,\n' 'Richmond TK, Zhang B, Pearl PL. Eating disorders occur at high ' 'rates in\n' 'adolescents with epilepsy and are associated with psychiatric ' 'comorbidities and\n' 'suicidality. Epilepsia. 2023;64(11):2982-2992. ' 'doi:10.1111/epi.17759 18. Cosman F, de Beur\n' 'SJ, LeBoff MS, et al. Clinician’s Guide to Prevention and ' 'Treatment of\n' 'Osteoporosis. Osteoporos Int. 2014;25(10):2359-2381.\n' 'doi:10.1007/s00198-014-2794-2 19. Sylvia\n' 'Escott-Stump, MA, RDN, LDN. Nutrition and Diagnosis Realead Care. ' 'Wolters Kluwer. 20. Thowfeek S, Kaul N,\n' 'Nyulasi I, O’Brien TJ, Kwan P. Dietary intake and nutritional ' 'status of people\n' 'with epilepsy: A systematic review. Epilepsy Behav. ' '2023;140:109090.\n' 'doi:10.1016/j.yebeh.2023.109090 21. Crepin S, Godet B,\n' 'Chassain B, Preux PM, Desport JC. Malnutrition and epilepsy: A ' 'two- way\n' 'relationship. Clin Nutr. 2009;28(3):219-225. ' 'doi:10.1016/j.clnu.2009.03.010 22. Gomes TK de C,\n' 'Oliveira SL de, Castro RM de. Malnutrition and experimental ' 'epilepsy. J\n' 'Epilepsy Clin Neurophysiol. 2011;17:24-29. ' 'doi:10.1590/S1676-26492011000100006 23. Crepin S, Godet B,\n' 'Chassain B, Preux PM, Desport JC. Malnutrition and epilepsy: a ' 'two- way\n' 'relationship. Clin Nutr Edinb Scotl. 2009;28(3):219-225.\n' 'doi:10.1016/j.clnu.2009.03.010 24. DeToledo JC, Toledo\n' 'C, DeCerce J, Ramsay RE. Changes in Body Weight With Chronic, ' 'High-Dose\n' 'Gabapentin Therapy. Ther Drug Monit. 1997;19(4):394. 25. ' 'Asadi-Pooya A,\n' 'Johannessen Landmark C, Mirzaei Damabi N, Fazelian K. ' 'Interactions between\n' 'antiseizure medications and foods and drinks: A systematic ' 'review. Epilepsia\n' 'Open. 2024;9. doi:10.1002/epi4.12918 26. Thowfeek S, Kaul N,\n' 'Nyulasi I, O’Brien TJ, Kwan P. Dietary intake and nutritional ' 'status of people\n' 'with epilepsy: A systematic review. Epilepsy Behav. ' '2023;140:109090.\n' 'doi:10.1016/j.yebeh.2023.109090 27. Henry CJK. Basal\n' 'metabolic rate studies in humans: measurement and development of ' 'new equations.\n' 'Public Health Nutr. 2005;8(7A):1133-1152. doi:10.1079/phn2005801 ' '28. Torun B. Energy requirements\n' 'of children and adolescents. Public Health Nutr. ' '2005;8(7A):968-993.\n' 'doi:10.1079/phn2005791 29. Van der Louw E, van\n' 'den Hurk D, Neal E, et al. Ketogenic diet guidelines for infants ' 'with\n' 'refractory epilepsy. Eur J Paediatr Neurol. 2016;20(6):798-809.\n' 'doi:10.1016/j.ejpn.2016.07.009 30. Kossoff EH,\n' 'Zupec-Kania BA, Auvin S, et al. Optimal clinical management of ' 'children\n' 'receiving dietary therapies for epilepsy: Updated recommendations ' 'of the\n' 'International Ketogenic Diet Study Group. Epilepsia Open. ' '2018;3(2):175-192.\n' 'doi:10.1002/epi4.12225 31. Kossoff EH,\n' 'Zupec-Kania BA, Amark PE, et al. Optimal clinical management of ' 'children\n' 'receiving the ketogenic diet: Recommendations of the ' 'International Ketogenic\n' 'Diet Study Group. Epilepsia. 2009;50(2):304-317.\n' 'doi:10.1111/j.1528-1167.2008.01765.x 32. Phitsanuwong C, Kim\n' 'J, Schimpf S, Nordli DR. Experience with the ketogenic diet in ' 'premature\n' 'neonates. Epilepsia Open. 2022;8(1):200-204. ' 'doi:10.1002/epi4.12673 33. Lindsey Thompson, Erin\n' 'Fecske, Mohammad Salim, Ara Hall (2024). Use of the ketogenic ' 'diet in the\n' 'neonatal intensive care unit-Safety and tolerability - PubMed. ' 'Accessed\n' 'September 22, 2024. 34. Zeng Y, Mu J, Zhou\n' 'D. Calculation and management of ketogenic diet parenteral ' 'nutrition in super-refractory\n' 'status epilepticus. Acta Epileptol. 2022;4(1):32. ' 'doi:10.1186/s42494-022-00095-z 35. Van der Louw E, Aldaz\n' 'V, Harvey J, et al. Optimal clinical management of children ' 'receiving ketogenic\n' 'parenteral nutrition: a clinical practice guide. Dev Med Child ' 'Neurol. 2020;62(1):48-56.\n' 'doi:10.1111/dmcn.14306 36. Australian Wine\n' 'Research Institute. (2024). Calculating-energy-values-for-EU- ' 'labels.pdf.\n' 'Accessed September 8, 2024. 37. Food Labeling:\n' 'Revision of the Nutrition and Supplement Facts Labels: Guidance ' 'for Industry -\n' 'Small Entity Compliance Guide. 38. Lapillonne A, Fidler\n' 'Mis N, Goulet O, et al. ESPGHAN/ESPEN/ESPR/CSPEN guidelines on ' 'pediatric\n' 'parenteral nutrition: Lipids. Clin Nutr Edinb Scotl. 2018;37(6 Pt ' 'B):2324-2336.\n' 'doi:10.1016/j.clnu.2018.06.946 39. Raman M, Almutairdi\n' 'A, Mulesa L, Alberda C, Beattie C, Gramlich L. Parenteral ' 'Nutrition and Lipids.\n' 'Nutrients. 2017;9(4):388. doi:10.3390/nu9040388 40. Hemphill S,\n' 'McMenamin L, Bellamy MC, Hopkins PM. Propofol infusion syndrome: ' 'a structured\n' 'literature review and analysis of published case reports. Br J ' 'Anaesth.\n' '2019;122(4):448-459. doi:10.1016/j.bja.2018.12.025 41. Xiong J. ' 'Fatty Acid\n' 'Oxidation in Cell Fate Determination. Trends Biochem ' 'Sci.2018;43(11):854-857.\n' 'doi:10.1016/j.tibs.2018.04.006 42. Schlegelmilch M,\n' 'Feder J, Creery D. Inadvertent Acute Lipid Injectable Emulsion ' 'Overdose\n' 'Resulting in Fat Overload Syndrome and Pancreatitis in a Patient ' 'with TPN\n' 'Dependence. JPGN Rep. 2021;3(1):e146. ' 'doi:10.1097/PG9.0000000000000146 43. Verrotti A et al\n' '(2020). Diet in the Treatment of Epilepsy: What We Know So Far. ' 'Nutrients. Page\n' '1-19. 44. Kaul N et al\n' '(2021). Review-Practical considerations of dietary therapies for ' 'epilepsy in\n' 'adults. Acta Epileptologica. Page1-7. 45. Giorgis VD et al\n' '(2023). Ketogenic dietary therapies in epilepsy: recommendations ' 'of the Italian\n' 'League against Epilepsy Dietary Therapy Study Group. Frontiers in ' 'Neurology. 46. Hội chống động kinh\n' 'Việt Nam (2024). Hướng dẫn Chẩn đoán và Điều trị động kinh. ', 'description': None, 'html_content': '
\n' ' \n' '\n' '
\n' '\n' '
\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

BỘ ' 'Y TẾ
\n' ' -------

\n' '
\n' '

CỘNG ' 'HÒA XÃ HỘI CHỦ\n' ' NGHĨA VIỆT NAM
\n' ' Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
\n' ' ---------------

\n' '
\n' '

Số: ' '2988/QĐ-BYT ' '

\n' '
\n' '

Hà ' 'Nội, ngày 22 tháng\n' ' 9 năm 2025\n' '

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

QUYẾT\n' 'ĐỊNH

\n' '\n' '

VỀ VIỆC BAN HÀNH TÀI LIỆU ' 'CHUYÊN MÔN “HƯỚNG DẪN\n' 'CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO NGƯỜI BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG ' 'THUỐC”

\n' '\n' '

BỘ TRƯỞNG\n' 'BỘ Y TẾ

\n' '\n' '

Căn ' 'cứ Luật khám bệnh,\n' 'chữa bệnh năm 2023;

\n' '\n' '

Căn ' 'cứ Nghị định số\n' '42/2025/NĐ-CP ngày 27/02/2025 của Chính phủ quy định chức ' 'năng, nhiệm vụ, quyền\n' 'hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế;

\n' '\n' '

Căn ' 'cứ Biên bản họp Hội\n' 'đồng chuyên môn nghiệm thu tài liệu“Hướng dẫn chế độ dinh ' 'dưỡng cho người bệnh\n' 'động kinh” ngày 25/07/2025.

\n' '\n' '

Theo ' 'đề nghị của Cục\n' 'trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế.

\n' '\n' '

QUYẾT\n' 'ĐỊNH:

\n' '\n' '

Điều ' '1. ' 'Ban\n' 'hành kèm theo Quyết định này tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn ' 'chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton cho người bệnh động kinh kháng ' 'thuốc”.

\n' '\n' '

Điều ' '2. ' 'Tài\n' 'liệu chuyên môn “Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho ' 'người bệnh động\n' 'kinh kháng thuốc” được áp dụng tại các cơ sở khám bệnh, chữa ' 'bệnh kể từ ngày ký\n' 'ban hành.

\n' '\n' '

Điều ' '3. ' 'Các\n' 'ông, bà: Chánh Văn phòng Bộ, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, ' 'chữa bệnh, Vụ trưởng\n' 'và Cục trưởng các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế, Giám đốc các bệnh ' 'viện trực thuộc Bộ Y\n' 'tế, Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ' 'ương, Thủ trưởng Y tế\n' 'các Bộ, Ngành và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu ' 'trách nhiệm thi hành\n' 'Quyết định này./.

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '


\n' ' Nơi nhận:
\n' '
-\n' ' Như Điều 3;
\n' ' - Bộ trưởng (để báo cáo);
\n' ' - Các Thứ trưởng;
\n' ' - Tổng Hội y học Việt Nam;
\n' ' - Hội Chống động kinh;
\n' ' - Lưu VT, KCB.

\n' '
\n' '

KT. ' 'BỘ TRƯỞNG
\n' ' THỨ TRƯỞNG
\n' '
\n' '
\n' '
\n' '
\n' ' Trần Văn Thuấn

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

HƯỚNG DẪN CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG ' 'SINH CETON CHO\n' 'NGƯỜI BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC

\n' '\n' '

(Tài\n' 'liệu chuyên môn dùng cho cán bộ y tế)

\n' '\n' '

(Ban\n' 'hành kèm theo Quyết định số 2988/QĐ-BYT ngày 22 tháng 9 năm ' '2025)

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Chỉ ' 'đạo biên soạn, thẩm\n' ' định

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

GS.TS.BS. ' 'Trần Văn\n' ' Thuấn

\n' '
\n' '

Thứ ' 'trưởng Bộ Y tế

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Hà Anh Đức

\n' '
\n' '

Cục ' 'trưởng Cục Quản\n' ' lý Khám, chữa bệnh

\n' '
\n' '

Chủ ' 'biên

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

PGS.TS. ' 'Phan Việt Nga\n' '

\n' '
\n' '

Chủ ' 'tịch Hội Chống động\n' ' kinh Việt Nam

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Dương Huy\n' ' Lương

\n' '
\n' '

Phó ' 'Cục trưởng Cục Quản\n' ' lý Khám, chữa bệnh

\n' '
\n' '

Tham ' 'gia biên soạn,\n' ' thẩm định

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

PGS. ' 'TS Nguyễn Văn Liệu\n' '

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'khoa Thần\n' ' kinh, bệnh viện Tâm Anh. Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Thần kinh ' 'Trường Đại học Y\n' ' Hà Nội

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Vương Ánh\n' ' Dương

\n' '
\n' '

Phó ' 'Cục trưởng Cục Quản\n' ' lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế

\n' '
\n' '

PGS.TS.BS. ' 'Nguyễn Lê\n' ' Trung Hiếu

\n' '
\n' '

Bộ ' 'môn Thần kinh, Trường\n' ' Đại học Y dược, Thành phố Hồ Chí Minh

\n' '
\n' '

PGS.TS.BS. ' 'Võ Hồng\n' ' Khôi

\n' '
\n' '

Giám ' 'đốc Trung tâm Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Bạch Mai - Trưởng Bộ môn Nội Thần kinh, ' 'Trường Đại học Y Dược,\n' ' Đại học Quốc gia Hà Nội

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Cao Vũ Hùng

\n' '
\n' '

Giám ' 'đốc Trung tâm Thần\n' ' kinh, Trưởng khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Nhi Trung ương ' '

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Nguyễn Anh Tuấn\n' '

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'khoa Hồi sức Nội\n' ' Thần kinh-Trung tâm Thần kinh, bệnh viện Việt Đức, Hà ' 'Nội

\n' '
\n' '

PGS.TS. ' 'Phạm Văn Phú

\n' '
\n' '

Giảng ' 'viên cao cấp, Bộ\n' ' môn Dinh dưỡng &ATTP, Trường Đại học Y Hà ' 'Nội

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Lưu Thị Mỹ Thục\n' '

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Nhi Trung ương

\n' '
\n' '

TS.BSCK2. ' 'Nguyễn Thị\n' ' Thu Hậu

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Nhi Đồng 2

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Nguyễn Anh Tài\n' '

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'khoa Nội Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy - Phó Chủ nhiệm Bộ môn Thần kinh ' 'Trường Đại học Y Dược\n' ' Tp. HCM

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Lưu Ngân Tâm

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Chợ Rẫy

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Trần Khánh Thu

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'phòng KHTC, Sở\n' ' Y tế Hưng Yên - Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Đa ' 'khoa Thái Bình

\n' '
\n' '

BSCK2. ' 'Phạm Hồng Long\n' '

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'khoa Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Đa khoa Thái Bình

\n' '
\n' '

BSCK2. ' 'Bùi Thị Huyền

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'khoa Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên

\n' '
\n' '

BSCK2. ' 'Nguyễn Hải Yến\n' '

\n' '
\n' '

Trưởng ' 'khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên

\n' '
\n' '

TS.BS. ' 'Phạm Đức Minh

\n' '
\n' '

Chủ ' 'nhiệm Bộ môn -\n' ' Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân ' 'y

\n' '
\n' '

ThS. ' 'Hà Thanh Sơn

\n' '
\n' '

Phòng ' 'Điều dưỡng-\n' ' Dinh dưỡng - KSNK, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh

\n' '
\n' '

Thư ' 'ký

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

Ths. ' 'BS. Doãn Ngọc\n' ' Ánh

\n' '
\n' '

Khoa ' 'Dinh dưỡng, Bệnh\n' ' viện Nhi Trung ương

\n' '
\n' '

Ths. ' 'BS Phạm Anh Thơ

\n' '
\n' '

Khoa ' 'Dinh dưỡng, Bệnh\n' ' viện Nhi Trung ương

\n' '
\n' '

ThS. ' 'Nguyễn Hồng\n' ' Nhung

\n' '
\n' '

Phòng ' 'Điều dưỡng -\n' ' Dinh dưỡng - Kiểm soát nhiễm khuẩn, Cục Quản lý Khám, chữa ' 'bệnh, Bộ Y tế

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

LỜI\n' 'NÓI ĐẦU

\n' '\n' '

Động ' 'kinh là một trong\n' 'những bệnh lý thần kinh phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến ' 'chất lượng cuộc\n' 'sống của người bệnh và gia đình. Bệnh động kinh kháng thuốc, ' 'chiếm tỉ lệ khoảng\n' '30%, là thách thức lớn trong thực hành lâm sàng. Trước thực ' 'trạng này, việc tìm\n' 'kiếm các phương pháp điều trị thay thế, bổ trợ nhằm nâng cao ' 'hiệu quả kiểm soát\n' 'cơn động kinh là nhu cầu cấp thiết. Trong các chiến lược ' 'không dùng thuốc, chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton (còn gọi là chế độ dinh dưỡng keto, ' 'chế độ ăn keto) đã\n' 'và đang là một liệu pháp đầy triển vọng, đặc biệt ở đối ' 'tượng trẻ em mắc động\n' 'kinh kháng thuốc.

\n' '\n' '

Chế ' 'độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton là phương pháp dinh dưỡng được thiết kế với hàm lượng ' 'chất béo rất cao,\n' 'protein vừa đủ và carbohydrate rất thấp, nhằm tạo ra trạng ' 'thái chuyển hóa đặc\n' 'biệt gọi là ketosis, từ đó tạo ra những ảnh hưởng tích cực ' 'đến hoạt động điện\n' 'học của não bộ. Chế độ dinh dưỡng sinh ceton đã được áp dụng ' 'từ đầu thế kỷ 20\n' 'và cho thấy hiệu quả trong việc giảm tần suất cơn co giật, ' 'thậm chí đạt mức >50%\n' 'ở nhiều bệnh nhi không đáp ứng với thuốc. Bên cạnh hiệu quả ' 'trong giảm tần suất\n' 'cơn động kinh, chế độ dinh dưỡng sinh ceton còn mở ra triển ' 'vọng cải thiện chất\n' 'lượng sống, giảm liều hoặc ngưng thuốc chống động kinh, đồng ' 'thời làm giảm gánh\n' 'nặng kinh tế và tác dụng phụ do thuốc gây ra.

\n' '\n' '

Tuy ' 'nhiên, liệu pháp này\n' 'cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu không được triển khai đúng cách như ' 'rối loạn chuyển\n' 'hóa, thiếu vi chất, biến chứng thận - xương, do đó cần giám ' 'sát y tế nghiêm\n' 'ngặt và tư vấn toàn diện cho gia đình. Việc áp dụng đòi hỏi ' 'đánh giá toàn diện\n' 'về mặt dinh dưỡng, chuyển hóa, tình trạng bệnh lý và cần sự ' 'phối hợp chặt chẽ\n' 'giữa bác sĩ chuyên khoa thần kinh, chuyên gia dinh dưỡng và ' 'gia đình người\n' 'bệnh.

\n' '\n' '

“Hướng ' 'dẫn Chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton cho người bệnh động kinh kháng thuốc” được ' 'xây dựng dựa trên\n' 'các bằng chứng khoa học, các khuyến cáo mới nhất, cùng kinh ' 'nghiệm lâm sàng của\n' 'các chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam.

\n' '\n' '

Điểm ' 'nổi bật của hướng\n' 'dẫn này là đưa ra các tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể cho từng ' 'loại chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton: từ chế độ ăn keto cổ điển (4:1, 3:1) đến ' 'các biến thể hiện\n' 'đại hơn như chế độ ăn Atskin cải tiến (MAD - Modified Atkins ' 'Diet), chế độ ăn chỉ\n' 'số đường huyết thấp (LGIT - Low Glycemic Index Treatment), ' 'và chế độ ăn giàu\n' 'chất béo MCT (MCT - Medium Chain Triglyceride). Đặc biệt, ' 'hướng dẫn cũng nhấn\n' 'mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng thực đơn cá thể ' 'hóa.

\n' '\n' '

Việc ' 'ban hành và áp\n' 'dụng Hướng dẫn này không chỉ góp phần chuẩn hóa thực hành ' 'điều trị, mà còn nâng\n' 'cao chất lượng chăm sóc toàn diện bệnh nhân động kinh kháng ' 'thuốc.

\n' '\n' '

Bộ ' 'Y tế trân trọng cảm\n' 'ơn, biểu dương và ghi nhận sự tích cực tham gia của Hội ' 'Chống động kinh Việt\n' 'Nam, nỗ lực của các tổ chức, cá nhân, các giáo sư, phó giáo ' 'sư, tiến sĩ, bác\n' 'sĩ, cử nhân chuyên khoa, chuyên ngành đã tham gia xây dựng ' 'và góp ý cho tài\n' 'liệu chuyên môn “Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho ' 'người bệnh động\n' 'kinh”, đồng thời Bộ Y tế cũng ghi nhận sự đóng góp lớn của ' 'Lãnh đạo, Chuyên\n' 'viên Cục Quản lý Khám, chữa bệnh và tổ chức, cá nhân đã tham ' 'gia hoạt động xây\n' 'dựng tài liệu này.

\n' '\n' '

Trong ' 'quá trình biên\n' 'soạn, biên tập, mặc dù Ban Biên soạn đã hết sức cố gắng ' 'nhưng tài liệu khó\n' 'tránh khỏi thiếu sót, Bộ Y tế mong nhận được sự góp ý, phản ' 'hồi của các chuyên\n' 'gia hành nghề. Các góp ý xin gửi về: Cục Quản lý Khám, chữa ' 'bệnh, Bộ Y tế, 138A\n' 'phố Giảng Võ, phường Giảng Võ, thành phố Hà Nội.

\n' '\n' '

Trân ' 'trọng cảm ơn.

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

\xa0

\n' '
\n' '

GS.TS. ' 'Trần Văn Thuấn
\n' ' THỨ TRƯỞNG BỘ Y TẾ

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

MỤC\n' 'LỤC

\n' '\n' '

QUYẾT ' 'ĐỊNH

\n' '\n' '

LỜI ' 'NÓI ĐẦU

\n' '\n' '

PHẦN ' 'I. ĐẠI CƯƠNG

\n' '\n' '

1. ' 'Định nghĩa về động\n' 'kinh và động kinh kháng thuốc

\n' '\n' '

1.1. ' 'Định nghĩa về động\n' 'kinh

\n' '\n' '

1.2. ' 'Khái niệm về động\n' 'kinh kháng thuốc

\n' '\n' '

1.3. ' 'Phân loại động\n' 'kinh

\n' '\n' '

2. ' 'Các phương pháp điều\n' 'trị bệnh động kinh

\n' '\n' '

3. ' 'Quản lí động kinh\n' 'kháng thuốc

\n' '\n' '

PHẦN ' 'II. CHẾ ĐỘ DINH\n' 'DƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở TRẺ ' 'EM

\n' '\n' '

1. ' 'Nhu cầu dinh dưỡng

\n' '\n' '

2. ' 'Nguyên tắc về chế độ\n' 'ăn cho bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em

\n' '\n' '

2.1. ' 'Mục tiêu can thiệp\n' 'dinh dưỡng

\n' '\n' '

2.2. ' 'Đánh giá tình\n' 'trạng dinh dưỡng

\n' '\n' '

2.3. ' 'Đánh giá quá trình\n' 'nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu

\n' '\n' '

3. ' 'Nguyên tắc về chế độ\n' 'DD sinh ceton để điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ ' 'em

\n' '\n' '

3.1. ' 'Tổng quát về chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton

\n' '\n' '

3.2. ' 'Hướng dẫn thực\n' 'hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton để điều trị bệnh động kinh ' 'kháng thuốc ở trẻ\n' 'em

\n' '\n' '

3.3. ' 'Tác dụng phụ của\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton và theo dõi:

\n' '\n' '

4. ' 'Chế độ dinh keto\n' 'tĩnh mạch điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ ' 'em

\n' '\n' '

5. ' 'Hướng dẫn xây dựng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho trẻ nhỏ

\n' '\n' '

PHẦN ' 'III. KHUYẾN NGHỊ\n' 'VỀ CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG ' 'THUỐC Ở NGƯỜI TRƯỞNG\n' 'THÀNH

\n' '\n' '

1. ' 'Giới thiệu

\n' '\n' '

2. ' 'Chỉ định

\n' '\n' '

3. ' 'Chống chỉ định

\n' '\n' '

4. ' 'Tác dụng phụ:

\n' '\n' '

5. ' 'Một số điều cần lưu\n' 'ý:

\n' '\n' '

6. ' 'Tóm lại

\n' '\n' '

7. ' 'Đánh giá tình trạng\n' 'dinh dưỡng và các vấn đề liên quan.

\n' '\n' '

8. ' 'Lựa chọn chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton phù hợp, tư vấn dinh dưỡng cho người bệnh. ' '

\n' '\n' '

9. ' 'Theo dõi và xử trí\n' 'tác dụng phụ

\n' '\n' '

10. ' 'Ngưng điều trị bằng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton:

\n' '\n' '

Tài ' 'liệu tham khảo

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

DANH\n' 'MỤC VIẾT TẮT

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

CHỮ\n' ' VIẾT TẮT

\n' '
\n' '

TIẾNG\n' ' ANH

\n' '
\n' '

TIẾNG\n' ' VIỆT

\n' '
\n' '

ALT

\n' '
\n' '

Alanine ' 'transaminase

\n' '
\n' '

ALT

\n' '
\n' '

AST

\n' '
\n' '

Aspartate\n' ' transaminase

\n' '
\n' '

AST

\n' '
\n' '

BMI

\n' '
\n' '

Body ' 'mass index

\n' '
\n' '

Chỉ ' 'số khối cơ thể

\n' '
\n' '

BMI/T

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

BMI/Tuổi

\n' '
\n' '

BMR

\n' '
\n' '

Basal ' 'metabolic rate

\n' '
\n' '

Chuyển ' 'hóa năng lượng\n' ' cơ bản

\n' '
\n' '

CC/T

\n' '
\n' '

…………………………

\n' '
\n' '

Chiều ' 'cao/Tuổi

\n' '
\n' '

CN/T

\n' '
\n' '

…………………………..

\n' '
\n' '

Cân ' 'nặng/Tuổi

\n' '
\n' '

CPT

\n' '
\n' '

Carnitine ' 'Palmitoyltransferase

\n' '
\n' '

Carnitine ' 'Palmitoyltransferase

\n' '
\n' '

DD

\n' '
\n' '

…………………………….

\n' '
\n' '

Dinh ' 'dưỡng

\n' '
\n' '

ECG

\n' '
\n' '

Electrocardiogram

\n' '
\n' '

Điện ' 'tâm đồ

\n' '
\n' '

EEG

\n' '
\n' '

Electroencephalogram

\n' '
\n' '

Điện ' 'não đồ

\n' '
\n' '

ESPEN

\n' '
\n' '

The ' 'European Society\n' ' for Parenteral and Enteral Nutrition

\n' '
\n' '

Hội ' 'Dinh dưỡng Tiêu\n' ' hóa và Tĩnh mạch Châu Âu

\n' '
\n' '

ESPGHAN

\n' '
\n' '

European ' 'Society of Pediatric\n' ' Gastroenterology, Hepatology and Nutrition

\n' '
\n' '

Hiệp ' 'hội Tiêu hóa,\n' ' Gan mật và Dinh dưỡng Nhi khoa Châu Âu

\n' '
\n' '

ESPR

\n' '
\n' '

European ' 'Society for Paediatric\n' ' Research

\n' '
\n' '

Hiệp ' 'hội Nghiên cứu Y\n' ' khoa Châu Âu

\n' '
\n' '

FIRES

\n' '
\n' '

Febrile\n' ' infection-related epilepsy syndrome

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng động kinh do\n' ' sốt nhiễm trùng

\n' '
\n' '

FOS

\n' '
\n' '

Fat ' 'Overload Syndrome

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng quá tải\n' ' chất béo

\n' '
\n' '

GGT

\n' '
\n' '

Gamma-glutamyl ' 'transferase

\n' '
\n' '

GGT

\n' '
\n' '

GLUT1

\n' '
\n' '

Glucose ' 'Transporter\n' ' Type 1 Deficiency Syndrome

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng thiếu protein\n' ' vận chuyển glucose-1 (GLUT1)

\n' '
\n' '

H

\n' '
\n' '

High

\n' '
\n' '

Chiều ' 'cao

\n' '
\n' '

HDL

\n' '
\n' '

High ' 'Density\n' ' Lipoprotein Cholesterol

\n' '
\n' '

Chỉ ' 'số HDL

\n' '
\n' '

ILAE

\n' '
\n' '

International ' 'League Against\n' ' Epilepsy

\n' '
\n' '

Hiệp ' 'Hội Chống Động Kinh\n' ' Quốc tế

\n' '
\n' '

KD

\n' '
\n' '

Ketogenic ' 'Diet

\n' '
\n' '

Chế ' 'độ dinh dưỡng\n' ' sinh ceton

\n' '
\n' '

KD-PN

\n' '
\n' '

Ketogenic ' 'diet\n' ' parenteral nutrition

\n' '
\n' '

Chế ' 'độ keto tĩnh mạch

\n' '
\n' '

LCT

\n' '
\n' '

Long-chain ' 'Triglycerides

\n' '
\n' '

Chất ' 'béo chuỗi dài

\n' '
\n' '

LDL

\n' '
\n' '

Low ' 'Density\n' ' Lipoprotein Cholesterol

\n' '
\n' '

Chỉ ' 'số LDL

\n' '
\n' '

LGIT

\n' '
\n' '

Low ' 'Glycemic Index Treatment

\n' '
\n' '

Chế ' 'độ ăn chỉ số\n' ' đường huyết thấp

\n' '
\n' '

MAD

\n' '
\n' '

Modified ' 'Atkins Diet

\n' '
\n' '

Chế ' 'độ ăn Atskin cải\n' ' tiến

\n' '
\n' '

MCT

\n' '
\n' '

Medium-chain\n' ' Triglycerides

\n' '
\n' '

Chất ' 'béo chuỗi trung\n' ' bình

\n' '
\n' '

MRI

\n' '
\n' '

Magnetic ' 'Resonance Imaging

\n' '
\n' '

Chụp ' 'cộng hưởng từ

\n' '
\n' '

PAL

\n' '
\n' '

Physical ' 'Activities\n' ' Level

\n' '
\n' '

Hệ ' 'số hoạt động thể\n' ' lực

\n' '
\n' '

PDHD

\n' '
\n' '

Pyruvate\n' ' dehydrogenase deficiency

\n' '
\n' '

Thiếu ' 'pyruvate\n' ' dehydrogenase

\n' '
\n' '

PRIS

\n' '
\n' '

Propofol-Related\n' ' Infusion Syndrome

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng propofol

\n' '
\n' '

REE

\n' '
\n' '

Resting ' 'Energy\n' ' Expenditure

\n' '
\n' '

Năng ' 'lượng tiêu hao\n' ' lúc nghỉ

\n' '
\n' '

SE

\n' '
\n' '

Status ' 'Epilepticus

\n' '
\n' '

Trạng ' 'thái động kinh

\n' '
\n' '

SRSE

\n' '
\n' '

Super-refractory\n' ' status epilepticus

\n' '
\n' '

Động ' 'kinh siêu kháng

\n' '
\n' '

SSPE

\n' '
\n' '

Subacute ' 'sclerosing panencephalitis

\n' '
\n' '

Viêm ' 'não toàn bộ xơ\n' ' hóa bán cấp

\n' '
\n' '

VNS

\n' '
\n' '

Vagus ' 'Nerve\n' ' Stimulation

\n' '
\n' '

Kích ' 'thích dây thần\n' ' kinh phế vị

\n' '
\n' '

W

\n' '
\n' '

Weight

\n' '
\n' '

Cân ' 'nặng

\n' '
\n' '

WHO

\n' '
\n' '

World ' 'Health\n' ' Organization

\n' '
\n' '

Tổ ' 'chức Y tế Thế giới

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

PHẦN I. ĐẠI ' 'CƯƠNG

\n' '\n' '

1.\n' 'Định nghĩa về động kinh và động kinh kháng ' 'thuốc

\n' '\n' '

1.1. ' 'Định nghĩa về động\n' 'kinh

\n' '\n' '

- ' 'Cơn động kinh\n' '(theo định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2005): Là sự thay ' 'đổi thoáng qua của\n' 'các triệu chứng thần kinh khác nhau do sự phóng điện không ' 'kiểm soát hay đồng\n' 'bộ của các tế bào thần kinh trong não bộ. Tùy vị trí ổ phóng ' 'điện sẽ gây ra các\n' 'triệu chứng vận động, cảm giác, giác quan, thần kinh tự ' 'chủ.

\n' '\n' '

- ' 'Động kinh (theo\n' 'định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2014): Là bệnh lý mạn ' 'tính của não bộ được\n' 'xác định qua những trường hợp sau:

\n' '\n' '

+ ' 'Có ít nhất hai cơn\n' 'động kinh tự phát (không do các yếu tố kích thích hoặc phản ' 'xạ gây nên) xảy ra\n' 'cách nhau > 24 giờ

\n' '\n' '

+ ' 'Có một cơn động kinh\n' 'tự phát (hay phản xạ) và có khả năng tái phát cơn tiếp theo ' 'tương đương nguy cơ\n' 'tái phát chung (> 60%), trong vòng 10 năm kế tiếp ' '

\n' '\n' '

+ ' 'Có đủ đặc điểm để\n' 'chẩn đoán một hội chứng động kinh.

\n' '\n' '

1.2. ' 'Khái niệm về động\n' 'kinh kháng thuốc

\n' '\n' '

Động ' 'kinh kháng thuốc (theo\n' 'định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2009): Là tình trạng ' 'thất bại với hai phác\n' 'đồ sử dụng thuốc chống động kinh được dung nạp tốt, lựa chọn ' 'và sử dụng phù hợp\n' '(dù là đơn trị liệu hay kết hợp) để đạt được mục tiêu kiểm ' 'soát cơn động kinh\n' 'kéo dài.

\n' '\n' '

- ' 'Động kinh kháng thuốc\n' 'gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên, theo các nghiên cứu thống kê ' 'hiện nay, tỷ lệ bị\n' 'động kinh kháng thuốc nhiều nhất, phổ biến nhất là nhóm trẻ ' 'em, nhóm cần được\n' 'chăm sóc và hỗ trợ sức khỏe đặc biệt.

\n' '\n' '

- ' 'Trẻ em bị động kinh\n' 'kháng thuốc có tỷ lệ cao hơn đáng kể ở các trẻ có tiền sử ' 'sinh ngạt, có nhập\n' 'viện sau khi sinh, động kinh ở trẻ sơ sinh, động kinh trong ' 'năm đầu đời, tiền\n' 'sử co giật ở trẻ sơ sinh và động kinh có triệu chứng. Các ' 'trẻ này thường có\n' 'nhiều kiểu cơn động kinh và có bất thường trên MRI não. Một ' 'số cơ chế khác nhau\n' 'đã được đề xuất để giải thích tình trạng kháng thuốc, phổ ' 'biến nhất gây ra động\n' 'kinh kháng thuốc là tổn thương do thiếu oxy-thiếu máu cục ' 'bộ, loạn sản não, các\n' 'rối loạn di truyền.

\n' '\n' '

1.3. ' 'Phân loại động\n' 'kinh

\n' '\n' '

Năm ' '2017, ILAE giới\n' 'thiệu bảng phân loại động kinh nhiều cấp độ, bắt đầu với ' 'phân loại cơn động\n' 'kinh, gồm:

\n' '\n' '

- ' 'Bước 1: Phân loại cơn\n' 'động kinh khởi phát cục bộ, cơn động kinh toàn thể, không ' 'xác định khởi phát và\n' 'không phân loại.

\n' '\n' '

- ' 'Bước 2: Phân loại\n' 'bệnh động kinh, gồm động kinh cục bộ, động kinh toàn thể, cả ' 'cục bộ và toàn thể\n' 'và cuối cùng là không xác định.

\n' '\n' '

- ' 'Bước 3: Phân loại hội\n' 'chứng động kinh.

\n' '\n' '

Trong ' 'cả ba bước, đều\n' 'chú ý tìm nguyên nhân ở từng bước, với nguyên nhân được phân ' 'thành 6 nhóm: cấu\n' 'trúc, gen, nhiễm trùng, chuyển hoá, tự miễn và không xác ' 'định.

\n' '\n' '

Bảng\n' '1: Phân loại của ILAE năm 2025

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Tháng ' '4, 2025, ILAE có\n' 'cập nhật bảng phân loại cơn động kinh. Về cơ bản, vẫn gồm ba ' 'bước như hướng dẫn\n' '2017. Riêng về cơn động kinh cũng bao gồm cục bộ, cơn động ' 'kinh toàn thể, cơn\n' 'không xác định cục bộ hay toàn thể và không phân loại, tuy ' 'nhiên, có điều chỉnh\n' 'nhỏ là phân loại dựa trên quan sát hay mô tả, bỏ thuật ngữ ' 'khởi phát, chú ý\n' 'đánh giá đáp ứng và ý thức trong cơn thay vì đánh giá nhận ' 'thức và sắp xếp cơn\n' 'vắng ý thức thành một nhóm riêng.

\n' '\n' '

2.\n' 'Các phương pháp điều trị bệnh động kinh

\n' '\n' '

- ' 'Điều trị bằng\n' 'thuốc chống động kinh: Thuốc chống động kinh là phương ' 'pháp điều trị chủ\n' 'yếu. Việc lựa chọn thuốc chống động kinh cần được cân nhắc ' 'kỹ lưỡng và dựa vào\n' 'các khuyến cáo được chấp nhận rộng rãi. Các thuốc chống động ' 'kinh để điều trị\n' 'thường ở một trong hai tình huống điều trị ngắn hạn hoặc ' 'điều trị dài hạn.

\n' '\n' '

- ' 'Phẫu thuật động\n' 'kinh: Phẫu thuật động kinh được chỉ định trên những ' 'người bệnh mà nguyên\n' 'nhân được phát hiện là do tổn thương khu trú não, có thể ' 'phẫu thuật được mà ít\n' 'ảnh hưởng đến các vùng chức năng khác.

\n' '\n' '

- ' 'Kích thích dây\n' 'thần kinh phế vị: Sử dụng máy kích thích thần kinh phế ' 'vị, một thiết bị cấy\n' 'ghép phẫu thuật, là một lựa chọn điều trị giảm nhẹ cho người ' 'bệnh động kinh\n' 'kháng thuốc và được sử dụng kết hợp với thuốc chống động ' 'kinh.

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton (còn gọi là chế độ dinh dưỡng keto, chế độ ăn ' 'keto): là một\n' 'phương pháp điều trị bằng chế độ dinh dưỡng đặc biệt, có hàm ' 'lượng chất béo rất\n' 'cao, protein ở mức trung bình và lượng carbohydrate rất ' 'thấp. Chế độ này thúc\n' 'đẩy quá trình "ketosis" - một trạng thái trong đó cơ thể đốt ' 'cháy\n' 'chất béo thay vì carbohydrate để tạo năng lượng. Việc sử ' 'dụng chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton trong điều trị bệnh động kinh kháng thuốc được áp ' 'dụng cách đây hơn\n' '100 năm, được ghi nhận là mang đến hiệu quả giúp giảm ít ' 'nhất >50% số cơn\n' 'giật ở những người bệnh không còn đáp ứng với thuốc. Chế độ ' 'ăn này được chỉ\n' 'định cho bệnh động kinh kháng thuốc dưới sự kiểm soát của ' 'chuyên gia y tế.

\n' '\n' '

3.\n' 'Quản lí động kinh kháng thuốc

\n' '\n' '

- ' 'Động kinh kháng thuốc\n' 'ở trẻ em là một khái niệm phức tạp, việc định nghĩa động ' 'kinh kháng thuốc là\n' 'thất bại trong việc kiểm soát cơn co giật kéo dài sau khi đã ' 'thử ít nhất hai\n' 'phác đồ điều trị thuốc chống động kinh (dù là đơn trị hay ' 'phối hợp), được lựa\n' 'chọn phù hợp, sử dụng đúng cách và được người bệnh dung nạp ' 'tốt, tuy nhiên, có\n' 'trường hợp dùng thêm thuốc thứ ba, thậm chí thứ tư, thứ năm ' 'vẫn có thể có đáp\n' 'ứng thêm. Việc đáp ứng thuốc của trẻ cũng có thể thay đổi ' 'theo thời gian và trẻ\n' 'có thể có tình huống chuyển hội chứng động kinh này sang hội ' 'chứng động kinh\n' 'khác, chẳng hạn từ hội chứng động kinh co thắt nhũ nhi sang ' 'hội chứng Lennox -\n' 'Gastaut.

\n' '\n' '

- ' 'Động kinh kháng thuốc\n' 'có thể không chỉ là kết quả của một cơ chế, vì nhiều cơ chế ' 'có thể góp phần gây\n' 'ra kháng thuốc. Nguyên nhân có thể đóng vai trò quan trọng. ' 'Bệnh não động kinh\n' 'do căn nguyên di truyền khởi phát sớm là nhóm có khả năng ' 'kháng thuốc cao, tuy\n' 'nhiên, cùng một kiểu bất thường về di truyền, biểu hiện cũng ' 'rất khác nhau ở\n' 'mỗi trẻ, có trẻ động kinh tự giới hạn, có trẻ kháng ' 'thuốc.

\n' '\n' '

- ' 'Bất chấp sự ra đời\n' 'của nhiều thuốc chống động kinh mới, tình trạng kháng thuốc ' 'vẫn là một trong\n' 'những thách thức lớn trong điều trị động kinh. Việc điều trị ' 'tình trạng kháng\n' 'thuốc không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Để cải thiện co ' 'giật ở những người\n' 'mắc động kinh kháng thuốc, cần phải tính đến các yếu tố cụ ' 'thể của từng người\n' 'bệnh, chẳng hạn như nguyên nhân gây bệnh, tiền sử bệnh, đáp ' 'ứng thuốc, mô hình\n' 'thời gian kháng thuốc, bệnh đi kèm và bản chất đa yếu tố của ' 'tình trạng kháng\n' 'thuốc, do đó cần nhấn mạnh hơn vào việc cá nhân hóa liệu ' 'pháp. Ngày càng có\n' 'nhiều bằng chứng cho thấy "đa liệu pháp hợp lý", kết hợp các ' 'thuốc\n' 'chống động kinh hoạt động theo các cơ chế khác nhau, có thể ' 'là một cách tiếp cận\n' 'hợp lý để kiểm soát động kinh kháng thuốc.

\n' '\n' '

Bảng ' '2. Các hội chứng\n' 'động kinh có khả năng kháng thuốc

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Nhóm

\n' '
\n' '

Tên\n' ' hội chứng

\n' '
\n' '

Viết\n' ' tắt

\n' '
\n' '

Sơ ' 'sinh - Nhũ nhi

\n' '
\n' '

Bệnh ' 'não phát triển\n' ' và sinh động kinh do đột biến gen CDKL5

\n' '
\n' '

CDKL5-DEE

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng Darvet

\n' '
\n' '

DS

\n' '
\n' '

Bệnh ' 'não động kinh và\n' ' phát triển sớm ở trẻ sơ sinh

\n' '
\n' '

EIDEE

\n' '
\n' '

Động ' 'kinh ở trẻ nhũ\n' ' nhi với các cơn cục bộ di chuyển

\n' '
\n' '

EIMFS

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng thiếu chất\n' ' vận chuyển glucose-1

\n' '
\n' '

GLUT1DS

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng co thắt ở\n' ' trẻ sơ sinh

\n' '
\n' '

IESS

\n' '
\n' '

Bệnh ' 'não phát triển\n' ' và sinh động kinh do đột biến gen KCNQ2

\n' '
\n' '

KCNQ2-DEE

\n' '
\n' '

Động ' 'kinh giật cơ ở\n' ' trẻ nhỏ

\n' '
\n' '

MEI

\n' '
\n' '

Động ' 'kinh chuỗi liên\n' ' quan Protocadherin 19

\n' '
\n' '

PCDH19 ' 'clustering epilepsy

\n' '
\n' '

Bệnh ' 'não phát triển\n' ' và sinh động kinh phụ thuộc pyridoxine ' '(ALDH7A1)

\n' '
\n' '

PD-DEE

\n' '
\n' '

Bệnh ' 'não phát triển\n' " và sinh động kinh do thiếu hụt pyridox(am)ine 5'-phosphate " '(PNPO)

\n' '
\n' '

P5PD-DEE

\n' '
\n' '

Nhóm

\n' '
\n' '

Tên\n' ' hội chứng

\n' '
\n' '

Viết\n' ' tắt

\n' '
\n' '

Trẻ ' 'nhỏ

\n' '
\n' '

Động ' 'kinh vùng chẩm\n' ' thị giác trẻ em

\n' '
\n' '

COVE

\n' '
\n' '

Bệnh ' 'não phát triển\n' ' và sinh động kinh với hoạt động sóng nhọn trong khi ' 'ngủ

\n' '
\n' '

DEE-SWAS

\n' '
\n' '

Động ' 'kinh với giật cơ\n' ' mí mắt

\n' '
\n' '

EEM

\n' '
\n' '

Động ' 'kinh với giật cơ\n' ' vắng ý thức

\n' '
\n' '

EMA

\n' '
\n' '

Động ' 'kinh với cơn\n' ' giật cơ - mất trương lực

\n' '
\n' '

EMAS

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng động kinh liên\n' ' quan đến sốt nhiễm trùng

\n' '
\n' '

FIRES

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng động kinh\n' ' co giật nửa người, liệt nửa người

\n' '
\n' '

HHE

\n' '
\n' '

Hội ' 'chứng Lennox -\n' ' Gastaut

\n' '
\n' '

LGS

\n' '
\n' '

Động ' 'kinh thùy chẩm\n' ' nhạy cảm ánh sáng

\n' '
\n' '

POLE

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

PHẦN II. CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG ' 'SINH CETON CHO BỆNH\n' 'ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở TRẺ EM

\n' '\n' '

1.\n' 'Nhu cầu dinh dưỡng

\n' '\n' '

● ' 'Xác định nhu cầu\n' 'dinh dưỡng ở trẻ mắc bệnh động kinh

\n' '\n' '

- ' 'Khi xác định nhu cầu\n' 'dinh dưỡng cho trẻ em bị động kinh kháng thuốc, cần xem xét ' 'đầy đủ các yếu tố\n' 'bao gồm: tuổi, giới tính, tình trạng dinh dưỡng hiện tại và ' 'mức độ hạn chế vận\n' 'động của trẻ. Cụ thể:

\n' '\n' '

- ' 'Bước 1: Xác định\n' 'chuyển hóa năng lượng cơ bản (BMR- Basal metabolic rate): ' 'Tiêu chuẩn vàng\n' 'để đánh giá BMR là đo năng lượng tiêu hao gián tiếp ' '(Indirect Calorimetry) dựa\n' 'trên lượng O2 ' 'tiêu ' 'thụ và CO2 ' 'thải ' 'ra. Tuy nhiên\n' 'phương pháp này thường không sẵn có trên lâm sàng. Do đó, có ' 'thể áp dụng các\n' 'công thức ước lượng BMR theo tuổi, giới, cân nặng, chiều ' 'dài/cao của trẻ. Ở trẻ\n' 'em có 2 công thức được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi là WHO ' '1985 và Schofield.\n' 'Với trẻ mắc bệnh động kinh kháng thuốc, đặc biệt là động ' 'kinh kháng thuốc kèm\n' 'suy dinh dưỡng, ưu tiên công thức Schofield do tính đến cả ' 'chiều dài/cao.

\n' '\n' '

Bảng\n' '3: Các công thức ước lượng BMR

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Nam

\n' '
\n' '

Công\n' ' thức Schofield

\n' '
\n' '

Công\n' ' thức WHO 1985

\n' '
\n' '

0\n' ' - 3 tuổi

\n' '
\n' '

0,167W\n' ' + 15,174H - 617,6

\n' '
\n' '

60,9W\n' ' - 54

\n' '
\n' '

3\n' ' - 10 tuổi

\n' '
\n' '

19,59W\n' ' + 1,303H + 414,9

\n' '
\n' '

22,7W\n' ' + 495

\n' '
\n' '

10\n' ' - 18 tuổi

\n' '
\n' '

16,25W\n' ' + 1,372H + 515,5

\n' '
\n' '

17,5W\n' ' + 651

\n' '
\n' '

Nữ

\n' '
\n' '

Công\n' ' thức Schofield

\n' '
\n' '

Công\n' ' thức WHO 1985

\n' '
\n' '

0\n' ' - 3 tuổi

\n' '
\n' '

16,252W\n' ' + 10,232H - 413,5

\n' '
\n' '

61W\n' ' - 51

\n' '
\n' '

3\n' ' - 10 tuổi

\n' '
\n' '

16,969W\n' ' + 1,618H + 371,2

\n' '
\n' '

22,5W\n' ' + 499

\n' '
\n' '

10\n' ' - 18 tuổi

\n' '
\n' '

8,365W\n' ' + 4,65H + 200

\n' '
\n' '

12,2W\n' ' + 746

\n' '
\n' '

BMR:\n' ' kcal/ngày, W: cân nặng (kg), H: chiều dài/cao ' '(cm)

\n' '
\n' '\n' '

- ' 'Bước 2: Xác định\n' 'hệ số hoạt động thể lực (PAL): Mức độ hoạt động thể lực ' 'theo Torun 2001, là\n' 'cơ sở cho khuyến cáo của FAO/WHO/UNU 2004.

\n' '\n' '

○ ' 'PAL = 1,3 - 1,4: Trẻ\n' 'em chủ yếu ít vận động, chỉ tham gia các hoạt động hàng ngày ' 'mà không có các\n' 'hoạt động thể chất đáng kể.

\n' '\n' '

○ ' 'PAL = 1,5 - 1,6: Trẻ\n' 'em tham gia vào các hoạt động nhẹ, như đi bộ, đạp xe nhẹ ' 'hoặc các hoạt động\n' 'ngoài trời không quá mạnh.

\n' '\n' '

○ ' 'PAL = 1,7 - 1,8: Trẻ\n' 'em tham gia vào các hoạt động thể dục thể thao đều đặn với ' 'mức độ trung bình,\n' 'như chơi thể thao hoặc tham gia các lớp thể dục.

\n' '\n' '

○ ' 'PAL = 1,9 - 2,0: Trẻ\n' 'em tham gia vào các hoạt động thể lực cường độ cao, bao gồm ' 'tập luyện thể thao\n' 'chuyên sâu hoặc vận động viên.

\n' '\n' '

- ' 'Bước 3: Xác định\n' 'nhu cầu tăng trưởng hoặc thâm hụt năng lượng: Trẻ cần 7 ' '- 7,7 kcal để tạo 1\n' 'gam mô cơ thể (nhu cầu tăng trưởng dựa theo tiêu chuẩn tăng ' 'trưởng của WHO\n' '2006, mức độ suy dinh dưỡng và có điều chỉnh tùy từng cá ' 'thể).

\n' '\n' '

- ' 'Bước 4: Xác định\n' 'thành phần các chất sinh năng lượng:

\n' '\n' '

○ ' 'Nếu trẻ có chỉ định\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton và không nằm trong nhóm chống ' 'chỉ định (theo Bảng\n' '6): xác định tỉ lệ keto muốn thực hiện.

\n' '\n' '

○ ' 'Lưu ý đến các rối\n' 'loạn chuyển hóa đi kèm để điều chỉnh tỉ lệ thành phần các ' 'chất sinh năng lượng\n' 'phù hợp.

\n' '\n' '

- ' 'Bước 5: Xác định\n' 'nhu cầu các vi chất dinh dưỡng:

\n' '\n' '

○ ' 'Trẻ cần được xác định\n' 'các vi chất có nguy cơ thiếu dựa trên loại thuốc chống động ' 'kinh đang sử dụng.\n' 'Việc bổ sung vi chất cho trẻ nên được cá thể hóa, dựa vào ' 'các dấu hiệu thiếu\n' 'hụt trên lâm sàng hoặc cận lâm sàng.

\n' '\n' '

○ ' 'Hiện tại, chỉ có nhóm\n' 'trẻ ăn chế độ keto được khuyến cáo bổ sung vi chất thường ' 'quy. Các vi chất cần\n' 'bổ sung bao gồm: hỗn hợp đa vitamin; vitamin D và canxi theo ' 'liều bằng nhu cầu\n' 'khuyến nghị hàng ngày.

\n' '\n' '

2.\n' 'Nguyên tắc về chế độ ăn cho bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ ' 'em

\n' '\n' '

Chế ' 'độ ăn cho bệnh động\n' 'kinh kháng thuốc ở trẻ em phải đảm bảo đạt được mục tiêu can ' 'thiệp dinh dưỡng,\n' 'trong đó để đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ cần thực hiện đánh ' 'giá tình trạng dinh\n' 'dưỡng và đánh giá quá trình nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu ' 'của trẻ.

\n' '\n' '

2.1. ' 'Mục tiêu can thiệp\n' 'dinh dưỡng

\n' '\n' '

- ' 'Hỗ trợ điều trị: Đảm\n' 'bảo cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng để dự ' 'phòng suy dinh dưỡng và\n' 'bắt kịp tăng trưởng.

\n' '\n' '

- ' 'Điều trị: Giảm cơn\n' 'giật cho trẻ động kinh kháng thuốc bằng chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton.

\n' '\n' '

2.2. ' 'Đánh giá tình\n' 'trạng dinh dưỡng

\n' '\n' '

● ' 'Đánh giá chỉ số\n' 'nhân trắc

\n' '\n' '

- ' 'Thu thập chỉ số cân\n' 'nặng, chiều dài/cao, chẩn đoán tình trạng dinh dưỡng, đánh ' 'giá đường cong tăng\n' 'trưởng của trẻ theo thời gian để xác định mức nhu cầu năng ' 'lượng cho tăng\n' 'trưởng phù hợp.

\n' '\n' '

- ' 'Nếu có điều kiện, nên\n' 'đánh giá thành phần cơ thể giúp đưa ra nhận định chính xác ' 'hơn về nhu cầu năng\n' 'lượng.

\n' '\n' '

● ' 'Hỏi ghi khẩu phần

\n' '\n' '

- ' 'Điều tra khẩu phần\n' 'thực tế của trẻ để xác định thể suy dinh dưỡng và định hướng ' 'xây dựng chế độ ăn\n' 'và can thiệp dinh dưỡng.

\n' '\n' '

- ' 'Cần chú ý thêm:

\n' '\n' '

- ' 'Thuốc chống động kinh\n' 'và tương tác thuốc - thực phẩm có thể có;

\n' '\n' '

- ' 'Sở thích, khuynh\n' 'hướng ăn uống của trẻ, các rối loạn khác đi kèm (rối loạn ăn ' 'uống, rối loạn phổ\n' 'tự kỉ, …).

\n' '\n' '

2.3. ' 'Đánh giá quá trình\n' 'nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu

\n' '\n' '

Rối ' 'loạn có thể xảy ra\n' 'bất kì khâu nào của quá trình ăn uống. Do đó, cần khai thác ' 'các yếu tố nguy cơ\n' 'của rối loạn ăn uống và thăm khám kĩ các bộ phận của hệ tiêu ' 'hóa để có can\n' 'thiệp hỗ trợ phù hợp.

\n' '\n' '

3.\n' 'Nguyên tắc về chế độ DD sinh ceton để điều trị bệnh động ' 'kinh kháng thuốc ở trẻ\n' 'em

\n' '\n' '

3.1.\n' 'Tổng quát về chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton

\n' '\n' '

● ' 'Định nghĩa

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton là một phương pháp điều trị bằng chế độ dinh ' 'dưỡng đặc biệt có hàm\n' 'lượng chất béo rất cao, protein ở mức trung bình và lượng ' 'carbohydrate rất\n' 'thấp. Chế độ này thúc đẩy quá trình "ketosis" - một trạng ' 'thái trong\n' 'đó cơ thể đốt cháy chất béo thay vì carbohydrate để tạo năng ' 'lượng.

\n' '\n' '

● ' 'Tỷ lệ keto

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton cổ điển: Chế độ dinh dưỡng sinh ceton có các ' 'tỷ lệ khác nhau để\n' 'phù hợp với nhu cầu và mục tiêu điều trị của từng người. Các ' 'tỷ lệ này được\n' 'biểu diễn bằng tỷ lệ khối lượng chất béo so với tổng khối ' 'lượng protein và\n' 'carbohydrate. Ba tỷ lệ phổ biến bao gồm 4:1, 3:1, hoặc ' '2:1.

\n' '\n' '

- ' 'Tỷ lệ 4:1 (4 phần\n' 'chất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối ' 'lượng). Cụ thể, 1 đơn vị\n' 'thực phẩm 4:1 cung cấp 40 kcal, trong đó có 4 gam chất béo ' '(36 kcal, chiếm 90%\n' 'năng lượng) và 1 gam cho cả protein và carbohydrate. Đây là ' 'tỷ lệ cổ điển và\n' 'thường dùng nhất trong điều trị động kinh kháng thuốc. Trong ' 'tỷ lệ này, khoảng\n' '90% năng lượng hàng ngày đến từ chất béo, trong khi protein ' 'và carbohydrate chỉ\n' 'chiếm 10%. Tỷ lệ này tạo ra nồng độ thể ceton trong máu ' 'cao.

\n' '\n' '

- ' 'Tỷ lệ 3:1 (3 phần\n' 'chất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối ' 'lượng): Khoảng 87% năng\n' 'lượng đến từ chất béo, và 13% từ protein và carbohydrate. Tỷ ' 'lệ keto 3:1 tạo ra\n' 'nồng độ thể ceton thấp hơn so với tỷ lệ keto 4:1 nhưng vẫn ' 'có thể có hiệu quả\n' 'cắt cơn giật cao.

\n' '\n' '

- ' 'Tỷ lệ 2:1 (2 phần\n' 'chất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối ' 'lượng): Tỷ lệ này cung\n' 'cấp ít chất béo hơn, chỉ khoảng 82% năng lượng từ chất béo, ' 'phù hợp với trẻ em\n' 'hoặc người cần mức năng lượng cao hơn từ protein hoặc ' 'carbohydrate, hoặc khi\n' 'mới làm quen với chế độ dinh dưỡng sinh ceton.

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ ăn Atskin\n' 'cải tiến (Modified Atkins Diet - MAD): Là một ' 'biến thể của chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton. MAD cũng có mục tiêu duy trì trạng ' 'thái ketosis nhưng\n' 'cho phép người áp dụng có thể tiêu thụ một lượng ' 'carbohydrate cao hơn so với\n' 'chế độ keto cổ điển. Một số đặc điểm chính của chế độ ' 'này:

\n' '\n' '

- ' 'Lượng carbohydrate:\n' 'Thường được giới hạn từ 10 - 20g mỗi ngày. Điều này giúp ' 'người ăn dễ dàng hơn\n' 'khi lựa chọn thực phẩm và có thể sử dụng các loại rau củ ' 'nhiều chất xơ.

\n' '\n' '

- ' 'Không cần tính tỷ lệ\n' 'keto chính xác: Không yêu cầu phải duy trì tỷ lệ chất béo ' 'và\n' 'protein/carbohydrate cụ thể như 4:1 hay 3:1, chỉ cần tập ' 'trung vào việc tăng\n' 'cường chất béo và giới hạn carbohydrate.

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ ăn chỉ số đường\n' 'huyết thấp (Low Glycemic Index Treatment - LGIT): LGIT ' 'là một biến thể của\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton, được thiết kế để duy trì mức ' 'đường huyết ổn định\n' 'và duy trì trạng thái ketosis phù hợp cho cả trẻ em và người ' 'lớn mắc động kinh\n' 'kháng thuốc. LGIT cho phép lượng carbohydrate nhiều hơn so ' 'với chế độ keto cổ\n' 'điển, nhưng carbohydrate này phải có chỉ số đường huyết thấp ' '(GI < 50). Đặc điểm\n' 'chính của LGIT:

\n' '\n' '

- ' 'Lượng carbohydrate:\n' 'Hạn chế, được giới hạn khoảng 40 - 60 gam mỗi ngày và chọn ' 'loại thực phẩm có\n' 'chỉ số đường huyết thấp như các loại rau, trái cây ít đường ' 'và ngũ cốc nguyên\n' 'hạt.

\n' '\n' '

- ' 'Không yêu cầu tỷ lệ\n' 'chất béo - protein cụ thể: LGIT không cần tuân thủ tỷ lệ ' 'nghiêm ngặt về chất\n' 'béo và protein, vì vậy linh hoạt và dễ thực hiện hơn trong ' 'chế độ ăn uống hàng\n' 'ngày.

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ ăn giàu\n' 'chất béo MCT: Chế độ ăn giàu chất béo MCT (Medium Chain ' 'Triglyceride) là\n' 'một biến thể của chế độ dinh dưỡng sinh ceton sử dụng chất ' 'béo từ triglyceride\n' 'chuỗi trung bình (MCT). So với LCT, MCT tạo ra thể ceton ' 'nhiều hơn. Do đó, chế\n' 'độ ăn này thường được áp dụng cho người muốn duy trì trạng ' 'thái ketosis mà vẫn\n' 'có thể tiêu thụ nhiều carbohydrate và protein hơn. Đặc điểm ' 'chính của chế độ ăn\n' 'giàu chất béo MCT, chất béo khoảng 60% - 70% trong đó một ' 'phần lớn là MCT (khoảng\n' '30 - 60%), protein khoảng 20%, carbohydrate khoảng 10% - ' '20%, tuy nhiên, lượng\n' 'carbohydrate vẫn phải kiểm soát để không ảnh hưởng đến trạng ' 'thái ketosis.

\n' '\n' '

● ' 'Giả thuyết về cơ\n' 'thế tác dụng của chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong điều trị ' 'động kinh kháng\n' 'thuốc:

\n' '\n' '

- ' 'Sử dụng ceton như\n' 'nguồn năng lượng thay thế: Trong chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton, cơ thể chuyển từ\n' 'sử dụng carbohydrate sang sử dụng chất béo để tạo ra ceton ' 'như\n' 'β-hydroxybutyrate, để cung cấp năng lượng thay thế cho não, ' 'giúp ổn định hoạt\n' 'động của tế bào thần kinh và giảm sự kích thích quá mức - ' 'nguyên nhân chính dẫn\n' 'đến cơn động kinh.

\n' '\n' '

- ' 'Tăng cường dự trữ\n' 'năng lượng trong não: Chế độ dinh dưỡng sinh ceton giúp tăng ' 'cường sinh tổng\n' 'hợp ty thể và cải thiện dự trữ năng lượng của não, giúp não ' 'duy trì chức năng\n' 'ổn định và giảm khả năng phát sinh cơn động kinh do thiếu ' 'năng lượng, làm giảm\n' 'tần suất cơn động kinh.

\n' '\n' '

- ' 'Giảm quá trình\n' 'glycolysis và giảm kích thích thần kinh: Chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton giúp giảm\n' 'lượng glucose trong não và làm giảm quá trình glycolysis ' '(phân giải đường để\n' 'tạo năng lượng), giúp giảm sự kích thích quá mức của tế bào ' 'thần kinh, hạn chế\n' 'nguy cơ phát sinh cơn động kinh.

\n' '\n' '

- ' 'Tăng cường hoạt động của\n' 'GABA (acid gamma-aminobutyric) - một neurotransmitter ức chế ' 'chính của não: Chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton giúp tăng cường hoạt động của GABA ' 'giúp cân bằng sự\n' 'kích thích và ức chế trong não, yếu tố quan trọng trong việc ' 'ngăn ngừa cơn động\n' 'kinh.

\n' '\n' '

- ' 'Giảm stress oxy hóa:\n' 'Chế độ dinh dưỡng sinh ceton có tác dụng giảm stress oxy hóa ' '- một yếu tố có\n' 'thể làm tăng tổn thương thần kinh và góp phần gây ra các cơn ' 'động kinh. Việc\n' 'giảm thiểu các gốc tự do trong cơ thể có thể giúp bảo vệ tế ' 'bào thần kinh khỏi\n' 'các tổn thương, đồng thời giảm thiểu nguy cơ phát sinh cơn ' 'động kinh.

\n' '\n' '

- ' 'Điều chỉnh biểu hiện\n' 'gen: Một trong những cơ chế mới là chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton có thể điều\n' 'chỉnh biểu hiện gen liên quan đến kiểm soát động kinh, làm ' 'tăng biểu hiện các\n' 'gen liên quan đến quá trình tạo ceton và giảm biểu hiện các ' 'gen liên quan đến\n' 'tính kích thích thần kinh, giúp duy trì sự ổn định của tế ' 'bào thần kinh.

\n' '\n' '

● ' 'Các hình thức của\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton: được tạo nên bởi sự kết hợp từ thực phẩm và các ' 'nguyên liệu giàu\n' 'chất béo hoặc pha từ các công thức giàu béo hoặc sữa thông ' 'thường kết hợp với\n' 'thành phần giàu chất béo.

\n' '\n' '

- ' 'Thực phẩm dùng cho\n' 'chế độ ăn đặc biệt (Food for special dietary uses)/ Thực ' 'phẩm dinh dưỡng y học\n' '(medical food) keto uống liền: là các công thức keto dạng ' 'uống liền.

\n' '\n' '

- ' 'Có thể sử dụng linh\n' 'hoạt các hình thức của chế độ dinh dưỡng sinh ceton tùy theo ' 'tình trạng dinh\n' 'dưỡng, bệnh lý và sự tuân thủ của người bệnh.

\n' '\n' '

● ' 'Các loại thực phẩm\n' 'được khuyến nghị

\n' '\n' '

- ' 'Chất béo: Ưu tiên các\n' 'loại chất béo lành mạnh như dầu dừa, dầu ô liu, bơ, các loại ' 'hạt, và quả bơ,\n' 'nên bổ sung MCT để tăng sinh ceton hiệu quả.

\n' '\n' '

- ' 'Protein: Nên chọn các\n' 'nguồn protein chất lượng cao từ thịt, cá, trứng, và các sản ' 'phẩm từ sữa ít\n' 'carbohydrate. Protein cần được cân đối để tránh dư thừa, vì ' 'dư thừa protein\n' 'cũng có thể cản trở trạng thái ketosis.

\n' '\n' '

- ' 'Carbohydrate: Chỉ\n' 'tiêu thụ các loại rau củ ít đường, có nhiều chất xơ như rau ' 'lá xanh, bí ngô,\n' 'dưa leo, và các loại quả mọng. Hạn chế các loại thực phẩm có ' 'đường và giàu tinh\n' 'bột như bánh mì, gạo, mì và khoai.

\n' '\n' '

- ' 'Có thể sử dụng thực\n' 'phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt/thực phẩm dinh dưỡng ' 'y học keto uống\n' 'liền trong điều trị. Khi sử dụng, lựa chọn công thức keto để ' 'đảm bảo đúng tỉ lệ\n' 'keto mục tiêu đề ra để đảm bảo cung cấp tỉ lệ các chất đạm, ' 'chất bột đường,\n' 'chất béo theo yêu cầu điều trị, hỗ trợ tuân thủ thực hiện ' 'chế độ ăn, thuận tiện\n' 'cho người bệnh & người chăm sóc người bệnh.

\n' '\n' '

● ' 'Các bước và quy\n' 'trình áp dụng

\n' '\n' '

- ' 'Giai đoạn chuẩn bị:\n' 'Bắt đầu với 1 đến 2 tuần giảm dần lượng carbohydrate để cơ ' 'thể thích nghi và\n' 'hạn chế các triệu chứng khó chịu (nôn, buồn nôn, chướng ' 'bụng, mệt mỏi, đau đầu,\n' '…). Cũng có thể bắt đầu từ từ với chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton tỷ lệ keto 1:1,\n' '2:1 và tăng dần tỷ lệ keto.

\n' '\n' '

- ' 'Giai đoạn duy trì:\n' 'Sau khi đạt được trạng thái ketosis, tiếp tục duy trì tỷ lệ ' 'các chất dinh dưỡng\n' 'chuẩn. Thường xuyên kiểm tra chỉ số ceton (qua nước tiểu ' 'hoặc máu) để đảm bảo\n' 'duy trì trạng thái này.

\n' '\n' '

- ' 'Theo dõi y tế: Cần có\n' 'sự giám sát của chuyên gia y tế để theo dõi và điều chỉnh ' 'chế độ ăn phù hợp.

\n' '\n' '

- ' 'Bổ sung khoáng chất,\n' 'vitamin bị thiếu hụt do áp dụng chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton: Cần phối hợp với\n' 'bác sĩ dinh dưỡng để xây dựng và điều chỉnh thực đơn cá thể ' 'hóa.

\n' '\n' '

- ' 'Lựa chọn và sử dụng\n' 'các biến thể của chế độ dinh dưỡng sinh ceton phù ' 'hợp

\n' '\n' '

- ' 'Theo dõi và điều\n' 'chỉnh

\n' '\n' '

+ ' 'Kiểm tra ceton: Thực\n' 'hiện kiểm tra ceton trong máu hoặc nước tiểu để đảm bảo cơ ' 'thể đang trong trạng\n' 'thái ketosis.

\n' '\n' '

Bảng\n' '4. Xét nghiệm đánh giá trạng thái ketosis của cơ ' 'thể

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Chỉ\n' ' số

\n' '
\n' '

Mục\n' ' tiêu

\n' '
\n' '

Đặc\n' ' điểm

\n' '
\n' '

β- ' 'hydroxybutyrate

\n' '
\n' '

Mục ' 'tiêu nằm trong khoảng\n' ' 2-5 mmol/ l (20-52 mg / dl)

\n' '
\n' '

- ' 'Xét nghiệm đắt\n' ' tiền, cần lấy máu xét nghiệm

\n' '
\n' '

Keto ' 'niệu (Acetoacetate)

\n' '
\n' '

Lý ' 'tưởng là 8-16mmol\n' ' / l hoặc keto nước tiểu 3-4 (+) (tùy thuộc vào loại ' 'mẫu nước tiểu)

\n' '
\n' '

- ' 'Phụ thuộc vào sự\n' ' bài niệu

\n' '

- ' 'Khó khăn khi bệnh\n' ' nhân sử dụng bỉm

\n' '

- ' 'Phản ánh trạng thái\n' ' ketosis trước đó, do đó có thể không chính ' 'xác.

\n' '
\n' '\n' '

Tuy ' 'nhiên, cần lưu ý\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả do đa cơ chế, các ' 'xét nghiệm đánh giá\n' 'ceton trong máu có thể không tương xứng với mức độ cải thiện ' 'trên lâm sàng (cơn\n' 'giật cải thiện nhưng β- hydroxybutyrate thấp và ngược ' 'lại).

\n' '\n' '

+ ' 'Theo dõi các chỉ số\n' 'sức khỏe: đường huyết, lipid máu, cân nặng, các biến chứng ' 'và các chỉ số sức\n' 'khỏe khác để đánh giá hiệu quả và đảm bảo an toàn khi áp ' 'dụng lâu dài.

\n' '\n' '

+ ' 'Lựa chọn hình thức\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton phù hợp với độ ' 'tuổi.

\n' '\n' '

+ ' 'Phối hợp với bác sĩ\n' 'dinh dưỡng để xây dựng thực đơn cá thể hóa theo các giai ' 'đoạn tuổi, theo các\n' 'mức nhai nuốt của trẻ, tình trạng bệnh lí, các bệnh tật đi ' 'kèm, các biến chứng\n' 'và tốc độ tăng trưởng của trẻ em. Cần tái khám định kì cả ' 'chuyên khoa thần kinh\n' 'và dinh dưỡng khi điều trị động kinh kháng thuốc với chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton.

\n' '\n' '

3.2.\n' 'Hướng dẫn thực hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton để điều trị ' 'bệnh động kinh\n' 'kháng thuốc ở trẻ em

\n' '\n' '

● ' 'Lựa chọn người\n' 'bệnh

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton nên được xem xét trên những người bệnh động kinh ' 'kháng thuốc. Hiệu\n' 'quả đáp ứng phụ thuộc thể bệnh ( Theo Bảng 6).

\n' '\n' '

● ' 'Chỉ định và chống\n' 'chỉ định

\n' '\n' '

- ' 'Đối với người bệnh\n' 'được chẩn đoán là động kinh kháng thuốc theo tiêu chuẩn của ' 'ILAE áp dụng từ\n' '2009, cần có sự thống nhất giữa bác sĩ thần kinh, bác sĩ ' 'dinh dưỡng và sự phối\n' 'hợp của gia đình để tiến hành chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton.

\n' '\n' '

- ' 'Trong một số trường\n' 'hợp đặc biệt, chế độ dinh dưỡng sinh ceton cần được xem xét ' 'để áp dụng điều trị\n' 'sớm hơn. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng sinh ceton bị chống ' 'chỉ định trong một\n' 'vài bệnh lý đặc biệt. (Xem bảng 6 về các hội chứng có đáp ' 'ứng và xem thêm định\n' 'nghĩa các hội chứng động kinh trong tài liệu “Hướng dẫn chẩn ' 'đoán và điều trị\n' 'bệnh động kinh ” của Hội Chống động kinh Việt Nam, năm ' '2024)

\n' '\n' '

Bảng\n' '5. Chỉ định và chống chỉ định chế độ dinh dưỡng sinh ceton ' 'trong động kinh ở\n' 'trẻ em

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Chỉ\n' ' định

\n' '
\n' '

Chống\n' ' chỉ định

\n' '
\n' '

Đáp ' 'ứng tốt:

\n' '

○ ' 'Hội chứng Angelman

\n' '

○ ' 'Bệnh phức hợp ty\n' ' thể I

\n' '

○ ' 'Hội chứng Dravet

\n' '

○ ' 'Hội chứng Doose

\n' '

○ ' 'Thiếu protein vận\n' ' chuyển glucose I (Glut-I)

\n' '

○ ' 'Hội chứng động kinh\n' ' liên quan đến nhiễm trùng có sốt (FIRES)

\n' '

○ ' 'Hội chứng Ohtahara

\n' '

○ ' 'Thiếu pyruvate\n' ' dehydrogenase

\n' '

○ ' 'Phức hợp xơ cứng củ

\n' '

Đáp ' 'ứng trung bình:

\n' '

○ ' 'Thiếu\n' ' adenylsuccinate lyase

\n' '

○ ' 'Bệnh não CDKL5

\n' '

○ ' 'Động kinh cơn vắng\n' ' trẻ em

\n' '

○ ' 'Bệnh não động kinh với\n' ' sóng nhọn liên tục khi ngủ

\n' '

○ ' 'Bệnh dự trữ\n' ' glycogen típ V

\n' '

○ ' 'Động kinh rung giật\n' ' cơ thiếu niên

\n' '

○ ' 'Bệnh thể Lafora

\n' '

○ ' 'Hội chứng\n' ' Lennox-Gastaut o Thiếu phosphofructokinase o Hội chứng ' 'Rett

\n' '

○ ' 'Viêm não toàn bộ xơ\n' ' hóa bán cấp (SSPE)

\n' '
\n' '

Tuyệt ' 'đối:

\n' '

○ ' 'Thiếu hụt ô-xy hóa\n' ' a-xít béo

\n' '

○ ' 'Thiếu pyruvate\n' ' carboxylase và các thiếu hụt tân tạo glucose khác (thiếu ' 'fructose 1,6\n' ' diphosphatase)

\n' '

○ ' 'Bệnh dự trữ\n' ' glycogen (trừ type 2)

\n' '

○ ' 'Thiếu hụt thoái hóa\n' ' keto

\n' '

○ ' 'Thiếu hụt tạo Keto

\n' '

○ ' 'Porphyria

\n' '

○ ' 'Hội chứng QT kéo\n' ' dài

\n' '

o ' 'Suy gan, thận hoặc\n' ' tụy

\n' '

○ ' 'Tăng insulin máu

\n' '

○ ' 'Thiếu Carnitine\n' ' (nguyên phát)

\n' '

○ ' 'Thiếu Carnitine\n' ' palmitoyltransferase (CPT) I hoặc II

\n' '

○ ' 'Thiếu Carnitine\n' ' translocase

\n' '

Tương ' 'đối:

\n' '

○ ' 'Không tuân thủ chế\n' ' độ ăn

\n' '

○ ' 'Có thể điều trị\n' ' phẫu thuật (có bằng chứng chẩn đoán hình ảnh và điện não ' 'đồ video)

\n' '

○ ' 'Chậm phát triển thể\n' ' chất

\n' '

○ ' 'Trào ngược dạ dày\n' ' thực quản nặng

\n' '

○ ' 'Tăng cholesterol\n' ' tính chất gia đình

\n' '

○ ' 'Đang dùng đồng thời\n' ' Propofol (nguy cơ quá tải lipid)

\n' '
\n' '\n' '

● ' 'Liều lượng sử dụng

\n' '\n' '

Định ' 'lượng chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton cho mỗi ngày, thông qua thực phẩm hoặc công ' 'thức keto, sẽ được\n' 'xác định dựa vào nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người bệnh (nêu ' 'tại phần\n' 'II.1) và tình trạng bệnh cụ thể của người ' 'bệnh.

\n' '\n' '

• ' 'Bắt đầu chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton tại bệnh viện:

\n' '\n' '

- ' 'Người bệnh nên nhập\n' 'viện để bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton và bắt buộc ' 'nhập viện nếu là keto\n' 'bậc cao (tỉ lệ 3:1 hoặc 4:1). Thời gian theo dõi theo mức độ ' 'thích nghi của\n' 'người bệnh, từ 3 - 7 ngày. Bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton từ từ với tỷ lệ\n' 'keto từ 1:1, 2:1 và tăng dần tỉ lệ keto. Có thể kết hợp chế ' 'độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton và công thức keto (thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc ' 'biệt, thực phẩm dinh\n' 'dưỡng y học) trong giai đoạn này để giúp người bệnh thích ' 'nghi dần dần với chế\n' 'độ ăn mới.

\n' '\n' '

- ' 'Theo dõi lâm sàng:\n' 'Quan sát người bệnh để phát hiện các dấu hiệu cần can thiệp. ' 'Các dấu hiệu như\n' 'nôn và lờ đờ, đây có thể là người bệnh nhiễm toan chuyển ' 'hóa, cần bổ sung\n' 'bicarbonat.

\n' '\n' '

- ' 'Theo dõi các chỉ số\n' 'cận lâm sàng: Kiểm tra đường máu mao mạch trước bữa ăn 4 ' 'lần/ngày. Kiểm tra\n' 'ceton máu 2 lần/ngày (trước bữa ăn sáng và tối). Theo dõi ' 'bilan dịch vào ra,\n' 'đặc biệt là natri máu, do trẻ có nguy cơ cao bị mất nước. ' 'Bên cạnh đó, một số\n' 'xét nghiệm được thực hiện 3-4 ngày/ lần, bao gồm: điện giải ' 'đồ, khí máu (thăng\n' 'bằng kiềm - toan); β-hydroxybutyrate máu; triglyceride máu; ' 'amylase, lipase,\n' 'ure, creatinine, albumin.

\n' '\n' '

● ' 'Duy trì chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton tại nhà:

\n' '\n' '

Chế ' 'độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton cần được tiếp tục duy trì tại nhà. Để đảm bảo hiệu quả ' 'điều trị và giảm\n' 'các biến chứng, chế độ dinh dưỡng sinh ceton tại nhà phải ' 'tuân thủ theo chỉ\n' 'định của bác sĩ dinh dưỡng.

\n' '\n' '

● ' 'Thời gian sử dụng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong động kinh kháng thuốc trẻ ' 'em

\n' '\n' '

- ' 'Thời gian tối thiểu: Điều\n' 'trị chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong khoảng 3 - 6 tháng để ' 'đánh giá hiệu quả\n' 'kiểm soát cơn động kinh. Trong thời gian này, cần theo dõi ' 'chặt chẽ để điều\n' 'chỉnh chế độ ăn phù hợp. Trong trường hợp sau khi áp dụng ' 'chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton, trẻ tăng số cơn giật và đã loại trừ các nguyên ' 'nhân khác, nên dừng\n' 'chế độ ăn sớm.

\n' '\n' '

- ' 'Thời gian duy trì:\n' 'Nếu chế độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả trong việc giảm ' 'tần suất hoặc mức\n' 'độ nghiêm trọng của cơn động kinh, tiếp tục duy trì trong ' '1-2 năm để đánh giá\n' 'tiếp.

\n' '\n' '

● ' 'Các yếu tố ảnh\n' 'hưởng đến thời gian điều trị

\n' '\n' '

- ' 'Biến chứng hoặc tác\n' 'dụng phụ: Một số tác dụng phụ như táo bón, hạ đường huyết, ' 'rối loạn lipid máu,\n' 'hoặc loãng xương có thể có.

\n' '\n' '

- ' 'Tuổi và nhu cầu dinh\n' 'dưỡng: Chế độ này cần được điều chỉnh theo từng giai đoạn ' 'phát triển của trẻ.

\n' '\n' '

● ' 'Theo dõi và dừng\n' 'chế độ ăn

\n' '\n' '

- ' 'Khi điều trị bằng chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả, có thể xem xét ngừng ' 'chế độ keto sau khoảng\n' '2 năm. Nếu đang tiến hành chế độ dinh dưỡng sinh ceton bậc ' 'cao, tiến hành hạ\n' 'bậc chế độ dinh dưỡng sinh ceton và chuyển về chế độ ăn bình ' 'thường trong 1-3\n' 'tháng để tránh nguy cơ tái phát cơn động kinh.

\n' '\n' '

- ' 'Trường hợp không có\n' 'cải thiện đáng kể sau 3-6 tháng điều trị bằng chế độ dinh ' 'dưỡng sinh ceton, xem\n' 'xét các yếu tố ảnh hưởng (trẻ sử dụng chế phẩm có đường, gia ' 'đình không nấu đủ\n' 'tỷ lệ keto, các yếu tố mới phát sinh như nhiễm trùng, sốt, ' '…), cân nhắc tiếp\n' 'tục chế độ dinh dưỡng sinh ceton hoặc ngừng chế độ dinh ' 'dưỡng sinh ceton.

\n' '\n' '

● ' 'Các nội dung cần\n' 'thiết khác

\n' '\n' '

- ' 'Tư vấn và đánh giá\n' 'trước khi bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton

\n' '\n' '

- ' 'Trước khi bắt đầu áp\n' 'dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, người bệnh cần được khám ' 'lâm sàng và đánh\n' 'giá cận lâm sàng để phân loại động kinh, loại trừ các chống ' 'chỉ định.

\n' '\n' '

Bảng\n' '6. Khám lâm sàng và một số cận lâm sàng trước can ' 'thiệp

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Lâm\n' ' sàng

\n' '
\n' '

Cận\n' ' lâm sàng

\n' '
\n' '

1. ' 'Xác định loại động\n' ' kinh và khả năng đáp ứng với chế độ dinh dưỡng sinh ceton ' 'của loại động kinh\n' ' đó (Bảng 5).

\n' '

2. ' 'Khám, xác định các\n' ' vấn đề có thể cản trở thực hiện chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton: trào ngược dạ\n' ' dày thực quản, táo bón, tiêu chảy, rối loạn nuốt, bệnh cơ ' 'tim, toan chuyển\n' ' hoá mạn tính.

\n' '

3. ' 'Đánh giá tình\n' ' trạng dinh dưỡng: CN/T, CC/T, BMI/T, vòng đầu cho trẻ dưới ' '36 tháng

\n' '

4. ' 'Hỏi ghi chế độ ăn\n' ' trong 3 ngày: lượng thực phẩm, sở thích, loại thức ăn dị ' 'ứng, tình trạng dung\n' ' nạp thức ăn.

\n' '

5. ' 'Tư vấn gia đình về\n' ' chế độ dinh dưỡng sinh ceton: chỉ định, chi phí, cách tiến ' 'hành, cách theo\n' ' dõi, …

\n' '
\n' '

1. ' 'Xét nghiệm cơ bản:\n' ' công thức máu toàn phần, điện giải đồ máu, chức năng gan, ' 'thận, glucose máu

\n' '

2. ' 'Xét nghiệm về tình\n' ' trạng dinh dưỡng: albumin, protein, vi chất dinh ' 'dưỡng

\n' '

3. ' 'Đánh giá tình\n' ' trạng rối loạn lipid máu: cholesterol, triglyceride, HDL, ' 'LDL.

\n' '

4. ' 'Siêu âm ổ bụng nếu\n' ' gia đình có tiền sử sỏi thận.

\n' '

5. ' 'Tổng phân tích\n' ' nước tiểu để xác định nồng độ ceton niệu nền.

\n' '

6. ' 'Loại trừ các chống\n' ' chỉ định: MSMS, ceton niệu, a-xít amin máu.

\n' '
\n' '\n' '

- ' 'Thuốc chống động kinh\n' 'và chế độ dinh dưỡng sinh ceton

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton làm tăng hiệu quả điều trị khi sử dụng cùng thuốc ' 'hoặc khi kết hợp\n' 'với các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác như ' 'phương pháp kích thích\n' 'dây thần kinh phế vị (VNS).

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton không làm tăng hiệu quả của thuốc động kinh và ' 'ngược lại thuốc không\n' 'làm tăng hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton.

\n' '\n' '

- ' 'Mục tiêu chính của\n' 'phương pháp điều trị động kinh kháng thuốc bằng chế độ keto ' 'là ngưng thuốc\n' 'chống động kinh, thường xảy ra sau vài tháng thực hiện chế ' 'độ keto thành công.\n' 'Cơn động kinh có thể xuất hiện khi giảm liều, ngưng các ' 'thuốc chống động kinh,\n' 'do đó, cần thận trọng.

\n' '\n' '

- ' 'Bổ sung vitamin

\n' '\n' '

Bản ' 'chất chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton là chế độ ăn điều trị và không cân đối về ' 'mặt dinh dưỡng nên\n' 'trẻ dễ bị nguy cơ thiếu hụt vitamin và khoáng chất, nên cần ' 'phải phát hiện và\n' 'bổ sung hợp lí các vitamin và khoáng chất cho người bệnh ' '(Bảng 7).

\n' '\n' '

Bảng\n' '7. Các chất dinh dưỡng cần bổ sung cho trẻ khi áp dụng chế ' 'độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Mọi trường " 'hợp

\n' '
\n' '

Đa vitamin và các khoáng chất " '

\n' '

Canxi và vitamin D

\n" '
\n' '

Trong từng trường hợp cụ " 'thể

\n' '
\n' '

Sỏi thận: Citrat đường uống (polycitra " 'K)

\n' '

Táo bón: Thuốc nhuận tràng: Miralax, " 'dầu khoáng, glycerin\n' ' bơm hậu môn

\n' '

Tăng triglyceride/Thiết hụt carnitine: " 'Carnitine\n' ' (Carnitor)

\n' '

Bổ sung selen, magie, kẽm, phospho " '

\n' '

Dầu MCT hoặc dầu dừa (nguồn cung cấp " 'MCT)

\n' '

Muối

\n" '
\n' '

Lưu ý thành phần carbohydrate trong các " 'sản phẩm mà người\n' ' bệnh sử dụng

\n' '
\n' '\n' '

3.3.\n' 'Tác dụng phụ của chế độ dinh dưỡng sinh ceton và theo ' 'dõi:

\n' '\n' '

● ' 'Tác dụng phụ:

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton đã được chứng minh là can thiệp hiệu quả trong ' 'điều trị động kinh\n' 'kháng thuốc ở trẻ em. Tuy nhiên, việc áp dụng chế độ dinh ' 'dưỡng sinh ceton\n' 'trong thời gian dài có thể dẫn đến một loạt các tác dụng ' 'phụ, từ rối loạn\n' 'chuyển hóa, rối loạn tiêu hóa đến ảnh hưởng lên tăng trưởng ' 'và sức khỏe xương\n' 'khớp. Do đó, việc theo dõi chặt chẽ và can thiệp kịp thời là ' 'thiết yếu trong\n' 'suốt quá trình áp dụng liệu pháp dinh dưỡng này.

\n' '\n' '

- ' 'Giai đoạn đầu: Rối\n' 'loạn tiêu hoá và chuyển hóa, sinh hóa, bao gồm: buồn nôn, ' 'nôn, táo bón, tiêu\n' 'chảy và đau bụng, tăng acid uric máu, toan chuyển hóa, hạ ' 'canxi máu, hạ magie\n' 'máu, hạ đường huyết, giảm carnitine và thay đổi nồng độ axit ' 'amin, rối loạn\n' 'lipid máu. Một số trẻ táo bón và có thể được kiểm soát hiệu ' 'quả bằng điều chỉnh\n' 'chế độ ăn và sử dụng thuốc nhuận tràng nhẹ như polyethylene ' 'glycol.

\n' '\n' '

- ' 'Giai đoạn sau: Biến\n' 'chứng thận và xương đáng chú ý với sự xuất hiện của tăng ' 'canxi niệu, sỏi thận\n' 'và nguy cơ giảm mật độ xương. Ngoài ra, có thể có sự suy ' 'giảm chỉ số tăng\n' 'trưởng chiều cao có ý nghĩa thống kê sau hai năm can thiệp, ' 'đặc biệt ở nhóm trẻ\n' 'dưới hai tuổi tại thời điểm khởi trị. Bên cạnh đó, trẻ có ' 'thể bị thiếu hụt vi\n' 'chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin D, vitamin A, selenium, ' 'carnitine và kẽm. Đa\n' 'số các trường hợp thiếu hụt ở mức nhẹ đến trung bình và đáp ' 'ứng tốt với bổ sung\n' 'vi chất theo nhu cầu khuyến nghị hàng ngày (Recommended ' 'Dietary Allowance -\n' 'RDA). Không ghi nhận thiếu hụt vitamin B12, folate hay ' 'magie.

\n' '\n' '

● ' 'Theo dõi lâm sàng\n' 'và cận lâm sàng định kỳ

\n' '\n' '

- ' 'Theo dõi lâm sàng và\n' 'cận lâm sàng định kỳ là bắt buộc để đảm bảo hiệu quả điều ' 'trị cũng như phát\n' 'hiện sớm các tác dụng phụ. Các chỉ số cần được giám sát bao ' 'gồm: cân nặng,\n' 'chiều cao, BMI, lipid, chức năng gan thận, điện giải, vi ' 'chất và phân tích nước\n' 'tiểu tùy theo yêu cầu đánh giá của bác sĩ thần kinh và dinh ' 'dưỡng. Siêu âm hệ\n' 'tiết niệu nên được cân nhắc thực hiện định kỳ ở các trường ' 'hợp có tăng canxi\n' 'niệu.

\n' '\n' '

- ' 'Bác sĩ dinh dưỡng và\n' 'bác sĩ chuyên khoa thần kinh cần chú ý và phối hợp với nhau ' 'trong việc giám sát\n' 'tác dụng phụ, điều chỉnh tỷ lệ dinh dưỡng và bổ sung vi ' 'chất. Đồng thời, cần\n' 'cung cấp hỗ trợ tâm lý, tư vấn chế độ chăm sóc tại nhà và ' 'nâng cao sự tuân thủ\n' 'từ phía người bệnh cũng như gia đình. Trong các trường hợp ' 'có đáp ứng tốt và điều\n' 'trị kéo dài, có thể chuyển đổi sang các chế độ ăn ít nghiêm ' 'ngặt hơn như MAD\n' 'hoặc LGIT để cải thiện khả năng duy trì điều trị lâu ' 'dài.

\n' '\n' '

Bảng\n' '8: Một số biến chứng, mục tiêu điều trị

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Biến\n' ' chứng

\n' '
\n' '

Điều\n' ' trị

\n' '
\n' '

Mục\n' ' tiêu

\n' '
\n' '

Hạ ' 'đường máu

\n' '
\n' '

Trẻ ' 'có đường huyết 2 -\n' ' 2,5 mmol/l hoặc >3 mmol/l nhưng có dấu hiệu hạ đường ' 'huyết (tái nhợt, thờ\n' ' ơ, ăn kém, hạ nhiệt độ, …) nên được điều trị ngay bằng 2 - ' '4 gam carbohydrate\n' ' (20 - 40 ml glucose 10%), hoặc 30 - 60 ml nước hoa quả; ' 'kiểm tra lại sau 15 -\n' ' 20 phút

\n' '
\n' '

Duy ' 'trì >3 mmol/l.

\n' '
\n' '

Rối ' 'loạn dung nạp:\n' ' nôn, tiêu chảy, chướng bụng

\n' '
\n' '

- ' 'Bù nước, điện giải bằng\n' ' NaCl/ Ringer lactat

\n' '

- ' 'Giữ nguyên tỉ lệ,\n' ' đảm bảo đủ dịch, nâng bậc trong 3-7 ngày hoặc xem ' 'xét đổi chế độ

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

Triglyceride.

\n' '
\n' '

Triglyceride ' '> 5\n' ' mmol / l (khoảng 200 mg / dl), dùng carnitine 50 mg / kg ' 'với tối đa 1\n' ' gam/ngày

\n' '
\n' '

Triglycerid ' '< 10\n' ' mmol/ l (khoảng 387 mg /dl).

\n' '
\n' '\n' '

4. ' 'Chế độ keto tĩnh\n' 'mạch điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ ' 'em.

\n' '\n' '

● ' 'Nguyên tắc sử dụng\n' 'chế độ keto tĩnh mạch

\n' '\n' '

- ' 'Khi bắt đầu khởi động\n' 'chế độ keto tĩnh mạch, nên khởi động tại các đơn vị hồi ' 'sức.

\n' '\n' '

- ' 'Khởi động với tỷ lệ\n' '1:1 và tăng mỗi 1-2 ngày đến tỷ lệ tối đa (2,0:1 đến ' '2,9:1).

\n' '\n' '

- ' 'Kiểm tra kĩ các chống\n' 'chỉ định trước khi bắt đầu chế độ keto tĩnh ' 'mạch.

\n' '\n' '

- ' 'Trong trường hợp trẻ\n' 'đang dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, khởi động keto tĩnh ' 'mạch khi phải nhịn\n' 'ăn > 48 giờ.

\n' '\n' '

- ' 'Tránh sử dụng các chế\n' 'phẩm thuốc có chứa glucose vì làm thay đổi tỷ lệ keto. Thay ' 'đổi các chế phẩm\n' 'thuốc từ dạng siro sang dạng viên nén hoặc thuốc tĩnh mạch. ' 'Carbohydrate và\n' 'alcohol trong các chế phẩm thuốc phải được tính trong tỷ lệ ' 'chế độ keto tĩnh\n' 'mạch.

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton có thể làm tăng khả năng hấp thu của một số thuốc ' 'tan trong dầu và\n' 'thay đổi nồng độ trong máu của một số thuốc gắn protein. ' 'Nồng độ của\n' 'carbamazepine, lamotrigine, levetiracetam, topiramate giảm ' 'khi sử dụng chế độ\n' 'keto. Không cần thiết để hiệu chỉnh liều thuốc chống động ' 'kinh khi bắt đầu chế\n' 'độ keto tĩnh mạch, nhưng cần xem xét tới sự giảm nồng độ của ' 'các thuốc này\n' 'trong máu.

\n' '\n' '

- ' 'Chuyển từ chế độ keto\n' 'tĩnh mạch sang chế độ dinh dưỡng sinh ceton ngay khi trẻ có ' 'thể tiếp nhận đường\n' 'tiêu hoá (qua sonde mũi - dạ dày).

\n' '\n' '

- ' 'Dừng chế độ keto tĩnh\n' 'mạch khi không hiệu quả sau khi thực hiện 14 ngày, hoặc có ' 'những biến chứng\n' 'nặng như viêm tuỵ cấp.

\n' '\n' '

- ' 'Đánh giá hiệu quả chế\n' 'độ keto tĩnh mạch bằng sự kiểm soát cơn giật và điện não đồ ' '(trong trường hợp\n' 'trạng thái động kinh - SE hoặc hội chứng động kinh do sốt ' 'nhiễm trùng- FIRES).

\n' '\n' '

● ' 'Chỉ định

\n' '\n' '

- ' 'Khi trẻ đang sử dụng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton nhưng hiện không dung nạp đường ' 'tiêu hoá.

\n' '\n' '

- ' 'Khi trẻ không dung\n' 'nạp đường tiêu hoá và có chỉ định liệu pháp keto (xem mục ' 'chỉ định chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton)

\n' '\n' '

● ' 'Chống chỉ định

\n' '\n' '

- ' 'Nhìn chung, chống chỉ\n' 'định của chế độ keto tĩnh mạch tương tự như chế độ dinh ' 'dưỡng sinh ceton đường\n' 'tiêu hoá.

\n' '\n' '

Bảng\n' '9. Các chống chỉ định của chế độ keto tĩnh ' 'mạch

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Chống ' 'chỉ định tuyệt\n' ' đối

\n' '
\n' '

Rối ' 'loạn chuyển hoá\n' ' lipid

\n' '
\n' '

' 'Thiếu ' 'carnitine, thiếu\n' ' carnitine palmitoyl transferase (CPT) I hoặc II, thiếu ' 'carnitine translocase,\n' ' rối loạn β-oxidation, thiếu hụt acyl dehydrogenase chuỗi ' 'dài/trung bình/ngắn,\n' ' thiếu hụt 3-hydroxyacyl-CoA chuỗi dài/trung bình, thiếu ' 'pyruvate carboxylase,\n' ' bệnh porphyria

\n' '
\n' '

Bất ' 'thường chuyển hoá\n' ' nặng

\n' '
\n' '

' 'Tăng ' 'triglyceride\n' ' nặng (>\u20095,65 mmol/l)

\n' '

● ' 'Toan chuyển hoá\n' ' (pH\u2009<\u20097,3, CO2\u2009' '<\u200912\u2009mmol/l)

\n' '

● ' 'Na <\u2009130\u2009mmol/l,\n' ' >\u2009150\u2009mmol/l

\n' '

● ' 'Abumin <\u20098\u2009mg/dl

\n' '

● ' 'Hạ đường máu nặng\n' ' (glucose <\u20093 mmol/l)

\n' '
\n' '

Bệnh

\n' '
\n' '

' 'Mang ' 'thai

\n' '

' 'Rối ' 'loạn đông máu\n' ' nặng

\n' '

' 'Suy ' 'gan nặng, AST,\n' ' ALT, NH3 ' 'tăng ' 'gấp 5 lần giới\n' ' hạn bình thường, bilirubin toàn phần >\u2009256,6 ' 'µmol/l, bilirubin trực tiếp\n' ' > 85 µmol/l trong 24\u2009giờ

\n' '

' 'Suy ' 'thận nặng

\n' '

' 'Viêm ' 'tuỵ cấp

\n' '

' 'Não ' 'mất chức năng\n' ' không thể đảo ngược

\n' '

' 'Bệnh ' 'lý tim mạch nặng\n' ' không ổn định

\n' '

' 'Trẻ ' 'có dưới 8 cm ruột\n' ' non

\n' '
\n' '

Thuốc

\n' '
\n' '

' 'Đang ' 'sử dụng propofol\n' ' hoặc kết thúc propofol trong 24 giờ

\n' '
\n' '

Chống ' 'chỉ định tương\n' ' đối

\n' '
\n' '

Bệnh

\n' '
\n' '

' 'Bệnh ' 'lý tim mạch\n' ' (tăng mỡ máu, loạn nhịp tim, bệnh lý cơ tim); sỏi thận, ' 'loãng xương, nhiễm\n' ' khuẩn, đái tháo đường không kiểm soát

\n' '
\n' '

Bất ' 'thường chuyển hoá

\n' '
\n' '

' 'Hạ ' 'natri máu nặng,\n' ' giảm protein, tăng natri máu, hạ canxi máu, tăng ceton ' 'máu

\n' '
\n' '\n' '

● ' 'Cách tiến hành

\n' '\n' '

Bảng\n' '10. Cách tiến hành chế độ keto tĩnh mạch

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Thành\n' ' phần

\n' '
\n' '

Tiến\n' ' hành

\n' '
\n' '

Tỷ ' 'lệ

\n' '
\n' '

Khởi ' 'động tỷ lệ 1:1\n' ' và tăng mỗi 1 - 2 ngày đến tỷ lệ tối đa (2,0:1 đến ' '2,9:1).

\n' '
\n' '

Năng ' 'lượng*

\n' '
\n' '

Khởi ' 'động với 50% nhu\n' ' cầu năng lượng và đạt đích trong vòng 1 tuần, hoặc ít nhất ' 'BMR hoặc 70-80%\n' ' đích năng lượng. Trong trường hợp chỉ có kế hoạch nuôi ' 'tĩnh mạch thời gian\n' ' ngắn 3 - 4 ngày, chấp nhận cung cấp 50% nhu cầu năng ' 'lượng.

\n' '

Tại ' 'các cơ sở có điều\n' ' kiện, nên đo năng lượng tiêu hao lúc nghỉ, tránh nuôi ' 'dưỡng thừa.

\n' '
\n' '

Dịch

\n' '
\n' '

10 ' 'kg: 100 ml/kg/ngày

\n' '

10 ' '- 20 kg: 1000 ml +\n' ' 50 ml/mỗi kg cân nặng trên 10 kg

\n' '

> ' '20 kg: 1500 ml +\n' ' 20 ml/mỗi kg cân nặng trên 20kg

\n' '
\n' '

Carbohydrate**

\n' '
\n' '

Nếu ' 'glucose máu\n' ' >\u200950\u2009mg/dl, glucose/dextrose có thể tránh sử ' 'dụng trong vòng 1 - 2 ngày\n' ' khởi đầu chế độ keto tĩnh mạch để đưa cơ thể về trạng thái ' 'ketosis.\n' ' (Carbohydrate sẽ được cung cấp từ sự chuyển hoá của ' 'glycerol trong nhũ dịch\n' ' lipid)

\n' '

Dựa ' 'trên nồng độ\n' ' glucose và ceton máu, có thể khởi động với glucose tĩnh ' 'mạch nồng độ thấp\n' ' (5%)

\n' '
\n' '

Protein

\n' '
\n' '

100% ' 'nhu cầu theo\n' ' tuổi, ít nhất là 1,5 g/kg/ngày. Tuy nhiên, có thể giảm ' 'xuống 0,5 - 0,8\n' ' g/kg/ngày để đạt được tối đa trạng thái ' 'ketosis.

\n' '
\n' '

Lipid

\n' '
\n' '

Sử ' 'dụng nhũ dịch 20%,\n' ' tránh sử dụng nhũ dịch 10%.

\n' '

Bắt ' 'đầu: 1 -2\n' ' g/kg/ngày; tăng dần trong 7 ngày (dựa vào nồng độ ' 'triglyceride máu); tối đa:\n' ' 3 - 4 g/kg/ngày. Ưu tiên sử dụng nhũ dịch thế hệ 2 (chứa ' 'dầu đậu nành và MCT)\n' ' hoặc thay thế bằng nhũ dịch thế hệ 3 (chứa dầu ô-liu và ' 'dầu đậu nành). Nhũ\n' ' dịch lipid thế hệ 1 (100% dầu đậu nành) có thể có lợi tới ' 'quá trình sinh lý\n' ' nhưng tăng đáp ứng viêm. Nhũ dịch thế hệ 4 (có dầu cá) có ' 'tác dụng giảm viêm,\n' ' bảo vệ gan và làm giảm thời gian nằm viện nhưng có ít ' 'thành phần các axit béo\n' ' thiết yếu hơn và không đủ kinh nghiệm trong sử dụng dầu cá ' 'đơn độc nên không\n' ' sử dụng lipid 100% dầu cá trong chế độ keto tĩnh ' 'mạch.

\n' '

Lưu ' 'ý: Với trẻ dị ứng\n' ' trứng, đậu nành, dừa, cá, ô-liu, … không sử dụng các nhũ ' 'dịch lipid có chứa\n' ' các loại dầu này.

\n' '
\n' '

Tốc ' 'độ

\n' '
\n' '

Lipid\n' ' <\u20090,15\u2009g/kg/giờ. Lipid cần truyền ít nhất 12 ' 'giờ để tránh hội chứng quá\n' ' tải lipid.

\n' '

A-xít ' 'amin\n' ' <\u20090,1\u2009g/kg/giờ

\n' '

Glucose\n' ' <\u20090,12\u2009g/kg/giờ

\n' '
\n' '

Carnitin

\n' '
\n' '

50mg/kg, ' 'tối đa\n' ' 1000mg/ngày

\n' '
\n' '

Vi ' 'chất

\n' '
\n' '

Theo ' 'nhu cầu theo lứa\n' ' tuổi. Liều tham khảo:

\n' '

' 'Junimin ' '1 ml/kg hoặc\n' ' tracutil 0,1 ml/kg

\n' '

' 'Cernevit ' '1 ml cho trẻ\n' ' dưới 2,5 kg và 2 ml cho trẻ từ 2,5 kg

\n' '
\n' '\n' '

Ghi ' 'chú: * Đối ' 'với những trẻ trong\n' 'tình trạng bệnh nặng, nhu cầu năng lượng đường tĩnh mạch ' 'được tính theo từng\n' 'giai đoạn (Bảng 12)

\n' '\n' '

Bảng\n' '11. Nhu cầu năng lượng theo đường tĩnh mạch theo
\n' 'ESPGHAN/ESPEN/ESPR 2018 (kcal/kg/ngày)

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

Pha\n' ' cấp

\n' '
\n' '

Pha\n' ' ổn định

\n' '
\n' '

Pha\n' ' phục hồi

\n' '
\n' '

Đẻ ' 'non

\n' '
\n' '

45\n' ' - 55

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

90\n' ' - 120

\n' '
\n' '

0 ' '- ' '1 tháng

\n' '
\n' '

45\n' ' - 50

\n' '
\n' '

60\n' ' - 65

\n' '
\n' '

75\n' ' - 85

\n' '
\n' '

1 ' '- ' '7 tháng

\n' '
\n' '

40\n' ' - 45

\n' '
\n' '

55\n' ' - 60

\n' '
\n' '

65\n' ' - 75

\n' '
\n' '

7 ' '- ' '12 tháng

\n' '
\n' '

30\n' ' - 40

\n' '
\n' '

40\n' ' - 55

\n' '
\n' '

55\n' ' - 65

\n' '
\n' '

12 ' '- ' '18 tháng

\n' '
\n' '

20\n' ' - 30

\n' '
\n' '

25\n' ' - 40

\n' '
\n' '

30\n' ' - 55

\n' '
\n' '

Pha ' 'cấp: pha hồi sức\n' ' khi trẻ cần các phương tiện hỗ trợ sự sống (an thần, thở ' 'máy, vận mạch, hồi\n' ' sức dịch, …)

\n' '

Pha ' 'ổn định: khi trẻ\n' ' ổn định huyết động hoặc có thể bắt đầu cai các phương tiện ' 'hỗ trợ sự sống.

\n' '

Pha ' 'hồi phục: trẻ có\n' ' khả năng vận động

\n' '
\n' '\n' '

** ' 'Carbohydrate

\n' '\n' '

- ' 'Loại bỏ các nguồn\n' 'carbohydrate từ thuốc bằng cách chuyển dạng si-rô sang viên ' 'nén, hoặc thay dung\n' 'môi glucose thành natriclorua.

\n' '\n' '

- ' 'Các nhũ dịch lipid\n' 'có chứa các carbohydrate như glycerol và alcohol có khả năng ' 'sinh năng lượng,\n' 'vì vậy cần tính vào tỷ lệ keto (glycerol 2,4 kcal/g; alcohol ' '(ethanol) 7\n' 'kcal/g, mannitol 1,6 kcal/g).

\n' '\n' '

- ' 'Một số thuốc kháng\n' 'động kinh có chứa carbohydrate và alcohol (Bảng ' '12)

\n' '\n' '

● ' 'Một số tác dụng\n' 'không mong muốn và cách xử trí

\n' '\n' '

- ' 'Rối loạn lipid máu

\n' '\n' '

Bảng\n' '12: Hướng dẫn xử trí rối loạn lipid máu

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Nồng\n' ' độ triglyceride

\n' '
\n' '

Xử ' 'trí

\n' '
\n' '

> ' '2,3 mmol/l

\n' '
\n' '

Thêm ' 'carnitin 50mg/kg\n' ' (tối đa 1000mg/ngày)

\n' '
\n' '

>\u2009' '5,65\u2009mmol/l

\n' '
\n' '

Giảm ' 'liều lipid

\n' '
\n' '

>\u2009' '11,3\u2009mmol/l

\n' '
\n' '

Dừng ' 'chế độ keto tĩnh\n' ' mạch

\n' '
\n' '\n' '

- ' 'Độc tố gan: sỏi mật,\n' 'ứ mật và gan nhiễm mỡ

\n' '\n' '

Cần ' 'giảm liều lipid\n' 'tĩnh mạch khi Billirubin trực tiếp >\u200934,2 µmol/l, ' 'AST/ALT/GGT > 1,5 lần\n' 'giới hạn trên. Khởi động nuôi dưỡng đường tiêu hoá càng sớm ' 'càng tốt.

\n' '\n' '

- ' 'Toan chuyển hoá: tăng\n' 'nguy cơ giảm bicarbonate trong máu, toan chuyển hoá và sỏi ' 'thận

\n' '\n' '

Đối ' 'với trẻ có CO2 ' '<\u2009' '16\u2009mmol/l, bổ sung\n' 'bicarbonat để duy trì HCO3 máu\u2009' '>\u200917\u2009mmol/l.\n' 'Cụ thể:

\n' '\n' '

- ' 'HCO3 ' 'máu\u2009' '=\u200916\u2009mmol/l, bổ\n' 'sung bicarbonat 1\u2009mEq/kg/ngày

\n' '\n' '

- ' 'HCO3 ' 'máu\u2009' '=\u200913 -15\u2009mmol/l, bổ\n' 'sung bicarbonat 2\u2009mEq/kg/ngày

\n' '\n' '

- ' 'HCO3 ' 'máu\u2009' '=\u2009<\u200912\u2009mmol/l,\n' 'bổ sung bicarbonat 3 mEq/kg/ngày

\n' '\n' '

- ' 'Hạ đường máu

\n' '\n' '

Tiêm ' '2ml/kg dextrose\n' '10% nếu glucose huyết thanh < 54 mg/dl (3 mmol/l), sau đó ' 'kiểm tra sau mỗi\n' '15 phút cho đến khi glucose > 70 mg/dl (3,8 ' 'mmol/l)

\n' '\n' '

- ' 'Hội chứng propofol\n' '(PRIS - Propofol related infusion ' 'syndrome)

\n' '\n' '

- ' 'Hội chứng xuất hiện ở\n' 'người bệnh nặng đang điều trị bằng propofol liều cao (> ' '5/kg/h) hoặc kéo dài\n' '(trong >48h); chẩn đoán bởi một hoặc nhiều tình trạng ' 'sau: toan chuyển hóa,\n' 'tiêu cơ vân, hoặc thay đổi ECG không giải thích được; có ' 'hoặc không có tổn\n' 'thương thận cấp, tăng kali máu, rối loạn lipid máu, suy tim, ' 'sốt, men gan tăng\n' 'cao, hoặc tăng lactat.

\n' '\n' '

- ' 'Các triệu chứng chính:\n' 'Toan chuyển hoá, biến đổi điện tâm đồ, tiêu cơ vân. Đặc điểm ' 'thứ phát: tổn\n' 'thương thận cấp, tăng kali (thường gặp ở người lớn) và tăng ' 'lipid máu, suy tim,\n' 'sốt, tăng men gan và tăng lactat (thường gặp ở trẻ em). Sốt, ' 'gan to làm tăng\n' 'nguy cơ tử vong ở trẻ em. Sốt, tăng kali, hạ huyết áp, thay ' 'đổi điện tâm đồ,\n' 'đột quỵ não, tốc độ truyền > 5 mg/kg/h, thời gian ' 'truyền> 48 giờ, liều\n' 'tích luỹ > 240 mg/kg làm tăng nguy cơ tử vong ở người ' 'lớn.

\n' '\n' '

- ' 'Điều trị: Chưa có một\n' 'hướng dẫn nào cho việc điều trị hội chứng propofol và cũng ' 'không có thuốc điều\n' 'trị đặc hiệu. Các xử trí hiện nay là dừng thuốc propofol, ' 'điều trị các triệu\n' 'chứng lâm sàng liên quan: biến đổi nhịp tim, tăng K máu, ' 'tiêu cơ vân,…

\n' '\n' '

- ' 'Hội chứng quá tải\n' 'lipid (FOS - Fat Overload Syndrome)

\n' '\n' '

- ' 'Hội chứng quá tải lipid\n' 'do tốc độ truyền lipid cao hơn tốc độ khuyến cáo (cao hơn ' '0,15\u2009g/kg/giờ).

\n' '\n' '

- ' 'Triệu chứng bao gồm:\n' 'sốt, tim đập nhanh, khó thở, suy hô hấp, viêm tuỵ cấp, tổn ' 'thương gan lách to,\n' 'tăng men gan, tăng bilirubin, giảm tiểu cầu, rối loạn đông ' 'máu,…), giảm huyết\n' 'sắc tố.

\n' '\n' '

- ' 'Điều trị: Hiện tại\n' 'chưa có hướng dẫn điều trị cụ thể. Các phương pháp điều trị ' 'được đưa ra bao\n' 'gồm: dừng truyền lipid; hỗ trợ các chức năng sống: tiêu hoá, ' 'hô hấp, huyết học,\n' 'chuyển đổi huyết tương.

\n' '\n' '

● ' 'Theo dõi các biến\n' 'chứng nuôi dưỡng tĩnh mạch

\n' '\n' '

Bác ' 'sĩ thần kinh và\n' 'dinh dưỡng sẽ quyết định các xét nghiệm theo dõi các biến ' 'chứng và có thể thay\n' 'đổi theo từng người bệnh, trang thiết bị tại cơ sở, tham ' 'khảo Bảng 15.

\n' '\n' '

Bảng\n' '13: Theo dõi biến chứng nuôi dưỡng chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton tĩnh mạch

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

<\n' ' 1 tuổi

\n' '
\n' '

>\n' ' 1 tuổi

\n' '
\n' '

Chưa\n' ' ổn định

\n' '
\n' '

Ổn\n' ' định lâm sàng

\n' '
\n' '

Chưa\n' ' ổn định

\n' '
\n' '

Ổn\n' ' định lâm sàng

\n' '
\n' '

Nhân ' 'trắc

\n' '
\n' '

Cân\n' ' nặng

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

2\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Chiều\n' ' cao

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

2\n' ' tuần/ lần

\n' '
\n' '

3\n' ' tháng/lần

\n' '
\n' '

Vòng\n' ' đầu

\n' '
\n' '

1\n' ' tuần 2 lần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

Lượng ' 'ăn vào

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Tình ' 'trạng co giật

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Xét ' 'nghiệm máu

\n' '
\n' '

Khí\n' ' máu

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

2-3\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

2\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

Công\n' ' thức máu

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Điện\n' ' giải đồ, canxi, magie, phốtpho

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

2-3\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

2\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

Albumin

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

2\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Glucose

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 4h

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 6-12 h

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 6h

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 8-12h

\n' '
\n' '

Billirubin\n' ' toàn phần/ trực tiếp

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

2\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

AST,\n' ' ALT, ALP

\n' '
\n' '

2\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

2\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Amylase/lipase

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Ure/\n' ' Creatinine

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

2\n' ' lần/tuần

\n' '
\n' '

Beta\n' ' - hydroxybutyrate

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Carnitine\n' ' free/total

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 6 tháng

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 6 tháng

\n' '
\n' '

Bộ\n' ' lipid

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày, sau khi dừng truyền lipid 4 giờ

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày, sau khi dừng truyền lipid 4 giờ

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Ferritin

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Vitamin\n' ' D

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Kẽm

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng

\n' '
\n' '

Nước ' 'tiểu

\n' '
\n' '

Natri,\n' ' kali, áp lực thẩm thấu

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Tỉ\n' ' lệ canxi/ creatin

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tuần

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' tháng

\n' '
\n' '

ceton\n' ' niệu

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 2 ngày

\n' '
\n' '

Hàng\n' ' ngày

\n' '
\n' '

Mỗi\n' ' 2 ngày

\n' '
\n' '\n' '

Việc ' 'chỉ định xét\n' 'nghiệm tùy thuộc vào từng trẻ và diễn biến của ' 'trẻ.

\n' '\n' '

5. ' 'Hướng dẫn xây dựng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho trẻ nhỏ

\n' '\n' '

● ' 'Nguyên tắc xây\n' 'dựng thực đơn

\n' '\n' '

- ' 'Trẻ sơ sinh: Trước\n' 'đây, chế độ dinh dưỡng sinh ceton hiếm khi được sử dụng cho ' 'trẻ sơ sinh, đặc\n' 'biệt trẻ sinh non do lo ngại những tác dụng không mong muốn. ' 'Gần đây, tính an\n' 'toàn và hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton trên nhóm ' 'trẻ sơ sinh và trẻ\n' 'đẻ non đã được một số báo cáo khoa học xác nhận. Loại hình ' 'chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton sử dụng là công thức keto dạng thực phẩm dùng cho ' 'chế độ ăn đặc biệt\n' 'hoặc thực phẩm dinh dưỡng y học hoặc công thức keto kết hợp ' 'với sữa mẹ. Tuy\n' 'nhiên, các tài liệu khoa học này là các báo cáo ca bệnh, ' 'chưa có hướng dẫn cụ\n' 'thể. Đồng thời với sự thiếu kinh nghiệm trong thực tế, Hướng ' 'dẫn này chưa đưa\n' 'ra những hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho nhóm ' 'trẻ sơ sinh và non\n' 'tháng.

\n' '\n' '

- ' 'Ngoài sơ sinh: Tiến\n' 'hành xây dựng thực đơn theo nhóm tỉ lệ

\n' '\n' '

- ' 'Bước 1: Tính nhu cầu\n' 'năng lượng cho trẻ, nhu cầu protein cho trẻ

\n' '\n' '

- ' 'Bước 2: Tính số đơn\n' 'vị thực phẩm mỗi ngày.

\n' '\n' '

- ' 'Bước 3: Tính số g G\n' '(Glucid), L (Lipid), P (Protid) mỗi ngày

\n' '\n' '

- ' 'Bước 4: Xây dựng thực\n' 'đơn chi tiết

\n' '\n' '

- ' 'Ví dụ: Xây dựng chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton cổ điển tỷ lệ 4:1 với mức năng ' 'lượng 2000 kcal.

\n' '\n' '

- ' 'Keto 4:1 tức là tỉ lệ\n' 'L/ (G+P) (đơn vị g) là 4:1

\n' '\n' '

- ' 'Lập 1 đơn vị thực\n' 'phẩm có 4 gam Lipid, 1 gam (Carbohydrate+Protein). Mỗi đơn ' 'vị có 40 kcal

\n' '\n' '

- ' 'Trẻ cần 2000: 40 = 50\n' 'đơn vị thực phẩm, trong đó

\n' '\n' '

○ ' 'Lipid: 50 x 4 = 200g

\n' '\n' '

○ ' 'Protein: 30 g

\n' '\n' '

○ ' 'Glucid: 20 g (có thể\n' 'thay đổi lượng protein và glucid để đảm bảo đủ protein và ' 'tổng G + P là 50g)

\n' '\n' '

○ ' 'Về các thực phẩm nên\n' 'lựa chọn, cần sử dụng các thực phẩm phù hợp với người Việt ' 'Nam, nhiều lipid và\n' 'ít carbohydrate: ngũ cốc (bánh phở, bánh đúc, gạo, bún nưa, ' 'gạo nưa,…); thịt,\n' 'cá (đuôi lợn, thịt chân giò, thịt ba chỉ, thịt chim bồ câu ' 'ra ràng, lươn,…);\n' 'rau quả (dưa chuột, xà lách, quả bơ,…); dầu mỡ, phô mai, xốt ' 'mayonnaise,…

\n' '\n' '

○ ' 'Lưu ý, để đảm bảo\n' 'đúng tỉ lệ trong chế độ ăn, cần thay thế các chế phẩm thuốc, ' 'vitamin và vi\n' 'khoáng có tá dược hoặc dung môi là carbohydrate bằng các chế ' 'phẩm khác không có\n' 'đường (dạng viên nén, viên nhộng, …).

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ keto qua đường\n' 'sonde dạ dày: Nguyên tắc xây dựng tương tự chế độ ăn đường ' 'miệng và được chế\n' 'biến dưới dạng lỏng

\n' '\n' '

Bảng ' '14. Thực đơn tham\n' 'khảo (Năng lượng 2000-2100 kcal/ngày, các tỷ lệ keto) ' '(Lưu ' 'ý, thực đơn điều\n' 'trị phải được tiến hành dưới sự giám sát của bác sĩ thần ' 'kinh và dinh dưỡng)

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

\xa0

\n" '
\n' '

1:1

\n' '
\n' '

1:1

\n' '
\n' '

2:1

\n' '
\n' '

3:1

\n' '
\n' '

4:1

\n' '
\n' '

Năng lượng/protein\xa0 " '(kcal/g)

\n' '
\n' '

2064/46

\n' '
\n' '

2083/49

\n' '
\n' '

2047/43

\n' '
\n' '

2036/44

\n' '
\n' '

2094/35

\n' '
\n' '

Công thức keto tỉ lệ " '4:1

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

250

\n' '
\n' '

250

\n' '
\n' '

300

\n' '
\n' '

250

\n' '
\n' '

Cơm nưa (g)

\n" '
\n' '

150

\n' '
\n' '

100

\n' '
\n' '

150

\n' '
\n' '

200

\n' '
\n' '

150

\n' '
\n' '

Cơm gạo tẻ máy (g)

\n" '
\n' '

95

\n' '
\n' '

85

\n' '
\n' '

30

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

Phở nưa (g)

\n" '
\n' '

0

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

50

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

Bánh mỳ (g)

\n" '
\n' '

40

\n' '
\n' '

40

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

Thịt, cá nhiều mỡ (g)

\n" '
\n' '

200

\n' '
\n' '

180

\n' '
\n' '

180

\n' '
\n' '

200

\n' '
\n' '

150

\n' '
\n' '

Rau (g)

\n" '
\n' '

100

\n' '
\n' '

100

\n' '
\n' '

100

\n' '
\n' '

100

\n' '
\n' '

100

\n' '
\n' '

Hoa quả ít ngọt (g) (Roi, ổi, dưa " 'chuột….)

\n' '
\n' '

200

\n' '
\n' '

200

\n' '
\n' '

150

\n' '
\n' '

60

\n' '
\n' '

35

\n' '
\n' '

Quả bơ (g)

\n" '
\n' '

60

\n' '
\n' '

30

\n' '
\n' '

60

\n' '
\n' '

25

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

Sốt Mayonnaise (g)

\n" '
\n' '

50

\n' '
\n' '

0

\n' '
\n' '

30

\n' '
\n' '

30

\n' '
\n' '

50

\n' '
\n' '

Dầu ăn (ml)

\n" '
\n' '

30

\n' '
\n' '

30

\n' '
\n' '

40

\n' '
\n' '

40

\n' '
\n' '

65

\n' '
\n' '

MCT (g)

\n" '
\n' '

10

\n' '
\n' '

10

\n' '
\n' '

20

\n' '
\n' '

20

\n' '
\n' '

20

\n' '
\n' '

Cách ' 'chia bữa ăn thực\n' ' đơn keto 1:1, không có công thức keto

\n' '
\n' '

Bữa ' 'sáng

\n' '
\n' '

Bánh ' 'mì kẹp thịt\n' ' (Bánh mỳ 40 g, thịt 50 g, dầu ăn 5ml, mayonnaise 10g, rau ' '20 g)

\n' '
\n' '

Bữa ' 'phụ sáng

\n' '
\n' '

Salad ' '(Hoa quả 100 g,\n' ' Xốt 20 g, dầu ăn 5ml)

\n' '
\n' '

Bữa ' 'trưa

\n' '
\n' '

Cơm ' 'gạo tẻ 95 g, thịt\n' ' cá 75g, rau củ 40g, 1 ml dầu ăn, 5g MCT Bơ: 60 ' 'g

\n' '
\n' '

Bữa ' 'phụ chiều

\n' '
\n' '

Salad ' '(Hoa quả 100 g,\n' ' Xốt 20 g, dầu ăn 5ml)

\n' '
\n' '

Bữa ' 'tối

\n' '
\n' '

Cơm ' 'nưa 150 g, thịt\n' ' cá 75g, rau củ 40g, 20 ml dầu, 5g MCT

\n' '
\n' '

Cách ' 'chia bữa ăn thực\n' ' đơn keto 1:1, có sử dụng công thức keto

\n' '
\n' '

Bữa ' 'sáng

\n' '
\n' '

Bánh ' 'mì kẹp thịt\n' ' (Bánh mỳ 40 g, thịt 50 g, rau 20 g)

\n' '
\n' '

Bữa ' 'trưa

\n' '
\n' '

Cơm ' 'gạo tẻ 85 g, thịt\n' ' cá 65g, rau củ 40g, 15 ml dầu, 5g MCT Bơ: 30 g

\n' '
\n' '

Bữa ' 'phụ chiều

\n' '
\n' '

Salad ' '(Hoa quả 150 g,\n' ' Xốt 15 g)

\n' '
\n' '

Bữa ' 'tối

\n' '
\n' '

Cơm ' 'nưa 100 g, thịt\n' ' cá 65g, rau củ 40g, 15 ml dầu, 5g MCT Tráng miệng: hoa quả ' '50 g

\n' '
\n' '

Bữa ' 'phụ tối

\n' '
\n' '

Công ' 'thức keto tỉ lệ\n' ' 4:1: 250ml

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

PHẦN III. KHUYẾN NGHỊ VỀ ' 'CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH\n' 'CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở NGƯỜI TRƯỞNG ' 'THÀNH

\n' '\n' '

1.\n' 'Giới thiệu

\n' '\n' '

- ' 'Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton là một phương pháp dinh dưỡng đã được chứng minh ' 'là có hiệu quả giảm\n' 'tần số cơn trong điều trị một số hội chứng động kinh ở trẻ ' 'nhũ nhi, trẻ nhỏ.\n' 'Gần đây, chế độ dinh dưỡng sinh ceton cũng được nghiên cứu ' 'và áp dụng cho người\n' 'lớn mắc động kinh kháng thuốc như một liệu pháp kết ' 'hợp.

\n' '\n' '

- ' 'Các nghiên cứu cho\n' 'thấy giảm ≥50% cơn co giật ở 22 - 70% với chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton cổ điển\n' 'và 12 - 67% với MAD; một số người bệnh hoàn toàn hết ' 'cơn.

\n' '\n' '

2.\n' 'Chỉ định

\n' '\n' '

Chế ' 'độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton được chỉ định cho người trưởng thành mắc động kinh ' 'trong các trường hợp\n' 'sau:

\n' '\n' '

- ' 'Động kinh kháng\n' 'thuốc: (theo định nghĩa của ILAE, đã nêu trong phần đầu của ' 'hướng dẫn).

\n' '\n' '

- ' 'Hội chứng động kinh\n' 'đặc biệt: Một số hội chứng động kinh đã được chẩn đoán từ ' 'thời kỳ trước tuổi\n' 'trưởng thành, vẫn tiếp tục được áp dụng chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton hoặc cần\n' 'bổ sung thêm chế độ ăn sinh keto.

\n' '\n' '

- ' 'Trạng thái động kinh\n' 'siêu kháng thuốc (super refractory status epilepticus): chế ' 'độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton có thể được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ trong ' 'điều trị trạng thái\n' 'động kinh kéo dài, siêu kháng trị ở người trưởng ' 'thành.

\n' '\n' '

- ' 'Động kinh do căn\n' 'nguyên tự miễn: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể tăng ' 'cường chức năng ty\n' 'thể, giảm stress oxy hóa và viêm - có ích trong các trường ' 'hợp động kinh liên\n' 'quan đến tự miễn.

\n' '\n' '

3.\n' 'Chống chỉ định

\n' '\n' '

● ' 'Chống chỉ định\n' 'tuyệt đối

\n' '\n' '

- ' 'Rối loạn chuyển hóa\n' 'chất béo bẩm sinh: Như thiếu hụt carnitine, rối loạn β- ' 'oxidation, thiếu hụt\n' 'pyruvate carboxylase. Các rối loạn này đã được trình bày ' 'trong hướng dẫn dành\n' 'cho trẻ em. Đối với người trưởng thành việc áp dụng cũng cần ' 'tuân thủ theo các\n' 'chống chỉ định như ở trẻ em.

\n' '\n' '

- ' 'Porphyria cấp tính:\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể kích hoạt cơn porphyria ' 'cấp tính do giảm\n' 'carbohydrate.

\n' '\n' '

● ' 'Chống chỉ định\n' 'tương đối

\n' '\n' '

- ' 'Bệnh lý gan hoặc thận\n' 'nặng: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng gánh nặng ' 'chuyển hóa lên gan\n' 'và thận.

\n' '\n' '

- ' 'Tăng lipid máu nặng:\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng cholesterol và ' 'triglyceride, cần\n' 'thận trọng ở người bệnh có rối loạn lipid máu.

\n' '\n' '

- ' 'Loãng xương hoặc nguy\n' 'cơ loãng xương: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể ảnh ' 'hưởng đến mật độ xương,\n' 'đặc biệt là ở người lớn tuổi.

\n' '\n' '

- ' 'Tiền sử sỏi thận: chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng nguy cơ hình thành ' 'sỏi thận.

\n' '\n' '

- ' 'Phụ nữ mang thai hoặc\n' 'cho con bú: chế độ dinh dưỡng sinh ceton không được khuyến ' 'cáo trong thai kỳ và\n' 'thời kỳ cho con bú do thiếu dữ liệu an toàn.

\n' '\n' '

4.\n' 'Tác dụng phụ:

\n' '\n' '

Chế ' 'độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton có thể có những tác dụng phụ tiềm ẩn, thường gặp nhất ' 'là tác dụng phụ ở\n' 'đường tiêu hóa, giảm cân và tăng lipid tạm thời ở người ' 'trưởng thành.

\n' '\n' '

- ' 'Các tác dụng phụ ở\n' 'đường tiêu hóa bao gồm táo bón, tiêu chảy và nôn mửa, thường ' 'nhẹ và cải thiện\n' 'theo thời gian khi có sự hỗ trợ của chuyên gia dinh ' 'dưỡng.

\n' '\n' '

- ' 'Giảm cân có thể là\n' 'một tác dụng tích cực mong muốn ở những người bệnh thừa cân, ' 'nhưng đối với\n' 'những người muốn duy trì hoặc tăng cân, có thể điều chỉnh ' 'mức năng lượng nạp\n' 'vào.

\n' '\n' '

- ' 'Tăng lipid huyết\n' 'thanh, tuy nhiên, đã có nghiên cứu cho thấy lipied huyết ' 'tăng sẽ bình thường\n' 'khi tiếp tục chế độ dinh dưỡng sinh ceton (sau 1 năm) hoặc ' 'sau khi ngừng chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton.

\n' '\n' '

- ' 'Các tác dụng phụ tiềm\n' 'ẩn khác: thiếu hụt vitamin và khoáng chất thứ phát do hạn ' 'chế carbohydrate, bao\n' 'gồm loãng xương.

\n' '\n' '

5.\n' 'Một số điều cần lưu ý:

\n' '\n' '

- ' 'Trước khi bắt đầu chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton ở người trưởng thành, cần đánh giá ' 'dinh dưỡng cơ bản,\n' 'tình trạng sẵn có của thực phẩm, sở thích, dị ứng và không ' 'dung nạp.

\n' '\n' '

- ' 'Xét nghiệm bắc buộc\n' 'bao gồm chuyển hóa cơ bản, lipid lúc đói, công thức máu toàn ' 'phần, chức năng\n' 'gan và mức vitamin D.

\n' '\n' '

- ' 'Xét nghiệm theo dõi\n' 'bao gồm phân tích nước tiểu, canxi và creatinin trong nước ' 'tiểu và nồng độ\n' 'carnitine tự do, kẽm huyết thanh (nếu có thể), nồng độ thuốc ' 'chống động kinh\n' '(nếu có thể).

\n' '\n' '

- ' 'Nguy cơ sỏi thận cao\n' 'hơn khi chế độ dinh dưỡng sinh ceton được kết hợp với ' 'zonisamide hoặc\n' 'topiramate.

\n' '\n' '

- ' 'Nên tổ chức một buổi\n' 'hướng dẫn cho người bệnh, gia đình và người chăm sóc các ' 'nguyên tắc của liệu\n' 'pháp, các biện pháp tuân thủ, khuyến cáo về nước uống và ' 'thực phẩm bổ sung, các\n' 'tác dụng phụ tiềm ẩn và các công thức/thực đơn.

\n' '\n' '

6. ' 'Tóm lại

\n' '\n' '

Chế ' 'độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton cung cấp một phương pháp bổ sung ngày càng cần thiết ' 'để kiểm soát cơn ở\n' 'người bệnh động kinh kháng thuốc. Các nghiên cứu ghi nhận ' 'tính khả thi, khả\n' 'năng dung nạp và hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton ở ' 'người trưởng\n' 'thành, mặc dù vẫn cần có các thử nghiệm đối chứng ngẫu ' 'nhiên. Các biến chứng\n' 'tiềm ẩn và tác dụng phụ của liệu pháp ăn kiêng thường có thể ' 'phòng ngừa và kiểm\n' 'soát được, tuy nhiên cần có các chiến lược để cải thiện việc ' 'tuân thủ. Việc áp\n' 'dụng cần được cân nhắc kỹ lưỡng về chỉ định và chống chỉ ' 'định, và phải được\n' 'thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của đội ngũ y tế chuyên ' 'môn, bao gồm bác sĩ\n' 'chuyên khoa thần kinh và chuyên gia dinh dưỡng.

\n' '\n' '

7. ' 'Đánh giá tình trạng\n' 'dinh dưỡng và các vấn đề liên quan.

\n' '\n' '

Đánh ' 'giá đúng tình trạng\n' 'dinh dưỡng, các vấn đề dinh dưỡng liên quan đến bệnh chuyển ' 'hóa (nếu có), giúp\n' 'xác định nhu cầu và cung cấp dinh dưỡng đầy đủ.

\n' '\n' '

● ' 'Đối với người bệnh\n' 'ngoại trú:

\n' '\n' '

- ' 'Đánh giá cân nặng,\n' 'chiều cao và giá trị BMI. Có thể dùng kỹ thuật đánh giá và ' 'phân tích thành phần\n' 'cơ thể nếu cần.

\n' '\n' '

- ' 'Sàng lọc yếu tố nguy\n' 'cơ dinh dưỡng theo quy định của Bộ Y tế (Mã DD01-Phụ lục 1- ' 'Thông tư\n' '32/2023/TT-BYT).

\n' '\n' '

- ' 'Khai thác và điều tra\n' 'khẩu phần ăn, thói quen ăn uống và tiền sử dị ứng thức ăn ' 'nếu có.

\n' '\n' '

- ' 'Đánh giá tình trạng\n' 'chuyển hóa khi người bệnh có mắc bệnh kèm nhưng không có ' 'chống chỉ định với chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton bằng lâm sàng và xét nghiệm sinh ' 'hóa máu.

\n' '\n' '

- ' 'Nhu cầu dinh dưỡng:

\n' '\n' '

○ ' 'Năng lượng: Theo\n' 'khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng 25 - 30kcal/kg/ngày nếu tình ' 'trạng dinh dưỡng\n' 'bình thường; hoặc <25kcal/kg/ngày nếu thừa cân, béo ' 'phì.

\n' '\n' '

○ ' 'Protein: trung bình\n' '0,8 - 1,0g/kg/ngày. Nếu có suy dinh dưỡng và không có chống ' 'chỉ định cho chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton, 1,2 - 1,3g/kg/ngày.

\n' '\n' '

○ ' 'Lipid và\n' 'carbohydrate: Tỉ lệ % tổng năng lượng phụ thuộc vào chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton được chọn hoặc tùy thuộc bệnh lý nền, như người bình ' 'thường trong trường\n' 'hợp không có chỉ định dùng chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton.

\n' '\n' '

○ ' 'Phòng ngừa thiếu vi\n' 'chất dinh dưỡng như vitamin nhóm B, vitamin C, folate bằng ' 'cách bổ sung đa sinh\n' 'tố loại không đường, liều cơ bản; vitamin D, khoáng chất như ' 'canxi, magie,\n' 'phốtpho….

\n' '\n' '

○ ' 'Có thể bổ sung chất\n' 'xơ tan loại không đường (sugar free prebiotic…) nếu táo ' 'bón.

\n' '\n' '

○ ' 'Uống đủ nước.

\n' '\n' '

● ' 'Đối với người bệnh\n' 'nội trú:

\n' '\n' '

- ' 'Sàng lọc nguy cơ suy\n' 'dinh dưỡng, đánh giá tình trạng dinh dưỡng theo quy định Mã ' 'DD03- Phụ lục 1-\n' 'Thông tư 32/2023/TT-BYT)

\n' '\n' '

- ' 'Đánh giá dinh dưỡng\n' 'chuyên sâu bằng kỹ thuật dinh dưỡng lâm sàng nếu ' 'cần.

\n' '\n' '

- ' 'Đánh giá và nhận định\n' 'tình trạng bệnh lý chính, bệnh lý kèm.

\n' '\n' '

- ' 'Đánh giá khả năng tự\n' 'ăn uống, khả năng dung nạp thức ăn, chức năng tiêu hóa và ' 'lựa chọn phương pháp\n' 'dinh dưỡng phù hợp.

\n' '\n' '

- ' 'Nhu cầu dinh dưỡng:

\n' '\n' '

○ ' 'Năng lượng: 25 -\n' '30kcal/kg/ngày nếu tình trạng dinh dưỡng bình thường; hoặc ' '<25kcal/kg/ngày\n' 'nếu thừa cân, béo phì.

\n' '\n' '

○ ' 'Lipid và carbohydrate:\n' 'Tỉ lệ % tổng năng lượng phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton được chọn\n' 'hoặc tùy thuộc bệnh lý nền trong trường hợp không có chỉ ' 'định dùng chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton.

\n' '\n' '

○ ' 'Phòng ngừa thiếu vi\n' 'chất dinh dưỡng như vitamin nhóm B, vitamin C, folate bằng ' 'cách bổ sung đa sinh\n' 'tố loại không đường, liều cơ bản; khoáng chất như canxi, ' 'magie, phốtpho …

\n' '\n' '

○ ' 'Có thể bổ sung chất\n' 'xơ tan loại không đường (sugar free prebiotic…) nếu táo ' 'bón.

\n' '\n' '

○ ' 'Cung cấp đủ nước.

\n' '\n' '

○ ' 'Lưu ý tùy thuộc tình\n' 'trạng bệnh lý, tình trạng dinh dưỡng, đáp ứng điều trị của ' 'người bệnh, mà bác\n' 'sĩ chuyên khoa thần kinh cân nhắc việc có nên hay không áp ' 'dụng chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton cho người bệnh nằm viện, vì cho đến nay, ' 'vẫn chưa có đủ bằng\n' 'chứng, khuyến cáo rõ ràng trong việc lựa chọn đối tượng phù ' 'hợp để có thể áp\n' 'dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton hiệu quả trên người bệnh ' 'nội trú.

\n' '\n' '

8. ' 'Lựa chọn chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton phù hợp, tư vấn dinh dưỡng cho người ' 'bệnh.

\n' '\n' '

Bảng\n' '15: Các loại chế độ dinh dưỡng sinh ceton được phân ' 'loại

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Chế\n' ' độ dinh\n' ' dưỡng sinh ceton

\n' '
\n' '

Dưỡng\n' ' chất sinh năng lượng (% tổng năng ' 'lượng)

\n' '
\n' '

Tỉ\n' ' lệ sinh\n' ' keto (Ketogenic ratio)

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

Chất\n' ' béo (Fat)

\n' '
\n' '

Chất\n' ' đạm (Protein)

\n' '
\n' '

Tinh\n' ' bột đường (Carbohydrate)

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

Cổ\n' ' điển

\n' '
\n' '

80\n' ' - 90

\n' '
\n' '

6\n' ' - 8

\n' '
\n' '

2\n' ' - 4

\n' '
\n' '

4:1

\n' '
\n' '

Điều\n' ' chỉnh (MAD)

\n' '
\n' '

65

\n' '
\n' '

25

\n' '
\n' '

10

\n' '
\n' '

1:1

\n' '
\n' '

Chỉ\n' ' số đường huyết thấp (LGIT)

\n' '
\n' '

60

\n' '
\n' '

20\n' ' - 30

\n' '
\n' '

10

\n' '
\n' '

1:0,6

\n' '
\n' '

Chất\n' ' béo chuỗi trung bình (MCT)

\n' '
\n' '

30\n' ' - 60

\n' '
\n' '

10

\n' '
\n' '

15\n' ' - 19

\n' '
\n' '

1:1\n' ' hoặc 2:1

\n' '
\n' '\n' '

- ' 'Ở người bệnh ngoại\n' 'trú: việc lựa chọn chế độ ăn phù hợp không chỉ dựa vào tình ' 'trạng bệnh lý, tình\n' 'trạng dinh dưỡng, mà còn cần đánh giá thêm như sự hiểu biết, ' 'tuân thủ về dinh\n' 'dưỡng, lối sống và hoàn cảnh kinh tế - xã hội của người ' 'bệnh. Ví dụ có thể bắt\n' 'đầu bằng chế độ ít kiêng khem hơn như LGIT và có thể chuyển ' 'sang chế độ MAD;\n' 'tương tự nếu người bệnh đáp ứng tốt với chế độ ăn MAD, nhưng ' 'từng bị tác dụng\n' 'phụ với rối loạn tiêu hóa, sụt cân không chủ ý hoặc đang bị ' 'tác dụng phụ, thì\n' 'có thể xem xét chuyển sang chế độ khác phù hợp hơn. Chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton nên dùng tối thiểu 3 tháng để mới có thể đánh giá tính ' 'hiệu quả của nó.

\n' '\n' '

- ' 'Ở người bệnh nội trú:\n' 'Có thể bắt đầu bằng chế độ dinh dưỡng sinh ceton (3:1 hoặc ' '4:1, phụ thuộc nồng\n' 'độ ceton trong máu) với đủ năng lượng và điều chỉnh chế độ ' 'từ ngày 1 và trong 5\n' '- 7 ngày điều trị, để đạt mục tiêu tỉ lệ sinh ceton như mong ' 'muốn. Đồng thời\n' 'nên có kế hoạch cho chế độ dinh dưỡng sinh ceton khi người ' 'bệnh xuất viện,\n' 'thông thường sẽ là chế độ MCT với liều MCT từ ít đế tăng dần ' 'để phòng ngừa các\n' 'rối loạn tiêu hóa.

\n' '\n' '

9. ' 'Theo dõi và xử trí\n' 'tác dụng phụ

\n' '\n' '

Bảng\n' '16: Theo dõi và xử trí tác dụng phụ liên quan đến chế độ ' 'dinh dưỡng sinh ceton

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Tác\n' ' dụng\n' ' phụ

\n' '
\n' '

Theo\n' ' dõi

\n' '
\n' '

Phòng\n' ' ngừa

\n' '
\n' '

Xử\n' ' trí

\n' '
\n' '

0 ' '- 3 tháng

\n' '
\n' '

Hạ ' 'đường huyết (ĐH)\n' ' (<45mg/dL)

\n' '
\n' '

ĐH ' 'mao mạch

\n' '
\n' '

Tránh ' 'để thời gian\n' ' đói kéo dài giữa các bữa ăn trong ngày, đánh giá lại ' 'thường xuyên số lượng carbohydrate\n' ' và béo

\n' '
\n' '

Cho ' 'uống nửa ly nước\n' ' trái cây

\n' '
\n' '

Tăng ' 'ceton máu (>6-\n' ' 7mmol/L)

\n' '
\n' '

ceton ' 'mao mạch

\n' '
\n' '

Tránh ' 'để thời gian\n' ' đói kéo dài giữa các bữa ăn trong ngày, đánh giá lại ' 'thường xuyên số lượng carbohydrate\n' ' và béo

\n' '
\n' '

Cho ' 'uống nửa ly nước\n' ' trái cây

\n' '
\n' '

3 ' '- 12 tháng

\n' '
\n' '

Táo ' 'bón

\n' '
\n' '

Đại ' 'tiện

\n' '
\n' '

Đảm ' 'bảo đủ nước và\n' ' chất xơ

\n' '
\n' '

Dầu ' 'chứa khoáng (mineral\n' ' oil), glycerine

\n' '
\n' '

Trào ' 'ngược dạ dày\n' ' thực quản

\n' '
\n' '

Triệu ' 'chứng đặc hiệu

\n' '
\n' '

Điều ' 'chỉnh thói quen\n' ' chống trào ngược thích hợp

\n' '
\n' '

Thuốc ' 'tăng nhu động\n' ' (prokinetic) và kháng acid dạ dày

\n' '
\n' '

Thiếu ' 'hụt khoáng chất\n' ' và vtamin

\n' '
\n' '

Xét ' 'nghiệm máu

\n' '
\n' '

Bổ ' 'sung đa khoáng và vitamin

\n' '
\n' '

Bổ ' 'sung theo kết quả\n' ' xét nghiệm

\n' '
\n' '

Tăng ' 'lipid máu

\n' '
\n' '

Xét ' 'nghiệm máu

\n' '
\n' '

Ưu ' 'tiên béo nguồn gốc\n' ' thực vật

\n' '
\n' '

Thay ' 'thế béo bão hòa sang\n' ' béo không bão hòa nhiều nối đôi, như acid béo omega 3, ' 'giảm tỉ lệ sinh ceton

\n' '
\n' '

Sỏi ' 'thận

\n' '
\n' '

Giảm ' 'bài tiết nước\n' ' tiểu, triệu chứng đặc hiệu Siêu âm bụng

\n' '
\n' '

Đảm ' 'bảo đủ nước và kali\n' ' citrate

\n' '
\n' '

Điều ' 'trị phù hợp

\n' '
\n' '

>12 ' 'tháng

\n' '
\n' '

Bất ' 'thường chuyển hóa\n' ' xương

\n' '
\n' '

Theo ' 'dõi vitamin D\n' ' trong máu và mật độ xương

\n' '
\n' '

Vitamin ' 'D và canxi

\n' '
\n' '

Điều ' 'trị phù hợp

\n' '
\n' '\n' '

10.\n' 'Ngưng điều trị bằng chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton:

\n' '\n' '

Tối ' 'thiểu sau 3 tháng\n' 'dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, trừ khi xuất hiện bệnh lý ' 'cấp cứu, thì xem\n' 'xét ngưng dùng khi không hiệu quả, có nhiều tác dụng phụ, ' 'hoặc cần cải thiện\n' 'tình trạng dinh dưỡng.

\n' '\n' '

Tài\n' 'liệu tham khảo

\n' '\n' '

1. ' 'Fisher R.S., Acevedo\n' 'C., Arzimanoglou A., et al. (2014). ILAE official report: a ' 'practical clinical\n' 'definition of epilepsy. Epilepsia, 55(4), ' '475-482

\n' '\n' '

2. ' 'Robert S. Fisher, J.\n' 'Helen Cross, Jacqueline A. French, Norimichi Higurashi, ' 'Edouard Hirsch, Floor\n' 'E. Jansen, Lieven Lagae, Solomon L. Moshe, Jukka Peltola, ' 'Eliane Roulet Perez,\n' 'Ingrid E. Scheffer, and Sameer M. Zuberi. (2017). ' 'Operational classification of\n' 'seizure types by the International League Against Epilepsy: ' 'Position Paper of\n' 'the ILAE Commission for Classification and Terminology. ' 'Epilepsia, 58(4):522-530\n' 'Epilepsia, 58(4):522-530

\n' '\n' '

3. ' 'Wirrell E, Nabbout\n' 'R, Scheffer IE, Alsaadi T, Bogacz A, French JA, et al. ' '(2022). Methodology for\n' 'classification and definition of epilepsy syndromes with ' 'list of syndromes:\n' 'report of the ILAE Task Force on Nosology and Definitions. ' 'Epilepsia 2022; in\n' 'press.

\n' '\n' '

4. ' 'Angione K, Eschbach\n' 'K, Smith G, Joshi C, Demarest S. (2019). Genetic testing in ' 'a cohort of\n' 'patients with potential epilepsy with my- oclonic-atonic ' 'seizures. Epilepsy\n' 'Res. 2019; 150: 70-7.

\n' '\n' '

5. ' 'Riney K, Bogacz A,\n' 'Somerville E, Hirsch E, Nabbout R, Scheffer I. ' 'Classification and definition of\n' 'epilepsy syndromes with onset in adolescents, adults, and at ' 'a variable age:\n' 'position statement by the ILAE Task Force on Nosology and ' 'Definitions.\n' 'Epilepsia. In press.

\n' '\n' '

6. ' 'Bureau M, Genton P,\n' 'Dravet C, Antonio D-E, Guerrini R, Alberto TC. In: M Bureau, ' 'P Genton, C\n' 'Dravet, D-E Antonio, R Guerrini, TC Alberto, et al., ' 'editors. (2019). Epileptic\n' 'syndromes of infancy, childhood and adolescence. 6th ed. ' 'Montrouge, France:\n' 'John Libbey Euro- text; 2019.

\n' '\n' '

7. ' 'Juan C.\n' 'Reséndiz-Aparicio1, Jesús M. Padilla-Huicab, Iris E. ' 'Martínez-Juárez, (2019).\n' 'Clinical guideline: antiepileptic drugs of choice for ' 'epileptic syndromes and\n' 'epilepsies in pediatric patients, Revista Mexicana de ' 'Neurociencia (2019),\n' 'https://doi:10.24875/rmn. m19000028

\n' '\n' '

8. ' 'Pellock JM,\n' 'Arzimanoglou A, D’Cruz O, et al. (2017). Extrapolating ' 'evidence of\n' 'antiepileptic drug efficacy in adults to children ≥2 years ' 'of age with focal\n' 'seizures: the case for disease similarity. Epilepsia. ' '2017;58:1686-96

\n' '\n' '

9. ' 'Bassel W. Abou-Khalil,\n' 'Antiseizure Medications Update on 2022, Continuum (Minneap ' 'Minn) 2022;28(2,\n' 'epilep- sy):500-535, American Academy of ' 'Neurology.

\n' '\n' '

10. ' 'Scheffer IE,\n' 'Berkovic S, Capovilla G, et al. ILAE classification of the ' 'epilepsies: position\n' 'paper of the ILAE commission for clas- sification and ' 'terminology. Epilepsia.\n' '2017;58:512-21

\n' '\n' '

11. ' 'Go CY, Mackay MT,\n' 'Weiss SK, et al. Evidence-based guideline update: medical ' 'treatment of\n' 'infantile spasms.

\n' '\n' '

12. ' 'Report of the guideline\n' 'development subcommittee of the American academy of ' 'neurology and the practice\n' 'committee of the child neurology society. Neurology. 2012; ' '78:1974-80.

\n' '\n' '

13. ' 'Hancock EC, Cross\n' 'H. Treatment of Lennox-Gastaut syndrome. Copyright © 2013 ' 'the Cochrane\n' 'Collabora- tion. Hoboken: Publicado Por John, Wiley and ' 'Sons, Ltd.; 2013

\n' '\n' '

14. ' 'WHO. (2024). Fact\n' 'sheets - Malnutrition.

\n' '\n' '

15. ' 'Bullo MMH, Naveed\n' 'A, Bhutto AJ, et al. Nutritional Status of Epileptic ' 'Children in Rawalpindi,\n' 'Pakistan; A Cross-Sectional Study. Ann PIMS-Shaheed Zulfiqar ' 'Ali Bhutto Med\n' 'Univ. 2024;20(3):320-325.

\n' '\n' '

16. ' 'Bertoli S,\n' 'Cardinali S, Veggiotti P, Trentani C, Testolin G, Tagliabue ' 'A. Evaluation of\n' 'nutritional status in children with refractory epilepsy. ' 'Nutr J. 2006;5:14.\n' 'doi:10.1186/1475-2891-5-14

\n' '\n' '

17. ' 'Tokatly Latzer I,\n' 'Richmond TK, Zhang B, Pearl PL. Eating disorders occur at ' 'high rates in\n' 'adolescents with epilepsy and are associated with ' 'psychiatric comorbidities and\n' 'suicidality. Epilepsia. 2023;64(11):2982-2992. ' 'doi:10.1111/epi.17759

\n' '\n' '

18. ' 'Cosman F, de Beur\n' 'SJ, LeBoff MS, et al. Clinician’s Guide to Prevention and ' 'Treatment of\n' 'Osteoporosis. Osteoporos Int. 2014;25(10):2359-2381.\n' 'doi:10.1007/s00198-014-2794-2

\n' '\n' '

19. ' 'Sylvia\n' 'Escott-Stump, MA, RDN, LDN. Nutrition and Diagnosis Realead ' 'Care. Wolters Kluwer.

\n' '\n' '

20. ' 'Thowfeek S, Kaul N,\n' 'Nyulasi I, O’Brien TJ, Kwan P. Dietary intake and ' 'nutritional status of people\n' 'with epilepsy: A systematic review. Epilepsy Behav. ' '2023;140:109090.\n' 'doi:10.1016/j.yebeh.2023.109090

\n' '\n' '

21. ' 'Crepin S, Godet B,\n' 'Chassain B, Preux PM, Desport JC. Malnutrition and epilepsy: ' 'A two- way\n' 'relationship. Clin Nutr. 2009;28(3):219-225. ' 'doi:10.1016/j.clnu.2009.03.010

\n' '\n' '

22. ' 'Gomes TK de C,\n' 'Oliveira SL de, Castro RM de. Malnutrition and experimental ' 'epilepsy. J\n' 'Epilepsy Clin Neurophysiol. 2011;17:24-29. ' 'doi:10.1590/S1676-26492011000100006

\n' '\n' '

23. ' 'Crepin S, Godet B,\n' 'Chassain B, Preux PM, Desport JC. Malnutrition and epilepsy: ' 'a two- way\n' 'relationship. Clin Nutr Edinb Scotl. 2009;28(3):219-225.\n' 'doi:10.1016/j.clnu.2009.03.010

\n' '\n' '

24. ' 'DeToledo JC, Toledo\n' 'C, DeCerce J, Ramsay RE. Changes in Body Weight With ' 'Chronic, High-Dose\n' 'Gabapentin Therapy. Ther Drug Monit. ' '1997;19(4):394.

\n' '\n' '

25. ' 'Asadi-Pooya A,\n' 'Johannessen Landmark C, Mirzaei Damabi N, Fazelian K. ' 'Interactions between\n' 'antiseizure medications and foods and drinks: A systematic ' 'review. Epilepsia\n' 'Open. 2024;9. doi:10.1002/epi4.12918

\n' '\n' '

26. ' 'Thowfeek S, Kaul N,\n' 'Nyulasi I, O’Brien TJ, Kwan P. Dietary intake and ' 'nutritional status of people\n' 'with epilepsy: A systematic review. Epilepsy Behav. ' '2023;140:109090.\n' 'doi:10.1016/j.yebeh.2023.109090

\n' '\n' '

27. ' 'Henry CJK. Basal\n' 'metabolic rate studies in humans: measurement and ' 'development of new equations.\n' 'Public Health Nutr. 2005;8(7A):1133-1152. ' 'doi:10.1079/phn2005801

\n' '\n' '

28. ' 'Torun B. Energy requirements\n' 'of children and adolescents. Public Health Nutr. ' '2005;8(7A):968-993.\n' 'doi:10.1079/phn2005791

\n' '\n' '

29. ' 'Van der Louw E, van\n' 'den Hurk D, Neal E, et al. Ketogenic diet guidelines for ' 'infants with\n' 'refractory epilepsy. Eur J Paediatr Neurol. ' '2016;20(6):798-809.\n' 'doi:10.1016/j.ejpn.2016.07.009

\n' '\n' '

30. ' 'Kossoff EH,\n' 'Zupec-Kania BA, Auvin S, et al. Optimal clinical management ' 'of children\n' 'receiving dietary therapies for epilepsy: Updated ' 'recommendations of the\n' 'International Ketogenic Diet Study Group. Epilepsia Open. ' '2018;3(2):175-192.\n' 'doi:10.1002/epi4.12225

\n' '\n' '

31. ' 'Kossoff EH,\n' 'Zupec-Kania BA, Amark PE, et al. Optimal clinical management ' 'of children\n' 'receiving the ketogenic diet: Recommendations of the ' 'International Ketogenic\n' 'Diet Study Group. Epilepsia. 2009;50(2):304-317.\n' 'doi:10.1111/j.1528-1167.2008.01765.x

\n' '\n' '

32. ' 'Phitsanuwong C, Kim\n' 'J, Schimpf S, Nordli DR. Experience with the ketogenic diet ' 'in premature\n' 'neonates. Epilepsia Open. 2022;8(1):200-204. ' 'doi:10.1002/epi4.12673

\n' '\n' '

33. ' 'Lindsey Thompson, Erin\n' 'Fecske, Mohammad Salim, Ara Hall (2024). Use of the ' 'ketogenic diet in the\n' 'neonatal intensive care unit-Safety and tolerability - ' 'PubMed. Accessed\n' 'September 22, 2024.

\n' '\n' '

34. ' 'Zeng Y, Mu J, Zhou\n' 'D. Calculation and management of ketogenic diet parenteral ' 'nutrition in super-refractory\n' 'status epilepticus. Acta Epileptol. 2022;4(1):32. ' 'doi:10.1186/s42494-022-00095-z

\n' '\n' '

35. ' 'Van der Louw E, Aldaz\n' 'V, Harvey J, et al. Optimal clinical management of children ' 'receiving ketogenic\n' 'parenteral nutrition: a clinical practice guide. Dev Med ' 'Child Neurol. 2020;62(1):48-56.\n' 'doi:10.1111/dmcn.14306

\n' '\n' '

36. ' 'Australian Wine\n' 'Research Institute. (2024). ' 'Calculating-energy-values-for-EU- labels.pdf.\n' 'Accessed September 8, 2024.

\n' '\n' '

37. ' 'Food Labeling:\n' 'Revision of the Nutrition and Supplement Facts Labels: ' 'Guidance for Industry -\n' 'Small Entity Compliance Guide.

\n' '\n' '

38. ' 'Lapillonne A, Fidler\n' 'Mis N, Goulet O, et al. ESPGHAN/ESPEN/ESPR/CSPEN guidelines ' 'on pediatric\n' 'parenteral nutrition: Lipids. Clin Nutr Edinb Scotl. ' '2018;37(6 Pt B):2324-2336.\n' 'doi:10.1016/j.clnu.2018.06.946

\n' '\n' '

39. ' 'Raman M, Almutairdi\n' 'A, Mulesa L, Alberda C, Beattie C, Gramlich L. Parenteral ' 'Nutrition and Lipids.\n' 'Nutrients. 2017;9(4):388. doi:10.3390/nu9040388

\n' '\n' '

40. ' 'Hemphill S,\n' 'McMenamin L, Bellamy MC, Hopkins PM. Propofol infusion ' 'syndrome: a structured\n' 'literature review and analysis of published case reports. Br ' 'J Anaesth.\n' '2019;122(4):448-459. ' 'doi:10.1016/j.bja.2018.12.025

\n' '\n' '

41. ' 'Xiong J. Fatty Acid\n' 'Oxidation in Cell Fate Determination. Trends Biochem ' 'Sci.2018;43(11):854-857.\n' 'doi:10.1016/j.tibs.2018.04.006

\n' '\n' '

42. ' 'Schlegelmilch M,\n' 'Feder J, Creery D. Inadvertent Acute Lipid Injectable ' 'Emulsion Overdose\n' 'Resulting in Fat Overload Syndrome and Pancreatitis in a ' 'Patient with TPN\n' 'Dependence. JPGN Rep. 2021;3(1):e146. ' 'doi:10.1097/PG9.0000000000000146

\n' '\n' '

43. ' 'Verrotti A et al\n' '(2020). Diet in the Treatment of Epilepsy: What We Know So ' 'Far. Nutrients. Page\n' '1-19.

\n' '\n' '

44. ' 'Kaul N et al\n' '(2021). Review-Practical considerations of dietary therapies ' 'for epilepsy in\n' 'adults. Acta Epileptologica. Page1-7.

\n' '\n' '

45. ' 'Giorgis VD et al\n' '(2023). Ketogenic dietary therapies in epilepsy: ' 'recommendations of the Italian\n' 'League against Epilepsy Dietary Therapy Study Group. ' 'Frontiers in Neurology.

\n' '\n' '

46. ' 'Hội chống động kinh\n' 'Việt Nam (2024). Hướng dẫn Chẩn đoán và Điều trị động ' 'kinh.

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '
\n' '\n' '
\n' '\n' ' \n' '
', 'md_content': '\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **BỘ Y TẾ** **-------** | **CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ\n' ' NGHĨA VIỆT NAM\n' ' Độc lập - Tự do - Hạnh phúc \n' ' ---------------** |\n' '| Số: 2988/QĐ-BYT | *Hà Nội, ngày 22 tháng\n' ' 9 năm 2025* |\n' '\n' '\n' '\n' '**QUYẾT\n' 'ĐỊNH**\n' '\n' '\n' 'VỀ VIỆC BAN HÀNH TÀI LIỆU CHUYÊN MÔN “HƯỚNG DẪN\n' 'CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO NGƯỜI BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG ' 'THUỐC”\n' '\n' '\n' '**BỘ TRƯỞNG\n' 'BỘ Y TẾ**\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Luật khám bệnh,\n' 'chữa bệnh năm 2023;*\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Nghị định số\n' '42/2025/NĐ-CP ngày 27/02/2025 của Chính phủ quy định chức ' 'năng, nhiệm vụ, quyền\n' 'hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế;*\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Biên bản họp Hội\n' 'đồng chuyên môn nghiệm thu tài liệu“Hướng dẫn chế độ dinh ' 'dưỡng cho người bệnh\n' 'động kinh” ngày 25/07/2025.*\n' '\n' '\n' '*Theo đề nghị của Cục\n' 'trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế.*\n' '\n' '\n' '**QUYẾT\n' 'ĐỊNH:**\n' '\n' '\n' '**Điều 1**. Ban\n' 'hành kèm theo Quyết định này tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn ' 'chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton cho người bệnh động kinh kháng thuốc”.\n' '\n' '\n' '**Điều 2.**Tài\n' 'liệu chuyên môn “Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho ' 'người bệnh động\n' 'kinh kháng thuốc” được áp dụng tại các cơ sở khám bệnh, chữa ' 'bệnh kể từ ngày ký\n' 'ban hành.\n' '\n' '\n' '**Điều 3.**Các\n' 'ông, bà: Chánh Văn phòng Bộ, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa ' 'bệnh, Vụ trưởng\n' 'và Cục trưởng các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế, Giám đốc các bệnh ' 'viện trực thuộc Bộ Y\n' 'tế, Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ' 'ương, Thủ trưởng Y tế\n' 'các Bộ, Ngành và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách ' 'nhiệm thi hành\n' 'Quyết định này./.\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| ***Nơi nhận:***-\n' ' Như Điều 3;\n' ' - Bộ trưởng (để báo cáo);\n' ' - Các Thứ trưởng;\n' ' - Tổng Hội y học Việt Nam;\n' ' - Hội Chống động kinh;\n' ' - Lưu VT, KCB. | **KT. BỘ TRƯỞNG \n' ' THỨ TRƯỞNG\n' '\n' '\n' '\n' '\n' ' Trần Văn Thuấn** |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**HƯỚNG DẪN CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO\n' 'NGƯỜI BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC**\n' '\n' '\n' '***(Tài\n' 'liệu chuyên môn dùng cho cán bộ y tế)***\n' '\n' '\n' '*(Ban\n' 'hành kèm theo Quyết định số 2988/QĐ-BYT ngày 22 tháng 9 năm ' '2025)*\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **Chỉ đạo biên soạn, thẩm\n' ' định** | |\n' '| GS.TS.BS. Trần Văn\n' ' Thuấn | Thứ trưởng Bộ Y tế |\n' '| TS.BS. Hà Anh Đức | Cục trưởng Cục Quản\n' ' lý Khám, chữa bệnh |\n' '| **Chủ biên** | \xa0 |\n' '| PGS.TS. Phan Việt Nga\n' ' | Chủ tịch Hội Chống động\n' ' kinh Việt Nam |\n' '| TS.BS. Dương Huy\n' ' Lương | Phó Cục trưởng Cục Quản\n' ' lý Khám, chữa bệnh |\n' '| **Tham gia biên soạn,\n' ' thẩm định** | \xa0 |\n' '| PGS. TS Nguyễn Văn Liệu\n' ' | Trưởng khoa Thần\n' ' kinh, bệnh viện Tâm Anh. Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Thần kinh ' 'Trường Đại học Y\n' ' Hà Nội |\n' '| TS.BS. Vương Ánh\n' ' Dương | Phó Cục trưởng Cục Quản\n' ' lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế |\n' '| PGS.TS.BS. Nguyễn Lê\n' ' Trung Hiếu | Bộ môn Thần kinh, Trường\n' ' Đại học Y dược, Thành phố Hồ Chí Minh |\n' '| PGS.TS.BS. Võ Hồng\n' ' Khôi | Giám đốc Trung tâm Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Bạch Mai - Trưởng Bộ môn Nội Thần kinh, ' 'Trường Đại học Y Dược,\n' ' Đại học Quốc gia Hà Nội |\n' '| TS.BS. Cao Vũ Hùng | Giám đốc Trung tâm Thần\n' ' kinh, Trưởng khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Nhi Trung ương |\n' '| TS.BS. Nguyễn Anh Tuấn\n' ' | Trưởng khoa Hồi sức Nội\n' ' Thần kinh-Trung tâm Thần kinh, bệnh viện Việt Đức, Hà Nội |\n' '| PGS.TS. Phạm Văn Phú | Giảng viên cao cấp, Bộ\n' ' môn Dinh dưỡng &ATTP, Trường Đại học Y Hà Nội |\n' '| TS.BS. Lưu Thị Mỹ Thục\n' ' | Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Nhi Trung ương |\n' '| TS.BSCK2. Nguyễn Thị\n' ' Thu Hậu | Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Nhi Đồng 2 |\n' '| TS.BS. Nguyễn Anh Tài\n' ' | Trưởng khoa Nội Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy - Phó Chủ nhiệm Bộ môn Thần kinh ' 'Trường Đại học Y Dược\n' ' Tp. HCM |\n' '| TS.BS. Lưu Ngân Tâm | Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Chợ Rẫy |\n' '| TS.BS. Trần Khánh Thu | Trưởng phòng KHTC, Sở\n' ' Y tế Hưng Yên - Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Đa ' 'khoa Thái Bình |\n' '| BSCK2. Phạm Hồng Long\n' ' | Trưởng khoa Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Đa khoa Thái Bình |\n' '| BSCK2. Bùi Thị Huyền | Trưởng khoa Thần\n' ' kinh, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên |\n' '| BSCK2. Nguyễn Hải Yến\n' ' | Trưởng khoa Dinh dưỡng,\n' ' Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên |\n' '| TS.BS. Phạm Đức Minh | Chủ nhiệm Bộ môn -\n' ' Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y |\n' '| ThS. Hà Thanh Sơn | Phòng Điều dưỡng-\n' ' Dinh dưỡng - KSNK, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh |\n' '| **Thư ký** | \xa0 |\n' '| Ths. BS. Doãn Ngọc\n' ' Ánh | Khoa Dinh dưỡng, Bệnh\n' ' viện Nhi Trung ương |\n' '| Ths. BS Phạm Anh Thơ | Khoa Dinh dưỡng, Bệnh\n' ' viện Nhi Trung ương |\n' '| ThS. Nguyễn Hồng\n' ' Nhung | Phòng Điều dưỡng -\n' ' Dinh dưỡng - Kiểm soát nhiễm khuẩn, Cục Quản lý Khám, chữa ' 'bệnh, Bộ Y tế |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**LỜI\n' 'NÓI ĐẦU**\n' '\n' '\n' 'Động kinh là một trong\n' 'những bệnh lý thần kinh phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến ' 'chất lượng cuộc\n' 'sống của người bệnh và gia đình. Bệnh động kinh kháng thuốc, ' 'chiếm tỉ lệ khoảng\n' '30%, là thách thức lớn trong thực hành lâm sàng. Trước thực ' 'trạng này, việc tìm\n' 'kiếm các phương pháp điều trị thay thế, bổ trợ nhằm nâng cao ' 'hiệu quả kiểm soát\n' 'cơn động kinh là nhu cầu cấp thiết. Trong các chiến lược không ' 'dùng thuốc, chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton (còn gọi là chế độ dinh dưỡng keto, ' 'chế độ ăn keto) đã\n' 'và đang là một liệu pháp đầy triển vọng, đặc biệt ở đối tượng ' 'trẻ em mắc động\n' 'kinh kháng thuốc.\n' '\n' '\n' 'Chế độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton là phương pháp dinh dưỡng được thiết kế với hàm lượng ' 'chất béo rất cao,\n' 'protein vừa đủ và carbohydrate rất thấp, nhằm tạo ra trạng ' 'thái chuyển hóa đặc\n' 'biệt gọi là ketosis, từ đó tạo ra những ảnh hưởng tích cực đến ' 'hoạt động điện\n' 'học của não bộ. Chế độ dinh dưỡng sinh ceton đã được áp dụng ' 'từ đầu thế kỷ 20\n' 'và cho thấy hiệu quả trong việc giảm tần suất cơn co giật, ' 'thậm chí đạt mức >50%\n' 'ở nhiều bệnh nhi không đáp ứng với thuốc. Bên cạnh hiệu quả ' 'trong giảm tần suất\n' 'cơn động kinh, chế độ dinh dưỡng sinh ceton còn mở ra triển ' 'vọng cải thiện chất\n' 'lượng sống, giảm liều hoặc ngưng thuốc chống động kinh, đồng ' 'thời làm giảm gánh\n' 'nặng kinh tế và tác dụng phụ do thuốc gây ra.\n' '\n' '\n' 'Tuy nhiên, liệu pháp này\n' 'cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu không được triển khai đúng cách như ' 'rối loạn chuyển\n' 'hóa, thiếu vi chất, biến chứng thận - xương, do đó cần giám ' 'sát y tế nghiêm\n' 'ngặt và tư vấn toàn diện cho gia đình. Việc áp dụng đòi hỏi ' 'đánh giá toàn diện\n' 'về mặt dinh dưỡng, chuyển hóa, tình trạng bệnh lý và cần sự ' 'phối hợp chặt chẽ\n' 'giữa bác sĩ chuyên khoa thần kinh, chuyên gia dinh dưỡng và ' 'gia đình người\n' 'bệnh.\n' '\n' '\n' '“Hướng dẫn Chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton cho người bệnh động kinh kháng thuốc” được ' 'xây dựng dựa trên\n' 'các bằng chứng khoa học, các khuyến cáo mới nhất, cùng kinh ' 'nghiệm lâm sàng của\n' 'các chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam.\n' '\n' '\n' 'Điểm nổi bật của hướng\n' 'dẫn này là đưa ra các tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể cho từng loại ' 'chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton: từ chế độ ăn keto cổ điển (4:1, 3:1) đến các ' 'biến thể hiện\n' 'đại hơn như chế độ ăn Atskin cải tiến (MAD - Modified Atkins ' 'Diet), chế độ ăn chỉ\n' 'số đường huyết thấp (LGIT - Low Glycemic Index Treatment), và ' 'chế độ ăn giàu\n' 'chất béo MCT (MCT - Medium Chain Triglyceride). Đặc biệt, ' 'hướng dẫn cũng nhấn\n' 'mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng thực đơn cá thể hóa.\n' '\n' '\n' 'Việc ban hành và áp\n' 'dụng Hướng dẫn này không chỉ góp phần chuẩn hóa thực hành điều ' 'trị, mà còn nâng\n' 'cao chất lượng chăm sóc toàn diện bệnh nhân động kinh kháng ' 'thuốc.\n' '\n' '\n' 'Bộ Y tế trân trọng cảm\n' 'ơn, biểu dương và ghi nhận sự tích cực tham gia của Hội Chống ' 'động kinh Việt\n' 'Nam, nỗ lực của các tổ chức, cá nhân, các giáo sư, phó giáo ' 'sư, tiến sĩ, bác\n' 'sĩ, cử nhân chuyên khoa, chuyên ngành đã tham gia xây dựng và ' 'góp ý cho tài\n' 'liệu chuyên môn “Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho ' 'người bệnh động\n' 'kinh”, đồng thời Bộ Y tế cũng ghi nhận sự đóng góp lớn của ' 'Lãnh đạo, Chuyên\n' 'viên Cục Quản lý Khám, chữa bệnh và tổ chức, cá nhân đã tham ' 'gia hoạt động xây\n' 'dựng tài liệu này.\n' '\n' '\n' 'Trong quá trình biên\n' 'soạn, biên tập, mặc dù Ban Biên soạn đã hết sức cố gắng nhưng ' 'tài liệu khó\n' 'tránh khỏi thiếu sót, Bộ Y tế mong nhận được sự góp ý, phản ' 'hồi của các chuyên\n' 'gia hành nghề. Các góp ý xin gửi về: Cục Quản lý Khám, chữa ' 'bệnh, Bộ Y tế, 138A\n' 'phố Giảng Võ, phường Giảng Võ, thành phố Hà Nội.\n' '\n' '\n' 'Trân trọng cảm ơn.\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| \xa0 | **GS.TS. Trần Văn Thuấn\n' ' THỨ TRƯỞNG BỘ Y TẾ** |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**MỤC\n' 'LỤC**\n' '\n' '\n' '**QUYẾT ĐỊNH** \n' '\n' '\n' '**LỜI NÓI ĐẦU**\n' '\n' '\n' '**PHẦN I. ĐẠI CƯƠNG** \n' '\n' '\n' '1. Định nghĩa về động\n' 'kinh và động kinh kháng thuốc \n' '\n' '\n' '1.1. Định nghĩa về động\n' 'kinh \n' '\n' '\n' '1.2. Khái niệm về động\n' 'kinh kháng thuốc \n' '\n' '\n' '1.3. Phân loại động\n' 'kinh \n' '\n' '\n' '2. Các phương pháp điều\n' 'trị bệnh động kinh\n' '\n' '\n' '3. Quản lí động kinh\n' 'kháng thuốc\n' '\n' '\n' '**PHẦN II. CHẾ ĐỘ DINH\n' 'DƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở TRẺ EM**\n' '\n' '\n' '1. Nhu cầu dinh dưỡng \n' '\n' '\n' '2. Nguyên tắc về chế độ\n' 'ăn cho bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em \n' '\n' '\n' '2.1. Mục tiêu can thiệp\n' 'dinh dưỡng \n' '\n' '\n' '2.2. Đánh giá tình\n' 'trạng dinh dưỡng\n' '\n' '\n' '2.3. Đánh giá quá trình\n' 'nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu\n' '\n' '\n' '3. Nguyên tắc về chế độ\n' 'DD sinh ceton để điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ ' 'em \n' '\n' '\n' '3.1. Tổng quát về chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton \n' '\n' '\n' '3.2. Hướng dẫn thực\n' 'hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton để điều trị bệnh động kinh ' 'kháng thuốc ở trẻ\n' 'em \n' '\n' '\n' '3.3. Tác dụng phụ của\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton và theo dõi: \n' '\n' '\n' '4. Chế độ dinh keto\n' 'tĩnh mạch điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em\n' '\n' '\n' '5. Hướng dẫn xây dựng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho trẻ nhỏ \n' '\n' '\n' '**PHẦN III. KHUYẾN NGHỊ\n' 'VỀ CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC ' 'Ở NGƯỜI TRƯỞNG\n' 'THÀNH** \n' '\n' '\n' '1. Giới thiệu \n' '\n' '\n' '2. Chỉ định \n' '\n' '\n' '3. Chống chỉ định \n' '\n' '\n' '4. Tác dụng phụ: \n' '\n' '\n' '5. Một số điều cần lưu\n' 'ý: \n' '\n' '\n' '6. Tóm lại\n' '\n' '\n' '7. Đánh giá tình trạng\n' 'dinh dưỡng và các vấn đề liên quan. \n' '\n' '\n' '8. Lựa chọn chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton phù hợp, tư vấn dinh dưỡng cho người bệnh. \n' '\n' '\n' '9. Theo dõi và xử trí\n' 'tác dụng phụ\n' '\n' '\n' '10. Ngưng điều trị bằng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton: \n' '\n' '\n' '**Tài liệu tham khảo** \n' '\n' '\n' '\n' '**DANH\n' 'MỤC VIẾT TẮT**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | |\n' '| --- | --- | --- |\n' '| **CHỮ\n' ' VIẾT TẮT** | **TIẾNG\n' ' ANH** | **TIẾNG\n' ' VIỆT** |\n' '| ALT | Alanine transaminase | ALT |\n' '| AST | Aspartate\n' ' transaminase | AST |\n' '| BMI | Body mass index | Chỉ số khối cơ thể |\n' '| BMI/T | \xa0 | BMI/Tuổi |\n' '| BMR | Basal metabolic rate | Chuyển hóa năng lượng\n' ' cơ bản |\n' '| CC/T | ………………………… | Chiều cao/Tuổi |\n' '| CN/T | ………………………….. | Cân nặng/Tuổi |\n' '| CPT | Carnitine Palmitoyltransferase | Carnitine ' 'Palmitoyltransferase |\n' '| DD | ……………………………. | Dinh dưỡng |\n' '| ECG | Electrocardiogram | Điện tâm đồ |\n' '| EEG | Electroencephalogram | Điện não đồ |\n' '| ESPEN | The European Society\n' ' for Parenteral and Enteral Nutrition | Hội Dinh dưỡng Tiêu\n' ' hóa và Tĩnh mạch Châu Âu |\n' '| ESPGHAN | European Society of Pediatric\n' ' Gastroenterology, Hepatology and Nutrition | Hiệp hội Tiêu ' 'hóa,\n' ' Gan mật và Dinh dưỡng Nhi khoa Châu Âu |\n' '| ESPR | European Society for Paediatric\n' ' Research | Hiệp hội Nghiên cứu Y\n' ' khoa Châu Âu |\n' '| FIRES | Febrile\n' ' infection-related epilepsy syndrome | Hội chứng động kinh do\n' ' sốt nhiễm trùng |\n' '| FOS | Fat Overload Syndrome | Hội chứng quá tải\n' ' chất béo |\n' '| GGT | Gamma-glutamyl transferase | GGT |\n' '| GLUT1 | Glucose Transporter\n' ' Type 1 Deficiency Syndrome | Hội chứng thiếu protein\n' ' vận chuyển glucose-1 (GLUT1) |\n' '| H | High | Chiều cao |\n' '| HDL | High Density\n' ' Lipoprotein Cholesterol | Chỉ số HDL |\n' '| ILAE | International League Against\n' ' Epilepsy | Hiệp Hội Chống Động Kinh\n' ' Quốc tế |\n' '| KD | Ketogenic Diet | Chế độ dinh dưỡng\n' ' sinh ceton |\n' '| KD-PN | Ketogenic diet\n' ' parenteral nutrition | Chế độ keto tĩnh mạch |\n' '| LCT | Long-chain Triglycerides | Chất béo chuỗi dài |\n' '| LDL | Low Density\n' ' Lipoprotein Cholesterol | Chỉ số LDL |\n' '| LGIT | Low Glycemic Index Treatment | Chế độ ăn chỉ số\n' ' đường huyết thấp |\n' '| MAD | Modified Atkins Diet | Chế độ ăn Atskin cải\n' ' tiến |\n' '| MCT | Medium-chain\n' ' Triglycerides | Chất béo chuỗi trung\n' ' bình |\n' '| MRI | Magnetic Resonance Imaging | Chụp cộng hưởng từ |\n' '| PAL | Physical Activities\n' ' Level | Hệ số hoạt động thể\n' ' lực |\n' '| PDHD | Pyruvate\n' ' dehydrogenase deficiency | Thiếu pyruvate\n' ' dehydrogenase |\n' '| PRIS | Propofol-Related\n' ' Infusion Syndrome | Hội chứng propofol |\n' '| REE | Resting Energy\n' ' Expenditure | Năng lượng tiêu hao\n' ' lúc nghỉ |\n' '| SE | Status Epilepticus | Trạng thái động kinh |\n' '| SRSE | Super-refractory\n' ' status epilepticus | Động kinh siêu kháng |\n' '| SSPE | Subacute sclerosing panencephalitis | Viêm não toàn ' 'bộ xơ\n' ' hóa bán cấp |\n' '| VNS | Vagus Nerve\n' ' Stimulation | Kích thích dây thần\n' ' kinh phế vị |\n' '| W | Weight | Cân nặng |\n' '| WHO | World Health\n' ' Organization | Tổ chức Y tế Thế giới |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**PHẦN I. ĐẠI CƯƠNG**\n' '\n' '\n' '**1.\n' 'Định nghĩa về động kinh và động kinh kháng thuốc**\n' '\n' '\n' '**1.1. Định nghĩa về động\n' 'kinh**\n' '\n' '\n' '- *Cơn động kinh\n' '(theo định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2005):* Là sự thay đổi ' 'thoáng qua của\n' 'các triệu chứng thần kinh khác nhau do sự phóng điện không ' 'kiểm soát hay đồng\n' 'bộ của các tế bào thần kinh trong não bộ. Tùy vị trí ổ phóng ' 'điện sẽ gây ra các\n' 'triệu chứng vận động, cảm giác, giác quan, thần kinh tự chủ.\n' '\n' '\n' '- *Động kinh (theo\n' 'định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2014):* Là bệnh lý mạn tính ' 'của não bộ được\n' 'xác định qua những trường hợp sau:\n' '\n' '\n' '+ Có ít nhất hai cơn\n' 'động kinh tự phát (không do các yếu tố kích thích hoặc phản xạ ' 'gây nên) xảy ra\n' 'cách nhau > 24 giờ\n' '\n' '\n' '+ Có một cơn động kinh\n' 'tự phát (hay phản xạ) và có khả năng tái phát cơn tiếp theo ' 'tương đương nguy cơ\n' 'tái phát chung (> 60%), trong vòng 10 năm kế tiếp \n' '\n' '\n' '+ Có đủ đặc điểm để\n' 'chẩn đoán một hội chứng động kinh.\n' '\n' '\n' '**1.2. Khái niệm về động\n' 'kinh kháng thuốc**\n' '\n' '\n' 'Động kinh kháng thuốc *(theo\n' 'định nghĩa của ILAE, áp dụng từ 2009):* Là tình trạng thất bại ' 'với hai phác\n' 'đồ sử dụng thuốc chống động kinh được dung nạp tốt, lựa chọn ' 'và sử dụng phù hợp\n' '(dù là đơn trị liệu hay kết hợp) để đạt được mục tiêu kiểm ' 'soát cơn động kinh\n' 'kéo dài.\n' '\n' '\n' '- Động kinh kháng thuốc\n' 'gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên, theo các nghiên cứu thống kê ' 'hiện nay, tỷ lệ bị\n' 'động kinh kháng thuốc nhiều nhất, phổ biến nhất là nhóm trẻ ' 'em, nhóm cần được\n' 'chăm sóc và hỗ trợ sức khỏe đặc biệt.\n' '\n' '\n' '- Trẻ em bị động kinh\n' 'kháng thuốc có tỷ lệ cao hơn đáng kể ở các trẻ có tiền sử sinh ' 'ngạt, có nhập\n' 'viện sau khi sinh, động kinh ở trẻ sơ sinh, động kinh trong ' 'năm đầu đời, tiền\n' 'sử co giật ở trẻ sơ sinh và động kinh có triệu chứng. Các trẻ ' 'này thường có\n' 'nhiều kiểu cơn động kinh và có bất thường trên MRI não. Một số ' 'cơ chế khác nhau\n' 'đã được đề xuất để giải thích tình trạng kháng thuốc, phổ biến ' 'nhất gây ra động\n' 'kinh kháng thuốc là tổn thương do thiếu oxy-thiếu máu cục bộ, ' 'loạn sản não, các\n' 'rối loạn di truyền.\n' '\n' '\n' '**1.3. Phân loại động\n' 'kinh**\n' '\n' '\n' 'Năm 2017, ILAE giới\n' 'thiệu bảng phân loại động kinh nhiều cấp độ, bắt đầu với phân ' 'loại cơn động\n' 'kinh, gồm:\n' '\n' '\n' '- Bước 1: Phân loại cơn\n' 'động kinh khởi phát cục bộ, cơn động kinh toàn thể, không xác ' 'định khởi phát và\n' 'không phân loại.\n' '\n' '\n' '- Bước 2: Phân loại\n' 'bệnh động kinh, gồm động kinh cục bộ, động kinh toàn thể, cả ' 'cục bộ và toàn thể\n' 'và cuối cùng là không xác định.\n' '\n' '\n' '- Bước 3: Phân loại hội\n' 'chứng động kinh.\n' '\n' '\n' 'Trong cả ba bước, đều\n' 'chú ý tìm nguyên nhân ở từng bước, với nguyên nhân được phân ' 'thành 6 nhóm: cấu\n' 'trúc, gen, nhiễm trùng, chuyển hoá, tự miễn và không xác ' 'định.\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '1: Phân loại của ILAE năm 2025**\n' '\n' '\n' '![](00674038_files/image001.gif)\n' '\n' '\n' 'Tháng 4, 2025, ILAE có\n' 'cập nhật bảng phân loại cơn động kinh. Về cơ bản, vẫn gồm ba ' 'bước như hướng dẫn\n' '2017. Riêng về cơn động kinh cũng bao gồm cục bộ, cơn động ' 'kinh toàn thể, cơn\n' 'không xác định cục bộ hay toàn thể và không phân loại, tuy ' 'nhiên, có điều chỉnh\n' 'nhỏ là phân loại dựa trên quan sát hay mô tả, bỏ thuật ngữ ' 'khởi phát, chú ý\n' 'đánh giá đáp ứng và ý thức trong cơn thay vì đánh giá nhận ' 'thức và sắp xếp cơn\n' 'vắng ý thức thành một nhóm riêng.\n' '\n' '\n' '**2.\n' 'Các phương pháp điều trị bệnh động kinh**\n' '\n' '\n' '- **Điều trị bằng\n' 'thuốc chống động kinh**: Thuốc chống động kinh là phương pháp ' 'điều trị chủ\n' 'yếu. Việc lựa chọn thuốc chống động kinh cần được cân nhắc kỹ ' 'lưỡng và dựa vào\n' 'các khuyến cáo được chấp nhận rộng rãi. Các thuốc chống động ' 'kinh để điều trị\n' 'thường ở một trong hai tình huống điều trị ngắn hạn hoặc điều ' 'trị dài hạn.\n' '\n' '\n' '- **Phẫu thuật động\n' 'kinh:** Phẫu thuật động kinh được chỉ định trên những người ' 'bệnh mà nguyên\n' 'nhân được phát hiện là do tổn thương khu trú não, có thể phẫu ' 'thuật được mà ít\n' 'ảnh hưởng đến các vùng chức năng khác.\n' '\n' '\n' '- **Kích thích dây\n' 'thần kinh phế vị:** Sử dụng máy kích thích thần kinh phế vị, ' 'một thiết bị cấy\n' 'ghép phẫu thuật, là một lựa chọn điều trị giảm nhẹ cho người ' 'bệnh động kinh\n' 'kháng thuốc và được sử dụng kết hợp với thuốc chống động ' 'kinh.\n' '\n' '\n' '- **Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton (còn gọi là chế độ dinh dưỡng keto, chế độ ăn ' 'keto)**: là một\n' 'phương pháp điều trị bằng chế độ dinh dưỡng đặc biệt, có hàm ' 'lượng chất béo rất\n' 'cao, protein ở mức trung bình và lượng carbohydrate rất thấp. ' 'Chế độ này thúc\n' 'đẩy quá trình "ketosis" - một trạng thái trong đó cơ thể đốt ' 'cháy\n' 'chất béo thay vì carbohydrate để tạo năng lượng. Việc sử dụng ' 'chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton trong điều trị bệnh động kinh kháng thuốc được áp ' 'dụng cách đây hơn\n' '100 năm, được ghi nhận là mang đến hiệu quả giúp giảm ít nhất ' '>50% số cơn\n' 'giật ở những người bệnh không còn đáp ứng với thuốc. Chế độ ăn ' 'này được chỉ\n' 'định cho bệnh động kinh kháng thuốc dưới sự kiểm soát của ' 'chuyên gia y tế.\n' '\n' '\n' '**3.\n' 'Quản lí động kinh kháng thuốc**\n' '\n' '\n' '- Động kinh kháng thuốc\n' 'ở trẻ em là một khái niệm phức tạp, việc định nghĩa động kinh ' 'kháng thuốc là\n' 'thất bại trong việc kiểm soát cơn co giật kéo dài sau khi đã ' 'thử ít nhất hai\n' 'phác đồ điều trị thuốc chống động kinh (dù là đơn trị hay phối ' 'hợp), được lựa\n' 'chọn phù hợp, sử dụng đúng cách và được người bệnh dung nạp ' 'tốt, tuy nhiên, có\n' 'trường hợp dùng thêm thuốc thứ ba, thậm chí thứ tư, thứ năm ' 'vẫn có thể có đáp\n' 'ứng thêm. Việc đáp ứng thuốc của trẻ cũng có thể thay đổi theo ' 'thời gian và trẻ\n' 'có thể có tình huống chuyển hội chứng động kinh này sang hội ' 'chứng động kinh\n' 'khác, chẳng hạn từ hội chứng động kinh co thắt nhũ nhi sang ' 'hội chứng Lennox -\n' 'Gastaut.\n' '\n' '\n' '- Động kinh kháng thuốc\n' 'có thể không chỉ là kết quả của một cơ chế, vì nhiều cơ chế có ' 'thể góp phần gây\n' 'ra kháng thuốc. Nguyên nhân có thể đóng vai trò quan trọng. ' 'Bệnh não động kinh\n' 'do căn nguyên di truyền khởi phát sớm là nhóm có khả năng ' 'kháng thuốc cao, tuy\n' 'nhiên, cùng một kiểu bất thường về di truyền, biểu hiện cũng ' 'rất khác nhau ở\n' 'mỗi trẻ, có trẻ động kinh tự giới hạn, có trẻ kháng thuốc.\n' '\n' '\n' '- Bất chấp sự ra đời\n' 'của nhiều thuốc chống động kinh mới, tình trạng kháng thuốc ' 'vẫn là một trong\n' 'những thách thức lớn trong điều trị động kinh. Việc điều trị ' 'tình trạng kháng\n' 'thuốc không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Để cải thiện co giật ' 'ở những người\n' 'mắc động kinh kháng thuốc, cần phải tính đến các yếu tố cụ thể ' 'của từng người\n' 'bệnh, chẳng hạn như nguyên nhân gây bệnh, tiền sử bệnh, đáp ' 'ứng thuốc, mô hình\n' 'thời gian kháng thuốc, bệnh đi kèm và bản chất đa yếu tố của ' 'tình trạng kháng\n' 'thuốc, do đó cần nhấn mạnh hơn vào việc cá nhân hóa liệu pháp. ' 'Ngày càng có\n' 'nhiều bằng chứng cho thấy "đa liệu pháp hợp lý", kết hợp các ' 'thuốc\n' 'chống động kinh hoạt động theo các cơ chế khác nhau, có thể là ' 'một cách tiếp cận\n' 'hợp lý để kiểm soát động kinh kháng thuốc.\n' '\n' '\n' '**Bảng 2. Các hội chứng\n' 'động kinh có khả năng kháng thuốc**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | |\n' '| --- | --- | --- |\n' '| **Nhóm** | **Tên\n' ' hội chứng** | **Viết\n' ' tắt** |\n' '| **Sơ sinh - Nhũ nhi** | Bệnh não phát triển\n' ' và sinh động kinh do đột biến gen CDKL5 | CDKL5-DEE |\n' '| Hội chứng Darvet | DS |\n' '| Bệnh não động kinh và\n' ' phát triển sớm ở trẻ sơ sinh | EIDEE |\n' '| Động kinh ở trẻ nhũ\n' ' nhi với các cơn cục bộ di chuyển | EIMFS |\n' '| Hội chứng thiếu chất\n' ' vận chuyển glucose-1 | GLUT1DS |\n' '| Hội chứng co thắt ở\n' ' trẻ sơ sinh | IESS |\n' '| Bệnh não phát triển\n' ' và sinh động kinh do đột biến gen KCNQ2 | KCNQ2-DEE |\n' '| Động kinh giật cơ ở\n' ' trẻ nhỏ | MEI |\n' '| Động kinh chuỗi liên\n' ' quan Protocadherin 19 | PCDH19 clustering epilepsy |\n' '| Bệnh não phát triển\n' ' và sinh động kinh phụ thuộc pyridoxine (ALDH7A1) | PD-DEE |\n' '| Bệnh não phát triển\n' " và sinh động kinh do thiếu hụt pyridox(am)ine 5'-phosphate " '(PNPO) | P5PD-DEE |\n' '| **Nhóm** | **Tên\n' ' hội chứng** | **Viết\n' ' tắt** |\n' '| **Trẻ nhỏ** | Động kinh vùng chẩm\n' ' thị giác trẻ em | COVE |\n' '| Bệnh não phát triển\n' ' và sinh động kinh với hoạt động sóng nhọn trong khi ngủ | ' 'DEE-SWAS |\n' '| Động kinh với giật cơ\n' ' mí mắt | EEM |\n' '| Động kinh với giật cơ\n' ' vắng ý thức | EMA |\n' '| Động kinh với cơn\n' ' giật cơ - mất trương lực | EMAS |\n' '| Hội chứng động kinh liên\n' ' quan đến sốt nhiễm trùng | FIRES |\n' '| Hội chứng động kinh\n' ' co giật nửa người, liệt nửa người | HHE |\n' '| Hội chứng Lennox -\n' ' Gastaut | LGS |\n' '| Động kinh thùy chẩm\n' ' nhạy cảm ánh sáng | POLE |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**PHẦN II. CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH CETON CHO BỆNH\n' 'ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở TRẺ EM**\n' '\n' '\n' '**1.\n' 'Nhu cầu dinh dưỡng**\n' '\n' '\n' '● *Xác định nhu cầu\n' 'dinh dưỡng ở trẻ mắc bệnh động kinh*\n' '\n' '\n' '- Khi xác định nhu cầu\n' 'dinh dưỡng cho trẻ em bị động kinh kháng thuốc, cần xem xét ' 'đầy đủ các yếu tố\n' 'bao gồm: tuổi, giới tính, tình trạng dinh dưỡng hiện tại và ' 'mức độ hạn chế vận\n' 'động của trẻ. Cụ thể:\n' '\n' '\n' '- **Bước 1: Xác định\n' 'chuyển hóa năng lượng cơ bản (BMR- Basal metabolic rate):** ' 'Tiêu chuẩn vàng\n' 'để đánh giá BMR là đo năng lượng tiêu hao gián tiếp (Indirect ' 'Calorimetry) dựa\n' 'trên lượng O2 tiêu thụ và CO2 thải ra. Tuy nhiên\n' 'phương pháp này thường không sẵn có trên lâm sàng. Do đó, có ' 'thể áp dụng các\n' 'công thức ước lượng BMR theo tuổi, giới, cân nặng, chiều ' 'dài/cao của trẻ. Ở trẻ\n' 'em có 2 công thức được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi là WHO ' '1985 và Schofield.\n' 'Với trẻ mắc bệnh động kinh kháng thuốc, đặc biệt là động kinh ' 'kháng thuốc kèm\n' 'suy dinh dưỡng, ưu tiên công thức Schofield do tính đến cả ' 'chiều dài/cao.\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '3: Các công thức ước lượng BMR**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | |\n' '| --- | --- | --- |\n' '| **Nam** | **Công\n' ' thức Schofield** | **Công\n' ' thức WHO 1985** |\n' '| 0\n' ' - 3 tuổi | 0,167W\n' ' + 15,174H - 617,6 | 60,9W\n' ' - 54 |\n' '| 3\n' ' - 10 tuổi | 19,59W\n' ' + 1,303H + 414,9 | 22,7W\n' ' + 495 |\n' '| 10\n' ' - 18 tuổi | 16,25W\n' ' + 1,372H + 515,5 | 17,5W\n' ' + 651 |\n' '| **Nữ** | **Công\n' ' thức Schofield** | **Công\n' ' thức WHO 1985** |\n' '| 0\n' ' - 3 tuổi | 16,252W\n' ' + 10,232H - 413,5 | 61W\n' ' - 51 |\n' '| 3\n' ' - 10 tuổi | 16,969W\n' ' + 1,618H + 371,2 | 22,5W\n' ' + 499 |\n' '| 10\n' ' - 18 tuổi | 8,365W\n' ' + 4,65H + 200 | 12,2W\n' ' + 746 |\n' '| *BMR:\n' ' kcal/ngày, W: cân nặng (kg), H: chiều dài/cao (cm)* |\n' '\n' '\n' '- **Bước 2: Xác định\n' 'hệ số hoạt động thể lực (PAL):** Mức độ hoạt động thể lực theo ' 'Torun 2001, là\n' 'cơ sở cho khuyến cáo của FAO/WHO/UNU 2004.\n' '\n' '\n' '○ PAL = 1,3 - 1,4: Trẻ\n' 'em chủ yếu ít vận động, chỉ tham gia các hoạt động hàng ngày ' 'mà không có các\n' 'hoạt động thể chất đáng kể.\n' '\n' '\n' '○ PAL = 1,5 - 1,6: Trẻ\n' 'em tham gia vào các hoạt động nhẹ, như đi bộ, đạp xe nhẹ hoặc ' 'các hoạt động\n' 'ngoài trời không quá mạnh.\n' '\n' '\n' '○ PAL = 1,7 - 1,8: Trẻ\n' 'em tham gia vào các hoạt động thể dục thể thao đều đặn với mức ' 'độ trung bình,\n' 'như chơi thể thao hoặc tham gia các lớp thể dục.\n' '\n' '\n' '○ PAL = 1,9 - 2,0: Trẻ\n' 'em tham gia vào các hoạt động thể lực cường độ cao, bao gồm ' 'tập luyện thể thao\n' 'chuyên sâu hoặc vận động viên.\n' '\n' '\n' '- **Bước 3: Xác định\n' 'nhu cầu tăng trưởng hoặc thâm hụt năng lượng:** Trẻ cần 7 - ' '7,7 kcal để tạo 1\n' 'gam mô cơ thể (nhu cầu tăng trưởng dựa theo tiêu chuẩn tăng ' 'trưởng của WHO\n' '2006, mức độ suy dinh dưỡng và có điều chỉnh tùy từng cá ' 'thể).\n' '\n' '\n' '- **Bước 4: Xác định\n' 'thành phần các chất sinh năng lượng:**\n' '\n' '\n' '○ Nếu trẻ có chỉ định\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton và không nằm trong nhóm chống chỉ ' 'định (theo Bảng\n' '6): xác định tỉ lệ keto muốn thực hiện.\n' '\n' '\n' '○ Lưu ý đến các rối\n' 'loạn chuyển hóa đi kèm để điều chỉnh tỉ lệ thành phần các chất ' 'sinh năng lượng\n' 'phù hợp.\n' '\n' '\n' '- **Bước 5: Xác định\n' 'nhu cầu các vi chất dinh dưỡng:**\n' '\n' '\n' '○ Trẻ cần được xác định\n' 'các vi chất có nguy cơ thiếu dựa trên loại thuốc chống động ' 'kinh đang sử dụng.\n' 'Việc bổ sung vi chất cho trẻ nên được cá thể hóa, dựa vào các ' 'dấu hiệu thiếu\n' 'hụt trên lâm sàng hoặc cận lâm sàng.\n' '\n' '\n' '○ Hiện tại, chỉ có nhóm\n' 'trẻ ăn chế độ keto được khuyến cáo bổ sung vi chất thường quy. ' 'Các vi chất cần\n' 'bổ sung bao gồm: hỗn hợp đa vitamin; vitamin D và canxi theo ' 'liều bằng nhu cầu\n' 'khuyến nghị hàng ngày.\n' '\n' '\n' '**2.\n' 'Nguyên tắc về chế độ ăn cho bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ ' 'em**\n' '\n' '\n' 'Chế độ ăn cho bệnh động\n' 'kinh kháng thuốc ở trẻ em phải đảm bảo đạt được mục tiêu can ' 'thiệp dinh dưỡng,\n' 'trong đó để đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ cần thực hiện đánh giá ' 'tình trạng dinh\n' 'dưỡng và đánh giá quá trình nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu của ' 'trẻ.\n' '\n' '\n' '**2.1. Mục tiêu can thiệp\n' 'dinh dưỡng**\n' '\n' '\n' '- Hỗ trợ điều trị: Đảm\n' 'bảo cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng để dự phòng ' 'suy dinh dưỡng và\n' 'bắt kịp tăng trưởng.\n' '\n' '\n' '- Điều trị: Giảm cơn\n' 'giật cho trẻ động kinh kháng thuốc bằng chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton.\n' '\n' '\n' '**2.2. Đánh giá tình\n' 'trạng dinh dưỡng**\n' '\n' '\n' '● *Đánh giá chỉ số\n' 'nhân trắc*\n' '\n' '\n' '- Thu thập chỉ số cân\n' 'nặng, chiều dài/cao, chẩn đoán tình trạng dinh dưỡng, đánh giá ' 'đường cong tăng\n' 'trưởng của trẻ theo thời gian để xác định mức nhu cầu năng ' 'lượng cho tăng\n' 'trưởng phù hợp.\n' '\n' '\n' '- Nếu có điều kiện, nên\n' 'đánh giá thành phần cơ thể giúp đưa ra nhận định chính xác hơn ' 'về nhu cầu năng\n' 'lượng.\n' '\n' '\n' '● *Hỏi ghi khẩu phần*\n' '\n' '\n' '- Điều tra khẩu phần\n' 'thực tế của trẻ để xác định thể suy dinh dưỡng và định hướng ' 'xây dựng chế độ ăn\n' 'và can thiệp dinh dưỡng.\n' '\n' '\n' '- Cần chú ý thêm:\n' '\n' '\n' '- Thuốc chống động kinh\n' 'và tương tác thuốc - thực phẩm có thể có;\n' '\n' '\n' '- Sở thích, khuynh\n' 'hướng ăn uống của trẻ, các rối loạn khác đi kèm (rối loạn ăn ' 'uống, rối loạn phổ\n' 'tự kỉ, …).\n' '\n' '\n' '**2.3. Đánh giá quá trình\n' 'nhai, nuốt, tiêu hóa, hấp thu**\n' '\n' '\n' 'Rối loạn có thể xảy ra\n' 'bất kì khâu nào của quá trình ăn uống. Do đó, cần khai thác ' 'các yếu tố nguy cơ\n' 'của rối loạn ăn uống và thăm khám kĩ các bộ phận của hệ tiêu ' 'hóa để có can\n' 'thiệp hỗ trợ phù hợp.\n' '\n' '\n' '**3.\n' 'Nguyên tắc về chế độ DD sinh ceton để điều trị bệnh động kinh ' 'kháng thuốc ở trẻ\n' 'em**\n' '\n' '\n' '**3.1.\n' 'Tổng quát về chế độ dinh dưỡng sinh ceton**\n' '\n' '\n' '● *Định nghĩa*\n' '\n' '\n' '- Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton là một phương pháp điều trị bằng chế độ dinh dưỡng ' 'đặc biệt có hàm\n' 'lượng chất béo rất cao, protein ở mức trung bình và lượng ' 'carbohydrate rất\n' 'thấp. Chế độ này thúc đẩy quá trình "ketosis" - một trạng thái ' 'trong\n' 'đó cơ thể đốt cháy chất béo thay vì carbohydrate để tạo năng ' 'lượng.\n' '\n' '\n' '● *Tỷ lệ keto*\n' '\n' '\n' '- *Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton cổ điển*: Chế độ dinh dưỡng sinh ceton có các tỷ lệ ' 'khác nhau để\n' 'phù hợp với nhu cầu và mục tiêu điều trị của từng người. Các ' 'tỷ lệ này được\n' 'biểu diễn bằng tỷ lệ khối lượng chất béo so với tổng khối ' 'lượng protein và\n' 'carbohydrate. Ba tỷ lệ phổ biến bao gồm 4:1, 3:1, hoặc 2:1.\n' '\n' '\n' '- Tỷ lệ 4:1 (4 phần\n' 'chất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối lượng). ' 'Cụ thể, 1 đơn vị\n' 'thực phẩm 4:1 cung cấp 40 kcal, trong đó có 4 gam chất béo (36 ' 'kcal, chiếm 90%\n' 'năng lượng) và 1 gam cho cả protein và carbohydrate. Đây là tỷ ' 'lệ cổ điển và\n' 'thường dùng nhất trong điều trị động kinh kháng thuốc. Trong ' 'tỷ lệ này, khoảng\n' '90% năng lượng hàng ngày đến từ chất béo, trong khi protein và ' 'carbohydrate chỉ\n' 'chiếm 10%. Tỷ lệ này tạo ra nồng độ thể ceton trong máu cao.\n' '\n' '\n' '- Tỷ lệ 3:1 (3 phần\n' 'chất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối lượng): ' 'Khoảng 87% năng\n' 'lượng đến từ chất béo, và 13% từ protein và carbohydrate. Tỷ ' 'lệ keto 3:1 tạo ra\n' 'nồng độ thể ceton thấp hơn so với tỷ lệ keto 4:1 nhưng vẫn có ' 'thể có hiệu quả\n' 'cắt cơn giật cao.\n' '\n' '\n' '- Tỷ lệ 2:1 (2 phần\n' 'chất béo - 1 phần protein và carbohydrate tính về khối lượng): ' 'Tỷ lệ này cung\n' 'cấp ít chất béo hơn, chỉ khoảng 82% năng lượng từ chất béo, ' 'phù hợp với trẻ em\n' 'hoặc người cần mức năng lượng cao hơn từ protein hoặc ' 'carbohydrate, hoặc khi\n' 'mới làm quen với chế độ dinh dưỡng sinh ceton.\n' '\n' '\n' '- *Chế độ ăn Atskin\n' 'cải tiến (Modified Atkins Diet* - *MAD):* Là một biến thể của ' 'chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton. MAD cũng có mục tiêu duy trì trạng thái ' 'ketosis nhưng\n' 'cho phép người áp dụng có thể tiêu thụ một lượng carbohydrate ' 'cao hơn so với\n' 'chế độ keto cổ điển. Một số đặc điểm chính của chế độ này:\n' '\n' '\n' '- Lượng carbohydrate:\n' 'Thường được giới hạn từ 10 - 20g mỗi ngày. Điều này giúp người ' 'ăn dễ dàng hơn\n' 'khi lựa chọn thực phẩm và có thể sử dụng các loại rau củ nhiều ' 'chất xơ.\n' '\n' '\n' '- Không cần tính tỷ lệ\n' 'keto chính xác: Không yêu cầu phải duy trì tỷ lệ chất béo và\n' 'protein/carbohydrate cụ thể như 4:1 hay 3:1, chỉ cần tập trung ' 'vào việc tăng\n' 'cường chất béo và giới hạn carbohydrate.\n' '\n' '\n' '- *Chế độ ăn chỉ số đường\n' 'huyết thấp (Low Glycemic Index Treatment - LGIT):* LGIT là một ' 'biến thể của\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton, được thiết kế để duy trì mức ' 'đường huyết ổn định\n' 'và duy trì trạng thái ketosis phù hợp cho cả trẻ em và người ' 'lớn mắc động kinh\n' 'kháng thuốc. LGIT cho phép lượng carbohydrate nhiều hơn so với ' 'chế độ keto cổ\n' 'điển, nhưng carbohydrate này phải có chỉ số đường huyết thấp ' '(GI < 50). Đặc điểm\n' 'chính của LGIT:\n' '\n' '\n' '- Lượng carbohydrate:\n' 'Hạn chế, được giới hạn khoảng 40 - 60 gam mỗi ngày và chọn ' 'loại thực phẩm có\n' 'chỉ số đường huyết thấp như các loại rau, trái cây ít đường và ' 'ngũ cốc nguyên\n' 'hạt.\n' '\n' '\n' '- Không yêu cầu tỷ lệ\n' 'chất béo - protein cụ thể: LGIT không cần tuân thủ tỷ lệ ' 'nghiêm ngặt về chất\n' 'béo và protein, vì vậy linh hoạt và dễ thực hiện hơn trong chế ' 'độ ăn uống hàng\n' 'ngày.\n' '\n' '\n' '- *Chế độ ăn giàu\n' 'chất béo MCT:* Chế độ ăn giàu chất béo MCT (Medium Chain ' 'Triglyceride) là\n' 'một biến thể của chế độ dinh dưỡng sinh ceton sử dụng chất béo ' 'từ triglyceride\n' 'chuỗi trung bình (MCT). So với LCT, MCT tạo ra thể ceton nhiều ' 'hơn. Do đó, chế\n' 'độ ăn này thường được áp dụng cho người muốn duy trì trạng ' 'thái ketosis mà vẫn\n' 'có thể tiêu thụ nhiều carbohydrate và protein hơn. Đặc điểm ' 'chính của chế độ ăn\n' 'giàu chất béo MCT, chất béo khoảng 60% - 70% trong đó một phần ' 'lớn là MCT (khoảng\n' '30 - 60%), protein khoảng 20%, carbohydrate khoảng 10% - 20%, ' 'tuy nhiên, lượng\n' 'carbohydrate vẫn phải kiểm soát để không ảnh hưởng đến trạng ' 'thái ketosis*.*\n' '\n' '\n' '● *Giả thuyết về cơ\n' 'thế tác dụng của chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong điều trị ' 'động kinh kháng\n' 'thuốc:*\n' '\n' '\n' '- Sử dụng ceton như\n' 'nguồn năng lượng thay thế: Trong chế độ dinh dưỡng sinh ceton, ' 'cơ thể chuyển từ\n' 'sử dụng carbohydrate sang sử dụng chất béo để tạo ra ceton ' 'như\n' 'β-hydroxybutyrate, để cung cấp năng lượng thay thế cho não, ' 'giúp ổn định hoạt\n' 'động của tế bào thần kinh và giảm sự kích thích quá mức - ' 'nguyên nhân chính dẫn\n' 'đến cơn động kinh.\n' '\n' '\n' '- Tăng cường dự trữ\n' 'năng lượng trong não: Chế độ dinh dưỡng sinh ceton giúp tăng ' 'cường sinh tổng\n' 'hợp ty thể và cải thiện dự trữ năng lượng của não, giúp não ' 'duy trì chức năng\n' 'ổn định và giảm khả năng phát sinh cơn động kinh do thiếu năng ' 'lượng, làm giảm\n' 'tần suất cơn động kinh.\n' '\n' '\n' '- Giảm quá trình\n' 'glycolysis và giảm kích thích thần kinh: Chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton giúp giảm\n' 'lượng glucose trong não và làm giảm quá trình glycolysis (phân ' 'giải đường để\n' 'tạo năng lượng), giúp giảm sự kích thích quá mức của tế bào ' 'thần kinh, hạn chế\n' 'nguy cơ phát sinh cơn động kinh.\n' '\n' '\n' '- Tăng cường hoạt động của\n' 'GABA (acid gamma-aminobutyric) - một neurotransmitter ức chế ' 'chính của não: Chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton giúp tăng cường hoạt động của GABA ' 'giúp cân bằng sự\n' 'kích thích và ức chế trong não, yếu tố quan trọng trong việc ' 'ngăn ngừa cơn động\n' 'kinh*.*\n' '\n' '\n' '- Giảm stress oxy hóa:\n' 'Chế độ dinh dưỡng sinh ceton có tác dụng giảm stress oxy hóa - ' 'một yếu tố có\n' 'thể làm tăng tổn thương thần kinh và góp phần gây ra các cơn ' 'động kinh. Việc\n' 'giảm thiểu các gốc tự do trong cơ thể có thể giúp bảo vệ tế ' 'bào thần kinh khỏi\n' 'các tổn thương, đồng thời giảm thiểu nguy cơ phát sinh cơn ' 'động kinh*.*\n' '\n' '\n' '- Điều chỉnh biểu hiện\n' 'gen: Một trong những cơ chế mới là chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton có thể điều\n' 'chỉnh biểu hiện gen liên quan đến kiểm soát động kinh, làm ' 'tăng biểu hiện các\n' 'gen liên quan đến quá trình tạo ceton và giảm biểu hiện các ' 'gen liên quan đến\n' 'tính kích thích thần kinh, giúp duy trì sự ổn định của tế bào ' 'thần kinh.\n' '\n' '\n' '● *Các hình thức của\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton*\n' '\n' '\n' '- Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton: được tạo nên bởi sự kết hợp từ thực phẩm và các ' 'nguyên liệu giàu\n' 'chất béo hoặc pha từ các công thức giàu béo hoặc sữa thông ' 'thường kết hợp với\n' 'thành phần giàu chất béo.\n' '\n' '\n' '- Thực phẩm dùng cho\n' 'chế độ ăn đặc biệt (Food for special dietary uses)/ Thực phẩm ' 'dinh dưỡng y học\n' '(medical food) keto uống liền: là các công thức keto dạng uống ' 'liền.\n' '\n' '\n' '- Có thể sử dụng linh\n' 'hoạt các hình thức của chế độ dinh dưỡng sinh ceton tùy theo ' 'tình trạng dinh\n' 'dưỡng, bệnh lý và sự tuân thủ của người bệnh.\n' '\n' '\n' '● *Các loại thực phẩm\n' 'được khuyến nghị*\n' '\n' '\n' '- Chất béo: Ưu tiên các\n' 'loại chất béo lành mạnh như dầu dừa, dầu ô liu, bơ, các loại ' 'hạt, và quả bơ,\n' 'nên bổ sung MCT để tăng sinh ceton hiệu quả.\n' '\n' '\n' '- Protein: Nên chọn các\n' 'nguồn protein chất lượng cao từ thịt, cá, trứng, và các sản ' 'phẩm từ sữa ít\n' 'carbohydrate. Protein cần được cân đối để tránh dư thừa, vì dư ' 'thừa protein\n' 'cũng có thể cản trở trạng thái ketosis.\n' '\n' '\n' '- Carbohydrate: Chỉ\n' 'tiêu thụ các loại rau củ ít đường, có nhiều chất xơ như rau lá ' 'xanh, bí ngô,\n' 'dưa leo, và các loại quả mọng. Hạn chế các loại thực phẩm có ' 'đường và giàu tinh\n' 'bột như bánh mì, gạo, mì và khoai.\n' '\n' '\n' '- Có thể sử dụng thực\n' 'phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt**/**thực phẩm dinh dưỡng y ' 'học keto uống\n' 'liền trong điều trị. Khi sử dụng, lựa chọn công thức keto để ' 'đảm bảo đúng tỉ lệ\n' 'keto mục tiêu đề ra để đảm bảo cung cấp tỉ lệ các chất đạm, ' 'chất bột đường,\n' 'chất béo theo yêu cầu điều trị, hỗ trợ tuân thủ thực hiện chế ' 'độ ăn, thuận tiện\n' 'cho người bệnh & người chăm sóc người bệnh.\n' '\n' '\n' '● *Các bước và quy\n' 'trình áp dụng*\n' '\n' '\n' '- Giai đoạn chuẩn bị:\n' 'Bắt đầu với 1 đến 2 tuần giảm dần lượng carbohydrate để cơ thể ' 'thích nghi và\n' 'hạn chế các triệu chứng khó chịu (nôn, buồn nôn, chướng bụng, ' 'mệt mỏi, đau đầu,\n' '…). Cũng có thể bắt đầu từ từ với chế độ dinh dưỡng sinh ceton ' 'tỷ lệ keto 1:1,\n' '2:1 và tăng dần tỷ lệ keto.\n' '\n' '\n' '- Giai đoạn duy trì:\n' 'Sau khi đạt được trạng thái ketosis, tiếp tục duy trì tỷ lệ ' 'các chất dinh dưỡng\n' 'chuẩn. Thường xuyên kiểm tra chỉ số ceton (qua nước tiểu hoặc ' 'máu) để đảm bảo\n' 'duy trì trạng thái này.\n' '\n' '\n' '- Theo dõi y tế: Cần có\n' 'sự giám sát của chuyên gia y tế để theo dõi và điều chỉnh chế ' 'độ ăn phù hợp.\n' '\n' '\n' '- Bổ sung khoáng chất,\n' 'vitamin bị thiếu hụt do áp dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton: ' 'Cần phối hợp với\n' 'bác sĩ dinh dưỡng để xây dựng và điều chỉnh thực đơn cá thể ' 'hóa.\n' '\n' '\n' '- Lựa chọn và sử dụng\n' 'các biến thể của chế độ dinh dưỡng sinh ceton phù hợp\n' '\n' '\n' '- Theo dõi và điều\n' 'chỉnh\n' '\n' '\n' '+ Kiểm tra ceton: Thực\n' 'hiện kiểm tra ceton trong máu hoặc nước tiểu để đảm bảo cơ thể ' 'đang trong trạng\n' 'thái ketosis.\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '4. Xét nghiệm đánh giá trạng thái ketosis của cơ thể**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | |\n' '| --- | --- | --- |\n' '| **Chỉ\n' ' số** | **Mục\n' ' tiêu** | **Đặc\n' ' điểm** |\n' '| **β- hydroxybutyrate** | Mục tiêu nằm trong khoảng\n' ' 2-5 mmol/ l (20-52 mg / dl) | - Xét nghiệm đắt\n' ' tiền, cần lấy máu xét nghiệm |\n' '| **Keto niệu (Acetoacetate)** | Lý tưởng là 8-16mmol\n' ' / l **hoặc** keto nước tiểu 3-4 (+) (tùy thuộc vào loại mẫu ' 'nước tiểu) | - Phụ thuộc vào sự\n' ' bài niệu\n' '- Khó khăn khi bệnh\n' ' nhân sử dụng bỉm\n' '- Phản ánh trạng thái\n' ' ketosis trước đó, do đó có thể không chính xác. |\n' '\n' '\n' 'Tuy nhiên, cần lưu ý\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả do đa cơ chế, các xét ' 'nghiệm đánh giá\n' 'ceton trong máu có thể không tương xứng với mức độ cải thiện ' 'trên lâm sàng (cơn\n' 'giật cải thiện nhưng β- hydroxybutyrate thấp và ngược lại).\n' '\n' '\n' '+ Theo dõi các chỉ số\n' 'sức khỏe: đường huyết, lipid máu, cân nặng, các biến chứng và ' 'các chỉ số sức\n' 'khỏe khác để đánh giá hiệu quả và đảm bảo an toàn khi áp dụng ' 'lâu dài.\n' '\n' '\n' '+ Lựa chọn hình thức\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton phù hợp với độ tuổi.\n' '\n' '\n' '+ Phối hợp với bác sĩ\n' 'dinh dưỡng để xây dựng thực đơn cá thể hóa theo các giai đoạn ' 'tuổi, theo các\n' 'mức nhai nuốt của trẻ, tình trạng bệnh lí, các bệnh tật đi ' 'kèm, các biến chứng\n' 'và tốc độ tăng trưởng của trẻ em. Cần tái khám định kì cả ' 'chuyên khoa thần kinh\n' 'và dinh dưỡng khi điều trị động kinh kháng thuốc với chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton.\n' '\n' '\n' '**3.2.\n' 'Hướng dẫn thực hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton để điều trị ' 'bệnh động kinh\n' 'kháng thuốc ở trẻ em**\n' '\n' '\n' '● *Lựa chọn người\n' 'bệnh*\n' '\n' '\n' '- Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton nên được xem xét trên những người bệnh động kinh ' 'kháng thuốc. Hiệu\n' 'quả đáp ứng phụ thuộc thể bệnh ( Theo Bảng 6).\n' '\n' '\n' '● *Chỉ định và chống\n' 'chỉ định*\n' '\n' '\n' '- Đối với người bệnh\n' 'được chẩn đoán là động kinh kháng thuốc theo tiêu chuẩn của ' 'ILAE áp dụng từ\n' '2009, cần có sự thống nhất giữa bác sĩ thần kinh, bác sĩ dinh ' 'dưỡng và sự phối\n' 'hợp của gia đình để tiến hành chế độ dinh dưỡng sinh ceton.\n' '\n' '\n' '- Trong một số trường\n' 'hợp đặc biệt, chế độ dinh dưỡng sinh ceton cần được xem xét để ' 'áp dụng điều trị\n' 'sớm hơn. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng sinh ceton bị chống chỉ ' 'định trong một\n' 'vài bệnh lý đặc biệt. (Xem bảng 6 về các hội chứng có đáp ứng ' 'và xem thêm định\n' 'nghĩa các hội chứng động kinh trong tài liệu “Hướng dẫn chẩn ' 'đoán và điều trị\n' 'bệnh động kinh ” của Hội Chống động kinh Việt Nam, năm 2024)\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '5. Chỉ định và chống chỉ định chế độ dinh dưỡng sinh ceton ' 'trong động kinh ở\n' 'trẻ em**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | |\n' '| --- | --- |\n' '| **Chỉ\n' ' định** | **Chống\n' ' chỉ định** |\n' '| **Đáp ứng tốt:**\n' '○ Hội chứng Angelman\n' '○ Bệnh phức hợp ty\n' ' thể I\n' '○ Hội chứng Dravet\n' '○ Hội chứng Doose\n' '○ Thiếu protein vận\n' ' chuyển glucose I (Glut-I)\n' '○ Hội chứng động kinh\n' ' liên quan đến nhiễm trùng có sốt (FIRES)\n' '○ Hội chứng Ohtahara\n' '○ Thiếu pyruvate\n' ' dehydrogenase\n' '○ Phức hợp xơ cứng củ\n' '**Đáp ứng trung bình:**\n' '○ Thiếu\n' ' adenylsuccinate lyase\n' '○ Bệnh não CDKL5\n' '○ Động kinh cơn vắng\n' ' trẻ em\n' '○ Bệnh não động kinh với\n' ' sóng nhọn liên tục khi ngủ\n' '○ Bệnh dự trữ\n' ' glycogen típ V\n' '○ Động kinh rung giật\n' ' cơ thiếu niên\n' '○ Bệnh thể Lafora\n' '○ Hội chứng\n' ' Lennox-Gastaut o Thiếu phosphofructokinase o Hội chứng Rett\n' '○ Viêm não toàn bộ xơ\n' ' hóa bán cấp (SSPE) | **Tuyệt đối:**\n' '○ Thiếu hụt ô-xy hóa\n' ' a-xít béo\n' '○ Thiếu pyruvate\n' ' carboxylase và các thiếu hụt tân tạo glucose khác (thiếu ' 'fructose 1,6\n' ' diphosphatase)\n' '○ Bệnh dự trữ\n' ' glycogen (trừ type 2)\n' '○ Thiếu hụt thoái hóa\n' ' keto\n' '○ Thiếu hụt tạo Keto\n' '○ Porphyria\n' '○ Hội chứng QT kéo\n' ' dài \n' 'o Suy gan, thận hoặc\n' ' tụy \n' '○ Tăng insulin máu\n' '○ Thiếu Carnitine\n' ' (nguyên phát)\n' '○ Thiếu Carnitine\n' ' palmitoyltransferase (CPT) I hoặc II\n' '○ Thiếu Carnitine\n' ' translocase\n' '**Tương đối:**\n' '○ Không tuân thủ chế\n' ' độ ăn\n' '○ Có thể điều trị\n' ' phẫu thuật (có bằng chứng chẩn đoán hình ảnh và điện não đồ ' 'video)\n' '○ Chậm phát triển thể\n' ' chất\n' '○ Trào ngược dạ dày\n' ' thực quản nặng \n' '○ Tăng cholesterol\n' ' tính chất gia đình \n' '○ Đang dùng đồng thời\n' ' Propofol (nguy cơ quá tải lipid) |\n' '\n' '\n' '● *Liều lượng sử dụng*\n' '\n' '\n' 'Định lượng chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton cho mỗi ngày, thông qua thực phẩm hoặc công ' 'thức keto, sẽ được\n' 'xác định dựa vào nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người bệnh (nêu ' 'tại phần\n' 'II.1) và tình trạng bệnh cụ thể của người bệnh.\n' '\n' '\n' '• *Bắt đầu chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton tại bệnh viện:*\n' '\n' '\n' '- Người bệnh nên nhập\n' 'viện để bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton và bắt buộc nhập ' 'viện nếu là keto\n' 'bậc cao (tỉ lệ 3:1 hoặc 4:1). Thời gian theo dõi theo mức độ ' 'thích nghi của\n' 'người bệnh, từ 3 - 7 ngày. Bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton từ từ với tỷ lệ\n' 'keto từ 1:1, 2:1 và tăng dần tỉ lệ keto. Có thể kết hợp chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton và công thức keto (thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc ' 'biệt, thực phẩm dinh\n' 'dưỡng y học) trong giai đoạn này để giúp người bệnh thích nghi ' 'dần dần với chế\n' 'độ ăn mới.\n' '\n' '\n' '- Theo dõi lâm sàng:\n' 'Quan sát người bệnh để phát hiện các dấu hiệu cần can thiệp. ' 'Các dấu hiệu như\n' 'nôn và lờ đờ, đây có thể là người bệnh nhiễm toan chuyển hóa, ' 'cần bổ sung\n' 'bicarbonat.\n' '\n' '\n' '- Theo dõi các chỉ số\n' 'cận lâm sàng: Kiểm tra đường máu mao mạch trước bữa ăn 4 ' 'lần/ngày. Kiểm tra\n' 'ceton máu 2 lần/ngày (trước bữa ăn sáng và tối). Theo dõi ' 'bilan dịch vào ra,\n' 'đặc biệt là natri máu, do trẻ có nguy cơ cao bị mất nước. Bên ' 'cạnh đó, một số\n' 'xét nghiệm được thực hiện 3-4 ngày/ lần, bao gồm: điện giải ' 'đồ, khí máu (thăng\n' 'bằng kiềm - toan); β-hydroxybutyrate máu; triglyceride máu; ' 'amylase, lipase,\n' 'ure, creatinine, albumin.\n' '\n' '\n' '● *Duy trì chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton tại nhà:*\n' '\n' '\n' 'Chế độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton cần được tiếp tục duy trì tại nhà. Để đảm bảo hiệu quả ' 'điều trị và giảm\n' 'các biến chứng, chế độ dinh dưỡng sinh ceton tại nhà phải tuân ' 'thủ theo chỉ\n' 'định của bác sĩ dinh dưỡng.\n' '\n' '\n' '● *Thời gian sử dụng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong động kinh kháng thuốc trẻ ' 'em*\n' '\n' '\n' '- Thời gian tối thiểu: Điều\n' 'trị chế độ dinh dưỡng sinh ceton trong khoảng 3 - 6 tháng để ' 'đánh giá hiệu quả\n' 'kiểm soát cơn động kinh. Trong thời gian này, cần theo dõi ' 'chặt chẽ để điều\n' 'chỉnh chế độ ăn phù hợp. Trong trường hợp sau khi áp dụng chế ' 'độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton, trẻ tăng số cơn giật và đã loại trừ các nguyên ' 'nhân khác, nên dừng\n' 'chế độ ăn sớm.\n' '\n' '\n' '- Thời gian duy trì:\n' 'Nếu chế độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả trong việc giảm ' 'tần suất hoặc mức\n' 'độ nghiêm trọng của cơn động kinh, tiếp tục duy trì trong 1-2 ' 'năm để đánh giá\n' 'tiếp.\n' '\n' '\n' '● *Các yếu tố ảnh\n' 'hưởng đến thời gian điều trị*\n' '\n' '\n' '- Biến chứng hoặc tác\n' 'dụng phụ: Một số tác dụng phụ như táo bón, hạ đường huyết, rối ' 'loạn lipid máu,\n' 'hoặc loãng xương có thể có.\n' '\n' '\n' '- Tuổi và nhu cầu dinh\n' 'dưỡng: Chế độ này cần được điều chỉnh theo từng giai đoạn phát ' 'triển của trẻ.\n' '\n' '\n' '● *Theo dõi và dừng\n' 'chế độ ăn*\n' '\n' '\n' '- Khi điều trị bằng chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton có hiệu quả, có thể xem xét ngừng chế ' 'độ keto sau khoảng\n' '2 năm. Nếu đang tiến hành chế độ dinh dưỡng sinh ceton bậc ' 'cao, tiến hành hạ\n' 'bậc chế độ dinh dưỡng sinh ceton và chuyển về chế độ ăn bình ' 'thường trong 1-3\n' 'tháng để tránh nguy cơ tái phát cơn động kinh.\n' '\n' '\n' '- Trường hợp không có\n' 'cải thiện đáng kể sau 3-6 tháng điều trị bằng chế độ dinh ' 'dưỡng sinh ceton, xem\n' 'xét các yếu tố ảnh hưởng (trẻ sử dụng chế phẩm có đường, gia ' 'đình không nấu đủ\n' 'tỷ lệ keto, các yếu tố mới phát sinh như nhiễm trùng, sốt, …), ' 'cân nhắc tiếp\n' 'tục chế độ dinh dưỡng sinh ceton hoặc ngừng chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton.\n' '\n' '\n' '● *Các nội dung cần\n' 'thiết khác*\n' '\n' '\n' '- Tư vấn và đánh giá\n' 'trước khi bắt đầu chế độ dinh dưỡng sinh ceton\n' '\n' '\n' '- Trước khi bắt đầu áp\n' 'dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, người bệnh cần được khám ' 'lâm sàng và đánh\n' 'giá cận lâm sàng để phân loại động kinh, loại trừ các chống ' 'chỉ định.\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '6. Khám lâm sàng và một số cận lâm sàng trước can thiệp**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | |\n' '| --- | --- |\n' '| **Lâm\n' ' sàng** | **Cận\n' ' lâm sàng** |\n' '| 1. Xác định loại động\n' ' kinh và khả năng đáp ứng với chế độ dinh dưỡng sinh ceton của ' 'loại động kinh\n' ' đó (Bảng 5).\n' '2. Khám, xác định các\n' ' vấn đề có thể cản trở thực hiện chế độ dinh dưỡng sinh ceton: ' 'trào ngược dạ\n' ' dày thực quản, táo bón, tiêu chảy, rối loạn nuốt, bệnh cơ ' 'tim, toan chuyển\n' ' hoá mạn tính.\n' '3. Đánh giá tình\n' ' trạng dinh dưỡng: CN/T, CC/T, BMI/T, vòng đầu cho trẻ dưới 36 ' 'tháng\n' '4. Hỏi ghi chế độ ăn\n' ' trong 3 ngày: lượng thực phẩm, sở thích, loại thức ăn dị ứng, ' 'tình trạng dung\n' ' nạp thức ăn.\n' '5. Tư vấn gia đình về\n' ' chế độ dinh dưỡng sinh ceton: chỉ định, chi phí, cách tiến ' 'hành, cách theo\n' ' dõi, … | 1. Xét nghiệm cơ bản:\n' ' công thức máu toàn phần, điện giải đồ máu, chức năng gan, ' 'thận, glucose máu\n' '2. Xét nghiệm về tình\n' ' trạng dinh dưỡng: albumin, protein, vi chất dinh dưỡng\n' '3. Đánh giá tình\n' ' trạng rối loạn lipid máu: cholesterol, triglyceride, HDL, ' 'LDL.\n' '4. Siêu âm ổ bụng nếu\n' ' gia đình có tiền sử sỏi thận.\n' '5. Tổng phân tích\n' ' nước tiểu để xác định nồng độ ceton niệu nền.\n' '6. Loại trừ các chống\n' ' chỉ định: MSMS, ceton niệu, a-xít amin máu. |\n' '\n' '\n' '- Thuốc chống động kinh\n' 'và chế độ dinh dưỡng sinh ceton\n' '\n' '\n' '- Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton làm tăng hiệu quả điều trị khi sử dụng cùng thuốc ' 'hoặc khi kết hợp\n' 'với các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác như phương ' 'pháp kích thích\n' 'dây thần kinh phế vị (VNS).\n' '\n' '\n' '- Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton không làm tăng hiệu quả của thuốc động kinh và ' 'ngược lại thuốc không\n' 'làm tăng hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton.\n' '\n' '\n' '- Mục tiêu chính của\n' 'phương pháp điều trị động kinh kháng thuốc bằng chế độ keto là ' 'ngưng thuốc\n' 'chống động kinh, thường xảy ra sau vài tháng thực hiện chế độ ' 'keto thành công.\n' 'Cơn động kinh có thể xuất hiện khi giảm liều, ngưng các thuốc ' 'chống động kinh,\n' 'do đó, cần thận trọng.\n' '\n' '\n' '- Bổ sung vitamin\n' '\n' '\n' 'Bản chất chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton là chế độ ăn điều trị và không cân đối về mặt ' 'dinh dưỡng nên\n' 'trẻ dễ bị nguy cơ thiếu hụt vitamin và khoáng chất, nên cần ' 'phải phát hiện và\n' 'bổ sung hợp lí các vitamin và khoáng chất cho người bệnh (Bảng ' '7). \n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '7. Các chất dinh dưỡng cần bổ sung cho trẻ khi áp dụng chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| |\n' '| --- |\n' '| ***Mọi trường hợp*** |\n' '| ● Đa vitamin và các khoáng chất \n' '● Canxi và vitamin D |\n' '| ***Trong từng trường hợp cụ thể*** |\n' '| ● Sỏi thận: Citrat đường uống (polycitra K) \n' '● Táo bón: Thuốc nhuận tràng: Miralax, dầu khoáng, glycerin\n' ' bơm hậu môn \n' '● Tăng triglyceride/Thiết hụt carnitine: Carnitine\n' ' (Carnitor) \n' '● Bổ sung selen, magie, kẽm, phospho \n' '● Dầu MCT hoặc dầu dừa (nguồn cung cấp MCT) \n' '● Muối |\n' '| *Lưu ý thành phần carbohydrate trong các sản phẩm mà người\n' ' bệnh sử dụng* |\n' '\n' '\n' '**3.3.\n' 'Tác dụng phụ của chế độ dinh dưỡng sinh ceton và theo dõi:**\n' '\n' '\n' '● *Tác dụng phụ:*\n' '\n' '\n' '- Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton đã được chứng minh là can thiệp hiệu quả trong điều ' 'trị động kinh\n' 'kháng thuốc ở trẻ em. Tuy nhiên, việc áp dụng chế độ dinh ' 'dưỡng sinh ceton\n' 'trong thời gian dài có thể dẫn đến một loạt các tác dụng phụ, ' 'từ rối loạn\n' 'chuyển hóa, rối loạn tiêu hóa đến ảnh hưởng lên tăng trưởng và ' 'sức khỏe xương\n' 'khớp. Do đó, việc theo dõi chặt chẽ và can thiệp kịp thời là ' 'thiết yếu trong\n' 'suốt quá trình áp dụng liệu pháp dinh dưỡng này.\n' '\n' '\n' '- Giai đoạn đầu: Rối\n' 'loạn tiêu hoá và chuyển hóa, sinh hóa, bao gồm: buồn nôn, nôn, ' 'táo bón, tiêu\n' 'chảy và đau bụng, tăng acid uric máu, toan chuyển hóa, hạ ' 'canxi máu, hạ magie\n' 'máu, hạ đường huyết, giảm carnitine và thay đổi nồng độ axit ' 'amin, rối loạn\n' 'lipid máu. Một số trẻ táo bón và có thể được kiểm soát hiệu ' 'quả bằng điều chỉnh\n' 'chế độ ăn và sử dụng thuốc nhuận tràng nhẹ như polyethylene ' 'glycol.\n' '\n' '\n' '- Giai đoạn sau: Biến\n' 'chứng thận và xương đáng chú ý với sự xuất hiện của tăng canxi ' 'niệu, sỏi thận\n' 'và nguy cơ giảm mật độ xương. Ngoài ra, có thể có sự suy giảm ' 'chỉ số tăng\n' 'trưởng chiều cao có ý nghĩa thống kê sau hai năm can thiệp, ' 'đặc biệt ở nhóm trẻ\n' 'dưới hai tuổi tại thời điểm khởi trị. Bên cạnh đó, trẻ có thể ' 'bị thiếu hụt vi\n' 'chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin D, vitamin A, selenium, ' 'carnitine và kẽm. Đa\n' 'số các trường hợp thiếu hụt ở mức nhẹ đến trung bình và đáp ' 'ứng tốt với bổ sung\n' 'vi chất theo nhu cầu khuyến nghị hàng ngày (Recommended ' 'Dietary Allowance -\n' 'RDA). Không ghi nhận thiếu hụt vitamin B12, folate hay magie.\n' '\n' '\n' '● *Theo dõi lâm sàng\n' 'và cận lâm sàng định kỳ*\n' '\n' '\n' '- Theo dõi lâm sàng và\n' 'cận lâm sàng định kỳ là bắt buộc để đảm bảo hiệu quả điều trị ' 'cũng như phát\n' 'hiện sớm các tác dụng phụ. Các chỉ số cần được giám sát bao ' 'gồm: cân nặng,\n' 'chiều cao, BMI, lipid, chức năng gan thận, điện giải, vi chất ' 'và phân tích nước\n' 'tiểu tùy theo yêu cầu đánh giá của bác sĩ thần kinh và dinh ' 'dưỡng. Siêu âm hệ\n' 'tiết niệu nên được cân nhắc thực hiện định kỳ ở các trường hợp ' 'có tăng canxi\n' 'niệu.\n' '\n' '\n' '- Bác sĩ dinh dưỡng và\n' 'bác sĩ chuyên khoa thần kinh cần chú ý và phối hợp với nhau ' 'trong việc giám sát\n' 'tác dụng phụ, điều chỉnh tỷ lệ dinh dưỡng và bổ sung vi chất. ' 'Đồng thời, cần\n' 'cung cấp hỗ trợ tâm lý, tư vấn chế độ chăm sóc tại nhà và nâng ' 'cao sự tuân thủ\n' 'từ phía người bệnh cũng như gia đình. Trong các trường hợp có ' 'đáp ứng tốt và điều\n' 'trị kéo dài, có thể chuyển đổi sang các chế độ ăn ít nghiêm ' 'ngặt hơn như MAD\n' 'hoặc LGIT để cải thiện khả năng duy trì điều trị lâu dài.\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '8: Một số biến chứng, mục tiêu điều trị**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | |\n' '| --- | --- | --- |\n' '| **Biến\n' ' chứng** | **Điều\n' ' trị** | **Mục\n' ' tiêu** |\n' '| **Hạ đường máu** | Trẻ có đường huyết 2 -\n' ' 2,5 mmol/l hoặc >3 mmol/l nhưng có dấu hiệu hạ đường huyết ' '(tái nhợt, thờ\n' ' ơ, ăn kém, hạ nhiệt độ, …) nên được điều trị ngay bằng 2 - 4 ' 'gam carbohydrate\n' ' (20 - 40 ml glucose 10%), hoặc 30 - 60 ml nước hoa quả; kiểm ' 'tra lại sau 15 -\n' ' 20 phút | Duy trì >3 mmol/l. |\n' '| **Rối loạn dung nạp:\n' ' nôn, tiêu chảy, chướng bụng** | - Bù nước, điện giải bằng\n' ' NaCl/ Ringer lactat\n' '- Giữ nguyên tỉ lệ,\n' ' đảm bảo đủ dịch, nâng bậc trong 3-7 ngày **hoặc** xem xét đổi ' 'chế độ | \xa0 |\n' '| **Triglyceride.** | Triglyceride > 5\n' ' mmol / l (khoảng 200 mg / dl), dùng carnitine 50 mg / kg với ' 'tối đa 1\n' ' gam/ngày | Triglycerid < 10\n' ' mmol/ l (khoảng 387 mg /dl). |\n' '\n' '\n' '**4. Chế độ keto tĩnh\n' 'mạch điều trị bệnh động kinh kháng thuốc ở trẻ em.**\n' '\n' '\n' '● *Nguyên tắc sử dụng\n' 'chế độ keto tĩnh mạch*\n' '\n' '\n' '- Khi bắt đầu khởi động\n' 'chế độ keto tĩnh mạch, nên khởi động tại các đơn vị hồi sức.\n' '\n' '\n' '- Khởi động với tỷ lệ\n' '1:1 và tăng mỗi 1-2 ngày đến tỷ lệ tối đa (2,0:1 đến 2,9:1).\n' '\n' '\n' '- Kiểm tra kĩ các chống\n' 'chỉ định trước khi bắt đầu chế độ keto tĩnh mạch.\n' '\n' '\n' '- Trong trường hợp trẻ\n' 'đang dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, khởi động keto tĩnh ' 'mạch khi phải nhịn\n' 'ăn > 48 giờ.\n' '\n' '\n' '- Tránh sử dụng các chế\n' 'phẩm thuốc có chứa glucose vì làm thay đổi tỷ lệ keto. Thay ' 'đổi các chế phẩm\n' 'thuốc từ dạng siro sang dạng viên nén hoặc thuốc tĩnh mạch. ' 'Carbohydrate và\n' 'alcohol trong các chế phẩm thuốc phải được tính trong tỷ lệ ' 'chế độ keto tĩnh\n' 'mạch.\n' '\n' '\n' '- Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton có thể làm tăng khả năng hấp thu của một số thuốc ' 'tan trong dầu và\n' 'thay đổi nồng độ trong máu của một số thuốc gắn protein. Nồng ' 'độ của\n' 'carbamazepine, lamotrigine, levetiracetam, topiramate giảm khi ' 'sử dụng chế độ\n' 'keto. Không cần thiết để hiệu chỉnh liều thuốc chống động kinh ' 'khi bắt đầu chế\n' 'độ keto tĩnh mạch, nhưng cần xem xét tới sự giảm nồng độ của ' 'các thuốc này\n' 'trong máu.\n' '\n' '\n' '- Chuyển từ chế độ keto\n' 'tĩnh mạch sang chế độ dinh dưỡng sinh ceton ngay khi trẻ có ' 'thể tiếp nhận đường\n' 'tiêu hoá (qua sonde mũi - dạ dày).\n' '\n' '\n' '- Dừng chế độ keto tĩnh\n' 'mạch khi không hiệu quả sau khi thực hiện 14 ngày, hoặc có ' 'những biến chứng\n' 'nặng như viêm tuỵ cấp.\n' '\n' '\n' '- Đánh giá hiệu quả chế\n' 'độ keto tĩnh mạch bằng sự kiểm soát cơn giật và điện não đồ ' '(trong trường hợp\n' 'trạng thái động kinh - SE hoặc hội chứng động kinh do sốt ' 'nhiễm trùng- FIRES).\n' '\n' '\n' '● *Chỉ định*\n' '\n' '\n' '- Khi trẻ đang sử dụng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton nhưng hiện không dung nạp đường ' 'tiêu hoá.\n' '\n' '\n' '- Khi trẻ không dung\n' 'nạp đường tiêu hoá và có chỉ định liệu pháp keto (xem mục chỉ ' 'định chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton)\n' '\n' '\n' '● *Chống chỉ định*\n' '\n' '\n' '- Nhìn chung, chống chỉ\n' 'định của chế độ keto tĩnh mạch tương tự như chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton đường\n' 'tiêu hoá.\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '9. Các chống chỉ định của chế độ keto tĩnh mạch**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| |\n' '| --- |\n' '| **Chống chỉ định tuyệt\n' ' đối** |\n' '| Rối loạn chuyển hoá\n' ' lipid | ● Thiếu carnitine, thiếu\n' ' carnitine palmitoyl transferase (CPT) I hoặc II, thiếu ' 'carnitine translocase,\n' ' rối loạn β-oxidation, thiếu hụt acyl dehydrogenase chuỗi ' 'dài/trung bình/ngắn,\n' ' thiếu hụt 3-hydroxyacyl-CoA chuỗi dài/trung bình, thiếu ' 'pyruvate carboxylase,\n' ' bệnh porphyria |\n' '| Bất thường chuyển hoá\n' ' nặng | ● Tăng triglyceride\n' ' nặng (>\u20095,65 mmol/l)\n' '● Toan chuyển hoá\n' ' (pH\u2009<\u20097,3, CO2\u2009<\u200912\u2009mmol/l)\n' '● Na <\u2009130\u2009mmol/l,\n' ' >\u2009150\u2009mmol/l\n' '● Abumin <\u20098\u2009mg/dl\n' '● Hạ đường máu nặng\n' ' (glucose <\u20093 mmol/l) |\n' '| Bệnh | ● Mang thai\n' '● Rối loạn đông máu\n' ' nặng\n' '● Suy gan nặng, AST,\n' ' ALT, NH3 tăng gấp 5 lần giới\n' ' hạn bình thường, bilirubin toàn phần >\u2009256,6 µmol/l, ' 'bilirubin trực tiếp\n' ' > 85 µmol/l trong 24\u2009giờ\n' '● Suy thận nặng\n' '● Viêm tuỵ cấp\n' '● Não mất chức năng\n' ' không thể đảo ngược\n' '● Bệnh lý tim mạch nặng\n' ' không ổn định\n' '● Trẻ có dưới 8 cm ruột\n' ' non |\n' '| Thuốc | ● Đang sử dụng propofol\n' ' hoặc kết thúc propofol trong 24 giờ |\n' '| **Chống chỉ định tương\n' ' đối** |\n' '| Bệnh | ● Bệnh lý tim mạch\n' ' (tăng mỡ máu, loạn nhịp tim, bệnh lý cơ tim); sỏi thận, loãng ' 'xương, nhiễm\n' ' khuẩn, đái tháo đường không kiểm soát |\n' '| Bất thường chuyển hoá | ● Hạ natri máu nặng,\n' ' giảm protein, tăng natri máu, hạ canxi máu, tăng ceton máu |\n' '\n' '\n' '● *Cách tiến hành*\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '10. Cách tiến hành chế độ keto tĩnh mạch**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | |\n' '| --- | --- |\n' '| **Thành\n' ' phần** | **Tiến\n' ' hành** |\n' '| Tỷ lệ | Khởi động tỷ lệ 1:1\n' ' và tăng mỗi 1 - 2 ngày đến tỷ lệ tối đa (2,0:1 đến 2,9:1). |\n' '| Năng lượng\\* | Khởi động với 50% nhu\n' ' cầu năng lượng và đạt đích trong vòng 1 tuần, hoặc ít nhất ' 'BMR hoặc 70-80%\n' ' đích năng lượng. Trong trường hợp chỉ có kế hoạch nuôi tĩnh ' 'mạch thời gian\n' ' ngắn 3 - 4 ngày, chấp nhận cung cấp 50% nhu cầu năng lượng.\n' 'Tại các cơ sở có điều\n' ' kiện, nên đo năng lượng tiêu hao lúc nghỉ, tránh nuôi dưỡng ' 'thừa. |\n' '| Dịch | 10 kg: 100 ml/kg/ngày\n' '10 - 20 kg: 1000 ml +\n' ' 50 ml/mỗi kg cân nặng trên 10 kg \n' '> 20 kg: 1500 ml +\n' ' 20 ml/mỗi kg cân nặng trên 20kg |\n' '| Carbohydrate\\*\\* | Nếu glucose máu\n' ' >\u200950\u2009mg/dl, glucose/dextrose có thể tránh sử dụng ' 'trong vòng 1 - 2 ngày\n' ' khởi đầu chế độ keto tĩnh mạch để đưa cơ thể về trạng thái ' 'ketosis.\n' ' (Carbohydrate sẽ được cung cấp từ sự chuyển hoá của glycerol ' 'trong nhũ dịch\n' ' lipid)\n' 'Dựa trên nồng độ\n' ' glucose và ceton máu, có thể khởi động với glucose tĩnh mạch ' 'nồng độ thấp\n' ' (5%) |\n' '| Protein | 100% nhu cầu theo\n' ' tuổi, ít nhất là 1,5 g/kg/ngày. Tuy nhiên, có thể giảm xuống ' '0,5 - 0,8\n' ' g/kg/ngày để đạt được tối đa trạng thái ketosis. |\n' '| Lipid | Sử dụng nhũ dịch 20%,\n' ' tránh sử dụng nhũ dịch 10%.\n' 'Bắt đầu: 1 -2\n' ' g/kg/ngày; tăng dần trong 7 ngày (dựa vào nồng độ ' 'triglyceride máu); tối đa:\n' ' 3 - 4 g/kg/ngày. Ưu tiên sử dụng nhũ dịch thế hệ 2 (chứa dầu ' 'đậu nành và MCT)\n' ' hoặc thay thế bằng nhũ dịch thế hệ 3 (chứa dầu ô-liu và dầu ' 'đậu nành). Nhũ\n' ' dịch lipid thế hệ 1 (100% dầu đậu nành) có thể có lợi tới quá ' 'trình sinh lý\n' ' nhưng tăng đáp ứng viêm. Nhũ dịch thế hệ 4 (có dầu cá) có tác ' 'dụng giảm viêm,\n' ' bảo vệ gan và làm giảm thời gian nằm viện nhưng có ít thành ' 'phần các axit béo\n' ' thiết yếu hơn và không đủ kinh nghiệm trong sử dụng dầu cá ' 'đơn độc nên không\n' ' sử dụng lipid 100% dầu cá trong chế độ keto tĩnh mạch.\n' 'Lưu ý: Với trẻ dị ứng\n' ' trứng, đậu nành, dừa, cá, ô-liu, … không sử dụng các nhũ dịch ' 'lipid có chứa\n' ' các loại dầu này. |\n' '| Tốc độ | Lipid\n' ' <\u20090,15\u2009g/kg/giờ. Lipid cần truyền ít nhất 12 giờ để ' 'tránh hội chứng quá\n' ' tải lipid.\n' 'A-xít amin\n' ' <\u20090,1\u2009g/kg/giờ\n' 'Glucose\n' ' <\u20090,12\u2009g/kg/giờ |\n' '| Carnitin | 50mg/kg, tối đa\n' ' 1000mg/ngày |\n' '| Vi chất | Theo nhu cầu theo lứa\n' ' tuổi. Liều tham khảo:\n' '● Junimin 1 ml/kg hoặc\n' ' tracutil 0,1 ml/kg\n' '● Cernevit 1 ml cho trẻ\n' ' dưới 2,5 kg và 2 ml cho trẻ từ 2,5 kg |\n' '\n' '\n' '***Ghi chú: \\**** *Đối với những trẻ trong\n' 'tình trạng bệnh nặng, nhu cầu năng lượng đường tĩnh mạch được ' 'tính theo từng\n' 'giai đoạn (Bảng 12)*\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '11. Nhu cầu năng lượng theo đường tĩnh mạch theo \n' '\n' 'ESPGHAN/ESPEN/ESPR 2018 (kcal/kg/ngày)**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | | |\n' '| --- | --- | --- | --- |\n' '| \xa0 | **Pha\n' ' cấp** | **Pha\n' ' ổn định** | **Pha\n' ' phục hồi** |\n' '| **Đẻ non** | 45\n' ' - 55 | \xa0 | 90\n' ' - 120 |\n' '| **0** - **1 tháng** | 45\n' ' - 50 | 60\n' ' - 65 | 75\n' ' - 85 |\n' '| **1** - **7 tháng** | 40\n' ' - 45 | 55\n' ' - 60 | 65\n' ' - 75 |\n' '| **7** - **12 tháng** | 30\n' ' - 40 | 40\n' ' - 55 | 55\n' ' - 65 |\n' '| **12** - **18 tháng** | 20\n' ' - 30 | 25\n' ' - 40 | 30\n' ' - 55 |\n' '| *Pha cấp: pha hồi sức\n' ' khi trẻ cần các phương tiện hỗ trợ sự sống (an thần, thở máy, ' 'vận mạch, hồi\n' ' sức dịch, …)*\n' '*Pha ổn định: khi trẻ\n' ' ổn định huyết động hoặc có thể bắt đầu cai các phương tiện hỗ ' 'trợ sự sống.*\n' '*Pha hồi phục: trẻ có\n' ' khả năng vận động* |\n' '\n' '\n' '**\\*\\* *Carbohydrate***\n' '\n' '\n' '- *Loại bỏ các nguồn\n' 'carbohydrate từ thuốc bằng cách chuyển dạng si-rô sang viên ' 'nén, hoặc thay dung\n' 'môi glucose thành natriclorua.*\n' '\n' '\n' '- *Các nhũ dịch lipid\n' 'có chứa các carbohydrate như glycerol và alcohol có khả năng ' 'sinh năng lượng,\n' 'vì vậy cần tính vào tỷ lệ keto (glycerol 2,4 kcal/g; alcohol ' '(ethanol) 7\n' 'kcal/g, mannitol 1,6 kcal/g).*\n' '\n' '\n' '- *Một số thuốc kháng\n' 'động kinh có chứa carbohydrate và alcohol (Bảng 12)*\n' '\n' '\n' '● *Một số tác dụng\n' 'không mong muốn và cách xử trí*\n' '\n' '\n' '- Rối loạn lipid máu\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '12: Hướng dẫn xử trí rối loạn lipid máu**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | |\n' '| --- | --- |\n' '| **Nồng\n' ' độ triglyceride** | **Xử trí** |\n' '| > 2,3 mmol/l | Thêm carnitin 50mg/kg\n' ' (tối đa 1000mg/ngày) |\n' '| >\u20095,65\u2009mmol/l | Giảm liều lipid |\n' '| >\u200911,3\u2009mmol/l | Dừng chế độ keto tĩnh\n' ' mạch |\n' '\n' '\n' '- Độc tố gan: sỏi mật,\n' 'ứ mật và gan nhiễm mỡ\n' '\n' '\n' 'Cần giảm liều lipid\n' 'tĩnh mạch khi Billirubin trực tiếp >\u200934,2 µmol/l, ' 'AST/ALT/GGT > 1,5 lần\n' 'giới hạn trên. Khởi động nuôi dưỡng đường tiêu hoá càng sớm ' 'càng tốt.\n' '\n' '\n' '- Toan chuyển hoá: tăng\n' 'nguy cơ giảm bicarbonate trong máu, toan chuyển hoá và sỏi ' 'thận\n' '\n' '\n' 'Đối với trẻ có CO2 <\u200916\u2009mmol/l, bổ sung\n' 'bicarbonat để duy trì HCO3 máu\u2009>\u200917\u2009mmol/l.\n' 'Cụ thể:\n' '\n' '\n' '- HCO3 máu\u2009=\u200916\u2009mmol/l, bổ\n' 'sung bicarbonat 1\u2009mEq/kg/ngày\n' '\n' '\n' '- HCO3 máu\u2009=\u200913 -15\u2009mmol/l, bổ\n' 'sung bicarbonat 2\u2009mEq/kg/ngày\n' '\n' '\n' '- HCO3 máu\u2009=\u2009<\u200912\u2009mmol/l,\n' 'bổ sung bicarbonat 3 mEq/kg/ngày\n' '\n' '\n' '- Hạ đường máu\n' '\n' '\n' 'Tiêm 2ml/kg dextrose\n' '10% nếu glucose huyết thanh < 54 mg/dl (3 mmol/l), sau đó kiểm ' 'tra sau mỗi\n' '15 phút cho đến khi glucose > 70 mg/dl (3,8 mmol/l)\n' '\n' '\n' '- Hội chứng propofol\n' '(PRIS **-** Propofol related infusion syndrome)\n' '\n' '\n' '- Hội chứng xuất hiện ở\n' 'người bệnh nặng đang điều trị bằng propofol liều cao (> ' '5/kg/h) hoặc kéo dài\n' '(trong >48h); chẩn đoán bởi một hoặc nhiều tình trạng sau: ' 'toan chuyển hóa,\n' 'tiêu cơ vân, hoặc thay đổi ECG không giải thích được; có hoặc ' 'không có tổn\n' 'thương thận cấp, tăng kali máu, rối loạn lipid máu, suy tim, ' 'sốt, men gan tăng\n' 'cao, hoặc tăng lactat.\n' '\n' '\n' '- Các triệu chứng chính:\n' 'Toan chuyển hoá, biến đổi điện tâm đồ, tiêu cơ vân. Đặc điểm ' 'thứ phát: tổn\n' 'thương thận cấp, tăng kali (thường gặp ở người lớn) và tăng ' 'lipid máu, suy tim,\n' 'sốt, tăng men gan và tăng lactat (thường gặp ở trẻ em). Sốt, ' 'gan to làm tăng\n' 'nguy cơ tử vong ở trẻ em. Sốt, tăng kali, hạ huyết áp, thay ' 'đổi điện tâm đồ,\n' 'đột quỵ não, tốc độ truyền > 5 mg/kg/h, thời gian truyền> 48 ' 'giờ, liều\n' 'tích luỹ > 240 mg/kg làm tăng nguy cơ tử vong ở người lớn.\n' '\n' '\n' '- Điều trị: Chưa có một\n' 'hướng dẫn nào cho việc điều trị hội chứng propofol và cũng ' 'không có thuốc điều\n' 'trị đặc hiệu. Các xử trí hiện nay là dừng thuốc propofol, điều ' 'trị các triệu\n' 'chứng lâm sàng liên quan: biến đổi nhịp tim, tăng K máu, tiêu ' 'cơ vân,…\n' '\n' '\n' '- Hội chứng quá tải\n' 'lipid (FOS **-** Fat Overload Syndrome)\n' '\n' '\n' '- Hội chứng quá tải lipid\n' 'do tốc độ truyền lipid cao hơn tốc độ khuyến cáo (cao hơn ' '0,15\u2009g/kg/giờ).\n' '\n' '\n' '- Triệu chứng bao gồm:\n' 'sốt, tim đập nhanh, khó thở, suy hô hấp, viêm tuỵ cấp, tổn ' 'thương gan lách to,\n' 'tăng men gan, tăng bilirubin, giảm tiểu cầu, rối loạn đông ' 'máu,…), giảm huyết\n' 'sắc tố.\n' '\n' '\n' '- Điều trị: Hiện tại\n' 'chưa có hướng dẫn điều trị cụ thể. Các phương pháp điều trị ' 'được đưa ra bao\n' 'gồm: dừng truyền lipid; hỗ trợ các chức năng sống: tiêu hoá, ' 'hô hấp, huyết học,\n' 'chuyển đổi huyết tương.\n' '\n' '\n' '● *Theo dõi các biến\n' 'chứng nuôi dưỡng tĩnh mạch*\n' '\n' '\n' 'Bác sĩ thần kinh và\n' 'dinh dưỡng sẽ quyết định các xét nghiệm theo dõi các biến ' 'chứng và có thể thay\n' 'đổi theo từng người bệnh, trang thiết bị tại cơ sở, tham khảo ' 'Bảng 15.\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '13: Theo dõi biến chứng nuôi dưỡng chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton tĩnh mạch**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | |\n' '| --- | --- | --- |\n' '| \xa0 | **<\n' ' 1 tuổi** | **>\n' ' 1 tuổi** |\n' '| **Chưa\n' ' ổn định** | **Ổn\n' ' định lâm sàng** | **Chưa\n' ' ổn định** | **Ổn\n' ' định lâm sàng** |\n' '| **Nhân trắc** | Cân\n' ' nặng | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' tuần | 2\n' ' lần/tuần | Hàng\n' ' tuần |\n' '| Chiều\n' ' cao | Hàng\n' ' tuần | Hàng\n' ' tháng | 2\n' ' tuần/ lần | 3\n' ' tháng/lần |\n' '| Vòng\n' ' đầu | 1\n' ' tuần 2 lần | Hàng\n' ' tháng | - | - |\n' '| **Lượng ăn vào** | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày |\n' '| **Tình trạng co giật** | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày |\n' '| **Xét nghiệm máu** | Khí\n' ' máu | Hàng\n' ' ngày | 2-3\n' ' lần/tuần | Hàng\n' ' ngày | 2\n' ' lần/tuần |\n' '| Công\n' ' thức máu | - | Hàng\n' ' tuần | - | Hàng\n' ' tuần |\n' '| Điện\n' ' giải đồ, canxi, magie, phốtpho | Hàng\n' ' ngày | 2-3\n' ' lần/tuần | Hàng\n' ' ngày | 2\n' ' lần/tuần |\n' '| Albumin | Hàng\n' ' ngày | 2\n' ' lần/tuần | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' tuần |\n' '| Glucose | Mỗi\n' ' 4h | Mỗi\n' ' 6-12 h | Mỗi\n' ' 6h | Mỗi\n' ' 8-12h |\n' '| Billirubin\n' ' toàn phần/ trực tiếp | Hàng\n' ' ngày | 2\n' ' lần/tuần | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' tuần |\n' '| AST,\n' ' ALT, ALP | 2\n' ' lần/tuần | 2\n' ' lần/tuần | Hàng\n' ' tuần | Hàng\n' ' tuần |\n' '| Amylase/lipase | **-** | Hàng\n' ' tuần | **-** | Hàng\n' ' tuần |\n' '| Ure/\n' ' Creatinine | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày | 2\n' ' lần/tuần |\n' '| Beta\n' ' - hydroxybutyrate | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày | Hàng\n' ' ngày |\n' '| Carnitine\n' ' free/total | **-** | Mỗi\n' ' 6 tháng | **-** | Mỗi\n' ' 6 tháng |\n' '| Bộ\n' ' lipid | Hàng\n' ' ngày, sau khi dừng truyền lipid 4 giờ | Hàng\n' ' tháng | Hàng\n' ' ngày, sau khi dừng truyền lipid 4 giờ | Hàng\n' ' tháng |\n' '| Ferritin | Hàng\n' ' tháng | Hàng\n' ' tháng | **-** | Hàng\n' ' tháng |\n' '| Vitamin\n' ' D | Hàng\n' ' tháng | Hàng\n' ' tháng | Hàng\n' ' tháng | Hàng\n' ' tháng |\n' '| Kẽm | Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng | Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng | Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng | Mỗi\n' ' 6 - 12 tháng |\n' '| **Nước tiểu** | Natri,\n' ' kali, áp lực thẩm thấu | Hàng\n' ' tuần | Hàng\n' ' tháng | Hàng\n' ' tháng | Hàng\n' ' tháng |\n' '| Tỉ\n' ' lệ canxi/ creatin | Hàng\n' ' tuần | Hàng\n' ' tháng | Hàng\n' ' tuần | Hàng\n' ' tháng |\n' '| ceton\n' ' niệu | Hàng\n' ' ngày | Mỗi\n' ' 2 ngày | Hàng\n' ' ngày | Mỗi\n' ' 2 ngày |\n' '\n' '\n' 'Việc chỉ định xét\n' 'nghiệm tùy thuộc vào từng trẻ và diễn biến của trẻ.\n' '\n' '\n' '**5. Hướng dẫn xây dựng\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho trẻ nhỏ**\n' '\n' '\n' '● *Nguyên tắc xây\n' 'dựng thực đơn*\n' '\n' '\n' '- Trẻ sơ sinh: Trước\n' 'đây, chế độ dinh dưỡng sinh ceton hiếm khi được sử dụng cho ' 'trẻ sơ sinh, đặc\n' 'biệt trẻ sinh non do lo ngại những tác dụng không mong muốn. ' 'Gần đây, tính an\n' 'toàn và hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton trên nhóm ' 'trẻ sơ sinh và trẻ\n' 'đẻ non đã được một số báo cáo khoa học xác nhận. Loại hình chế ' 'độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton sử dụng là công thức keto dạng thực phẩm dùng cho ' 'chế độ ăn đặc biệt\n' 'hoặc thực phẩm dinh dưỡng y học hoặc công thức keto kết hợp ' 'với sữa mẹ. Tuy\n' 'nhiên, các tài liệu khoa học này là các báo cáo ca bệnh, chưa ' 'có hướng dẫn cụ\n' 'thể. Đồng thời với sự thiếu kinh nghiệm trong thực tế, Hướng ' 'dẫn này chưa đưa\n' 'ra những hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho nhóm ' 'trẻ sơ sinh và non\n' 'tháng.\n' '\n' '\n' '- Ngoài sơ sinh: Tiến\n' 'hành xây dựng thực đơn theo nhóm tỉ lệ\n' '\n' '\n' '- Bước 1: Tính nhu cầu\n' 'năng lượng cho trẻ, nhu cầu protein cho trẻ\n' '\n' '\n' '- Bước 2: Tính số đơn\n' 'vị thực phẩm mỗi ngày.\n' '\n' '\n' '- Bước 3: Tính số g G\n' '(Glucid), L (Lipid), P (Protid) mỗi ngày\n' '\n' '\n' '- Bước 4: Xây dựng thực\n' 'đơn chi tiết\n' '\n' '\n' '- Ví dụ: Xây dựng chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton cổ điển tỷ lệ 4:1 với mức năng lượng ' '2000 kcal.\n' '\n' '\n' '- Keto 4:1 tức là tỉ lệ\n' 'L/ (G+P) (đơn vị g) là 4:1\n' '\n' '\n' '- Lập 1 đơn vị thực\n' 'phẩm có 4 gam Lipid, 1 gam (Carbohydrate+Protein). Mỗi đơn vị ' 'có 40 kcal\n' '\n' '\n' '- Trẻ cần 2000: 40 = 50\n' 'đơn vị thực phẩm, trong đó\n' '\n' '\n' '○ Lipid: 50 x 4 = 200g\n' '\n' '\n' '○ Protein: 30 g\n' '\n' '\n' '○ Glucid: 20 g (có thể\n' 'thay đổi lượng protein và glucid để đảm bảo đủ protein và tổng ' 'G + P là 50g)\n' '\n' '\n' '○ Về các thực phẩm nên\n' 'lựa chọn, cần sử dụng các thực phẩm phù hợp với người Việt ' 'Nam, nhiều lipid và\n' 'ít carbohydrate: ngũ cốc (bánh phở, bánh đúc, gạo, bún nưa, ' 'gạo nưa,…); thịt,\n' 'cá (đuôi lợn, thịt chân giò, thịt ba chỉ, thịt chim bồ câu ra ' 'ràng, lươn,…);\n' 'rau quả (dưa chuột, xà lách, quả bơ,…); dầu mỡ, phô mai, xốt ' 'mayonnaise,…\n' '\n' '\n' '○ Lưu ý, để đảm bảo\n' 'đúng tỉ lệ trong chế độ ăn, cần thay thế các chế phẩm thuốc, ' 'vitamin và vi\n' 'khoáng có tá dược hoặc dung môi là carbohydrate bằng các chế ' 'phẩm khác không có\n' 'đường (dạng viên nén, viên nhộng, …).\n' '\n' '\n' '- Chế độ keto qua đường\n' 'sonde dạ dày: Nguyên tắc xây dựng tương tự chế độ ăn đường ' 'miệng và được chế\n' 'biến dưới dạng lỏng\n' '\n' '\n' '**Bảng 14. Thực đơn tham\n' 'khảo (Năng lượng 2000-2100 kcal/ngày, các tỷ lệ keto)** *(Lưu ' 'ý, thực đơn điều\n' 'trị phải được tiến hành dưới sự giám sát của bác sĩ thần kinh ' 'và dinh dưỡng)*\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | | | | |\n' '| --- | --- | --- | --- | --- | --- |\n' '| | **1:1** | **1:1** | **2:1** | **3:1** | **4:1** |\n' '| Năng lượng/protein\xa0 (kcal/g) | 2064/46 | 2083/49 | ' '2047/43 | 2036/44 | 2094/35 |\n' '| Công thức keto tỉ lệ 4:1 | 0 | 250 | 250 | 300 | 250 |\n' '| Cơm nưa (g) | 150 | 100 | 150 | 200 | 150 |\n' '| Cơm gạo tẻ máy (g) | 95 | 85 | 30 | 0 | 0 |\n' '| Phở nưa (g) | 0 | 0 | 50 | 0 | 0 |\n' '| Bánh mỳ (g) | 40 | 40 | 0 | 0 | 0 |\n' '| Thịt, cá nhiều mỡ (g) | 200 | 180 | 180 | 200 | 150 |\n' '| Rau (g) | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |\n' '| Hoa quả ít ngọt (g) (Roi, ổi, dưa chuột….) | 200 | 200 | 150 ' '| 60 | 35 |\n' '| Quả bơ (g) | 60 | 30 | 60 | 25 | 0 |\n' '| Sốt Mayonnaise (g) | 50 | 0 | 30 | 30 | 50 |\n' '| Dầu ăn (ml) | 30 | 30 | 40 | 40 | 65 |\n' '| MCT (g) | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 |\n' '| **Cách chia bữa ăn thực\n' ' đơn keto 1:1, không có công thức keto** |\n' '| Bữa sáng | Bánh mì kẹp thịt\n' ' (Bánh mỳ 40 g, thịt 50 g, dầu ăn 5ml, mayonnaise 10g, rau 20 ' 'g) |\n' '| Bữa phụ sáng | Salad (Hoa quả 100 g,\n' ' Xốt 20 g, dầu ăn 5ml) |\n' '| Bữa trưa | Cơm gạo tẻ 95 g, thịt\n' ' cá 75g, rau củ 40g, 1 ml dầu ăn, 5g MCT Bơ: 60 g |\n' '| Bữa phụ chiều | Salad (Hoa quả 100 g,\n' ' Xốt 20 g, dầu ăn 5ml) |\n' '| Bữa tối | Cơm nưa 150 g, thịt\n' ' cá 75g, rau củ 40g, 20 ml dầu, 5g MCT |\n' '| **Cách chia bữa ăn thực\n' ' đơn keto 1:1, có sử dụng công thức keto** |\n' '| Bữa sáng | Bánh mì kẹp thịt\n' ' (Bánh mỳ 40 g, thịt 50 g, rau 20 g) |\n' '| Bữa trưa | Cơm gạo tẻ 85 g, thịt\n' ' cá 65g, rau củ 40g, 15 ml dầu, 5g MCT Bơ: 30 g |\n' '| Bữa phụ chiều | Salad (Hoa quả 150 g,\n' ' Xốt 15 g) |\n' '| Bữa tối | Cơm nưa 100 g, thịt\n' ' cá 65g, rau củ 40g, 15 ml dầu, 5g MCT Tráng miệng: hoa quả 50 ' 'g |\n' '| Bữa phụ tối | Công thức keto tỉ lệ\n' ' 4:1: 250ml |\n' '| | | | | | | |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**PHẦN III. KHUYẾN NGHỊ VỀ CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG SINH\n' 'CETON CHO BỆNH ĐỘNG KINH KHÁNG THUỐC Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH**\n' '\n' '\n' '**1.\n' 'Giới thiệu**\n' '\n' '\n' '- Chế độ dinh dưỡng\n' 'sinh ceton là một phương pháp dinh dưỡng đã được chứng minh là ' 'có hiệu quả giảm\n' 'tần số cơn trong điều trị một số hội chứng động kinh ở trẻ nhũ ' 'nhi, trẻ nhỏ.\n' 'Gần đây, chế độ dinh dưỡng sinh ceton cũng được nghiên cứu và ' 'áp dụng cho người\n' 'lớn mắc động kinh kháng thuốc như một liệu pháp kết hợp.\n' '\n' '\n' '- Các nghiên cứu cho\n' 'thấy giảm ≥50% cơn co giật ở 22 - 70% với chế độ dinh dưỡng ' 'sinh ceton cổ điển\n' 'và 12 - 67% với MAD; một số người bệnh hoàn toàn hết cơn.\n' '\n' '\n' '**2.\n' 'Chỉ định**\n' '\n' '\n' 'Chế độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton được chỉ định cho người trưởng thành mắc động kinh trong ' 'các trường hợp\n' 'sau:\n' '\n' '\n' '- Động kinh kháng\n' 'thuốc: (theo định nghĩa của ILAE, đã nêu trong phần đầu của ' 'hướng dẫn).\n' '\n' '\n' '- Hội chứng động kinh\n' 'đặc biệt: Một số hội chứng động kinh đã được chẩn đoán từ thời ' 'kỳ trước tuổi\n' 'trưởng thành, vẫn tiếp tục được áp dụng chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton hoặc cần\n' 'bổ sung thêm chế độ ăn sinh keto.\n' '\n' '\n' '- Trạng thái động kinh\n' 'siêu kháng thuốc (super refractory status epilepticus): chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton có thể được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ trong ' 'điều trị trạng thái\n' 'động kinh kéo dài, siêu kháng trị ở người trưởng thành.\n' '\n' '\n' '- Động kinh do căn\n' 'nguyên tự miễn: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể tăng cường ' 'chức năng ty\n' 'thể, giảm stress oxy hóa và viêm - có ích trong các trường hợp ' 'động kinh liên\n' 'quan đến tự miễn.\n' '\n' '\n' '**3.\n' 'Chống chỉ định**\n' '\n' '\n' '● *Chống chỉ định\n' 'tuyệt đối*\n' '\n' '\n' '- Rối loạn chuyển hóa\n' 'chất béo bẩm sinh: Như thiếu hụt carnitine, rối loạn β- ' 'oxidation, thiếu hụt\n' 'pyruvate carboxylase. Các rối loạn này đã được trình bày trong ' 'hướng dẫn dành\n' 'cho trẻ em. Đối với người trưởng thành việc áp dụng cũng cần ' 'tuân thủ theo các\n' 'chống chỉ định như ở trẻ em.\n' '\n' '\n' '- Porphyria cấp tính:\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể kích hoạt cơn porphyria ' 'cấp tính do giảm\n' 'carbohydrate.\n' '\n' '\n' '● *Chống chỉ định\n' 'tương đối*\n' '\n' '\n' '- Bệnh lý gan hoặc thận\n' 'nặng: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng gánh nặng ' 'chuyển hóa lên gan\n' 'và thận.\n' '\n' '\n' '- Tăng lipid máu nặng:\n' 'chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng cholesterol và ' 'triglyceride, cần\n' 'thận trọng ở người bệnh có rối loạn lipid máu.\n' '\n' '\n' '- Loãng xương hoặc nguy\n' 'cơ loãng xương: chế độ dinh dưỡng sinh ceton có thể ảnh hưởng ' 'đến mật độ xương,\n' 'đặc biệt là ở người lớn tuổi.\n' '\n' '\n' '- Tiền sử sỏi thận: chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton có thể làm tăng nguy cơ hình thành ' 'sỏi thận.\n' '\n' '\n' '- Phụ nữ mang thai hoặc\n' 'cho con bú: chế độ dinh dưỡng sinh ceton không được khuyến cáo ' 'trong thai kỳ và\n' 'thời kỳ cho con bú do thiếu dữ liệu an toàn.\n' '\n' '\n' '**4.\n' 'Tác dụng phụ:**\n' '\n' '\n' 'Chế độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton có thể có những tác dụng phụ tiềm ẩn, thường gặp nhất là ' 'tác dụng phụ ở\n' 'đường tiêu hóa, giảm cân và tăng lipid tạm thời ở người trưởng ' 'thành.\n' '\n' '\n' '- Các tác dụng phụ ở\n' 'đường tiêu hóa bao gồm táo bón, tiêu chảy và nôn mửa, thường ' 'nhẹ và cải thiện\n' 'theo thời gian khi có sự hỗ trợ của chuyên gia dinh dưỡng.\n' '\n' '\n' '- Giảm cân có thể là\n' 'một tác dụng tích cực mong muốn ở những người bệnh thừa cân, ' 'nhưng đối với\n' 'những người muốn duy trì hoặc tăng cân, có thể điều chỉnh mức ' 'năng lượng nạp\n' 'vào.\n' '\n' '\n' '- Tăng lipid huyết\n' 'thanh, tuy nhiên, đã có nghiên cứu cho thấy lipied huyết tăng ' 'sẽ bình thường\n' 'khi tiếp tục chế độ dinh dưỡng sinh ceton (sau 1 năm) hoặc sau ' 'khi ngừng chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton.\n' '\n' '\n' '- Các tác dụng phụ tiềm\n' 'ẩn khác: thiếu hụt vitamin và khoáng chất thứ phát do hạn chế ' 'carbohydrate, bao\n' 'gồm loãng xương.\n' '\n' '\n' '**5.\n' 'Một số điều cần lưu ý:**\n' '\n' '\n' '- Trước khi bắt đầu chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton ở người trưởng thành, cần đánh giá ' 'dinh dưỡng cơ bản,\n' 'tình trạng sẵn có của thực phẩm, sở thích, dị ứng và không ' 'dung nạp.\n' '\n' '\n' '- Xét nghiệm bắc buộc\n' 'bao gồm chuyển hóa cơ bản, lipid lúc đói, công thức máu toàn ' 'phần, chức năng\n' 'gan và mức vitamin D.\n' '\n' '\n' '- Xét nghiệm theo dõi\n' 'bao gồm phân tích nước tiểu, canxi và creatinin trong nước ' 'tiểu và nồng độ\n' 'carnitine tự do, kẽm huyết thanh (nếu có thể), nồng độ thuốc ' 'chống động kinh\n' '(nếu có thể).\n' '\n' '\n' '- Nguy cơ sỏi thận cao\n' 'hơn khi chế độ dinh dưỡng sinh ceton được kết hợp với ' 'zonisamide hoặc\n' 'topiramate.\n' '\n' '\n' '- Nên tổ chức một buổi\n' 'hướng dẫn cho người bệnh, gia đình và người chăm sóc các ' 'nguyên tắc của liệu\n' 'pháp, các biện pháp tuân thủ, khuyến cáo về nước uống và thực ' 'phẩm bổ sung, các\n' 'tác dụng phụ tiềm ẩn và các công thức/thực đơn.\n' '\n' '\n' '**6. Tóm lại**\n' '\n' '\n' 'Chế độ dinh dưỡng sinh\n' 'ceton cung cấp một phương pháp bổ sung ngày càng cần thiết để ' 'kiểm soát cơn ở\n' 'người bệnh động kinh kháng thuốc. Các nghiên cứu ghi nhận tính ' 'khả thi, khả\n' 'năng dung nạp và hiệu quả của chế độ dinh dưỡng sinh ceton ở ' 'người trưởng\n' 'thành, mặc dù vẫn cần có các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên. ' 'Các biến chứng\n' 'tiềm ẩn và tác dụng phụ của liệu pháp ăn kiêng thường có thể ' 'phòng ngừa và kiểm\n' 'soát được, tuy nhiên cần có các chiến lược để cải thiện việc ' 'tuân thủ. Việc áp\n' 'dụng cần được cân nhắc kỹ lưỡng về chỉ định và chống chỉ định, ' 'và phải được\n' 'thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của đội ngũ y tế chuyên ' 'môn, bao gồm bác sĩ\n' 'chuyên khoa thần kinh và chuyên gia dinh dưỡng.\n' '\n' '\n' '**7. Đánh giá tình trạng\n' 'dinh dưỡng và các vấn đề liên quan.**\n' '\n' '\n' 'Đánh giá đúng tình trạng\n' 'dinh dưỡng, các vấn đề dinh dưỡng liên quan đến bệnh chuyển ' 'hóa (nếu có), giúp\n' 'xác định nhu cầu và cung cấp dinh dưỡng đầy đủ.\n' '\n' '\n' '● *Đối với người bệnh\n' 'ngoại trú:*\n' '\n' '\n' '- Đánh giá cân nặng,\n' 'chiều cao và giá trị BMI. Có thể dùng kỹ thuật đánh giá và ' 'phân tích thành phần\n' 'cơ thể nếu cần.\n' '\n' '\n' '- Sàng lọc yếu tố nguy\n' 'cơ dinh dưỡng theo quy định của Bộ Y tế (Mã DD01-Phụ lục 1- ' 'Thông tư\n' '32/2023/TT-BYT).\n' '\n' '\n' '- Khai thác và điều tra\n' 'khẩu phần ăn, thói quen ăn uống và tiền sử dị ứng thức ăn nếu ' 'có.\n' '\n' '\n' '- Đánh giá tình trạng\n' 'chuyển hóa khi người bệnh có mắc bệnh kèm nhưng không có chống ' 'chỉ định với chế\n' 'độ dinh dưỡng sinh ceton bằng lâm sàng và xét nghiệm sinh hóa ' 'máu.\n' '\n' '\n' '- Nhu cầu dinh dưỡng:\n' '\n' '\n' '○ Năng lượng: Theo\n' 'khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng 25 - 30kcal/kg/ngày nếu tình ' 'trạng dinh dưỡng\n' 'bình thường; hoặc <25kcal/kg/ngày nếu thừa cân, béo phì.\n' '\n' '\n' '○ Protein: trung bình\n' '0,8 - 1,0g/kg/ngày. Nếu có suy dinh dưỡng và không có chống ' 'chỉ định cho chế độ\n' 'dinh dưỡng sinh ceton, 1,2 - 1,3g/kg/ngày.\n' '\n' '\n' '○ Lipid và\n' 'carbohydrate: Tỉ lệ % tổng năng lượng phụ thuộc vào chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton được chọn hoặc tùy thuộc bệnh lý nền, như người bình ' 'thường trong trường\n' 'hợp không có chỉ định dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton.\n' '\n' '\n' '○ Phòng ngừa thiếu vi\n' 'chất dinh dưỡng như vitamin nhóm B, vitamin C, folate bằng ' 'cách bổ sung đa sinh\n' 'tố loại không đường, liều cơ bản; vitamin D, khoáng chất như ' 'canxi, magie,\n' 'phốtpho….\n' '\n' '\n' '○ Có thể bổ sung chất\n' 'xơ tan loại không đường (sugar free prebiotic…) nếu táo bón.\n' '\n' '\n' '○ Uống đủ nước.\n' '\n' '\n' '● *Đối với người bệnh\n' 'nội trú:*\n' '\n' '\n' '- Sàng lọc nguy cơ suy\n' 'dinh dưỡng, đánh giá tình trạng dinh dưỡng theo quy định Mã ' 'DD03- Phụ lục 1-\n' 'Thông tư 32/2023/TT-BYT)\n' '\n' '\n' '- Đánh giá dinh dưỡng\n' 'chuyên sâu bằng kỹ thuật dinh dưỡng lâm sàng nếu cần.\n' '\n' '\n' '- Đánh giá và nhận định\n' 'tình trạng bệnh lý chính, bệnh lý kèm.\n' '\n' '\n' '- Đánh giá khả năng tự\n' 'ăn uống, khả năng dung nạp thức ăn, chức năng tiêu hóa và lựa ' 'chọn phương pháp\n' 'dinh dưỡng phù hợp.\n' '\n' '\n' '- Nhu cầu dinh dưỡng:\n' '\n' '\n' '○ Năng lượng: 25 -\n' '30kcal/kg/ngày nếu tình trạng dinh dưỡng bình thường; hoặc ' '<25kcal/kg/ngày\n' 'nếu thừa cân, béo phì.\n' '\n' '\n' '○ Lipid và carbohydrate:\n' 'Tỉ lệ % tổng năng lượng phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng sinh ' 'ceton được chọn\n' 'hoặc tùy thuộc bệnh lý nền trong trường hợp không có chỉ định ' 'dùng chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton.\n' '\n' '\n' '○ Phòng ngừa thiếu vi\n' 'chất dinh dưỡng như vitamin nhóm B, vitamin C, folate bằng ' 'cách bổ sung đa sinh\n' 'tố loại không đường, liều cơ bản; khoáng chất như canxi, ' 'magie, phốtpho …\n' '\n' '\n' '○ Có thể bổ sung chất\n' 'xơ tan loại không đường (sugar free prebiotic…) nếu táo bón.\n' '\n' '\n' '○ Cung cấp đủ nước.\n' '\n' '\n' '○ Lưu ý tùy thuộc tình\n' 'trạng bệnh lý, tình trạng dinh dưỡng, đáp ứng điều trị của ' 'người bệnh, mà bác\n' 'sĩ chuyên khoa thần kinh cân nhắc việc có nên hay không áp ' 'dụng chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton cho người bệnh nằm viện, vì cho đến nay, vẫn ' 'chưa có đủ bằng\n' 'chứng, khuyến cáo rõ ràng trong việc lựa chọn đối tượng phù ' 'hợp để có thể áp\n' 'dụng chế độ dinh dưỡng sinh ceton hiệu quả trên người bệnh nội ' 'trú.\n' '\n' '\n' '**8. Lựa chọn chế độ dinh\n' 'dưỡng sinh ceton phù hợp, tư vấn dinh dưỡng cho người bệnh.**\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '15: Các loại chế độ dinh dưỡng sinh ceton được phân loại**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | |\n' '| --- | --- | --- |\n' '| **Chế\n' ' độ dinh**\n' '**dưỡng sinh ceton** | **Dưỡng\n' ' chất sinh năng lượng** **(% tổng năng lượng)** | **Tỉ\n' ' lệ sinh**\n' '**keto** **(Ketogenic ratio)** |\n' '| \xa0 | Chất\n' ' béo (Fat) | Chất\n' ' đạm (Protein) | Tinh\n' ' bột đường (Carbohydrate) | \xa0 |\n' '| Cổ\n' ' điển | 80\n' ' - 90 | 6\n' ' - 8 | 2\n' ' - 4 | 4:1 |\n' '| Điều\n' ' chỉnh (MAD) | 65 | 25 | 10 | 1:1 |\n' '| Chỉ\n' ' số đường huyết thấp (LGIT) | 60 | 20\n' ' - 30 | 10 | 1:0,6 |\n' '| Chất\n' ' béo chuỗi trung bình (MCT) | 30\n' ' - 60 | 10 | 15\n' ' - 19 | 1:1\n' ' hoặc 2:1 |\n' '\n' '\n' '- Ở người bệnh ngoại\n' 'trú: việc lựa chọn chế độ ăn phù hợp không chỉ dựa vào tình ' 'trạng bệnh lý, tình\n' 'trạng dinh dưỡng, mà còn cần đánh giá thêm như sự hiểu biết, ' 'tuân thủ về dinh\n' 'dưỡng, lối sống và hoàn cảnh kinh tế - xã hội của người bệnh. ' 'Ví dụ có thể bắt\n' 'đầu bằng chế độ ít kiêng khem hơn như LGIT và có thể chuyển ' 'sang chế độ MAD;\n' 'tương tự nếu người bệnh đáp ứng tốt với chế độ ăn MAD, nhưng ' 'từng bị tác dụng\n' 'phụ với rối loạn tiêu hóa, sụt cân không chủ ý hoặc đang bị ' 'tác dụng phụ, thì\n' 'có thể xem xét chuyển sang chế độ khác phù hợp hơn. Chế độ ' 'dinh dưỡng sinh\n' 'ceton nên dùng tối thiểu 3 tháng để mới có thể đánh giá tính ' 'hiệu quả của nó.\n' '\n' '\n' '- Ở người bệnh nội trú:\n' 'Có thể bắt đầu bằng chế độ dinh dưỡng sinh ceton (3:1 hoặc ' '4:1, phụ thuộc nồng\n' 'độ ceton trong máu) với đủ năng lượng và điều chỉnh chế độ từ ' 'ngày 1 và trong 5\n' '- 7 ngày điều trị, để đạt mục tiêu tỉ lệ sinh ceton như mong ' 'muốn. Đồng thời\n' 'nên có kế hoạch cho chế độ dinh dưỡng sinh ceton khi người ' 'bệnh xuất viện,\n' 'thông thường sẽ là chế độ MCT với liều MCT từ ít đế tăng dần ' 'để phòng ngừa các\n' 'rối loạn tiêu hóa.\n' '\n' '\n' '**9. Theo dõi và xử trí\n' 'tác dụng phụ**\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '16: Theo dõi và xử trí tác dụng phụ liên quan đến chế độ dinh ' 'dưỡng sinh ceton**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| | | | |\n' '| --- | --- | --- | --- |\n' '| **Tác\n' ' dụng**\n' '**phụ** | **Theo\n' ' dõi** | **Phòng\n' ' ngừa** | **Xử\n' ' trí** |\n' '| 0 - 3 tháng |\n' '| Hạ đường huyết (ĐH)\n' ' (<45mg/dL) | ĐH mao mạch | Tránh để thời gian\n' ' đói kéo dài giữa các bữa ăn trong ngày, đánh giá lại thường ' 'xuyên số lượng carbohydrate\n' ' và béo | Cho uống nửa ly nước\n' ' trái cây |\n' '| Tăng ceton máu (>6-\n' ' 7mmol/L) | ceton mao mạch | Tránh để thời gian\n' ' đói kéo dài giữa các bữa ăn trong ngày, đánh giá lại thường ' 'xuyên số lượng carbohydrate\n' ' và béo | Cho uống nửa ly nước\n' ' trái cây |\n' '| 3 - 12 tháng |\n' '| Táo bón | Đại tiện | Đảm bảo đủ nước và\n' ' chất xơ | Dầu chứa khoáng (mineral\n' ' oil), glycerine |\n' '| Trào ngược dạ dày\n' ' thực quản | Triệu chứng đặc hiệu | Điều chỉnh thói quen\n' ' chống trào ngược thích hợp | Thuốc tăng nhu động\n' ' (prokinetic) và kháng acid dạ dày |\n' '| Thiếu hụt khoáng chất\n' ' và vtamin | Xét nghiệm máu | Bổ sung đa khoáng và vitamin | ' 'Bổ sung theo kết quả\n' ' xét nghiệm |\n' '| Tăng lipid máu | Xét nghiệm máu | Ưu tiên béo nguồn gốc\n' ' thực vật | Thay thế béo bão hòa sang\n' ' béo không bão hòa nhiều nối đôi, như acid béo omega 3, giảm ' 'tỉ lệ sinh ceton |\n' '| Sỏi thận | Giảm bài tiết nước\n' ' tiểu, triệu chứng đặc hiệu Siêu âm bụng | Đảm bảo đủ nước và ' 'kali\n' ' citrate | Điều trị phù hợp |\n' '| >12 tháng |\n' '| Bất thường chuyển hóa\n' ' xương | Theo dõi vitamin D\n' ' trong máu và mật độ xương | Vitamin D và canxi | Điều trị phù ' 'hợp |\n' '\n' '\n' '**10.\n' 'Ngưng điều trị bằng chế độ dinh dưỡng sinh ceton:**\n' '\n' '\n' 'Tối thiểu sau 3 tháng\n' 'dùng chế độ dinh dưỡng sinh ceton, trừ khi xuất hiện bệnh lý ' 'cấp cứu, thì xem\n' 'xét ngưng dùng khi không hiệu quả, có nhiều tác dụng phụ, hoặc ' 'cần cải thiện\n' 'tình trạng dinh dưỡng.\n' '\n' '\n' '**Tài\n' 'liệu tham khảo**\n' '\n' '\n' '1. Fisher R.S., Acevedo\n' 'C., Arzimanoglou A., et al. (2014). ILAE official report: a ' 'practical clinical\n' 'definition of epilepsy. Epilepsia, 55(4), 475-482\n' '\n' '\n' '2. Robert S. Fisher, J.\n' 'Helen Cross, Jacqueline A. French, Norimichi Higurashi, ' 'Edouard Hirsch, Floor\n' 'E. Jansen, Lieven Lagae, Solomon L. Moshe, Jukka Peltola, ' 'Eliane Roulet Perez,\n' 'Ingrid E. Scheffer, and Sameer M. Zuberi. (2017). Operational ' 'classification of\n' 'seizure types by the International League Against Epilepsy: ' 'Position Paper of\n' 'the ILAE Commission for Classification and Terminology. ' 'Epilepsia, 58(4):522-530\n' 'Epilepsia, 58(4):522-530\n' '\n' '\n' '3. Wirrell E, Nabbout\n' 'R, Scheffer IE, Alsaadi T, Bogacz A, French JA, et al. (2022). ' 'Methodology for\n' 'classification and definition of epilepsy syndromes with list ' 'of syndromes:\n' 'report of the ILAE Task Force on Nosology and Definitions. ' 'Epilepsia 2022; in\n' 'press.\n' '\n' '\n' '4. Angione K, Eschbach\n' 'K, Smith G, Joshi C, Demarest S. (2019). Genetic testing in a ' 'cohort of\n' 'patients with potential epilepsy with my- oclonic-atonic ' 'seizures. Epilepsy\n' 'Res. 2019; 150: 70-7.\n' '\n' '\n' '5. Riney K, Bogacz A,\n' 'Somerville E, Hirsch E, Nabbout R, Scheffer I. Classification ' 'and definition of\n' 'epilepsy syndromes with onset in adolescents, adults, and at a ' 'variable age:\n' 'position statement by the ILAE Task Force on Nosology and ' 'Definitions.\n' 'Epilepsia. In press.\n' '\n' '\n' '6. Bureau M, Genton P,\n' 'Dravet C, Antonio D-E, Guerrini R, Alberto TC. In: M Bureau, P ' 'Genton, C\n' 'Dravet, D-E Antonio, R Guerrini, TC Alberto, et al., editors. ' '(2019). Epileptic\n' 'syndromes of infancy, childhood and adolescence. 6th ed. ' 'Montrouge, France:\n' 'John Libbey Euro- text; 2019.\n' '\n' '\n' '7. Juan C.\n' 'Reséndiz-Aparicio1, Jesús M. Padilla-Huicab, Iris E. ' 'Martínez-Juárez, (2019).\n' 'Clinical guideline: antiepileptic drugs of choice for ' 'epileptic syndromes and\n' 'epilepsies in pediatric patients, Revista Mexicana de ' 'Neurociencia (2019),\n' 'https://doi:10.24875/rmn. m19000028\n' '\n' '\n' '8. Pellock JM,\n' 'Arzimanoglou A, D’Cruz O, et al. (2017). Extrapolating ' 'evidence of\n' 'antiepileptic drug efficacy in adults to children ≥2 years of ' 'age with focal\n' 'seizures: the case for disease similarity. Epilepsia. ' '2017;58:1686-96\n' '\n' '\n' '9. Bassel W. Abou-Khalil,\n' 'Antiseizure Medications Update on 2022, Continuum (Minneap ' 'Minn) 2022;28(2,\n' 'epilep- sy):500-535, American Academy of Neurology.\n' '\n' '\n' '10. Scheffer IE,\n' 'Berkovic S, Capovilla G, et al. ILAE classification of the ' 'epilepsies: position\n' 'paper of the ILAE commission for clas- sification and ' 'terminology. Epilepsia.\n' '2017;58:512-21\n' '\n' '\n' '11. Go CY, Mackay MT,\n' 'Weiss SK, et al. Evidence-based guideline update: medical ' 'treatment of\n' 'infantile spasms.\n' '\n' '\n' '12. Report of the guideline\n' 'development subcommittee of the American academy of neurology ' 'and the practice\n' 'committee of the child neurology society. Neurology. 2012; ' '78:1974-80.\n' '\n' '\n' '13. Hancock EC, Cross\n' 'H. Treatment of Lennox-Gastaut syndrome. Copyright © 2013 the ' 'Cochrane\n' 'Collabora- tion. Hoboken: Publicado Por John, Wiley and Sons, ' 'Ltd.; 2013\n' '\n' '\n' '14. WHO. (2024). Fact\n' 'sheets - Malnutrition.\n' '\n' '\n' '15. Bullo MMH, Naveed\n' 'A, Bhutto AJ, et al. Nutritional Status of Epileptic Children ' 'in Rawalpindi,\n' 'Pakistan; A Cross-Sectional Study. Ann PIMS-Shaheed Zulfiqar ' 'Ali Bhutto Med\n' 'Univ. 2024;20(3):320-325.\n' '\n' '\n' '16. Bertoli S,\n' 'Cardinali S, Veggiotti P, Trentani C, Testolin G, Tagliabue A. ' 'Evaluation of\n' 'nutritional status in children with refractory epilepsy. Nutr ' 'J. 2006;5:14.\n' 'doi:10.1186/1475-2891-5-14\n' '\n' '\n' '17. Tokatly Latzer I,\n' 'Richmond TK, Zhang B, Pearl PL. Eating disorders occur at high ' 'rates in\n' 'adolescents with epilepsy and are associated with psychiatric ' 'comorbidities and\n' 'suicidality. Epilepsia. 2023;64(11):2982-2992. ' 'doi:10.1111/epi.17759\n' '\n' '\n' '18. Cosman F, de Beur\n' 'SJ, LeBoff MS, et al. Clinician’s Guide to Prevention and ' 'Treatment of\n' 'Osteoporosis. Osteoporos Int. 2014;25(10):2359-2381.\n' 'doi:10.1007/s00198-014-2794-2\n' '\n' '\n' '19. Sylvia\n' 'Escott-Stump, MA, RDN, LDN. Nutrition and Diagnosis Realead ' 'Care. Wolters Kluwer.\n' '\n' '\n' '20. Thowfeek S, Kaul N,\n' 'Nyulasi I, O’Brien TJ, Kwan P. Dietary intake and nutritional ' 'status of people\n' 'with epilepsy: A systematic review. Epilepsy Behav. ' '2023;140:109090.\n' 'doi:10.1016/j.yebeh.2023.109090\n' '\n' '\n' '21. Crepin S, Godet B,\n' 'Chassain B, Preux PM, Desport JC. Malnutrition and epilepsy: A ' 'two- way\n' 'relationship. Clin Nutr. 2009;28(3):219-225. ' 'doi:10.1016/j.clnu.2009.03.010\n' '\n' '\n' '22. Gomes TK de C,\n' 'Oliveira SL de, Castro RM de. Malnutrition and experimental ' 'epilepsy. J\n' 'Epilepsy Clin Neurophysiol. 2011;17:24-29. ' 'doi:10.1590/S1676-26492011000100006\n' '\n' '\n' '23. Crepin S, Godet B,\n' 'Chassain B, Preux PM, Desport JC. Malnutrition and epilepsy: a ' 'two- way\n' 'relationship. Clin Nutr Edinb Scotl. 2009;28(3):219-225.\n' 'doi:10.1016/j.clnu.2009.03.010\n' '\n' '\n' '24. DeToledo JC, Toledo\n' 'C, DeCerce J, Ramsay RE. Changes in Body Weight With Chronic, ' 'High-Dose\n' 'Gabapentin Therapy. Ther Drug Monit. 1997;19(4):394.\n' '\n' '\n' '25. Asadi-Pooya A,\n' 'Johannessen Landmark C, Mirzaei Damabi N, Fazelian K. ' 'Interactions between\n' 'antiseizure medications and foods and drinks: A systematic ' 'review. Epilepsia\n' 'Open. 2024;9. doi:10.1002/epi4.12918\n' '\n' '\n' '26. Thowfeek S, Kaul N,\n' 'Nyulasi I, O’Brien TJ, Kwan P. Dietary intake and nutritional ' 'status of people\n' 'with epilepsy: A systematic review. Epilepsy Behav. ' '2023;140:109090.\n' 'doi:10.1016/j.yebeh.2023.109090\n' '\n' '\n' '27. Henry CJK. Basal\n' 'metabolic rate studies in humans: measurement and development ' 'of new equations.\n' 'Public Health Nutr. 2005;8(7A):1133-1152. ' 'doi:10.1079/phn2005801\n' '\n' '\n' '28. Torun B. Energy requirements\n' 'of children and adolescents. Public Health Nutr. ' '2005;8(7A):968-993.\n' 'doi:10.1079/phn2005791\n' '\n' '\n' '29. Van der Louw E, van\n' 'den Hurk D, Neal E, et al. Ketogenic diet guidelines for ' 'infants with\n' 'refractory epilepsy. Eur J Paediatr Neurol. ' '2016;20(6):798-809.\n' 'doi:10.1016/j.ejpn.2016.07.009\n' '\n' '\n' '30. Kossoff EH,\n' 'Zupec-Kania BA, Auvin S, et al. Optimal clinical management of ' 'children\n' 'receiving dietary therapies for epilepsy: Updated ' 'recommendations of the\n' 'International Ketogenic Diet Study Group. Epilepsia Open. ' '2018;3(2):175-192.\n' 'doi:10.1002/epi4.12225\n' '\n' '\n' '31. Kossoff EH,\n' 'Zupec-Kania BA, Amark PE, et al. Optimal clinical management ' 'of children\n' 'receiving the ketogenic diet: Recommendations of the ' 'International Ketogenic\n' 'Diet Study Group. Epilepsia. 2009;50(2):304-317.\n' 'doi:10.1111/j.1528-1167.2008.01765.x\n' '\n' '\n' '32. Phitsanuwong C, Kim\n' 'J, Schimpf S, Nordli DR. Experience with the ketogenic diet in ' 'premature\n' 'neonates. Epilepsia Open. 2022;8(1):200-204. ' 'doi:10.1002/epi4.12673\n' '\n' '\n' '33. Lindsey Thompson, Erin\n' 'Fecske, Mohammad Salim, Ara Hall (2024). Use of the ketogenic ' 'diet in the\n' 'neonatal intensive care unit-Safety and tolerability - PubMed. ' 'Accessed\n' 'September 22, 2024.\n' '\n' '\n' '34. Zeng Y, Mu J, Zhou\n' 'D. Calculation and management of ketogenic diet parenteral ' 'nutrition in super-refractory\n' 'status epilepticus. Acta Epileptol. 2022;4(1):32. ' 'doi:10.1186/s42494-022-00095-z\n' '\n' '\n' '35. Van der Louw E, Aldaz\n' 'V, Harvey J, et al. Optimal clinical management of children ' 'receiving ketogenic\n' 'parenteral nutrition: a clinical practice guide. Dev Med Child ' 'Neurol. 2020;62(1):48-56.\n' 'doi:10.1111/dmcn.14306\n' '\n' '\n' '36. Australian Wine\n' 'Research Institute. (2024). Calculating-energy-values-for-EU- ' 'labels.pdf.\n' 'Accessed September 8, 2024.\n' '\n' '\n' '37. Food Labeling:\n' 'Revision of the Nutrition and Supplement Facts Labels: ' 'Guidance for Industry -\n' 'Small Entity Compliance Guide.\n' '\n' '\n' '38. Lapillonne A, Fidler\n' 'Mis N, Goulet O, et al. ESPGHAN/ESPEN/ESPR/CSPEN guidelines on ' 'pediatric\n' 'parenteral nutrition: Lipids. Clin Nutr Edinb Scotl. 2018;37(6 ' 'Pt B):2324-2336.\n' 'doi:10.1016/j.clnu.2018.06.946\n' '\n' '\n' '39. Raman M, Almutairdi\n' 'A, Mulesa L, Alberda C, Beattie C, Gramlich L. Parenteral ' 'Nutrition and Lipids.\n' 'Nutrients. 2017;9(4):388. doi:10.3390/nu9040388\n' '\n' '\n' '40. Hemphill S,\n' 'McMenamin L, Bellamy MC, Hopkins PM. Propofol infusion ' 'syndrome: a structured\n' 'literature review and analysis of published case reports. Br J ' 'Anaesth.\n' '2019;122(4):448-459. doi:10.1016/j.bja.2018.12.025\n' '\n' '\n' '41. Xiong J. Fatty Acid\n' 'Oxidation in Cell Fate Determination. Trends Biochem ' 'Sci.2018;43(11):854-857.\n' 'doi:10.1016/j.tibs.2018.04.006\n' '\n' '\n' '42. Schlegelmilch M,\n' 'Feder J, Creery D. Inadvertent Acute Lipid Injectable Emulsion ' 'Overdose\n' 'Resulting in Fat Overload Syndrome and Pancreatitis in a ' 'Patient with TPN\n' 'Dependence. JPGN Rep. 2021;3(1):e146. ' 'doi:10.1097/PG9.0000000000000146\n' '\n' '\n' '43. Verrotti A et al\n' '(2020). Diet in the Treatment of Epilepsy: What We Know So ' 'Far. Nutrients. Page\n' '1-19.\n' '\n' '\n' '44. Kaul N et al\n' '(2021). Review-Practical considerations of dietary therapies ' 'for epilepsy in\n' 'adults. Acta Epileptologica. Page1-7.\n' '\n' '\n' '45. Giorgis VD et al\n' '(2023). Ketogenic dietary therapies in epilepsy: ' 'recommendations of the Italian\n' 'League against Epilepsy Dietary Therapy Study Group. Frontiers ' 'in Neurology.\n' '\n' '\n' '46. Hội chống động kinh\n' 'Việt Nam (2024). Hướng dẫn Chẩn đoán và Điều trị động kinh.\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '\n', 'published_date': datetime.date(2025, 9, 26), 'published_timestamp': datetime.datetime(2025, 9, 26, 7, 18), 'source': 'ThuVienPhapLuatDocs', 'tags': ['Bộ Y tế', 'Quyết định 2988/QĐ-BYT', 'Hướng dẫn dinh dưỡng', 'Chế độ dinh dưỡng sinh ceton', 'Động kinh kháng thuốc', 'Điều trị động kinh', 'Phương pháp điều trị', 'Chế độ ăn keto', 'Ketosis', 'Tác dụng phụ', 'Giám sát y tế', 'Cục Quản lý Khám, chữa bệnh', 'Hội Chống động kinh', 'Tiêu chuẩn kỹ thuật', 'Nhu cầu dinh dưỡng', 'Trẻ em', 'Người trưởng thành', 'Tình trạng dinh dưỡng', 'Vi chất dinh dưỡng', 'Chỉ định và chống chỉ định', 'Tác dụng phụ dinh dưỡng', 'Theo dõi sức khỏe', 'Chế độ ăn chỉ số đường huyết thấp', 'Modified Atkins Diet (MAD)', 'Low Glycemic Index Treatment (LGIT)', 'Medium Chain Triglycer'], 'title': 'Quyết định 2988/QĐ-BYT 2025 chế độ dinh dưỡng sinh ceton cho người ' 'bệnh động kinh kháng thuốc', 'url': 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2988-QD-BYT-2025-che-do-dinh-duong-sinh-ceton-cho-nguoi-benh-dong-kinh-khang-thuoc-674038.aspx'} 2025-09-26 00:53:57 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-26 07:19:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2991-QD-BYT-2025-phe-duyet-Huong-dan-thong-khi-moi-truong-trong-co-so-kham-chua-benh-674039.aspx 2025-09-26 00:53:57 [httpcore.connection] DEBUG: close.started 2025-09-26 00:53:57 [httpcore.connection] DEBUG: close.complete 2025-09-26 00:53:57 [openai._base_client] DEBUG: Request options: {'method': 'post', 'url': '/chat/completions', 'files': None, 'json_data': {'messages': [{'role': 'user', 'content': "Act as a content analysis tool. I will provide you with a piece of content, and your task is to extract relevant tags (keywords or phrases) that summarize the main topics, themes, or ideas present in the text. The tags should be concise, specific, and useful for categorization or search purposes. Ignore common filler words (e.g., 'the', 'and', 'is') unless they are part of a specific concept or phrase. After analyzing the content, return the tags in a simple list format. Here is the content to analyze: BỘ Y TẾ ------- CỘNG HÒA XÃ\n HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc --------------- Số: 2991/QĐ-BYT Hà Nội, ngày\n 22 tháng 9 năm 2025 QUYẾT\nĐỊNH PHÊ DUYỆT “HƯỚNG DẪN THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG\nCÁC CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH” BỘ\nTRƯỞNG BỘ Y TẾ Căn cứ Luật\nKhám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023; Căn cứ Nghị\nđịnh số 96/2023/NĐ-CP ngày 30/12/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều\ncủa Luật Khám bệnh, chữa bệnh; Căn cứ Nghị\nđịnh số 42/2025/NĐ-CP ngày 27/02/2025 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm\nvụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế; Căn cứ Thông tư\nsố 16/2018/TT-BYT ngày 20 tháng 7 năm 2018 của Bộ Y tế quy định về kiểm soát\nnhiễm khuẩn trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; Căn cứ Thông tư\nsố 17/2019/TT-BYT ngày 17 tháng 7 năm 2019 của Bộ Y tế về việc hướng dẫn giám\nsát và đáp ứng với bệnh, bệnh dịch truyền nhiễm; Theo đề nghị\ncủa Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh. QUYẾT\nĐỊNH: Điều 1. Phê\nduyệt kèm theo Quyết định này “Hướng dẫn thông khí môi trường trong các cơ sở\nkhám bệnh, chữa bệnh”. Điều 2. Quyết\nđịnh này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban hành. Điều 3. Các\nÔng, Bà: Chánh Văn phòng Bộ; Vụ trưởng, Cục trưởng các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế;\nGiám đốc các Bệnh viện, Viện trực thuộc Bộ Y tế; Giám đốc Sở Y tế các tỉnh,\nthành phố trực thuộc Trung ương; Thủ trưởng Y tế Ngành chịu trách nhiệm thi\nhành Quyết định này./. Nơi nhận: -\n Như Điều 3; - Bộ trưởng (để b/c); - Các Thứ trưởng (để phối hợp chỉ đạo); - Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế; Website Cục QLKCB; - Lưu: VT, KCB. KT. BỘ TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG Trần\n Văn Thuấn HƯỚNG\nDẪN THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH,\nCHỮA BỆNH (Ban\nhành theo Quyết định số 2991/QĐ-BYT ngày 22/09/2025 của Bộ trưởng Bộ Y tế) MỤC\nLỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT MỘT SỐ THUẬT NGỮ I. ĐẶT VẤN ĐỀ II. CÁC YẾU TỐ ẢNH\nHƯỞNG TỚI THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH III. MỤC ĐÍCH, ĐỐI\nTƯỢNG, PHẠM VI ÁP DỤNG 1. Mục đích 2. Đối tượng sử dụng\ntài liệu 3. Phạm vi áp dụng 4. Khung pháp lý và các\nquy định, hướng dẫn có liên quan IV. CÁC HỆ THỐNG THÔNG\nKHÍ 1. Thông khí tự nhiên 2. Thông khí cơ học 3. Thông khí kết hợp V. CÁC YÊU CẦU VỀ THÔNG\nKHÍ 1. Yêu cầu chung 2. Buồng cách ly bệnh\nlây truyền qua đường không khí 3. Buồng cách ly bảo vệ\nngười bệnh 4. Buồng phẫu thuật VI. CÁC BIỆN PHÁP\nTĂNG CƯỜNG THÔNG KHÍ 1. Thông khí tự nhiên 2. Thông khí cơ học 3. Điều hòa không khí 4. Khử khuẩn không khí 4.1. Lọc khí 4.2. Tia cực\ntím diệt khuẩn (GUV) VII. GIÁM SÁT VÀ\nĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THÔNG KHÍ 1. Kiểm tra hướng dòng\nkhí hay chênh lệch áp suất buồng 2. Đánh giá tốc độ\nthông khí 3. Đánh giá vi sinh\nkhông khí và độ sạch không khí VIII. TỔ CHỨC THỰC\nHIỆN PHỤ LỤC Phụ lục 1: Tiêu chuẩn\nthông khí và tiêu chuẩn sạch của không khí tại những khu vực chính trong cơ sở\nKB, CB Phụ lục 2: Mối liên quan\ngiữa ACH và thời gian cần thiết để loại bỏ không khí ô nhiễm khỏi một không\ngian Phụ lục 3: Cách kiểm\ntra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng Phụ lục 4: Cách thức\ntính số luân chuyển không khí mỗi giờ (ACH) ở buồng có thông khí tự nhiên hoặc\nthông khí kết hợp Phụ lục 5: Các tiêu\nchuẩn lọc khí Phụ lục 6: Tiêu chí\nđánh giá vi sinh không khí và độ sạch không khí theo TCVN 8664-1:2011 Phụ lục 7: Kế hoạch\nkiểm tra hệ thống thông khí trong cơ sở KB, CB TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH\nMỤC TỪ VIẾT TẮT ACH: Số luân\n chuyển không khí mỗi giờ (Air Change per Hour) AHU: Bộ xử lý\n không khí (Air Handling Unit) AII: Cách ly lây\n truyền qua đường không khí (Airborne Infection Isolation) HEPA: Bộ lọc không\n khí hiệu suất cao (High-Efficiency Particulate Air – filter) HVAC: Hệ thống sưởi\n ấm, thông gió và điều hòa không khí (Heating, Ventilation, and\n Air-Conditioning) ISO Tổ chức Tiêu\n chuẩn hóa quốc tế (International Organization for Standardization) KBCB: Khám bệnh,\n chữa bệnh KSNK: Kiểm soát\n nhiễm khuẩn MERV: Giá trị báo\n cáo hiệu quả tối thiểu (Minimum Efficiency Reporting Value) NB: Người bệnh NVYT: Nhân viên y\n tế PHCN: Phòng hộ cá\n nhân Pa: Đơn vị Pascal VST: Vệ sinh tay MỘT\nSỐ THUẬT NGỮ Trong phạm vi của Hướng\ndẫn này, các thuật ngữ dưới đây được hiểu như sau: Buồng đệm\n(Anteroom): Là\nbuồng nhỏ nằm giữa hành lang và buồng cách ly, được sử dụng chuẩn bị các phương\ntiện cần thiết cho buồng cách ly (4). Buồng cách ly\nbảo vệ người bệnh: Là buồng chuyên biệt được sử dụng để chăm sóc, điều trị NB\nsuy giảm miễn dịch nghiêm trọng, như NB ghép tạng, NB suy giảm bạch cầu trung\ntính, NB đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, vv. (5). Buồng cách ly\nbệnh lây truyền qua đường không khí : Là buồng chuyên biệt được sử dụng để\nchăm sóc, điều trị người bệnh (NB) mắc tác nhân gây bệnh lây truyền qua không\nkhí (5). Điều hòa không\nkhí: Là\nhình thức xử lý không khí để kiểm soát nhiệt độ, có thể kết hợp với việc kiểm\nsoát thông khí, độ ẩm và độ sạch của không khí. Các thiết bị điều hòa không khí\nđơn lẻ thường không có chức năng thông khí. Do vậy, cần áp dụng các biện pháp\nthông khí khác để bảo đảm các yêu cầu thông khí khi sử dụng điều hòa không khí\n(3). Hệ thống điều\nhòa không khí cục bộ (Split system): Là hệ thống chỉ làm lạnh hoặc có hai\nchiều nóng-lạnh, và là thiết bị cục bộ đơn chiếc được lắp đặt cho các khu vực điều\nhòa riêng biệt. Thiết bị cục bộ gồm 2 khối: khối nóng đặt ngoài khu vực điều\nhòa và khối lạnh đặt trong khu vực điều hòa. Hai khối được kết nối với nhau\nbằng đường ống ga. Các thiết bị này thường không có chức năng thông khí và luân\nhồi không khí trong khu vực điều hòa (3). Hệ thống thông\nkhí cơ học áp lực âm: Là hệ thống thông khí cơ học trong đó không khí\nxả ra khỏi phòng chủ yếu được kiểm soát thông qua hệ thống quạt hút, tạo áp\nsuất thấp hơn môi trường xung quanh. Hệ thống này tạo điều kiện để luồng không\nkhí di chuyển từ bên ngoài vào trong phòng qua các khe hở, hạn chế phát tán tác\nnhân lây nhiễm trong phòng ra môi trường bên ngoài (3). Áp lực âm sẽ được duy\ntrì ổn định khi phòng đủ kín, các khe hở được kiểm soát. Hệ thống thông\nkhí cơ học áp lực dương: Là hệ thống thông khí cơ học trong đó không khí\ncấp vào phòng chủ yếu được kiểm soát thông qua hệ thống quạt hút cấp khí, tạo\náp suất cao hơn môi trường xung quanh. Hệ thống này tạo điều kiện để luồng\nkhông khí di chuyển từ trong phòng ra bên ngoài qua các khe hở, hạn chế đưa tác\nnhân lây nhiễm từ môi trường bên ngoài vào trong phòng (3). Áp lực dương sẽ\nđược duy trì ổn định khi phòng đủ kín, các khe hở được kiểm soát. Hệ thống HVAC (Heating,\nVentilation and Air Condition): Là hệ thống sưởi ấm, thông gió và điều hòa\nkhông khí. Hệ thống HVAC có vai trò điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm, thiết lập chênh\nlệch áp suất, lọc và pha loãng không khí tuần hoàn trong tòa nhà, thông gió và\nthải bỏ các chất ô nhiễm khỏi các khu vực trong tòa nhà (2). HEPA (High\nEfficiency Particulate Air filter) : Là bộ lọc không khí cơ học có khả\nnăng lọc được ít nhất 99,95% các hạt trong không khí (3). Khí cấp: Là không khí\nđược cung cấp vào một không gian thông qua hệ thống thông khí cơ học hoặc tự\nnhiên hoặc kết hợp, bao gồm bất kỳ sự kết hợp nào của không khí ngoài trời,\nkhông khí tuần hoàn hoặc không khí chuyển từ nơi khác tới (3). Khí xả: Là không khí\nđược loại bỏ khỏi một không gian và thải ra ngoài môi trường bằng hệ thống\nthông khí cơ học hoặc tự nhiên hoặc thông khí kết hợp (3). Không khí tuần\nhoàn :\nLà một phần không khí được hút ra khỏi một không gian nhưng không thải ra ngoài\nmà được đưa trở lại vào không gian đó hoặc các không gian khác trong cùng một\ntòa nhà. Lượng không khí này có thể được xử lý trước khi được tuần hoàn lại\n(3). MERV (Minimum\nEfficiency Reporting Value): Là giá trị báo cáo hiệu suất lọc tối thiểu của bộ\nlọc thể hiện qua khả năng thu giữ các hạt không khí có kích thước khác nhau.\nGiá trị MERV càng cao tương ứng với việc bộ lọc có hiệu quả lọc càng tốt (2). Phân bổ không\nkhí :\nLà việc cung cấp không khí tươi từ bên ngoài hoặc không khí sạch đến từng phần\ncủa không gian trong nhà và loại bỏ các chất ô nhiễm trong không khí phát sinh\nở từng phần của không gian trong nhà một cách hiệu quả (6). Số luân chuyển\nkhông khí mỗi giờ (Air Changes per Hour - viết tắt: ACH): Là số lần tổng\nlượng không khí trong một căn buồng hoặc một không gian nhất định được loại bỏ\nhoàn toàn và thay thế mới trong một giờ (1). Tia cực tím\ndiệt khuẩn (Germicidal\nUltraviolet – viết tắt: GUV): Là một thuật ngữ chỉ việc sử dụng tia cực tím C\n(UVC) để tiêu diệt hoặc làm bất hoạt vi sinh vật. Tia cực tím diệt khuẩn được\ntạo ra bởi đèn cực tím (thường là đèn hơi thủy ngân áp suất thấp) và có thể\ntiêu diệt hoặc làm bất hoạt các vi sinh vật trong không khí hoặc trên các bề\nmặt khi được chiếu trực tiếp (1). Thiết bị làm\nsạch không khí ( Air cleaner) : Là thiết bị dùng để loại bỏ khí ga\nhoặc các hạt lơ lửng trong không khí. Thiết bị làm sạch không khí có thể được\ndùng như một bộ phận bổ sung trong hệ thống HVAC hoặc như thiết bị đơn lẻ dùng\ncho từng căn phòng hoặc khu vực nhất định (3). Thông khí môi\ntrường (Environmental Ventilation): Là hệ thống cung cấp không khí sạch cho\nsự hô hấp của con người bằng cách đưa không khí tươi từ bên ngoài hoặc không\nkhí đã được lọc vào để làm loãng và thay thế không khí ô nhiễm trong phòng,\nbuồng hoặc tòa nhà. Hệ thống này còn có chức năng kiểm soát mùi, hạn chế sự\nphát tán tác nhân gây bệnh, duy trì các điều kiện môi trường (nhiệt độ, độ ẩm)\nvà có thể tạo chênh lệch áp suất để ngăn chất nhiễm bẩn lan ra ngoài hoặc xâm\nnhập vào phòng. Trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (KBCB), thông khí môi trường\ngồm ba loại: thông khí tự nhiên, thông khí cơ học và thông khí kết hợp.: * Thông khí tự\nnhiên: Là\nquá trình sử dụng các yếu tố tự nhiên, như gió và sự chênh lệch nhiệt độ, để\nđưa không khí ngoài trời vào hoặc đẩy không khí trong phòng ra ngoài mà không\ncần sự hỗ trợ của thiết bị cơ học. Các lực tự nhiên này, bao gồm áp suất gió và\nsự chênh lệch mật độ không khí giữa bên trong và bên ngoài tòa nhà, giúp tạo ra\nsự lưu thông không khí tự động và phân phối khí trong không gian mà không cần\nđến hệ thống quạt hay máy móc. * Thông khí cơ\nhọc: Là\nquá trình sử dụng các thiết bị cơ học, như quạt hút cấp khí, quạt hút xả khí,\nhoặc cả hai, để điều khiển luồng không khí, đưa không khí từ ngoài vào hoặc đẩy\nkhông khí trong phòng ra ngoài. Hệ thống này tạo ra sự lưu thông không khí\ntrong tòa nhà, giúp duy trì chất lượng không khí và đảm bảo sự trao đổi khí\nhiệu quả. Thuật ngữ “thông khí cơ học” có ý nghĩa tương đương thuật ngữ “thông\ngió cơ khí” được dùng trong một số tài liệu hiện hành. * Thông khí kết\nhợp: Là\nhệ thống kết hợp giữa thông khí cơ học và thông khí tự nhiên, cho phép lựa chọn\nchế độ thông khí tối ưu tùy thuộc vào các yếu tố môi trường và điều kiện cụ\nthể. Hệ thống này tận dụng cả lực tự nhiên và thiết bị cơ học để điều chỉnh và\nduy trì sự lưu thông không khí hiệu quả trong tòa nhà. Thủ thuật tạo\nkhí dung: Là\nnhững thủ thuật trong khám bệnh, chữa bệnh có thể tạo ra các hạt khí dung như\nnội soi phế quản, đặt nội khí quản, mở khí quản, hồi sức tim phổi, thông khí\nkhông xâm lấn. Các hạt khí dung này có khả năng tồn tại trong môi trường không\nkhí (3). Tốc độ thông\nkhí :\nLà tốc độ không khí được cung cấp hoặc loại bỏ khỏi một căn phòng hoặc một tòa\nnhà thông qua các hệ thống thông khí hoặc do sự thâm nhập qua kết cấu bao che\ntòa nhà. Thông thường, các giá trị này được biểu thị bằng các chỉ số hoặc đơn\nvị như ACH, CFM, L/s hoặc m3/giờ (3). I. ĐẶT VẤN ĐỀ Hệ thống thông khí môi\ntrường có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự lây lan của các bệnh\ntruyền nhiễm trong các cơ sở khám, chữa bệnh (KBCB). Một hệ thống thông khí phù\nhợp không chỉ góp phần duy trì môi trường an toàn và lành mạnh cho người bệnh\n(NB) và nhân viên y tế (NVYT), mà còn giúp giảm nồng độ các chất ô nhiễm trong\nkhông khí, từ đó hạn chế nguy cơ lây truyền các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là\nnhững bệnh lây qua đường không khí. Các bệnh hô hấp như\nlao, cúm, sởi, SARS và COVID-19 thường lây truyền qua không khí, đặc biệt thông\nqua các giọt bắn nhỏ và hạt khí dung được phát tán khi người bệnh ho, hắt hơi\nhoặc nói chuyện. Hệ thống thông khí hiệu quả giúp làm loãng và loại bỏ các hạt\nkhí dung nhiễm mầm bệnh này, từ đó giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho những người\nxung quanh. Vai trò này đặc biệt quan trọng ở những khu vực có nguy cơ cao như\nbuồng bệnh cách ly, các đơn vị chăm sóc đặc biệt, khu vực cấp cứu hoặc phòng\nthủ thuật, nơi mật độ tác nhân gây bệnh trong không khí thường cao hơn. Trong thực tiễn, đã có\nnhiều minh chứng cho thấy thông khí kém có thể làm gia tăng sự lây truyền bệnh\ntrong bệnh viện. Nghiên cứu tại Nam Phi chỉ ra rằng nguy cơ bùng phát MDR/XDR\nTB tăng cao ở các cơ sở điều trị lao quá tải và thông khí hạn chế (15). Nghiên\ncứu khác ở Slovenia cho thấy các khu vực bệnh viện có thông khí kém, chẳng hạn\nhành lang, chứa nồng độ Mycobacterium tuberculosis cao hơn, từ đó làm\ntăng nguy cơ lây nhiễm cho nhân viên y tế (16). Tại Việt Nam, trong đợt dịch\nSARS năm 2003, nhiều ca bệnh lây truyền trong bệnh viện cũng đã được ghi nhận.\nHệ thống thông khí không đảm bảo, cùng với việc thiếu trang bị bảo hộ cá nhân\nthời điểm ban đầu, đã khiến dịch lan rộng trong cơ sở y tế, ảnh hưởng trực tiếp\nđến NVYT và NB (17). Gần đây hơn, đại dịch COVID-19 tiếp tục khẳng định mối\nliên hệ chặt chẽ giữa thông khí và kiểm soát dịch bệnh. Nhiều nghiên cứu quốc\ntế và trong nước đã chỉ ra rằng môi trường kín, thông khí kém là yếu tố làm gia\ntăng lây truyền SARS-CoV-2, trong khi các biện pháp cải thiện thông khí góp phần\nquan trọng trong phòng, chống dịch. Tại các cơ sở KBCB, hệ\nthống thông khí được thiết kế để cung cấp luồng không khí có kiểm soát, bảo đảm\nloại bỏ không khí ô nhiễm và thay thế bằng không khí sạch. Khi hoạt động hiệu\nquả, ngoài việc giảm nguy cơ lây nhiễm qua không khí, các hệ thống thông khí\ncòn góp phần điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm và chất lượng không khí, duy trì các điều\nkiện môi trường thích hợp, đặc biệt là ở các buồng phẫu thuật ghép tạng, buồng\nNB ghép tủy hoặc buồng điều trị NB suy giảm miễn dịch. Điều này rất quan trọng\ncho việc hồi phục của NB và sự thoải mái của NVYT. Việc kiểm soát nhiệt độ và\nđộ ẩm đúng mức cũng giúp ngăn ngừa sự phát triển của nấm và vi khuẩn. Trong bối cảnh toàn cầu\nhiện nay, khi các bệnh truyền nhiễm mới nổi và tái nổi vẫn tiếp tục đe dọa,\ncùng với yêu cầu phát triển kỹ thuật cao trong chẩn đoán và điều trị, việc\nthiết lập và duy trì hệ thống thông khí tối ưu tại các cơ sở KBCB ở Việt Nam có\ný nghĩa then chốt. Thực tế cho thấy, các cơ sở y tế trong nước vẫn còn thiếu\ncác khảo sát, tiêu chuẩn đánh giá và hướng dẫn cụ thể về thông khí, khiến công\ntác đầu tư và vận hành chưa đồng bộ. Do đó, việc hiểu rõ vai trò của thông khí\ntrong kiểm soát nhiễm khuẩn không chỉ giúp bảo đảm an toàn cho NB và NVYT, mà\ncòn góp phần nâng cao năng lực ứng phó của hệ thống y tế trước các thách thức\ndịch bệnh trong tương lai. II. CÁC YẾU TỐ\nẢNH HƯỞNG TỚI THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH Việc thiết lập và duy\ntrì thông khí tối ưu trong các cơ sở KBCB chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác\nnhau, bao gồm: 1. Thiết kế hạ\ntầng: Thiết\nkế và bố trí tổng thể của cơ sở KBCB ảnh hưởng trực tiếp đến luồng không khí.\nCác tòa nhà cũ kỹ hoặc có thiết kế phức tạp thường khó đạt được thông khí tối\nưu. Khu vực có nhiều không gian kín hoặc lưu thông không khí kém có thể tạo ra\ncác túi không khí tĩnh, nơi các tác nhân gây bệnh có thể tích tụ. Ngược lại,\ncác không gian rộng với với trần cao có thể có sự thông khí tự nhiên tốt hơn\nnhưng cũng gặp khó khăn trong việc kiểm soát luồng không khí và duy trì điều\nkiện thông khí thích hợp. 2. Điều kiện\nmôi trường :\nCác yếu tố môi trường bên ngoài như nhiệt độ, độ ẩm và tốc độ gió có thể ảnh\nhưởng đáng kể đến hiệu quả thông khí tự nhiên. Hướng và tốc độ gió có thể ảnh\nhưởng đến khả năng hút không khí vào tòa nhà và chất lượng không khí ngoài trời\ncũng có thể làm giảm chất lượng không khí trong nhà. Ở những khu vực môi trường\nbên ngoài ô nhiễm cao, cần phải lọc không khí tươi từ ngoài vào để ngăn ngừa sự\nxâm nhập của các hạt ô nhiễm có hại. Ngoài ra, nhiệt độ môi trường khắc nghiệt\ncó thể ảnh hưởng đến khả năng cách nhiệt của tòa nhà, dẫn đến việc phải sử dụng\ncác hệ thống thông khí cơ học hoặc điều hòa không khí để duy trì môi trường\ntrong nhà thích hợp. 3. Loại hệ\nthống thông khí : Mặc dù các hệ thống thông khí cơ học đáng tin cậy hơn\ntrong việc kiểm soát luồng không khí và duy trì chất lượng không khí, nhưng có\nthể gặp phải những vấn đề như công suất hệ thông không đạt, tắc nghẽn bộ lọc,\nbảo trì bảo dưỡng hệ thông không đúng. Các hệ thống sưởi ấm, thông gió và điều\nhòa không khí (HVAC) không được bảo trì đúng cách có thể giảm hiệu quả hoạt\nđộng, dẫn đến suy giảm hiệu suất thông khí và chất lượng không khí. Hệ thống\nthông khí không đáp ứng đủ yêu cầu về lưu lượng không khí cho các khu vực (như\nbuồng cách ly NB) có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm các tác nhân gây bệnh qua\nđường hô hấp. Tương tự, thông khí tự nhiên chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường và\nthiết kế tòa nhà, còn thông khí kết hợp đòi hỏi thiết bị phụ trợ phải được duy\ntrì tốt để bảo đảm hiệu quả. 4. Mật độ người\nvà tính chất hoạt động KBCB : Số lượng người có mặt và các hoạt động diễn\nra trong một không gian có thể ảnh hưởng đến nhu cầu thông khí. Ví dụ, ở những\nkhu vực có mật độ người cao như buồng khám, phòng chờ hay khu vực cấp cứu, yêu\ncầu về trao đổi không khí sẽ cao hơn. Tương tự, các khu vực đặc thù như buồng\nphẫu thuật, phòng xét nghiệm hay các đơn vị chăm sóc đặc biệt sẽ cần mức độ\nthông khí cao hơn để đáp ứng các yêu cầu cụ thể, như kiểm soát khí dung trong\nphẫu thuật hoặc ngăn ngừa sự lây truyền chéo. Ngoài ra, việc bố trí nội thất,\nmáy móc và thiết bị y tế cũng có thể cản trở luồng khí, tạo ra những vùng không\nkhí tĩnh, làm giảm hiệu quả thông khí chung. 5. Tác nhân gây\nbệnh :\nCác cơ sở KBCB có nguy cơ cao lây truyền các bệnh truyền truyền nhiễm, đặc biệt\nlà các bệnh lây truyền theo đường hô hấp do tập trung đông người mang hoặc mắc\nbệnh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thông khí không đủ hoặc không hiệu\nquả có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Thông khí tối ưu giúp giảm nồng độ các\nhạt chứa tác nhân gây bệnh trong không khí bằng cách loại bỏ hoặc pha loãng\nchúng. Tốc độ thông khí cao có thể tạo điều kiện pha loãng các hạt gây bệnh tốt\nhơn và do đó có thể làm giảm nguy cơ lây nhiễm qua đường không khí nhiều hơn.\nMột số tác nhân gây bệnh có khả năng lây nhiễm cao qua không khí, như lao, sởi,\ncúm, COVID-19…, đòi hỏi các cơ sở phải có hệ thống thông khí nghiêm ngặt hơn để\nbảo vệ NB, NVYT và khách thăm. 6. Hiệu quả\nnăng lượng và tính bền vững : Bên cạnh hiệu quả thông khí, hiệu quả năng\nlượng cũng là yếu tố quan trọng cần xem xét khi thiết kế hệ thống thông khí cho\ncơ sở KBCB. Các hệ thống yêu cầu quá nhiều năng lượng để duy trì lưu lượng\nkhông khí hoặc chất lượng không khí có thể không bền vững trong dài hạn. Việc\ncân đối giữa yêu cầu kiểm soát nhiễm khuẩn (KSNK) và sử dụng năng lượng hiệu\nquả, ví dụ như áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng hoặc phối hợp thông khí\ntự nhiên và thông khí kết hợp khi thích hợp, có thể giúp giảm tác động đến môi\ntrường trong khi vẫn duy trì các tiêu chuẩn an toàn. 7. Tiêu chuẩn\nvà hướng dẫn kĩ thuật : Các cơ sở KBCB cần tuân thủ các quy định và\nhướng dẫn quốc gia về thông khí đối với từng khu vực cụ thể. Việc không tuân\nthủ các quy định này có thể dẫn đến tình trạng thông khí không đầy đủ, làm tăng\nnguy cơ lây truyền bệnh tật và giảm chất lượng KBCB. Thông khí môi trường\nchịu ảnh hưởng đồng thời bởi nhiều yếu tố từ thiết kế, điều kiện tự nhiên, đến\nhoạt động vận hành và quản lý hằng ngày. Việc nhận diện rõ các yếu tố này có ý\nnghĩa quan trọng trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, giúp giảm thiểu nguy cơ\nlây truyền qua đường không khí trong cơ sở KBCB. Vì vậy, cần có các hướng dẫn\ncụ thể, phù hợp với bối cảnh thực tiễn nhằm hỗ trợ cơ sở y tế thiết lập, duy\ntrì và giám sát hệ thống thông khí hiệu quả, góp phần bảo vệ an toàn cho người\nbệnh, nhân viên y tế và cộng đồng. III. MỤC ĐÍCH,\nĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI ÁP DỤNG 1. Mục đích Cung cấp những yêu cầu\ncơ bản và hướng dẫn kĩ thuật liên quan, làm căn cứ để các cơ sở KBCB thiết lập\nvà duy trì hệ thống thông khí môi trường an toàn trong phòng ngừa và kiểm soát\nlây nhiễm các tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường không khí cũng như trong\ntriển khai các kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh khác. 2. Đối tượng sử\ndụng tài liệu - Lãnh đạo cơ sở KBCB,\nlãnh đạo các phòng chức năng có liên quan, lãnh đạo các khoa lâm sàng, cận lâm\nsàng, khoa KSNK và NVYT tại các cơ sở KBCB. - Người thiết kế, xây\ndựng, lắp đặt cơ sở hạ tầng các của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. 3. Phạm vi áp\ndụng Tất cả các cơ sở khám\nbệnh, chữa bệnh. 4. Khung pháp\nlý và các quy định, hướng dẫn có liên quan - Luật Phòng chống bệnh\ntruyền nhiễm số 03/2007/QH12 ngày 21 tháng 11 năm 2007 và Văn bản hợp nhất số\n45/VBHN-VPQH ngày 10 tháng 12 năm 2018 của Văn phòng Quốc hội. - Luật Khám bệnh, chữa\nbệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023. - Thông tư số\n16/2018/TT-BYT ngày 20 tháng 7 năm 2018 của Bộ Y tế quy định về kiểm soát nhiễm\nkhuẩn trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. - Quyết định số\n3916/QĐ-BYT ban hành ngày 28/08/2017 của Bộ Y tế về việc phê duyệt các Hướng\ndẫn kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. - Quyết định số\n579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024 của Bộ Y tế về Hướng dẫn Kiểm soát lây nhiễm lao\ntrong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cộng đồng. - Tiêu chuẩn TCVN\n8664-1:2011: Phòng sạch và môi trường kiểm soát liên quan – Phần 1: Phân loại\nđộ sạch không khí. - Tiêu chuẩn TCVN\n5687:2024: Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế. IV. CÁC HỆ\nTHỐNG THÔNG KHÍ Tại cơ sở KBCB, thông\nkhí môi trường đạt yêu cầu qui định, đặc biệt là ở các khu vực chăm sóc NB,\ngiúp thải bỏ hoặc làm loãng nồng độ các hạt mang tác nhân gây bệnh trong không\nkhí, qua đó làm giảm nguy cơ lây nhiễm các tác nhân gây bệnh lây truyền theo\nđường hô hấp. Tùy thuộc vào thiết kế hạ tầng của bệnh viện, yêu cầu mức độ\nthông khí ở từng khu vực KBCB và nguồn lực của cơ sở, cơ sở KBCB có thể xem xét\náp dụng một hoặc nhiều loại hình thông khí dưới đây cho một tòa nhà, một khu\nvực của tòa nhà, buồng làm việc, buồng người bệnh, hay buồng cách ly. 1.\nThông khí tự nhiên Thông khí tự nhiên là\nviệc tận dụng các lực tự nhiên (như áp lực gió và chênh lệch nhiệt độ) để tăng\ncường lưu thông không khí qua các khoảng hở, bao gồm cửa sổ, cửa ra vào hoặc ô\nthông gió. Thông khí tự nhiên có một số đặc điểm chính sau: - Không khí di chuyển\ntheo hướng gió thổi, đi qua các khoảng hở để vào và thoát ra khỏi phòng (Hình\n1A). - Không khí di chuyển\nkhi có sự chênh lệch nhiệt độ, từ khu vực có nhiệt độ cao tới khu vực có nhiệt\nđộ thấp hơn (Hình 1B), cụ thể: + Khi nhiệt độ trong\nphòng cao hơn nhiệt độ bên ngoài: không khí trong phòng sẽ loãng hơn và\nbay lên trên. Không khí bên ngoài sẽ đi vào phòng qua các khoảng hở gần mặt đất\nvà thoát ra ngoài qua các khoảng hở ở phía trên cao. + Khi nhiệt độ trong\nphòng thấp hơn nhiệt độ bên ngoài: không khí trong phòng sẽ đặc hơn và\nlắng xuống dưới. Không khí bên ngoài sẽ đi vào phòng qua các khoảng hở ở phía\ntrên cao và thoát ra ngoài qua các khoảng hở gần mặt đất. - Tại cơ sở KBCB, hai\nmô hình thông khí tự nhiên phổ biến là thông khí đơn diện (single-sided\nventilation) và thông khí xuyên phòng (cross ventilation): + Thông khí đơn diện:\nKhi một hoặc nhiều khoảng hở chỉ nằm ở một bên tường hoặc vách ngăn của căn\nphòng. Không khí di chuyển nhờ vào lực tác động của gió, hoặc lực nổi tạo ra từ\nsự chênh lệch nhiệt độ, hoặc sự kết hợp của cả hai loại lực này (Hình 2A). + Thông khí xuyên\nphòng: Khi có các khoảng hở nằm ở hai bên tường hoặc vách ngăn khác nhau. Không\nkhí sẽ vào từ một bên và thoát ra từ bên kia, ví dụ qua cửa sổ hoặc cửa ra vào\nvà thường di chuyển nhờ vào lực tác động của gió thổi (Hình 2B). (Đối với thiết kế ban\nđầu là thông khí xuyên phòng, tuy nhiên trong quá trình sử dụng thực tế, 1 bên khoảng\nmở luôn đóng thì mặc định phòng sẽ chuyển về thông khí đơn diện) Hình 1. Sơ đồ thông khí tự nhiên (2) A\n- Không khí lưu chuyển theo hướng gió thổi; B\n– Không khí lưu chuyển theo chênh lệch nhiệt độ Hình 2. Hai mô hình thông khí tự nhiên thông\ndụng (6) A\n- Không khí đơn diện\xa0\xa0\xa0\xa0\xa0 B – Không khí xuyên phòng 2.\nThông khí cơ học Thông khí cơ học sử\ndụng lực đẩy của quạt để đẩy không khí vào hoặc ra khỏi một căn phòng hoặc một\nkhu vực (9). Đây là phương pháp thông khí hoạt động dựa trên nguyên lý chênh\nlệch áp suất và có thể kiểm soát được. Hệ thống sưởi ấm, thông\ngió và điều hòa không khí (HVAC) thường được dùng để cung cấp thông khí cơ học\ncho các tòa nhà. Các thành phần của một hệ thống HVAC (Hình 3) bao gồm: cửa lấy\nkhông khí tươi từ môi trường bên ngoài, các bộ lọc khí, các bộ phận điều chỉnh\nđộ ẩm, các thiết bị sưởi và làm mát, các quạt, hệ thống ống dẫn, cửa xả khí và\ncác lưới tản nhiệt, cửa gió khuếch tán hoặc điều hòa để phân phối không khí hợp\nlý (10). Hệ thống HVAC có thể xử lý và điều hòa không khí thông qua bộ xử lý\nkhông khí trung tâm (Air handling unit – AHU) hoặc qua thiết bị xử lý không khí\ncông suất nhỏ dùng cho phòng nhỏ (ví dụ: fan coil unit – FCU). FCU có thể điều\nhòa nhiệt độ không khí tương đương AHU nhưng không có khả năng lọc khí tốt như\nAHU (2). Hệ thống HVAC, nếu được lắp đặt và vận hành tốt, sẽ là một thành phần\nthiết yếu hỗ trợ cho KSNK trong cơ sở KBCB. Tuy nhiên, nếu không được lắp đặt,\nsử dụng và quản lý đúng cách, cũng như không được bảo trì bảo dưỡng theo yêu\ncầu thì hệ thống này lại có thể góp phần vào sự lây truyền bệnh qua đường không\nkhí (10). Một hệ thống HVAC hoạt\nđộng tốt giúp điều hướng luồng không khí giữa các không gian khác nhau (kiểm\nsoát áp suất không khí). Trong các cơ sở KBCB, một trong những biện pháp kiểm\nsoát lây nhiễm là thiết kế để hệ thống HVAC duy trì một trong hai trạng thái áp\nsuất không khí: áp lực âm và áp lực dương. Hình 3. Sơ đồ giản lược của hệ thống HVAC sử\ndụng AHU (2) Thông khí áp lực âm\nthường được áp dụng cho các buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí.\nBuồng áp lực âm được thiết kế để đảm bảo không khí từ bên ngoài luôn di chuyển\nvào bên trong buồng cách ly và ngăn chặn không khí ô nhiễm thoát ra ngoài, lây\nlan sang các khu vực xung quanh. Tại buồng áp lực âm, không khí xả ra khỏi\nbuồng được kiểm soát bởi hệ thống quạt hút để tạo ấp suất trong buồng thấp hơn\nấp suất của khu vực lân cận, buộc không khí phải hút vào trong buồng thông qua\ncác khe hở hoặc hệ thống thông khí để lượng khí cấp cân bằng với lượng khí xả.\nKhông khí ô nhiễm được xả ra khỏi buồng cần được xử lý qua bộ lọc HEPA trước\nkhi thải ra môi trường bên ngoài. Bộ lọc HEPA giúp loại bỏ các hạt vi khuẩn,\nvi-rút và các tác nhân gây bệnh khác, đảm bảo rằng không khí thải ra không gây\nnguy hiểm cho môi trường và cộng đồng. Thông khí áp lực dương\nthường được áp dụng cho các khu vực yêu cầu môi trường vô khuẩn, chẳng hạn như\nphòng mổ, buồng chăm sóc NB suy giảm miễn dịch nặng. Mục tiêu của buồng áp lực\ndương là đảm bảo không khí sạch trong buồng luôn di chuyển ra ngoài và ngăn\nchặn không khí có thể chứa mầm bệnh từ các khu vực xung quanh xâm nhập vào\nbuồng. Tại buồng áp lực dương, không khí cấp vào buồng được kiểm soát bởi hệ thống\nquạt hút cấp khí để tạo áp suất trong buồng cao hơn áp suất của khu vực lân\ncận, buộc không khí phải thoát ra khỏi trong buồng thông qua các khe hở hoặc hệ\nthống thông khí để lượng khí xả cân bằng với lượng khí cấp. Không khí cấp vào\nbuồng áp lực dương phải được xử lý qua bộ lọc HEPA để loại bỏ các hạt bụi, vi\nkhuẩn và vi-rút trước khi được đưa vào buồng, giúp đảm bảo không khí trong\nbuồng luôn sạch và vô khuẩn. Một yếu tố quan trọng\nđể duy trì trạng thái áp suất của buồng ổn định là tổng lượng không khí cấp vào\nvà thải ra phải bằng nhau. Do đó, để hệ thống HVAC kiểm soát tốt áp suất không\nkhí thì các buồng áp lực âm hoặc dương phải kín, bao gồm cả việc luôn đóng cửa\nsổ và cửa ra vào. Những cơ sở có nguồn lực hạn chế vẫn có thể thiết lập hệ\nthống thông khí áp lực âm hoặc dương bằng cách kết hợp thông khí tự nhiên với\nmột số thiết bị cơ bản, như quạt hút, cửa thông gió hoặc các bộ lọc đơn giản,\nnhằm kiểm soát luồng không khí và giảm nguy cơ lây truyền các tác nhân gây\nbệnh. Các tiêu chuẩn quốc gia\nquy định về yêu cầu thiết kế và lắp đặt các hệ thống thông gió và điều hòa\nkhông khí (HVAC) trong các công trình xây dựng nói chung bao gồm: TCVN\n5687:2024 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế) (14), TCVN\n13580:2023 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu chế tạo đường ống), và\nTCVN 13581:2023 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu lắp đặt đường ống và\nnghiệm thu hệ thống). 3.\nThông khí kết hợp Thông khí kết hợp là\nphương pháp kết hợp cả thông khí tự nhiên và thông khí cơ học. Khi điều kiện\nthông khí tự nhiên của một tòa nhà, một khu vực hoặc một căn phòng không đáp\nứng đủ yêu cầu, quạt thông gió có thể được sử dụng để tăng cường lưu thông\nkhông khí, cải thiện số lần trao đổi không khí (ACH). Các quạt thông gió cần\nđược lắp đặt sao cho không khí trong phòng có thể được xả trực tiếp ra môi\ntrường bên ngoài qua tường hoặc mái nhà. Kích thước, số lượng và vị trí quạt\nphụ thuộc vào yêu cầu thông khí cần đạt được, do đó cần tính toán mức độ thông\nkhí hiện có và yêu cầu cần tăng thông khí (Phụ lục 4) để lựa chọn thiết bị và\nvị trí lắp đặt phù hợp (4,9). Một giải pháp khác là lắp đặt cụm quạt hỗ trợ kèm\ntháp hút gió để tạo hệ thống thoát khí qua mái nhà, giúp tăng lưu lượng không\nkhí trong tòa nhà (4). Việc sử dụng quạt hút\ngió có thể gặp khó khăn trong quá trình lắp đặt (đặc biệt là đối với các quạt\nlớn), tiếng ồn (đặc biệt từ các quạt công suất cao), sự thay đổi nhiệt độ trong\nphòng và yêu cầu cung cấp điện liên tục. Nếu môi trường trong phòng không đáp\nứng về nhiệt độ, có thể bổ sung hệ thống điều hòa hoặc quạt mát. Tham khảo thêm Phụ lục\n5 của Hướng dẫn Kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở KBCB và cộng đồng (QĐ số\n579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024) về thiết kế hệ thống thông khí kết hợp trong cơ sở\nKBCB. Bảng\n1 .\nSo sánh ưu nhược điểm của ba loại hệ thống thông khí (4) Thông khí cơ học Thông khí tự nhiên Thông khí kết hợp Ưu điểm Phù hợp với\n mọi khí hậu và thời tiết khi sử dụng cùng điều hòa không khí theo nhu cầu Phù hợp với\n khí hậu ấm áp và ôn hòa - khá hữu ích khi có thể sử dụng thông khí tự nhiên\n trong khoảng 50% thời gian trở lên Phù hợp với\n hầu hết các loại khí hậu và thời tiết Môi trường\n được kiểm soát và thoải mái hơn Hệ thống\n thông khí tự nhiên đơn giản, ít tốn chi phí vận hành và bảo trì Tiết kiệm\n năng lượng Phạm vi kiểm\n soát môi trường của người sử dụng hẹp. Có khả năng\n đạt được tỷ lệ thông khí cao. Phạm vi kiểm soát môi trường của người sử dụng\n rộng hơn Linh hoạt hơn Nhược điểm Chi phí lắp\n đặt và bảo trì đắt Dễ bị ảnh hưởng\n bởi khí hậu ngoài trời và/hoặc hành vi của người sử dụng. Có thể đắt đỏ Có thể gặp sự\n cố, không bảo đảm mức độ thông khí theo yêu cầu Khó dự đoán,\n phân tích và thiết kế hơn Có thể khó\n thiết kế hơn Có khả năng\n có tiếng ồn do thiết bị gây ra Giảm mức độ\n thoải mái của người sử dụng khi trời nóng, ẩm hoặc lạnh Khó thiết lập\n áp suất âm trong các khu cách ly Có khả năng\n tiếng ồn xâm nhập từ môi trường bên ngoài. V. CÁC YÊU CẦU\nVỀ THÔNG KHÍ 1.\nYêu cầu chung - Các cơ sở KBCB cần\nthiết lập và duy trì tốc độ thông khí tối thiểu trong các khu vực chuyên môn\ntheo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, như sau: + ≥ 20 ACH tại buồng\nphẫu thuật, trong đó ≥ 4 ACH phải là không khí tươi từ ngoài môi trường (5,11). + 12 ACH hoặc 160\nL/s/NB trong các buồng cách ly, các không gian thực hiện thủ thuật tạo khí dung\n(3). + 6 ACH hoặc 60 L/s/NB\nở các khu vực lâm sàng khác (3). + 2,5 L/s/m 3 đối với hành\nlang và các không gian khác không có số lượng NB cố định. Tuy nhiên, khi sử\ndụng các hành lang cho chăm sóc NB trong các tình huống khẩn cấp hoặc do quá\ntải, tốc độ thông khí cần áp dụng yêu cầu tương tự như đối với khu vực buồng\ncách ly phòng ngừa lây truyền qua không khí hoặc các khu vực lâm sàng (4). Yêu cầu thông khí cụ\nthể cho một số khu vực chức năng trong cơ sở KBCB nằm ở Phụ lục 1 của hướng dẫn\nnày. - Thiết kế, sửa chữa,\nxây mới hệ thống thông khí phù hợp với điều kiện của cơ sở KBCB và quy định của\nBộ Y tế nhằm ngăn ngừa sự lây truyền của tác nhân gây bệnh qua đường hô hấp\ncũng như yêu cầu vô khuẩn trong KBCB. - Thường xuyên giám sát\nvà bảo trì hệ thống thông khí gồm: + Tốc độ thông\nkhí: Bảo\nđảm duy trì số lần luân chuyển khí tại khu vực thăm khám, điều trị (buồng khám,\nbuồng điều trị, khu vực chờ, khu vực xét nghiệm, nhà vệ sinh, khu vực công\ncộng) theo tiêu chuẩn quy định. + Hướng dòng\nkhí: Duy\ntrì không khí lưu thông theo chiều từ khu vực sạch đến khu vực bẩn. Tác nhân\ngây bệnh đường hô hấp thoát ra bên ngoài phải được kiểm soát và giảm thiểu tối\nđa nguy cơ phát tán, lây nhiễm cho mọi người và cộng đồng. + Phân phối\ndòng khí: Không\nkhí sạch cần được phân bố hiệu quả đến các khu vực thăm khám, điều trị; đồng\nthời không khí ô nhiễm trong các khu vực đó cũng cần được loại bỏ hiệu quả.\nGiám sát khối lượng và chất lượng không khí sạch được cung cấp vào không gian\ncủa các khu vực thăm khám, điều trị theo tiêu chuẩn quy định. - Có nhân viên chuyên\ntrách được đào tạo để vận hành, kiểm tra và bảo trì hệ thống thông khí. - Có hồ sơ theo dõi\nhoạt động của hệ thống thông khí hàng ngày, khi bảo trì, sửa chữa. Khi bị hỏng\ncần sửa chữa/thay thế kịp thời để không ảnh hưởng đến chất lượng không khí\ntrong cơ sở KBCB. - Cần phối hợp với các\nbiện pháp khác để bảo đảm hiệu quả phòng ngừa và kiểm soát lây nhiễm tác nhân\ngây bệnh đường hô hấp, bao gồm vệ sinh tay, mang phương tiện PHCN, vệ sinh môi\ntrường và quản lý chất thải. 2.\nBuồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí (5,6) - Tốc độ thông khí cần\nbảo đảm duy trì ≥ 12 ACH với buồng cách ly mới được cải tạo hoặc xây mới và ≥ 6\nACH đối với buồng cách ly đã xây từ trước. - Cần duy trì thông khí\náp lực âm tại buồng cách ly (áp suất không khí trong buồng chênh với áp suất ở\nhành lang tối thiểu 2,5 Pa). Cửa ra vào và cửa sổ của buồng cách ly phải luôn\nđóng để bảo đảm duy trì áp suất thông khí, có thể lắp đặt hệ thống cửa ra vào\ntự động đóng mở. + Nếu có buồng đệm thì:\nbuồng NB nằm phải có áp suất âm so với buồng đệm; buồng đệm phải có áp suất âm\nso với hành lang bên ngoài. + Nếu có nhà vệ sinh\ntrong buồng cách ly thì nhà vệ sinh phải có áp suất âm so với khu vực NB nằm\n(Hình 4). - Có thiết bị giám sát\ntrực quan được lắp cố định (ví dụ: áp kế) để giám sát sự chênh lệch áp suất\ngiữa buồng cách ly và hành lang bên ngoài, bất kể có buồng đệm hay không. Kết\nquả giám sát được lưu lại trong sổ theo dõi. - Duy trì trần, tường\nnhẵn, không có vết nứt, mối nối hở và kẽ hở, phát hiện và xử trí kịp thời khi\nphát hiện rò rỉ không khí. - Hướng dòng khí: dòng\nkhí cấp nên đi từ khu vực sạch tới khu vực ô nhiễm hơn, ví dụ đi qua khu vực\nNVYT thao tác tới giường NB. - Lắp đặt các cửa cấp\nvà xả khí ở vị trí phù hợp: + Cửa cấp khí đặt trên\ntrần nhà, ở khu vực giữa buồng hoặc lệch một chút về phía cửa ra vào và không\nbị chắn bởi đèn hay đồ đạc, thiết bị trong buồng. + Cửa thoát khí nên đặt\nngay phía trên giường NB, trên trần nhà hoặc tường phía đầu giường, trừ khi bất\nkhả thi. - Mép dưới của cửa lấy\nkhông khí ngoài cho hệ thống thông khí cơ học hoặc hệ thống điều hoà không khí\nphải cao từ 2m trở lên so với mặt đất: + Đối với các vùng có\ngió mạnh mang theo nhiều cát-bụi, mép dưới của cửa lấy không khí ngoài phải nằm\nở độ cao không nhỏ hơn 3m kể từ mặt đất (14). Nếu cửa này đặt trên nóc nhà thì\nphải ở vị trí cách mặt sàn của nóc nhà ít nhất 0,9m. + Khu vực xung quanh\ncửa lấy khí tươi phải không có các nguồn có thể gây ô nhiễm không khí, ví dụ\ncây cỏ, đồ vật hay rác thải. + Cửa lấy không khí\nngoài phải được lắp lưới chắn rác, chắn côn trùng, động vật nhỏ cũng như tấm\nchắn chống mưa hắt. - Hệ thống cấp khí cho\nbuồng cách ly nên có đường ống riêng, không chung với hệ thống cấp khí khác\ntrong tòa nhà. - Khí thải từ buồng\ncách ly, buồng đệm và nhà vệ sinh phải được thải bỏ theo một trong hai cách\nsau: + Thải thẳng ra môi\ntrường bên ngoài, không trộn với khí thải từ các khu vực khác trong cơ sở KBCB.\nCửa thải khí phải cách xa các cửa cấp khí và khu vực có người hay động vật qua\nlại. Tốc độ cấp và xả khí đủ để duy trì chênh lệch áp suất đối với tất cả các\nkhông gian xung quanh ở mức tối thiểu là âm 2,5 Pa. + Nếu không thể thiết\nkế hệ thống xả khí đáp ứng các tiêu chuẩn trên, không khí xả ra khỏi buồng cách\nly có thể được tuần hoàn sau khi được xử lý qua bộ lọc HEPA. Nếu khu vực cách\nly có nguy cơ lây nhiễm đặc biệt cao và cần biện pháp làm sạch không khí bổ\nsung, hệ thống GUV có thể lắp đặt trong hệ thống ống dẫn khí thải để tăng cường\nhiệu quả lọc của bộ lọc HEPA hoặc có thể được lắp đặt gần trần buồng cách ly để\nkhử khuẩn vùng không khí trên cao. - Duy trì thiết bị thông\nkhí dự phòng (ví dụ: thiết bị quạt thông khí, bộ lọc khí di động) để có thể\nthiết lập lại ngay chức năng hệ thống thông khí trong trường hợp gặp sự cố. - Tham khảo thêm Phụ lục\n9 của Hướng dẫn kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở KBCB và cộng đồng (Quyết\nđịnh số 579/QĐ-BYT ban hành ngày 12/03/2024) về thiết lập buồng cách ly phòng\nngừa lây truyền qua đường không khí. Hình 4. Sơ đồ hướng di chuyển của không khí\ntrong buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí (6) Bảng 2 . Tiêu chuẩn\nthông khí áp dụng với thông khí cơ học trong buồng cách ly phòng ngừa tác nhân\ngây bệnh lây truyền theo đường hô hấp (5,6). T hông s ố Ti êu c h u ẩ n T ố c đ ộ t h ô n g kh í T ố c đ ộ t ố i t h iể u: - T ò a n h à m ớ i : ≥ 1 2 A C H (t ư ơ n g đ ư ơ n g 8 0\n L / s / N B c h o b uồn g 4 m x 2 m x 3 m ) - T ò a n h à c ũ : ≥ 6 A C H (t ư ơ n g đ ư ơ n g 4 0 L / s / N B c h o bu ồ n g 4 m x 2 m x 3 m ) C h ê n h l ệ c h á p x u ất ≥ 2 ,5\n Pa ( s o v ớ i á p s uất b ên n g o à i bu ồ n g ) C h ê n h l ệ c h d òn g k h í ( t ố c đ ộ x ả kh í s o v ớ i t ố c đ ộ cấp k h í ) > 5 6 L /s B u ồn g k í n B u ồn g p h ải k í n , c h o p h é p r ò k h í q u a mộ t khoảng\n d i ện t í ch ~ 0 , 0 4 6 m 2 H ư ớ n g d òn g k h í tr o n g b uồng Đ i t ừ v ùn g sạ c h s a n g vù n g b ẩn Kh í x ả X ả t h ẳ n g ra n go ài m ô i t r ư ờ n g b ê n n g o ài n ế u k h u v ự c xun g q u a n h ốn g x ả k hôn g c ó n gườ i qu a lạ i; H o ặc l ọ c qu a m à n g H EPA n ế u k hô n g k h í đ ượ c l u ân h ồ i t r ở l ại v à o c á c k h u v ực k h á c . 3.\nBuồng cách ly bảo vệ người bệnh (5,7) - Tốc độ thông khí cần\nbảo đảm duy trì ≥ 12 ACH trong buồng cách ly bảo vệ NB. - Cần duy trì thông khí\náp lực dương trong buồng cách ly (áp suất không khí trong buồng chênh với áp\nsuất ở hành lang tối thiểu (2,5 Pa). Cửa ra vào và cửa sổ của buồng cách ly\nphải luôn đóng để bảo đảm duy trì áp suất thông khí, có thể lắp đặt hệ thống\ncửa ra vào tự động đóng mở. + Nếu có buồng đệm thì\nbuồng NB phải có áp suất dương so với buồng đệm; buồng đệm phải có áp suất\ndương so với hành lang bên ngoài. + Nếu có nhà vệ sinh\ntrong buồng cách ly thì nhà vệ sinh phải có áp suất âm so với khu vực NB nằm để\nbảo đảm hướng dòng khí đi từ khu vực sạch sang khu vực ô nhiễm hơn. - Có thiết bị giám sát\ntrực quan được lắp cố định (ví dụ: áp kế) để giám sát sự chênh lệch áp suất\ngiữa buồng cách ly và hành lang bên ngoài, bất kể có buồng đệm hay không. Kết\nquả giám sát được lưu lại trong sổ theo dõi. - Lắp đặt các cửa cấp\nvà xả khí ở vị trí phù hợp: + Cửa cấp khí nên đặt ở\nvị trí cao trên trần nhà hoặc tường phía trên giường NB, trừ khi có lý do kỹ\nthuật hoặc thực tế khiến việc này không khả thi. + Cửa thoát khí cần\nđược bố trí sao cho đảm bảo dòng khí lưu thông và không ảnh hưởng đến quá trình\nđiều trị của NB, nên đặt gần cửa ra vào. - Lắp đặt bộ lọc HEPA\ntrung tâm hoặc tại điểm sử dụng để lọc không khí cung cấp vào buồng. - Với NB suy giảm miễn\ndịch mắc bệnh lây truyền qua không khí, nên sử dụng buồng đệm để bảo đảm sự cân\nbằng không khí thích hợp và có đường xả không khí ô nhiễm riêng ra ngoài hoặc\nvào đường ống xả khí sau khi đã đi qua bộ lọc HEPA. Áp suất của buồng đệm có\nthể được thiết kế theo một trong hai cách: + Buồng đệm phải có áp\nsuất dương so với buồng NB và hành lang bên ngoài (Hình 5A), hoặc + Buồng đệm phải có áp\nsuất âm so với buồng NB và hành lang bên ngoài (Hình 5B). + Nếu không thể bố trí\nbuồng đệm, có thể cách ly NB trong buồng cách ly lây truyền qua không khí và sử\ndụng thêm thiết bị lọc khí di động có bộ lọc HEPA để tăng cường khả năng lọc các\ntiểu phần khí ô nhiễm khỏi không khí trong buồng cách ly. - Duy trì thiết bị\nthông khí dự phòng (ví dụ: thiết bị quạt thông khí, thiết bị lọc khí di động)\nđể có thể thiết lập lại ngay chức năng hệ thống thông khí trong trường hợp gặp\nsự cố. Hình 5. Sơ đồ hướng di chuyển của không khí\ntrong buồng cách ly bảo vệ NB và cách ly lây truyền qua đường không khí (6). 4. Buồng phẫu\nthuật (5,8) - Cung cấp hệ thống\nthông khí bảo đảm để duy trì ≥ 20 ACH tại buồng phẫu thuật, trong đó ≥ 4 ACH\nphải là không khí tươi từ ngoài môi trường. - Không khí cấp vào\nbuồng phẫu thuật phải được xử lý làm sạch qua bộ lọc có hiệu suất lọc tối thiểu\nMERV 16. - Cần duy trì thông khí\náp lực dương tại buồng phẫu thuật so với hành lang và khu vực lân cận. Cửa ra\nvào và cửa sổ của buồng phẫu thuật phải luôn đóng để bảo đảm duy trì áp suất\nthông khí, tốt nhất lắp đặt hệ thống cửa ra vào tự động đóng mở. - Lắp đặt các cửa cấp\nvà xả khí ở các vị trí phù hợp sao cho tất cả các khu vực trong buồng phẫu thật\nđều được thông gió hiệu quả (8): + Hướng dòng khí một\nchiều đi từ trên trần nhà xuống, tốc độ dòng khí trung bình trong khoảng 127\nL/s/m 2 – 178 L/s/m 2 . + Các cửa khuếch tán\nkhí cần được bố trí hợp lý để tạo ra một luồng không khí bao phủ khu vực NB và\nkíp phẫu thuật. Ví dụ: trần nên được chia thành bốn phần và đặt một cửa cấp khí\nở trung tâm mỗi phần tư và dọc theo các đường nối giữa chúng khi cần thiết, để\nbảo đảm tất cả các khu vực trong buồng bệnh đều được cấp khí đồng đều. Đối với\nbuồng phẫu thuật có diện tích lớn, có thể cần thêm các cửa cấp khí xung quanh điểm\ntrung tâm buồng để tăng cường hiệu quả khuếch tán và đạt được lưu thông không\nkhí phù hợp tại khu vực bàn mổ. + Diện tích bao phủ của\ncụm cửa cấp khí chính phải có độ rộng ≥ 30,5 cm tính từ mép bàn phẫu thuật sang\nmỗi phía và không để các thiết bị, ví dụ đèn, khung treo thiết bị, cửa thăm\ntrần, đầu phun cứu hỏa…, chiếm quá 30% diện tích này. + Cần lắp ít nhất hai\ncửa xả khí ở phía dưới tường buồng phẫu thuật, với mép dưới cửa xả cách sàn khoảng\n20,3 cm và được bố trí ở các góc đối diện hoặc cách xa nhau nhất có thể. - Khi thực hiện các thủ\nthuật tạo khí dung trong buồng phẫu thuật: + Hạn chế số người có\nmặt trong buồng phẫu thuật. + Hạn chế ra vào buồng. + Nên tăng tốc độ thông\nkhí lên mức cao hơn nếu có thể và bảo đảm có đủ thời gian thông khí để loại bỏ\ncác hạt hô hấp sinh ra trong quá trình thực hiện thủ thuật và làm sạch không\nkhí trong buồng phẫu thuật. + Có thể sử dụng thêm\ncác thiết bị bổ trợ như thiết bị lọc không khí di động có màng lọc HEPA hay đèn\nUV để làm sạch không khí. Hình 6. Sơ đồ đơn giản hướng di chuyển của không\nkhí trong buồng phẫu thuật (18). VI. CÁC BIỆN\nPHÁP TĂNG CƯỜNG THÔNG KHÍ 1.\nThông khí tự nhiên (3,6) Nếu cơ sở KBCB không\nđáp ứng được yêu cầu thông khí tối thiểu như đã nêu trong Mục 1.\nYêu cầu chung của Phần V. Các yêu cầu về thông khí , có thể thực hiện thêm\ncác biện pháp sau để cải thiện hệ thống thông khí tự nhiên. - Đánh giá vị trí cửa\nra vào, cửa sổ và các khoảng mở. Cân nhắc việc mở thêm cửa sổ hoặc thay đổi\nkích thước cửa sổ hoặc cửa ra vào. - Tạo điều kiện cho\nthông khí xuyên phòng thay vì thông khí một bên. Tuy nhiên, thông khí xuyên\nphòng không nên thực hiện trong một số trường hợp cụ thể như: + Trong buồng hoặc khu\nvực thực hiện các thủ thuật tạo khí dung và khi khí thải không được quản lý\nđúng cách; + Khi dòng không khí di\nchuyển từ khu vực ô nhiễm hơn đến khu vực sạch hơn. - Giảm số lượng người\ntối đa trong buồng để đáp ứng tiêu chuẩn L/s/NB. - Tránh sử dụng các\nthiết bị tạo luồng không khí mạnh trong khu vực chung, đặc biệt là các luồng\nkhí thổi từ người này sang người khác. - Khi thông khí tự\nnhiên không thể đáp ứng yêu cầu thông khí cần thiết, cần xem xét các hệ thống\nthông khí thay thế, chẳng hạn như thông khí kết hợp. Nếu vẫn chưa đủ, cần sử\ndụng hệ thống thông khí cơ học. + Lắp đặt quạt hút gắn\ntường hoặc quả cầu thông gió trên mái nhà: Quạt hút được lắp cố định chắc chắn\ntrên tường hoặc trần để hút không khí trong buồng ra ngoài. Khi quạt hoạt động,\nkhông khí từ ngoài trời sẽ được hút vào buồng qua các cửa ra vào, cửa sổ đang\nmở hoặc khe thông gió, giúp tăng cường sự lưu thông khí trong buồng. Vị trí\nquạt hút cần được lựa chọn sao cho dòng khí đi theo hướng từ khu vực sạch tới\nkhu vực bẩn, qua vùng cần hút (ví dụ khu vực bệnh nhân) trước khi thoát ra\nngoài (Hình 7). Cần tránh tạo các vùng khí tù hoặc luồng gió quẩn trong buồng\nvì có thể làm phát tán bụi và aerosol. Đối với khu vực có diện tích lớn, có thể\nkết hợp thêm quạt hỗ trợ hoặc tháp hút gió để tăng hiệu quả thông gió. Hình 7. Sơ đồ hướng di chuyển của dòng không khí\nkhi lắp quạt hút để tăng cường thông gió tự nhiên (6). + Sử dụng quạt cây để\nhỗ trợ thông khí: ✓ Quạt cây có thể\nđược sử dụng để tăng hiệu quả thông khí của các cửa sổ mở, đồng thời tạo ra luồng\nkhông khí đi từ khu vực sạch đến khu vực ô nhiễm. ✓ Đặt quạt theo\nmột hướng nhất định, (không bật chế độ quạt xoay) tránh đặt ở vị trí và hướng\ncó thể tạo ra luồng không khí bị ô nhiễm đi từ người này sang người khác. ✓ Đặt quạt càng\ngần cửa sổ mở càng tốt và hướng của quạt cây nên được chọn theo hướng luồng\nkhông khí mong muốn (thổi gió vào hoặc ra khỏi buồng). Quạt cây hướng ra ngoài\ncửa sổ giúp đẩy không khí trong buồng ra ngoài; quạt hướng vào trong giúp hút\nkhông khí từ bên ngoài vào trong buồng. ✓ Nếu không có cửa\nsổ mở, quạt nên được đặt quay về một hướng duy nhất, hướng về một góc không có\nngười hoặc các khu vực tường trống. Nên tránh để quạt hướng từ trên xuống dưới\nkhu vực có người nhất có thể, vì việc này sẽ tạo ra luồng không khí xoáy và\ndòng chảy tuần hoàn trong phòng. - Nếu không thể áp dụng\ncác cách trên, có thể xem xét sử dụng máy lọc không khí độc lập có bộ lọc HEPA\nđể giải quyết tình huống trong thời gian ngắn hạn. Chú ý hướng luồng không khí\n(từ khu vực sạch sang khu vực kém sạch hơn) khi đặt máy. Máy lọc không khí nên\nđược đặt gần người để cung cấp khả năng xử lý tối đa các nguồn lây nhiễm. Máy lọc\nkhông khí độc lập cần được vận hành liên tục và công suất của máy lọc phải ít\nnhất đáp ứng sự chênh lệch giữa yêu cầu thông khí tối thiểu và tốc độ thông khí\nđã đo được. Cụ thể, cần so sánh tốc độ cung cấp không khí sạch (CADR) (m³/giờ)\ncủa thiết bị với tốc độ thông khí trong buồng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng máy lọc\nkhông khí độc lập không thể thay thế hệ thống thông khí trong bất kỳ trường hợp\nnào. - Cần cân nhắc thay đổi\nsắp xếp các vị trí chức năng trong buồng theo hướng dòng khí để giảm thiểu phơi\nnhiễm cho NVYT, tức là điều chỉnh khu vực hoặc vị trí NB và NVYT sau khi đã xác\nđịnh rõ hướng di chuyển của không khí (Hình 9). - Sắp xếp bố trí nội thất,\nmáy móc và thiết bị để không cản trở luồng lưu thông không khí. - Trong các buồng thực\nhiện thủ thuật tạo khí dung, cần bổ sung buồng đệm để kiểm soát chặt chẽ hướng\nluồng không khí (Hình 8). Cửa giữa buồng đệm với hành lang, cũng như cửa giữa\nbuồng đệm với buồng NB không được mở cùng lúc để bảo đảm tách biệt rõ ràng\nkhông khí giữa buồng NB (khu vực ô nhiễm) và hành lang (khu vực sạch). Có thể sử\ndụng cửa nhựa kéo khóa làm vách ngăn để tạo buồng đệm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng\ntrong hầu hết các trường hợp phương pháp này không thể kết hợp với thông khí\nxuyên phòng, vì vậy cần đạt được tỷ lệ thông khí tối thiểu bằng phương pháp\nkhác. Hình 8. Sơ đồ hướng di chuyển của dòng khí khi bổ\nsung buồng đệm vào buồng được thông khí tự nhiên (6). Hình 9. Sắp xếp các vị trí chức năng trong buồng\nkhám theo hướng dòng khí để giảm thiểu phơi nhiễm cho NVYT (6). - Cân nhắc sử dụng hàng\nrào để ngăn người đi qua gần các khoảng (cửa sổ và cửa ra vào), bảo đảm người\nhoặc động vật đi qua cách cửa sổ thoát khí ít nhất 5 mét. Nếu không khí được thải\nra từ mái nhà hoặc ở độ cao trên 2 mét so với người thì không cần làm hàng rào\nđể ngăn cách. 2.\nThông khí cơ học (3,6) Nếu cơ sở KBCB có hệ thống\nthông khí cơ học nhưng không đáp ứng được yêu cầu thông khí tối thiểu như đã\nnêu trong Mục 1. Yêu cầu chung của Phần V. Các yêu cầu về thông\nkhí , có thể thực hiện thêm các biện pháp sau để cải thiện hệ thống thông\nkhí cơ học: - Đánh giá cơ hội tăng\ntốc độ thông khí theo khả năng của hệ thống. Tắt các chế độ điều khiển kiểm\nsoát thông khí theo yêu cầu (Demand Control Ventilation) làm giảm lượng khí cấp\ndựa trên nhiệt độ hoặc số lượng người (nồng độ CO 2 ). - Nếu không thể tăng tốc\nđộ thông khí bằng cơ học, cân nhắc tối đa hóa thông khí bằng cách sử dụng thông\nkhí tự nhiên thông qua việc mở cửa sổ. - Nếu hệ thống không\ncho phép tăng tốc độ thông khí tính trên đầu người lên mức yêu cầu tối thiểu,\ncân nhắc giảm số người tối đa có mặt trong buồng bệnh để đáp ứng tiêu chuẩn khối\nlượng khí/giây/người bệnh (L/s/NB). - Nếu không thể áp dụng\ncách nào khác, xem xét sử dụng máy lọc không khí độc lập có bộ lọc HEPA để giải\nquyết tình huống trong thời gian ngắn hạn. Chú ý hướng luồng không khí (từ khu\nvực sạch sang khu vực kém sạch hơn) khi đặt máy (xem thêm Mục\n1 của phần này ). - Cân nhắc thay đổi\ncách sắp xếp các vị trí chức năng trong buồng bệnh theo hướng dòng khí để giảm\nthiểu phơi nhiễm cho NVYT (thay đổi khu vực hoặc vị trí của NB và NVYT khi xác\nđịnh được rõ ràng hướng di chuyển của không khí - Hình 9B). - Đánh giá và cân nhắc\ncác cách để thay đổi hướng dòng khí bằng cách thay đổi vị trí của các quạt cấp\nvà xả khí. - Trong các buồng thực\nhiện thủ thuật tạo khí dung: bổ sung buồng đệm để kiểm soát hướng luồng không\nkhí như đã mô tả ở phần trước. - Cân nhắc sử dụng hàng\nrào giới hạn quanh khu vực gần cửa hoặc miệng ống xả khí để bảo đảm cách ít nhất\n4m với người hoặc động vật đi qua. Cửa hoặc miệng ống thải khí phải đặt cách xa\ncửa lấy không khí ngoài không nhỏ hơn 5 m (14).. Nếu không thể lắp đặt hàng\nrào, xem xét khả năng lắp đặt bộ lọc HEPA phù hợp với hệ thống HVAC. - Các hệ thống HVAC cần\nđược kiểm tra, làm sạch và bảo trì định kỳ theo yêu cầu kỹ thuật và khuyến cáo\ncủa nhà sản xuất. Thay bộ lọc HEPA theo khuyến cáo của nhà sản xuất. 3.\nĐiều hòa không khí (6) Hệ thống điều hòa không\nkhí có đặc điểm chỉ tuần hoàn không khí trong phòng. Do đó, các hệ thống này\nkhông thể thay thế hệ thống thông khí trong bất kỳ trường hợp nào. Nhiều hệ thống\nđiều hòa không khí có khả năng lọc khí nhưng hoạt động kém và góp phần tạo ra\ncác luồng khí nhiễu loạn trong phòng, có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Đặc biệt\ntrong các buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí, khi thực hiện các\nthủ thuật tạo khí dung nên tránh sử dụng điều hòa không khí và xem xét sử dụng\ncác hệ thống khác thay thế. Các hệ thống điều hòa\nkhông khí cục bộ chỉ có thể sử dụng trong các buồng riêng (NB nghi ngờ hoặc xác\nđịnh nhiễm bệnh) và trong các buồng bệnh chung cho nhiều hơn một NB mắc cùng\ntác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, việc sử dụng điều hòa ở những buồng này nên hạn\nchế tối đa nếu có thể vì các tác nhân vi sinh vật gây bệnh trong không khí sẽ\ncòn lại ở buồng bệnh trong một khoảng thời gian dài, làm tăng nguy cơ lây nhiễm\ncho NVYT. Bên cạnh đó, nếu không có nguồn cung cấp không khí sạch ngoài trời\nvào hoặc không có hệ thống hút khí thải từ trong buồng ra ngoài thì chất lượng\nkhông khí trong buồng bệnh cũng không bảo đảm. Trong các cơ sở KBCB sử\ndụng các hệ thống điều hòa không khí cục bộ, nếu không thể triển khai hệ thống\nthay thế, cần xem xét các biện pháp tăng cường thông khí sau: - Tạo áp suất âm so với\nhành lang để giảm khả năng khí dung thoát ra khỏi buồng. Áp suất âm có thể được\ntạo ra bằng cách lắp đặt quạt hút hoặc các thiết bị tăng lưu lượng không khí\nhút từ buồng ra ngoài môi trường. - Khi thực hiện các thủ\nthuật tạo khí dung, để hệ thống điều hòa không khí chạy với tốc độ gió thấp nhất\nđể giảm nhiễu loạn không khí. - Tránh để dòng không\nkhí thổi trực tiếp từ NB này sang NB khác. - Mở cửa sổ và cửa ra\nvào ít nhất một lần mỗi ngày, trừ khi chất lượng không khí ngoài trời kém và có\nthể gây hại cho NB. Các hệ thống điều hòa không khí nên được giảm hoặc TẮT khi\nmở cửa ra vào và/hoặc khi mở cửa sổ. Việc tăng cường đưa không khí ngoài trời\nvào buồng bệnh có thể dẫn đến tăng độ ẩm và nguy cơ ngưng tụ hơi nước trên các\nbề mặt, tạo cơ hội cho nấm và vi khuẩn phát triển. - Xem xét điều chỉnh hướng\nluồng gió từ điều hòa ra buồng theo hướng không khí đi từ khu vực sạch đến khu\nvực ít sạch hơn. - Lắp đặt thêm quạt hút\nđể tăng cường thông khí khi đóng các cửa và kiểm soát dòng không khí từ khu vực\nthực hiện thủ thuật tạo khí dung. Trong các cơ sở KBCB có\nsử dụng hệ thống điều hòa không khí tổng (trung tâm), khi không thể triển khai\nhệ thống thay thế, cần xem xét các biện pháp tăng cường thông khí sau: - Tăng tỷ lệ cấp không\nkhí ngoài trời bằng cách sử dụng chế độ tiết kiệm (economizer) của hệ thống, có\nthể lên tới 100%. Kiểm tra sự tương thích với khả năng của hệ thống điều hòa tổng\ntrước khi tăng vì việc tăng cấp không khí ngoài trời sẽ ảnh hưởng đến khả năng\nlàm mát của hệ thống. Có thể tạm thời tháo các tấm chắn ở cửa cấp khí ngoài trời\nđể cho phép lượng tối đa không khí tươi đi vào trong nhà, giúp giảm hoặc loại bỏ\nsự tuần hoàn không khí của hệ thống điều hòa. - Cần lưu ý rằng, việc\ntăng lượng không khí ngoài trời sẽ dẫn đến tăng độ ẩm và nguy cơ ngưng tụ hơi\nnước trên các bề mặt, tạo điều kiện cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển. Vì vậy,\nđộ ẩm phải được kiểm soát cẩn thận và không vượt quá 60%. Người phụ trách phải\nđánh giá khả năng lắp đặt một bộ phận hút ẩm tại AHU để giảm độ ẩm của khí cấp. - Tắt các chế độ tự động\nđiều khiển kiểm soát thông khí khi cần. Điều chỉnh thủ công tốc độ thông khí\ntùy theo điều kiện và yêu cầu. - Dựa trên khả năng của\nhệ thống điều hòa tổng, cân bằng lại hoặc điều chỉnh hệ thống để tăng tổng lưu\nlượng không khí đi vào các không gian có người. - Nếu không khí ngoài\ntrời bị ô nhiễm nặng, cần thận trọng khi quyết định lượng không khí ngoài trời\nsẽ được cấp vào trong phòng. - Dựa trên khả năng của\nhệ thống điều hòa tổng, xem xét ngừng đưa không khí hồi về AHU và thải trực tiếp\nra môi trường bên ngoài qua bộ lọc HEPA. Đánh giá khả năng lắp đặt bộ lọc HEPA\ntrong ống dẫn khí hồi theo khả năng của hệ thống. Cần đảm bảo hệ thống điều hòa\ncó thể đáp ứng được việc nâng cấp bộ lọc mà không ảnh hưởng tiêu cực đến chênh\nlệch áp suất và/hoặc tốc độ dòng khí trước khi thay đổi bộ lọc. 4.\nKhử khuẩn không khí 4.1. Lọc khí Lọc khí là một công nghệ\ntương đối dễ sử dụng và được triển khai rộng rãi để loại bỏ các hạt khí dung và\nkhí ga khỏi không khí. Một bộ lọc khí được thiết kế từ các vật liệu dạng sợi hoặc\nxốp giúp loại bỏ các hạt hô hấp (hạt khí dung và các giọt bắn) trong không khí,\ngiúp giảm sự lây truyền qua đường không khí. Bộ lọc khí ga sử dụng vật liệu hấp\nthụ chất hữu cơ dễ bay hơi, carbon dioxide (CO 2 ) và ozone (O 3 ) trong không\nkhí. Có hai phương pháp thiết kế bộ lọc khí: - Bộ lọc khí lắp đặt\ntrong hệ thống HVAC để làm sạch không khí lấy từ môi trường bên ngoài và/hoặc\nkhông khí tuần hoàn trước khi phân phối vào các không gian trong nhà. - Bộ lọc khí lắp đặt\ntrong các thiết bị lọc khí di động đặt trong phòng. Hiệu quả làm giảm nồng\nđộ hạt hô hấp trong không khí của một hệ thống lọc khí phụ thuộc vào nhiều yếu\ntố như hiệu suất lọc, tốc độ dòng khí qua bộ lọc, kích thước của hạt hô hấp và\nvị trí của bộ lọc trong hệ thống HVAC hoặc trong phòng. Thiết kế kĩ thuật cho\ncơ sở y tế thường sử dụng tiêu chuẩn hiệu suất lọc khí theo giá trị báo cáo hiệu\nquả tối thiểu (MERV) trong tiêu chuẩn ASHRAE 52.2 – 2017 của Hiệp hội Kỹ sư Nhiệt\nlạnh, Sưởi ấm và Điều hòa không khí Hoa Kỳ (American Society of Heating,\nRefrigerating and Air-Conditioning Engineers – ASHRAE), hoặc theo ISO 16890, hoặc\nEN 1822/ISO 29463 cho các bộ lọc HEPA/ULPA có khả năng loại bỏ ≥ 99,95% các hạt\nhô hấp với mọi kích cỡ khác nhau. a) Bộ lọc khí\ncho hệ thống HVAC Bộ lọc khí lắp đặt\ntrong hệ thống HVAC được thiết kế để lọc không khí trong một khu vực hoặc toàn bộ\ntòa nhà khi hệ thống đang hoạt động. Dù được sản xuất theo\ntiêu chuẩn nào thì mỗi bộ lọc khí đều có các thông số kĩ thuật cơ bản do nhà sản\nxuất cung cấp, như hiệu suất lọc, lưu lượng gió định mức và độ chên áp ban đầu.\nBộ lọc càng lọc được nhiều bụi mịn (tức là bộ lọc có chỉ số MERV càng cao) thì\nkhông khí càng khó đi qua, hay nói cách khác là chênh áp càng lớn. Điều này làm\ngiảm lưu lượng gió và có thể gây quá tải cho quạt nếu không được thiết kế phù hợp. Khi lựa chọn bộ lọc và\nquạt cho hệ thống HVAC, cần cân nhắc nhiều yếu tố, như cấp độ sạch cần đạt, số\nlần trao đổi khí mỗi giờ, trở lực của hệ thống đường ống và bộ lọc, công suất của\nquạt hút/đẩy… Việc này nên tham khảo tư vấn từ người có chuyên môn để đảm bảo hệ\nthống hoạt động hiệu quả và ổn định. b) Thiết bị làm\nsạch không khí di động Thiết bị làm sạch không\nkhí di động (máy làm sạch không khí, máy lọc không khí hoặc máy khử khuẩn không\nkhí...) được thiết kế để lọc không khí trong một căn phòng hoặc một khu vực bằng\ncách tuần hoàn không khí qua bộ lọc. Hiệu suất của máy lọc\nkhông khí di động được đánh giá dựa trên tốc độ cung cấp không khí sạch (CADR).\nMáy có giá trị CADR càng cao thì khả năng loại bỏ các hạt khỏi không khí trong\nphòng càng nhanh và thể tích không khí được khử khuẩn càng lớn. Máy lọc không khí di động\ncó bộ lọc HEPA có thể được sử dụng để hỗ trợ lọc không khí trong các môi trường\nđông người có nguy cơ cao như khu vực khám ngoại trú, buồng bệnh, phòng xét\nnghiệm, vv. Một số lưu ý chính khi sử dụng máy lọc không khí di động (6): - Thiết bị này có hiệu\nquả trong việc làm sạch không khí trong các không gian nhỏ để giảm nồng độ các\nhạt bụi và hạt khí dung. - Hiện vẫn chưa có\nthông tin đầy đủ về hiệu suất tổng thể, sự thay đổi hiệu quả theo thời gian và\nvị trí đặt máy tối ưu. - Thiết bị này không thể\nđưa không khí tươi ngoài trời vào để pha loãng không khí trong buồng và do đó\nkhông thể thay thế hệ thống thông khí trong bất kỳ trường hợp nào. - Tùy thuộc vào loại\nmáy lọc không khí di động, không khí đã được lọc có thể được xả ra bên ngoài buồng\nhoặc được tuần hoàn lại trong buồng. - Khi sử dụng cần tính\ntoán để điều chỉnh lưu lượng lọc khí của máy phù hợp với kích thước của buồng để\nđạt được số lần thay đổi không khí mỗi giờ (ACH) mong muốn. - Khi sử dụng máy lọc\nkhông khí di động có bộ lọc HEPA trong khu vực buồng bệnh, cần lưu ý các điểm\nsau: + Hướng lưu thông không\nkhí từ khu vực sạch đến khu vực ít sạch hơn (ưu tiên loại máy lọc không khí di\nđộng có bộ lọc HEPA tạo ra dòng không khí đơn chiều từ đầu khí vào đến đầu khí\nxả). + Đặt ở các khu vực có\nngười và đặt gần người, để cung cấp khả năng làm sạch tối đa đối với nguồn lây\nnhiễm (Hình 9). + Nên để máy vận hành\nliên tục. + Công suất của máy lọc\nkhông khí di động phải ít nhất đáp ứng sự chênh lệch giữa yêu cầu thông khí tối\nthiểu và tốc độ thông khí thực đo của buồng. + Tránh đặt máy lọc\nkhông khí di động dưới cửa thổi khí của hệ thống điều hòa vì điều này sẽ giảm\nhiệu quả của máy lọc. - Kiểm tra, bảo trì và\nvệ sinh định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Mang đầy đủ phương tiện PHCN\nkhi bảo trì, sửa chữa máy lọc không khí di động đặt ở buồng NB mắc bệnh lây\ntruyền qua đường không khí. - Việc lựa chọn máy lọc\nkhông khí di động với bộ lọc HEPA dựa trên các yếu tố sau: + Kích thước của buồng\n(thể tích buồng) + Tốc độ thông khí thực\ntế tại buồng (ACH) + Tốc độ cung cấp không\nkhí sạch của thiết bị di động Hình 9. Ví dụ vị trí đặt máy lọc không khí di động\ntrong buồng bệnh (6). 4.2. Tia cực\ntím diệt khuẩn (GUV) Tia cực tím đã được chứng\nminh có hiệu quả trong khử khuẩn môi trường. Đối với bệnh lao, tia cực tím có\nthể giảm lây truyền lao tại buồng bệnh lên đến 70%, kể cả những chủng lao đa\nkháng thuốc. Tia cực tím cũng có thể bất hoạt cả những vi khuẩn thông thường\nnhư Escherichia coli, Extended Spectrum Beta-Lactamase- producing Escherichia\ncoli (ESBL), Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA),\nvi-rút cúm A/H1N1, A/H3N2 và cả SARS-CoV-2. Do đó thiết bị phát tia (đèn) cực\ntím được khuyến nghị sử dụng trong các hướng dẫn của CDC, TCYTTG để làm giảm sự\nlây truyền vi khuẩn lao trong các cơ sở KBCB. Tham khảo thêm cách lắp\nđặt, sử dụng và bảo dưỡng các hệ thống khử khuẩn không khí sử dụng tia cực tím\ntrong Hướng dẫn Kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cộng\nđồng (Ban hành tại Quyết định số 579/QĐ-BYT ngày 13/03/2024) (1). VII. GIÁM SÁT\nVÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THÔNG KHÍ Giám sát và đánh giá hiệu\nquả thông khí là rất quan trọng để bảo đảm chất lượng không khí trong cơ sở\nKBCB, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho NB và NVYT. Quá trình đánh giá giúp phát\nhiện kịp thời các vấn đề của hệ thống thông khí, từ đó đưa ra biện pháp sửa chữa\nhoặc cải tiến kịp thời. Kiểm tra hệ thống thông\nkhí cần được thực hiện định kỳ để bảo đảm các khu vực có nguy cơ cao lây nhiễm\nqua đường không khí luôn duy trì được áp suất và lưu lượng không khí phù hợp. Giám sát, đánh giá hiệu\nquả thông khí được thực hiện bằng các hoạt động chính sau: 1.\nKiểm tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng - Hướng dòng khí hay\nchênh lệch áp suất buồng có thể được đánh giá bằng hai cách: + Định tính: sử dụng ống\ntạo khói, que hương hoặc dải giấy mỏng. Căn cứ vào hướng luồng khói di chuyển để\nxác định hướng dòng khí. Lưu ý không sử dụng que hương tại các khu vực dễ cháy\nnổ, ví dụ nơi sử dụng oxy. + Định lượng: sử dụng\náp kế để đo chênh lệch áp suất giữa các buồng hoặc dùng các hệ thống giám sát\náp suất tự động. - Việc kiểm tra cần được\nthực hiện và lưu kết quả hàng ngày với những khu vực có nguy cơ cao như buồng\ncách ly bệnh lây truyền qua đường không khí, buồng phẫu thuật và định kỳ với\ncác khu vực khác trong cơ sở. Tham khảo cách thực hiện\nkiểm tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng ở Phụ lục 3. 2.\nĐánh giá tốc độ thông khí - Tốc độ thông khí tại\ncác khu vực trong cơ sở KBCB cần được định kỳ đánh giá để xác định mức độ bảo đảm\ncác yêu cầu về thông khí trong cơ sở, đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ cao\nnhư buồng mổ, buồng cách ly bảo vệ NB hồi sức tích cực nặng, NB suy giảm miễn dịch,\nbuồng cách ly người bệnh qua đường hô hấp. - Tốc độ thông khí được\nđánh giá qua việc đo đạc và tính toán số luân chuyển không khí mỗi giờ (ACH).\nTham khảo Phụ lục 4 về cách thức tính ACH ở các buồng được thông khí tự nhiên\nhoặc thông khí kết hợp. Việc xác định tốc độ thông khí ở các buồng hay khu vực\nthông khí cơ học cần được thực hiện bởi người đã được đào tạo và sử dụng thiết\nbị phù hợp. 3.\nĐánh giá vi sinh không khí và độ sạch không khí Định kỳ thực hiện lấy mẫu\nvà xét nghiệm đánh giá chất lượng vi sinh không khí và độ sạch không khí cho\ncác khu vực có nguy cơ cao như phòng phẫu thuật, khu cách ly lây truyền qua đường\nkhông khí, khu cách ly bảo vệ NB hồi sức tích cực nặng, NB suy giảm miễn dịch\ntheo Quyết định số 3916/QĐ-BYT ban hành ngày 28/08/2017 và TCVN 8664-1:2011 (Phụ\nlục 6). VIII. TỔ CHỨC\nTHỰC HIỆN - Giám đốc, người đứng\nđầu cơ sở KBCB chịu trách nhiệm bảo đảm chất lượng thông khí trong quá trình\nthiết kế, xây dựng và vận hành các tòa nhà của cơ sở. Hằng năm, cần kiểm tra,\ngiám sát, đánh giá hiệu quả thông khí tổng thể toàn cơ sở và/hoặc sau khi sửa\nchữa, cải tạo, xây dựng mới. Định kỳ ít nhất mỗi 6 tháng, cần kiểm tra, giám\nsát và đánh giá hiệu quả thông khí tại các khu vực có nguy cơ cao lây nhiễm qua\nđường không khí, khu vực phẫu thuật và khu vực NB cần được bảo vệ. - Khoa KSNK chịu trách\nnhiệm kiểm tra, giám sát, đào tạo và tư vấn về việc thực hiện các quy định về\nthông khí trong cơ sở KBCB nhằm ngăn ngừa nhiễm khuẩn cho NB, NVYT và khách\nthăm. - Phòng Vật tư trang\nthiết bị y tế và Hành chính, quản trị chịu trách nhiệm đề xuất các tiêu chí lựa\nchọn, lắp đặt và bảo trì các thiết bị thông khí phù hợp với điều kiện của cơ sở\nKBCB; cử người tham gia các khóa đào tạo quản lý, vận hành hệ thống thông khí,\nvà đào tạo, tập huấn lại cho các nhân viên chuyên trách quản lý hệ thống thông\nkhí theo phân công của cơ sở KBCB. - Lãnh đạo các khoa lâm\nsàng và cận lâm sàng có trách nhiệm bảo đảm tuân thủ các quy định về thông khí\ntại khu vực do mình quản lý. - Đơn vị an toàn lao động\ncó trách nhiệm xây dựng, đôn đốc việc thực hiện đánh giá hằng năm nguy cơ rủi\nro liên quan tới hệ thống thông khí đồng thời xây dựng kế hoạch ứng cứu khẩn cấp. PHỤ LỤC Phụ lục 1: Tiêu chuẩn thông khí và\ntiêu chuẩn sạch của không khí tại những khu vực chính trong cơ sở KB, CB (11) Khu vực ACH không khí tươi a ACH tổng b Nhiệt độ Độ ẩm tương đối Cấp độ sạch của không khí c Hiệu suất tối thiểu của bộ lọc khí Buồng phẫu thuật 4 20 20-24 o C 20-60% ISO\n 8 MERV16 Khoa Cấp cứu/\n Buồng phẫu thuật cấp cứu 3 15 21-24 o C 20-60% ISO\n 8 MERV14 Buồng cách ly\n bảo vệ người bệnh 2 12 21-24 o C ≤60% ISO\n 8 HEPA Buồng cách ly\n bệnh lây truyền qua đường không khí 2 6 21-24 o C 20-60% ISO\n 8 MERV14 Khoa Hồi sức\n tích cực 2 6 21-24 o C 30-60% ISO\n 8 MERV14 Buồng sinh/\n Buồng hồi sức sau sinh 2 6 21-24 o C ≤60% ISO\n 8 MERV14 Buồng điều\n trị bỏng 2 6 21-24 o C 40-60% ISO\n 8 HEPA Buồng khám\n nghiệm tử thi 2 12 20-24 o C ≤60% ISO\n 8 MERV8 Buồng điều\n trị nội trú 2 4 21-24 o C ≤60% ISO\n 9 MERV14 Khu vực điều\n trị lọc máu 2 6 22-26 o C ≤60% ISO\n 9 MERV8 Khu vực xét\n nghiệm 2 6 21-24 o C ≤60% ISO\n 9 MERV8 Buồng khám 2 4 21-24 o C ≤60% ISO\n 9 MERV8 Khu giặt là 2 10 - ≤60% ISO\n 9 MERV8 a Tần suất không khí tươi\nở môi trường bên ngoài được đưa vào thay thế không khí ô nhiễm trong tòa nhà. b Tần suất không khí ô\nnhiễm trong tòa nhà được thay thế bởi không khí tươi từ môi trường bên ngoài và\nkhông khí tuần hoàn đã được xử lý. c Xếp loại theo thông số\nkĩ thuật ở Phụ lục 6 và tài liệu tham khảo 12 - Không quy định Phụ lục 2: Mối liên quan giữa ACH\nvà thời gian cần thiết để loại bỏ không khí ô nhiễm khỏi một không gian [1] ACH Số phút cần thiết để loại bỏ 99% không khí ô\n nhiễm Số phút cần thiết để loại bỏ 99,9% không khí ô\n nhiễm 2 138 207 4 69 104 6 46 69 8 35 52 10 28 41 12 23 35 15 18 28 20 14 21 50 6 8 Phụ lục 3: Cách kiểm tra hướng\ndòng khí hay chênh lệch áp suất buồng 1. Kiểm tra\nhướng dòng khí định tính a) Sử dụng ống tạo khói\nhoặc que hương: - Ống tạo khói hoặc que\nhương có thể được sử dụng để tạo ra một vệt khói theo hướng lưu thông không\nkhí. - Giữ ống tạo khói/que\nhương song song với cửa đóng, cách khe dưới cửa khoảng 5 cm bên ngoài buồng.\nKhói sẽ di chuyển theo hướng lưu thông không khí. - Phiên giải kết quả:\nNếu buồng có áp suất âm, khói sẽ di chuyển dưới cửa và vào trong phòng. Nếu\nbuồng có áp suất dương, khói sẽ di chuyển ra xa khỏi cửa và hướng vào hành lang\nngoài buồng. Hình 10. Sử dụng ống tạo khói hoặc que hương để\nkiểm tra hướng dòng khí (1). b) Sử dụng dải giấy mỏng:\ncó thể thực hiện tại cửa ra vào hoặc cửa sổ - Tại cửa ra vào: Giữ\nđầu của một dải giấy mỏng trước cửa buồng, cách sàn khoảng 2,5 cm, kiểm tra từ\nbên ngoài buồng. Nếu không có khe hở giữa cửa và sàn (ví dụ: cửa trượt), thì có\nthể mở cửa một chút để thực hiện kiểm tra. - Tại cửa ra vào hoặc\ncửa sổ (cửa sổ mở ra môi trường bên ngoài), kiểm tra từ bên trong buồng: Giữ\nđầu của một dải giấy mỏng trước mặt trong của cửa. - Phiên giải kết quả: • Nếu dải giấy bị kéo\nvào trong buồng, điều này chứng tỏ buồng có áp suất âm. • Nếu dải giấy bị đẩy\nra hướng ngoài buồng, điều này chứng tỏ buồng có áp suất dương. • Nếu dải giấy không di\nchuyển, điều này chứng tỏ không có sự chênh lệch áp suất. Hình 11. Sử dụng dải giấy mỏng để kiểm tra hướng\ndòng khí (2). A) Buồng áp lực\nâm: dòng khí, mô phỏng bằng dải giấy, được hút vào bên trong buồng. B) Buồng áp\nlực dương: dòng khí, mô phỏng bằng dải giấy, được đẩy ra phía ngoài buồng. 2. Kiểm tra\nhướng dòng khí định lượng a) Sử dụng áp kế: - Một ống của áp kế\nđược luồn dưới cửa vào trong buồng, đầu còn lại đặt ở phía ngoài cửa. Màn hình\náp kế sẽ hiển thị cho biết buồng có áp suất âm hay dương hay không có chênh\nlệch áp suất. b) Sử dụng hệ thống\ngiám sát áp suất tự động (buồng áp lực âm hoặc dương). Hình 12. Kiểm tra định tính chênh lệch áp suất\nbuồng A) Dùng áp kế. B) Màn hình hiển thị\ncác thông số thống khí, nhiệt độ, độ ẩm được theo dõi tự động. Nguồn ảnh: https://hvacrschool.com/what-to-do-with-your-micro-manometer/ https: //www.setra.com/product/room-pressure-monitors Phụ lục 4: Cách thức\ntính số luân chuyển không khí mỗi giờ (ACH) ở buồng có thông khí tự nhiên hoặc\nthông khí kết hợp 1.\nTính thể tích buồng: Thể tích\nbuồng (V) bằng công thức: V\n(m 3 ) = Chiều dài buồng (m) x Chiều rộng buồng (m)\nx Chiều cao buồng (m) Ví\ndụ: Buồng có chiều dài 5,0 mét, chiều rộng 3,5m, chiều cao 4,0m thì thể tích\ncủa buồng là: V (m 3 ) = 5,0 x\n3,5 x 4,0 = 70,0m 3 2.\nTính diện tích khoảng mở: Diện tích khoảng\nmở của buồng là đo bề mặt (tính bằng m 2 ) của tất\ncả các cửa/lỗ thông hơi trong buồng. Ví\ndụ: 1 buồng bệnh có: 02\ncửa sổ kích thước dài x rộng: 0,8 x 1,2 m; 01\ncửa đi có kích thước 1,2 x 2,5 m. Diện tích khoảng mở của buồng này là: DT khoảng\nmở (m 2 ) = (0,8 x 1,2) x 2 + (1,2 x 2,5) = 4,92 m 2 Lưu\ný: Diện tích khoảng mở của một buồng có thể thường xuyên thay đổi do\nđóng hay mở các cánh cửa sổ, cửa ra vào. Do đó trong quá trình đo đạc, cần quan\ntâm đến cả diện tích khoảng mở nhỏ nhất và diện tích khoảng mở lớn nhất. 3.\nĐo tốc độ không khí: Đo tốc độ\nkhông khí đi qua các khoảng mở của buồng bằng máy đo tốc độ gió tại 3 vị trí (trên,\ngiữa, dưới) của mỗi khoảng mở và lấy giá trị trung bình. 4.\nLưu lượng khí qua khoảng mở (cửa): Lưu lượng\nkhí qua khoảng mở (m 3 /h) được tính bằng công thức: Tốc\nđộ không khí (m/s) x Diện tích khoảng mở (m 2 ) x\n3.600s Ví\ndụ: Một buồng có gió thổi theo hướng qua cửa sổ vào trong buồng. Diện\ntích cửa sổ là 0,8 x 1,2 = 0,96m 2 . Tốc\nđộ gió vào thời điểm đo là 0,5m/s. Lưu lượng khí qua khoảng mở là: Lưu\nlượng khí qua khoảng mở = 0,96 x 0,5 x 3.600 = 1.728 (m 3 /h) 5.\nCông thức tính ACH: Số lần trao\nđổi gió (lần/giờ) = lưu lượng gió (m 3 /giờ)/Thể\ntích buồng(m 3 ) Ví\ndụ: Một buồng có thể tích 70m 3 ; có gió\nthổi đồng hướng; tốc độ gió là 0,5m/s; Tổng\ndiện tích khoảng mở tại thời điểm đo là 4,92 m 2 .\nACH của buồng này là: Hình 13: Ví dụ về\ncách tính ACH của một buồng bệnh (1) Phụ lục 5: Các tiêu\nchuẩn lọc khí Tiêu chuẩn EN 1822 / ISO 29463* Nhóm Phân lớp Hiệu suất tổng tại MPPS # (%) EPA E10 85 E11 / ISO 15E 95 E12 / ISO 25E 99.5 HEPA H13 / ISO 35H 99.95 H14 / ISO 45H 99.995 ULPA U15 / ISO 55U 99.9995 U16 / ISO 65U 99.99995 U17 / ISO 75U 99.999995 Xếp hạng các cấp độ hiệu suất bộ lọc theo tiêu chuẩn\n ASHRAE 52.2 - 2017 và ISO 16890 (11)* ASHRAE MERV ISO 1\n – 6 ISO\n Coarse 7\n – 8 ISO\n Coarse > 95% 9\n – 10 ePM10 11\n – 12 ePM2.5 13\n – 16 ePM1 * Các bảng trên chỉ mang\ntính định hướng. Không có quy đổi tương đương giữa MERV và ISO 16890 do phương\npháp thử khác nhau. Khi lập hồ sơ kỹ thuật nên chọn một hệ tiêu chuẩn duy nhất:\nASHRAE 52.2 - 2017 hoặc ISO 16890 cho lọc khí chung; EN 1822 / ISO 29463 cho\nHEPA/ULPA. # MPPS (Most Penetrating\nParticle Size): là kích thước hạt mà tại đó bộ lọc không khí cho thấy khả năng\ngiữ lại hạt tối thiểu. Ứng dụng điển hình của các bộ lọc xếp theo cấp độ MERV\n (11) MERV Kích thước hạt tối thiểu Chất ô nhiễm được kiểm soát phổ biến Khu vực ứng dụng 1\n – 4 >\n 10 µm Các hạt kích\n thước lớn như phấn hoa, bụi cát, sợi dệt, vân vân Khu dân cư 5\n – 8 10\n – 3 µm Bào tử nấm\n mốc, mảnh ve bụi, lông động vật Khu dân cư, văn\n phòng, khu thương mại 9\n – 12 3\n – 1 µm Vi khuẩn\n Legionella, bụi từ máy tạo ẩm, bụi chì… Bệnh viện,\n phòng xét nghiệm, phòng thí nghiệm, khu thương mại 13\n – 16 1\n – 0.3 µm Vi khuẩn, hạt\n khí dung, dầu ăn, khói, bụi thuốc trừ sâu Bệnh viện,\n khu phẫu thuật 17\n – 20 <\n 0.3 µm Vi-rút, bụi\n carbon, khói Phòng sạch\n trong các khu sản xuất linh kiện điện tử, thuốc. Phụ lục 6: Tiêu chí đánh giá vi\nsinh không khí và độ sạch không khí theo TCVN 8664- 1:2011 Giới\nhạn mức độ ô nhiễm vi sinh vật Cấp độ sạch Vi khuẩn không khí (CFU/m 3 ) Đặt đĩa thạch (đường kính 90mm) (CFU/4h)(b) Đĩa thạch tiếp xúc (đường kính 55mm)\n (CFU/đĩa) In găng tay (5 ngón tay) (CFU/găng) A <1 <1 <1 <1 B 10 5 5 5 C 100 50 25 - D 200 100 50 - a: Giá trị trung bình. b Đặt riêng biệt từng\nđĩa thạch có thể trong thời gian ngắn hơn 4h Lưu ý: các vi khuẩn\nkhông được phép có mặt trong môi trường buồng phẫu thuật: S. pyogenes, S.\naureus, P. aeruginosa, K. pneumoniae ... và các vi khuẩn có khả năng gây\nbệnh khác Tiêu\nchí đánh giá độ sạch của không khí theo cấp độ ISO và cấp độ EU GMP (12, 13) Cấp độ ISO (ISO14644- 1:2015) Cấp độ lớp (EU GMP) Hàm lượng tối đa các hạt trong 1m 3 không khí 0,1 μm 0,2 μm 0,3 μm 0,5μm 1 μm 5 μm ISO\n 1 10 2 - - - - ISO\n 2 100 24 10 4 - - ISO\n 3 1000 237 102 35 8 - ISO\n 4 10000 2370 1020 352 86 - ISO\n 5 A 100000 23700 10200 3520 832 29 ISO\n 6 B 1000000 237000 102000 35200 8320 293 ISO\n 7 C - - - 352000 83200 2930 ISO\n 8 D - - - 3520000 832000 29300 ISO\n 9 - - - 35200000 8320000 293000 Bảng\nphân loại cấp độ ISO theo khu vực Phụ lục 7: Kế hoạch kiểm tra hệ\nthống thông khí trong cơ sở KB, CB (11) Thông số Khoảng đo Thiết bị đo Tần suất hiệu chuẩn thiết bị đo Tần suất đo Tiêu chuẩn tuân thủ Chênh lệch áp\n suất 0 – 50 Pa Máy đo chênh\n lệch áp suất (sai sót tối đa 1%) Hàng năm hoặc\n theo khuyến cáo của nhà sản xuất Hàng ngày ở\n khu vực nguy cơ cao; 6 tháng/lần ở các khu vực khác; sau mỗi lần bảo dưỡng hệ\n thống HVAC; sau mỗi lần sửa chữa * Chênh lệch ít\n nhất 2.5 Pa Độ toàn vẹn\n của bộ lọc HEPA 0 – 100% Máy tạo hạt\n khí dung và máy đếm hạt Hàng năm hoặc\n theo khuyến cáo của nhà sản xuất Mỗi năm một\n lần; sau mỗi khi thay bộ lọc HEPA; sau mỗi lần sửa chữa * Số lượng hạt\n đo được sau khi qua bộ lọc không quá giới hạn cho phép của nhà sản xuất Tốc độ dòng khí 50 – 4000 m 3 /h hoặc tốt\n hơn 0.01 – 50 m/s hoặc tốt hơn Máy chụp đo\n tốc độ gió Máy đo tốc độ gió (aneometer) Hàng năm hoặc\n theo khuyến cáo của nhà sản xuất Mỗi năm một\n lần; sau mỗi lần sửa chữa * Xem Phụ lục 4 Hướng di\n chuyển của dòng khí Không áp dụng Thiết bị tạo khói\n Dải giấy mỏng Không áp dụng Mỗi năm một\n lần; sau mỗi lần sửa chữa * Dòng khí nên\n di chuyển theo một hướng đi từ khu vực sạch tới khu vực ít sạch hoặc ô nhiễm * Sửa chữa có thể ảnh\nhưởng tới sự thông khí, ví dụ cải tạo cơ sở hạ tầng, sắp xếp lại thiết bị, nội\nthất, vân vân. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hướng dẫn Kiểm soát\nlây nhiễm lao trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cộng đồng (Quyết định số\n579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024). 2. Infection Control\nGuide on Heating, Ventilation and Air Conditioning (HVAC) for Nurse Managers\nand Clinicians, American Society for Health Care Engineering (ASHE)\n(2022). 3. Roadmap to improve\nand ensure good indoor ventilation in the context of COVID-19, WHO (2021). 4. Natural Ventilation\nfor Infection Control in Health-care Settings, WHO (2009). 5. ANSI/ASHRAE/ASHE\n170-2021: Ventilation of Health Care Facilities 6. Guidelines on Ventilation\nin the Healthcare Setting to Reduce the Transmisison of Respiratory Pathogen,\nMalaysia Ministry of Health (2021). 7. Guideline for\nIsolation Precautions: Preventing Transmission of Infectious Agents in\nHealthcare Settings (2007), Appendix A: Table 5. Components of a Protective\nEnvironment https://www.cdc.gov/infection-control/hcp/isolation-precautions/appendix- a-table-5.html#toc 8. Health\nTechnical Memorandum 03-01 Specialised ventilation for healthcare premises Part\nA: The concept, design, specification, installation and acceptance testing of\nhealthcare ventilation systems, National Health System, UK (2021). 9. Operational\nHandbook on Tuberculosis. Module 1: Prevention_Infection Prevention\nand Control, WHO (2023). 10.Guidelines\nfor Enviromental Infection Control in Health-Care Facility, CDC (2003 - updated\nJuly 2019). 11.Guidance\non Indoor Environmental Quality in Health Care Facilities. Pan American\nHealth Organization (PAHO) (2023). 12.ISO\n14644-1:2015 - Cleanrooms and associated controlled environments – Part 1:\nClassification of air cleanliness by particle concentration, International\nOrganization for Standardization (ISO) (2015). 13.EudraLex\n- The Rules Governing Medicinal Products in the European Union, Volume 4, Annex\n1: Manufacture of Sterile Medicinal Products, European Commission (2008). 14.TCVN\n5687:2024: Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế (2024). 15.Wallengren\nK., et. al., Resistance to TB drugs in KwaZulu-Natal: causes and prospects for control, (2011) https://arxiv.org/abs/1107.1800 16.Hubad B., Lapanje A.\n(2012). Inadequate hospital ventilation system increases the risk of nosocomial Mycobacterium tuberculosis . Journal of Hospital Infection , 80(1),\n88-91. https://doi.org/10.1016/j.jhin.2011.10.014. 17.Ha, L. D., et. al..\n(2004). Lack of SARS Transmission among Public Hospital Workers, Vietnam. Emerging\nInfectious Diseases , 10 (2), 265-268. https://doi.org/10.3201/eid1002.030707 . 18. Zhiqiang (J)Z.,\nObsborne AL., (2013). Stimulation-based feasibility study of improved air conditioning systems for hospital operation room. Frontiers\nof Architectural Research, 2 (4), 468-475. [1] https ://www.cdc.gov/infection-control/hcp/environmental-control/appendix-b-air.html"}], 'model': 'gpt-4o-mini', 'max_tokens': 200, 'temperature': 0.3}} 2025-09-26 00:53:57 [openai._base_client] DEBUG: Sending HTTP Request: POST https://api.openai.com/v1/chat/completions 2025-09-26 00:53:57 [httpcore.connection] DEBUG: connect_tcp.started host='api.openai.com' port=443 local_address=None timeout=5.0 socket_options=None 2025-09-26 00:53:57 [httpcore.connection] DEBUG: connect_tcp.complete return_value= 2025-09-26 00:53:57 [httpcore.connection] DEBUG: start_tls.started ssl_context= server_hostname='api.openai.com' timeout=5.0 2025-09-26 00:53:57 [httpcore.connection] DEBUG: start_tls.complete return_value= 2025-09-26 00:53:57 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_headers.started request= 2025-09-26 00:53:57 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_headers.complete 2025-09-26 00:53:57 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_body.started request= 2025-09-26 00:53:58 [httpcore.http11] DEBUG: send_request_body.complete 2025-09-26 00:53:58 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_headers.started request= 2025-09-26 00:54:04 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_headers.complete return_value=(b'HTTP/1.1', 200, b'OK', [(b'Date', b'Fri, 26 Sep 2025 00:54:04 GMT'), (b'Content-Type', b'application/json'), (b'Transfer-Encoding', b'chunked'), (b'Connection', b'keep-alive'), (b'access-control-expose-headers', b'X-Request-ID'), (b'openai-organization', b'user-bmggli0qfnphtzkdehrnfdrn'), (b'openai-processing-ms', b'5970'), (b'openai-project', b'proj_AqBCEfNib7E5LbrMYDz2oklk'), (b'openai-version', b'2020-10-01'), (b'x-envoy-upstream-service-time', b'6003'), (b'x-ratelimit-limit-requests', b'30000'), (b'x-ratelimit-limit-tokens', b'150000000'), (b'x-ratelimit-remaining-requests', b'29999'), (b'x-ratelimit-remaining-tokens', b'149975035'), (b'x-ratelimit-reset-requests', b'2ms'), (b'x-ratelimit-reset-tokens', b'9ms'), (b'x-request-id', b'req_a63c1ea50b7a4825a1500f646b237829'), (b'x-openai-proxy-wasm', b'v0.1'), (b'cf-cache-status', b'DYNAMIC'), (b'Set-Cookie', b'__cf_bm=FdfWdNFEa_FgSG4bEwvIt82NEgNqaLSAVgxq92YEPa8-1758848044-1.0.1.1-czZG46ddu.kA2d3WZhdxDWAZ.3XFWYqlLLAnGzofAchHQDcOYJ6BtxH.79aDLl5KZh2sSEWHxi8H8bRb0xG0CUqgBy.UoRfGIsYyggKHbbQ; path=/; expires=Fri, 26-Sep-25 01:24:04 GMT; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), (b'Strict-Transport-Security', b'max-age=31536000; includeSubDomains; preload'), (b'X-Content-Type-Options', b'nosniff'), (b'Set-Cookie', b'_cfuvid=HEOQgKVH77VEMUNZ9DmQd4PNXC6iY0LtAD23YS6rq5M-1758848044328-0.0.1.1-604800000; path=/; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), (b'Server', b'cloudflare'), (b'CF-RAY', b'984ec98d5e006e5b-HKG'), (b'Content-Encoding', b'gzip'), (b'alt-svc', b'h3=":443"; ma=86400')]) 2025-09-26 00:54:04 [httpx] INFO: HTTP Request: POST https://api.openai.com/v1/chat/completions "HTTP/1.1 200 OK" 2025-09-26 00:54:04 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_body.started request= 2025-09-26 00:54:04 [httpcore.http11] DEBUG: receive_response_body.complete 2025-09-26 00:54:04 [httpcore.http11] DEBUG: response_closed.started 2025-09-26 00:54:04 [httpcore.http11] DEBUG: response_closed.complete 2025-09-26 00:54:04 [openai._base_client] DEBUG: HTTP Response: POST https://api.openai.com/v1/chat/completions "200 OK" Headers([('date', 'Fri, 26 Sep 2025 00:54:04 GMT'), ('content-type', 'application/json'), ('transfer-encoding', 'chunked'), ('connection', 'keep-alive'), ('access-control-expose-headers', 'X-Request-ID'), ('openai-organization', 'user-bmggli0qfnphtzkdehrnfdrn'), ('openai-processing-ms', '5970'), ('openai-project', 'proj_AqBCEfNib7E5LbrMYDz2oklk'), ('openai-version', '2020-10-01'), ('x-envoy-upstream-service-time', '6003'), ('x-ratelimit-limit-requests', '30000'), ('x-ratelimit-limit-tokens', '150000000'), ('x-ratelimit-remaining-requests', '29999'), ('x-ratelimit-remaining-tokens', '149975035'), ('x-ratelimit-reset-requests', '2ms'), ('x-ratelimit-reset-tokens', '9ms'), ('x-request-id', 'req_a63c1ea50b7a4825a1500f646b237829'), ('x-openai-proxy-wasm', 'v0.1'), ('cf-cache-status', 'DYNAMIC'), ('set-cookie', '__cf_bm=FdfWdNFEa_FgSG4bEwvIt82NEgNqaLSAVgxq92YEPa8-1758848044-1.0.1.1-czZG46ddu.kA2d3WZhdxDWAZ.3XFWYqlLLAnGzofAchHQDcOYJ6BtxH.79aDLl5KZh2sSEWHxi8H8bRb0xG0CUqgBy.UoRfGIsYyggKHbbQ; path=/; expires=Fri, 26-Sep-25 01:24:04 GMT; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), ('strict-transport-security', 'max-age=31536000; includeSubDomains; preload'), ('x-content-type-options', 'nosniff'), ('set-cookie', '_cfuvid=HEOQgKVH77VEMUNZ9DmQd4PNXC6iY0LtAD23YS6rq5M-1758848044328-0.0.1.1-604800000; path=/; domain=.api.openai.com; HttpOnly; Secure; SameSite=None'), ('server', 'cloudflare'), ('cf-ray', '984ec98d5e006e5b-HKG'), ('content-encoding', 'gzip'), ('alt-svc', 'h3=":443"; ma=86400')]) 2025-09-26 00:54:04 [openai._base_client] DEBUG: request_id: req_a63c1ea50b7a4825a1500f646b237829 2025-09-26 00:54:04 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Posting article https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2991-QD-BYT-2025-phe-duyet-Huong-dan-thong-khi-moi-truong-trong-co-so-kham-chua-benh-674039.aspx to chatbot... 2025-09-26 00:54:04 [urllib3.connectionpool] DEBUG: Starting new HTTPS connection (1): chat-api.blaze.vn:443 2025-09-26 00:54:04 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://chat-api.blaze.vn:443 "POST /api/partner/9c09d660-0021-4de5-a660-bf823f64b533/site/c860905a-9478-47da-b796-c999336f440d/articles HTTP/1.1" 400 200 2025-09-26 00:54:04 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Article https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2991-QD-BYT-2025-phe-duyet-Huong-dan-thong-khi-moi-truong-trong-co-so-kham-chua-benh-674039.aspx already exists, updating... 2025-09-26 00:54:04 [urllib3.connectionpool] DEBUG: Starting new HTTPS connection (1): chat-api.blaze.vn:443 2025-09-26 00:54:04 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://chat-api.blaze.vn:443 "PATCH /api/partner/9c09d660-0021-4de5-a660-bf823f64b533/site/c860905a-9478-47da-b796-c999336f440d/articles?article_url=https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2991-QD-BYT-2025-phe-duyet-Huong-dan-thong-khi-moi-truong-trong-co-so-kham-chua-benh-674039.aspx HTTP/1.1" 200 101121 2025-09-26 00:54:04 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Article https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2991-QD-BYT-2025-phe-duyet-Huong-dan-thong-khi-moi-truong-trong-co-so-kham-chua-benh-674039.aspx updated successfully 2025-09-26 00:54:04 [scrapy.core.scraper] DEBUG: Scraped from <200 https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2991-QD-BYT-2025-phe-duyet-Huong-dan-thong-khi-moi-truong-trong-co-so-kham-chua-benh-674039.aspx> {'author': 'thuvienphapluat.vn', 'category': None, 'content': 'BỘ Y TẾ ------- CỘNG HÒA XÃ\n' ' HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ' '--------------- Số: 2991/QĐ-BYT Hà Nội, ngày\n' ' 22 tháng 9 năm 2025 QUYẾT\n' 'ĐỊNH PHÊ DUYỆT “HƯỚNG DẪN THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG\n' 'CÁC CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH” BỘ\n' 'TRƯỞNG BỘ Y TẾ Căn cứ Luật\n' 'Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023; ' 'Căn cứ Nghị\n' 'định số 96/2023/NĐ-CP ngày 30/12/2023 của Chính phủ quy định chi ' 'tiết một số điều\n' 'của Luật Khám bệnh, chữa bệnh; Căn cứ Nghị\n' 'định số 42/2025/NĐ-CP ngày 27/02/2025 của Chính phủ quy định chức ' 'năng, nhiệm\n' 'vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế; Căn cứ Thông tư\n' 'số 16/2018/TT-BYT ngày 20 tháng 7 năm 2018 của Bộ Y tế quy định ' 'về kiểm soát\n' 'nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; Căn cứ Thông ' 'tư\n' 'số 17/2019/TT-BYT ngày 17 tháng 7 năm 2019 của Bộ Y tế về việc ' 'hướng dẫn giám\n' 'sát và đáp ứng với bệnh, bệnh dịch truyền nhiễm; Theo đề nghị\n' 'của Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh. QUYẾT\n' 'ĐỊNH: Điều 1. Phê\n' 'duyệt kèm theo Quyết định này “Hướng dẫn thông khí môi trường ' 'trong các cơ sở\n' 'khám bệnh, chữa bệnh”. Điều 2. Quyết\n' 'định này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban hành. Điều 3. Các\n' 'Ông, Bà: Chánh Văn phòng Bộ; Vụ trưởng, Cục trưởng các Vụ, Cục ' 'thuộc Bộ Y tế;\n' 'Giám đốc các Bệnh viện, Viện trực thuộc Bộ Y tế; Giám đốc Sở Y tế ' 'các tỉnh,\n' 'thành phố trực thuộc Trung ương; Thủ trưởng Y tế Ngành chịu trách ' 'nhiệm thi\n' 'hành Quyết định này./. Nơi nhận: -\n' ' Như Điều 3; - Bộ trưởng (để b/c); - Các Thứ trưởng (để phối hợp ' 'chỉ đạo); - Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế; Website Cục QLKCB; - ' 'Lưu: VT, KCB. KT. BỘ TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG Trần\n' ' Văn Thuấn HƯỚNG\n' 'DẪN THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH,\n' 'CHỮA BỆNH (Ban\n' 'hành theo Quyết định số 2991/QĐ-BYT ngày 22/09/2025 của Bộ trưởng ' 'Bộ Y tế) MỤC\n' 'LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT MỘT SỐ THUẬT NGỮ I. ĐẶT VẤN ĐỀ II. CÁC ' 'YẾU TỐ ẢNH\n' 'HƯỞNG TỚI THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA ' 'BỆNH III. MỤC ĐÍCH, ĐỐI\n' 'TƯỢNG, PHẠM VI ÁP DỤNG 1. Mục đích 2. Đối tượng sử dụng\n' 'tài liệu 3. Phạm vi áp dụng 4. Khung pháp lý và các\n' 'quy định, hướng dẫn có liên quan IV. CÁC HỆ THỐNG THÔNG\n' 'KHÍ 1. Thông khí tự nhiên 2. Thông khí cơ học 3. Thông khí kết ' 'hợp V. CÁC YÊU CẦU VỀ THÔNG\n' 'KHÍ 1. Yêu cầu chung 2. Buồng cách ly bệnh\n' 'lây truyền qua đường không khí 3. Buồng cách ly bảo vệ\n' 'người bệnh 4. Buồng phẫu thuật VI. CÁC BIỆN PHÁP\n' 'TĂNG CƯỜNG THÔNG KHÍ 1. Thông khí tự nhiên 2. Thông khí cơ học 3. ' 'Điều hòa không khí 4. Khử khuẩn không khí 4.1. Lọc khí 4.2. Tia ' 'cực\n' 'tím diệt khuẩn (GUV) VII. GIÁM SÁT VÀ\n' 'ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THÔNG KHÍ 1. Kiểm tra hướng dòng\n' 'khí hay chênh lệch áp suất buồng 2. Đánh giá tốc độ\n' 'thông khí 3. Đánh giá vi sinh\n' 'không khí và độ sạch không khí VIII. TỔ CHỨC THỰC\n' 'HIỆN PHỤ LỤC Phụ lục 1: Tiêu chuẩn\n' 'thông khí và tiêu chuẩn sạch của không khí tại những khu vực ' 'chính trong cơ sở\n' 'KB, CB Phụ lục 2: Mối liên quan\n' 'giữa ACH và thời gian cần thiết để loại bỏ không khí ô nhiễm khỏi ' 'một không\n' 'gian Phụ lục 3: Cách kiểm\n' 'tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng Phụ lục 4: Cách ' 'thức\n' 'tính số luân chuyển không khí mỗi giờ (ACH) ở buồng có thông khí ' 'tự nhiên hoặc\n' 'thông khí kết hợp Phụ lục 5: Các tiêu\n' 'chuẩn lọc khí Phụ lục 6: Tiêu chí\n' 'đánh giá vi sinh không khí và độ sạch không khí theo TCVN ' '8664-1:2011 Phụ lục 7: Kế hoạch\n' 'kiểm tra hệ thống thông khí trong cơ sở KB, CB TÀI LIỆU THAM ' 'KHẢO DANH\n' 'MỤC TỪ VIẾT TẮT ACH: Số luân\n' ' chuyển không khí mỗi giờ (Air Change per Hour) AHU: Bộ xử lý\n' ' không khí (Air Handling Unit) AII: Cách ly lây\n' ' truyền qua đường không khí (Airborne Infection Isolation) HEPA: ' 'Bộ lọc không\n' ' khí hiệu suất cao (High-Efficiency Particulate Air – filter) ' 'HVAC: Hệ thống sưởi\n' ' ấm, thông gió và điều hòa không khí (Heating, Ventilation, and\n' ' Air-Conditioning) ISO Tổ chức Tiêu\n' ' chuẩn hóa quốc tế (International Organization for ' 'Standardization) KBCB: Khám bệnh,\n' ' chữa bệnh KSNK: Kiểm soát\n' ' nhiễm khuẩn MERV: Giá trị báo\n' ' cáo hiệu quả tối thiểu (Minimum Efficiency Reporting Value) NB: ' 'Người bệnh NVYT: Nhân viên y\n' ' tế PHCN: Phòng hộ cá\n' ' nhân Pa: Đơn vị Pascal VST: Vệ sinh tay MỘT\n' 'SỐ THUẬT NGỮ Trong phạm vi của Hướng\n' 'dẫn này, các thuật ngữ dưới đây được hiểu như sau: Buồng đệm\n' '(Anteroom): Là\n' 'buồng nhỏ nằm giữa hành lang và buồng cách ly, được sử dụng chuẩn ' 'bị các phương\n' 'tiện cần thiết cho buồng cách ly (4). Buồng cách ly\n' 'bảo vệ người bệnh: Là buồng chuyên biệt được sử dụng để chăm sóc, ' 'điều trị NB\n' 'suy giảm miễn dịch nghiêm trọng, như NB ghép tạng, NB suy giảm ' 'bạch cầu trung\n' 'tính, NB đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, vv. (5). Buồng cách ' 'ly\n' 'bệnh lây truyền qua đường không khí : Là buồng chuyên biệt được ' 'sử dụng để\n' 'chăm sóc, điều trị người bệnh (NB) mắc tác nhân gây bệnh lây ' 'truyền qua không\n' 'khí (5). Điều hòa không\n' 'khí: Là\n' 'hình thức xử lý không khí để kiểm soát nhiệt độ, có thể kết hợp ' 'với việc kiểm\n' 'soát thông khí, độ ẩm và độ sạch của không khí. Các thiết bị điều ' 'hòa không khí\n' 'đơn lẻ thường không có chức năng thông khí. Do vậy, cần áp dụng ' 'các biện pháp\n' 'thông khí khác để bảo đảm các yêu cầu thông khí khi sử dụng điều ' 'hòa không khí\n' '(3). Hệ thống điều\n' 'hòa không khí cục bộ (Split system): Là hệ thống chỉ làm lạnh ' 'hoặc có hai\n' 'chiều nóng-lạnh, và là thiết bị cục bộ đơn chiếc được lắp đặt cho ' 'các khu vực điều\n' 'hòa riêng biệt. Thiết bị cục bộ gồm 2 khối: khối nóng đặt ngoài ' 'khu vực điều\n' 'hòa và khối lạnh đặt trong khu vực điều hòa. Hai khối được kết ' 'nối với nhau\n' 'bằng đường ống ga. Các thiết bị này thường không có chức năng ' 'thông khí và luân\n' 'hồi không khí trong khu vực điều hòa (3). Hệ thống thông\n' 'khí cơ học áp lực âm: Là hệ thống thông khí cơ học trong đó không ' 'khí\n' 'xả ra khỏi phòng chủ yếu được kiểm soát thông qua hệ thống quạt ' 'hút, tạo áp\n' 'suất thấp hơn môi trường xung quanh. Hệ thống này tạo điều kiện ' 'để luồng không\n' 'khí di chuyển từ bên ngoài vào trong phòng qua các khe hở, hạn ' 'chế phát tán tác\n' 'nhân lây nhiễm trong phòng ra môi trường bên ngoài (3). Áp lực ' 'âm sẽ được duy\n' 'trì ổn định khi phòng đủ kín, các khe hở được kiểm soát. Hệ thống ' 'thông\n' 'khí cơ học áp lực dương: Là hệ thống thông khí cơ học trong đó ' 'không khí\n' 'cấp vào phòng chủ yếu được kiểm soát thông qua hệ thống quạt hút ' 'cấp khí, tạo\n' 'áp suất cao hơn môi trường xung quanh. Hệ thống này tạo điều kiện ' 'để luồng\n' 'không khí di chuyển từ trong phòng ra bên ngoài qua các khe hở, ' 'hạn chế đưa tác\n' 'nhân lây nhiễm từ môi trường bên ngoài vào trong phòng (3). Áp ' 'lực dương sẽ\n' 'được duy trì ổn định khi phòng đủ kín, các khe hở được kiểm soát. ' 'Hệ thống HVAC (Heating,\n' 'Ventilation and Air Condition): Là hệ thống sưởi ấm, thông gió và ' 'điều hòa\n' 'không khí. Hệ thống HVAC có vai trò điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm, ' 'thiết lập chênh\n' 'lệch áp suất, lọc và pha loãng không khí tuần hoàn trong tòa nhà, ' 'thông gió và\n' 'thải bỏ các chất ô nhiễm khỏi các khu vực trong tòa nhà (2). HEPA ' '(High\n' 'Efficiency Particulate Air filter) : Là bộ lọc không khí cơ học ' 'có khả\n' 'năng lọc được ít nhất 99,95% các hạt trong không khí (3). Khí ' 'cấp: Là không khí\n' 'được cung cấp vào một không gian thông qua hệ thống thông khí cơ ' 'học hoặc tự\n' 'nhiên hoặc kết hợp, bao gồm bất kỳ sự kết hợp nào của không khí ' 'ngoài trời,\n' 'không khí tuần hoàn hoặc không khí chuyển từ nơi khác tới (3). ' 'Khí xả: Là không khí\n' 'được loại bỏ khỏi một không gian và thải ra ngoài môi trường bằng ' 'hệ thống\n' 'thông khí cơ học hoặc tự nhiên hoặc thông khí kết hợp (3). Không ' 'khí tuần\n' 'hoàn :\n' 'Là một phần không khí được hút ra khỏi một không gian nhưng không ' 'thải ra ngoài\n' 'mà được đưa trở lại vào không gian đó hoặc các không gian khác ' 'trong cùng một\n' 'tòa nhà. Lượng không khí này có thể được xử lý trước khi được ' 'tuần hoàn lại\n' '(3). MERV (Minimum\n' 'Efficiency Reporting Value): Là giá trị báo cáo hiệu suất lọc tối ' 'thiểu của bộ\n' 'lọc thể hiện qua khả năng thu giữ các hạt không khí có kích thước ' 'khác nhau.\n' 'Giá trị MERV càng cao tương ứng với việc bộ lọc có hiệu quả lọc ' 'càng tốt (2). Phân bổ không\n' 'khí :\n' 'Là việc cung cấp không khí tươi từ bên ngoài hoặc không khí sạch ' 'đến từng phần\n' 'của không gian trong nhà và loại bỏ các chất ô nhiễm trong không ' 'khí phát sinh\n' 'ở từng phần của không gian trong nhà một cách hiệu quả (6). Số ' 'luân chuyển\n' 'không khí mỗi giờ (Air Changes per Hour - viết tắt: ACH): Là số ' 'lần tổng\n' 'lượng không khí trong một căn buồng hoặc một không gian nhất định ' 'được loại bỏ\n' 'hoàn toàn và thay thế mới trong một giờ (1). Tia cực tím\n' 'diệt khuẩn (Germicidal\n' 'Ultraviolet – viết tắt: GUV): Là một thuật ngữ chỉ việc sử dụng ' 'tia cực tím C\n' '(UVC) để tiêu diệt hoặc làm bất hoạt vi sinh vật. Tia cực tím ' 'diệt khuẩn được\n' 'tạo ra bởi đèn cực tím (thường là đèn hơi thủy ngân áp suất thấp) ' 'và có thể\n' 'tiêu diệt hoặc làm bất hoạt các vi sinh vật trong không khí hoặc ' 'trên các bề\n' 'mặt khi được chiếu trực tiếp (1). Thiết bị làm\n' 'sạch không khí ( Air cleaner) : Là thiết bị dùng để loại bỏ khí ' 'ga\n' 'hoặc các hạt lơ lửng trong không khí. Thiết bị làm sạch không khí ' 'có thể được\n' 'dùng như một bộ phận bổ sung trong hệ thống HVAC hoặc như thiết ' 'bị đơn lẻ dùng\n' 'cho từng căn phòng hoặc khu vực nhất định (3). Thông khí môi\n' 'trường (Environmental Ventilation): Là hệ thống cung cấp không ' 'khí sạch cho\n' 'sự hô hấp của con người bằng cách đưa không khí tươi từ bên ngoài ' 'hoặc không\n' 'khí đã được lọc vào để làm loãng và thay thế không khí ô nhiễm ' 'trong phòng,\n' 'buồng hoặc tòa nhà. Hệ thống này còn có chức năng kiểm soát mùi, ' 'hạn chế sự\n' 'phát tán tác nhân gây bệnh, duy trì các điều kiện môi trường ' '(nhiệt độ, độ ẩm)\n' 'và có thể tạo chênh lệch áp suất để ngăn chất nhiễm bẩn lan ra ' 'ngoài hoặc xâm\n' 'nhập vào phòng. Trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (KBCB), thông ' 'khí môi trường\n' 'gồm ba loại: thông khí tự nhiên, thông khí cơ học và thông khí ' 'kết hợp.: * Thông khí tự\n' 'nhiên: Là\n' 'quá trình sử dụng các yếu tố tự nhiên, như gió và sự chênh lệch ' 'nhiệt độ, để\n' 'đưa không khí ngoài trời vào hoặc đẩy không khí trong phòng ra ' 'ngoài mà không\n' 'cần sự hỗ trợ của thiết bị cơ học. Các lực tự nhiên này, bao gồm ' 'áp suất gió và\n' 'sự chênh lệch mật độ không khí giữa bên trong và bên ngoài tòa ' 'nhà, giúp tạo ra\n' 'sự lưu thông không khí tự động và phân phối khí trong không gian ' 'mà không cần\n' 'đến hệ thống quạt hay máy móc. * Thông khí cơ\n' 'học: Là\n' 'quá trình sử dụng các thiết bị cơ học, như quạt hút cấp khí, quạt ' 'hút xả khí,\n' 'hoặc cả hai, để điều khiển luồng không khí, đưa không khí từ ' 'ngoài vào hoặc đẩy\n' 'không khí trong phòng ra ngoài. Hệ thống này tạo ra sự lưu thông ' 'không khí\n' 'trong tòa nhà, giúp duy trì chất lượng không khí và đảm bảo sự ' 'trao đổi khí\n' 'hiệu quả. Thuật ngữ “thông khí cơ học” có ý nghĩa tương đương ' 'thuật ngữ “thông\n' 'gió cơ khí” được dùng trong một số tài liệu hiện hành. * Thông ' 'khí kết\n' 'hợp: Là\n' 'hệ thống kết hợp giữa thông khí cơ học và thông khí tự nhiên, cho ' 'phép lựa chọn\n' 'chế độ thông khí tối ưu tùy thuộc vào các yếu tố môi trường và ' 'điều kiện cụ\n' 'thể. Hệ thống này tận dụng cả lực tự nhiên và thiết bị cơ học để ' 'điều chỉnh và\n' 'duy trì sự lưu thông không khí hiệu quả trong tòa nhà. Thủ thuật ' 'tạo\n' 'khí dung: Là\n' 'những thủ thuật trong khám bệnh, chữa bệnh có thể tạo ra các hạt ' 'khí dung như\n' 'nội soi phế quản, đặt nội khí quản, mở khí quản, hồi sức tim ' 'phổi, thông khí\n' 'không xâm lấn. Các hạt khí dung này có khả năng tồn tại trong môi ' 'trường không\n' 'khí (3). Tốc độ thông\n' 'khí :\n' 'Là tốc độ không khí được cung cấp hoặc loại bỏ khỏi một căn phòng ' 'hoặc một tòa\n' 'nhà thông qua các hệ thống thông khí hoặc do sự thâm nhập qua kết ' 'cấu bao che\n' 'tòa nhà. Thông thường, các giá trị này được biểu thị bằng các chỉ ' 'số hoặc đơn\n' 'vị như ACH, CFM, L/s hoặc m3/giờ (3). I. ĐẶT VẤN ĐỀ Hệ thống ' 'thông khí môi\n' 'trường có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự lây lan của ' 'các bệnh\n' 'truyền nhiễm trong các cơ sở khám, chữa bệnh (KBCB). Một hệ thống ' 'thông khí phù\n' 'hợp không chỉ góp phần duy trì môi trường an toàn và lành mạnh ' 'cho người bệnh\n' '(NB) và nhân viên y tế (NVYT), mà còn giúp giảm nồng độ các chất ' 'ô nhiễm trong\n' 'không khí, từ đó hạn chế nguy cơ lây truyền các tác nhân gây ' 'bệnh, đặc biệt là\n' 'những bệnh lây qua đường không khí. Các bệnh hô hấp như\n' 'lao, cúm, sởi, SARS và COVID-19 thường lây truyền qua không khí, ' 'đặc biệt thông\n' 'qua các giọt bắn nhỏ và hạt khí dung được phát tán khi người bệnh ' 'ho, hắt hơi\n' 'hoặc nói chuyện. Hệ thống thông khí hiệu quả giúp làm loãng và ' 'loại bỏ các hạt\n' 'khí dung nhiễm mầm bệnh này, từ đó giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm ' 'cho những người\n' 'xung quanh. Vai trò này đặc biệt quan trọng ở những khu vực có ' 'nguy cơ cao như\n' 'buồng bệnh cách ly, các đơn vị chăm sóc đặc biệt, khu vực cấp cứu ' 'hoặc phòng\n' 'thủ thuật, nơi mật độ tác nhân gây bệnh trong không khí thường ' 'cao hơn. Trong thực tiễn, đã có\n' 'nhiều minh chứng cho thấy thông khí kém có thể làm gia tăng sự ' 'lây truyền bệnh\n' 'trong bệnh viện. Nghiên cứu tại Nam Phi chỉ ra rằng nguy cơ bùng ' 'phát MDR/XDR\n' 'TB tăng cao ở các cơ sở điều trị lao quá tải và thông khí hạn chế ' '(15). Nghiên\n' 'cứu khác ở Slovenia cho thấy các khu vực bệnh viện có thông khí ' 'kém, chẳng hạn\n' 'hành lang, chứa nồng độ Mycobacterium tuberculosis cao hơn, từ đó ' 'làm\n' 'tăng nguy cơ lây nhiễm cho nhân viên y tế (16). Tại Việt Nam, ' 'trong đợt dịch\n' 'SARS năm 2003, nhiều ca bệnh lây truyền trong bệnh viện cũng đã ' 'được ghi nhận.\n' 'Hệ thống thông khí không đảm bảo, cùng với việc thiếu trang bị ' 'bảo hộ cá nhân\n' 'thời điểm ban đầu, đã khiến dịch lan rộng trong cơ sở y tế, ảnh ' 'hưởng trực tiếp\n' 'đến NVYT và NB (17). Gần đây hơn, đại dịch COVID-19 tiếp tục ' 'khẳng định mối\n' 'liên hệ chặt chẽ giữa thông khí và kiểm soát dịch bệnh. Nhiều ' 'nghiên cứu quốc\n' 'tế và trong nước đã chỉ ra rằng môi trường kín, thông khí kém là ' 'yếu tố làm gia\n' 'tăng lây truyền SARS-CoV-2, trong khi các biện pháp cải thiện ' 'thông khí góp phần\n' 'quan trọng trong phòng, chống dịch. Tại các cơ sở KBCB, hệ\n' 'thống thông khí được thiết kế để cung cấp luồng không khí có kiểm ' 'soát, bảo đảm\n' 'loại bỏ không khí ô nhiễm và thay thế bằng không khí sạch. Khi ' 'hoạt động hiệu\n' 'quả, ngoài việc giảm nguy cơ lây nhiễm qua không khí, các hệ ' 'thống thông khí\n' 'còn góp phần điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm và chất lượng không khí, ' 'duy trì các điều\n' 'kiện môi trường thích hợp, đặc biệt là ở các buồng phẫu thuật ' 'ghép tạng, buồng\n' 'NB ghép tủy hoặc buồng điều trị NB suy giảm miễn dịch. Điều này ' 'rất quan trọng\n' 'cho việc hồi phục của NB và sự thoải mái của NVYT. Việc kiểm soát ' 'nhiệt độ và\n' 'độ ẩm đúng mức cũng giúp ngăn ngừa sự phát triển của nấm và vi ' 'khuẩn. Trong bối cảnh toàn cầu\n' 'hiện nay, khi các bệnh truyền nhiễm mới nổi và tái nổi vẫn tiếp ' 'tục đe dọa,\n' 'cùng với yêu cầu phát triển kỹ thuật cao trong chẩn đoán và điều ' 'trị, việc\n' 'thiết lập và duy trì hệ thống thông khí tối ưu tại các cơ sở KBCB ' 'ở Việt Nam có\n' 'ý nghĩa then chốt. Thực tế cho thấy, các cơ sở y tế trong nước ' 'vẫn còn thiếu\n' 'các khảo sát, tiêu chuẩn đánh giá và hướng dẫn cụ thể về thông ' 'khí, khiến công\n' 'tác đầu tư và vận hành chưa đồng bộ. Do đó, việc hiểu rõ vai trò ' 'của thông khí\n' 'trong kiểm soát nhiễm khuẩn không chỉ giúp bảo đảm an toàn cho NB ' 'và NVYT, mà\n' 'còn góp phần nâng cao năng lực ứng phó của hệ thống y tế trước ' 'các thách thức\n' 'dịch bệnh trong tương lai. II. CÁC YẾU TỐ\n' 'ẢNH HƯỞNG TỚI THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA ' 'BỆNH Việc thiết lập và duy\n' 'trì thông khí tối ưu trong các cơ sở KBCB chịu ảnh hưởng của ' 'nhiều yếu tố khác\n' 'nhau, bao gồm: 1. Thiết kế hạ\n' 'tầng: Thiết\n' 'kế và bố trí tổng thể của cơ sở KBCB ảnh hưởng trực tiếp đến ' 'luồng không khí.\n' 'Các tòa nhà cũ kỹ hoặc có thiết kế phức tạp thường khó đạt được ' 'thông khí tối\n' 'ưu. Khu vực có nhiều không gian kín hoặc lưu thông không khí kém ' 'có thể tạo ra\n' 'các túi không khí tĩnh, nơi các tác nhân gây bệnh có thể tích tụ. ' 'Ngược lại,\n' 'các không gian rộng với với trần cao có thể có sự thông khí tự ' 'nhiên tốt hơn\n' 'nhưng cũng gặp khó khăn trong việc kiểm soát luồng không khí và ' 'duy trì điều\n' 'kiện thông khí thích hợp. 2. Điều kiện\n' 'môi trường :\n' 'Các yếu tố môi trường bên ngoài như nhiệt độ, độ ẩm và tốc độ gió ' 'có thể ảnh\n' 'hưởng đáng kể đến hiệu quả thông khí tự nhiên. Hướng và tốc độ ' 'gió có thể ảnh\n' 'hưởng đến khả năng hút không khí vào tòa nhà và chất lượng không ' 'khí ngoài trời\n' 'cũng có thể làm giảm chất lượng không khí trong nhà. Ở những khu ' 'vực môi trường\n' 'bên ngoài ô nhiễm cao, cần phải lọc không khí tươi từ ngoài vào ' 'để ngăn ngừa sự\n' 'xâm nhập của các hạt ô nhiễm có hại. Ngoài ra, nhiệt độ môi ' 'trường khắc nghiệt\n' 'có thể ảnh hưởng đến khả năng cách nhiệt của tòa nhà, dẫn đến ' 'việc phải sử dụng\n' 'các hệ thống thông khí cơ học hoặc điều hòa không khí để duy trì ' 'môi trường\n' 'trong nhà thích hợp. 3. Loại hệ\n' 'thống thông khí : Mặc dù các hệ thống thông khí cơ học đáng tin ' 'cậy hơn\n' 'trong việc kiểm soát luồng không khí và duy trì chất lượng không ' 'khí, nhưng có\n' 'thể gặp phải những vấn đề như công suất hệ thông không đạt, tắc ' 'nghẽn bộ lọc,\n' 'bảo trì bảo dưỡng hệ thông không đúng. Các hệ thống sưởi ấm, ' 'thông gió và điều\n' 'hòa không khí (HVAC) không được bảo trì đúng cách có thể giảm ' 'hiệu quả hoạt\n' 'động, dẫn đến suy giảm hiệu suất thông khí và chất lượng không ' 'khí. Hệ thống\n' 'thông khí không đáp ứng đủ yêu cầu về lưu lượng không khí cho các ' 'khu vực (như\n' 'buồng cách ly NB) có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm các tác nhân ' 'gây bệnh qua\n' 'đường hô hấp. Tương tự, thông khí tự nhiên chịu ảnh hưởng lớn từ ' 'môi trường và\n' 'thiết kế tòa nhà, còn thông khí kết hợp đòi hỏi thiết bị phụ trợ ' 'phải được duy\n' 'trì tốt để bảo đảm hiệu quả. 4. Mật độ người\n' 'và tính chất hoạt động KBCB : Số lượng người có mặt và các hoạt ' 'động diễn\n' 'ra trong một không gian có thể ảnh hưởng đến nhu cầu thông khí. ' 'Ví dụ, ở những\n' 'khu vực có mật độ người cao như buồng khám, phòng chờ hay khu vực ' 'cấp cứu, yêu\n' 'cầu về trao đổi không khí sẽ cao hơn. Tương tự, các khu vực đặc ' 'thù như buồng\n' 'phẫu thuật, phòng xét nghiệm hay các đơn vị chăm sóc đặc biệt sẽ ' 'cần mức độ\n' 'thông khí cao hơn để đáp ứng các yêu cầu cụ thể, như kiểm soát ' 'khí dung trong\n' 'phẫu thuật hoặc ngăn ngừa sự lây truyền chéo. Ngoài ra, việc bố ' 'trí nội thất,\n' 'máy móc và thiết bị y tế cũng có thể cản trở luồng khí, tạo ra ' 'những vùng không\n' 'khí tĩnh, làm giảm hiệu quả thông khí chung. 5. Tác nhân gây\n' 'bệnh :\n' 'Các cơ sở KBCB có nguy cơ cao lây truyền các bệnh truyền truyền ' 'nhiễm, đặc biệt\n' 'là các bệnh lây truyền theo đường hô hấp do tập trung đông người ' 'mang hoặc mắc\n' 'bệnh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thông khí không đủ ' 'hoặc không hiệu\n' 'quả có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Thông khí tối ưu giúp giảm ' 'nồng độ các\n' 'hạt chứa tác nhân gây bệnh trong không khí bằng cách loại bỏ hoặc ' 'pha loãng\n' 'chúng. Tốc độ thông khí cao có thể tạo điều kiện pha loãng các ' 'hạt gây bệnh tốt\n' 'hơn và do đó có thể làm giảm nguy cơ lây nhiễm qua đường không ' 'khí nhiều hơn.\n' 'Một số tác nhân gây bệnh có khả năng lây nhiễm cao qua không khí, ' 'như lao, sởi,\n' 'cúm, COVID-19…, đòi hỏi các cơ sở phải có hệ thống thông khí ' 'nghiêm ngặt hơn để\n' 'bảo vệ NB, NVYT và khách thăm. 6. Hiệu quả\n' 'năng lượng và tính bền vững : Bên cạnh hiệu quả thông khí, hiệu ' 'quả năng\n' 'lượng cũng là yếu tố quan trọng cần xem xét khi thiết kế hệ thống ' 'thông khí cho\n' 'cơ sở KBCB. Các hệ thống yêu cầu quá nhiều năng lượng để duy trì ' 'lưu lượng\n' 'không khí hoặc chất lượng không khí có thể không bền vững trong ' 'dài hạn. Việc\n' 'cân đối giữa yêu cầu kiểm soát nhiễm khuẩn (KSNK) và sử dụng năng ' 'lượng hiệu\n' 'quả, ví dụ như áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng hoặc phối ' 'hợp thông khí\n' 'tự nhiên và thông khí kết hợp khi thích hợp, có thể giúp giảm tác ' 'động đến môi\n' 'trường trong khi vẫn duy trì các tiêu chuẩn an toàn. 7. Tiêu ' 'chuẩn\n' 'và hướng dẫn kĩ thuật : Các cơ sở KBCB cần tuân thủ các quy định ' 'và\n' 'hướng dẫn quốc gia về thông khí đối với từng khu vực cụ thể. Việc ' 'không tuân\n' 'thủ các quy định này có thể dẫn đến tình trạng thông khí không ' 'đầy đủ, làm tăng\n' 'nguy cơ lây truyền bệnh tật và giảm chất lượng KBCB. Thông khí ' 'môi trường\n' 'chịu ảnh hưởng đồng thời bởi nhiều yếu tố từ thiết kế, điều kiện ' 'tự nhiên, đến\n' 'hoạt động vận hành và quản lý hằng ngày. Việc nhận diện rõ các ' 'yếu tố này có ý\n' 'nghĩa quan trọng trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, giúp giảm ' 'thiểu nguy cơ\n' 'lây truyền qua đường không khí trong cơ sở KBCB. Vì vậy, cần có ' 'các hướng dẫn\n' 'cụ thể, phù hợp với bối cảnh thực tiễn nhằm hỗ trợ cơ sở y tế ' 'thiết lập, duy\n' 'trì và giám sát hệ thống thông khí hiệu quả, góp phần bảo vệ an ' 'toàn cho người\n' 'bệnh, nhân viên y tế và cộng đồng. III. MỤC ĐÍCH,\n' 'ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI ÁP DỤNG 1. Mục đích Cung cấp những yêu cầu\n' 'cơ bản và hướng dẫn kĩ thuật liên quan, làm căn cứ để các cơ sở ' 'KBCB thiết lập\n' 'và duy trì hệ thống thông khí môi trường an toàn trong phòng ngừa ' 'và kiểm soát\n' 'lây nhiễm các tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường không khí ' 'cũng như trong\n' 'triển khai các kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh khác. 2. Đối tượng ' 'sử\n' 'dụng tài liệu - Lãnh đạo cơ sở KBCB,\n' 'lãnh đạo các phòng chức năng có liên quan, lãnh đạo các khoa lâm ' 'sàng, cận lâm\n' 'sàng, khoa KSNK và NVYT tại các cơ sở KBCB. - Người thiết kế, ' 'xây\n' 'dựng, lắp đặt cơ sở hạ tầng các của các cơ sở khám bệnh, chữa ' 'bệnh. 3. Phạm vi áp\n' 'dụng Tất cả các cơ sở khám\n' 'bệnh, chữa bệnh. 4. Khung pháp\n' 'lý và các quy định, hướng dẫn có liên quan - Luật Phòng chống ' 'bệnh\n' 'truyền nhiễm số 03/2007/QH12 ngày 21 tháng 11 năm 2007 và Văn bản ' 'hợp nhất số\n' '45/VBHN-VPQH ngày 10 tháng 12 năm 2018 của Văn phòng Quốc hội. - ' 'Luật Khám bệnh, chữa\n' 'bệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023. - Thông tư số\n' '16/2018/TT-BYT ngày 20 tháng 7 năm 2018 của Bộ Y tế quy định về ' 'kiểm soát nhiễm\n' 'khuẩn trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. - Quyết định số\n' '3916/QĐ-BYT ban hành ngày 28/08/2017 của Bộ Y tế về việc phê ' 'duyệt các Hướng\n' 'dẫn kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. - ' 'Quyết định số\n' '579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024 của Bộ Y tế về Hướng dẫn Kiểm soát lây ' 'nhiễm lao\n' 'trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cộng đồng. - Tiêu chuẩn TCVN\n' '8664-1:2011: Phòng sạch và môi trường kiểm soát liên quan – Phần ' '1: Phân loại\n' 'độ sạch không khí. - Tiêu chuẩn TCVN\n' '5687:2024: Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế. IV. ' 'CÁC HỆ\n' 'THỐNG THÔNG KHÍ Tại cơ sở KBCB, thông\n' 'khí môi trường đạt yêu cầu qui định, đặc biệt là ở các khu vực ' 'chăm sóc NB,\n' 'giúp thải bỏ hoặc làm loãng nồng độ các hạt mang tác nhân gây ' 'bệnh trong không\n' 'khí, qua đó làm giảm nguy cơ lây nhiễm các tác nhân gây bệnh lây ' 'truyền theo\n' 'đường hô hấp. Tùy thuộc vào thiết kế hạ tầng của bệnh viện, yêu ' 'cầu mức độ\n' 'thông khí ở từng khu vực KBCB và nguồn lực của cơ sở, cơ sở KBCB ' 'có thể xem xét\n' 'áp dụng một hoặc nhiều loại hình thông khí dưới đây cho một tòa ' 'nhà, một khu\n' 'vực của tòa nhà, buồng làm việc, buồng người bệnh, hay buồng cách ' 'ly. 1.\n' 'Thông khí tự nhiên Thông khí tự nhiên là\n' 'việc tận dụng các lực tự nhiên (như áp lực gió và chênh lệch ' 'nhiệt độ) để tăng\n' 'cường lưu thông không khí qua các khoảng hở, bao gồm cửa sổ, cửa ' 'ra vào hoặc ô\n' 'thông gió. Thông khí tự nhiên có một số đặc điểm chính sau: - ' 'Không khí di chuyển\n' 'theo hướng gió thổi, đi qua các khoảng hở để vào và thoát ra khỏi ' 'phòng (Hình\n' '1A). - Không khí di chuyển\n' 'khi có sự chênh lệch nhiệt độ, từ khu vực có nhiệt độ cao tới khu ' 'vực có nhiệt\n' 'độ thấp hơn (Hình 1B), cụ thể: + Khi nhiệt độ trong\n' 'phòng cao hơn nhiệt độ bên ngoài: không khí trong phòng sẽ loãng ' 'hơn và\n' 'bay lên trên. Không khí bên ngoài sẽ đi vào phòng qua các khoảng ' 'hở gần mặt đất\n' 'và thoát ra ngoài qua các khoảng hở ở phía trên cao. + Khi nhiệt ' 'độ trong\n' 'phòng thấp hơn nhiệt độ bên ngoài: không khí trong phòng sẽ đặc ' 'hơn và\n' 'lắng xuống dưới. Không khí bên ngoài sẽ đi vào phòng qua các ' 'khoảng hở ở phía\n' 'trên cao và thoát ra ngoài qua các khoảng hở gần mặt đất. - Tại ' 'cơ sở KBCB, hai\n' 'mô hình thông khí tự nhiên phổ biến là thông khí đơn diện ' '(single-sided\n' 'ventilation) và thông khí xuyên phòng (cross ventilation): + ' 'Thông khí đơn diện:\n' 'Khi một hoặc nhiều khoảng hở chỉ nằm ở một bên tường hoặc vách ' 'ngăn của căn\n' 'phòng. Không khí di chuyển nhờ vào lực tác động của gió, hoặc lực ' 'nổi tạo ra từ\n' 'sự chênh lệch nhiệt độ, hoặc sự kết hợp của cả hai loại lực này ' '(Hình 2A). + Thông khí xuyên\n' 'phòng: Khi có các khoảng hở nằm ở hai bên tường hoặc vách ngăn ' 'khác nhau. Không\n' 'khí sẽ vào từ một bên và thoát ra từ bên kia, ví dụ qua cửa sổ ' 'hoặc cửa ra vào\n' 'và thường di chuyển nhờ vào lực tác động của gió thổi (Hình 2B). ' '(Đối với thiết kế ban\n' 'đầu là thông khí xuyên phòng, tuy nhiên trong quá trình sử dụng ' 'thực tế, 1 bên khoảng\n' 'mở luôn đóng thì mặc định phòng sẽ chuyển về thông khí đơn diện) ' 'Hình 1. Sơ đồ thông khí tự nhiên (2) A\n' '- Không khí lưu chuyển theo hướng gió thổi; B\n' '– Không khí lưu chuyển theo chênh lệch nhiệt độ Hình 2. Hai mô ' 'hình thông khí tự nhiên thông\n' 'dụng (6) A\n' '- Không khí đơn diện\xa0\xa0\xa0\xa0\xa0 B – Không khí xuyên ' 'phòng 2.\n' 'Thông khí cơ học Thông khí cơ học sử\n' 'dụng lực đẩy của quạt để đẩy không khí vào hoặc ra khỏi một căn ' 'phòng hoặc một\n' 'khu vực (9). Đây là phương pháp thông khí hoạt động dựa trên ' 'nguyên lý chênh\n' 'lệch áp suất và có thể kiểm soát được. Hệ thống sưởi ấm, thông\n' 'gió và điều hòa không khí (HVAC) thường được dùng để cung cấp ' 'thông khí cơ học\n' 'cho các tòa nhà. Các thành phần của một hệ thống HVAC (Hình 3) ' 'bao gồm: cửa lấy\n' 'không khí tươi từ môi trường bên ngoài, các bộ lọc khí, các bộ ' 'phận điều chỉnh\n' 'độ ẩm, các thiết bị sưởi và làm mát, các quạt, hệ thống ống dẫn, ' 'cửa xả khí và\n' 'các lưới tản nhiệt, cửa gió khuếch tán hoặc điều hòa để phân phối ' 'không khí hợp\n' 'lý (10). Hệ thống HVAC có thể xử lý và điều hòa không khí thông ' 'qua bộ xử lý\n' 'không khí trung tâm (Air handling unit – AHU) hoặc qua thiết bị ' 'xử lý không khí\n' 'công suất nhỏ dùng cho phòng nhỏ (ví dụ: fan coil unit – FCU). ' 'FCU có thể điều\n' 'hòa nhiệt độ không khí tương đương AHU nhưng không có khả năng ' 'lọc khí tốt như\n' 'AHU (2). Hệ thống HVAC, nếu được lắp đặt và vận hành tốt, sẽ là ' 'một thành phần\n' 'thiết yếu hỗ trợ cho KSNK trong cơ sở KBCB. Tuy nhiên, nếu không ' 'được lắp đặt,\n' 'sử dụng và quản lý đúng cách, cũng như không được bảo trì bảo ' 'dưỡng theo yêu\n' 'cầu thì hệ thống này lại có thể góp phần vào sự lây truyền bệnh ' 'qua đường không\n' 'khí (10). Một hệ thống HVAC hoạt\n' 'động tốt giúp điều hướng luồng không khí giữa các không gian khác ' 'nhau (kiểm\n' 'soát áp suất không khí). Trong các cơ sở KBCB, một trong những ' 'biện pháp kiểm\n' 'soát lây nhiễm là thiết kế để hệ thống HVAC duy trì một trong hai ' 'trạng thái áp\n' 'suất không khí: áp lực âm và áp lực dương. Hình 3. Sơ đồ giản ' 'lược của hệ thống HVAC sử\n' 'dụng AHU (2) Thông khí áp lực âm\n' 'thường được áp dụng cho các buồng cách ly bệnh lây truyền qua ' 'đường không khí.\n' 'Buồng áp lực âm được thiết kế để đảm bảo không khí từ bên ngoài ' 'luôn di chuyển\n' 'vào bên trong buồng cách ly và ngăn chặn không khí ô nhiễm thoát ' 'ra ngoài, lây\n' 'lan sang các khu vực xung quanh. Tại buồng áp lực âm, không khí ' 'xả ra khỏi\n' 'buồng được kiểm soát bởi hệ thống quạt hút để tạo ấp suất trong ' 'buồng thấp hơn\n' 'ấp suất của khu vực lân cận, buộc không khí phải hút vào trong ' 'buồng thông qua\n' 'các khe hở hoặc hệ thống thông khí để lượng khí cấp cân bằng với ' 'lượng khí xả.\n' 'Không khí ô nhiễm được xả ra khỏi buồng cần được xử lý qua bộ lọc ' 'HEPA trước\n' 'khi thải ra môi trường bên ngoài. Bộ lọc HEPA giúp loại bỏ các ' 'hạt vi khuẩn,\n' 'vi-rút và các tác nhân gây bệnh khác, đảm bảo rằng không khí thải ' 'ra không gây\n' 'nguy hiểm cho môi trường và cộng đồng. Thông khí áp lực dương\n' 'thường được áp dụng cho các khu vực yêu cầu môi trường vô khuẩn, ' 'chẳng hạn như\n' 'phòng mổ, buồng chăm sóc NB suy giảm miễn dịch nặng. Mục tiêu của ' 'buồng áp lực\n' 'dương là đảm bảo không khí sạch trong buồng luôn di chuyển ra ' 'ngoài và ngăn\n' 'chặn không khí có thể chứa mầm bệnh từ các khu vực xung quanh xâm ' 'nhập vào\n' 'buồng. Tại buồng áp lực dương, không khí cấp vào buồng được kiểm ' 'soát bởi hệ thống\n' 'quạt hút cấp khí để tạo áp suất trong buồng cao hơn áp suất của ' 'khu vực lân\n' 'cận, buộc không khí phải thoát ra khỏi trong buồng thông qua các ' 'khe hở hoặc hệ\n' 'thống thông khí để lượng khí xả cân bằng với lượng khí cấp. Không ' 'khí cấp vào\n' 'buồng áp lực dương phải được xử lý qua bộ lọc HEPA để loại bỏ các ' 'hạt bụi, vi\n' 'khuẩn và vi-rút trước khi được đưa vào buồng, giúp đảm bảo không ' 'khí trong\n' 'buồng luôn sạch và vô khuẩn. Một yếu tố quan trọng\n' 'để duy trì trạng thái áp suất của buồng ổn định là tổng lượng ' 'không khí cấp vào\n' 'và thải ra phải bằng nhau. Do đó, để hệ thống HVAC kiểm soát tốt ' 'áp suất không\n' 'khí thì các buồng áp lực âm hoặc dương phải kín, bao gồm cả việc ' 'luôn đóng cửa\n' 'sổ và cửa ra vào. Những cơ sở có nguồn lực hạn chế vẫn có thể ' 'thiết lập hệ\n' 'thống thông khí áp lực âm hoặc dương bằng cách kết hợp thông khí ' 'tự nhiên với\n' 'một số thiết bị cơ bản, như quạt hút, cửa thông gió hoặc các bộ ' 'lọc đơn giản,\n' 'nhằm kiểm soát luồng không khí và giảm nguy cơ lây truyền các tác ' 'nhân gây\n' 'bệnh. Các tiêu chuẩn quốc gia\n' 'quy định về yêu cầu thiết kế và lắp đặt các hệ thống thông gió và ' 'điều hòa\n' 'không khí (HVAC) trong các công trình xây dựng nói chung bao gồm: ' 'TCVN\n' '5687:2024 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế) ' '(14), TCVN\n' '13580:2023 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu chế tạo ' 'đường ống), và\n' 'TCVN 13581:2023 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu lắp đặt ' 'đường ống và\n' 'nghiệm thu hệ thống). 3.\n' 'Thông khí kết hợp Thông khí kết hợp là\n' 'phương pháp kết hợp cả thông khí tự nhiên và thông khí cơ học. ' 'Khi điều kiện\n' 'thông khí tự nhiên của một tòa nhà, một khu vực hoặc một căn ' 'phòng không đáp\n' 'ứng đủ yêu cầu, quạt thông gió có thể được sử dụng để tăng cường ' 'lưu thông\n' 'không khí, cải thiện số lần trao đổi không khí (ACH). Các quạt ' 'thông gió cần\n' 'được lắp đặt sao cho không khí trong phòng có thể được xả trực ' 'tiếp ra môi\n' 'trường bên ngoài qua tường hoặc mái nhà. Kích thước, số lượng và ' 'vị trí quạt\n' 'phụ thuộc vào yêu cầu thông khí cần đạt được, do đó cần tính toán ' 'mức độ thông\n' 'khí hiện có và yêu cầu cần tăng thông khí (Phụ lục 4) để lựa chọn ' 'thiết bị và\n' 'vị trí lắp đặt phù hợp (4,9). Một giải pháp khác là lắp đặt cụm ' 'quạt hỗ trợ kèm\n' 'tháp hút gió để tạo hệ thống thoát khí qua mái nhà, giúp tăng lưu ' 'lượng không\n' 'khí trong tòa nhà (4). Việc sử dụng quạt hút\n' 'gió có thể gặp khó khăn trong quá trình lắp đặt (đặc biệt là đối ' 'với các quạt\n' 'lớn), tiếng ồn (đặc biệt từ các quạt công suất cao), sự thay đổi ' 'nhiệt độ trong\n' 'phòng và yêu cầu cung cấp điện liên tục. Nếu môi trường trong ' 'phòng không đáp\n' 'ứng về nhiệt độ, có thể bổ sung hệ thống điều hòa hoặc quạt mát. ' 'Tham khảo thêm Phụ lục\n' '5 của Hướng dẫn Kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở KBCB và cộng ' 'đồng (QĐ số\n' '579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024) về thiết kế hệ thống thông khí kết ' 'hợp trong cơ sở\n' 'KBCB. Bảng\n' '1 .\n' 'So sánh ưu nhược điểm của ba loại hệ thống thông khí (4) Thông ' 'khí cơ học Thông khí tự nhiên Thông khí kết hợp Ưu điểm Phù hợp ' 'với\n' ' mọi khí hậu và thời tiết khi sử dụng cùng điều hòa không khí ' 'theo nhu cầu Phù hợp với\n' ' khí hậu ấm áp và ôn hòa - khá hữu ích khi có thể sử dụng thông ' 'khí tự nhiên\n' ' trong khoảng 50% thời gian trở lên Phù hợp với\n' ' hầu hết các loại khí hậu và thời tiết Môi trường\n' ' được kiểm soát và thoải mái hơn Hệ thống\n' ' thông khí tự nhiên đơn giản, ít tốn chi phí vận hành và bảo trì ' 'Tiết kiệm\n' ' năng lượng Phạm vi kiểm\n' ' soát môi trường của người sử dụng hẹp. Có khả năng\n' ' đạt được tỷ lệ thông khí cao. Phạm vi kiểm soát môi trường của ' 'người sử dụng\n' ' rộng hơn Linh hoạt hơn Nhược điểm Chi phí lắp\n' ' đặt và bảo trì đắt Dễ bị ảnh hưởng\n' ' bởi khí hậu ngoài trời và/hoặc hành vi của người sử dụng. Có ' 'thể đắt đỏ Có thể gặp sự\n' ' cố, không bảo đảm mức độ thông khí theo yêu cầu Khó dự đoán,\n' ' phân tích và thiết kế hơn Có thể khó\n' ' thiết kế hơn Có khả năng\n' ' có tiếng ồn do thiết bị gây ra Giảm mức độ\n' ' thoải mái của người sử dụng khi trời nóng, ẩm hoặc lạnh Khó ' 'thiết lập\n' ' áp suất âm trong các khu cách ly Có khả năng\n' ' tiếng ồn xâm nhập từ môi trường bên ngoài. V. CÁC YÊU CẦU\n' 'VỀ THÔNG KHÍ 1.\n' 'Yêu cầu chung - Các cơ sở KBCB cần\n' 'thiết lập và duy trì tốc độ thông khí tối thiểu trong các khu vực ' 'chuyên môn\n' 'theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, như sau: + ≥ 20 ACH ' 'tại buồng\n' 'phẫu thuật, trong đó ≥ 4 ACH phải là không khí tươi từ ngoài môi ' 'trường (5,11). + 12 ACH hoặc 160\n' 'L/s/NB trong các buồng cách ly, các không gian thực hiện thủ ' 'thuật tạo khí dung\n' '(3). + 6 ACH hoặc 60 L/s/NB\n' 'ở các khu vực lâm sàng khác (3). + 2,5 L/s/m 3 đối với hành\n' 'lang và các không gian khác không có số lượng NB cố định. Tuy ' 'nhiên, khi sử\n' 'dụng các hành lang cho chăm sóc NB trong các tình huống khẩn cấp ' 'hoặc do quá\n' 'tải, tốc độ thông khí cần áp dụng yêu cầu tương tự như đối với ' 'khu vực buồng\n' 'cách ly phòng ngừa lây truyền qua không khí hoặc các khu vực lâm ' 'sàng (4). Yêu cầu thông khí cụ\n' 'thể cho một số khu vực chức năng trong cơ sở KBCB nằm ở Phụ lục 1 ' 'của hướng dẫn\n' 'này. - Thiết kế, sửa chữa,\n' 'xây mới hệ thống thông khí phù hợp với điều kiện của cơ sở KBCB ' 'và quy định của\n' 'Bộ Y tế nhằm ngăn ngừa sự lây truyền của tác nhân gây bệnh qua ' 'đường hô hấp\n' 'cũng như yêu cầu vô khuẩn trong KBCB. - Thường xuyên giám sát\n' 'và bảo trì hệ thống thông khí gồm: + Tốc độ thông\n' 'khí: Bảo\n' 'đảm duy trì số lần luân chuyển khí tại khu vực thăm khám, điều ' 'trị (buồng khám,\n' 'buồng điều trị, khu vực chờ, khu vực xét nghiệm, nhà vệ sinh, khu ' 'vực công\n' 'cộng) theo tiêu chuẩn quy định. + Hướng dòng\n' 'khí: Duy\n' 'trì không khí lưu thông theo chiều từ khu vực sạch đến khu vực ' 'bẩn. Tác nhân\n' 'gây bệnh đường hô hấp thoát ra bên ngoài phải được kiểm soát và ' 'giảm thiểu tối\n' 'đa nguy cơ phát tán, lây nhiễm cho mọi người và cộng đồng. + Phân ' 'phối\n' 'dòng khí: Không\n' 'khí sạch cần được phân bố hiệu quả đến các khu vực thăm khám, ' 'điều trị; đồng\n' 'thời không khí ô nhiễm trong các khu vực đó cũng cần được loại bỏ ' 'hiệu quả.\n' 'Giám sát khối lượng và chất lượng không khí sạch được cung cấp ' 'vào không gian\n' 'của các khu vực thăm khám, điều trị theo tiêu chuẩn quy định. - ' 'Có nhân viên chuyên\n' 'trách được đào tạo để vận hành, kiểm tra và bảo trì hệ thống ' 'thông khí. - Có hồ sơ theo dõi\n' 'hoạt động của hệ thống thông khí hàng ngày, khi bảo trì, sửa ' 'chữa. Khi bị hỏng\n' 'cần sửa chữa/thay thế kịp thời để không ảnh hưởng đến chất lượng ' 'không khí\n' 'trong cơ sở KBCB. - Cần phối hợp với các\n' 'biện pháp khác để bảo đảm hiệu quả phòng ngừa và kiểm soát lây ' 'nhiễm tác nhân\n' 'gây bệnh đường hô hấp, bao gồm vệ sinh tay, mang phương tiện ' 'PHCN, vệ sinh môi\n' 'trường và quản lý chất thải. 2.\n' 'Buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí (5,6) - Tốc độ ' 'thông khí cần\n' 'bảo đảm duy trì ≥ 12 ACH với buồng cách ly mới được cải tạo hoặc ' 'xây mới và ≥ 6\n' 'ACH đối với buồng cách ly đã xây từ trước. - Cần duy trì thông ' 'khí\n' 'áp lực âm tại buồng cách ly (áp suất không khí trong buồng chênh ' 'với áp suất ở\n' 'hành lang tối thiểu 2,5 Pa). Cửa ra vào và cửa sổ của buồng cách ' 'ly phải luôn\n' 'đóng để bảo đảm duy trì áp suất thông khí, có thể lắp đặt hệ ' 'thống cửa ra vào\n' 'tự động đóng mở. + Nếu có buồng đệm thì:\n' 'buồng NB nằm phải có áp suất âm so với buồng đệm; buồng đệm phải ' 'có áp suất âm\n' 'so với hành lang bên ngoài. + Nếu có nhà vệ sinh\n' 'trong buồng cách ly thì nhà vệ sinh phải có áp suất âm so với khu ' 'vực NB nằm\n' '(Hình 4). - Có thiết bị giám sát\n' 'trực quan được lắp cố định (ví dụ: áp kế) để giám sát sự chênh ' 'lệch áp suất\n' 'giữa buồng cách ly và hành lang bên ngoài, bất kể có buồng đệm ' 'hay không. Kết\n' 'quả giám sát được lưu lại trong sổ theo dõi. - Duy trì trần, ' 'tường\n' 'nhẵn, không có vết nứt, mối nối hở và kẽ hở, phát hiện và xử trí ' 'kịp thời khi\n' 'phát hiện rò rỉ không khí. - Hướng dòng khí: dòng\n' 'khí cấp nên đi từ khu vực sạch tới khu vực ô nhiễm hơn, ví dụ đi ' 'qua khu vực\n' 'NVYT thao tác tới giường NB. - Lắp đặt các cửa cấp\n' 'và xả khí ở vị trí phù hợp: + Cửa cấp khí đặt trên\n' 'trần nhà, ở khu vực giữa buồng hoặc lệch một chút về phía cửa ra ' 'vào và không\n' 'bị chắn bởi đèn hay đồ đạc, thiết bị trong buồng. + Cửa thoát khí ' 'nên đặt\n' 'ngay phía trên giường NB, trên trần nhà hoặc tường phía đầu ' 'giường, trừ khi bất\n' 'khả thi. - Mép dưới của cửa lấy\n' 'không khí ngoài cho hệ thống thông khí cơ học hoặc hệ thống điều ' 'hoà không khí\n' 'phải cao từ 2m trở lên so với mặt đất: + Đối với các vùng có\n' 'gió mạnh mang theo nhiều cát-bụi, mép dưới của cửa lấy không khí ' 'ngoài phải nằm\n' 'ở độ cao không nhỏ hơn 3m kể từ mặt đất (14). Nếu cửa này đặt ' 'trên nóc nhà thì\n' 'phải ở vị trí cách mặt sàn của nóc nhà ít nhất 0,9m. + Khu vực ' 'xung quanh\n' 'cửa lấy khí tươi phải không có các nguồn có thể gây ô nhiễm không ' 'khí, ví dụ\n' 'cây cỏ, đồ vật hay rác thải. + Cửa lấy không khí\n' 'ngoài phải được lắp lưới chắn rác, chắn côn trùng, động vật nhỏ ' 'cũng như tấm\n' 'chắn chống mưa hắt. - Hệ thống cấp khí cho\n' 'buồng cách ly nên có đường ống riêng, không chung với hệ thống ' 'cấp khí khác\n' 'trong tòa nhà. - Khí thải từ buồng\n' 'cách ly, buồng đệm và nhà vệ sinh phải được thải bỏ theo một ' 'trong hai cách\n' 'sau: + Thải thẳng ra môi\n' 'trường bên ngoài, không trộn với khí thải từ các khu vực khác ' 'trong cơ sở KBCB.\n' 'Cửa thải khí phải cách xa các cửa cấp khí và khu vực có người hay ' 'động vật qua\n' 'lại. Tốc độ cấp và xả khí đủ để duy trì chênh lệch áp suất đối ' 'với tất cả các\n' 'không gian xung quanh ở mức tối thiểu là âm 2,5 Pa. + Nếu không ' 'thể thiết\n' 'kế hệ thống xả khí đáp ứng các tiêu chuẩn trên, không khí xả ra ' 'khỏi buồng cách\n' 'ly có thể được tuần hoàn sau khi được xử lý qua bộ lọc HEPA. Nếu ' 'khu vực cách\n' 'ly có nguy cơ lây nhiễm đặc biệt cao và cần biện pháp làm sạch ' 'không khí bổ\n' 'sung, hệ thống GUV có thể lắp đặt trong hệ thống ống dẫn khí thải ' 'để tăng cường\n' 'hiệu quả lọc của bộ lọc HEPA hoặc có thể được lắp đặt gần trần ' 'buồng cách ly để\n' 'khử khuẩn vùng không khí trên cao. - Duy trì thiết bị thông\n' 'khí dự phòng (ví dụ: thiết bị quạt thông khí, bộ lọc khí di động) ' 'để có thể\n' 'thiết lập lại ngay chức năng hệ thống thông khí trong trường hợp ' 'gặp sự cố. - Tham khảo thêm Phụ lục\n' '9 của Hướng dẫn kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở KBCB và cộng ' 'đồng (Quyết\n' 'định số 579/QĐ-BYT ban hành ngày 12/03/2024) về thiết lập buồng ' 'cách ly phòng\n' 'ngừa lây truyền qua đường không khí. Hình 4. Sơ đồ hướng di ' 'chuyển của không khí\n' 'trong buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí (6) Bảng ' '2 . Tiêu chuẩn\n' 'thông khí áp dụng với thông khí cơ học trong buồng cách ly phòng ' 'ngừa tác nhân\n' 'gây bệnh lây truyền theo đường hô hấp (5,6). T hông s ố Ti êu c ' 'h u ẩ n T ố c đ ộ t h ô n g kh í T ố c đ ộ t ố i t h iể u: ' '- T ò a n h à m ớ i : ≥ 1 2 A C H (t ư ơ n g đ ư ơ n g 8 0\n' ' L / s / N B c h o b uồn g 4 m x 2 m x 3 m ) - T ò a n h à ' 'c ũ : ≥ 6 A C H (t ư ơ n g đ ư ơ n g 4 0 L / s / N B c h ' 'o bu ồ n g 4 m x 2 m x 3 m ) C h ê n h l ệ c h á p x u ất ' '≥ 2 ,5\n' ' Pa ( s o v ớ i á p s uất b ên n g o à i bu ồ n g ) C h ê n ' 'h l ệ c h d òn g k h í ( t ố c đ ộ x ả kh í s o v ớ i t ' 'ố c đ ộ cấp k h í ) > 5 6 L /s B u ồn g k í n B u ồn g p h ' 'ải k í n , c h o p h é p r ò k h í q u a mộ t khoảng\n' ' d i ện t í ch ~ 0 , 0 4 6 m 2 H ư ớ n g d òn g k h í tr o ' 'n g b uồng Đ i t ừ v ùn g sạ c h s a n g vù n g b ẩn Kh í x ' 'ả X ả t h ẳ n g ra n go ài m ô i t r ư ờ n g b ê n n g o ' 'ài n ế u k h u v ự c xun g q u a n h ốn g x ả k hôn g c ó ' 'n gườ i qu a lạ i; H o ặc l ọ c qu a m à n g H EPA n ế u k ' 'hô n g k h í đ ượ c l u ân h ồ i t r ở l ại v à o c á c k h ' 'u v ực k h á c . 3.\n' 'Buồng cách ly bảo vệ người bệnh (5,7) - Tốc độ thông khí cần\n' 'bảo đảm duy trì ≥ 12 ACH trong buồng cách ly bảo vệ NB. - Cần duy ' 'trì thông khí\n' 'áp lực dương trong buồng cách ly (áp suất không khí trong buồng ' 'chênh với áp\n' 'suất ở hành lang tối thiểu (2,5 Pa). Cửa ra vào và cửa sổ của ' 'buồng cách ly\n' 'phải luôn đóng để bảo đảm duy trì áp suất thông khí, có thể lắp ' 'đặt hệ thống\n' 'cửa ra vào tự động đóng mở. + Nếu có buồng đệm thì\n' 'buồng NB phải có áp suất dương so với buồng đệm; buồng đệm phải ' 'có áp suất\n' 'dương so với hành lang bên ngoài. + Nếu có nhà vệ sinh\n' 'trong buồng cách ly thì nhà vệ sinh phải có áp suất âm so với khu ' 'vực NB nằm để\n' 'bảo đảm hướng dòng khí đi từ khu vực sạch sang khu vực ô nhiễm ' 'hơn. - Có thiết bị giám sát\n' 'trực quan được lắp cố định (ví dụ: áp kế) để giám sát sự chênh ' 'lệch áp suất\n' 'giữa buồng cách ly và hành lang bên ngoài, bất kể có buồng đệm ' 'hay không. Kết\n' 'quả giám sát được lưu lại trong sổ theo dõi. - Lắp đặt các cửa ' 'cấp\n' 'và xả khí ở vị trí phù hợp: + Cửa cấp khí nên đặt ở\n' 'vị trí cao trên trần nhà hoặc tường phía trên giường NB, trừ khi ' 'có lý do kỹ\n' 'thuật hoặc thực tế khiến việc này không khả thi. + Cửa thoát khí ' 'cần\n' 'được bố trí sao cho đảm bảo dòng khí lưu thông và không ảnh hưởng ' 'đến quá trình\n' 'điều trị của NB, nên đặt gần cửa ra vào. - Lắp đặt bộ lọc HEPA\n' 'trung tâm hoặc tại điểm sử dụng để lọc không khí cung cấp vào ' 'buồng. - Với NB suy giảm miễn\n' 'dịch mắc bệnh lây truyền qua không khí, nên sử dụng buồng đệm để ' 'bảo đảm sự cân\n' 'bằng không khí thích hợp và có đường xả không khí ô nhiễm riêng ' 'ra ngoài hoặc\n' 'vào đường ống xả khí sau khi đã đi qua bộ lọc HEPA. Áp suất của ' 'buồng đệm có\n' 'thể được thiết kế theo một trong hai cách: + Buồng đệm phải có ' 'áp\n' 'suất dương so với buồng NB và hành lang bên ngoài (Hình 5A), hoặc ' '+ Buồng đệm phải có áp\n' 'suất âm so với buồng NB và hành lang bên ngoài (Hình 5B). + Nếu ' 'không thể bố trí\n' 'buồng đệm, có thể cách ly NB trong buồng cách ly lây truyền qua ' 'không khí và sử\n' 'dụng thêm thiết bị lọc khí di động có bộ lọc HEPA để tăng cường ' 'khả năng lọc các\n' 'tiểu phần khí ô nhiễm khỏi không khí trong buồng cách ly. - Duy ' 'trì thiết bị\n' 'thông khí dự phòng (ví dụ: thiết bị quạt thông khí, thiết bị lọc ' 'khí di động)\n' 'để có thể thiết lập lại ngay chức năng hệ thống thông khí trong ' 'trường hợp gặp\n' 'sự cố. Hình 5. Sơ đồ hướng di chuyển của không khí\n' 'trong buồng cách ly bảo vệ NB và cách ly lây truyền qua đường ' 'không khí (6). 4. Buồng phẫu\n' 'thuật (5,8) - Cung cấp hệ thống\n' 'thông khí bảo đảm để duy trì ≥ 20 ACH tại buồng phẫu thuật, trong ' 'đó ≥ 4 ACH\n' 'phải là không khí tươi từ ngoài môi trường. - Không khí cấp vào\n' 'buồng phẫu thuật phải được xử lý làm sạch qua bộ lọc có hiệu suất ' 'lọc tối thiểu\n' 'MERV 16. - Cần duy trì thông khí\n' 'áp lực dương tại buồng phẫu thuật so với hành lang và khu vực lân ' 'cận. Cửa ra\n' 'vào và cửa sổ của buồng phẫu thuật phải luôn đóng để bảo đảm duy ' 'trì áp suất\n' 'thông khí, tốt nhất lắp đặt hệ thống cửa ra vào tự động đóng mở. ' '- Lắp đặt các cửa cấp\n' 'và xả khí ở các vị trí phù hợp sao cho tất cả các khu vực trong ' 'buồng phẫu thật\n' 'đều được thông gió hiệu quả (8): + Hướng dòng khí một\n' 'chiều đi từ trên trần nhà xuống, tốc độ dòng khí trung bình trong ' 'khoảng 127\n' 'L/s/m 2 – 178 L/s/m 2 . + Các cửa khuếch tán\n' 'khí cần được bố trí hợp lý để tạo ra một luồng không khí bao phủ ' 'khu vực NB và\n' 'kíp phẫu thuật. Ví dụ: trần nên được chia thành bốn phần và đặt ' 'một cửa cấp khí\n' 'ở trung tâm mỗi phần tư và dọc theo các đường nối giữa chúng khi ' 'cần thiết, để\n' 'bảo đảm tất cả các khu vực trong buồng bệnh đều được cấp khí đồng ' 'đều. Đối với\n' 'buồng phẫu thuật có diện tích lớn, có thể cần thêm các cửa cấp ' 'khí xung quanh điểm\n' 'trung tâm buồng để tăng cường hiệu quả khuếch tán và đạt được lưu ' 'thông không\n' 'khí phù hợp tại khu vực bàn mổ. + Diện tích bao phủ của\n' 'cụm cửa cấp khí chính phải có độ rộng ≥ 30,5 cm tính từ mép bàn ' 'phẫu thuật sang\n' 'mỗi phía và không để các thiết bị, ví dụ đèn, khung treo thiết ' 'bị, cửa thăm\n' 'trần, đầu phun cứu hỏa…, chiếm quá 30% diện tích này. + Cần lắp ' 'ít nhất hai\n' 'cửa xả khí ở phía dưới tường buồng phẫu thuật, với mép dưới cửa ' 'xả cách sàn khoảng\n' '20,3 cm và được bố trí ở các góc đối diện hoặc cách xa nhau nhất ' 'có thể. - Khi thực hiện các thủ\n' 'thuật tạo khí dung trong buồng phẫu thuật: + Hạn chế số người có\n' 'mặt trong buồng phẫu thuật. + Hạn chế ra vào buồng. + Nên tăng ' 'tốc độ thông\n' 'khí lên mức cao hơn nếu có thể và bảo đảm có đủ thời gian thông ' 'khí để loại bỏ\n' 'các hạt hô hấp sinh ra trong quá trình thực hiện thủ thuật và làm ' 'sạch không\n' 'khí trong buồng phẫu thuật. + Có thể sử dụng thêm\n' 'các thiết bị bổ trợ như thiết bị lọc không khí di động có màng ' 'lọc HEPA hay đèn\n' 'UV để làm sạch không khí. Hình 6. Sơ đồ đơn giản hướng di chuyển ' 'của không\n' 'khí trong buồng phẫu thuật (18). VI. CÁC BIỆN\n' 'PHÁP TĂNG CƯỜNG THÔNG KHÍ 1.\n' 'Thông khí tự nhiên (3,6) Nếu cơ sở KBCB không\n' 'đáp ứng được yêu cầu thông khí tối thiểu như đã nêu trong Mục 1.\n' 'Yêu cầu chung của Phần V. Các yêu cầu về thông khí , có thể thực ' 'hiện thêm\n' 'các biện pháp sau để cải thiện hệ thống thông khí tự nhiên. - ' 'Đánh giá vị trí cửa\n' 'ra vào, cửa sổ và các khoảng mở. Cân nhắc việc mở thêm cửa sổ ' 'hoặc thay đổi\n' 'kích thước cửa sổ hoặc cửa ra vào. - Tạo điều kiện cho\n' 'thông khí xuyên phòng thay vì thông khí một bên. Tuy nhiên, thông ' 'khí xuyên\n' 'phòng không nên thực hiện trong một số trường hợp cụ thể như: + ' 'Trong buồng hoặc khu\n' 'vực thực hiện các thủ thuật tạo khí dung và khi khí thải không ' 'được quản lý\n' 'đúng cách; + Khi dòng không khí di\n' 'chuyển từ khu vực ô nhiễm hơn đến khu vực sạch hơn. - Giảm số ' 'lượng người\n' 'tối đa trong buồng để đáp ứng tiêu chuẩn L/s/NB. - Tránh sử dụng ' 'các\n' 'thiết bị tạo luồng không khí mạnh trong khu vực chung, đặc biệt ' 'là các luồng\n' 'khí thổi từ người này sang người khác. - Khi thông khí tự\n' 'nhiên không thể đáp ứng yêu cầu thông khí cần thiết, cần xem xét ' 'các hệ thống\n' 'thông khí thay thế, chẳng hạn như thông khí kết hợp. Nếu vẫn chưa ' 'đủ, cần sử\n' 'dụng hệ thống thông khí cơ học. + Lắp đặt quạt hút gắn\n' 'tường hoặc quả cầu thông gió trên mái nhà: Quạt hút được lắp cố ' 'định chắc chắn\n' 'trên tường hoặc trần để hút không khí trong buồng ra ngoài. Khi ' 'quạt hoạt động,\n' 'không khí từ ngoài trời sẽ được hút vào buồng qua các cửa ra vào, ' 'cửa sổ đang\n' 'mở hoặc khe thông gió, giúp tăng cường sự lưu thông khí trong ' 'buồng. Vị trí\n' 'quạt hút cần được lựa chọn sao cho dòng khí đi theo hướng từ khu ' 'vực sạch tới\n' 'khu vực bẩn, qua vùng cần hút (ví dụ khu vực bệnh nhân) trước khi ' 'thoát ra\n' 'ngoài (Hình 7). Cần tránh tạo các vùng khí tù hoặc luồng gió quẩn ' 'trong buồng\n' 'vì có thể làm phát tán bụi và aerosol. Đối với khu vực có diện ' 'tích lớn, có thể\n' 'kết hợp thêm quạt hỗ trợ hoặc tháp hút gió để tăng hiệu quả thông ' 'gió. Hình 7. Sơ đồ hướng di chuyển của dòng không khí\n' 'khi lắp quạt hút để tăng cường thông gió tự nhiên (6). + Sử dụng ' 'quạt cây để\n' 'hỗ trợ thông khí: ✓ Quạt cây có thể\n' 'được sử dụng để tăng hiệu quả thông khí của các cửa sổ mở, đồng ' 'thời tạo ra luồng\n' 'không khí đi từ khu vực sạch đến khu vực ô nhiễm. ✓ Đặt quạt ' 'theo\n' 'một hướng nhất định, (không bật chế độ quạt xoay) tránh đặt ở vị ' 'trí và hướng\n' 'có thể tạo ra luồng không khí bị ô nhiễm đi từ người này sang ' 'người khác. ✓ Đặt quạt càng\n' 'gần cửa sổ mở càng tốt và hướng của quạt cây nên được chọn theo ' 'hướng luồng\n' 'không khí mong muốn (thổi gió vào hoặc ra khỏi buồng). Quạt cây ' 'hướng ra ngoài\n' 'cửa sổ giúp đẩy không khí trong buồng ra ngoài; quạt hướng vào ' 'trong giúp hút\n' 'không khí từ bên ngoài vào trong buồng. ✓ Nếu không có cửa\n' 'sổ mở, quạt nên được đặt quay về một hướng duy nhất, hướng về một ' 'góc không có\n' 'người hoặc các khu vực tường trống. Nên tránh để quạt hướng từ ' 'trên xuống dưới\n' 'khu vực có người nhất có thể, vì việc này sẽ tạo ra luồng không ' 'khí xoáy và\n' 'dòng chảy tuần hoàn trong phòng. - Nếu không thể áp dụng\n' 'các cách trên, có thể xem xét sử dụng máy lọc không khí độc lập ' 'có bộ lọc HEPA\n' 'để giải quyết tình huống trong thời gian ngắn hạn. Chú ý hướng ' 'luồng không khí\n' '(từ khu vực sạch sang khu vực kém sạch hơn) khi đặt máy. Máy lọc ' 'không khí nên\n' 'được đặt gần người để cung cấp khả năng xử lý tối đa các nguồn ' 'lây nhiễm. Máy lọc\n' 'không khí độc lập cần được vận hành liên tục và công suất của máy ' 'lọc phải ít\n' 'nhất đáp ứng sự chênh lệch giữa yêu cầu thông khí tối thiểu và ' 'tốc độ thông khí\n' 'đã đo được. Cụ thể, cần so sánh tốc độ cung cấp không khí sạch ' '(CADR) (m³/giờ)\n' 'của thiết bị với tốc độ thông khí trong buồng. Tuy nhiên, cần lưu ' 'ý rằng máy lọc\n' 'không khí độc lập không thể thay thế hệ thống thông khí trong bất ' 'kỳ trường hợp\n' 'nào. - Cần cân nhắc thay đổi\n' 'sắp xếp các vị trí chức năng trong buồng theo hướng dòng khí để ' 'giảm thiểu phơi\n' 'nhiễm cho NVYT, tức là điều chỉnh khu vực hoặc vị trí NB và NVYT ' 'sau khi đã xác\n' 'định rõ hướng di chuyển của không khí (Hình 9). - Sắp xếp bố trí ' 'nội thất,\n' 'máy móc và thiết bị để không cản trở luồng lưu thông không khí. - ' 'Trong các buồng thực\n' 'hiện thủ thuật tạo khí dung, cần bổ sung buồng đệm để kiểm soát ' 'chặt chẽ hướng\n' 'luồng không khí (Hình 8). Cửa giữa buồng đệm với hành lang, cũng ' 'như cửa giữa\n' 'buồng đệm với buồng NB không được mở cùng lúc để bảo đảm tách ' 'biệt rõ ràng\n' 'không khí giữa buồng NB (khu vực ô nhiễm) và hành lang (khu vực ' 'sạch). Có thể sử\n' 'dụng cửa nhựa kéo khóa làm vách ngăn để tạo buồng đệm. Tuy nhiên, ' 'cần lưu ý rằng\n' 'trong hầu hết các trường hợp phương pháp này không thể kết hợp ' 'với thông khí\n' 'xuyên phòng, vì vậy cần đạt được tỷ lệ thông khí tối thiểu bằng ' 'phương pháp\n' 'khác. Hình 8. Sơ đồ hướng di chuyển của dòng khí khi bổ\n' 'sung buồng đệm vào buồng được thông khí tự nhiên (6). Hình 9. Sắp ' 'xếp các vị trí chức năng trong buồng\n' 'khám theo hướng dòng khí để giảm thiểu phơi nhiễm cho NVYT (6). - ' 'Cân nhắc sử dụng hàng\n' 'rào để ngăn người đi qua gần các khoảng (cửa sổ và cửa ra vào), ' 'bảo đảm người\n' 'hoặc động vật đi qua cách cửa sổ thoát khí ít nhất 5 mét. Nếu ' 'không khí được thải\n' 'ra từ mái nhà hoặc ở độ cao trên 2 mét so với người thì không cần ' 'làm hàng rào\n' 'để ngăn cách. 2.\n' 'Thông khí cơ học (3,6) Nếu cơ sở KBCB có hệ thống\n' 'thông khí cơ học nhưng không đáp ứng được yêu cầu thông khí tối ' 'thiểu như đã\n' 'nêu trong Mục 1. Yêu cầu chung của Phần V. Các yêu cầu về thông\n' 'khí , có thể thực hiện thêm các biện pháp sau để cải thiện hệ ' 'thống thông\n' 'khí cơ học: - Đánh giá cơ hội tăng\n' 'tốc độ thông khí theo khả năng của hệ thống. Tắt các chế độ điều ' 'khiển kiểm\n' 'soát thông khí theo yêu cầu (Demand Control Ventilation) làm giảm ' 'lượng khí cấp\n' 'dựa trên nhiệt độ hoặc số lượng người (nồng độ CO 2 ). - Nếu ' 'không thể tăng tốc\n' 'độ thông khí bằng cơ học, cân nhắc tối đa hóa thông khí bằng cách ' 'sử dụng thông\n' 'khí tự nhiên thông qua việc mở cửa sổ. - Nếu hệ thống không\n' 'cho phép tăng tốc độ thông khí tính trên đầu người lên mức yêu ' 'cầu tối thiểu,\n' 'cân nhắc giảm số người tối đa có mặt trong buồng bệnh để đáp ứng ' 'tiêu chuẩn khối\n' 'lượng khí/giây/người bệnh (L/s/NB). - Nếu không thể áp dụng\n' 'cách nào khác, xem xét sử dụng máy lọc không khí độc lập có bộ ' 'lọc HEPA để giải\n' 'quyết tình huống trong thời gian ngắn hạn. Chú ý hướng luồng ' 'không khí (từ khu\n' 'vực sạch sang khu vực kém sạch hơn) khi đặt máy (xem thêm Mục\n' '1 của phần này ). - Cân nhắc thay đổi\n' 'cách sắp xếp các vị trí chức năng trong buồng bệnh theo hướng ' 'dòng khí để giảm\n' 'thiểu phơi nhiễm cho NVYT (thay đổi khu vực hoặc vị trí của NB và ' 'NVYT khi xác\n' 'định được rõ ràng hướng di chuyển của không khí - Hình 9B). - ' 'Đánh giá và cân nhắc\n' 'các cách để thay đổi hướng dòng khí bằng cách thay đổi vị trí của ' 'các quạt cấp\n' 'và xả khí. - Trong các buồng thực\n' 'hiện thủ thuật tạo khí dung: bổ sung buồng đệm để kiểm soát hướng ' 'luồng không\n' 'khí như đã mô tả ở phần trước. - Cân nhắc sử dụng hàng\n' 'rào giới hạn quanh khu vực gần cửa hoặc miệng ống xả khí để bảo ' 'đảm cách ít nhất\n' '4m với người hoặc động vật đi qua. Cửa hoặc miệng ống thải khí ' 'phải đặt cách xa\n' 'cửa lấy không khí ngoài không nhỏ hơn 5 m (14).. Nếu không thể ' 'lắp đặt hàng\n' 'rào, xem xét khả năng lắp đặt bộ lọc HEPA phù hợp với hệ thống ' 'HVAC. - Các hệ thống HVAC cần\n' 'được kiểm tra, làm sạch và bảo trì định kỳ theo yêu cầu kỹ thuật ' 'và khuyến cáo\n' 'của nhà sản xuất. Thay bộ lọc HEPA theo khuyến cáo của nhà sản ' 'xuất. 3.\n' 'Điều hòa không khí (6) Hệ thống điều hòa không\n' 'khí có đặc điểm chỉ tuần hoàn không khí trong phòng. Do đó, các ' 'hệ thống này\n' 'không thể thay thế hệ thống thông khí trong bất kỳ trường hợp ' 'nào. Nhiều hệ thống\n' 'điều hòa không khí có khả năng lọc khí nhưng hoạt động kém và góp ' 'phần tạo ra\n' 'các luồng khí nhiễu loạn trong phòng, có thể làm tăng nguy cơ lây ' 'nhiễm. Đặc biệt\n' 'trong các buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí, khi ' 'thực hiện các\n' 'thủ thuật tạo khí dung nên tránh sử dụng điều hòa không khí và ' 'xem xét sử dụng\n' 'các hệ thống khác thay thế. Các hệ thống điều hòa\n' 'không khí cục bộ chỉ có thể sử dụng trong các buồng riêng (NB ' 'nghi ngờ hoặc xác\n' 'định nhiễm bệnh) và trong các buồng bệnh chung cho nhiều hơn một ' 'NB mắc cùng\n' 'tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, việc sử dụng điều hòa ở những buồng ' 'này nên hạn\n' 'chế tối đa nếu có thể vì các tác nhân vi sinh vật gây bệnh trong ' 'không khí sẽ\n' 'còn lại ở buồng bệnh trong một khoảng thời gian dài, làm tăng ' 'nguy cơ lây nhiễm\n' 'cho NVYT. Bên cạnh đó, nếu không có nguồn cung cấp không khí sạch ' 'ngoài trời\n' 'vào hoặc không có hệ thống hút khí thải từ trong buồng ra ngoài ' 'thì chất lượng\n' 'không khí trong buồng bệnh cũng không bảo đảm. Trong các cơ sở ' 'KBCB sử\n' 'dụng các hệ thống điều hòa không khí cục bộ, nếu không thể triển ' 'khai hệ thống\n' 'thay thế, cần xem xét các biện pháp tăng cường thông khí sau: - ' 'Tạo áp suất âm so với\n' 'hành lang để giảm khả năng khí dung thoát ra khỏi buồng. Áp suất ' 'âm có thể được\n' 'tạo ra bằng cách lắp đặt quạt hút hoặc các thiết bị tăng lưu ' 'lượng không khí\n' 'hút từ buồng ra ngoài môi trường. - Khi thực hiện các thủ\n' 'thuật tạo khí dung, để hệ thống điều hòa không khí chạy với tốc ' 'độ gió thấp nhất\n' 'để giảm nhiễu loạn không khí. - Tránh để dòng không\n' 'khí thổi trực tiếp từ NB này sang NB khác. - Mở cửa sổ và cửa ra\n' 'vào ít nhất một lần mỗi ngày, trừ khi chất lượng không khí ngoài ' 'trời kém và có\n' 'thể gây hại cho NB. Các hệ thống điều hòa không khí nên được giảm ' 'hoặc TẮT khi\n' 'mở cửa ra vào và/hoặc khi mở cửa sổ. Việc tăng cường đưa không ' 'khí ngoài trời\n' 'vào buồng bệnh có thể dẫn đến tăng độ ẩm và nguy cơ ngưng tụ hơi ' 'nước trên các\n' 'bề mặt, tạo cơ hội cho nấm và vi khuẩn phát triển. - Xem xét điều ' 'chỉnh hướng\n' 'luồng gió từ điều hòa ra buồng theo hướng không khí đi từ khu vực ' 'sạch đến khu\n' 'vực ít sạch hơn. - Lắp đặt thêm quạt hút\n' 'để tăng cường thông khí khi đóng các cửa và kiểm soát dòng không ' 'khí từ khu vực\n' 'thực hiện thủ thuật tạo khí dung. Trong các cơ sở KBCB có\n' 'sử dụng hệ thống điều hòa không khí tổng (trung tâm), khi không ' 'thể triển khai\n' 'hệ thống thay thế, cần xem xét các biện pháp tăng cường thông khí ' 'sau: - Tăng tỷ lệ cấp không\n' 'khí ngoài trời bằng cách sử dụng chế độ tiết kiệm (economizer) ' 'của hệ thống, có\n' 'thể lên tới 100%. Kiểm tra sự tương thích với khả năng của hệ ' 'thống điều hòa tổng\n' 'trước khi tăng vì việc tăng cấp không khí ngoài trời sẽ ảnh hưởng ' 'đến khả năng\n' 'làm mát của hệ thống. Có thể tạm thời tháo các tấm chắn ở cửa cấp ' 'khí ngoài trời\n' 'để cho phép lượng tối đa không khí tươi đi vào trong nhà, giúp ' 'giảm hoặc loại bỏ\n' 'sự tuần hoàn không khí của hệ thống điều hòa. - Cần lưu ý rằng, ' 'việc\n' 'tăng lượng không khí ngoài trời sẽ dẫn đến tăng độ ẩm và nguy cơ ' 'ngưng tụ hơi\n' 'nước trên các bề mặt, tạo điều kiện cho nấm mốc và vi khuẩn phát ' 'triển. Vì vậy,\n' 'độ ẩm phải được kiểm soát cẩn thận và không vượt quá 60%. Người ' 'phụ trách phải\n' 'đánh giá khả năng lắp đặt một bộ phận hút ẩm tại AHU để giảm độ ' 'ẩm của khí cấp. - Tắt các chế độ tự động\n' 'điều khiển kiểm soát thông khí khi cần. Điều chỉnh thủ công tốc ' 'độ thông khí\n' 'tùy theo điều kiện và yêu cầu. - Dựa trên khả năng của\n' 'hệ thống điều hòa tổng, cân bằng lại hoặc điều chỉnh hệ thống để ' 'tăng tổng lưu\n' 'lượng không khí đi vào các không gian có người. - Nếu không khí ' 'ngoài\n' 'trời bị ô nhiễm nặng, cần thận trọng khi quyết định lượng không ' 'khí ngoài trời\n' 'sẽ được cấp vào trong phòng. - Dựa trên khả năng của\n' 'hệ thống điều hòa tổng, xem xét ngừng đưa không khí hồi về AHU và ' 'thải trực tiếp\n' 'ra môi trường bên ngoài qua bộ lọc HEPA. Đánh giá khả năng lắp ' 'đặt bộ lọc HEPA\n' 'trong ống dẫn khí hồi theo khả năng của hệ thống. Cần đảm bảo hệ ' 'thống điều hòa\n' 'có thể đáp ứng được việc nâng cấp bộ lọc mà không ảnh hưởng tiêu ' 'cực đến chênh\n' 'lệch áp suất và/hoặc tốc độ dòng khí trước khi thay đổi bộ lọc. ' '4.\n' 'Khử khuẩn không khí 4.1. Lọc khí Lọc khí là một công nghệ\n' 'tương đối dễ sử dụng và được triển khai rộng rãi để loại bỏ các ' 'hạt khí dung và\n' 'khí ga khỏi không khí. Một bộ lọc khí được thiết kế từ các vật ' 'liệu dạng sợi hoặc\n' 'xốp giúp loại bỏ các hạt hô hấp (hạt khí dung và các giọt bắn) ' 'trong không khí,\n' 'giúp giảm sự lây truyền qua đường không khí. Bộ lọc khí ga sử ' 'dụng vật liệu hấp\n' 'thụ chất hữu cơ dễ bay hơi, carbon dioxide (CO 2 ) và ozone (O 3 ' ') trong không\n' 'khí. Có hai phương pháp thiết kế bộ lọc khí: - Bộ lọc khí lắp ' 'đặt\n' 'trong hệ thống HVAC để làm sạch không khí lấy từ môi trường bên ' 'ngoài và/hoặc\n' 'không khí tuần hoàn trước khi phân phối vào các không gian trong ' 'nhà. - Bộ lọc khí lắp đặt\n' 'trong các thiết bị lọc khí di động đặt trong phòng. Hiệu quả làm ' 'giảm nồng\n' 'độ hạt hô hấp trong không khí của một hệ thống lọc khí phụ thuộc ' 'vào nhiều yếu\n' 'tố như hiệu suất lọc, tốc độ dòng khí qua bộ lọc, kích thước của ' 'hạt hô hấp và\n' 'vị trí của bộ lọc trong hệ thống HVAC hoặc trong phòng. Thiết kế ' 'kĩ thuật cho\n' 'cơ sở y tế thường sử dụng tiêu chuẩn hiệu suất lọc khí theo giá ' 'trị báo cáo hiệu\n' 'quả tối thiểu (MERV) trong tiêu chuẩn ASHRAE 52.2 – 2017 của Hiệp ' 'hội Kỹ sư Nhiệt\n' 'lạnh, Sưởi ấm và Điều hòa không khí Hoa Kỳ (American Society of ' 'Heating,\n' 'Refrigerating and Air-Conditioning Engineers – ASHRAE), hoặc theo ' 'ISO 16890, hoặc\n' 'EN 1822/ISO 29463 cho các bộ lọc HEPA/ULPA có khả năng loại bỏ ≥ ' '99,95% các hạt\n' 'hô hấp với mọi kích cỡ khác nhau. a) Bộ lọc khí\n' 'cho hệ thống HVAC Bộ lọc khí lắp đặt\n' 'trong hệ thống HVAC được thiết kế để lọc không khí trong một khu ' 'vực hoặc toàn bộ\n' 'tòa nhà khi hệ thống đang hoạt động. Dù được sản xuất theo\n' 'tiêu chuẩn nào thì mỗi bộ lọc khí đều có các thông số kĩ thuật cơ ' 'bản do nhà sản\n' 'xuất cung cấp, như hiệu suất lọc, lưu lượng gió định mức và độ ' 'chên áp ban đầu.\n' 'Bộ lọc càng lọc được nhiều bụi mịn (tức là bộ lọc có chỉ số MERV ' 'càng cao) thì\n' 'không khí càng khó đi qua, hay nói cách khác là chênh áp càng ' 'lớn. Điều này làm\n' 'giảm lưu lượng gió và có thể gây quá tải cho quạt nếu không được ' 'thiết kế phù hợp. Khi lựa chọn bộ lọc và\n' 'quạt cho hệ thống HVAC, cần cân nhắc nhiều yếu tố, như cấp độ ' 'sạch cần đạt, số\n' 'lần trao đổi khí mỗi giờ, trở lực của hệ thống đường ống và bộ ' 'lọc, công suất của\n' 'quạt hút/đẩy… Việc này nên tham khảo tư vấn từ người có chuyên ' 'môn để đảm bảo hệ\n' 'thống hoạt động hiệu quả và ổn định. b) Thiết bị làm\n' 'sạch không khí di động Thiết bị làm sạch không\n' 'khí di động (máy làm sạch không khí, máy lọc không khí hoặc máy ' 'khử khuẩn không\n' 'khí...) được thiết kế để lọc không khí trong một căn phòng hoặc ' 'một khu vực bằng\n' 'cách tuần hoàn không khí qua bộ lọc. Hiệu suất của máy lọc\n' 'không khí di động được đánh giá dựa trên tốc độ cung cấp không ' 'khí sạch (CADR).\n' 'Máy có giá trị CADR càng cao thì khả năng loại bỏ các hạt khỏi ' 'không khí trong\n' 'phòng càng nhanh và thể tích không khí được khử khuẩn càng lớn. ' 'Máy lọc không khí di động\n' 'có bộ lọc HEPA có thể được sử dụng để hỗ trợ lọc không khí trong ' 'các môi trường\n' 'đông người có nguy cơ cao như khu vực khám ngoại trú, buồng bệnh, ' 'phòng xét\n' 'nghiệm, vv. Một số lưu ý chính khi sử dụng máy lọc không khí di ' 'động (6): - Thiết bị này có hiệu\n' 'quả trong việc làm sạch không khí trong các không gian nhỏ để ' 'giảm nồng độ các\n' 'hạt bụi và hạt khí dung. - Hiện vẫn chưa có\n' 'thông tin đầy đủ về hiệu suất tổng thể, sự thay đổi hiệu quả theo ' 'thời gian và\n' 'vị trí đặt máy tối ưu. - Thiết bị này không thể\n' 'đưa không khí tươi ngoài trời vào để pha loãng không khí trong ' 'buồng và do đó\n' 'không thể thay thế hệ thống thông khí trong bất kỳ trường hợp ' 'nào. - Tùy thuộc vào loại\n' 'máy lọc không khí di động, không khí đã được lọc có thể được xả ' 'ra bên ngoài buồng\n' 'hoặc được tuần hoàn lại trong buồng. - Khi sử dụng cần tính\n' 'toán để điều chỉnh lưu lượng lọc khí của máy phù hợp với kích ' 'thước của buồng để\n' 'đạt được số lần thay đổi không khí mỗi giờ (ACH) mong muốn. - Khi ' 'sử dụng máy lọc\n' 'không khí di động có bộ lọc HEPA trong khu vực buồng bệnh, cần ' 'lưu ý các điểm\n' 'sau: + Hướng lưu thông không\n' 'khí từ khu vực sạch đến khu vực ít sạch hơn (ưu tiên loại máy lọc ' 'không khí di\n' 'động có bộ lọc HEPA tạo ra dòng không khí đơn chiều từ đầu khí ' 'vào đến đầu khí\n' 'xả). + Đặt ở các khu vực có\n' 'người và đặt gần người, để cung cấp khả năng làm sạch tối đa đối ' 'với nguồn lây\n' 'nhiễm (Hình 9). + Nên để máy vận hành\n' 'liên tục. + Công suất của máy lọc\n' 'không khí di động phải ít nhất đáp ứng sự chênh lệch giữa yêu cầu ' 'thông khí tối\n' 'thiểu và tốc độ thông khí thực đo của buồng. + Tránh đặt máy lọc\n' 'không khí di động dưới cửa thổi khí của hệ thống điều hòa vì điều ' 'này sẽ giảm\n' 'hiệu quả của máy lọc. - Kiểm tra, bảo trì và\n' 'vệ sinh định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Mang đầy đủ ' 'phương tiện PHCN\n' 'khi bảo trì, sửa chữa máy lọc không khí di động đặt ở buồng NB ' 'mắc bệnh lây\n' 'truyền qua đường không khí. - Việc lựa chọn máy lọc\n' 'không khí di động với bộ lọc HEPA dựa trên các yếu tố sau: + Kích ' 'thước của buồng\n' '(thể tích buồng) + Tốc độ thông khí thực\n' 'tế tại buồng (ACH) + Tốc độ cung cấp không\n' 'khí sạch của thiết bị di động Hình 9. Ví dụ vị trí đặt máy lọc ' 'không khí di động\n' 'trong buồng bệnh (6). 4.2. Tia cực\n' 'tím diệt khuẩn (GUV) Tia cực tím đã được chứng\n' 'minh có hiệu quả trong khử khuẩn môi trường. Đối với bệnh lao, ' 'tia cực tím có\n' 'thể giảm lây truyền lao tại buồng bệnh lên đến 70%, kể cả những ' 'chủng lao đa\n' 'kháng thuốc. Tia cực tím cũng có thể bất hoạt cả những vi khuẩn ' 'thông thường\n' 'như Escherichia coli, Extended Spectrum Beta-Lactamase- producing ' 'Escherichia\n' 'coli (ESBL), Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA),\n' 'vi-rút cúm A/H1N1, A/H3N2 và cả SARS-CoV-2. Do đó thiết bị phát ' 'tia (đèn) cực\n' 'tím được khuyến nghị sử dụng trong các hướng dẫn của CDC, TCYTTG ' 'để làm giảm sự\n' 'lây truyền vi khuẩn lao trong các cơ sở KBCB. Tham khảo thêm cách ' 'lắp\n' 'đặt, sử dụng và bảo dưỡng các hệ thống khử khuẩn không khí sử ' 'dụng tia cực tím\n' 'trong Hướng dẫn Kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở khám bệnh, ' 'chữa bệnh và cộng\n' 'đồng (Ban hành tại Quyết định số 579/QĐ-BYT ngày 13/03/2024) (1). ' 'VII. GIÁM SÁT\n' 'VÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THÔNG KHÍ Giám sát và đánh giá hiệu\n' 'quả thông khí là rất quan trọng để bảo đảm chất lượng không khí ' 'trong cơ sở\n' 'KBCB, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho NB và NVYT. Quá trình đánh ' 'giá giúp phát\n' 'hiện kịp thời các vấn đề của hệ thống thông khí, từ đó đưa ra ' 'biện pháp sửa chữa\n' 'hoặc cải tiến kịp thời. Kiểm tra hệ thống thông\n' 'khí cần được thực hiện định kỳ để bảo đảm các khu vực có nguy cơ ' 'cao lây nhiễm\n' 'qua đường không khí luôn duy trì được áp suất và lưu lượng không ' 'khí phù hợp. Giám sát, đánh giá hiệu\n' 'quả thông khí được thực hiện bằng các hoạt động chính sau: 1.\n' 'Kiểm tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng - Hướng dòng ' 'khí hay\n' 'chênh lệch áp suất buồng có thể được đánh giá bằng hai cách: + ' 'Định tính: sử dụng ống\n' 'tạo khói, que hương hoặc dải giấy mỏng. Căn cứ vào hướng luồng ' 'khói di chuyển để\n' 'xác định hướng dòng khí. Lưu ý không sử dụng que hương tại các ' 'khu vực dễ cháy\n' 'nổ, ví dụ nơi sử dụng oxy. + Định lượng: sử dụng\n' 'áp kế để đo chênh lệch áp suất giữa các buồng hoặc dùng các hệ ' 'thống giám sát\n' 'áp suất tự động. - Việc kiểm tra cần được\n' 'thực hiện và lưu kết quả hàng ngày với những khu vực có nguy cơ ' 'cao như buồng\n' 'cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí, buồng phẫu thuật và ' 'định kỳ với\n' 'các khu vực khác trong cơ sở. Tham khảo cách thực hiện\n' 'kiểm tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng ở Phụ lục 3. ' '2.\n' 'Đánh giá tốc độ thông khí - Tốc độ thông khí tại\n' 'các khu vực trong cơ sở KBCB cần được định kỳ đánh giá để xác ' 'định mức độ bảo đảm\n' 'các yêu cầu về thông khí trong cơ sở, đặc biệt tại các khu vực có ' 'nguy cơ cao\n' 'như buồng mổ, buồng cách ly bảo vệ NB hồi sức tích cực nặng, NB ' 'suy giảm miễn dịch,\n' 'buồng cách ly người bệnh qua đường hô hấp. - Tốc độ thông khí ' 'được\n' 'đánh giá qua việc đo đạc và tính toán số luân chuyển không khí ' 'mỗi giờ (ACH).\n' 'Tham khảo Phụ lục 4 về cách thức tính ACH ở các buồng được thông ' 'khí tự nhiên\n' 'hoặc thông khí kết hợp. Việc xác định tốc độ thông khí ở các ' 'buồng hay khu vực\n' 'thông khí cơ học cần được thực hiện bởi người đã được đào tạo và ' 'sử dụng thiết\n' 'bị phù hợp. 3.\n' 'Đánh giá vi sinh không khí và độ sạch không khí Định kỳ thực hiện ' 'lấy mẫu\n' 'và xét nghiệm đánh giá chất lượng vi sinh không khí và độ sạch ' 'không khí cho\n' 'các khu vực có nguy cơ cao như phòng phẫu thuật, khu cách ly lây ' 'truyền qua đường\n' 'không khí, khu cách ly bảo vệ NB hồi sức tích cực nặng, NB suy ' 'giảm miễn dịch\n' 'theo Quyết định số 3916/QĐ-BYT ban hành ngày 28/08/2017 và TCVN ' '8664-1:2011 (Phụ\n' 'lục 6). VIII. TỔ CHỨC\n' 'THỰC HIỆN - Giám đốc, người đứng\n' 'đầu cơ sở KBCB chịu trách nhiệm bảo đảm chất lượng thông khí ' 'trong quá trình\n' 'thiết kế, xây dựng và vận hành các tòa nhà của cơ sở. Hằng năm, ' 'cần kiểm tra,\n' 'giám sát, đánh giá hiệu quả thông khí tổng thể toàn cơ sở và/hoặc ' 'sau khi sửa\n' 'chữa, cải tạo, xây dựng mới. Định kỳ ít nhất mỗi 6 tháng, cần ' 'kiểm tra, giám\n' 'sát và đánh giá hiệu quả thông khí tại các khu vực có nguy cơ cao ' 'lây nhiễm qua\n' 'đường không khí, khu vực phẫu thuật và khu vực NB cần được bảo ' 'vệ. - Khoa KSNK chịu trách\n' 'nhiệm kiểm tra, giám sát, đào tạo và tư vấn về việc thực hiện các ' 'quy định về\n' 'thông khí trong cơ sở KBCB nhằm ngăn ngừa nhiễm khuẩn cho NB, ' 'NVYT và khách\n' 'thăm. - Phòng Vật tư trang\n' 'thiết bị y tế và Hành chính, quản trị chịu trách nhiệm đề xuất ' 'các tiêu chí lựa\n' 'chọn, lắp đặt và bảo trì các thiết bị thông khí phù hợp với điều ' 'kiện của cơ sở\n' 'KBCB; cử người tham gia các khóa đào tạo quản lý, vận hành hệ ' 'thống thông khí,\n' 'và đào tạo, tập huấn lại cho các nhân viên chuyên trách quản lý ' 'hệ thống thông\n' 'khí theo phân công của cơ sở KBCB. - Lãnh đạo các khoa lâm\n' 'sàng và cận lâm sàng có trách nhiệm bảo đảm tuân thủ các quy định ' 'về thông khí\n' 'tại khu vực do mình quản lý. - Đơn vị an toàn lao động\n' 'có trách nhiệm xây dựng, đôn đốc việc thực hiện đánh giá hằng năm ' 'nguy cơ rủi\n' 'ro liên quan tới hệ thống thông khí đồng thời xây dựng kế hoạch ' 'ứng cứu khẩn cấp. PHỤ LỤC Phụ lục 1: Tiêu chuẩn thông khí và\n' 'tiêu chuẩn sạch của không khí tại những khu vực chính trong cơ sở ' 'KB, CB (11) Khu vực ACH không khí tươi a ACH tổng b Nhiệt độ Độ ' 'ẩm tương đối Cấp độ sạch của không khí c Hiệu suất tối thiểu của ' 'bộ lọc khí Buồng phẫu thuật 4 20 20-24 o C 20-60% ISO\n' ' 8 MERV16 Khoa Cấp cứu/\n' ' Buồng phẫu thuật cấp cứu 3 15 21-24 o C 20-60% ISO\n' ' 8 MERV14 Buồng cách ly\n' ' bảo vệ người bệnh 2 12 21-24 o C ≤60% ISO\n' ' 8 HEPA Buồng cách ly\n' ' bệnh lây truyền qua đường không khí 2 6 21-24 o C 20-60% ISO\n' ' 8 MERV14 Khoa Hồi sức\n' ' tích cực 2 6 21-24 o C 30-60% ISO\n' ' 8 MERV14 Buồng sinh/\n' ' Buồng hồi sức sau sinh 2 6 21-24 o C ≤60% ISO\n' ' 8 MERV14 Buồng điều\n' ' trị bỏng 2 6 21-24 o C 40-60% ISO\n' ' 8 HEPA Buồng khám\n' ' nghiệm tử thi 2 12 20-24 o C ≤60% ISO\n' ' 8 MERV8 Buồng điều\n' ' trị nội trú 2 4 21-24 o C ≤60% ISO\n' ' 9 MERV14 Khu vực điều\n' ' trị lọc máu 2 6 22-26 o C ≤60% ISO\n' ' 9 MERV8 Khu vực xét\n' ' nghiệm 2 6 21-24 o C ≤60% ISO\n' ' 9 MERV8 Buồng khám 2 4 21-24 o C ≤60% ISO\n' ' 9 MERV8 Khu giặt là 2 10 - ≤60% ISO\n' ' 9 MERV8 a Tần suất không khí tươi\n' 'ở môi trường bên ngoài được đưa vào thay thế không khí ô nhiễm ' 'trong tòa nhà. b Tần suất không khí ô\n' 'nhiễm trong tòa nhà được thay thế bởi không khí tươi từ môi ' 'trường bên ngoài và\n' 'không khí tuần hoàn đã được xử lý. c Xếp loại theo thông số\n' 'kĩ thuật ở Phụ lục 6 và tài liệu tham khảo 12 - Không quy định ' 'Phụ lục 2: Mối liên quan giữa ACH\n' 'và thời gian cần thiết để loại bỏ không khí ô nhiễm khỏi một ' 'không gian [1] ACH Số phút cần thiết để loại bỏ 99% không khí ô\n' ' nhiễm Số phút cần thiết để loại bỏ 99,9% không khí ô\n' ' nhiễm 2 138 207 4 69 104 6 46 69 8 35 52 10 28 41 12 23 35 15 ' '18 28 20 14 21 50 6 8 Phụ lục 3: Cách kiểm tra hướng\n' 'dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng 1. Kiểm tra\n' 'hướng dòng khí định tính a) Sử dụng ống tạo khói\n' 'hoặc que hương: - Ống tạo khói hoặc que\n' 'hương có thể được sử dụng để tạo ra một vệt khói theo hướng lưu ' 'thông không\n' 'khí. - Giữ ống tạo khói/que\n' 'hương song song với cửa đóng, cách khe dưới cửa khoảng 5 cm bên ' 'ngoài buồng.\n' 'Khói sẽ di chuyển theo hướng lưu thông không khí. - Phiên giải ' 'kết quả:\n' 'Nếu buồng có áp suất âm, khói sẽ di chuyển dưới cửa và vào trong ' 'phòng. Nếu\n' 'buồng có áp suất dương, khói sẽ di chuyển ra xa khỏi cửa và hướng ' 'vào hành lang\n' 'ngoài buồng. Hình 10. Sử dụng ống tạo khói hoặc que hương để\n' 'kiểm tra hướng dòng khí (1). b) Sử dụng dải giấy mỏng:\n' 'có thể thực hiện tại cửa ra vào hoặc cửa sổ - Tại cửa ra vào: ' 'Giữ\n' 'đầu của một dải giấy mỏng trước cửa buồng, cách sàn khoảng 2,5 ' 'cm, kiểm tra từ\n' 'bên ngoài buồng. Nếu không có khe hở giữa cửa và sàn (ví dụ: cửa ' 'trượt), thì có\n' 'thể mở cửa một chút để thực hiện kiểm tra. - Tại cửa ra vào hoặc\n' 'cửa sổ (cửa sổ mở ra môi trường bên ngoài), kiểm tra từ bên trong ' 'buồng: Giữ\n' 'đầu của một dải giấy mỏng trước mặt trong của cửa. - Phiên giải ' 'kết quả: • Nếu dải giấy bị kéo\n' 'vào trong buồng, điều này chứng tỏ buồng có áp suất âm. • Nếu dải ' 'giấy bị đẩy\n' 'ra hướng ngoài buồng, điều này chứng tỏ buồng có áp suất dương. • ' 'Nếu dải giấy không di\n' 'chuyển, điều này chứng tỏ không có sự chênh lệch áp suất. Hình ' '11. Sử dụng dải giấy mỏng để kiểm tra hướng\n' 'dòng khí (2). A) Buồng áp lực\n' 'âm: dòng khí, mô phỏng bằng dải giấy, được hút vào bên trong ' 'buồng. B) Buồng áp\n' 'lực dương: dòng khí, mô phỏng bằng dải giấy, được đẩy ra phía ' 'ngoài buồng. 2. Kiểm tra\n' 'hướng dòng khí định lượng a) Sử dụng áp kế: - Một ống của áp kế\n' 'được luồn dưới cửa vào trong buồng, đầu còn lại đặt ở phía ngoài ' 'cửa. Màn hình\n' 'áp kế sẽ hiển thị cho biết buồng có áp suất âm hay dương hay ' 'không có chênh\n' 'lệch áp suất. b) Sử dụng hệ thống\n' 'giám sát áp suất tự động (buồng áp lực âm hoặc dương). Hình 12. ' 'Kiểm tra định tính chênh lệch áp suất\n' 'buồng A) Dùng áp kế. B) Màn hình hiển thị\n' 'các thông số thống khí, nhiệt độ, độ ẩm được theo dõi tự động. ' 'Nguồn ảnh: ' 'https://hvacrschool.com/what-to-do-with-your-micro-manometer/ ' 'https: //www.setra.com/product/room-pressure-monitors Phụ lục 4: ' 'Cách thức\n' 'tính số luân chuyển không khí mỗi giờ (ACH) ở buồng có thông khí ' 'tự nhiên hoặc\n' 'thông khí kết hợp 1.\n' 'Tính thể tích buồng: Thể tích\n' 'buồng (V) bằng công thức: V\n' '(m 3 ) = Chiều dài buồng (m) x Chiều rộng buồng (m)\n' 'x Chiều cao buồng (m) Ví\n' 'dụ: Buồng có chiều dài 5,0 mét, chiều rộng 3,5m, chiều cao 4,0m ' 'thì thể tích\n' 'của buồng là: V (m 3 ) = 5,0 x\n' '3,5 x 4,0 = 70,0m 3 2.\n' 'Tính diện tích khoảng mở: Diện tích khoảng\n' 'mở của buồng là đo bề mặt (tính bằng m 2 ) của tất\n' 'cả các cửa/lỗ thông hơi trong buồng. Ví\n' 'dụ: 1 buồng bệnh có: 02\n' 'cửa sổ kích thước dài x rộng: 0,8 x 1,2 m; 01\n' 'cửa đi có kích thước 1,2 x 2,5 m. Diện tích khoảng mở của buồng ' 'này là: DT khoảng\n' 'mở (m 2 ) = (0,8 x 1,2) x 2 + (1,2 x 2,5) = 4,92 m 2 Lưu\n' 'ý: Diện tích khoảng mở của một buồng có thể thường xuyên thay đổi ' 'do\n' 'đóng hay mở các cánh cửa sổ, cửa ra vào. Do đó trong quá trình đo ' 'đạc, cần quan\n' 'tâm đến cả diện tích khoảng mở nhỏ nhất và diện tích khoảng mở ' 'lớn nhất. 3.\n' 'Đo tốc độ không khí: Đo tốc độ\n' 'không khí đi qua các khoảng mở của buồng bằng máy đo tốc độ gió ' 'tại 3 vị trí (trên,\n' 'giữa, dưới) của mỗi khoảng mở và lấy giá trị trung bình. 4.\n' 'Lưu lượng khí qua khoảng mở (cửa): Lưu lượng\n' 'khí qua khoảng mở (m 3 /h) được tính bằng công thức: Tốc\n' 'độ không khí (m/s) x Diện tích khoảng mở (m 2 ) x\n' '3.600s Ví\n' 'dụ: Một buồng có gió thổi theo hướng qua cửa sổ vào trong buồng. ' 'Diện\n' 'tích cửa sổ là 0,8 x 1,2 = 0,96m 2 . Tốc\n' 'độ gió vào thời điểm đo là 0,5m/s. Lưu lượng khí qua khoảng mở ' 'là: Lưu\n' 'lượng khí qua khoảng mở = 0,96 x 0,5 x 3.600 = 1.728 (m 3 /h) 5.\n' 'Công thức tính ACH: Số lần trao\n' 'đổi gió (lần/giờ) = lưu lượng gió (m 3 /giờ)/Thể\n' 'tích buồng(m 3 ) Ví\n' 'dụ: Một buồng có thể tích 70m 3 ; có gió\n' 'thổi đồng hướng; tốc độ gió là 0,5m/s; Tổng\n' 'diện tích khoảng mở tại thời điểm đo là 4,92 m 2 .\n' 'ACH của buồng này là: Hình 13: Ví dụ về\n' 'cách tính ACH của một buồng bệnh (1) Phụ lục 5: Các tiêu\n' 'chuẩn lọc khí Tiêu chuẩn EN 1822 / ISO 29463* Nhóm Phân lớp Hiệu ' 'suất tổng tại MPPS # (%) EPA E10 85 E11 / ISO 15E 95 E12 / ISO ' '25E 99.5 HEPA H13 / ISO 35H 99.95 H14 / ISO 45H 99.995 ULPA U15 / ' 'ISO 55U 99.9995 U16 / ISO 65U 99.99995 U17 / ISO 75U 99.999995 ' 'Xếp hạng các cấp độ hiệu suất bộ lọc theo tiêu chuẩn\n' ' ASHRAE 52.2 - 2017 và ISO 16890 (11)* ASHRAE MERV ISO 1\n' ' – 6 ISO\n' ' Coarse 7\n' ' – 8 ISO\n' ' Coarse > 95% 9\n' ' – 10 ePM10 11\n' ' – 12 ePM2.5 13\n' ' – 16 ePM1 * Các bảng trên chỉ mang\n' 'tính định hướng. Không có quy đổi tương đương giữa MERV và ISO ' '16890 do phương\n' 'pháp thử khác nhau. Khi lập hồ sơ kỹ thuật nên chọn một hệ tiêu ' 'chuẩn duy nhất:\n' 'ASHRAE 52.2 - 2017 hoặc ISO 16890 cho lọc khí chung; EN 1822 / ' 'ISO 29463 cho\n' 'HEPA/ULPA. # MPPS (Most Penetrating\n' 'Particle Size): là kích thước hạt mà tại đó bộ lọc không khí cho ' 'thấy khả năng\n' 'giữ lại hạt tối thiểu. Ứng dụng điển hình của các bộ lọc xếp theo ' 'cấp độ MERV\n' ' (11) MERV Kích thước hạt tối thiểu Chất ô nhiễm được kiểm soát ' 'phổ biến Khu vực ứng dụng 1\n' ' – 4 >\n' ' 10 µm Các hạt kích\n' ' thước lớn như phấn hoa, bụi cát, sợi dệt, vân vân Khu dân cư 5\n' ' – 8 10\n' ' – 3 µm Bào tử nấm\n' ' mốc, mảnh ve bụi, lông động vật Khu dân cư, văn\n' ' phòng, khu thương mại 9\n' ' – 12 3\n' ' – 1 µm Vi khuẩn\n' ' Legionella, bụi từ máy tạo ẩm, bụi chì… Bệnh viện,\n' ' phòng xét nghiệm, phòng thí nghiệm, khu thương mại 13\n' ' – 16 1\n' ' – 0.3 µm Vi khuẩn, hạt\n' ' khí dung, dầu ăn, khói, bụi thuốc trừ sâu Bệnh viện,\n' ' khu phẫu thuật 17\n' ' – 20 <\n' ' 0.3 µm Vi-rút, bụi\n' ' carbon, khói Phòng sạch\n' ' trong các khu sản xuất linh kiện điện tử, thuốc. Phụ lục 6: ' 'Tiêu chí đánh giá vi\n' 'sinh không khí và độ sạch không khí theo TCVN 8664- 1:2011 Giới\n' 'hạn mức độ ô nhiễm vi sinh vật Cấp độ sạch Vi khuẩn không khí ' '(CFU/m 3 ) Đặt đĩa thạch (đường kính 90mm) (CFU/4h)(b) Đĩa thạch ' 'tiếp xúc (đường kính 55mm)\n' ' (CFU/đĩa) In găng tay (5 ngón tay) (CFU/găng) A <1 <1 <1 <1 B ' '10 5 5 5 C 100 50 25 - D 200 100 50 - a: Giá trị trung bình. b ' 'Đặt riêng biệt từng\n' 'đĩa thạch có thể trong thời gian ngắn hơn 4h Lưu ý: các vi khuẩn\n' 'không được phép có mặt trong môi trường buồng phẫu thuật: S. ' 'pyogenes, S.\n' 'aureus, P. aeruginosa, K. pneumoniae ... và các vi khuẩn có khả ' 'năng gây\n' 'bệnh khác Tiêu\n' 'chí đánh giá độ sạch của không khí theo cấp độ ISO và cấp độ EU ' 'GMP (12, 13) Cấp độ ISO (ISO14644- 1:2015) Cấp độ lớp (EU GMP) ' 'Hàm lượng tối đa các hạt trong 1m 3 không khí 0,1 μm 0,2 μm 0,3 ' 'μm 0,5μm 1 μm 5 μm ISO\n' ' 1 10 2 - - - - ISO\n' ' 2 100 24 10 4 - - ISO\n' ' 3 1000 237 102 35 8 - ISO\n' ' 4 10000 2370 1020 352 86 - ISO\n' ' 5 A 100000 23700 10200 3520 832 29 ISO\n' ' 6 B 1000000 237000 102000 35200 8320 293 ISO\n' ' 7 C - - - 352000 83200 2930 ISO\n' ' 8 D - - - 3520000 832000 29300 ISO\n' ' 9 - - - 35200000 8320000 293000 Bảng\n' 'phân loại cấp độ ISO theo khu vực Phụ lục 7: Kế hoạch kiểm tra ' 'hệ\n' 'thống thông khí trong cơ sở KB, CB (11) Thông số Khoảng đo Thiết ' 'bị đo Tần suất hiệu chuẩn thiết bị đo Tần suất đo Tiêu chuẩn tuân ' 'thủ Chênh lệch áp\n' ' suất 0 – 50 Pa Máy đo chênh\n' ' lệch áp suất (sai sót tối đa 1%) Hàng năm hoặc\n' ' theo khuyến cáo của nhà sản xuất Hàng ngày ở\n' ' khu vực nguy cơ cao; 6 tháng/lần ở các khu vực khác; sau mỗi ' 'lần bảo dưỡng hệ\n' ' thống HVAC; sau mỗi lần sửa chữa * Chênh lệch ít\n' ' nhất 2.5 Pa Độ toàn vẹn\n' ' của bộ lọc HEPA 0 – 100% Máy tạo hạt\n' ' khí dung và máy đếm hạt Hàng năm hoặc\n' ' theo khuyến cáo của nhà sản xuất Mỗi năm một\n' ' lần; sau mỗi khi thay bộ lọc HEPA; sau mỗi lần sửa chữa * Số ' 'lượng hạt\n' ' đo được sau khi qua bộ lọc không quá giới hạn cho phép của nhà ' 'sản xuất Tốc độ dòng khí 50 – 4000 m 3 /h hoặc tốt\n' ' hơn 0.01 – 50 m/s hoặc tốt hơn Máy chụp đo\n' ' tốc độ gió Máy đo tốc độ gió (aneometer) Hàng năm hoặc\n' ' theo khuyến cáo của nhà sản xuất Mỗi năm một\n' ' lần; sau mỗi lần sửa chữa * Xem Phụ lục 4 Hướng di\n' ' chuyển của dòng khí Không áp dụng Thiết bị tạo khói\n' ' Dải giấy mỏng Không áp dụng Mỗi năm một\n' ' lần; sau mỗi lần sửa chữa * Dòng khí nên\n' ' di chuyển theo một hướng đi từ khu vực sạch tới khu vực ít sạch ' 'hoặc ô nhiễm * Sửa chữa có thể ảnh\n' 'hưởng tới sự thông khí, ví dụ cải tạo cơ sở hạ tầng, sắp xếp lại ' 'thiết bị, nội\n' 'thất, vân vân. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hướng dẫn Kiểm soát\n' 'lây nhiễm lao trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cộng đồng ' '(Quyết định số\n' '579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024). 2. Infection Control\n' 'Guide on Heating, Ventilation and Air Conditioning (HVAC) for ' 'Nurse Managers\n' 'and Clinicians, American Society for Health Care Engineering ' '(ASHE)\n' '(2022). 3. Roadmap to improve\n' 'and ensure good indoor ventilation in the context of COVID-19, ' 'WHO (2021). 4. Natural Ventilation\n' 'for Infection Control in Health-care Settings, WHO (2009). 5. ' 'ANSI/ASHRAE/ASHE\n' '170-2021: Ventilation of Health Care Facilities 6. Guidelines on ' 'Ventilation\n' 'in the Healthcare Setting to Reduce the Transmisison of ' 'Respiratory Pathogen,\n' 'Malaysia Ministry of Health (2021). 7. Guideline for\n' 'Isolation Precautions: Preventing Transmission of Infectious ' 'Agents in\n' 'Healthcare Settings (2007), Appendix A: Table 5. Components of a ' 'Protective\n' 'Environment ' 'https://www.cdc.gov/infection-control/hcp/isolation-precautions/appendix- ' 'a-table-5.html#toc 8. Health\n' 'Technical Memorandum 03-01 Specialised ventilation for healthcare ' 'premises Part\n' 'A: The concept, design, specification, installation and ' 'acceptance testing of\n' 'healthcare ventilation systems, National Health System, UK ' '(2021). 9. Operational\n' 'Handbook on Tuberculosis. Module 1: Prevention_Infection ' 'Prevention\n' 'and Control, WHO (2023). 10.Guidelines\n' 'for Enviromental Infection Control in Health-Care Facility, CDC ' '(2003 - updated\n' 'July 2019). 11.Guidance\n' 'on Indoor Environmental Quality in Health Care Facilities. Pan ' 'American\n' 'Health Organization (PAHO) (2023). 12.ISO\n' '14644-1:2015 - Cleanrooms and associated controlled environments ' '– Part 1:\n' 'Classification of air cleanliness by particle concentration, ' 'International\n' 'Organization for Standardization (ISO) (2015). 13.EudraLex\n' '- The Rules Governing Medicinal Products in the European Union, ' 'Volume 4, Annex\n' '1: Manufacture of Sterile Medicinal Products, European Commission ' '(2008). 14.TCVN\n' '5687:2024: Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế ' '(2024). 15.Wallengren\n' 'K., et. al., Resistance to TB drugs in KwaZulu-Natal: causes and ' 'prospects for control, (2011) https://arxiv.org/abs/1107.1800 ' '16.Hubad B., Lapanje A.\n' '(2012). Inadequate hospital ventilation system increases the risk ' 'of nosocomial Mycobacterium tuberculosis . Journal of Hospital ' 'Infection , 80(1),\n' '88-91. https://doi.org/10.1016/j.jhin.2011.10.014. 17.Ha, L. D., ' 'et. al..\n' '(2004). Lack of SARS Transmission among Public Hospital Workers, ' 'Vietnam. Emerging\n' 'Infectious Diseases , 10 (2), 265-268. ' 'https://doi.org/10.3201/eid1002.030707 . 18. Zhiqiang (J)Z.,\n' 'Obsborne AL., (2013). Stimulation-based feasibility study of ' 'improved air conditioning systems for hospital operation room. ' 'Frontiers\n' 'of Architectural Research, 2 (4), 468-475. [1] https ' '://www.cdc.gov/infection-control/hcp/environmental-control/appendix-b-air.html', 'description': None, 'html_content': '
\n' ' \n' '\n' '
\n' '\n' '
\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

BỘ ' 'Y TẾ
\n' ' -------

\n' '
\n' '

CỘNG ' 'HÒA XÃ\n' ' HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
\n' ' Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
\n' ' ---------------

\n' '
\n' '

Số: ' '2991/QĐ-BYT ' '

\n' '
\n' '

Hà ' 'Nội, ngày\n' ' 22 tháng 9 năm 2025

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

QUYẾT\n' 'ĐỊNH

\n' '\n' '

PHÊ DUYỆT “HƯỚNG DẪN THÔNG ' 'KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG\n' 'CÁC CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH”

\n' '\n' '

BỘ\n' 'TRƯỞNG BỘ Y TẾ

\n' '\n' '

Căn ' 'cứ Luật\n' 'Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm ' '2023;

\n' '\n' '

Căn ' 'cứ Nghị\n' 'định số 96/2023/NĐ-CP ngày 30/12/2023 của Chính phủ quy định ' 'chi tiết một số điều\n' 'của Luật Khám bệnh, chữa bệnh;

\n' '\n' '

Căn ' 'cứ Nghị\n' 'định số 42/2025/NĐ-CP ngày 27/02/2025 của Chính phủ quy định ' 'chức năng, nhiệm\n' 'vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế;

\n' '\n' '

Căn ' 'cứ Thông tư\n' 'số 16/2018/TT-BYT ngày 20 tháng 7 năm 2018 của Bộ Y tế quy ' 'định về kiểm soát\n' 'nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám bệnh, chữa ' 'bệnh;

\n' '\n' '

Căn ' 'cứ Thông tư\n' 'số 17/2019/TT-BYT ngày 17 tháng 7 năm 2019 của Bộ Y tế về ' 'việc hướng dẫn giám\n' 'sát và đáp ứng với bệnh, bệnh dịch truyền ' 'nhiễm;

\n' '\n' '

Theo ' 'đề nghị\n' 'của Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh.

\n' '\n' '

QUYẾT\n' 'ĐỊNH:

\n' '\n' '

Điều ' '1. ' 'Phê\n' 'duyệt kèm theo Quyết định này “Hướng dẫn thông khí môi ' 'trường trong các cơ sở\n' 'khám bệnh, chữa bệnh”.

\n' '\n' '

Điều ' '2. ' 'Quyết\n' 'định này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban ' 'hành.

\n' '\n' '

Điều ' '3. ' 'Các\n' 'Ông, Bà: Chánh Văn phòng Bộ; Vụ trưởng, Cục trưởng các Vụ, ' 'Cục thuộc Bộ Y tế;\n' 'Giám đốc các Bệnh viện, Viện trực thuộc Bộ Y tế; Giám đốc Sở ' 'Y tế các tỉnh,\n' 'thành phố trực thuộc Trung ương; Thủ trưởng Y tế Ngành chịu ' 'trách nhiệm thi\n' 'hành Quyết định này./.

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '


\n' ' Nơi nhận:
\n' '
-\n' ' Như Điều 3;
\n' ' - Bộ trưởng (để b/c);
\n' ' - Các Thứ trưởng (để phối hợp chỉ đạo);
\n' ' - Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế; Website Cục QLKCB;
\n' ' - Lưu: VT, KCB.

\n' '
\n' '

KT. ' 'BỘ TRƯỞNG
\n' ' THỨ TRƯỞNG

\n' '

\n' '
\n' '
\n' '
\n' '
Trần\n' ' Văn Thuấn

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

HƯỚNG\n' 'DẪN

\n' '\n' '

THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG ' 'CƠ SỞ KHÁM BỆNH,\n' 'CHỮA BỆNH
\n' '
(Ban\n' 'hành theo Quyết định số 2991/QĐ-BYT ngày 22/09/2025 của Bộ ' 'trưởng Bộ Y tế)

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

MỤC\n' 'LỤC

\n' '\n' '

DANH ' 'MỤC TỪ VIẾT TẮT

\n' '\n' '

MỘT ' 'SỐ THUẬT NGỮ

\n' '\n' '

I. ' 'ĐẶT VẤN ĐỀ

\n' '\n' '

II. ' 'CÁC YẾU TỐ ẢNH\n' 'HƯỞNG TỚI THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA ' 'BỆNH

\n' '\n' '

III. ' 'MỤC ĐÍCH, ĐỐI\n' 'TƯỢNG, PHẠM VI ÁP DỤNG

\n' '\n' '

1. ' 'Mục đích

\n' '\n' '

2. ' 'Đối tượng sử dụng\n' 'tài liệu

\n' '\n' '

3. ' 'Phạm vi áp dụng

\n' '\n' '

4. ' 'Khung pháp lý và các\n' 'quy định, hướng dẫn có liên quan

\n' '\n' '

IV. ' 'CÁC HỆ THỐNG THÔNG\n' 'KHÍ

\n' '\n' '

1. ' 'Thông khí tự nhiên

\n' '\n' '

2. ' 'Thông khí cơ học

\n' '\n' '

3. ' 'Thông khí kết hợp

\n' '\n' '

V. ' 'CÁC YÊU CẦU VỀ THÔNG\n' 'KHÍ

\n' '\n' '

1. ' 'Yêu cầu chung

\n' '\n' '

2. ' 'Buồng cách ly bệnh\n' 'lây truyền qua đường không khí

\n' '\n' '

3. ' 'Buồng cách ly bảo vệ\n' 'người bệnh

\n' '\n' '

4. ' 'Buồng phẫu thuật

\n' '\n' '

VI. ' 'CÁC BIỆN PHÁP\n' 'TĂNG CƯỜNG THÔNG KHÍ

\n' '\n' '

1. ' 'Thông khí tự nhiên

\n' '\n' '

2. ' 'Thông khí cơ học

\n' '\n' '

3. ' 'Điều hòa không khí

\n' '\n' '

4. ' 'Khử khuẩn không khí

\n' '\n' '

4.1. ' 'Lọc khí

\n' '\n' '

4.2. ' 'Tia cực\n' 'tím diệt khuẩn (GUV)

\n' '\n' '

VII. ' 'GIÁM SÁT VÀ\n' 'ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THÔNG KHÍ

\n' '\n' '

1. ' 'Kiểm tra hướng dòng\n' 'khí hay chênh lệch áp suất buồng

\n' '\n' '

2. ' 'Đánh giá tốc độ\n' 'thông khí

\n' '\n' '

3. ' 'Đánh giá vi sinh\n' 'không khí và độ sạch không khí

\n' '\n' '

VIII. ' 'TỔ CHỨC THỰC\n' 'HIỆN

\n' '\n' '

PHỤ ' 'LỤC

\n' '\n' '

Phụ ' 'lục 1: Tiêu chuẩn\n' 'thông khí và tiêu chuẩn sạch của không khí tại những khu vực ' 'chính trong cơ sở\n' 'KB, CB

\n' '\n' '

Phụ ' 'lục 2: Mối liên quan\n' 'giữa ACH và thời gian cần thiết để loại bỏ không khí ô nhiễm ' 'khỏi một không\n' 'gian

\n' '\n' '

Phụ ' 'lục 3: Cách kiểm\n' 'tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng

\n' '\n' '

Phụ ' 'lục 4: Cách thức\n' 'tính số luân chuyển không khí mỗi giờ (ACH) ở buồng có thông ' 'khí tự nhiên hoặc\n' 'thông khí kết hợp

\n' '\n' '

Phụ ' 'lục 5: Các tiêu\n' 'chuẩn lọc khí

\n' '\n' '

Phụ ' 'lục 6: Tiêu chí\n' 'đánh giá vi sinh không khí và độ sạch không khí theo TCVN ' '8664-1:2011

\n' '\n' '

Phụ ' 'lục 7: Kế hoạch\n' 'kiểm tra hệ thống thông khí trong cơ sở KB, CB

\n' '\n' '

TÀI ' 'LIỆU THAM KHẢO

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

DANH\n' 'MỤC TỪ VIẾT TẮT

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

ACH: ' '

\n' '
\n' '

Số ' 'luân\n' ' chuyển không khí mỗi giờ (Air Change per Hour)

\n' '
\n' '

AHU: ' '

\n' '
\n' '

Bộ ' 'xử lý\n' ' không khí (Air Handling Unit)

\n' '
\n' '

AII: ' '

\n' '
\n' '

Cách ' 'ly lây\n' ' truyền qua đường không khí (Airborne Infection ' 'Isolation)

\n' '
\n' '

HEPA:

\n' '
\n' '

Bộ ' 'lọc không\n' ' khí hiệu suất cao (High-Efficiency Particulate Air – ' 'filter)

\n' '
\n' '

HVAC: ' '

\n' '
\n' '

Hệ ' 'thống sưởi\n' ' ấm, thông gió và điều hòa không khí (Heating, Ventilation, ' 'and\n' ' Air-Conditioning)

\n' '
\n' '

ISO ' '

\n' '
\n' '

Tổ ' 'chức Tiêu\n' ' chuẩn hóa quốc tế (International Organization for ' 'Standardization)

\n' '
\n' '

KBCB: ' '

\n' '
\n' '

Khám ' 'bệnh,\n' ' chữa bệnh

\n' '
\n' '

KSNK: ' '

\n' '
\n' '

Kiểm ' 'soát\n' ' nhiễm khuẩn

\n' '
\n' '

MERV:

\n' '
\n' '

Giá ' 'trị báo\n' ' cáo hiệu quả tối thiểu (Minimum Efficiency Reporting ' 'Value)

\n' '
\n' '

NB: ' '

\n' '
\n' '

Người ' 'bệnh

\n' '
\n' '

NVYT: ' '

\n' '
\n' '

Nhân ' 'viên y\n' ' tế

\n' '
\n' '

PHCN: ' '

\n' '
\n' '

Phòng ' 'hộ cá\n' ' nhân

\n' '
\n' '

Pa: ' '

\n' '
\n' '

Đơn ' 'vị Pascal

\n' '
\n' '

VST: ' '

\n' '
\n' '

Vệ ' 'sinh tay

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

MỘT\n' 'SỐ THUẬT NGỮ

\n' '\n' '

Trong ' 'phạm vi của Hướng\n' 'dẫn này, các thuật ngữ dưới đây được hiểu như ' 'sau:

\n' '\n' '

Buồng ' 'đệm\n' '(Anteroom): Là\n' 'buồng nhỏ nằm giữa hành lang và buồng cách ly, được sử dụng ' 'chuẩn bị các phương\n' 'tiện cần thiết cho buồng cách ly (4).

\n' '\n' '

Buồng ' 'cách ly\n' 'bảo vệ người bệnh: Là buồng chuyên biệt được sử dụng để ' 'chăm sóc, điều trị NB\n' 'suy giảm miễn dịch nghiêm trọng, như NB ghép tạng, NB suy ' 'giảm bạch cầu trung\n' 'tính, NB đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, vv. ' '(5).

\n' '\n' '

Buồng ' 'cách ly\n' 'bệnh lây truyền qua đường không khí: Là buồng chuyên ' 'biệt được sử dụng để\n' 'chăm sóc, điều trị người bệnh (NB) mắc tác nhân gây bệnh lây ' 'truyền qua không\n' 'khí (5).

\n' '\n' '

Điều ' 'hòa không\n' 'khí: Là\n' 'hình thức xử lý không khí để kiểm soát nhiệt độ, có thể kết ' 'hợp với việc kiểm\n' 'soát thông khí, độ ẩm và độ sạch của không khí. Các thiết bị ' 'điều hòa không khí\n' 'đơn lẻ thường không có chức năng thông khí. Do vậy, cần áp ' 'dụng các biện pháp\n' 'thông khí khác để bảo đảm các yêu cầu thông khí khi sử dụng ' 'điều hòa không khí\n' '(3).

\n' '\n' '

Hệ ' 'thống điều\n' 'hòa không khí cục bộ (Split system): Là hệ thống chỉ làm ' 'lạnh hoặc có hai\n' 'chiều nóng-lạnh, và là thiết bị cục bộ đơn chiếc được lắp ' 'đặt cho các khu vực điều\n' 'hòa riêng biệt. Thiết bị cục bộ gồm 2 khối: khối nóng đặt ' 'ngoài khu vực điều\n' 'hòa và khối lạnh đặt trong khu vực điều hòa. Hai khối được ' 'kết nối với nhau\n' 'bằng đường ống ga. Các thiết bị này thường không có chức ' 'năng thông khí và luân\n' 'hồi không khí trong khu vực điều hòa (3).

\n' '\n' '

Hệ ' 'thống thông\n' 'khí cơ học áp lực âm: Là hệ thống thông khí cơ ' 'học trong đó không khí\n' 'xả ra khỏi phòng chủ yếu được kiểm soát thông qua hệ thống ' 'quạt hút, tạo áp\n' 'suất thấp hơn môi trường xung quanh. Hệ thống này tạo điều ' 'kiện để luồng không\n' 'khí di chuyển từ bên ngoài vào trong phòng qua các khe hở, ' 'hạn chế phát tán tác\n' 'nhân lây nhiễm trong phòng ra môi trường bên ngoài (3). Áp ' 'lực âm sẽ được duy\n' 'trì ổn định khi phòng đủ kín, các khe hở được kiểm ' 'soát.

\n' '\n' '

Hệ ' 'thống thông\n' 'khí cơ học áp lực dương: Là hệ thống thông khí cơ ' 'học trong đó không khí\n' 'cấp vào phòng chủ yếu được kiểm soát thông qua hệ thống quạt ' 'hút cấp khí, tạo\n' 'áp suất cao hơn môi trường xung quanh. Hệ thống này tạo điều ' 'kiện để luồng\n' 'không khí di chuyển từ trong phòng ra bên ngoài qua các khe ' 'hở, hạn chế đưa tác\n' 'nhân lây nhiễm từ môi trường bên ngoài vào trong phòng (3). ' 'Áp lực dương sẽ\n' 'được duy trì ổn định khi phòng đủ kín, các khe hở được kiểm ' 'soát.

\n' '\n' '

Hệ ' 'thống HVAC (Heating,\n' 'Ventilation and Air Condition): Là hệ thống sưởi ấm, thông ' 'gió và điều hòa\n' 'không khí. Hệ thống HVAC có vai trò điều chỉnh nhiệt độ, độ ' 'ẩm, thiết lập chênh\n' 'lệch áp suất, lọc và pha loãng không khí tuần hoàn trong tòa ' 'nhà, thông gió và\n' 'thải bỏ các chất ô nhiễm khỏi các khu vực trong tòa nhà ' '(2).

\n' '\n' '

HEPA ' '(High\n' 'Efficiency Particulate Air filter): Là bộ lọc không ' 'khí cơ học có khả\n' 'năng lọc được ít nhất 99,95% các hạt trong không khí ' '(3).

\n' '\n' '

Khí ' 'cấp: Là ' 'không khí\n' 'được cung cấp vào một không gian thông qua hệ thống thông ' 'khí cơ học hoặc tự\n' 'nhiên hoặc kết hợp, bao gồm bất kỳ sự kết hợp nào của không ' 'khí ngoài trời,\n' 'không khí tuần hoàn hoặc không khí chuyển từ nơi khác tới ' '(3).

\n' '\n' '

Khí ' 'xả: Là ' 'không khí\n' 'được loại bỏ khỏi một không gian và thải ra ngoài môi trường ' 'bằng hệ thống\n' 'thông khí cơ học hoặc tự nhiên hoặc thông khí kết hợp ' '(3).

\n' '\n' '

Không ' 'khí tuần\n' 'hoàn:\n' 'Là một phần không khí được hút ra khỏi một không gian nhưng ' 'không thải ra ngoài\n' 'mà được đưa trở lại vào không gian đó hoặc các không gian ' 'khác trong cùng một\n' 'tòa nhà. Lượng không khí này có thể được xử lý trước khi ' 'được tuần hoàn lại\n' '(3).

\n' '\n' '

MERV ' '(Minimum\n' 'Efficiency Reporting Value): Là giá trị báo cáo hiệu suất ' 'lọc tối thiểu của bộ\n' 'lọc thể hiện qua khả năng thu giữ các hạt không khí có kích ' 'thước khác nhau.\n' 'Giá trị MERV càng cao tương ứng với việc bộ lọc có hiệu quả ' 'lọc càng tốt (2).

\n' '\n' '

Phân ' 'bổ không\n' 'khí:\n' 'Là việc cung cấp không khí tươi từ bên ngoài hoặc không khí ' 'sạch đến từng phần\n' 'của không gian trong nhà và loại bỏ các chất ô nhiễm trong ' 'không khí phát sinh\n' 'ở từng phần của không gian trong nhà một cách hiệu quả ' '(6).

\n' '\n' '

Số ' 'luân chuyển\n' 'không khí mỗi giờ (Air Changes per Hour - viết tắt: ACH): ' 'Là số lần tổng\n' 'lượng không khí trong một căn buồng hoặc một không gian nhất ' 'định được loại bỏ\n' 'hoàn toàn và thay thế mới trong một giờ (1).

\n' '\n' '

Tia ' 'cực tím\n' 'diệt khuẩn (Germicidal\n' 'Ultraviolet – viết tắt: GUV): Là một thuật ngữ chỉ việc sử ' 'dụng tia cực tím C\n' '(UVC) để tiêu diệt hoặc làm bất hoạt vi sinh vật. Tia cực ' 'tím diệt khuẩn được\n' 'tạo ra bởi đèn cực tím (thường là đèn hơi thủy ngân áp suất ' 'thấp) và có thể\n' 'tiêu diệt hoặc làm bất hoạt các vi sinh vật trong không khí ' 'hoặc trên các bề\n' 'mặt khi được chiếu trực tiếp (1).

\n' '\n' '

Thiết ' 'bị làm\n' 'sạch không khí (Air cleaner): Là thiết bị dùng ' 'để loại bỏ khí ga\n' 'hoặc các hạt lơ lửng trong không khí. Thiết bị làm sạch ' 'không khí có thể được\n' 'dùng như một bộ phận bổ sung trong hệ thống HVAC hoặc như ' 'thiết bị đơn lẻ dùng\n' 'cho từng căn phòng hoặc khu vực nhất định (3).

\n' '\n' '

Thông ' 'khí môi\n' 'trường (Environmental Ventilation): Là hệ thống cung cấp ' 'không khí sạch cho\n' 'sự hô hấp của con người bằng cách đưa không khí tươi từ bên ' 'ngoài hoặc không\n' 'khí đã được lọc vào để làm loãng và thay thế không khí ô ' 'nhiễm trong phòng,\n' 'buồng hoặc tòa nhà. Hệ thống này còn có chức năng kiểm soát ' 'mùi, hạn chế sự\n' 'phát tán tác nhân gây bệnh, duy trì các điều kiện môi trường ' '(nhiệt độ, độ ẩm)\n' 'và có thể tạo chênh lệch áp suất để ngăn chất nhiễm bẩn lan ' 'ra ngoài hoặc xâm\n' 'nhập vào phòng. Trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (KBCB), ' 'thông khí môi trường\n' 'gồm ba loại: thông khí tự nhiên, thông khí cơ học và thông ' 'khí kết hợp.:

\n' '\n' '

* ' 'Thông khí tự\n' 'nhiên: Là\n' 'quá trình sử dụng các yếu tố tự nhiên, như gió và sự chênh ' 'lệch nhiệt độ, để\n' 'đưa không khí ngoài trời vào hoặc đẩy không khí trong phòng ' 'ra ngoài mà không\n' 'cần sự hỗ trợ của thiết bị cơ học. Các lực tự nhiên này, bao ' 'gồm áp suất gió và\n' 'sự chênh lệch mật độ không khí giữa bên trong và bên ngoài ' 'tòa nhà, giúp tạo ra\n' 'sự lưu thông không khí tự động và phân phối khí trong không ' 'gian mà không cần\n' 'đến hệ thống quạt hay máy móc.

\n' '\n' '

* ' 'Thông khí cơ\n' 'học: Là\n' 'quá trình sử dụng các thiết bị cơ học, như quạt hút cấp khí, ' 'quạt hút xả khí,\n' 'hoặc cả hai, để điều khiển luồng không khí, đưa không khí từ ' 'ngoài vào hoặc đẩy\n' 'không khí trong phòng ra ngoài. Hệ thống này tạo ra sự lưu ' 'thông không khí\n' 'trong tòa nhà, giúp duy trì chất lượng không khí và đảm bảo ' 'sự trao đổi khí\n' 'hiệu quả. Thuật ngữ “thông khí cơ học” có ý nghĩa tương ' 'đương thuật ngữ “thông\n' 'gió cơ khí” được dùng trong một số tài liệu hiện ' 'hành.

\n' '\n' '

* ' 'Thông khí kết\n' 'hợp: Là\n' 'hệ thống kết hợp giữa thông khí cơ học và thông khí tự ' 'nhiên, cho phép lựa chọn\n' 'chế độ thông khí tối ưu tùy thuộc vào các yếu tố môi trường ' 'và điều kiện cụ\n' 'thể. Hệ thống này tận dụng cả lực tự nhiên và thiết bị cơ ' 'học để điều chỉnh và\n' 'duy trì sự lưu thông không khí hiệu quả trong tòa ' 'nhà.

\n' '\n' '

Thủ ' 'thuật tạo\n' 'khí dung: Là\n' 'những thủ thuật trong khám bệnh, chữa bệnh có thể tạo ra các ' 'hạt khí dung như\n' 'nội soi phế quản, đặt nội khí quản, mở khí quản, hồi sức tim ' 'phổi, thông khí\n' 'không xâm lấn. Các hạt khí dung này có khả năng tồn tại ' 'trong môi trường không\n' 'khí (3).

\n' '\n' '

Tốc ' 'độ thông\n' 'khí:\n' 'Là tốc độ không khí được cung cấp hoặc loại bỏ khỏi một căn ' 'phòng hoặc một tòa\n' 'nhà thông qua các hệ thống thông khí hoặc do sự thâm nhập ' 'qua kết cấu bao che\n' 'tòa nhà. Thông thường, các giá trị này được biểu thị bằng ' 'các chỉ số hoặc đơn\n' 'vị như ACH, CFM, L/s hoặc m3/giờ (3).

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

I. ĐẶT VẤN ' 'ĐỀ

\n' '\n' '

Hệ ' 'thống thông khí môi\n' 'trường có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự lây lan ' 'của các bệnh\n' 'truyền nhiễm trong các cơ sở khám, chữa bệnh (KBCB). Một hệ ' 'thống thông khí phù\n' 'hợp không chỉ góp phần duy trì môi trường an toàn và lành ' 'mạnh cho người bệnh\n' '(NB) và nhân viên y tế (NVYT), mà còn giúp giảm nồng độ các ' 'chất ô nhiễm trong\n' 'không khí, từ đó hạn chế nguy cơ lây truyền các tác nhân gây ' 'bệnh, đặc biệt là\n' 'những bệnh lây qua đường không khí.

\n' '\n' '

Các ' 'bệnh hô hấp như\n' 'lao, cúm, sởi, SARS và COVID-19 thường lây truyền qua không ' 'khí, đặc biệt thông\n' 'qua các giọt bắn nhỏ và hạt khí dung được phát tán khi người ' 'bệnh ho, hắt hơi\n' 'hoặc nói chuyện. Hệ thống thông khí hiệu quả giúp làm loãng ' 'và loại bỏ các hạt\n' 'khí dung nhiễm mầm bệnh này, từ đó giảm thiểu nguy cơ lây ' 'nhiễm cho những người\n' 'xung quanh. Vai trò này đặc biệt quan trọng ở những khu vực ' 'có nguy cơ cao như\n' 'buồng bệnh cách ly, các đơn vị chăm sóc đặc biệt, khu vực ' 'cấp cứu hoặc phòng\n' 'thủ thuật, nơi mật độ tác nhân gây bệnh trong không khí ' 'thường cao hơn.

\n' '\n' '

Trong ' 'thực tiễn, đã có\n' 'nhiều minh chứng cho thấy thông khí kém có thể làm gia tăng ' 'sự lây truyền bệnh\n' 'trong bệnh viện. Nghiên cứu tại Nam Phi chỉ ra rằng nguy cơ ' 'bùng phát MDR/XDR\n' 'TB tăng cao ở các cơ sở điều trị lao quá tải và thông khí ' 'hạn chế (15). Nghiên\n' 'cứu khác ở Slovenia cho thấy các khu vực bệnh viện có thông ' 'khí kém, chẳng hạn\n' 'hành lang, chứa nồng độ Mycobacterium tuberculosis ' 'cao hơn, từ đó làm\n' 'tăng nguy cơ lây nhiễm cho nhân viên y tế (16). Tại Việt ' 'Nam, trong đợt dịch\n' 'SARS năm 2003, nhiều ca bệnh lây truyền trong bệnh viện cũng ' 'đã được ghi nhận.\n' 'Hệ thống thông khí không đảm bảo, cùng với việc thiếu trang ' 'bị bảo hộ cá nhân\n' 'thời điểm ban đầu, đã khiến dịch lan rộng trong cơ sở y tế, ' 'ảnh hưởng trực tiếp\n' 'đến NVYT và NB (17). Gần đây hơn, đại dịch COVID-19 tiếp tục ' 'khẳng định mối\n' 'liên hệ chặt chẽ giữa thông khí và kiểm soát dịch bệnh. ' 'Nhiều nghiên cứu quốc\n' 'tế và trong nước đã chỉ ra rằng môi trường kín, thông khí ' 'kém là yếu tố làm gia\n' 'tăng lây truyền SARS-CoV-2, trong khi các biện pháp cải ' 'thiện thông khí góp phần\n' 'quan trọng trong phòng, chống dịch.

\n' '\n' '

Tại ' 'các cơ sở KBCB, hệ\n' 'thống thông khí được thiết kế để cung cấp luồng không khí có ' 'kiểm soát, bảo đảm\n' 'loại bỏ không khí ô nhiễm và thay thế bằng không khí sạch. ' 'Khi hoạt động hiệu\n' 'quả, ngoài việc giảm nguy cơ lây nhiễm qua không khí, các hệ ' 'thống thông khí\n' 'còn góp phần điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm và chất lượng không ' 'khí, duy trì các điều\n' 'kiện môi trường thích hợp, đặc biệt là ở các buồng phẫu ' 'thuật ghép tạng, buồng\n' 'NB ghép tủy hoặc buồng điều trị NB suy giảm miễn dịch. Điều ' 'này rất quan trọng\n' 'cho việc hồi phục của NB và sự thoải mái của NVYT. Việc kiểm ' 'soát nhiệt độ và\n' 'độ ẩm đúng mức cũng giúp ngăn ngừa sự phát triển của nấm và ' 'vi khuẩn.

\n' '\n' '

Trong ' 'bối cảnh toàn cầu\n' 'hiện nay, khi các bệnh truyền nhiễm mới nổi và tái nổi vẫn ' 'tiếp tục đe dọa,\n' 'cùng với yêu cầu phát triển kỹ thuật cao trong chẩn đoán và ' 'điều trị, việc\n' 'thiết lập và duy trì hệ thống thông khí tối ưu tại các cơ sở ' 'KBCB ở Việt Nam có\n' 'ý nghĩa then chốt. Thực tế cho thấy, các cơ sở y tế trong ' 'nước vẫn còn thiếu\n' 'các khảo sát, tiêu chuẩn đánh giá và hướng dẫn cụ thể về ' 'thông khí, khiến công\n' 'tác đầu tư và vận hành chưa đồng bộ. Do đó, việc hiểu rõ vai ' 'trò của thông khí\n' 'trong kiểm soát nhiễm khuẩn không chỉ giúp bảo đảm an toàn ' 'cho NB và NVYT, mà\n' 'còn góp phần nâng cao năng lực ứng phó của hệ thống y tế ' 'trước các thách thức\n' 'dịch bệnh trong tương lai.

\n' '\n' '

II. ' 'CÁC YẾU TỐ\n' 'ẢNH HƯỞNG TỚI THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH, ' 'CHỮA BỆNH

\n' '\n' '

Việc ' 'thiết lập và duy\n' 'trì thông khí tối ưu trong các cơ sở KBCB chịu ảnh hưởng của ' 'nhiều yếu tố khác\n' 'nhau, bao gồm:

\n' '\n' '

1. ' 'Thiết kế hạ\n' 'tầng: Thiết\n' 'kế và bố trí tổng thể của cơ sở KBCB ảnh hưởng trực tiếp đến ' 'luồng không khí.\n' 'Các tòa nhà cũ kỹ hoặc có thiết kế phức tạp thường khó đạt ' 'được thông khí tối\n' 'ưu. Khu vực có nhiều không gian kín hoặc lưu thông không khí ' 'kém có thể tạo ra\n' 'các túi không khí tĩnh, nơi các tác nhân gây bệnh có thể ' 'tích tụ. Ngược lại,\n' 'các không gian rộng với với trần cao có thể có sự thông khí ' 'tự nhiên tốt hơn\n' 'nhưng cũng gặp khó khăn trong việc kiểm soát luồng không khí ' 'và duy trì điều\n' 'kiện thông khí thích hợp.

\n' '\n' '

2. ' 'Điều kiện\n' 'môi trường:\n' 'Các yếu tố môi trường bên ngoài như nhiệt độ, độ ẩm và tốc ' 'độ gió có thể ảnh\n' 'hưởng đáng kể đến hiệu quả thông khí tự nhiên. Hướng và tốc ' 'độ gió có thể ảnh\n' 'hưởng đến khả năng hút không khí vào tòa nhà và chất lượng ' 'không khí ngoài trời\n' 'cũng có thể làm giảm chất lượng không khí trong nhà. Ở những ' 'khu vực môi trường\n' 'bên ngoài ô nhiễm cao, cần phải lọc không khí tươi từ ngoài ' 'vào để ngăn ngừa sự\n' 'xâm nhập của các hạt ô nhiễm có hại. Ngoài ra, nhiệt độ môi ' 'trường khắc nghiệt\n' 'có thể ảnh hưởng đến khả năng cách nhiệt của tòa nhà, dẫn ' 'đến việc phải sử dụng\n' 'các hệ thống thông khí cơ học hoặc điều hòa không khí để duy ' 'trì môi trường\n' 'trong nhà thích hợp.

\n' '\n' '

3. ' 'Loại hệ\n' 'thống thông khí: Mặc dù các hệ thống thông khí cơ học ' 'đáng tin cậy hơn\n' 'trong việc kiểm soát luồng không khí và duy trì chất lượng ' 'không khí, nhưng có\n' 'thể gặp phải những vấn đề như công suất hệ thông không đạt, ' 'tắc nghẽn bộ lọc,\n' 'bảo trì bảo dưỡng hệ thông không đúng. Các hệ thống sưởi ấm, ' 'thông gió và điều\n' 'hòa không khí (HVAC) không được bảo trì đúng cách có thể ' 'giảm hiệu quả hoạt\n' 'động, dẫn đến suy giảm hiệu suất thông khí và chất lượng ' 'không khí. Hệ thống\n' 'thông khí không đáp ứng đủ yêu cầu về lưu lượng không khí ' 'cho các khu vực (như\n' 'buồng cách ly NB) có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm các tác ' 'nhân gây bệnh qua\n' 'đường hô hấp. Tương tự, thông khí tự nhiên chịu ảnh hưởng ' 'lớn từ môi trường và\n' 'thiết kế tòa nhà, còn thông khí kết hợp đòi hỏi thiết bị phụ ' 'trợ phải được duy\n' 'trì tốt để bảo đảm hiệu quả.

\n' '\n' '

4. ' 'Mật độ người\n' 'và tính chất hoạt động KBCB: Số lượng người có mặt và ' 'các hoạt động diễn\n' 'ra trong một không gian có thể ảnh hưởng đến nhu cầu thông ' 'khí. Ví dụ, ở những\n' 'khu vực có mật độ người cao như buồng khám, phòng chờ hay ' 'khu vực cấp cứu, yêu\n' 'cầu về trao đổi không khí sẽ cao hơn. Tương tự, các khu vực ' 'đặc thù như buồng\n' 'phẫu thuật, phòng xét nghiệm hay các đơn vị chăm sóc đặc ' 'biệt sẽ cần mức độ\n' 'thông khí cao hơn để đáp ứng các yêu cầu cụ thể, như kiểm ' 'soát khí dung trong\n' 'phẫu thuật hoặc ngăn ngừa sự lây truyền chéo. Ngoài ra, việc ' 'bố trí nội thất,\n' 'máy móc và thiết bị y tế cũng có thể cản trở luồng khí, tạo ' 'ra những vùng không\n' 'khí tĩnh, làm giảm hiệu quả thông khí chung.

\n' '\n' '

5. ' 'Tác nhân gây\n' 'bệnh:\n' 'Các cơ sở KBCB có nguy cơ cao lây truyền các bệnh truyền ' 'truyền nhiễm, đặc biệt\n' 'là các bệnh lây truyền theo đường hô hấp do tập trung đông ' 'người mang hoặc mắc\n' 'bệnh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thông khí không ' 'đủ hoặc không hiệu\n' 'quả có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Thông khí tối ưu giúp ' 'giảm nồng độ các\n' 'hạt chứa tác nhân gây bệnh trong không khí bằng cách loại bỏ ' 'hoặc pha loãng\n' 'chúng. Tốc độ thông khí cao có thể tạo điều kiện pha loãng ' 'các hạt gây bệnh tốt\n' 'hơn và do đó có thể làm giảm nguy cơ lây nhiễm qua đường ' 'không khí nhiều hơn.\n' 'Một số tác nhân gây bệnh có khả năng lây nhiễm cao qua không ' 'khí, như lao, sởi,\n' 'cúm, COVID-19…, đòi hỏi các cơ sở phải có hệ thống thông khí ' 'nghiêm ngặt hơn để\n' 'bảo vệ NB, NVYT và khách thăm.

\n' '\n' '

6. ' 'Hiệu quả\n' 'năng lượng và tính bền vững: Bên cạnh hiệu quả thông ' 'khí, hiệu quả năng\n' 'lượng cũng là yếu tố quan trọng cần xem xét khi thiết kế hệ ' 'thống thông khí cho\n' 'cơ sở KBCB. Các hệ thống yêu cầu quá nhiều năng lượng để duy ' 'trì lưu lượng\n' 'không khí hoặc chất lượng không khí có thể không bền vững ' 'trong dài hạn. Việc\n' 'cân đối giữa yêu cầu kiểm soát nhiễm khuẩn (KSNK) và sử dụng ' 'năng lượng hiệu\n' 'quả, ví dụ như áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng hoặc ' 'phối hợp thông khí\n' 'tự nhiên và thông khí kết hợp khi thích hợp, có thể giúp ' 'giảm tác động đến môi\n' 'trường trong khi vẫn duy trì các tiêu chuẩn an ' 'toàn.

\n' '\n' '

7. ' 'Tiêu chuẩn\n' 'và hướng dẫn kĩ thuật: Các cơ sở KBCB cần tuân ' 'thủ các quy định và\n' 'hướng dẫn quốc gia về thông khí đối với từng khu vực cụ thể. ' 'Việc không tuân\n' 'thủ các quy định này có thể dẫn đến tình trạng thông khí ' 'không đầy đủ, làm tăng\n' 'nguy cơ lây truyền bệnh tật và giảm chất lượng ' 'KBCB.

\n' '\n' '

Thông ' 'khí môi trường\n' 'chịu ảnh hưởng đồng thời bởi nhiều yếu tố từ thiết kế, điều ' 'kiện tự nhiên, đến\n' 'hoạt động vận hành và quản lý hằng ngày. Việc nhận diện rõ ' 'các yếu tố này có ý\n' 'nghĩa quan trọng trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, giúp ' 'giảm thiểu nguy cơ\n' 'lây truyền qua đường không khí trong cơ sở KBCB. Vì vậy, cần ' 'có các hướng dẫn\n' 'cụ thể, phù hợp với bối cảnh thực tiễn nhằm hỗ trợ cơ sở y ' 'tế thiết lập, duy\n' 'trì và giám sát hệ thống thông khí hiệu quả, góp phần bảo vệ ' 'an toàn cho người\n' 'bệnh, nhân viên y tế và cộng đồng.

\n' '\n' '

III. ' 'MỤC ĐÍCH,\n' 'ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI ÁP DỤNG

\n' '\n' '

1. ' 'Mục đích

\n' '\n' '

Cung ' 'cấp những yêu cầu\n' 'cơ bản và hướng dẫn kĩ thuật liên quan, làm căn cứ để các cơ ' 'sở KBCB thiết lập\n' 'và duy trì hệ thống thông khí môi trường an toàn trong phòng ' 'ngừa và kiểm soát\n' 'lây nhiễm các tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường không ' 'khí cũng như trong\n' 'triển khai các kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh ' 'khác.

\n' '\n' '

2. ' 'Đối tượng sử\n' 'dụng tài liệu

\n' '\n' '

- ' 'Lãnh đạo cơ sở KBCB,\n' 'lãnh đạo các phòng chức năng có liên quan, lãnh đạo các khoa ' 'lâm sàng, cận lâm\n' 'sàng, khoa KSNK và NVYT tại các cơ sở KBCB.

\n' '\n' '

- ' 'Người thiết kế, xây\n' 'dựng, lắp đặt cơ sở hạ tầng các của các cơ sở khám bệnh, ' 'chữa bệnh.

\n' '\n' '

3. ' 'Phạm vi áp\n' 'dụng

\n' '\n' '

Tất ' 'cả các cơ sở khám\n' 'bệnh, chữa bệnh.

\n' '\n' '

4. ' 'Khung pháp\n' 'lý và các quy định, hướng dẫn có liên quan

\n' '\n' '

- ' 'Luật Phòng chống bệnh\n' 'truyền nhiễm số 03/2007/QH12 ngày 21 tháng 11 năm 2007 và ' 'Văn bản hợp nhất số\n' '45/VBHN-VPQH ngày 10 tháng 12 năm 2018 của Văn phòng Quốc ' 'hội.

\n' '\n' '

- ' 'Luật Khám bệnh, chữa\n' 'bệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023.

\n' '\n' '

- ' 'Thông tư số\n' '16/2018/TT-BYT ngày 20 tháng 7 năm 2018 của Bộ Y tế quy định ' 'về kiểm soát nhiễm\n' 'khuẩn trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

\n' '\n' '

- ' 'Quyết định số\n' '3916/QĐ-BYT ban hành ngày 28/08/2017 của Bộ Y tế về việc phê ' 'duyệt các Hướng\n' 'dẫn kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám bệnh, chữa ' 'bệnh.

\n' '\n' '

- ' 'Quyết định số\n' '579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024 của Bộ Y tế về Hướng dẫn Kiểm ' 'soát lây nhiễm lao\n' 'trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cộng đồng.

\n' '\n' '

- ' 'Tiêu chuẩn TCVN\n' '8664-1:2011: Phòng sạch và môi trường kiểm soát liên quan – ' 'Phần 1: Phân loại\n' 'độ sạch không khí.

\n' '\n' '

- ' 'Tiêu chuẩn TCVN\n' '5687:2024: Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết ' 'kế.

\n' '\n' '

IV. ' 'CÁC HỆ\n' 'THỐNG THÔNG KHÍ

\n' '\n' '

Tại ' 'cơ sở KBCB, thông\n' 'khí môi trường đạt yêu cầu qui định, đặc biệt là ở các khu ' 'vực chăm sóc NB,\n' 'giúp thải bỏ hoặc làm loãng nồng độ các hạt mang tác nhân ' 'gây bệnh trong không\n' 'khí, qua đó làm giảm nguy cơ lây nhiễm các tác nhân gây bệnh ' 'lây truyền theo\n' 'đường hô hấp. Tùy thuộc vào thiết kế hạ tầng của bệnh viện, ' 'yêu cầu mức độ\n' 'thông khí ở từng khu vực KBCB và nguồn lực của cơ sở, cơ sở ' 'KBCB có thể xem xét\n' 'áp dụng một hoặc nhiều loại hình thông khí dưới đây cho một ' 'tòa nhà, một khu\n' 'vực của tòa nhà, buồng làm việc, buồng người bệnh, hay buồng ' 'cách ly.

\n' '\n' '

1.\n' 'Thông khí tự nhiên

\n' '\n' '

Thông ' 'khí tự nhiên là\n' 'việc tận dụng các lực tự nhiên (như áp lực gió và chênh lệch ' 'nhiệt độ) để tăng\n' 'cường lưu thông không khí qua các khoảng hở, bao gồm cửa sổ, ' 'cửa ra vào hoặc ô\n' 'thông gió. Thông khí tự nhiên có một số đặc điểm chính ' 'sau:

\n' '\n' '

- ' 'Không khí di chuyển\n' 'theo hướng gió thổi, đi qua các khoảng hở để vào và thoát ra ' 'khỏi phòng (Hình\n' '1A).

\n' '\n' '

- ' 'Không khí di chuyển\n' 'khi có sự chênh lệch nhiệt độ, từ khu vực có nhiệt độ cao ' 'tới khu vực có nhiệt\n' 'độ thấp hơn (Hình 1B), cụ thể:

\n' '\n' '

+ ' 'Khi nhiệt độ trong\n' 'phòng cao hơn nhiệt độ bên ngoài: không khí trong ' 'phòng sẽ loãng hơn và\n' 'bay lên trên. Không khí bên ngoài sẽ đi vào phòng qua các ' 'khoảng hở gần mặt đất\n' 'và thoát ra ngoài qua các khoảng hở ở phía trên ' 'cao.

\n' '\n' '

+ ' 'Khi nhiệt độ trong\n' 'phòng thấp hơn nhiệt độ bên ngoài: không khí trong ' 'phòng sẽ đặc hơn và\n' 'lắng xuống dưới. Không khí bên ngoài sẽ đi vào phòng qua các ' 'khoảng hở ở phía\n' 'trên cao và thoát ra ngoài qua các khoảng hở gần mặt ' 'đất.

\n' '\n' '

- ' 'Tại cơ sở KBCB, hai\n' 'mô hình thông khí tự nhiên phổ biến là thông khí đơn diện ' '(single-sided\n' 'ventilation) và thông khí xuyên phòng (cross ' 'ventilation):

\n' '\n' '

+ ' 'Thông khí đơn diện:\n' 'Khi một hoặc nhiều khoảng hở chỉ nằm ở một bên tường hoặc ' 'vách ngăn của căn\n' 'phòng. Không khí di chuyển nhờ vào lực tác động của gió, ' 'hoặc lực nổi tạo ra từ\n' 'sự chênh lệch nhiệt độ, hoặc sự kết hợp của cả hai loại lực ' 'này (Hình 2A).

\n' '\n' '

+ ' 'Thông khí xuyên\n' 'phòng: Khi có các khoảng hở nằm ở hai bên tường hoặc vách ' 'ngăn khác nhau. Không\n' 'khí sẽ vào từ một bên và thoát ra từ bên kia, ví dụ qua cửa ' 'sổ hoặc cửa ra vào\n' 'và thường di chuyển nhờ vào lực tác động của gió thổi (Hình ' '2B).

\n' '\n' '

\xa0' '(Đối với thiết kế ban\n' 'đầu là thông khí xuyên phòng, tuy nhiên trong quá trình sử ' 'dụng thực tế, 1 bên khoảng\n' 'mở luôn đóng thì mặc định phòng sẽ chuyển về thông khí đơn ' 'diện)

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 1. Sơ đồ thông khí tự ' 'nhiên (2)

\n' '\n' '

A\n' '- Không khí lưu chuyển theo hướng gió thổi;

\n' '\n' '

B\n' '– Không khí lưu chuyển theo chênh lệch nhiệt độ

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 2. Hai mô hình thông ' 'khí tự nhiên thông\n' 'dụng (6)

\n' '\n' '

A\n' '- Không khí đơn diện\xa0\xa0\xa0\xa0\xa0 B – Không khí xuyên ' 'phòng

\n' '\n' '

2.\n' 'Thông khí cơ học

\n' '\n' '

Thông ' 'khí cơ học sử\n' 'dụng lực đẩy của quạt để đẩy không khí vào hoặc ra khỏi một ' 'căn phòng hoặc một\n' 'khu vực (9). Đây là phương pháp thông khí hoạt động dựa trên ' 'nguyên lý chênh\n' 'lệch áp suất và có thể kiểm soát được.

\n' '\n' '

Hệ ' 'thống sưởi ấm, thông\n' 'gió và điều hòa không khí (HVAC) thường được dùng để cung ' 'cấp thông khí cơ học\n' 'cho các tòa nhà. Các thành phần của một hệ thống HVAC (Hình ' '3) bao gồm: cửa lấy\n' 'không khí tươi từ môi trường bên ngoài, các bộ lọc khí, các ' 'bộ phận điều chỉnh\n' 'độ ẩm, các thiết bị sưởi và làm mát, các quạt, hệ thống ống ' 'dẫn, cửa xả khí và\n' 'các lưới tản nhiệt, cửa gió khuếch tán hoặc điều hòa để phân ' 'phối không khí hợp\n' 'lý (10). Hệ thống HVAC có thể xử lý và điều hòa không khí ' 'thông qua bộ xử lý\n' 'không khí trung tâm (Air handling unit – AHU) hoặc qua thiết ' 'bị xử lý không khí\n' 'công suất nhỏ dùng cho phòng nhỏ (ví dụ: fan coil unit – ' 'FCU). FCU có thể điều\n' 'hòa nhiệt độ không khí tương đương AHU nhưng không có khả ' 'năng lọc khí tốt như\n' 'AHU (2). Hệ thống HVAC, nếu được lắp đặt và vận hành tốt, sẽ ' 'là một thành phần\n' 'thiết yếu hỗ trợ cho KSNK trong cơ sở KBCB. Tuy nhiên, nếu ' 'không được lắp đặt,\n' 'sử dụng và quản lý đúng cách, cũng như không được bảo trì ' 'bảo dưỡng theo yêu\n' 'cầu thì hệ thống này lại có thể góp phần vào sự lây truyền ' 'bệnh qua đường không\n' 'khí (10).

\n' '\n' '

Một ' 'hệ thống HVAC hoạt\n' 'động tốt giúp điều hướng luồng không khí giữa các không gian ' 'khác nhau (kiểm\n' 'soát áp suất không khí). Trong các cơ sở KBCB, một trong ' 'những biện pháp kiểm\n' 'soát lây nhiễm là thiết kế để hệ thống HVAC duy trì một ' 'trong hai trạng thái áp\n' 'suất không khí: áp lực âm và áp lực dương.

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 3. Sơ đồ giản lược của ' 'hệ thống HVAC sử\n' 'dụng AHU (2)

\n' '\n' '

Thông ' 'khí áp lực âm\n' 'thường được áp dụng cho các buồng cách ly bệnh lây truyền ' 'qua đường không khí.\n' 'Buồng áp lực âm được thiết kế để đảm bảo không khí từ bên ' 'ngoài luôn di chuyển\n' 'vào bên trong buồng cách ly và ngăn chặn không khí ô nhiễm ' 'thoát ra ngoài, lây\n' 'lan sang các khu vực xung quanh. Tại buồng áp lực âm, không ' 'khí xả ra khỏi\n' 'buồng được kiểm soát bởi hệ thống quạt hút để tạo ấp suất ' 'trong buồng thấp hơn\n' 'ấp suất của khu vực lân cận, buộc không khí phải hút vào ' 'trong buồng thông qua\n' 'các khe hở hoặc hệ thống thông khí để lượng khí cấp cân bằng ' 'với lượng khí xả.\n' 'Không khí ô nhiễm được xả ra khỏi buồng cần được xử lý qua ' 'bộ lọc HEPA trước\n' 'khi thải ra môi trường bên ngoài. Bộ lọc HEPA giúp loại bỏ ' 'các hạt vi khuẩn,\n' 'vi-rút và các tác nhân gây bệnh khác, đảm bảo rằng không khí ' 'thải ra không gây\n' 'nguy hiểm cho môi trường và cộng đồng.

\n' '\n' '

Thông ' 'khí áp lực dương\n' 'thường được áp dụng cho các khu vực yêu cầu môi trường vô ' 'khuẩn, chẳng hạn như\n' 'phòng mổ, buồng chăm sóc NB suy giảm miễn dịch nặng. Mục ' 'tiêu của buồng áp lực\n' 'dương là đảm bảo không khí sạch trong buồng luôn di chuyển ' 'ra ngoài và ngăn\n' 'chặn không khí có thể chứa mầm bệnh từ các khu vực xung ' 'quanh xâm nhập vào\n' 'buồng. Tại buồng áp lực dương, không khí cấp vào buồng được ' 'kiểm soát bởi hệ thống\n' 'quạt hút cấp khí để tạo áp suất trong buồng cao hơn áp suất ' 'của khu vực lân\n' 'cận, buộc không khí phải thoát ra khỏi trong buồng thông qua ' 'các khe hở hoặc hệ\n' 'thống thông khí để lượng khí xả cân bằng với lượng khí cấp. ' 'Không khí cấp vào\n' 'buồng áp lực dương phải được xử lý qua bộ lọc HEPA để loại ' 'bỏ các hạt bụi, vi\n' 'khuẩn và vi-rút trước khi được đưa vào buồng, giúp đảm bảo ' 'không khí trong\n' 'buồng luôn sạch và vô khuẩn.

\n' '\n' '

Một ' 'yếu tố quan trọng\n' 'để duy trì trạng thái áp suất của buồng ổn định là tổng ' 'lượng không khí cấp vào\n' 'và thải ra phải bằng nhau. Do đó, để hệ thống HVAC kiểm soát ' 'tốt áp suất không\n' 'khí thì các buồng áp lực âm hoặc dương phải kín, bao gồm cả ' 'việc luôn đóng cửa\n' 'sổ và cửa ra vào. Những cơ sở có nguồn lực hạn chế vẫn có ' 'thể thiết lập hệ\n' 'thống thông khí áp lực âm hoặc dương bằng cách kết hợp thông ' 'khí tự nhiên với\n' 'một số thiết bị cơ bản, như quạt hút, cửa thông gió hoặc các ' 'bộ lọc đơn giản,\n' 'nhằm kiểm soát luồng không khí và giảm nguy cơ lây truyền ' 'các tác nhân gây\n' 'bệnh.

\n' '\n' '

Các ' 'tiêu chuẩn quốc gia\n' 'quy định về yêu cầu thiết kế và lắp đặt các hệ thống thông ' 'gió và điều hòa\n' 'không khí (HVAC) trong các công trình xây dựng nói chung bao ' 'gồm: TCVN\n' '5687:2024 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết ' 'kế) (14), TCVN\n' '13580:2023 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu chế tạo ' 'đường ống), và\n' 'TCVN 13581:2023 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu ' 'lắp đặt đường ống và\n' 'nghiệm thu hệ thống).

\n' '\n' '

3.\n' 'Thông khí kết hợp

\n' '\n' '

Thông ' 'khí kết hợp là\n' 'phương pháp kết hợp cả thông khí tự nhiên và thông khí cơ ' 'học. Khi điều kiện\n' 'thông khí tự nhiên của một tòa nhà, một khu vực hoặc một căn ' 'phòng không đáp\n' 'ứng đủ yêu cầu, quạt thông gió có thể được sử dụng để tăng ' 'cường lưu thông\n' 'không khí, cải thiện số lần trao đổi không khí (ACH). Các ' 'quạt thông gió cần\n' 'được lắp đặt sao cho không khí trong phòng có thể được xả ' 'trực tiếp ra môi\n' 'trường bên ngoài qua tường hoặc mái nhà. Kích thước, số ' 'lượng và vị trí quạt\n' 'phụ thuộc vào yêu cầu thông khí cần đạt được, do đó cần tính ' 'toán mức độ thông\n' 'khí hiện có và yêu cầu cần tăng thông khí (Phụ lục 4) để lựa ' 'chọn thiết bị và\n' 'vị trí lắp đặt phù hợp (4,9). Một giải pháp khác là lắp đặt ' 'cụm quạt hỗ trợ kèm\n' 'tháp hút gió để tạo hệ thống thoát khí qua mái nhà, giúp ' 'tăng lưu lượng không\n' 'khí trong tòa nhà (4).

\n' '\n' '

Việc ' 'sử dụng quạt hút\n' 'gió có thể gặp khó khăn trong quá trình lắp đặt (đặc biệt là ' 'đối với các quạt\n' 'lớn), tiếng ồn (đặc biệt từ các quạt công suất cao), sự thay ' 'đổi nhiệt độ trong\n' 'phòng và yêu cầu cung cấp điện liên tục. Nếu môi trường ' 'trong phòng không đáp\n' 'ứng về nhiệt độ, có thể bổ sung hệ thống điều hòa hoặc quạt ' 'mát.

\n' '\n' '

Tham ' 'khảo thêm Phụ lục\n' '5 của Hướng dẫn Kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở KBCB và ' 'cộng đồng (QĐ số\n' '579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024) về thiết kế hệ thống thông khí ' 'kết hợp trong cơ sở\n' 'KBCB.

\n' '\n' '

Bảng\n' '1.\n' 'So sánh ưu nhược điểm của ba loại hệ thống thông khí ' '(4)

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

Thông khí cơ học

\n' '
\n' '

Thông khí tự nhiên

\n' '
\n' '

Thông khí kết hợp

\n' '
\n' '

Ưu ' 'điểm

\n' '
\n' '

Phù ' 'hợp với\n' ' mọi khí hậu và thời tiết khi sử dụng cùng điều hòa không ' 'khí theo nhu cầu

\n' '
\n' '

Phù ' 'hợp với\n' ' khí hậu ấm áp và ôn hòa - khá hữu ích khi có thể sử dụng ' 'thông khí tự nhiên\n' ' trong khoảng 50% thời gian trở lên

\n' '
\n' '

Phù ' 'hợp với\n' ' hầu hết các loại khí hậu và thời tiết

\n' '
\n' '

Môi ' 'trường\n' ' được kiểm soát và thoải mái hơn

\n' '
\n' '

Hệ ' 'thống\n' ' thông khí tự nhiên đơn giản, ít tốn chi phí vận hành và ' 'bảo trì

\n' '
\n' '

Tiết ' 'kiệm\n' ' năng lượng

\n' '
\n' '

Phạm ' 'vi kiểm\n' ' soát môi trường của người sử dụng hẹp.

\n' '
\n' '

Có ' 'khả năng\n' ' đạt được tỷ lệ thông khí cao. Phạm vi kiểm soát môi trường ' 'của người sử dụng\n' ' rộng hơn

\n' '
\n' '

Linh ' 'hoạt hơn

\n' '
\n' '

Nhược ' 'điểm

\n' '
\n' '

Chi ' 'phí lắp\n' ' đặt và bảo trì đắt

\n' '
\n' '

Dễ ' 'bị ảnh hưởng\n' ' bởi khí hậu ngoài trời và/hoặc hành vi của người sử ' 'dụng.

\n' '
\n' '

Có ' 'thể đắt đỏ

\n' '
\n' '

Có ' 'thể gặp sự\n' ' cố, không bảo đảm mức độ thông khí theo yêu ' 'cầu

\n' '
\n' '

Khó ' 'dự đoán,\n' ' phân tích và thiết kế hơn

\n' '
\n' '

Có ' 'thể khó\n' ' thiết kế hơn

\n' '
\n' '

Có ' 'khả năng\n' ' có tiếng ồn do thiết bị gây ra

\n' '
\n' '

Giảm ' 'mức độ\n' ' thoải mái của người sử dụng khi trời nóng, ẩm hoặc ' 'lạnh

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

Khó ' 'thiết lập\n' ' áp suất âm trong các khu cách ly

\n' '
\n' '

Có ' 'khả năng\n' ' tiếng ồn xâm nhập từ môi trường bên ngoài.

\n' '
\n' '\n' '

V. ' 'CÁC YÊU CẦU\n' 'VỀ THÔNG KHÍ

\n' '\n' '

1.\n' 'Yêu cầu chung

\n' '\n' '

- ' 'Các cơ sở KBCB cần\n' 'thiết lập và duy trì tốc độ thông khí tối thiểu trong các ' 'khu vực chuyên môn\n' 'theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, như ' 'sau:

\n' '\n' '

+ ' '≥ 20 ACH tại buồng\n' 'phẫu thuật, trong đó ≥ 4 ACH phải là không khí tươi từ ngoài ' 'môi trường (5,11).

\n' '\n' '

+ ' '12 ACH hoặc 160\n' 'L/s/NB trong các buồng cách ly, các không gian thực hiện thủ ' 'thuật tạo khí dung\n' '(3).

\n' '\n' '

+ ' '6 ACH hoặc 60 L/s/NB\n' 'ở các khu vực lâm sàng khác (3).

\n' '\n' '

+ ' '2,5 L/s/m3 ' 'đối ' 'với hành\n' 'lang và các không gian khác không có số lượng NB cố định. ' 'Tuy nhiên, khi sử\n' 'dụng các hành lang cho chăm sóc NB trong các tình huống khẩn ' 'cấp hoặc do quá\n' 'tải, tốc độ thông khí cần áp dụng yêu cầu tương tự như đối ' 'với khu vực buồng\n' 'cách ly phòng ngừa lây truyền qua không khí hoặc các khu vực ' 'lâm sàng (4).

\n' '\n' '

Yêu ' 'cầu thông khí cụ\n' 'thể cho một số khu vực chức năng trong cơ sở KBCB nằm ở Phụ ' 'lục 1 của hướng dẫn\n' 'này.

\n' '\n' '

- ' 'Thiết kế, sửa chữa,\n' 'xây mới hệ thống thông khí phù hợp với điều kiện của cơ sở ' 'KBCB và quy định của\n' 'Bộ Y tế nhằm ngăn ngừa sự lây truyền của tác nhân gây bệnh ' 'qua đường hô hấp\n' 'cũng như yêu cầu vô khuẩn trong KBCB.

\n' '\n' '

- ' 'Thường xuyên giám sát\n' 'và bảo trì hệ thống thông khí gồm:

\n' '\n' '

+ ' 'Tốc độ thông\n' 'khí: Bảo\n' 'đảm duy trì số lần luân chuyển khí tại khu vực thăm khám, ' 'điều trị (buồng khám,\n' 'buồng điều trị, khu vực chờ, khu vực xét nghiệm, nhà vệ ' 'sinh, khu vực công\n' 'cộng) theo tiêu chuẩn quy định.

\n' '\n' '

+ ' 'Hướng dòng\n' 'khí: Duy\n' 'trì không khí lưu thông theo chiều từ khu vực sạch đến khu ' 'vực bẩn. Tác nhân\n' 'gây bệnh đường hô hấp thoát ra bên ngoài phải được kiểm soát ' 'và giảm thiểu tối\n' 'đa nguy cơ phát tán, lây nhiễm cho mọi người và cộng ' 'đồng.

\n' '\n' '

+ ' 'Phân phối\n' 'dòng khí: Không\n' 'khí sạch cần được phân bố hiệu quả đến các khu vực thăm ' 'khám, điều trị; đồng\n' 'thời không khí ô nhiễm trong các khu vực đó cũng cần được ' 'loại bỏ hiệu quả.\n' 'Giám sát khối lượng và chất lượng không khí sạch được cung ' 'cấp vào không gian\n' 'của các khu vực thăm khám, điều trị theo tiêu chuẩn quy ' 'định.

\n' '\n' '

- ' 'Có nhân viên chuyên\n' 'trách được đào tạo để vận hành, kiểm tra và bảo trì hệ thống ' 'thông khí.

\n' '\n' '

- ' 'Có hồ sơ theo dõi\n' 'hoạt động của hệ thống thông khí hàng ngày, khi bảo trì, sửa ' 'chữa. Khi bị hỏng\n' 'cần sửa chữa/thay thế kịp thời để không ảnh hưởng đến chất ' 'lượng không khí\n' 'trong cơ sở KBCB.

\n' '\n' '

- ' 'Cần phối hợp với các\n' 'biện pháp khác để bảo đảm hiệu quả phòng ngừa và kiểm soát ' 'lây nhiễm tác nhân\n' 'gây bệnh đường hô hấp, bao gồm vệ sinh tay, mang phương tiện ' 'PHCN, vệ sinh môi\n' 'trường và quản lý chất thải.

\n' '\n' '

2.\n' 'Buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không ' 'khí ' '(5,6)

\n' '\n' '

- ' 'Tốc độ thông khí cần\n' 'bảo đảm duy trì ≥ 12 ACH với buồng cách ly mới được cải tạo ' 'hoặc xây mới và ≥ 6\n' 'ACH đối với buồng cách ly đã xây từ trước.

\n' '\n' '

- ' 'Cần ' 'duy trì thông khí\n' 'áp lực âm tại buồng cách ly (áp suất không khí trong buồng ' 'chênh với áp suất ở\n' 'hành lang tối thiểu 2,5 Pa). Cửa ra vào và cửa sổ của buồng ' 'cách ly phải luôn\n' 'đóng để bảo đảm duy trì áp suất thông khí, có thể lắp đặt hệ ' 'thống cửa ra vào\n' 'tự động đóng mở.

\n' '\n' '

+ ' 'Nếu có buồng đệm thì:\n' 'buồng NB nằm phải có áp suất âm so với buồng đệm; buồng đệm ' 'phải có áp suất âm\n' 'so với hành lang bên ngoài.

\n' '\n' '

+ ' 'Nếu có nhà vệ sinh\n' 'trong buồng cách ly thì nhà vệ sinh phải có áp suất âm so ' 'với khu vực NB nằm\n' '(Hình 4).

\n' '\n' '

- ' 'Có thiết bị giám sát\n' 'trực quan được lắp cố định (ví dụ: áp kế) để giám sát sự ' 'chênh lệch áp suất\n' 'giữa buồng cách ly và hành lang bên ngoài, bất kể có buồng ' 'đệm hay không. Kết\n' 'quả giám sát được lưu lại trong sổ theo dõi.

\n' '\n' '

- ' 'Duy trì trần, tường\n' 'nhẵn, không có vết nứt, mối nối hở và kẽ hở, phát hiện và xử ' 'trí kịp thời khi\n' 'phát hiện rò rỉ không khí.

\n' '\n' '

- ' 'Hướng dòng khí: dòng\n' 'khí cấp nên đi từ khu vực sạch tới khu vực ô nhiễm hơn, ví ' 'dụ đi qua khu vực\n' 'NVYT thao tác tới giường NB.

\n' '\n' '

- ' 'Lắp đặt các cửa cấp\n' 'và xả khí ở vị trí phù hợp:

\n' '\n' '

+ ' 'Cửa cấp khí đặt trên\n' 'trần nhà, ở khu vực giữa buồng hoặc lệch một chút về phía ' 'cửa ra vào và không\n' 'bị chắn bởi đèn hay đồ đạc, thiết bị trong ' 'buồng.

\n' '\n' '

+ ' 'Cửa thoát khí nên đặt\n' 'ngay phía trên giường NB, trên trần nhà hoặc tường phía đầu ' 'giường, trừ khi bất\n' 'khả thi.

\n' '\n' '

- ' 'Mép dưới của cửa lấy\n' 'không khí ngoài cho hệ thống thông khí cơ học hoặc hệ thống ' 'điều hoà không khí\n' 'phải cao từ 2m trở lên so với mặt đất:

\n' '\n' '

+ ' 'Đối với các vùng có\n' 'gió mạnh mang theo nhiều cát-bụi, mép dưới của cửa lấy không ' 'khí ngoài phải nằm\n' 'ở độ cao không nhỏ hơn 3m kể từ mặt đất (14). Nếu cửa này ' 'đặt trên nóc nhà thì\n' 'phải ở vị trí cách mặt sàn của nóc nhà ít nhất ' '0,9m.

\n' '\n' '

+ ' 'Khu vực xung quanh\n' 'cửa lấy khí tươi phải không có các nguồn có thể gây ô nhiễm ' 'không khí, ví dụ\n' 'cây cỏ, đồ vật hay rác thải.

\n' '\n' '

+ ' 'Cửa lấy không khí\n' 'ngoài phải được lắp lưới chắn rác, chắn côn trùng, động vật ' 'nhỏ cũng như tấm\n' 'chắn chống mưa hắt.

\n' '\n' '

- ' 'Hệ thống cấp khí cho\n' 'buồng cách ly nên có đường ống riêng, không chung với hệ ' 'thống cấp khí khác\n' 'trong tòa nhà.

\n' '\n' '

- ' 'Khí thải từ buồng\n' 'cách ly, buồng đệm và nhà vệ sinh phải được thải bỏ theo một ' 'trong hai cách\n' 'sau:

\n' '\n' '

+ ' 'Thải thẳng ra môi\n' 'trường bên ngoài, không trộn với khí thải từ các khu vực ' 'khác trong cơ sở KBCB.\n' 'Cửa thải khí phải cách xa các cửa cấp khí và khu vực có ' 'người hay động vật qua\n' 'lại. Tốc độ cấp và xả khí đủ để duy trì chênh lệch áp suất ' 'đối với tất cả các\n' 'không gian xung quanh ở mức tối thiểu là âm 2,5 ' 'Pa.

\n' '\n' '

+ ' 'Nếu không thể thiết\n' 'kế hệ thống xả khí đáp ứng các tiêu chuẩn trên, không khí xả ' 'ra khỏi buồng cách\n' 'ly có thể được tuần hoàn sau khi được xử lý qua bộ lọc HEPA. ' 'Nếu khu vực cách\n' 'ly có nguy cơ lây nhiễm đặc biệt cao và cần biện pháp làm ' 'sạch không khí bổ\n' 'sung, hệ thống GUV có thể lắp đặt trong hệ thống ống dẫn khí ' 'thải để tăng cường\n' 'hiệu quả lọc của bộ lọc HEPA hoặc có thể được lắp đặt gần ' 'trần buồng cách ly để\n' 'khử khuẩn vùng không khí trên cao.

\n' '\n' '

- ' 'Duy ' 'trì thiết bị thông\n' 'khí dự phòng (ví dụ: thiết bị quạt thông khí, bộ lọc khí di ' 'động) để có thể\n' 'thiết lập lại ngay chức năng hệ thống thông khí trong trường ' 'hợp gặp sự cố.

\n' '\n' '

- ' 'Tham ' 'khảo thêm Phụ lục\n' '9 của Hướng dẫn kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở KBCB và ' 'cộng đồng (Quyết\n' 'định số 579/QĐ-BYT ban hành ngày 12/03/2024) về thiết lập ' 'buồng cách ly phòng\n' 'ngừa lây truyền qua đường không khí.

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 4. Sơ đồ hướng di ' 'chuyển của không khí\n' 'trong buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí ' '(6)

\n' '\n' '

Bảng ' '2. ' 'Tiêu chuẩn\n' 'thông khí áp dụng với thông khí cơ học trong buồng cách ly ' 'phòng ngừa tác nhân\n' 'gây bệnh lây truyền theo đường hô hấp (5,6).

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Thông s

\n' '
\n' '

Tiêu chun

\n' '
\n' '

Tc đ thông khí

\n' '
\n' '

Tc đ ti thiểu:

\n' '

- ' 'Tòa nhà mi: 12 ACH (tương đương 80\n' ' L/s/NB cho buồng 4m x\n' ' 2m\n' ' x 3m)

\n' '

- ' 'Tòa nhà cũ: 6 ACH (tương đương 40 L/s/NB ' 'cho bung 4m x\n' ' 2m\n' ' x 3m)

\n' '
\n' '

Chênh lch áp xuất

\n' '
\n' '

2,5\n' ' Pa (so ' 'vi áp suất bên ngoài bung)

\n' '
\n' '

Chênh lch dòng khí (tc đ x khí so vi tc\n' ' độ cấp khí)

\n' '
\n' '

> ' '56 L/s

\n' '
\n' '

Buồng kín

\n' '
\n' '

Buồng phải kín, cho phép rò khí qua một khoảng\n' ' diện tích ~\n' ' 0,046 m2

\n' '
\n' '

Hưng dòng khí trong\n' ' buồng

\n' '
\n' '

Đi t vùng sạch sang ng bẩn

\n' '
\n' '

Khí x

\n' '
\n' '

X thng ra ngoài môi trưng bên ngoài nếu khu\n' ' vc xung\n' ' quanh ống x không có người qua lại; Hoặc lc qua màng HEPA nếu kng khí được\n' ' luân hi trlại vào các khu vực khác.

\n' '
\n' '\n' '

3.\n' 'Buồng cách ly bảo vệ người bệnh ' '(5,7)

\n' '\n' '

- ' 'Tốc độ thông khí cần\n' 'bảo đảm duy trì ≥ 12 ACH trong buồng cách ly bảo vệ ' 'NB.

\n' '\n' '

- ' 'Cần duy trì thông khí\n' 'áp lực dương trong buồng cách ly (áp suất không khí trong ' 'buồng chênh với áp\n' 'suất ở hành lang tối thiểu (2,5 Pa). Cửa ra vào và cửa sổ ' 'của buồng cách ly\n' 'phải luôn đóng để bảo đảm duy trì áp suất thông khí, có thể ' 'lắp đặt hệ thống\n' 'cửa ra vào tự động đóng mở.

\n' '\n' '

+ ' 'Nếu có buồng đệm thì\n' 'buồng NB phải có áp suất dương so với buồng đệm; buồng đệm ' 'phải có áp suất\n' 'dương so với hành lang bên ngoài.

\n' '\n' '

+ ' 'Nếu có nhà vệ sinh\n' 'trong buồng cách ly thì nhà vệ sinh phải có áp suất âm so ' 'với khu vực NB nằm để\n' 'bảo đảm hướng dòng khí đi từ khu vực sạch sang khu vực ô ' 'nhiễm hơn.

\n' '\n' '

- ' 'Có thiết bị giám sát\n' 'trực quan được lắp cố định (ví dụ: áp kế) để giám sát sự ' 'chênh lệch áp suất\n' 'giữa buồng cách ly và hành lang bên ngoài, bất kể có buồng ' 'đệm hay không. Kết\n' 'quả giám sát được lưu lại trong sổ theo dõi.

\n' '\n' '

- ' 'Lắp đặt các cửa cấp\n' 'và xả khí ở vị trí phù hợp:

\n' '\n' '

+ ' 'Cửa cấp khí nên đặt ở\n' 'vị trí cao trên trần nhà hoặc tường phía trên giường NB, trừ ' 'khi có lý do kỹ\n' 'thuật hoặc thực tế khiến việc này không khả thi.

\n' '\n' '

+ ' 'Cửa thoát khí cần\n' 'được bố trí sao cho đảm bảo dòng khí lưu thông và không ảnh ' 'hưởng đến quá trình\n' 'điều trị của NB, nên đặt gần cửa ra vào.

\n' '\n' '

- ' 'Lắp đặt bộ lọc HEPA\n' 'trung tâm hoặc tại điểm sử dụng để lọc không khí cung cấp ' 'vào buồng.

\n' '\n' '

- ' 'Với NB suy giảm miễn\n' 'dịch mắc bệnh lây truyền qua không khí, nên sử dụng buồng ' 'đệm để bảo đảm sự cân\n' 'bằng không khí thích hợp và có đường xả không khí ô nhiễm ' 'riêng ra ngoài hoặc\n' 'vào đường ống xả khí sau khi đã đi qua bộ lọc HEPA. Áp suất ' 'của buồng đệm có\n' 'thể được thiết kế theo một trong hai cách:

\n' '\n' '

+ ' 'Buồng đệm phải có áp\n' 'suất dương so với buồng NB và hành lang bên ngoài (Hình 5A), ' 'hoặc

\n' '\n' '

+ ' 'Buồng đệm phải có áp\n' 'suất âm so với buồng NB và hành lang bên ngoài (Hình ' '5B).

\n' '\n' '

+ ' 'Nếu không thể bố trí\n' 'buồng đệm, có thể cách ly NB trong buồng cách ly lây truyền ' 'qua không khí và sử\n' 'dụng thêm thiết bị lọc khí di động có bộ lọc HEPA để tăng ' 'cường khả năng lọc các\n' 'tiểu phần khí ô nhiễm khỏi không khí trong buồng cách ' 'ly.

\n' '\n' '

- ' 'Duy trì thiết bị\n' 'thông khí dự phòng (ví dụ: thiết bị quạt thông khí, thiết bị ' 'lọc khí di động)\n' 'để có thể thiết lập lại ngay chức năng hệ thống thông khí ' 'trong trường hợp gặp\n' 'sự cố.

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 5. Sơ đồ hướng di ' 'chuyển của không khí\n' 'trong buồng cách ly bảo vệ NB và cách ly lây truyền qua ' 'đường không khí (6).

\n' '\n' '

4. ' 'Buồng phẫu\n' 'thuật\n' '(5,8)

\n' '\n' '

- ' 'Cung cấp hệ thống\n' 'thông khí bảo đảm để duy trì ≥ 20 ACH tại buồng phẫu thuật, ' 'trong đó ≥ 4 ACH\n' 'phải là không khí tươi từ ngoài môi trường.

\n' '\n' '

- ' 'Không khí cấp vào\n' 'buồng phẫu thuật phải được xử lý làm sạch qua bộ lọc có hiệu ' 'suất lọc tối thiểu\n' 'MERV 16.

\n' '\n' '

- ' 'Cần duy trì thông khí\n' 'áp lực dương tại buồng phẫu thuật so với hành lang và khu ' 'vực lân cận. Cửa ra\n' 'vào và cửa sổ của buồng phẫu thuật phải luôn đóng để bảo đảm ' 'duy trì áp suất\n' 'thông khí, tốt nhất lắp đặt hệ thống cửa ra vào tự động đóng ' 'mở.

\n' '\n' '

- ' 'Lắp đặt các cửa cấp\n' 'và xả khí ở các vị trí phù hợp sao cho tất cả các khu vực ' 'trong buồng phẫu thật\n' 'đều được thông gió hiệu quả (8):

\n' '\n' '

+ ' 'Hướng dòng khí một\n' 'chiều đi từ trên trần nhà xuống, tốc độ dòng khí trung bình ' 'trong khoảng 127\n' 'L/s/m2– ' '178 L/s/m2.

\n' '\n' '

+ ' 'Các cửa khuếch tán\n' 'khí cần được bố trí hợp lý để tạo ra một luồng không khí bao ' 'phủ khu vực NB và\n' 'kíp phẫu thuật. Ví dụ: trần nên được chia thành bốn phần và ' 'đặt một cửa cấp khí\n' 'ở trung tâm mỗi phần tư và dọc theo các đường nối giữa chúng ' 'khi cần thiết, để\n' 'bảo đảm tất cả các khu vực trong buồng bệnh đều được cấp khí ' 'đồng đều. Đối với\n' 'buồng phẫu thuật có diện tích lớn, có thể cần thêm các cửa ' 'cấp khí xung quanh điểm\n' 'trung tâm buồng để tăng cường hiệu quả khuếch tán và đạt ' 'được lưu thông không\n' 'khí phù hợp tại khu vực bàn mổ.

\n' '\n' '

+ ' 'Diện tích bao phủ của\n' 'cụm cửa cấp khí chính phải có độ rộng ≥ 30,5 cm tính từ mép ' 'bàn phẫu thuật sang\n' 'mỗi phía và không để các thiết bị, ví dụ đèn, khung treo ' 'thiết bị, cửa thăm\n' 'trần, đầu phun cứu hỏa…, chiếm quá 30% diện tích ' 'này.

\n' '\n' '

+ ' 'Cần lắp ít nhất hai\n' 'cửa xả khí ở phía dưới tường buồng phẫu thuật, với mép dưới ' 'cửa xả cách sàn khoảng\n' '20,3 cm và được bố trí ở các góc đối diện hoặc cách xa nhau ' 'nhất có thể.

\n' '\n' '

- ' 'Khi thực hiện các thủ\n' 'thuật tạo khí dung trong buồng phẫu thuật:

\n' '\n' '

+ ' 'Hạn chế số người có\n' 'mặt trong buồng phẫu thuật.

\n' '\n' '

+ ' 'Hạn chế ra vào buồng.

\n' '\n' '

+ ' 'Nên tăng tốc độ thông\n' 'khí lên mức cao hơn nếu có thể và bảo đảm có đủ thời gian ' 'thông khí để loại bỏ\n' 'các hạt hô hấp sinh ra trong quá trình thực hiện thủ thuật ' 'và làm sạch không\n' 'khí trong buồng phẫu thuật.

\n' '\n' '

+ ' 'Có thể sử dụng thêm\n' 'các thiết bị bổ trợ như thiết bị lọc không khí di động có ' 'màng lọc HEPA hay đèn\n' 'UV để làm sạch không khí.

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 6. Sơ đồ đơn giản hướng ' 'di chuyển của không\n' 'khí trong buồng phẫu thuật (18).

\n' '\n' '

VI. ' 'CÁC BIỆN\n' 'PHÁP TĂNG CƯỜNG THÔNG KHÍ

\n' '\n' '

1.\n' 'Thông khí tự nhiên (3,6)

\n' '\n' '

Nếu ' 'cơ sở KBCB không\n' 'đáp ứng được yêu cầu thông khí tối thiểu như đã nêu trong Mục 1.\n' 'Yêu cầu chung của Phần V. Các yêu cầu về thông khí, có ' 'thể thực hiện thêm\n' 'các biện pháp sau để cải thiện hệ thống thông khí tự ' 'nhiên.

\n' '\n' '

- ' 'Đánh giá vị trí cửa\n' 'ra vào, cửa sổ và các khoảng mở. Cân nhắc việc mở thêm cửa ' 'sổ hoặc thay đổi\n' 'kích thước cửa sổ hoặc cửa ra vào.

\n' '\n' '

- ' 'Tạo điều kiện cho\n' 'thông khí xuyên phòng thay vì thông khí một bên. Tuy nhiên, ' 'thông khí xuyên\n' 'phòng không nên thực hiện trong một số trường hợp cụ thể ' 'như:

\n' '\n' '

+ ' 'Trong buồng hoặc khu\n' 'vực thực hiện các thủ thuật tạo khí dung và khi khí thải ' 'không được quản lý\n' 'đúng cách;

\n' '\n' '

+ ' 'Khi dòng không khí di\n' 'chuyển từ khu vực ô nhiễm hơn đến khu vực sạch ' 'hơn.

\n' '\n' '

- ' 'Giảm số lượng người\n' 'tối đa trong buồng để đáp ứng tiêu chuẩn L/s/NB.

\n' '\n' '

- ' 'Tránh sử dụng các\n' 'thiết bị tạo luồng không khí mạnh trong khu vực chung, đặc ' 'biệt là các luồng\n' 'khí thổi từ người này sang người khác.

\n' '\n' '

- ' 'Khi thông khí tự\n' 'nhiên không thể đáp ứng yêu cầu thông khí cần thiết, cần xem ' 'xét các hệ thống\n' 'thông khí thay thế, chẳng hạn như thông khí kết hợp. Nếu vẫn ' 'chưa đủ, cần sử\n' 'dụng hệ thống thông khí cơ học.

\n' '\n' '

+ ' 'Lắp đặt quạt hút gắn\n' 'tường hoặc quả cầu thông gió trên mái nhà: Quạt hút được lắp ' 'cố định chắc chắn\n' 'trên tường hoặc trần để hút không khí trong buồng ra ngoài. ' 'Khi quạt hoạt động,\n' 'không khí từ ngoài trời sẽ được hút vào buồng qua các cửa ra ' 'vào, cửa sổ đang\n' 'mở hoặc khe thông gió, giúp tăng cường sự lưu thông khí ' 'trong buồng. Vị trí\n' 'quạt hút cần được lựa chọn sao cho dòng khí đi theo hướng từ ' 'khu vực sạch tới\n' 'khu vực bẩn, qua vùng cần hút (ví dụ khu vực bệnh nhân) ' 'trước khi thoát ra\n' 'ngoài (Hình 7). Cần tránh tạo các vùng khí tù hoặc luồng gió ' 'quẩn trong buồng\n' 'vì có thể làm phát tán bụi và aerosol. Đối với khu vực có ' 'diện tích lớn, có thể\n' 'kết hợp thêm quạt hỗ trợ hoặc tháp hút gió để tăng hiệu quả ' 'thông gió.

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 7. Sơ đồ hướng di ' 'chuyển của dòng không khí\n' 'khi lắp quạt hút để tăng cường thông gió tự nhiên ' '(6).

\n' '\n' '

+ ' 'Sử dụng quạt cây để\n' 'hỗ trợ thông khí:

\n' '\n' '

' 'Quạt cây có thể\n' 'được sử dụng để tăng hiệu quả thông khí của các cửa sổ mở, ' 'đồng thời tạo ra luồng\n' 'không khí đi từ khu vực sạch đến khu vực ô ' 'nhiễm.

\n' '\n' '

' 'Đặt quạt theo\n' 'một hướng nhất định, (không bật chế độ quạt xoay) tránh đặt ' 'ở vị trí và hướng\n' 'có thể tạo ra luồng không khí bị ô nhiễm đi từ người này ' 'sang người khác.

\n' '\n' '

' 'Đặt quạt càng\n' 'gần cửa sổ mở càng tốt và hướng của quạt cây nên được chọn ' 'theo hướng luồng\n' 'không khí mong muốn (thổi gió vào hoặc ra khỏi buồng). Quạt ' 'cây hướng ra ngoài\n' 'cửa sổ giúp đẩy không khí trong buồng ra ngoài; quạt hướng ' 'vào trong giúp hút\n' 'không khí từ bên ngoài vào trong buồng.

\n' '\n' '

' 'Nếu không có cửa\n' 'sổ mở, quạt nên được đặt quay về một hướng duy nhất, hướng ' 'về một góc không có\n' 'người hoặc các khu vực tường trống. Nên tránh để quạt hướng ' 'từ trên xuống dưới\n' 'khu vực có người nhất có thể, vì việc này sẽ tạo ra luồng ' 'không khí xoáy và\n' 'dòng chảy tuần hoàn trong phòng.

\n' '\n' '

- ' 'Nếu không thể áp dụng\n' 'các cách trên, có thể xem xét sử dụng máy lọc không khí độc ' 'lập có bộ lọc HEPA\n' 'để giải quyết tình huống trong thời gian ngắn hạn. Chú ý ' 'hướng luồng không khí\n' '(từ khu vực sạch sang khu vực kém sạch hơn) khi đặt máy. Máy ' 'lọc không khí nên\n' 'được đặt gần người để cung cấp khả năng xử lý tối đa các ' 'nguồn lây nhiễm. Máy lọc\n' 'không khí độc lập cần được vận hành liên tục và công suất ' 'của máy lọc phải ít\n' 'nhất đáp ứng sự chênh lệch giữa yêu cầu thông khí tối thiểu ' 'và tốc độ thông khí\n' 'đã đo được. Cụ thể, cần so sánh tốc độ cung cấp không khí ' 'sạch (CADR) (m³/giờ)\n' 'của thiết bị với tốc độ thông khí trong buồng. Tuy nhiên, ' 'cần lưu ý rằng máy lọc\n' 'không khí độc lập không thể thay thế hệ thống thông khí ' 'trong bất kỳ trường hợp\n' 'nào.

\n' '\n' '

- ' 'Cần cân nhắc thay đổi\n' 'sắp xếp các vị trí chức năng trong buồng theo hướng dòng khí ' 'để giảm thiểu phơi\n' 'nhiễm cho NVYT, tức là điều chỉnh khu vực hoặc vị trí NB và ' 'NVYT sau khi đã xác\n' 'định rõ hướng di chuyển của không khí (Hình 9).

\n' '\n' '

- ' 'Sắp xếp bố trí nội thất,\n' 'máy móc và thiết bị để không cản trở luồng lưu thông không ' 'khí.

\n' '\n' '

- ' 'Trong các buồng thực\n' 'hiện thủ thuật tạo khí dung, cần bổ sung buồng đệm để kiểm ' 'soát chặt chẽ hướng\n' 'luồng không khí (Hình 8). Cửa giữa buồng đệm với hành lang, ' 'cũng như cửa giữa\n' 'buồng đệm với buồng NB không được mở cùng lúc để bảo đảm ' 'tách biệt rõ ràng\n' 'không khí giữa buồng NB (khu vực ô nhiễm) và hành lang (khu ' 'vực sạch). Có thể sử\n' 'dụng cửa nhựa kéo khóa làm vách ngăn để tạo buồng đệm. Tuy ' 'nhiên, cần lưu ý rằng\n' 'trong hầu hết các trường hợp phương pháp này không thể kết ' 'hợp với thông khí\n' 'xuyên phòng, vì vậy cần đạt được tỷ lệ thông khí tối thiểu ' 'bằng phương pháp\n' 'khác.

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 8. Sơ đồ hướng di ' 'chuyển của dòng khí khi bổ\n' 'sung buồng đệm vào buồng được thông khí tự nhiên ' '(6).

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 9. Sắp xếp các vị trí ' 'chức năng trong buồng\n' 'khám theo hướng dòng khí để giảm thiểu phơi nhiễm cho NVYT ' '(6).

\n' '\n' '

- ' 'Cân nhắc sử dụng hàng\n' 'rào để ngăn người đi qua gần các khoảng (cửa sổ và cửa ra ' 'vào), bảo đảm người\n' 'hoặc động vật đi qua cách cửa sổ thoát khí ít nhất 5 mét. ' 'Nếu không khí được thải\n' 'ra từ mái nhà hoặc ở độ cao trên 2 mét so với người thì ' 'không cần làm hàng rào\n' 'để ngăn cách.

\n' '\n' '

2.\n' 'Thông khí cơ học (3,6)

\n' '\n' '

Nếu ' 'cơ sở KBCB có hệ thống\n' 'thông khí cơ học nhưng không đáp ứng được yêu cầu thông khí ' 'tối thiểu như đã\n' 'nêu trong Mục 1. Yêu cầu chung của Phần V. ' 'Các yêu cầu về thông\n' 'khí, có thể thực hiện thêm các biện pháp sau để cải ' 'thiện hệ thống thông\n' 'khí cơ học:

\n' '\n' '

- ' 'Đánh giá cơ hội tăng\n' 'tốc độ thông khí theo khả năng của hệ thống. Tắt các chế độ ' 'điều khiển kiểm\n' 'soát thông khí theo yêu cầu (Demand Control Ventilation) làm ' 'giảm lượng khí cấp\n' 'dựa trên nhiệt độ hoặc số lượng người (nồng độ ' 'CO2).

\n' '\n' '

- ' 'Nếu không thể tăng tốc\n' 'độ thông khí bằng cơ học, cân nhắc tối đa hóa thông khí bằng ' 'cách sử dụng thông\n' 'khí tự nhiên thông qua việc mở cửa sổ.

\n' '\n' '

- ' 'Nếu hệ thống không\n' 'cho phép tăng tốc độ thông khí tính trên đầu người lên mức ' 'yêu cầu tối thiểu,\n' 'cân nhắc giảm số người tối đa có mặt trong buồng bệnh để đáp ' 'ứng tiêu chuẩn khối\n' 'lượng khí/giây/người bệnh (L/s/NB).

\n' '\n' '

- ' 'Nếu không thể áp dụng\n' 'cách nào khác, xem xét sử dụng máy lọc không khí độc lập có ' 'bộ lọc HEPA để giải\n' 'quyết tình huống trong thời gian ngắn hạn. Chú ý hướng luồng ' 'không khí (từ khu\n' 'vực sạch sang khu vực kém sạch hơn) khi đặt máy (xem thêm Mục\n' '1 của phần này).

\n' '\n' '

- ' 'Cân nhắc thay đổi\n' 'cách sắp xếp các vị trí chức năng trong buồng bệnh theo ' 'hướng dòng khí để giảm\n' 'thiểu phơi nhiễm cho NVYT (thay đổi khu vực hoặc vị trí của ' 'NB và NVYT khi xác\n' 'định được rõ ràng hướng di chuyển của không khí - Hình ' '9B).

\n' '\n' '

- ' 'Đánh giá và cân nhắc\n' 'các cách để thay đổi hướng dòng khí bằng cách thay đổi vị ' 'trí của các quạt cấp\n' 'và xả khí.

\n' '\n' '

- ' 'Trong các buồng thực\n' 'hiện thủ thuật tạo khí dung: bổ sung buồng đệm để kiểm soát ' 'hướng luồng không\n' 'khí như đã mô tả ở phần trước.

\n' '\n' '

- ' 'Cân nhắc sử dụng hàng\n' 'rào giới hạn quanh khu vực gần cửa hoặc miệng ống xả khí để ' 'bảo đảm cách ít nhất\n' '4m với người hoặc động vật đi qua. Cửa hoặc miệng ống thải ' 'khí phải đặt cách xa\n' 'cửa lấy không khí ngoài không nhỏ hơn 5 m (14).. Nếu không ' 'thể lắp đặt hàng\n' 'rào, xem xét khả năng lắp đặt bộ lọc HEPA phù hợp với hệ ' 'thống HVAC.

\n' '\n' '

- ' 'Các hệ thống HVAC cần\n' 'được kiểm tra, làm sạch và bảo trì định kỳ theo yêu cầu kỹ ' 'thuật và khuyến cáo\n' 'của nhà sản xuất. Thay bộ lọc HEPA theo khuyến cáo của nhà ' 'sản xuất.

\n' '\n' '

3.\n' 'Điều hòa không khí (6)

\n' '\n' '

Hệ ' 'thống điều hòa không\n' 'khí có đặc điểm chỉ tuần hoàn không khí trong phòng. Do đó, ' 'các hệ thống này\n' 'không thể thay thế hệ thống thông khí trong bất kỳ trường ' 'hợp nào. Nhiều hệ thống\n' 'điều hòa không khí có khả năng lọc khí nhưng hoạt động kém ' 'và góp phần tạo ra\n' 'các luồng khí nhiễu loạn trong phòng, có thể làm tăng nguy ' 'cơ lây nhiễm. Đặc biệt\n' 'trong các buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí, ' 'khi thực hiện các\n' 'thủ thuật tạo khí dung nên tránh sử dụng điều hòa không khí ' 'và xem xét sử dụng\n' 'các hệ thống khác thay thế.

\n' '\n' '

Các ' 'hệ thống điều hòa\n' 'không khí cục bộ chỉ có thể sử dụng trong các buồng riêng ' '(NB nghi ngờ hoặc xác\n' 'định nhiễm bệnh) và trong các buồng bệnh chung cho nhiều hơn ' 'một NB mắc cùng\n' 'tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, việc sử dụng điều hòa ở những ' 'buồng này nên hạn\n' 'chế tối đa nếu có thể vì các tác nhân vi sinh vật gây bệnh ' 'trong không khí sẽ\n' 'còn lại ở buồng bệnh trong một khoảng thời gian dài, làm ' 'tăng nguy cơ lây nhiễm\n' 'cho NVYT. Bên cạnh đó, nếu không có nguồn cung cấp không khí ' 'sạch ngoài trời\n' 'vào hoặc không có hệ thống hút khí thải từ trong buồng ra ' 'ngoài thì chất lượng\n' 'không khí trong buồng bệnh cũng không bảo đảm.

\n' '\n' '

Trong ' 'các cơ sở KBCB sử\n' 'dụng các hệ thống điều hòa không khí cục bộ, nếu không thể ' 'triển khai hệ thống\n' 'thay thế, cần xem xét các biện pháp tăng cường thông khí ' 'sau:

\n' '\n' '

- ' 'Tạo áp suất âm so với\n' 'hành lang để giảm khả năng khí dung thoát ra khỏi buồng. Áp ' 'suất âm có thể được\n' 'tạo ra bằng cách lắp đặt quạt hút hoặc các thiết bị tăng lưu ' 'lượng không khí\n' 'hút từ buồng ra ngoài môi trường.

\n' '\n' '

- ' 'Khi thực hiện các thủ\n' 'thuật tạo khí dung, để hệ thống điều hòa không khí chạy với ' 'tốc độ gió thấp nhất\n' 'để giảm nhiễu loạn không khí.

\n' '\n' '

- ' 'Tránh để dòng không\n' 'khí thổi trực tiếp từ NB này sang NB khác.

\n' '\n' '

- ' 'Mở cửa sổ và cửa ra\n' 'vào ít nhất một lần mỗi ngày, trừ khi chất lượng không khí ' 'ngoài trời kém và có\n' 'thể gây hại cho NB. Các hệ thống điều hòa không khí nên được ' 'giảm hoặc TẮT khi\n' 'mở cửa ra vào và/hoặc khi mở cửa sổ. Việc tăng cường đưa ' 'không khí ngoài trời\n' 'vào buồng bệnh có thể dẫn đến tăng độ ẩm và nguy cơ ngưng tụ ' 'hơi nước trên các\n' 'bề mặt, tạo cơ hội cho nấm và vi khuẩn phát ' 'triển.

\n' '\n' '

- ' 'Xem xét điều chỉnh hướng\n' 'luồng gió từ điều hòa ra buồng theo hướng không khí đi từ ' 'khu vực sạch đến khu\n' 'vực ít sạch hơn.

\n' '\n' '

- ' 'Lắp đặt thêm quạt hút\n' 'để tăng cường thông khí khi đóng các cửa và kiểm soát dòng ' 'không khí từ khu vực\n' 'thực hiện thủ thuật tạo khí dung.

\n' '\n' '

Trong ' 'các cơ sở KBCB có\n' 'sử dụng hệ thống điều hòa không khí tổng (trung tâm), khi ' 'không thể triển khai\n' 'hệ thống thay thế, cần xem xét các biện pháp tăng cường ' 'thông khí sau:

\n' '\n' '

- ' 'Tăng tỷ lệ cấp không\n' 'khí ngoài trời bằng cách sử dụng chế độ tiết kiệm ' '(economizer) của hệ thống, có\n' 'thể lên tới 100%. Kiểm tra sự tương thích với khả năng của ' 'hệ thống điều hòa tổng\n' 'trước khi tăng vì việc tăng cấp không khí ngoài trời sẽ ảnh ' 'hưởng đến khả năng\n' 'làm mát của hệ thống. Có thể tạm thời tháo các tấm chắn ở ' 'cửa cấp khí ngoài trời\n' 'để cho phép lượng tối đa không khí tươi đi vào trong nhà, ' 'giúp giảm hoặc loại bỏ\n' 'sự tuần hoàn không khí của hệ thống điều hòa.

\n' '\n' '

- ' 'Cần lưu ý rằng, việc\n' 'tăng lượng không khí ngoài trời sẽ dẫn đến tăng độ ẩm và ' 'nguy cơ ngưng tụ hơi\n' 'nước trên các bề mặt, tạo điều kiện cho nấm mốc và vi khuẩn ' 'phát triển. Vì vậy,\n' 'độ ẩm phải được kiểm soát cẩn thận và không vượt quá 60%. ' 'Người phụ trách phải\n' 'đánh giá khả năng lắp đặt một bộ phận hút ẩm tại AHU để giảm ' 'độ ẩm của khí cấp.

\n' '\n' '

- ' 'Tắt các chế độ tự động\n' 'điều khiển kiểm soát thông khí khi cần. Điều chỉnh thủ công ' 'tốc độ thông khí\n' 'tùy theo điều kiện và yêu cầu.

\n' '\n' '

- ' 'Dựa trên khả năng của\n' 'hệ thống điều hòa tổng, cân bằng lại hoặc điều chỉnh hệ ' 'thống để tăng tổng lưu\n' 'lượng không khí đi vào các không gian có người.

\n' '\n' '

- ' 'Nếu không khí ngoài\n' 'trời bị ô nhiễm nặng, cần thận trọng khi quyết định lượng ' 'không khí ngoài trời\n' 'sẽ được cấp vào trong phòng.

\n' '\n' '

- ' 'Dựa trên khả năng của\n' 'hệ thống điều hòa tổng, xem xét ngừng đưa không khí hồi về ' 'AHU và thải trực tiếp\n' 'ra môi trường bên ngoài qua bộ lọc HEPA. Đánh giá khả năng ' 'lắp đặt bộ lọc HEPA\n' 'trong ống dẫn khí hồi theo khả năng của hệ thống. Cần đảm ' 'bảo hệ thống điều hòa\n' 'có thể đáp ứng được việc nâng cấp bộ lọc mà không ảnh hưởng ' 'tiêu cực đến chênh\n' 'lệch áp suất và/hoặc tốc độ dòng khí trước khi thay đổi bộ ' 'lọc.

\n' '\n' '

4.\n' 'Khử khuẩn không khí

\n' '\n' '

4.1. ' 'Lọc khí

\n' '\n' '

Lọc ' 'khí là một công nghệ\n' 'tương đối dễ sử dụng và được triển khai rộng rãi để loại bỏ ' 'các hạt khí dung và\n' 'khí ga khỏi không khí. Một bộ lọc khí được thiết kế từ các ' 'vật liệu dạng sợi hoặc\n' 'xốp giúp loại bỏ các hạt hô hấp (hạt khí dung và các giọt ' 'bắn) trong không khí,\n' 'giúp giảm sự lây truyền qua đường không khí. Bộ lọc khí ga ' 'sử dụng vật liệu hấp\n' 'thụ chất hữu cơ dễ bay hơi, carbon dioxide (CO2) ' 'và ozone (O3) ' 'trong không\n' 'khí. Có hai phương pháp thiết kế bộ lọc khí:

\n' '\n' '

- ' 'Bộ lọc khí lắp đặt\n' 'trong hệ thống HVAC để làm sạch không khí lấy từ môi trường ' 'bên ngoài và/hoặc\n' 'không khí tuần hoàn trước khi phân phối vào các không gian ' 'trong nhà.

\n' '\n' '

- ' 'Bộ lọc khí lắp đặt\n' 'trong các thiết bị lọc khí di động đặt trong ' 'phòng.

\n' '\n' '

Hiệu ' 'quả làm giảm nồng\n' 'độ hạt hô hấp trong không khí của một hệ thống lọc khí phụ ' 'thuộc vào nhiều yếu\n' 'tố như hiệu suất lọc, tốc độ dòng khí qua bộ lọc, kích thước ' 'của hạt hô hấp và\n' 'vị trí của bộ lọc trong hệ thống HVAC hoặc trong ' 'phòng.

\n' '\n' '

Thiết ' 'kế kĩ thuật cho\n' 'cơ sở y tế thường sử dụng tiêu chuẩn hiệu suất lọc khí theo ' 'giá trị báo cáo hiệu\n' 'quả tối thiểu (MERV) trong tiêu chuẩn ASHRAE 52.2 – 2017 của ' 'Hiệp hội Kỹ sư Nhiệt\n' 'lạnh, Sưởi ấm và Điều hòa không khí Hoa Kỳ (American Society ' 'of Heating,\n' 'Refrigerating and Air-Conditioning Engineers – ASHRAE), hoặc ' 'theo ISO 16890, hoặc\n' 'EN 1822/ISO 29463 cho các bộ lọc HEPA/ULPA có khả năng loại ' 'bỏ ≥ 99,95% các hạt\n' 'hô hấp với mọi kích cỡ khác nhau.

\n' '\n' '

a) ' 'Bộ lọc khí\n' 'cho hệ thống HVAC

\n' '\n' '

Bộ ' 'lọc khí lắp đặt\n' 'trong hệ thống HVAC được thiết kế để lọc không khí trong một ' 'khu vực hoặc toàn bộ\n' 'tòa nhà khi hệ thống đang hoạt động.

\n' '\n' '

Dù ' 'được sản xuất theo\n' 'tiêu chuẩn nào thì mỗi bộ lọc khí đều có các thông số kĩ ' 'thuật cơ bản do nhà sản\n' 'xuất cung cấp, như hiệu suất lọc, lưu lượng gió định mức và ' 'độ chên áp ban đầu.\n' 'Bộ lọc càng lọc được nhiều bụi mịn (tức là bộ lọc có chỉ số ' 'MERV càng cao) thì\n' 'không khí càng khó đi qua, hay nói cách khác là chênh áp ' 'càng lớn. Điều này làm\n' 'giảm lưu lượng gió và có thể gây quá tải cho quạt nếu không ' 'được thiết kế phù hợp.

\n' '\n' '

Khi ' 'lựa chọn bộ lọc và\n' 'quạt cho hệ thống HVAC, cần cân nhắc nhiều yếu tố, như cấp ' 'độ sạch cần đạt, số\n' 'lần trao đổi khí mỗi giờ, trở lực của hệ thống đường ống và ' 'bộ lọc, công suất của\n' 'quạt hút/đẩy… Việc này nên tham khảo tư vấn từ người có ' 'chuyên môn để đảm bảo hệ\n' 'thống hoạt động hiệu quả và ổn định.

\n' '\n' '

b) ' 'Thiết bị làm\n' 'sạch không khí di động

\n' '\n' '

Thiết ' 'bị làm sạch không\n' 'khí di động (máy làm sạch không khí, máy lọc không khí hoặc ' 'máy khử khuẩn không\n' 'khí...) được thiết kế để lọc không khí trong một căn phòng ' 'hoặc một khu vực bằng\n' 'cách tuần hoàn không khí qua bộ lọc.

\n' '\n' '

Hiệu ' 'suất của máy lọc\n' 'không khí di động được đánh giá dựa trên tốc độ cung cấp ' 'không khí sạch (CADR).\n' 'Máy có giá trị CADR càng cao thì khả năng loại bỏ các hạt ' 'khỏi không khí trong\n' 'phòng càng nhanh và thể tích không khí được khử khuẩn càng ' 'lớn.

\n' '\n' '

Máy ' 'lọc không khí di động\n' 'có bộ lọc HEPA có thể được sử dụng để hỗ trợ lọc không khí ' 'trong các môi trường\n' 'đông người có nguy cơ cao như khu vực khám ngoại trú, buồng ' 'bệnh, phòng xét\n' 'nghiệm, vv. Một số lưu ý chính khi sử dụng máy lọc không khí ' 'di động (6):

\n' '\n' '

- ' 'Thiết bị này có hiệu\n' 'quả trong việc làm sạch không khí trong các không gian nhỏ ' 'để giảm nồng độ các\n' 'hạt bụi và hạt khí dung.

\n' '\n' '

- ' 'Hiện vẫn chưa có\n' 'thông tin đầy đủ về hiệu suất tổng thể, sự thay đổi hiệu quả ' 'theo thời gian và\n' 'vị trí đặt máy tối ưu.

\n' '\n' '

- ' 'Thiết bị này không thể\n' 'đưa không khí tươi ngoài trời vào để pha loãng không khí ' 'trong buồng và do đó\n' 'không thể thay thế hệ thống thông khí trong bất kỳ trường ' 'hợp nào.

\n' '\n' '

- ' 'Tùy thuộc vào loại\n' 'máy lọc không khí di động, không khí đã được lọc có thể được ' 'xả ra bên ngoài buồng\n' 'hoặc được tuần hoàn lại trong buồng.

\n' '\n' '

- ' 'Khi sử dụng cần tính\n' 'toán để điều chỉnh lưu lượng lọc khí của máy phù hợp với ' 'kích thước của buồng để\n' 'đạt được số lần thay đổi không khí mỗi giờ (ACH) mong ' 'muốn.

\n' '\n' '

- ' 'Khi sử dụng máy lọc\n' 'không khí di động có bộ lọc HEPA trong khu vực buồng bệnh, ' 'cần lưu ý các điểm\n' 'sau:

\n' '\n' '

+ ' 'Hướng lưu thông không\n' 'khí từ khu vực sạch đến khu vực ít sạch hơn (ưu tiên loại ' 'máy lọc không khí di\n' 'động có bộ lọc HEPA tạo ra dòng không khí đơn chiều từ đầu ' 'khí vào đến đầu khí\n' 'xả).

\n' '\n' '

+ ' 'Đặt ở các khu vực có\n' 'người và đặt gần người, để cung cấp khả năng làm sạch tối đa ' 'đối với nguồn lây\n' 'nhiễm (Hình 9).

\n' '\n' '

+ ' 'Nên để máy vận hành\n' 'liên tục.

\n' '\n' '

+ ' 'Công suất của máy lọc\n' 'không khí di động phải ít nhất đáp ứng sự chênh lệch giữa ' 'yêu cầu thông khí tối\n' 'thiểu và tốc độ thông khí thực đo của buồng.

\n' '\n' '

+ ' 'Tránh đặt máy lọc\n' 'không khí di động dưới cửa thổi khí của hệ thống điều hòa vì ' 'điều này sẽ giảm\n' 'hiệu quả của máy lọc.

\n' '\n' '

- ' 'Kiểm tra, bảo trì và\n' 'vệ sinh định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Mang đầy đủ ' 'phương tiện PHCN\n' 'khi bảo trì, sửa chữa máy lọc không khí di động đặt ở buồng ' 'NB mắc bệnh lây\n' 'truyền qua đường không khí.

\n' '\n' '

- ' 'Việc lựa chọn máy lọc\n' 'không khí di động với bộ lọc HEPA dựa trên các yếu tố ' 'sau:

\n' '\n' '

+ ' 'Kích thước của buồng\n' '(thể tích buồng)

\n' '\n' '

+ ' 'Tốc độ thông khí thực\n' 'tế tại buồng (ACH)

\n' '\n' '

+ ' 'Tốc độ cung cấp không\n' 'khí sạch của thiết bị di động

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 9. Ví dụ vị trí đặt máy ' 'lọc không khí di động\n' 'trong buồng bệnh (6).

\n' '\n' '

4.2. ' 'Tia cực\n' 'tím diệt khuẩn (GUV)

\n' '\n' '

Tia ' 'cực tím đã được chứng\n' 'minh có hiệu quả trong khử khuẩn môi trường. Đối với bệnh ' 'lao, tia cực tím có\n' 'thể giảm lây truyền lao tại buồng bệnh lên đến 70%, kể cả ' 'những chủng lao đa\n' 'kháng thuốc. Tia cực tím cũng có thể bất hoạt cả những vi ' 'khuẩn thông thường\n' 'như Escherichia coli, Extended Spectrum ' 'Beta-Lactamase- producing Escherichia\n' 'coli (ESBL), Methicillin-resistant Staphylococcus ' 'aureus (MRSA),\n' 'vi-rút cúm A/H1N1, A/H3N2 và cả SARS-CoV-2. Do đó thiết bị ' 'phát tia (đèn) cực\n' 'tím được khuyến nghị sử dụng trong các hướng dẫn của CDC, ' 'TCYTTG để làm giảm sự\n' 'lây truyền vi khuẩn lao trong các cơ sở KBCB.

\n' '\n' '

Tham ' 'khảo thêm cách lắp\n' 'đặt, sử dụng và bảo dưỡng các hệ thống khử khuẩn không khí ' 'sử dụng tia cực tím\n' 'trong Hướng dẫn Kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở khám ' 'bệnh, chữa bệnh và cộng\n' 'đồng (Ban hành tại Quyết định số 579/QĐ-BYT ngày 13/03/2024) ' '(1).

\n' '\n' '

VII. ' 'GIÁM SÁT\n' 'VÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THÔNG KHÍ

\n' '\n' '

Giám ' 'sát và đánh giá hiệu\n' 'quả thông khí là rất quan trọng để bảo đảm chất lượng không ' 'khí trong cơ sở\n' 'KBCB, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho NB và NVYT. Quá trình ' 'đánh giá giúp phát\n' 'hiện kịp thời các vấn đề của hệ thống thông khí, từ đó đưa ' 'ra biện pháp sửa chữa\n' 'hoặc cải tiến kịp thời.

\n' '\n' '

Kiểm ' 'tra hệ thống thông\n' 'khí cần được thực hiện định kỳ để bảo đảm các khu vực có ' 'nguy cơ cao lây nhiễm\n' 'qua đường không khí luôn duy trì được áp suất và lưu lượng ' 'không khí phù hợp.

\n' '\n' '

Giám ' 'sát, đánh giá hiệu\n' 'quả thông khí được thực hiện bằng các hoạt động chính ' 'sau:

\n' '\n' '

1.\n' 'Kiểm tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất ' 'buồng

\n' '\n' '

- ' 'Hướng dòng khí hay\n' 'chênh lệch áp suất buồng có thể được đánh giá bằng hai ' 'cách:

\n' '\n' '

+ ' 'Định tính: sử dụng ống\n' 'tạo khói, que hương hoặc dải giấy mỏng. Căn cứ vào hướng ' 'luồng khói di chuyển để\n' 'xác định hướng dòng khí. Lưu ý không sử dụng que hương tại ' 'các khu vực dễ cháy\n' 'nổ, ví dụ nơi sử dụng oxy.

\n' '\n' '

+ ' 'Định lượng: sử dụng\n' 'áp kế để đo chênh lệch áp suất giữa các buồng hoặc dùng các ' 'hệ thống giám sát\n' 'áp suất tự động.

\n' '\n' '

- ' 'Việc kiểm tra cần được\n' 'thực hiện và lưu kết quả hàng ngày với những khu vực có nguy ' 'cơ cao như buồng\n' 'cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí, buồng phẫu ' 'thuật và định kỳ với\n' 'các khu vực khác trong cơ sở.

\n' '\n' '

Tham ' 'khảo cách thực hiện\n' 'kiểm tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng ở Phụ ' 'lục 3.

\n' '\n' '

2.\n' 'Đánh giá tốc độ thông khí

\n' '\n' '

- ' 'Tốc độ thông khí tại\n' 'các khu vực trong cơ sở KBCB cần được định kỳ đánh giá để ' 'xác định mức độ bảo đảm\n' 'các yêu cầu về thông khí trong cơ sở, đặc biệt tại các khu ' 'vực có nguy cơ cao\n' 'như buồng mổ, buồng cách ly bảo vệ NB hồi sức tích cực nặng, ' 'NB suy giảm miễn dịch,\n' 'buồng cách ly người bệnh qua đường hô hấp.

\n' '\n' '

- ' 'Tốc độ thông khí được\n' 'đánh giá qua việc đo đạc và tính toán số luân chuyển không ' 'khí mỗi giờ (ACH).\n' 'Tham khảo Phụ lục 4 về cách thức tính ACH ở các buồng được ' 'thông khí tự nhiên\n' 'hoặc thông khí kết hợp. Việc xác định tốc độ thông khí ở các ' 'buồng hay khu vực\n' 'thông khí cơ học cần được thực hiện bởi người đã được đào ' 'tạo và sử dụng thiết\n' 'bị phù hợp.

\n' '\n' '

3.\n' 'Đánh giá vi sinh không khí và độ sạch không ' 'khí

\n' '\n' '

Định ' 'kỳ thực hiện lấy mẫu\n' 'và xét nghiệm đánh giá chất lượng vi sinh không khí và độ ' 'sạch không khí cho\n' 'các khu vực có nguy cơ cao như phòng phẫu thuật, khu cách ly ' 'lây truyền qua đường\n' 'không khí, khu cách ly bảo vệ NB hồi sức tích cực nặng, NB ' 'suy giảm miễn dịch\n' 'theo Quyết định số 3916/QĐ-BYT ban hành ngày 28/08/2017 và ' 'TCVN 8664-1:2011 (Phụ\n' 'lục 6).

\n' '\n' '

VIII. ' 'TỔ CHỨC\n' 'THỰC HIỆN

\n' '\n' '

- ' 'Giám đốc, người đứng\n' 'đầu cơ sở KBCB chịu trách nhiệm bảo đảm chất lượng thông khí ' 'trong quá trình\n' 'thiết kế, xây dựng và vận hành các tòa nhà của cơ sở. Hằng ' 'năm, cần kiểm tra,\n' 'giám sát, đánh giá hiệu quả thông khí tổng thể toàn cơ sở ' 'và/hoặc sau khi sửa\n' 'chữa, cải tạo, xây dựng mới. Định kỳ ít nhất mỗi 6 tháng, ' 'cần kiểm tra, giám\n' 'sát và đánh giá hiệu quả thông khí tại các khu vực có nguy ' 'cơ cao lây nhiễm qua\n' 'đường không khí, khu vực phẫu thuật và khu vực NB cần được ' 'bảo vệ.

\n' '\n' '

- ' 'Khoa KSNK chịu trách\n' 'nhiệm kiểm tra, giám sát, đào tạo và tư vấn về việc thực ' 'hiện các quy định về\n' 'thông khí trong cơ sở KBCB nhằm ngăn ngừa nhiễm khuẩn cho ' 'NB, NVYT và khách\n' 'thăm.

\n' '\n' '

- ' 'Phòng Vật tư trang\n' 'thiết bị y tế và Hành chính, quản trị chịu trách nhiệm đề ' 'xuất các tiêu chí lựa\n' 'chọn, lắp đặt và bảo trì các thiết bị thông khí phù hợp với ' 'điều kiện của cơ sở\n' 'KBCB; cử người tham gia các khóa đào tạo quản lý, vận hành ' 'hệ thống thông khí,\n' 'và đào tạo, tập huấn lại cho các nhân viên chuyên trách quản ' 'lý hệ thống thông\n' 'khí theo phân công của cơ sở KBCB.

\n' '\n' '

- ' 'Lãnh đạo các khoa lâm\n' 'sàng và cận lâm sàng có trách nhiệm bảo đảm tuân thủ các quy ' 'định về thông khí\n' 'tại khu vực do mình quản lý.

\n' '\n' '

- ' 'Đơn vị an toàn lao động\n' 'có trách nhiệm xây dựng, đôn đốc việc thực hiện đánh giá ' 'hằng năm nguy cơ rủi\n' 'ro liên quan tới hệ thống thông khí đồng thời xây dựng kế ' 'hoạch ứng cứu khẩn cấp.

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

PHỤ ' 'LỤC

\n' '\n' '

Phụ lục ' '1:

\n' '\n' '

Tiêu ' 'chuẩn thông khí và\n' 'tiêu chuẩn sạch của không khí tại những khu vực chính trong ' 'cơ sở KB, CB (11)

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Khu vực

\n' '
\n' '

ACH không khí tươia

\n' '
\n' '

ACH tổngb

\n' '
\n' '

Nhiệt độ

\n' '
\n' '

Độ ẩm tương đối

\n' '
\n' '

Cấp độ sạch của không ' 'khíc

\n' '
\n' '

Hiệu suất tối thiểu của bộ lọc ' 'khí

\n' '
\n' '

Buồng ' 'phẫu thuật

\n' '
\n' '

4

\n' '
\n' '

20

\n' '
\n' '

20-24oC

\n' '
\n' '

20-60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 8

\n' '
\n' '

MERV16

\n' '
\n' '

Khoa ' 'Cấp cứu/\n' ' Buồng phẫu thuật cấp cứu

\n' '
\n' '

3

\n' '
\n' '

15

\n' '
\n' '

21-24oC

\n' '
\n' '

20-60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 8

\n' '
\n' '

MERV14

\n' '
\n' '

Buồng ' 'cách ly\n' ' bảo vệ người bệnh

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

12

\n' '
\n' '

21-24oC

\n' '
\n' '

≤60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 8

\n' '
\n' '

HEPA

\n' '
\n' '

Buồng ' 'cách ly\n' ' bệnh lây truyền qua đường không khí

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

6

\n' '
\n' '

21-24oC

\n' '
\n' '

20-60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 8

\n' '
\n' '

MERV14

\n' '
\n' '

Khoa ' 'Hồi sức\n' ' tích cực

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

6

\n' '
\n' '

21-24oC

\n' '
\n' '

30-60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 8

\n' '
\n' '

MERV14

\n' '
\n' '

Buồng ' 'sinh/\n' ' Buồng hồi sức sau sinh

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

6

\n' '
\n' '

21-24oC

\n' '
\n' '

≤60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 8

\n' '
\n' '

MERV14

\n' '
\n' '

Buồng ' 'điều\n' ' trị bỏng

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

6

\n' '
\n' '

21-24oC

\n' '
\n' '

40-60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 8

\n' '
\n' '

HEPA

\n' '
\n' '

Buồng ' 'khám\n' ' nghiệm tử thi

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

12

\n' '
\n' '

20-24oC

\n' '
\n' '

≤60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 8

\n' '
\n' '

MERV8

\n' '
\n' '

Buồng ' 'điều\n' ' trị nội trú

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

4

\n' '
\n' '

21-24oC

\n' '
\n' '

≤60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 9

\n' '
\n' '

MERV14

\n' '
\n' '

Khu ' 'vực điều\n' ' trị lọc máu

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

6

\n' '
\n' '

22-26oC

\n' '
\n' '

≤60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 9

\n' '
\n' '

MERV8

\n' '
\n' '

Khu ' 'vực xét\n' ' nghiệm

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

6

\n' '
\n' '

21-24oC

\n' '
\n' '

≤60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 9

\n' '
\n' '

MERV8

\n' '
\n' '

Buồng ' 'khám

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

4

\n' '
\n' '

21-24oC

\n' '
\n' '

≤60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 9

\n' '
\n' '

MERV8

\n' '
\n' '

Khu ' 'giặt là

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

10

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

≤60%

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 9

\n' '
\n' '

MERV8

\n' '
\n' '\n' '

a ' 'Tần ' 'suất không khí tươi\n' 'ở môi trường bên ngoài được đưa vào thay thế không khí ô ' 'nhiễm trong tòa nhà.

\n' '\n' '

b ' 'Tần ' 'suất không khí ô\n' 'nhiễm trong tòa nhà được thay thế bởi không khí tươi từ môi ' 'trường bên ngoài và\n' 'không khí tuần hoàn đã được xử lý.

\n' '\n' '

c ' 'Xếp ' 'loại theo thông số\n' 'kĩ thuật ở Phụ lục 6 và tài liệu tham khảo 12

\n' '\n' '

- ' 'Không quy định

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

Phụ lục ' '2:

\n' '\n' '

Mối ' 'liên quan giữa ACH\n' 'và thời gian cần thiết để loại bỏ không khí ô nhiễm khỏi một ' 'không gian[1]

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

ACH

\n' '
\n' '

Số phút cần thiết để loại ' 'bỏ ' '99% không khí ô\n' ' nhiễm

\n' '
\n' '

Số phút cần thiết để loại ' 'bỏ ' '99,9% không khí ô\n' ' nhiễm

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

138

\n' '
\n' '

207

\n' '
\n' '

4

\n' '
\n' '

69

\n' '
\n' '

104

\n' '
\n' '

6

\n' '
\n' '

46

\n' '
\n' '

69

\n' '
\n' '

8

\n' '
\n' '

35

\n' '
\n' '

52

\n' '
\n' '

10

\n' '
\n' '

28

\n' '
\n' '

41

\n' '
\n' '

12

\n' '
\n' '

23

\n' '
\n' '

35

\n' '
\n' '

15

\n' '
\n' '

18

\n' '
\n' '

28

\n' '
\n' '

20

\n' '
\n' '

14

\n' '
\n' '

21

\n' '
\n' '

50

\n' '
\n' '

6

\n' '
\n' '

8

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

Phụ lục ' '3:

\n' '\n' '

Cách ' 'kiểm tra hướng\n' 'dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng

\n' '\n' '

1. ' 'Kiểm tra\n' 'hướng dòng khí định tính

\n' '\n' '

a) ' 'Sử dụng ống tạo khói\n' 'hoặc que hương:

\n' '\n' '

- ' 'Ống tạo khói hoặc que\n' 'hương có thể được sử dụng để tạo ra một vệt khói theo hướng ' 'lưu thông không\n' 'khí.

\n' '\n' '

- ' 'Giữ ống tạo khói/que\n' 'hương song song với cửa đóng, cách khe dưới cửa khoảng 5 cm ' 'bên ngoài buồng.\n' 'Khói sẽ di chuyển theo hướng lưu thông không ' 'khí.

\n' '\n' '

- ' 'Phiên giải kết quả:\n' 'Nếu buồng có áp suất âm, khói sẽ di chuyển dưới cửa và vào ' 'trong phòng. Nếu\n' 'buồng có áp suất dương, khói sẽ di chuyển ra xa khỏi cửa và ' 'hướng vào hành lang\n' 'ngoài buồng.

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 10. Sử dụng ống tạo khói ' 'hoặc que hương để\n' 'kiểm tra hướng dòng khí (1).

\n' '\n' '

b) ' 'Sử dụng dải giấy mỏng:\n' 'có thể thực hiện tại cửa ra vào hoặc cửa sổ

\n' '\n' '

- ' 'Tại cửa ra vào: Giữ\n' 'đầu của một dải giấy mỏng trước cửa buồng, cách sàn khoảng ' '2,5 cm, kiểm tra từ\n' 'bên ngoài buồng. Nếu không có khe hở giữa cửa và sàn (ví dụ: ' 'cửa trượt), thì có\n' 'thể mở cửa một chút để thực hiện kiểm tra.

\n' '\n' '

- ' 'Tại cửa ra vào hoặc\n' 'cửa sổ (cửa sổ mở ra môi trường bên ngoài), kiểm tra từ bên ' 'trong buồng: Giữ\n' 'đầu của một dải giấy mỏng trước mặt trong của ' 'cửa.

\n' '\n' '

- ' 'Phiên giải kết quả:

\n' '\n' '

• ' 'Nếu dải giấy bị kéo\n' 'vào trong buồng, điều này chứng tỏ buồng có áp suất ' 'âm.

\n' '\n' '

• ' 'Nếu dải giấy bị đẩy\n' 'ra hướng ngoài buồng, điều này chứng tỏ buồng có áp suất ' 'dương.

\n' '\n' '

• ' 'Nếu dải giấy không di\n' 'chuyển, điều này chứng tỏ không có sự chênh lệch áp ' 'suất.

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 11. Sử dụng dải giấy ' 'mỏng để kiểm tra hướng\n' 'dòng khí (2).

\n' '\n' '

A) ' 'Buồng áp lực\n' 'âm: dòng khí, mô phỏng bằng dải giấy, được hút vào bên trong ' 'buồng. B) Buồng áp\n' 'lực dương: dòng khí, mô phỏng bằng dải giấy, được đẩy ra ' 'phía ngoài buồng.

\n' '\n' '

2. ' 'Kiểm tra\n' 'hướng dòng khí định lượng

\n' '\n' '

a) ' 'Sử dụng áp kế:

\n' '\n' '

- ' 'Một ống của áp kế\n' 'được luồn dưới cửa vào trong buồng, đầu còn lại đặt ở phía ' 'ngoài cửa. Màn hình\n' 'áp kế sẽ hiển thị cho biết buồng có áp suất âm hay dương hay ' 'không có chênh\n' 'lệch áp suất.

\n' '\n' '

b) ' 'Sử dụng hệ thống\n' 'giám sát áp suất tự động (buồng áp lực âm hoặc ' 'dương).

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 12. Kiểm tra định tính ' 'chênh lệch áp suất\n' 'buồng

\n' '\n' '

A) ' 'Dùng áp kế.

\n' '\n' '

B) ' 'Màn hình hiển thị\n' 'các thông số thống khí, nhiệt độ, độ ẩm được theo dõi tự ' 'động.

\n' '\n' '

Nguồn ' 'ảnh:

\n' '\n' '

https://hvacrschool.com/what-to-do-with-your-micro-manometer/

\n' '\n' '

https://www.setra.com/product/room-pressure-monitors

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

Phụ lục ' '4:

\n' '\n' '

Cách ' 'thức\n' 'tính số luân chuyển không khí mỗi giờ (ACH) ở buồng có thông ' 'khí tự nhiên hoặc\n' 'thông khí kết hợp

\n' '\n' '

1.\n' 'Tính thể tích buồng:

\n' '\n' '

Thể ' 'tích\n' 'buồng (V) bằng công thức:

\n' '\n' '

V\n' '(m3) = Chiều dài buồng (m) x ' 'Chiều rộng buồng (m)\n' 'x Chiều cao buồng (m)

\n' '\n' '

Ví\n' 'dụ: Buồng có chiều dài 5,0 mét, chiều rộng 3,5m, chiều cao ' '4,0m thì thể tích\n' 'của buồng là:

\n' '\n' '

V (m3) ' '= 5,0 x\n' '3,5 x 4,0 = 70,0m3

\n' '\n' '

\n' '\n' '

2.\n' 'Tính diện tích khoảng mở:

\n' '\n' '

Diện ' 'tích khoảng\n' 'mở của buồng là đo bề mặt (tính bằng m2) ' 'của tất\n' 'cả các cửa/lỗ thông hơi trong buồng.

\n' '\n' '

Ví\n' 'dụ: 1 buồng bệnh có:

\n' '\n' '

02\n' 'cửa sổ kích thước dài x rộng: 0,8 x 1,2 m;

\n' '\n' '

01\n' 'cửa đi có kích thước 1,2 x 2,5 m. Diện tích khoảng mở của ' 'buồng này là:

\n' '\n' '

DT ' 'khoảng\n' 'mở (m2) = (0,8 x 1,2) x 2 + (1,2 ' 'x 2,5) = 4,92 m2

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Lưu\n' 'ý: Diện tích khoảng mở của một buồng có thể thường " 'xuyên thay đổi do\n' 'đóng hay mở các cánh cửa sổ, cửa ra vào. Do đó trong quá ' 'trình đo đạc, cần quan\n' 'tâm đến cả diện tích khoảng mở nhỏ nhất và diện tích khoảng ' 'mở lớn nhất.

\n' '\n' '

3.\n' 'Đo tốc độ không khí:

\n' '\n' '

Đo ' 'tốc độ\n' 'không khí đi qua các khoảng mở của buồng bằng máy đo tốc độ ' 'gió tại 3 vị trí (trên,\n' 'giữa, dưới) của mỗi khoảng mở và lấy giá trị trung ' 'bình.

\n' '\n' '

4.\n' 'Lưu lượng khí qua khoảng mở (cửa):

\n' '\n' '

Lưu ' 'lượng\n' 'khí qua khoảng mở (m3/h) được tính ' 'bằng công thức:

\n' '\n' '

Tốc\n' 'độ không khí (m/s) x Diện tích khoảng mở ' '(m2) ' 'x\n' '3.600s

\n' '\n' '

Ví\n' 'dụ: Một buồng có gió thổi theo hướng qua cửa sổ vào trong ' 'buồng.

\n' '\n' '

Diện\n' 'tích cửa sổ là 0,8 x 1,2 = 0,96m2.

\n' '\n' '

Tốc\n' 'độ gió vào thời điểm đo là 0,5m/s. Lưu lượng khí qua khoảng ' 'mở là:

\n' '\n' '

Lưu\n' 'lượng khí qua khoảng mở = 0,96 x 0,5 x 3.600 = 1.728 ' '(m3/h)

\n' '\n' '

5.\n' 'Công thức tính ACH:

\n' '\n' '

Số ' 'lần trao\n' 'đổi gió (lần/giờ) = lưu lượng gió (m3/giờ)/Thể\n' 'tích buồng(m3)

\n" '\n' '

\n' '\n' '

Ví\n' 'dụ: Một buồng có thể tích 70m3; ' 'có gió\n' 'thổi đồng hướng; tốc độ gió là 0,5m/s;

\n' '\n' '

Tổng\n' 'diện tích khoảng mở tại thời điểm đo là 4,92 ' 'm2.\n' 'ACH của buồng này là:

\n' '\n' '

\n' '\n' '

\n' '\n' '

Hình 13: ' 'Ví ' 'dụ về\n' 'cách tính ACH của một buồng bệnh (1)

\n' '\n' '

\xa0

\n" '\n' '

Phụ lục ' '5:

\n' '\n' '

Các ' 'tiêu\n' 'chuẩn lọc khí

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Tiêu chuẩn EN 1822 / ISO ' '29463*

\n' '
\n' '

Nhóm

\n' '
\n' '

Phân lớp

\n' '
\n' '

Hiệu suất tổng tại ' 'MPPS# ' '(%)

\n' '
\n' '

EPA

\n' '
\n' '

E10

\n' '
\n' '

85

\n' '
\n' '

E11 ' '/ ISO 15E

\n' '
\n' '

95

\n' '
\n' '

E12 ' '/ ISO 25E

\n' '
\n' '

99.5

\n' '
\n' '

HEPA

\n' '
\n' '

H13 ' '/ ISO 35H

\n' '
\n' '

99.95

\n' '
\n' '

H14 ' '/ ISO 45H

\n' '
\n' '

99.995

\n' '
\n' '

ULPA

\n' '
\n' '

U15 ' '/ ISO 55U

\n' '
\n' '

99.9995

\n' '
\n' '

U16 ' '/ ISO 65U

\n' '
\n' '

99.99995

\n' '
\n' '

U17 ' '/ ISO 75U

\n' '
\n' '

99.999995

\n' '
\n' '\n' '

\xa0

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Xếp hạng các cấp độ hiệu suất bộ lọc ' 'theo tiêu chuẩn\n' ' ASHRAE 52.2 - 2017 và ISO 16890 ' '(11)*

\n' '
\n' '

ASHRAE MERV

\n' '
\n' '

ISO

\n' '
\n' '

1\n' ' – 6

\n' '
\n' '

ISO\n' ' Coarse

\n' '
\n' '

7\n' ' – 8

\n' '
\n' '

ISO\n' ' Coarse > 95%

\n' '
\n' '

9\n' ' – 10

\n' '
\n' '

ePM10

\n' '
\n' '

11\n' ' – 12

\n' '
\n' '

ePM2.5

\n' '
\n' '

13\n' ' – 16

\n' '
\n' '

ePM1

\n' '
\n' '\n' '

* ' 'Các ' 'bảng trên chỉ mang\n' 'tính định hướng. Không có quy đổi tương đương giữa MERV và ' 'ISO 16890 do phương\n' 'pháp thử khác nhau. Khi lập hồ sơ kỹ thuật nên chọn một hệ ' 'tiêu chuẩn duy nhất:\n' 'ASHRAE 52.2 - 2017 hoặc ISO 16890 cho lọc khí chung; EN 1822 ' '/ ISO 29463 cho\n' 'HEPA/ULPA.

\n' '\n' '

# ' 'MPPS ' '(Most Penetrating\n' 'Particle Size): là kích thước hạt mà tại đó bộ lọc không khí ' 'cho thấy khả năng\n' 'giữ lại hạt tối thiểu.

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Ứng dụng điển hình của các bộ lọc xếp ' 'theo cấp độ MERV\n' ' (11)

\n' '
\n' '

MERV

\n' '
\n' '

Kích thước hạt tối ' 'thiểu

\n' '
\n' '

Chất ô nhiễm được kiểm soát phổ ' 'biến

\n' '
\n' '

Khu vực ứng dụng

\n' '
\n' '

1\n' ' – 4

\n' '
\n' '

>\n' ' 10 µm

\n' '
\n' '

Các ' 'hạt kích\n' ' thước lớn như phấn hoa, bụi cát, sợi dệt, vân ' 'vân

\n' '
\n' '

Khu ' 'dân cư

\n' '
\n' '

5\n' ' – 8

\n' '
\n' '

10\n' ' – 3 µm

\n' '
\n' '

Bào ' 'tử nấm\n' ' mốc, mảnh ve bụi, lông động vật

\n' '
\n' '

Khu ' 'dân cư, văn\n' ' phòng, khu thương mại

\n' '
\n' '

9\n' ' – 12

\n' '
\n' '

3\n' ' – 1 µm

\n' '
\n' '

Vi ' 'khuẩn\n' ' Legionella, bụi từ máy tạo ẩm, bụi chì…

\n' '
\n' '

Bệnh ' 'viện,\n' ' phòng xét nghiệm, phòng thí nghiệm, khu thương ' 'mại

\n' '
\n' '

13\n' ' – 16

\n' '
\n' '

1\n' ' – 0.3 µm

\n' '
\n' '

Vi ' 'khuẩn, hạt\n' ' khí dung, dầu ăn, khói, bụi thuốc trừ sâu

\n' '
\n' '

Bệnh ' 'viện,\n' ' khu phẫu thuật

\n' '
\n' '

17\n' ' – 20

\n' '
\n' '

<\n' ' 0.3 µm

\n' '
\n' '

Vi-rút, ' 'bụi\n' ' carbon, khói

\n' '
\n' '

Phòng ' 'sạch\n' ' trong các khu sản xuất linh kiện điện tử, ' 'thuốc.

\n' '
\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

Phụ lục ' '6:

\n' '\n' '

Tiêu ' 'chí đánh giá vi\n' 'sinh không khí và độ sạch không khí theo TCVN 8664- ' '1:2011

\n' '\n' '

Giới\n' 'hạn mức độ ô nhiễm vi sinh vật

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Cấp độ sạch

\n' '
\n' '

Vi khuẩn không khí ' '(CFU/m3)

\n' '
\n' '

Đặt đĩa thạch (đường kính 90mm) ' '(CFU/4h)(b)

\n' '
\n' '

Đĩa thạch tiếp xúc (đường ' 'kính 55mm)\n' ' (CFU/đĩa)

\n' '
\n' '

In găng tay (5 ngón tay) ' '(CFU/găng)

\n' '
\n' '

A

\n' '
\n' '

<1

\n' '
\n' '

<1

\n' '
\n' '

<1

\n' '
\n' '

<1

\n' '
\n' '

B

\n' '
\n' '

10

\n' '
\n' '

5

\n' '
\n' '

5

\n' '
\n' '

5

\n' '
\n' '

C

\n' '
\n' '

100

\n' '
\n' '

50

\n' '
\n' '

25

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

D

\n' '
\n' '

200

\n' '
\n' '

100

\n' '
\n' '

50

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '\n' '

a: ' 'Giá trị trung bình.

\n' '\n' '

b ' 'Đặt riêng biệt từng\n' 'đĩa thạch có thể trong thời gian ngắn hơn 4h

\n' '\n' '

Lưu ' 'ý: các ' 'vi khuẩn\n' 'không được phép có mặt trong môi trường buồng phẫu thuật: ' 'S. pyogenes, S.\n' 'aureus, P. aeruginosa, K. pneumoniae... và các vi khuẩn ' 'có khả năng gây\n' 'bệnh khác

\n' '\n' '

Tiêu\n' 'chí đánh giá độ sạch của không khí theo cấp độ ISO và cấp độ ' 'EU GMP ' '(12, 13)

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Cấp độ ISO (ISO14644- ' '1:2015)

\n' '
\n' '

Cấp độ lớp (EU ' 'GMP)

\n' '
\n' '

Hàm lượng tối đa các hạt trong ' '1m3 ' 'không ' 'khí

\n' '
\n' '

0,1 μm

\n' '
\n' '

0,2 μm

\n' '
\n' '

0,3 μm

\n' '
\n' '

0,5μm

\n' '
\n' '

1 μm

\n' '
\n' '

5 μm

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 1

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

10

\n' '
\n' '

2

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 2

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

100

\n' '
\n' '

24

\n' '
\n' '

10

\n' '
\n' '

4

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 3

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

1000

\n' '
\n' '

237

\n' '
\n' '

102

\n' '
\n' '

35

\n' '
\n' '

8

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 4

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

10000

\n' '
\n' '

2370

\n' '
\n' '

1020

\n' '
\n' '

352

\n' '
\n' '

86

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 5

\n' '
\n' '

A

\n' '
\n' '

100000

\n' '
\n' '

23700

\n' '
\n' '

10200

\n' '
\n' '

3520

\n' '
\n' '

832

\n' '
\n' '

29

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 6

\n' '
\n' '

B

\n' '
\n' '

1000000

\n' '
\n' '

237000

\n' '
\n' '

102000

\n' '
\n' '

35200

\n' '
\n' '

8320

\n' '
\n' '

293

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 7

\n' '
\n' '

C

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

352000

\n' '
\n' '

83200

\n' '
\n' '

2930

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 8

\n' '
\n' '

D

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

3520000

\n' '
\n' '

832000

\n' '
\n' '

29300

\n' '
\n' '

ISO\n' ' 9

\n' '
\n' '

\xa0' '

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

-

\n' '
\n' '

35200000

\n' '
\n' '

8320000

\n' '
\n' '

293000

\n' '
\n' '\n' '

Bảng\n' 'phân loại cấp độ ISO theo khu vực

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

Phụ lục ' '7:

\n' '\n' '

Kế ' 'hoạch kiểm tra hệ\n' 'thống thông khí trong cơ sở KB, CB (11)

\n' '\n' '\n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' ' \n' '
\n' '

Thông số

\n' '
\n' '

Khoảng đo

\n' '
\n' '

Thiết bị đo

\n' '
\n' '

Tần suất hiệu chuẩn thiết bị ' 'đo

\n' '
\n' '

Tần suất đo

\n' '
\n' '

Tiêu chuẩn tuân thủ

\n' '
\n' '

Chênh ' 'lệch áp\n' ' suất

\n' '
\n' '

0 ' '– 50 Pa

\n' '
\n' '

Máy ' 'đo chênh\n' ' lệch áp suất (sai sót tối đa 1%)

\n' '
\n' '

Hàng ' 'năm hoặc\n' ' theo khuyến cáo của nhà sản xuất

\n' '
\n' '

Hàng ' 'ngày ở\n' ' khu vực nguy cơ cao; 6 tháng/lần ở các khu vực khác; sau ' 'mỗi lần bảo dưỡng hệ\n' ' thống HVAC; sau mỗi lần sửa chữa*

\n' '
\n' '

Chênh ' 'lệch ít\n' ' nhất 2.5 Pa

\n' '
\n' '

Độ ' 'toàn vẹn\n' ' của bộ lọc HEPA

\n' '
\n' '

0 ' '– 100%

\n' '
\n' '

Máy ' 'tạo hạt\n' ' khí dung và máy đếm hạt

\n' '
\n' '

Hàng ' 'năm hoặc\n' ' theo khuyến cáo của nhà sản xuất

\n' '
\n' '

Mỗi ' 'năm một\n' ' lần; sau mỗi khi thay bộ lọc HEPA; sau mỗi lần sửa ' 'chữa*

\n' '
\n' '

Số ' 'lượng hạt\n' ' đo được sau khi qua bộ lọc không quá giới hạn cho phép của ' 'nhà sản xuất

\n' '
\n' '

Tốc ' 'độ dòng khí

\n' '
\n' '

50 ' '– 4000 m3/h ' 'hoặc tốt\n' ' hơn 0.01 – 50 m/s hoặc tốt hơn

\n' '
\n' '

Máy ' 'chụp đo\n' ' tốc độ gió Máy đo tốc độ gió (aneometer)

\n' '
\n' '

Hàng ' 'năm hoặc\n' ' theo khuyến cáo của nhà sản xuất

\n' '
\n' '

Mỗi ' 'năm một\n' ' lần; sau mỗi lần sửa chữa*

\n' '
\n' '

Xem ' 'Phụ lục 4

\n' '
\n' '

Hướng ' 'di\n' ' chuyển của dòng khí

\n' '
\n' '

Không ' 'áp dụng

\n' '
\n' '

Thiết ' 'bị tạo khói\n' ' Dải giấy mỏng

\n' '
\n' '

Không ' 'áp dụng

\n' '
\n' '

Mỗi ' 'năm một\n' ' lần; sau mỗi lần sửa chữa*

\n' '
\n' '

Dòng ' 'khí nên\n' ' di chuyển theo một hướng đi từ khu vực sạch tới khu vực ít ' 'sạch hoặc ô nhiễm

\n' '
\n' '\n' '

* ' 'Sửa ' 'chữa có thể ảnh\n' 'hưởng tới sự thông khí, ví dụ cải tạo cơ sở hạ tầng, sắp xếp ' 'lại thiết bị, nội\n' 'thất, vân vân.

\n' '\n' '

\xa0' '

\n' '\n' '

TÀI LIỆU THAM ' 'KHẢO

\n' '\n' '

1. ' 'Hướng dẫn Kiểm soát\n' 'lây nhiễm lao trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cộng đồng ' '(Quyết định số\n' '579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024).

\n' '\n' '

2. ' 'Infection Control\n' 'Guide on Heating, Ventilation and Air ' 'Conditioning ' '(HVAC) ' 'for Nurse Managers\n' 'and Clinicians, American Society for Health ' 'Care ' 'Engineering (ASHE)\n' '(2022).

\n' '\n' '

3. ' 'Roadmap to improve\n' 'and ensure good indoor ventilation in the context ' 'of ' 'COVID-19, ' 'WHO (2021).

\n' '\n' '

4. ' 'Natural Ventilation\n' 'for Infection Control in Health-care Settings, WHO ' '(2009).

\n' '\n' '

5. ' 'ANSI/ASHRAE/ASHE\n' '170-2021: Ventilation of Health Care Facilities

\n' '\n' '

6. ' 'Guidelines on Ventilation\n' 'in the Healthcare Setting to Reduce the Transmisison of ' 'Respiratory Pathogen,\n' 'Malaysia Ministry of Health (2021).

\n' '\n' '

7. ' 'Guideline for\n' 'Isolation Precautions: Preventing Transmission of Infectious ' 'Agents in\n' 'Healthcare Settings (2007), Appendix A: Table 5. Components ' 'of a Protective\n' 'Environment

\n' '\n' '

https://www.cdc.gov/infection-control/hcp/isolation-precautions/appendix- ' 'a-table-5.html#toc

\n' '\n' '

8. ' 'Health\n' 'Technical Memorandum 03-01 Specialised ventilation for ' 'healthcare premises Part\n' 'A: The concept, design, specification, installation and ' 'acceptance testing of\n' 'healthcare ventilation systems, National Health System, UK ' '(2021).

\n' '\n' '

9. ' 'Operational\n' 'Handbook on Tuberculosis. Module 1: ' 'Prevention_Infection ' 'Prevention\n' 'and Control, WHO (2023).

\n' '\n' '

10.Guidelines\n' 'for Enviromental Infection Control in Health-Care Facility, ' 'CDC (2003 - updated\n' 'July 2019).

\n' '\n' '

11.Guidance\n' 'on Indoor Environmental Quality in Health Care Facilities. ' 'Pan ' 'American\n' 'Health Organization (PAHO) (2023).

\n' '\n' '

12.ISO\n' '14644-1:2015 - Cleanrooms and associated controlled ' 'environments – Part 1:\n' 'Classification of air cleanliness by particle concentration, ' 'International\n' 'Organization for Standardization (ISO) (2015).

\n' '\n' '

13.EudraLex\n' '- The Rules Governing Medicinal Products in the European ' 'Union, Volume 4, Annex\n' '1: Manufacture of Sterile Medicinal Products, European ' 'Commission (2008).

\n' '\n' '

14.TCVN\n' '5687:2024: Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế ' '(2024).

\n' '\n' '

15.Wallengren\n' 'K., et. al., Resistance to TB drugs in KwaZulu-Natal: causes ' 'and prospects for control, ' '(2011)\n' 'https://arxiv.org/abs/1107.1800

\n' '\n' '

16.Hubad ' 'B., Lapanje A.\n' '(2012). Inadequate hospital ventilation system increases the ' 'risk of nosocomial\n' 'Mycobacterium tuberculosis. Journal of Hospital ' 'Infection, 80(1),\n' '88-91. ' 'https://doi.org/10.1016/j.jhin.2011.10.014.

\n' '\n' '

17.Ha, ' 'L. D., et. al..\n' '(2004). Lack of SARS Transmission among Public Hospital ' 'Workers, Vietnam. Emerging\n' 'Infectious Diseases, 10(2), 265-268. ' 'https://doi.org/10.3201/eid1002.030707.

\n' '\n' '

18. ' 'Zhiqiang ' '(J)Z.,\n' 'Obsborne AL., (2013). Stimulation-based feasibility study of ' 'improved air conditioning systems ' 'for hospital operation room. Frontiers\n' 'of Architectural Research, 2(4), ' '468-475.

\n' '\n' '

\xa0

\n' '\n' '
\n' '\n' '

\n' '\n' '
\n' '\n' '\n' '\n' '
\n' '\n' '
\n' '\n' ' \n' '
', 'md_content': '\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **BỘ Y TẾ****-------** | **CỘNG HÒA XÃ\n' ' HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM\n' ' Độc lập - Tự do - Hạnh phúc\n' ' ---------------** |\n' '| Số: 2991/QĐ-BYT | *Hà Nội, ngày\n' ' 22 tháng 9 năm 2025* |\n' '\n' '\n' '\n' '**QUYẾT\n' 'ĐỊNH**\n' '\n' '\n' 'PHÊ DUYỆT “HƯỚNG DẪN THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG\n' 'CÁC CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH”\n' '\n' '\n' '**BỘ\n' 'TRƯỞNG BỘ Y TẾ**\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Luật\n' 'Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm ' '2023;*\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Nghị\n' 'định số 96/2023/NĐ-CP ngày 30/12/2023 của Chính phủ quy định ' 'chi tiết một số điều\n' 'của Luật Khám bệnh, chữa bệnh;*\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Nghị\n' 'định số 42/2025/NĐ-CP ngày 27/02/2025 của Chính phủ quy định ' 'chức năng, nhiệm\n' 'vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế;*\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Thông tư\n' 'số 16/2018/TT-BYT ngày 20 tháng 7 năm 2018 của Bộ Y tế quy ' 'định về kiểm soát\n' 'nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh;*\n' '\n' '\n' '*Căn cứ Thông tư\n' 'số 17/2019/TT-BYT ngày 17 tháng 7 năm 2019 của Bộ Y tế về việc ' 'hướng dẫn giám\n' 'sát và đáp ứng với bệnh, bệnh dịch truyền nhiễm;*\n' '\n' '\n' '*Theo đề nghị\n' 'của Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh.*\n' '\n' '\n' '**QUYẾT\n' 'ĐỊNH:**\n' '\n' '\n' '**Điều 1.**Phê\n' 'duyệt kèm theo Quyết định này “Hướng dẫn thông khí môi trường ' 'trong các cơ sở\n' 'khám bệnh, chữa bệnh”.\n' '\n' '\n' '**Điều 2.**Quyết\n' 'định này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban hành.\n' '\n' '\n' '**Điều 3.**Các\n' 'Ông, Bà: Chánh Văn phòng Bộ; Vụ trưởng, Cục trưởng các Vụ, Cục ' 'thuộc Bộ Y tế;\n' 'Giám đốc các Bệnh viện, Viện trực thuộc Bộ Y tế; Giám đốc Sở Y ' 'tế các tỉnh,\n' 'thành phố trực thuộc Trung ương; Thủ trưởng Y tế Ngành chịu ' 'trách nhiệm thi\n' 'hành Quyết định này./.\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| ***Nơi nhận:***-\n' ' Như Điều 3;\n' ' - Bộ trưởng (để b/c);\n' ' - Các Thứ trưởng (để phối hợp chỉ đạo);\n' ' - Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế; Website Cục QLKCB;\n' ' - Lưu: VT, KCB. | **KT. BỘ TRƯỞNG\n' ' THỨ TRƯỞNG**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '**Trần\n' ' Văn Thuấn** |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**HƯỚNG\n' 'DẪN**\n' '\n' '\n' 'THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH,\n' 'CHỮA BỆNH \n' '\n' '*(Ban\n' 'hành theo Quyết định số 2991/QĐ-BYT ngày 22/09/2025 của Bộ ' 'trưởng Bộ Y tế)*\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**MỤC\n' 'LỤC**\n' '\n' '\n' 'DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT\n' '\n' '\n' 'MỘT SỐ THUẬT NGỮ \n' '\n' '\n' 'I. ĐẶT VẤN ĐỀ\n' '\n' '\n' 'II. CÁC YẾU TỐ ẢNH\n' 'HƯỞNG TỚI THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH, CHỮA ' 'BỆNH \n' '\n' '\n' 'III. MỤC ĐÍCH, ĐỐI\n' 'TƯỢNG, PHẠM VI ÁP DỤNG \n' '\n' '\n' '1. Mục đích \n' '\n' '\n' '2. Đối tượng sử dụng\n' 'tài liệu \n' '\n' '\n' '3. Phạm vi áp dụng \n' '\n' '\n' '4. Khung pháp lý và các\n' 'quy định, hướng dẫn có liên quan \n' '\n' '\n' 'IV. CÁC HỆ THỐNG THÔNG\n' 'KHÍ\n' '\n' '\n' '1. Thông khí tự nhiên \n' '\n' '\n' '2. Thông khí cơ học \n' '\n' '\n' '3. Thông khí kết hợp \n' '\n' '\n' 'V. CÁC YÊU CẦU VỀ THÔNG\n' 'KHÍ \n' '\n' '\n' '1. Yêu cầu chung\n' '\n' '\n' '2. Buồng cách ly bệnh\n' 'lây truyền qua đường không khí \n' '\n' '\n' '3. Buồng cách ly bảo vệ\n' 'người bệnh\n' '\n' '\n' '4. Buồng phẫu thuật \n' '\n' '\n' 'VI. CÁC BIỆN PHÁP\n' 'TĂNG CƯỜNG THÔNG KHÍ \n' '\n' '\n' '1. Thông khí tự nhiên \n' '\n' '\n' '2. Thông khí cơ học \n' '\n' '\n' '3. Điều hòa không khí \n' '\n' '\n' '4. Khử khuẩn không khí\n' '\n' '\n' '*4.1. Lọc khí*\n' '\n' '\n' '*4.2. Tia cực\n' 'tím diệt khuẩn (GUV)* \n' '\n' '\n' 'VII. GIÁM SÁT VÀ\n' 'ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THÔNG KHÍ\n' '\n' '\n' '1. Kiểm tra hướng dòng\n' 'khí hay chênh lệch áp suất buồng \n' '\n' '\n' '2. Đánh giá tốc độ\n' 'thông khí \n' '\n' '\n' '3. Đánh giá vi sinh\n' 'không khí và độ sạch không khí \n' '\n' '\n' 'VIII. TỔ CHỨC THỰC\n' 'HIỆN\n' '\n' '\n' 'PHỤ LỤC\n' '\n' '\n' 'Phụ lục 1: Tiêu chuẩn\n' 'thông khí và tiêu chuẩn sạch của không khí tại những khu vực ' 'chính trong cơ sở\n' 'KB, CB \n' '\n' '\n' 'Phụ lục 2: Mối liên quan\n' 'giữa ACH và thời gian cần thiết để loại bỏ không khí ô nhiễm ' 'khỏi một không\n' 'gian\n' '\n' '\n' 'Phụ lục 3: Cách kiểm\n' 'tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng \n' '\n' '\n' 'Phụ lục 4: Cách thức\n' 'tính số luân chuyển không khí mỗi giờ (ACH) ở buồng có thông ' 'khí tự nhiên hoặc\n' 'thông khí kết hợp\n' '\n' '\n' 'Phụ lục 5: Các tiêu\n' 'chuẩn lọc khí \n' '\n' '\n' 'Phụ lục 6: Tiêu chí\n' 'đánh giá vi sinh không khí và độ sạch không khí theo TCVN ' '8664-1:2011\n' '\n' '\n' 'Phụ lục 7: Kế hoạch\n' 'kiểm tra hệ thống thông khí trong cơ sở KB, CB \n' '\n' '\n' 'TÀI LIỆU THAM KHẢO\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**DANH\n' 'MỤC TỪ VIẾT TẮT**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| ACH: | Số luân\n' ' chuyển không khí mỗi giờ (Air Change per Hour) |\n' '| AHU: | Bộ xử lý\n' ' không khí (Air Handling Unit) |\n' '| AII: | Cách ly lây\n' ' truyền qua đường không khí (Airborne Infection Isolation) |\n' '| HEPA: | Bộ lọc không\n' ' khí hiệu suất cao (High-Efficiency Particulate Air – filter) ' '|\n' '| HVAC: | Hệ thống sưởi\n' ' ấm, thông gió và điều hòa không khí (Heating, Ventilation, ' 'and\n' ' Air-Conditioning) |\n' '| ISO | Tổ chức Tiêu\n' ' chuẩn hóa quốc tế (International Organization for ' 'Standardization) |\n' '| KBCB: | Khám bệnh,\n' ' chữa bệnh |\n' '| KSNK: | Kiểm soát\n' ' nhiễm khuẩn |\n' '| MERV: | Giá trị báo\n' ' cáo hiệu quả tối thiểu (Minimum Efficiency Reporting Value) ' '|\n' '| NB: | Người bệnh |\n' '| NVYT: | Nhân viên y\n' ' tế |\n' '| PHCN: | Phòng hộ cá\n' ' nhân |\n' '| Pa: | Đơn vị Pascal |\n' '| VST: | Vệ sinh tay |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**MỘT\n' 'SỐ THUẬT NGỮ**\n' '\n' '\n' 'Trong phạm vi của Hướng\n' 'dẫn này, các thuật ngữ dưới đây được hiểu như sau:\n' '\n' '\n' '**Buồng đệm\n' '(Anteroom):** Là\n' 'buồng nhỏ nằm giữa hành lang và buồng cách ly, được sử dụng ' 'chuẩn bị các phương\n' 'tiện cần thiết cho buồng cách ly (4).\n' '\n' '\n' '**Buồng cách ly\n' 'bảo vệ người bệnh:** Là buồng chuyên biệt được sử dụng để chăm ' 'sóc, điều trị NB\n' 'suy giảm miễn dịch nghiêm trọng, như NB ghép tạng, NB suy giảm ' 'bạch cầu trung\n' 'tính, NB đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, vv. (5).\n' '\n' '\n' '**Buồng cách ly\n' 'bệnh lây truyền qua đường không khí**: Là buồng chuyên biệt ' 'được sử dụng để\n' 'chăm sóc, điều trị người bệnh (NB) mắc tác nhân gây bệnh lây ' 'truyền qua không\n' 'khí (5).\n' '\n' '\n' '**Điều hòa không\n' 'khí:** Là\n' 'hình thức xử lý không khí để kiểm soát nhiệt độ, có thể kết ' 'hợp với việc kiểm\n' 'soát thông khí, độ ẩm và độ sạch của không khí. Các thiết bị ' 'điều hòa không khí\n' 'đơn lẻ thường không có chức năng thông khí. Do vậy, cần áp ' 'dụng các biện pháp\n' 'thông khí khác để bảo đảm các yêu cầu thông khí khi sử dụng ' 'điều hòa không khí\n' '(3).\n' '\n' '\n' '**Hệ thống điều\n' 'hòa không khí cục bộ (Split system):** Là hệ thống chỉ làm ' 'lạnh hoặc có hai\n' 'chiều nóng-lạnh, và là thiết bị cục bộ đơn chiếc được lắp đặt ' 'cho các khu vực điều\n' 'hòa riêng biệt. Thiết bị cục bộ gồm 2 khối: khối nóng đặt ' 'ngoài khu vực điều\n' 'hòa và khối lạnh đặt trong khu vực điều hòa. Hai khối được kết ' 'nối với nhau\n' 'bằng đường ống ga. Các thiết bị này thường không có chức năng ' 'thông khí và luân\n' 'hồi không khí trong khu vực điều hòa (3).\n' '\n' '\n' '**Hệ thống thông\n' 'khí cơ học áp lực âm:** Là hệ thống thông khí cơ học trong đó ' 'không khí\n' 'xả ra khỏi phòng chủ yếu được kiểm soát thông qua hệ thống ' 'quạt hút, tạo áp\n' 'suất thấp hơn môi trường xung quanh. Hệ thống này tạo điều ' 'kiện để luồng không\n' 'khí di chuyển từ bên ngoài vào trong phòng qua các khe hở, hạn ' 'chế phát tán tác\n' 'nhân lây nhiễm trong phòng ra môi trường bên ngoài (3). Áp ' 'lực âm sẽ được duy\n' 'trì ổn định khi phòng đủ kín, các khe hở được kiểm soát.\n' '\n' '\n' '**Hệ thống thông\n' 'khí cơ học áp lực dương:** Là hệ thống thông khí cơ học trong ' 'đó không khí\n' 'cấp vào phòng chủ yếu được kiểm soát thông qua hệ thống quạt ' 'hút cấp khí, tạo\n' 'áp suất cao hơn môi trường xung quanh. Hệ thống này tạo điều ' 'kiện để luồng\n' 'không khí di chuyển từ trong phòng ra bên ngoài qua các khe ' 'hở, hạn chế đưa tác\n' 'nhân lây nhiễm từ môi trường bên ngoài vào trong phòng (3). ' 'Áp lực dương sẽ\n' 'được duy trì ổn định khi phòng đủ kín, các khe hở được kiểm ' 'soát.\n' '\n' '\n' '**Hệ thống HVAC** (Heating,\n' 'Ventilation and Air Condition): Là hệ thống sưởi ấm, thông gió ' 'và điều hòa\n' 'không khí. Hệ thống HVAC có vai trò điều chỉnh nhiệt độ, độ ' 'ẩm, thiết lập chênh\n' 'lệch áp suất, lọc và pha loãng không khí tuần hoàn trong tòa ' 'nhà, thông gió và\n' 'thải bỏ các chất ô nhiễm khỏi các khu vực trong tòa nhà (2).\n' '\n' '\n' '**HEPA** (High\n' 'Efficiency Particulate Air filter)**:** Là bộ lọc không khí cơ ' 'học có khả\n' 'năng lọc được ít nhất 99,95% các hạt trong không khí (3).\n' '\n' '\n' '**Khí cấp:** Là không khí\n' 'được cung cấp vào một không gian thông qua hệ thống thông khí ' 'cơ học hoặc tự\n' 'nhiên hoặc kết hợp, bao gồm bất kỳ sự kết hợp nào của không ' 'khí ngoài trời,\n' 'không khí tuần hoàn hoặc không khí chuyển từ nơi khác tới ' '(3).\n' '\n' '\n' '**Khí xả:** Là không khí\n' 'được loại bỏ khỏi một không gian và thải ra ngoài môi trường ' 'bằng hệ thống\n' 'thông khí cơ học hoặc tự nhiên hoặc thông khí kết hợp (3).\n' '\n' '\n' '**Không khí tuần\n' 'hoàn**:\n' 'Là một phần không khí được hút ra khỏi một không gian nhưng ' 'không thải ra ngoài\n' 'mà được đưa trở lại vào không gian đó hoặc các không gian khác ' 'trong cùng một\n' 'tòa nhà. Lượng không khí này có thể được xử lý trước khi được ' 'tuần hoàn lại\n' '(3).\n' '\n' '\n' '**MERV** (Minimum\n' 'Efficiency Reporting Value): Là giá trị báo cáo hiệu suất lọc ' 'tối thiểu của bộ\n' 'lọc thể hiện qua khả năng thu giữ các hạt không khí có kích ' 'thước khác nhau.\n' 'Giá trị MERV càng cao tương ứng với việc bộ lọc có hiệu quả ' 'lọc càng tốt (2).\n' '\n' '\n' '**Phân bổ không\n' 'khí**:\n' 'Là việc cung cấp không khí tươi từ bên ngoài hoặc không khí ' 'sạch đến từng phần\n' 'của không gian trong nhà và loại bỏ các chất ô nhiễm trong ' 'không khí phát sinh\n' 'ở từng phần của không gian trong nhà một cách hiệu quả (6).\n' '\n' '\n' '**Số luân chuyển\n' 'không khí mỗi giờ** (Air Changes per Hour - viết tắt: ACH): Là ' 'số lần tổng\n' 'lượng không khí trong một căn buồng hoặc một không gian nhất ' 'định được loại bỏ\n' 'hoàn toàn và thay thế mới trong một giờ (1).\n' '\n' '\n' '**Tia cực tím\n' 'diệt khuẩn** (Germicidal\n' 'Ultraviolet – viết tắt: GUV): Là một thuật ngữ chỉ việc sử ' 'dụng tia cực tím C\n' '(UVC) để tiêu diệt hoặc làm bất hoạt vi sinh vật. Tia cực tím ' 'diệt khuẩn được\n' 'tạo ra bởi đèn cực tím (thường là đèn hơi thủy ngân áp suất ' 'thấp) và có thể\n' 'tiêu diệt hoặc làm bất hoạt các vi sinh vật trong không khí ' 'hoặc trên các bề\n' 'mặt khi được chiếu trực tiếp (1).\n' '\n' '\n' '**Thiết bị làm\n' 'sạch không khí (**Air cleaner)**:** Là thiết bị dùng để loại ' 'bỏ khí ga\n' 'hoặc các hạt lơ lửng trong không khí. Thiết bị làm sạch không ' 'khí có thể được\n' 'dùng như một bộ phận bổ sung trong hệ thống HVAC hoặc như ' 'thiết bị đơn lẻ dùng\n' 'cho từng căn phòng hoặc khu vực nhất định (3).\n' '\n' '\n' '**Thông khí môi\n' 'trường (Environmental Ventilation):** Là hệ thống cung cấp ' 'không khí sạch cho\n' 'sự hô hấp của con người bằng cách đưa không khí tươi từ bên ' 'ngoài hoặc không\n' 'khí đã được lọc vào để làm loãng và thay thế không khí ô nhiễm ' 'trong phòng,\n' 'buồng hoặc tòa nhà. Hệ thống này còn có chức năng kiểm soát ' 'mùi, hạn chế sự\n' 'phát tán tác nhân gây bệnh, duy trì các điều kiện môi trường ' '(nhiệt độ, độ ẩm)\n' 'và có thể tạo chênh lệch áp suất để ngăn chất nhiễm bẩn lan ra ' 'ngoài hoặc xâm\n' 'nhập vào phòng. Trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (KBCB), thông ' 'khí môi trường\n' 'gồm ba loại: thông khí tự nhiên, thông khí cơ học và thông khí ' 'kết hợp.:\n' '\n' '\n' '***\\* Thông khí tự\n' 'nhiên:*** Là\n' 'quá trình sử dụng các yếu tố tự nhiên, như gió và sự chênh ' 'lệch nhiệt độ, để\n' 'đưa không khí ngoài trời vào hoặc đẩy không khí trong phòng ra ' 'ngoài mà không\n' 'cần sự hỗ trợ của thiết bị cơ học. Các lực tự nhiên này, bao ' 'gồm áp suất gió và\n' 'sự chênh lệch mật độ không khí giữa bên trong và bên ngoài tòa ' 'nhà, giúp tạo ra\n' 'sự lưu thông không khí tự động và phân phối khí trong không ' 'gian mà không cần\n' 'đến hệ thống quạt hay máy móc.\n' '\n' '\n' '***\\* Thông khí cơ\n' 'học:*** Là\n' 'quá trình sử dụng các thiết bị cơ học, như quạt hút cấp khí, ' 'quạt hút xả khí,\n' 'hoặc cả hai, để điều khiển luồng không khí, đưa không khí từ ' 'ngoài vào hoặc đẩy\n' 'không khí trong phòng ra ngoài. Hệ thống này tạo ra sự lưu ' 'thông không khí\n' 'trong tòa nhà, giúp duy trì chất lượng không khí và đảm bảo sự ' 'trao đổi khí\n' 'hiệu quả. Thuật ngữ “thông khí cơ học” có ý nghĩa tương đương ' 'thuật ngữ “thông\n' 'gió cơ khí” được dùng trong một số tài liệu hiện hành.\n' '\n' '\n' '***\\* Thông khí kết\n' 'hợp:*** Là\n' 'hệ thống kết hợp giữa thông khí cơ học và thông khí tự nhiên, ' 'cho phép lựa chọn\n' 'chế độ thông khí tối ưu tùy thuộc vào các yếu tố môi trường và ' 'điều kiện cụ\n' 'thể. Hệ thống này tận dụng cả lực tự nhiên và thiết bị cơ học ' 'để điều chỉnh và\n' 'duy trì sự lưu thông không khí hiệu quả trong tòa nhà.\n' '\n' '\n' '**Thủ thuật tạo\n' 'khí dung:** Là\n' 'những thủ thuật trong khám bệnh, chữa bệnh có thể tạo ra các ' 'hạt khí dung như\n' 'nội soi phế quản, đặt nội khí quản, mở khí quản, hồi sức tim ' 'phổi, thông khí\n' 'không xâm lấn. Các hạt khí dung này có khả năng tồn tại trong ' 'môi trường không\n' 'khí (3).\n' '\n' '\n' '**Tốc độ thông\n' 'khí**:\n' 'Là tốc độ không khí được cung cấp hoặc loại bỏ khỏi một căn ' 'phòng hoặc một tòa\n' 'nhà thông qua các hệ thống thông khí hoặc do sự thâm nhập qua ' 'kết cấu bao che\n' 'tòa nhà. Thông thường, các giá trị này được biểu thị bằng các ' 'chỉ số hoặc đơn\n' 'vị như ACH, CFM, L/s hoặc m3/giờ (3).\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**I. ĐẶT VẤN ĐỀ**\n' '\n' '\n' 'Hệ thống thông khí môi\n' 'trường có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự lây lan ' 'của các bệnh\n' 'truyền nhiễm trong các cơ sở khám, chữa bệnh (KBCB). Một hệ ' 'thống thông khí phù\n' 'hợp không chỉ góp phần duy trì môi trường an toàn và lành mạnh ' 'cho người bệnh\n' '(NB) và nhân viên y tế (NVYT), mà còn giúp giảm nồng độ các ' 'chất ô nhiễm trong\n' 'không khí, từ đó hạn chế nguy cơ lây truyền các tác nhân gây ' 'bệnh, đặc biệt là\n' 'những bệnh lây qua đường không khí.\n' '\n' '\n' 'Các bệnh hô hấp như\n' 'lao, cúm, sởi, SARS và COVID-19 thường lây truyền qua không ' 'khí, đặc biệt thông\n' 'qua các giọt bắn nhỏ và hạt khí dung được phát tán khi người ' 'bệnh ho, hắt hơi\n' 'hoặc nói chuyện. Hệ thống thông khí hiệu quả giúp làm loãng và ' 'loại bỏ các hạt\n' 'khí dung nhiễm mầm bệnh này, từ đó giảm thiểu nguy cơ lây ' 'nhiễm cho những người\n' 'xung quanh. Vai trò này đặc biệt quan trọng ở những khu vực có ' 'nguy cơ cao như\n' 'buồng bệnh cách ly, các đơn vị chăm sóc đặc biệt, khu vực cấp ' 'cứu hoặc phòng\n' 'thủ thuật, nơi mật độ tác nhân gây bệnh trong không khí thường ' 'cao hơn.\n' '\n' '\n' 'Trong thực tiễn, đã có\n' 'nhiều minh chứng cho thấy thông khí kém có thể làm gia tăng sự ' 'lây truyền bệnh\n' 'trong bệnh viện. Nghiên cứu tại Nam Phi chỉ ra rằng nguy cơ ' 'bùng phát MDR/XDR\n' 'TB tăng cao ở các cơ sở điều trị lao quá tải và thông khí hạn ' 'chế (15). Nghiên\n' 'cứu khác ở Slovenia cho thấy các khu vực bệnh viện có thông ' 'khí kém, chẳng hạn\n' 'hành lang, chứa nồng độ *Mycobacterium tuberculosis* cao hơn, ' 'từ đó làm\n' 'tăng nguy cơ lây nhiễm cho nhân viên y tế (16). Tại Việt Nam, ' 'trong đợt dịch\n' 'SARS năm 2003, nhiều ca bệnh lây truyền trong bệnh viện cũng ' 'đã được ghi nhận.\n' 'Hệ thống thông khí không đảm bảo, cùng với việc thiếu trang bị ' 'bảo hộ cá nhân\n' 'thời điểm ban đầu, đã khiến dịch lan rộng trong cơ sở y tế, ' 'ảnh hưởng trực tiếp\n' 'đến NVYT và NB (17). Gần đây hơn, đại dịch COVID-19 tiếp tục ' 'khẳng định mối\n' 'liên hệ chặt chẽ giữa thông khí và kiểm soát dịch bệnh. Nhiều ' 'nghiên cứu quốc\n' 'tế và trong nước đã chỉ ra rằng môi trường kín, thông khí kém ' 'là yếu tố làm gia\n' 'tăng lây truyền SARS-CoV-2, trong khi các biện pháp cải thiện ' 'thông khí góp phần\n' 'quan trọng trong phòng, chống dịch.\n' '\n' '\n' 'Tại các cơ sở KBCB, hệ\n' 'thống thông khí được thiết kế để cung cấp luồng không khí có ' 'kiểm soát, bảo đảm\n' 'loại bỏ không khí ô nhiễm và thay thế bằng không khí sạch. Khi ' 'hoạt động hiệu\n' 'quả, ngoài việc giảm nguy cơ lây nhiễm qua không khí, các hệ ' 'thống thông khí\n' 'còn góp phần điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm và chất lượng không ' 'khí, duy trì các điều\n' 'kiện môi trường thích hợp, đặc biệt là ở các buồng phẫu thuật ' 'ghép tạng, buồng\n' 'NB ghép tủy hoặc buồng điều trị NB suy giảm miễn dịch. Điều ' 'này rất quan trọng\n' 'cho việc hồi phục của NB và sự thoải mái của NVYT. Việc kiểm ' 'soát nhiệt độ và\n' 'độ ẩm đúng mức cũng giúp ngăn ngừa sự phát triển của nấm và vi ' 'khuẩn.\n' '\n' '\n' 'Trong bối cảnh toàn cầu\n' 'hiện nay, khi các bệnh truyền nhiễm mới nổi và tái nổi vẫn ' 'tiếp tục đe dọa,\n' 'cùng với yêu cầu phát triển kỹ thuật cao trong chẩn đoán và ' 'điều trị, việc\n' 'thiết lập và duy trì hệ thống thông khí tối ưu tại các cơ sở ' 'KBCB ở Việt Nam có\n' 'ý nghĩa then chốt. Thực tế cho thấy, các cơ sở y tế trong nước ' 'vẫn còn thiếu\n' 'các khảo sát, tiêu chuẩn đánh giá và hướng dẫn cụ thể về thông ' 'khí, khiến công\n' 'tác đầu tư và vận hành chưa đồng bộ. Do đó, việc hiểu rõ vai ' 'trò của thông khí\n' 'trong kiểm soát nhiễm khuẩn không chỉ giúp bảo đảm an toàn cho ' 'NB và NVYT, mà\n' 'còn góp phần nâng cao năng lực ứng phó của hệ thống y tế trước ' 'các thách thức\n' 'dịch bệnh trong tương lai.\n' '\n' '\n' '**II. CÁC YẾU TỐ\n' 'ẢNH HƯỞNG TỚI THÔNG KHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH, ' 'CHỮA BỆNH**\n' '\n' '\n' 'Việc thiết lập và duy\n' 'trì thông khí tối ưu trong các cơ sở KBCB chịu ảnh hưởng của ' 'nhiều yếu tố khác\n' 'nhau, bao gồm:\n' '\n' '\n' '**1. Thiết kế hạ\n' 'tầng:** Thiết\n' 'kế và bố trí tổng thể của cơ sở KBCB ảnh hưởng trực tiếp đến ' 'luồng không khí.\n' 'Các tòa nhà cũ kỹ hoặc có thiết kế phức tạp thường khó đạt ' 'được thông khí tối\n' 'ưu. Khu vực có nhiều không gian kín hoặc lưu thông không khí ' 'kém có thể tạo ra\n' 'các túi không khí tĩnh, nơi các tác nhân gây bệnh có thể tích ' 'tụ. Ngược lại,\n' 'các không gian rộng với với trần cao có thể có sự thông khí tự ' 'nhiên tốt hơn\n' 'nhưng cũng gặp khó khăn trong việc kiểm soát luồng không khí ' 'và duy trì điều\n' 'kiện thông khí thích hợp.\n' '\n' '\n' '**2. Điều kiện\n' 'môi trường**:\n' 'Các yếu tố môi trường bên ngoài như nhiệt độ, độ ẩm và tốc độ ' 'gió có thể ảnh\n' 'hưởng đáng kể đến hiệu quả thông khí tự nhiên. Hướng và tốc độ ' 'gió có thể ảnh\n' 'hưởng đến khả năng hút không khí vào tòa nhà và chất lượng ' 'không khí ngoài trời\n' 'cũng có thể làm giảm chất lượng không khí trong nhà. Ở những ' 'khu vực môi trường\n' 'bên ngoài ô nhiễm cao, cần phải lọc không khí tươi từ ngoài ' 'vào để ngăn ngừa sự\n' 'xâm nhập của các hạt ô nhiễm có hại. Ngoài ra, nhiệt độ môi ' 'trường khắc nghiệt\n' 'có thể ảnh hưởng đến khả năng cách nhiệt của tòa nhà, dẫn đến ' 'việc phải sử dụng\n' 'các hệ thống thông khí cơ học hoặc điều hòa không khí để duy ' 'trì môi trường\n' 'trong nhà thích hợp.\n' '\n' '\n' '**3. Loại hệ\n' 'thống thông khí**: Mặc dù các hệ thống thông khí cơ học đáng ' 'tin cậy hơn\n' 'trong việc kiểm soát luồng không khí và duy trì chất lượng ' 'không khí, nhưng có\n' 'thể gặp phải những vấn đề như công suất hệ thông không đạt, ' 'tắc nghẽn bộ lọc,\n' 'bảo trì bảo dưỡng hệ thông không đúng. Các hệ thống sưởi ấm, ' 'thông gió và điều\n' 'hòa không khí (HVAC) không được bảo trì đúng cách có thể giảm ' 'hiệu quả hoạt\n' 'động, dẫn đến suy giảm hiệu suất thông khí và chất lượng không ' 'khí. Hệ thống\n' 'thông khí không đáp ứng đủ yêu cầu về lưu lượng không khí cho ' 'các khu vực (như\n' 'buồng cách ly NB) có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm các tác ' 'nhân gây bệnh qua\n' 'đường hô hấp. Tương tự, thông khí tự nhiên chịu ảnh hưởng lớn ' 'từ môi trường và\n' 'thiết kế tòa nhà, còn thông khí kết hợp đòi hỏi thiết bị phụ ' 'trợ phải được duy\n' 'trì tốt để bảo đảm hiệu quả.\n' '\n' '\n' '**4. Mật độ người\n' 'và tính chất hoạt động KBCB**: Số lượng người có mặt và các ' 'hoạt động diễn\n' 'ra trong một không gian có thể ảnh hưởng đến nhu cầu thông ' 'khí. Ví dụ, ở những\n' 'khu vực có mật độ người cao như buồng khám, phòng chờ hay khu ' 'vực cấp cứu, yêu\n' 'cầu về trao đổi không khí sẽ cao hơn. Tương tự, các khu vực ' 'đặc thù như buồng\n' 'phẫu thuật, phòng xét nghiệm hay các đơn vị chăm sóc đặc biệt ' 'sẽ cần mức độ\n' 'thông khí cao hơn để đáp ứng các yêu cầu cụ thể, như kiểm soát ' 'khí dung trong\n' 'phẫu thuật hoặc ngăn ngừa sự lây truyền chéo. Ngoài ra, việc ' 'bố trí nội thất,\n' 'máy móc và thiết bị y tế cũng có thể cản trở luồng khí, tạo ra ' 'những vùng không\n' 'khí tĩnh, làm giảm hiệu quả thông khí chung.\n' '\n' '\n' '**5. Tác nhân gây\n' 'bệnh**:\n' 'Các cơ sở KBCB có nguy cơ cao lây truyền các bệnh truyền ' 'truyền nhiễm, đặc biệt\n' 'là các bệnh lây truyền theo đường hô hấp do tập trung đông ' 'người mang hoặc mắc\n' 'bệnh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thông khí không đủ ' 'hoặc không hiệu\n' 'quả có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Thông khí tối ưu giúp ' 'giảm nồng độ các\n' 'hạt chứa tác nhân gây bệnh trong không khí bằng cách loại bỏ ' 'hoặc pha loãng\n' 'chúng. Tốc độ thông khí cao có thể tạo điều kiện pha loãng các ' 'hạt gây bệnh tốt\n' 'hơn và do đó có thể làm giảm nguy cơ lây nhiễm qua đường không ' 'khí nhiều hơn.\n' 'Một số tác nhân gây bệnh có khả năng lây nhiễm cao qua không ' 'khí, như lao, sởi,\n' 'cúm, COVID-19…, đòi hỏi các cơ sở phải có hệ thống thông khí ' 'nghiêm ngặt hơn để\n' 'bảo vệ NB, NVYT và khách thăm.\n' '\n' '\n' '**6. Hiệu quả\n' 'năng lượng và tính bền vững**: Bên cạnh hiệu quả thông khí, ' 'hiệu quả năng\n' 'lượng cũng là yếu tố quan trọng cần xem xét khi thiết kế hệ ' 'thống thông khí cho\n' 'cơ sở KBCB. Các hệ thống yêu cầu quá nhiều năng lượng để duy ' 'trì lưu lượng\n' 'không khí hoặc chất lượng không khí có thể không bền vững ' 'trong dài hạn. Việc\n' 'cân đối giữa yêu cầu kiểm soát nhiễm khuẩn (KSNK) và sử dụng ' 'năng lượng hiệu\n' 'quả, ví dụ như áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng hoặc ' 'phối hợp thông khí\n' 'tự nhiên và thông khí kết hợp khi thích hợp, có thể giúp giảm ' 'tác động đến môi\n' 'trường trong khi vẫn duy trì các tiêu chuẩn an toàn.\n' '\n' '\n' '**7. Tiêu chuẩn\n' 'và hướng dẫn kĩ thuật**: Các cơ sở KBCB cần tuân thủ các quy ' 'định và\n' 'hướng dẫn quốc gia về thông khí đối với từng khu vực cụ thể. ' 'Việc không tuân\n' 'thủ các quy định này có thể dẫn đến tình trạng thông khí không ' 'đầy đủ, làm tăng\n' 'nguy cơ lây truyền bệnh tật và giảm chất lượng KBCB.\n' '\n' '\n' 'Thông khí môi trường\n' 'chịu ảnh hưởng đồng thời bởi nhiều yếu tố từ thiết kế, điều ' 'kiện tự nhiên, đến\n' 'hoạt động vận hành và quản lý hằng ngày. Việc nhận diện rõ các ' 'yếu tố này có ý\n' 'nghĩa quan trọng trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, giúp ' 'giảm thiểu nguy cơ\n' 'lây truyền qua đường không khí trong cơ sở KBCB. Vì vậy, cần ' 'có các hướng dẫn\n' 'cụ thể, phù hợp với bối cảnh thực tiễn nhằm hỗ trợ cơ sở y tế ' 'thiết lập, duy\n' 'trì và giám sát hệ thống thông khí hiệu quả, góp phần bảo vệ ' 'an toàn cho người\n' 'bệnh, nhân viên y tế và cộng đồng.\n' '\n' '\n' '**III. MỤC ĐÍCH,\n' 'ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI ÁP DỤNG**\n' '\n' '\n' '**1. Mục đích**\n' '\n' '\n' 'Cung cấp những yêu cầu\n' 'cơ bản và hướng dẫn kĩ thuật liên quan, làm căn cứ để các cơ ' 'sở KBCB thiết lập\n' 'và duy trì hệ thống thông khí môi trường an toàn trong phòng ' 'ngừa và kiểm soát\n' 'lây nhiễm các tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường không khí ' 'cũng như trong\n' 'triển khai các kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh khác.\n' '\n' '\n' '**2. Đối tượng sử\n' 'dụng tài liệu**\n' '\n' '\n' '- Lãnh đạo cơ sở KBCB,\n' 'lãnh đạo các phòng chức năng có liên quan, lãnh đạo các khoa ' 'lâm sàng, cận lâm\n' 'sàng, khoa KSNK và NVYT tại các cơ sở KBCB.\n' '\n' '\n' '- Người thiết kế, xây\n' 'dựng, lắp đặt cơ sở hạ tầng các của các cơ sở khám bệnh, chữa ' 'bệnh.\n' '\n' '\n' '**3. Phạm vi áp\n' 'dụng**\n' '\n' '\n' 'Tất cả các cơ sở khám\n' 'bệnh, chữa bệnh.\n' '\n' '\n' '**4. Khung pháp\n' 'lý và các quy định, hướng dẫn có liên quan**\n' '\n' '\n' '- Luật Phòng chống bệnh\n' 'truyền nhiễm số 03/2007/QH12 ngày 21 tháng 11 năm 2007 và Văn ' 'bản hợp nhất số\n' '45/VBHN-VPQH ngày 10 tháng 12 năm 2018 của Văn phòng Quốc ' 'hội.\n' '\n' '\n' '- Luật Khám bệnh, chữa\n' 'bệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023.\n' '\n' '\n' '- Thông tư số\n' '16/2018/TT-BYT ngày 20 tháng 7 năm 2018 của Bộ Y tế quy định ' 'về kiểm soát nhiễm\n' 'khuẩn trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.\n' '\n' '\n' '- Quyết định số\n' '3916/QĐ-BYT ban hành ngày 28/08/2017 của Bộ Y tế về việc phê ' 'duyệt các Hướng\n' 'dẫn kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám bệnh, chữa ' 'bệnh.\n' '\n' '\n' '- Quyết định số\n' '579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024 của Bộ Y tế về Hướng dẫn Kiểm soát ' 'lây nhiễm lao\n' 'trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cộng đồng.\n' '\n' '\n' '- Tiêu chuẩn TCVN\n' '8664-1:2011: Phòng sạch và môi trường kiểm soát liên quan – ' 'Phần 1: Phân loại\n' 'độ sạch không khí.\n' '\n' '\n' '- Tiêu chuẩn TCVN\n' '5687:2024: Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế.\n' '\n' '\n' '**IV. CÁC HỆ\n' 'THỐNG THÔNG KHÍ**\n' '\n' '\n' 'Tại cơ sở KBCB, thông\n' 'khí môi trường đạt yêu cầu qui định, đặc biệt là ở các khu vực ' 'chăm sóc NB,\n' 'giúp thải bỏ hoặc làm loãng nồng độ các hạt mang tác nhân gây ' 'bệnh trong không\n' 'khí, qua đó làm giảm nguy cơ lây nhiễm các tác nhân gây bệnh ' 'lây truyền theo\n' 'đường hô hấp. Tùy thuộc vào thiết kế hạ tầng của bệnh viện, ' 'yêu cầu mức độ\n' 'thông khí ở từng khu vực KBCB và nguồn lực của cơ sở, cơ sở ' 'KBCB có thể xem xét\n' 'áp dụng một hoặc nhiều loại hình thông khí dưới đây cho một ' 'tòa nhà, một khu\n' 'vực của tòa nhà, buồng làm việc, buồng người bệnh, hay buồng ' 'cách ly.\n' '\n' '\n' '**1.\n' 'Thông khí tự nhiên**\n' '\n' '\n' 'Thông khí tự nhiên là\n' 'việc tận dụng các lực tự nhiên (như áp lực gió và chênh lệch ' 'nhiệt độ) để tăng\n' 'cường lưu thông không khí qua các khoảng hở, bao gồm cửa sổ, ' 'cửa ra vào hoặc ô\n' 'thông gió. Thông khí tự nhiên có một số đặc điểm chính sau:\n' '\n' '\n' '- Không khí di chuyển\n' 'theo hướng gió thổi, đi qua các khoảng hở để vào và thoát ra ' 'khỏi phòng (Hình\n' '1A).\n' '\n' '\n' '- Không khí di chuyển\n' 'khi có sự chênh lệch nhiệt độ, từ khu vực có nhiệt độ cao tới ' 'khu vực có nhiệt\n' 'độ thấp hơn (Hình 1B), cụ thể:\n' '\n' '\n' '+ Khi nhiệt độ trong\n' 'phòng *cao* hơn nhiệt độ bên ngoài: không khí trong phòng sẽ ' 'loãng hơn và\n' 'bay lên trên. Không khí bên ngoài sẽ đi vào phòng qua các ' 'khoảng hở gần mặt đất\n' 'và thoát ra ngoài qua các khoảng hở ở phía trên cao.\n' '\n' '\n' '+ Khi nhiệt độ trong\n' 'phòng *thấp* hơn nhiệt độ bên ngoài: không khí trong phòng sẽ ' 'đặc hơn và\n' 'lắng xuống dưới. Không khí bên ngoài sẽ đi vào phòng qua các ' 'khoảng hở ở phía\n' 'trên cao và thoát ra ngoài qua các khoảng hở gần mặt đất.\n' '\n' '\n' '- Tại cơ sở KBCB, hai\n' 'mô hình thông khí tự nhiên phổ biến là thông khí đơn diện ' '(single-sided\n' 'ventilation) và thông khí xuyên phòng (cross ventilation):\n' '\n' '\n' '+ Thông khí đơn diện:\n' 'Khi một hoặc nhiều khoảng hở chỉ nằm ở một bên tường hoặc vách ' 'ngăn của căn\n' 'phòng. Không khí di chuyển nhờ vào lực tác động của gió, hoặc ' 'lực nổi tạo ra từ\n' 'sự chênh lệch nhiệt độ, hoặc sự kết hợp của cả hai loại lực ' 'này (Hình 2A).\n' '\n' '\n' '+ Thông khí xuyên\n' 'phòng: Khi có các khoảng hở nằm ở hai bên tường hoặc vách ngăn ' 'khác nhau. Không\n' 'khí sẽ vào từ một bên và thoát ra từ bên kia, ví dụ qua cửa sổ ' 'hoặc cửa ra vào\n' 'và thường di chuyển nhờ vào lực tác động của gió thổi (Hình ' '2B).\n' '\n' '\n' '\xa0(Đối với thiết kế ban\n' 'đầu là thông khí xuyên phòng, tuy nhiên trong quá trình sử ' 'dụng thực tế, 1 bên khoảng\n' 'mở luôn đóng thì mặc định phòng sẽ chuyển về thông khí đơn ' 'diện)\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image001.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 1.*** *Sơ đồ thông khí tự nhiên (2)*\n' '\n' '\n' 'A\n' '- Không khí lưu chuyển theo hướng gió thổi;\n' '\n' '\n' 'B\n' '– Không khí lưu chuyển theo chênh lệch nhiệt độ\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image002.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 2.*** *Hai mô hình thông khí tự nhiên thông\n' 'dụng (6)*\n' '\n' '\n' 'A\n' '- Không khí đơn diện\xa0\xa0\xa0\xa0\xa0 B – Không khí xuyên ' 'phòng\n' '\n' '\n' '**2.\n' 'Thông khí cơ học**\n' '\n' '\n' 'Thông khí cơ học sử\n' 'dụng lực đẩy của quạt để đẩy không khí vào hoặc ra khỏi một ' 'căn phòng hoặc một\n' 'khu vực (9). Đây là phương pháp thông khí hoạt động dựa trên ' 'nguyên lý chênh\n' 'lệch áp suất và có thể kiểm soát được.\n' '\n' '\n' 'Hệ thống sưởi ấm, thông\n' 'gió và điều hòa không khí (HVAC) thường được dùng để cung cấp ' 'thông khí cơ học\n' 'cho các tòa nhà. Các thành phần của một hệ thống HVAC (Hình 3) ' 'bao gồm: cửa lấy\n' 'không khí tươi từ môi trường bên ngoài, các bộ lọc khí, các bộ ' 'phận điều chỉnh\n' 'độ ẩm, các thiết bị sưởi và làm mát, các quạt, hệ thống ống ' 'dẫn, cửa xả khí và\n' 'các lưới tản nhiệt, cửa gió khuếch tán hoặc điều hòa để phân ' 'phối không khí hợp\n' 'lý (10). Hệ thống HVAC có thể xử lý và điều hòa không khí ' 'thông qua bộ xử lý\n' 'không khí trung tâm (Air handling unit – AHU) hoặc qua thiết ' 'bị xử lý không khí\n' 'công suất nhỏ dùng cho phòng nhỏ (ví dụ: fan coil unit – FCU). ' 'FCU có thể điều\n' 'hòa nhiệt độ không khí tương đương AHU nhưng không có khả năng ' 'lọc khí tốt như\n' 'AHU (2). Hệ thống HVAC, nếu được lắp đặt và vận hành tốt, sẽ ' 'là một thành phần\n' 'thiết yếu hỗ trợ cho KSNK trong cơ sở KBCB. Tuy nhiên, nếu ' 'không được lắp đặt,\n' 'sử dụng và quản lý đúng cách, cũng như không được bảo trì bảo ' 'dưỡng theo yêu\n' 'cầu thì hệ thống này lại có thể góp phần vào sự lây truyền ' 'bệnh qua đường không\n' 'khí (10).\n' '\n' '\n' 'Một hệ thống HVAC hoạt\n' 'động tốt giúp điều hướng luồng không khí giữa các không gian ' 'khác nhau (kiểm\n' 'soát áp suất không khí). Trong các cơ sở KBCB, một trong những ' 'biện pháp kiểm\n' 'soát lây nhiễm là thiết kế để hệ thống HVAC duy trì một trong ' 'hai trạng thái áp\n' 'suất không khí: áp lực âm và áp lực dương.\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image003.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 3.*** *Sơ đồ giản lược của hệ thống HVAC sử\n' 'dụng AHU (2)*\n' '\n' '\n' 'Thông khí áp lực âm\n' 'thường được áp dụng cho các buồng cách ly bệnh lây truyền qua ' 'đường không khí.\n' 'Buồng áp lực âm được thiết kế để đảm bảo không khí từ bên ' 'ngoài luôn di chuyển\n' 'vào bên trong buồng cách ly và ngăn chặn không khí ô nhiễm ' 'thoát ra ngoài, lây\n' 'lan sang các khu vực xung quanh. Tại buồng áp lực âm, không ' 'khí xả ra khỏi\n' 'buồng được kiểm soát bởi hệ thống quạt hút để tạo ấp suất ' 'trong buồng thấp hơn\n' 'ấp suất của khu vực lân cận, buộc không khí phải hút vào trong ' 'buồng thông qua\n' 'các khe hở hoặc hệ thống thông khí để lượng khí cấp cân bằng ' 'với lượng khí xả.\n' 'Không khí ô nhiễm được xả ra khỏi buồng cần được xử lý qua bộ ' 'lọc HEPA trước\n' 'khi thải ra môi trường bên ngoài. Bộ lọc HEPA giúp loại bỏ các ' 'hạt vi khuẩn,\n' 'vi-rút và các tác nhân gây bệnh khác, đảm bảo rằng không khí ' 'thải ra không gây\n' 'nguy hiểm cho môi trường và cộng đồng.\n' '\n' '\n' 'Thông khí áp lực dương\n' 'thường được áp dụng cho các khu vực yêu cầu môi trường vô ' 'khuẩn, chẳng hạn như\n' 'phòng mổ, buồng chăm sóc NB suy giảm miễn dịch nặng. Mục tiêu ' 'của buồng áp lực\n' 'dương là đảm bảo không khí sạch trong buồng luôn di chuyển ra ' 'ngoài và ngăn\n' 'chặn không khí có thể chứa mầm bệnh từ các khu vực xung quanh ' 'xâm nhập vào\n' 'buồng. Tại buồng áp lực dương, không khí cấp vào buồng được ' 'kiểm soát bởi hệ thống\n' 'quạt hút cấp khí để tạo áp suất trong buồng cao hơn áp suất ' 'của khu vực lân\n' 'cận, buộc không khí phải thoát ra khỏi trong buồng thông qua ' 'các khe hở hoặc hệ\n' 'thống thông khí để lượng khí xả cân bằng với lượng khí cấp. ' 'Không khí cấp vào\n' 'buồng áp lực dương phải được xử lý qua bộ lọc HEPA để loại bỏ ' 'các hạt bụi, vi\n' 'khuẩn và vi-rút trước khi được đưa vào buồng, giúp đảm bảo ' 'không khí trong\n' 'buồng luôn sạch và vô khuẩn.\n' '\n' '\n' 'Một yếu tố quan trọng\n' 'để duy trì trạng thái áp suất của buồng ổn định là tổng lượng ' 'không khí cấp vào\n' 'và thải ra phải bằng nhau. Do đó, để hệ thống HVAC kiểm soát ' 'tốt áp suất không\n' 'khí thì các buồng áp lực âm hoặc dương phải kín, bao gồm cả ' 'việc luôn đóng cửa\n' 'sổ và cửa ra vào. Những cơ sở có nguồn lực hạn chế vẫn có thể ' 'thiết lập hệ\n' 'thống thông khí áp lực âm hoặc dương bằng cách kết hợp thông ' 'khí tự nhiên với\n' 'một số thiết bị cơ bản, như quạt hút, cửa thông gió hoặc các ' 'bộ lọc đơn giản,\n' 'nhằm kiểm soát luồng không khí và giảm nguy cơ lây truyền các ' 'tác nhân gây\n' 'bệnh.\n' '\n' '\n' 'Các tiêu chuẩn quốc gia\n' 'quy định về yêu cầu thiết kế và lắp đặt các hệ thống thông gió ' 'và điều hòa\n' 'không khí (HVAC) trong các công trình xây dựng nói chung bao ' 'gồm: TCVN\n' '5687:2024 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế) ' '(14), TCVN\n' '13580:2023 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu chế tạo ' 'đường ống), và\n' 'TCVN 13581:2023 (Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu lắp ' 'đặt đường ống và\n' 'nghiệm thu hệ thống).\n' '\n' '\n' '**3.\n' 'Thông khí kết hợp**\n' '\n' '\n' 'Thông khí kết hợp là\n' 'phương pháp kết hợp cả thông khí tự nhiên và thông khí cơ học. ' 'Khi điều kiện\n' 'thông khí tự nhiên của một tòa nhà, một khu vực hoặc một căn ' 'phòng không đáp\n' 'ứng đủ yêu cầu, quạt thông gió có thể được sử dụng để tăng ' 'cường lưu thông\n' 'không khí, cải thiện số lần trao đổi không khí (ACH). Các quạt ' 'thông gió cần\n' 'được lắp đặt sao cho không khí trong phòng có thể được xả trực ' 'tiếp ra môi\n' 'trường bên ngoài qua tường hoặc mái nhà. Kích thước, số lượng ' 'và vị trí quạt\n' 'phụ thuộc vào yêu cầu thông khí cần đạt được, do đó cần tính ' 'toán mức độ thông\n' 'khí hiện có và yêu cầu cần tăng thông khí (Phụ lục 4) để lựa ' 'chọn thiết bị và\n' 'vị trí lắp đặt phù hợp (4,9). Một giải pháp khác là lắp đặt ' 'cụm quạt hỗ trợ kèm\n' 'tháp hút gió để tạo hệ thống thoát khí qua mái nhà, giúp tăng ' 'lưu lượng không\n' 'khí trong tòa nhà (4).\n' '\n' '\n' 'Việc sử dụng quạt hút\n' 'gió có thể gặp khó khăn trong quá trình lắp đặt (đặc biệt là ' 'đối với các quạt\n' 'lớn), tiếng ồn (đặc biệt từ các quạt công suất cao), sự thay ' 'đổi nhiệt độ trong\n' 'phòng và yêu cầu cung cấp điện liên tục. Nếu môi trường trong ' 'phòng không đáp\n' 'ứng về nhiệt độ, có thể bổ sung hệ thống điều hòa hoặc quạt ' 'mát.\n' '\n' '\n' 'Tham khảo thêm Phụ lục\n' '5 của Hướng dẫn Kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở KBCB và ' 'cộng đồng (QĐ số\n' '579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024) về thiết kế hệ thống thông khí kết ' 'hợp trong cơ sở\n' 'KBCB.\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' '1**.\n' 'So sánh ưu nhược điểm của ba loại hệ thống thông khí (4)\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| \xa0 | **Thông khí cơ học** | **Thông khí tự nhiên** | ' '**Thông khí kết hợp** |\n' '| Ưu điểm | Phù hợp với\n' ' mọi khí hậu và thời tiết khi sử dụng cùng điều hòa không khí ' 'theo nhu cầu | Phù hợp với\n' ' khí hậu ấm áp và ôn hòa - khá hữu ích khi có thể sử dụng ' 'thông khí tự nhiên\n' ' trong khoảng 50% thời gian trở lên | Phù hợp với\n' ' hầu hết các loại khí hậu và thời tiết |\n' '| Môi trường\n' ' được kiểm soát và thoải mái hơn | Hệ thống\n' ' thông khí tự nhiên đơn giản, ít tốn chi phí vận hành và bảo ' 'trì | Tiết kiệm\n' ' năng lượng |\n' '| Phạm vi kiểm\n' ' soát môi trường của người sử dụng hẹp. | Có khả năng\n' ' đạt được tỷ lệ thông khí cao. Phạm vi kiểm soát môi trường ' 'của người sử dụng\n' ' rộng hơn | Linh hoạt hơn |\n' '| Nhược điểm | Chi phí lắp\n' ' đặt và bảo trì đắt | Dễ bị ảnh hưởng\n' ' bởi khí hậu ngoài trời và/hoặc hành vi của người sử dụng. | ' 'Có thể đắt đỏ |\n' '| Có thể gặp sự\n' ' cố, không bảo đảm mức độ thông khí theo yêu cầu | Khó dự ' 'đoán,\n' ' phân tích và thiết kế hơn | Có thể khó\n' ' thiết kế hơn |\n' '| Có khả năng\n' ' có tiếng ồn do thiết bị gây ra | Giảm mức độ\n' ' thoải mái của người sử dụng khi trời nóng, ẩm hoặc lạnh ' '| \xa0 |\n' '| Khó thiết lập\n' ' áp suất âm trong các khu cách ly |\n' '| Có khả năng\n' ' tiếng ồn xâm nhập từ môi trường bên ngoài. |\n' '\n' '\n' '**V. CÁC YÊU CẦU\n' 'VỀ THÔNG KHÍ**\n' '\n' '\n' '**1.\n' 'Yêu cầu chung**\n' '\n' '\n' '- Các cơ sở KBCB cần\n' 'thiết lập và duy trì tốc độ thông khí tối thiểu trong các khu ' 'vực chuyên môn\n' 'theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, như sau:\n' '\n' '\n' '+ ≥ 20 ACH tại buồng\n' 'phẫu thuật, trong đó ≥ 4 ACH phải là không khí tươi từ ngoài ' 'môi trường (5,11).\n' '\n' '\n' '+ 12 ACH hoặc 160\n' 'L/s/NB trong các buồng cách ly, các không gian thực hiện thủ ' 'thuật tạo khí dung\n' '(3).\n' '\n' '\n' '+ 6 ACH hoặc 60 L/s/NB\n' 'ở các khu vực lâm sàng khác (3).\n' '\n' '\n' '+ 2,5 L/s/m3 đối với hành\n' 'lang và các không gian khác không có số lượng NB cố định. Tuy ' 'nhiên, khi sử\n' 'dụng các hành lang cho chăm sóc NB trong các tình huống khẩn ' 'cấp hoặc do quá\n' 'tải, tốc độ thông khí cần áp dụng yêu cầu tương tự như đối với ' 'khu vực buồng\n' 'cách ly phòng ngừa lây truyền qua không khí hoặc các khu vực ' 'lâm sàng (4).\n' '\n' '\n' 'Yêu cầu thông khí cụ\n' 'thể cho một số khu vực chức năng trong cơ sở KBCB nằm ở Phụ ' 'lục 1 của hướng dẫn\n' 'này.\n' '\n' '\n' '- Thiết kế, sửa chữa,\n' 'xây mới hệ thống thông khí phù hợp với điều kiện của cơ sở ' 'KBCB và quy định của\n' 'Bộ Y tế nhằm ngăn ngừa sự lây truyền của tác nhân gây bệnh qua ' 'đường hô hấp\n' 'cũng như yêu cầu vô khuẩn trong KBCB.\n' '\n' '\n' '- Thường xuyên giám sát\n' 'và bảo trì hệ thống thông khí gồm:\n' '\n' '\n' '*+ Tốc độ thông\n' 'khí:* Bảo\n' 'đảm duy trì số lần luân chuyển khí tại khu vực thăm khám, điều ' 'trị (buồng khám,\n' 'buồng điều trị, khu vực chờ, khu vực xét nghiệm, nhà vệ sinh, ' 'khu vực công\n' 'cộng) theo tiêu chuẩn quy định.\n' '\n' '\n' '*+ Hướng dòng\n' 'khí:* Duy\n' 'trì không khí lưu thông theo chiều từ khu vực sạch đến khu vực ' 'bẩn. Tác nhân\n' 'gây bệnh đường hô hấp thoát ra bên ngoài phải được kiểm soát ' 'và giảm thiểu tối\n' 'đa nguy cơ phát tán, lây nhiễm cho mọi người và cộng đồng.\n' '\n' '\n' '*+ Phân phối\n' 'dòng khí:* Không\n' 'khí sạch cần được phân bố hiệu quả đến các khu vực thăm khám, ' 'điều trị; đồng\n' 'thời không khí ô nhiễm trong các khu vực đó cũng cần được loại ' 'bỏ hiệu quả.\n' 'Giám sát khối lượng và chất lượng không khí sạch được cung cấp ' 'vào không gian\n' 'của các khu vực thăm khám, điều trị theo tiêu chuẩn quy định.\n' '\n' '\n' '- Có nhân viên chuyên\n' 'trách được đào tạo để vận hành, kiểm tra và bảo trì hệ thống ' 'thông khí.\n' '\n' '\n' '- Có hồ sơ theo dõi\n' 'hoạt động của hệ thống thông khí hàng ngày, khi bảo trì, sửa ' 'chữa. Khi bị hỏng\n' 'cần sửa chữa/thay thế kịp thời để không ảnh hưởng đến chất ' 'lượng không khí\n' 'trong cơ sở KBCB.\n' '\n' '\n' '- Cần phối hợp với các\n' 'biện pháp khác để bảo đảm hiệu quả phòng ngừa và kiểm soát lây ' 'nhiễm tác nhân\n' 'gây bệnh đường hô hấp, bao gồm vệ sinh tay, mang phương tiện ' 'PHCN, vệ sinh môi\n' 'trường và quản lý chất thải.\n' '\n' '\n' '**2.\n' 'Buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí**(5,6)\n' '\n' '\n' '- Tốc độ thông khí cần\n' 'bảo đảm duy trì ≥ 12 ACH với buồng cách ly mới được cải tạo ' 'hoặc xây mới và ≥ 6\n' 'ACH đối với buồng cách ly đã xây từ trước.\n' '\n' '\n' '- Cần duy trì thông khí\n' 'áp lực âm tại buồng cách ly (áp suất không khí trong buồng ' 'chênh với áp suất ở\n' 'hành lang tối thiểu 2,5 Pa). Cửa ra vào và cửa sổ của buồng ' 'cách ly phải luôn\n' 'đóng để bảo đảm duy trì áp suất thông khí, có thể lắp đặt hệ ' 'thống cửa ra vào\n' 'tự động đóng mở.\n' '\n' '\n' '+ Nếu có buồng đệm thì:\n' 'buồng NB nằm phải có áp suất âm so với buồng đệm; buồng đệm ' 'phải có áp suất âm\n' 'so với hành lang bên ngoài.\n' '\n' '\n' '+ Nếu có nhà vệ sinh\n' 'trong buồng cách ly thì nhà vệ sinh phải có áp suất âm so với ' 'khu vực NB nằm\n' '(Hình 4).\n' '\n' '\n' '- Có thiết bị giám sát\n' 'trực quan được lắp cố định (ví dụ: áp kế) để giám sát sự chênh ' 'lệch áp suất\n' 'giữa buồng cách ly và hành lang bên ngoài, bất kể có buồng đệm ' 'hay không. Kết\n' 'quả giám sát được lưu lại trong sổ theo dõi.\n' '\n' '\n' '- Duy trì trần, tường\n' 'nhẵn, không có vết nứt, mối nối hở và kẽ hở, phát hiện và xử ' 'trí kịp thời khi\n' 'phát hiện rò rỉ không khí.\n' '\n' '\n' '- Hướng dòng khí: dòng\n' 'khí cấp nên đi từ khu vực sạch tới khu vực ô nhiễm hơn, ví dụ ' 'đi qua khu vực\n' 'NVYT thao tác tới giường NB.\n' '\n' '\n' '- Lắp đặt các cửa cấp\n' 'và xả khí ở vị trí phù hợp:\n' '\n' '\n' '+ Cửa cấp khí đặt trên\n' 'trần nhà, ở khu vực giữa buồng hoặc lệch một chút về phía cửa ' 'ra vào và không\n' 'bị chắn bởi đèn hay đồ đạc, thiết bị trong buồng.\n' '\n' '\n' '+ Cửa thoát khí nên đặt\n' 'ngay phía trên giường NB, trên trần nhà hoặc tường phía đầu ' 'giường, trừ khi bất\n' 'khả thi.\n' '\n' '\n' '- Mép dưới của cửa lấy\n' 'không khí ngoài cho hệ thống thông khí cơ học hoặc hệ thống ' 'điều hoà không khí\n' 'phải cao từ 2m trở lên so với mặt đất:\n' '\n' '\n' '+ Đối với các vùng có\n' 'gió mạnh mang theo nhiều cát-bụi, mép dưới của cửa lấy không ' 'khí ngoài phải nằm\n' 'ở độ cao không nhỏ hơn 3m kể từ mặt đất (14). Nếu cửa này đặt ' 'trên nóc nhà thì\n' 'phải ở vị trí cách mặt sàn của nóc nhà ít nhất 0,9m.\n' '\n' '\n' '+ Khu vực xung quanh\n' 'cửa lấy khí tươi phải không có các nguồn có thể gây ô nhiễm ' 'không khí, ví dụ\n' 'cây cỏ, đồ vật hay rác thải.\n' '\n' '\n' '+ Cửa lấy không khí\n' 'ngoài phải được lắp lưới chắn rác, chắn côn trùng, động vật ' 'nhỏ cũng như tấm\n' 'chắn chống mưa hắt.\n' '\n' '\n' '- Hệ thống cấp khí cho\n' 'buồng cách ly nên có đường ống riêng, không chung với hệ thống ' 'cấp khí khác\n' 'trong tòa nhà.\n' '\n' '\n' '- Khí thải từ buồng\n' 'cách ly, buồng đệm và nhà vệ sinh phải được thải bỏ theo một ' 'trong hai cách\n' 'sau:\n' '\n' '\n' '+ Thải thẳng ra môi\n' 'trường bên ngoài, không trộn với khí thải từ các khu vực khác ' 'trong cơ sở KBCB.\n' 'Cửa thải khí phải cách xa các cửa cấp khí và khu vực có người ' 'hay động vật qua\n' 'lại. Tốc độ cấp và xả khí đủ để duy trì chênh lệch áp suất đối ' 'với tất cả các\n' 'không gian xung quanh ở mức tối thiểu là âm 2,5 Pa.\n' '\n' '\n' '+ Nếu không thể thiết\n' 'kế hệ thống xả khí đáp ứng các tiêu chuẩn trên, không khí xả ' 'ra khỏi buồng cách\n' 'ly có thể được tuần hoàn sau khi được xử lý qua bộ lọc HEPA. ' 'Nếu khu vực cách\n' 'ly có nguy cơ lây nhiễm đặc biệt cao và cần biện pháp làm sạch ' 'không khí bổ\n' 'sung, hệ thống GUV có thể lắp đặt trong hệ thống ống dẫn khí ' 'thải để tăng cường\n' 'hiệu quả lọc của bộ lọc HEPA hoặc có thể được lắp đặt gần trần ' 'buồng cách ly để\n' 'khử khuẩn vùng không khí trên cao.\n' '\n' '\n' '- Duy trì thiết bị thông\n' 'khí dự phòng (ví dụ: thiết bị quạt thông khí, bộ lọc khí di ' 'động) để có thể\n' 'thiết lập lại ngay chức năng hệ thống thông khí trong trường ' 'hợp gặp sự cố.\n' '\n' '\n' '- Tham khảo thêm Phụ lục\n' '9 của Hướng dẫn kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở KBCB và ' 'cộng đồng (Quyết\n' 'định số 579/QĐ-BYT ban hành ngày 12/03/2024) về thiết lập ' 'buồng cách ly phòng\n' 'ngừa lây truyền qua đường không khí.\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image004.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 4.*** *Sơ đồ hướng di chuyển của không khí\n' 'trong buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí (6)*\n' '\n' '\n' '**Bảng 2**. Tiêu chuẩn\n' 'thông khí áp dụng với thông khí cơ học trong buồng cách ly ' 'phòng ngừa tác nhân\n' 'gây bệnh lây truyền theo đường hô hấp (5,6).\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **T****hông số** | **Ti****êu chuẩn** |\n' '| Tốc độ thông khí | Tốc độ tối thiểu:\n' '- Tòa nhà mới: ≥ 12 ACH (tương đương 80\n' ' L/s/NB cho buồng 4m x\n' ' 2m\n' 'x 3m)\n' '- Tòa nhà cũ: ≥ 6 ACH (tương đương 40 L/s/NB cho buồng 4m x\n' ' 2m\n' 'x 3m) |\n' '| Chênh lệch áp xuất | ≥ 2,5\n' ' Pa (so với áp suất bên ngoài buồng) |\n' '| Chênh lệch dòng khí (tốc độ xả khí so với tốc\n' ' độ cấp khí) | > 56 L/s |\n' '| Buồng kín | Buồng phải kín, cho phép rò khí qua một khoảng\n' ' diện tích ~\n' '0,046 m2 |\n' '| Hướng dòng khí trong\n' ' buồng | Đi từ vùng sạch sang vùng bẩn |\n' '| Khí xả | Xả thẳng ra ngoài môi trường bên ngoài nếu khu\n' ' vực xung\n' 'quanh ống xả không có người qua lại; Hoặc lọc qua màng HEPA ' 'nếu không khí được\n' ' luân hồi trở lại vào các khu vực khác. |\n' '\n' '\n' '**3.\n' 'Buồng cách ly bảo vệ người bệnh**(5,7)\n' '\n' '\n' '- Tốc độ thông khí cần\n' 'bảo đảm duy trì ≥ 12 ACH trong buồng cách ly bảo vệ NB.\n' '\n' '\n' '- Cần duy trì thông khí\n' 'áp lực dương trong buồng cách ly (áp suất không khí trong ' 'buồng chênh với áp\n' 'suất ở hành lang tối thiểu (2,5 Pa). Cửa ra vào và cửa sổ của ' 'buồng cách ly\n' 'phải luôn đóng để bảo đảm duy trì áp suất thông khí, có thể ' 'lắp đặt hệ thống\n' 'cửa ra vào tự động đóng mở.\n' '\n' '\n' '+ Nếu có buồng đệm thì\n' 'buồng NB phải có áp suất dương so với buồng đệm; buồng đệm ' 'phải có áp suất\n' 'dương so với hành lang bên ngoài.\n' '\n' '\n' '+ Nếu có nhà vệ sinh\n' 'trong buồng cách ly thì nhà vệ sinh phải có áp suất âm so với ' 'khu vực NB nằm để\n' 'bảo đảm hướng dòng khí đi từ khu vực sạch sang khu vực ô nhiễm ' 'hơn.\n' '\n' '\n' '- Có thiết bị giám sát\n' 'trực quan được lắp cố định (ví dụ: áp kế) để giám sát sự chênh ' 'lệch áp suất\n' 'giữa buồng cách ly và hành lang bên ngoài, bất kể có buồng đệm ' 'hay không. Kết\n' 'quả giám sát được lưu lại trong sổ theo dõi.\n' '\n' '\n' '- Lắp đặt các cửa cấp\n' 'và xả khí ở vị trí phù hợp:\n' '\n' '\n' '+ Cửa cấp khí nên đặt ở\n' 'vị trí cao trên trần nhà hoặc tường phía trên giường NB, trừ ' 'khi có lý do kỹ\n' 'thuật hoặc thực tế khiến việc này không khả thi.\n' '\n' '\n' '+ Cửa thoát khí cần\n' 'được bố trí sao cho đảm bảo dòng khí lưu thông và không ảnh ' 'hưởng đến quá trình\n' 'điều trị của NB, nên đặt gần cửa ra vào.\n' '\n' '\n' '- Lắp đặt bộ lọc HEPA\n' 'trung tâm hoặc tại điểm sử dụng để lọc không khí cung cấp vào ' 'buồng.\n' '\n' '\n' '- Với NB suy giảm miễn\n' 'dịch mắc bệnh lây truyền qua không khí, nên sử dụng buồng đệm ' 'để bảo đảm sự cân\n' 'bằng không khí thích hợp và có đường xả không khí ô nhiễm ' 'riêng ra ngoài hoặc\n' 'vào đường ống xả khí sau khi đã đi qua bộ lọc HEPA. Áp suất ' 'của buồng đệm có\n' 'thể được thiết kế theo một trong hai cách:\n' '\n' '\n' '+ Buồng đệm phải có áp\n' 'suất dương so với buồng NB và hành lang bên ngoài (Hình 5A), ' 'hoặc\n' '\n' '\n' '+ Buồng đệm phải có áp\n' 'suất âm so với buồng NB và hành lang bên ngoài (Hình 5B).\n' '\n' '\n' '+ Nếu không thể bố trí\n' 'buồng đệm, có thể cách ly NB trong buồng cách ly lây truyền ' 'qua không khí và sử\n' 'dụng thêm thiết bị lọc khí di động có bộ lọc HEPA để tăng ' 'cường khả năng lọc các\n' 'tiểu phần khí ô nhiễm khỏi không khí trong buồng cách ly.\n' '\n' '\n' '- Duy trì thiết bị\n' 'thông khí dự phòng (ví dụ: thiết bị quạt thông khí, thiết bị ' 'lọc khí di động)\n' 'để có thể thiết lập lại ngay chức năng hệ thống thông khí ' 'trong trường hợp gặp\n' 'sự cố.\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image005.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 5.*** *Sơ đồ hướng di chuyển của không khí\n' 'trong buồng cách ly bảo vệ NB* *và cách ly lây truyền qua ' 'đường không khí (6).*\n' '\n' '\n' '**4. Buồng phẫu\n' 'thuật**(5,8)\n' '\n' '\n' '- Cung cấp hệ thống\n' 'thông khí bảo đảm để duy trì ≥ 20 ACH tại buồng phẫu thuật, ' 'trong đó ≥ 4 ACH\n' 'phải là không khí tươi từ ngoài môi trường.\n' '\n' '\n' '- Không khí cấp vào\n' 'buồng phẫu thuật phải được xử lý làm sạch qua bộ lọc có hiệu ' 'suất lọc tối thiểu\n' 'MERV 16.\n' '\n' '\n' '- Cần duy trì thông khí\n' 'áp lực dương tại buồng phẫu thuật so với hành lang và khu vực ' 'lân cận. Cửa ra\n' 'vào và cửa sổ của buồng phẫu thuật phải luôn đóng để bảo đảm ' 'duy trì áp suất\n' 'thông khí, tốt nhất lắp đặt hệ thống cửa ra vào tự động đóng ' 'mở.\n' '\n' '\n' '- Lắp đặt các cửa cấp\n' 'và xả khí ở các vị trí phù hợp sao cho tất cả các khu vực ' 'trong buồng phẫu thật\n' 'đều được thông gió hiệu quả (8):\n' '\n' '\n' '+ Hướng dòng khí một\n' 'chiều đi từ trên trần nhà xuống, tốc độ dòng khí trung bình ' 'trong khoảng 127\n' 'L/s/m2– 178 L/s/m2.\n' '\n' '\n' '+ Các cửa khuếch tán\n' 'khí cần được bố trí hợp lý để tạo ra một luồng không khí bao ' 'phủ khu vực NB và\n' 'kíp phẫu thuật. Ví dụ: trần nên được chia thành bốn phần và ' 'đặt một cửa cấp khí\n' 'ở trung tâm mỗi phần tư và dọc theo các đường nối giữa chúng ' 'khi cần thiết, để\n' 'bảo đảm tất cả các khu vực trong buồng bệnh đều được cấp khí ' 'đồng đều. Đối với\n' 'buồng phẫu thuật có diện tích lớn, có thể cần thêm các cửa cấp ' 'khí xung quanh điểm\n' 'trung tâm buồng để tăng cường hiệu quả khuếch tán và đạt được ' 'lưu thông không\n' 'khí phù hợp tại khu vực bàn mổ.\n' '\n' '\n' '+ Diện tích bao phủ của\n' 'cụm cửa cấp khí chính phải có độ rộng ≥ 30,5 cm tính từ mép ' 'bàn phẫu thuật sang\n' 'mỗi phía và không để các thiết bị, ví dụ đèn, khung treo thiết ' 'bị, cửa thăm\n' 'trần, đầu phun cứu hỏa…, chiếm quá 30% diện tích này.\n' '\n' '\n' '+ Cần lắp ít nhất hai\n' 'cửa xả khí ở phía dưới tường buồng phẫu thuật, với mép dưới ' 'cửa xả cách sàn khoảng\n' '20,3 cm và được bố trí ở các góc đối diện hoặc cách xa nhau ' 'nhất có thể.\n' '\n' '\n' '- Khi thực hiện các thủ\n' 'thuật tạo khí dung trong buồng phẫu thuật:\n' '\n' '\n' '+ Hạn chế số người có\n' 'mặt trong buồng phẫu thuật.\n' '\n' '\n' '+ Hạn chế ra vào buồng.\n' '\n' '\n' '+ Nên tăng tốc độ thông\n' 'khí lên mức cao hơn nếu có thể và bảo đảm có đủ thời gian ' 'thông khí để loại bỏ\n' 'các hạt hô hấp sinh ra trong quá trình thực hiện thủ thuật và ' 'làm sạch không\n' 'khí trong buồng phẫu thuật.\n' '\n' '\n' '+ Có thể sử dụng thêm\n' 'các thiết bị bổ trợ như thiết bị lọc không khí di động có màng ' 'lọc HEPA hay đèn\n' 'UV để làm sạch không khí.\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image006.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 6.*** *Sơ đồ đơn giản hướng di chuyển của không\n' 'khí trong buồng phẫu thuật* *(18).*\n' '\n' '\n' '**VI. CÁC BIỆN\n' 'PHÁP TĂNG CƯỜNG THÔNG KHÍ**\n' '\n' '\n' '**1.\n' 'Thông khí tự nhiên**(3,6)\n' '\n' '\n' 'Nếu cơ sở KBCB không\n' 'đáp ứng được yêu cầu thông khí tối thiểu như đã nêu trong Mục ' '1.\n' 'Yêu cầu chung của Phần V. Các yêu cầu về thông khí, có thể ' 'thực hiện thêm\n' 'các biện pháp sau để cải thiện hệ thống thông khí tự nhiên.\n' '\n' '\n' '- Đánh giá vị trí cửa\n' 'ra vào, cửa sổ và các khoảng mở. Cân nhắc việc mở thêm cửa sổ ' 'hoặc thay đổi\n' 'kích thước cửa sổ hoặc cửa ra vào.\n' '\n' '\n' '- Tạo điều kiện cho\n' 'thông khí xuyên phòng thay vì thông khí một bên. Tuy nhiên, ' 'thông khí xuyên\n' 'phòng không nên thực hiện trong một số trường hợp cụ thể như:\n' '\n' '\n' '+ Trong buồng hoặc khu\n' 'vực thực hiện các thủ thuật tạo khí dung và khi khí thải không ' 'được quản lý\n' 'đúng cách;\n' '\n' '\n' '+ Khi dòng không khí di\n' 'chuyển từ khu vực ô nhiễm hơn đến khu vực sạch hơn.\n' '\n' '\n' '- Giảm số lượng người\n' 'tối đa trong buồng để đáp ứng tiêu chuẩn L/s/NB.\n' '\n' '\n' '- Tránh sử dụng các\n' 'thiết bị tạo luồng không khí mạnh trong khu vực chung, đặc ' 'biệt là các luồng\n' 'khí thổi từ người này sang người khác.\n' '\n' '\n' '- Khi thông khí tự\n' 'nhiên không thể đáp ứng yêu cầu thông khí cần thiết, cần xem ' 'xét các hệ thống\n' 'thông khí thay thế, chẳng hạn như thông khí kết hợp. Nếu vẫn ' 'chưa đủ, cần sử\n' 'dụng hệ thống thông khí cơ học.\n' '\n' '\n' '+ Lắp đặt quạt hút gắn\n' 'tường hoặc quả cầu thông gió trên mái nhà: Quạt hút được lắp ' 'cố định chắc chắn\n' 'trên tường hoặc trần để hút không khí trong buồng ra ngoài. ' 'Khi quạt hoạt động,\n' 'không khí từ ngoài trời sẽ được hút vào buồng qua các cửa ra ' 'vào, cửa sổ đang\n' 'mở hoặc khe thông gió, giúp tăng cường sự lưu thông khí trong ' 'buồng. Vị trí\n' 'quạt hút cần được lựa chọn sao cho dòng khí đi theo hướng từ ' 'khu vực sạch tới\n' 'khu vực bẩn, qua vùng cần hút (ví dụ khu vực bệnh nhân) trước ' 'khi thoát ra\n' 'ngoài (Hình 7). Cần tránh tạo các vùng khí tù hoặc luồng gió ' 'quẩn trong buồng\n' 'vì có thể làm phát tán bụi và aerosol. Đối với khu vực có diện ' 'tích lớn, có thể\n' 'kết hợp thêm quạt hỗ trợ hoặc tháp hút gió để tăng hiệu quả ' 'thông gió.\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image007.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 7.*** *Sơ đồ hướng di chuyển của dòng không khí\n' 'khi lắp quạt hút để tăng cường thông gió tự nhiên (6).*\n' '\n' '\n' '+ Sử dụng quạt cây để\n' 'hỗ trợ thông khí:\n' '\n' '\n' '✓ Quạt cây có thể\n' 'được sử dụng để tăng hiệu quả thông khí của các cửa sổ mở, ' 'đồng thời tạo ra luồng\n' 'không khí đi từ khu vực sạch đến khu vực ô nhiễm.\n' '\n' '\n' '✓ Đặt quạt theo\n' 'một hướng nhất định, (không bật chế độ quạt xoay) tránh đặt ở ' 'vị trí và hướng\n' 'có thể tạo ra luồng không khí bị ô nhiễm đi từ người này sang ' 'người khác.\n' '\n' '\n' '✓ Đặt quạt càng\n' 'gần cửa sổ mở càng tốt và hướng của quạt cây nên được chọn ' 'theo hướng luồng\n' 'không khí mong muốn (thổi gió vào hoặc ra khỏi buồng). Quạt ' 'cây hướng ra ngoài\n' 'cửa sổ giúp đẩy không khí trong buồng ra ngoài; quạt hướng vào ' 'trong giúp hút\n' 'không khí từ bên ngoài vào trong buồng.\n' '\n' '\n' '✓ Nếu không có cửa\n' 'sổ mở, quạt nên được đặt quay về một hướng duy nhất, hướng về ' 'một góc không có\n' 'người hoặc các khu vực tường trống. Nên tránh để quạt hướng từ ' 'trên xuống dưới\n' 'khu vực có người nhất có thể, vì việc này sẽ tạo ra luồng ' 'không khí xoáy và\n' 'dòng chảy tuần hoàn trong phòng.\n' '\n' '\n' '- Nếu không thể áp dụng\n' 'các cách trên, có thể xem xét sử dụng máy lọc không khí độc ' 'lập có bộ lọc HEPA\n' 'để giải quyết tình huống trong thời gian ngắn hạn. Chú ý hướng ' 'luồng không khí\n' '(từ khu vực sạch sang khu vực kém sạch hơn) khi đặt máy. Máy ' 'lọc không khí nên\n' 'được đặt gần người để cung cấp khả năng xử lý tối đa các nguồn ' 'lây nhiễm. Máy lọc\n' 'không khí độc lập cần được vận hành liên tục và công suất của ' 'máy lọc phải ít\n' 'nhất đáp ứng sự chênh lệch giữa yêu cầu thông khí tối thiểu và ' 'tốc độ thông khí\n' 'đã đo được. Cụ thể, cần so sánh tốc độ cung cấp không khí sạch ' '(CADR) (m³/giờ)\n' 'của thiết bị với tốc độ thông khí trong buồng. Tuy nhiên, cần ' 'lưu ý rằng máy lọc\n' 'không khí độc lập không thể thay thế hệ thống thông khí trong ' 'bất kỳ trường hợp\n' 'nào.\n' '\n' '\n' '- Cần cân nhắc thay đổi\n' 'sắp xếp các vị trí chức năng trong buồng theo hướng dòng khí ' 'để giảm thiểu phơi\n' 'nhiễm cho NVYT, tức là điều chỉnh khu vực hoặc vị trí NB và ' 'NVYT sau khi đã xác\n' 'định rõ hướng di chuyển của không khí (Hình 9).\n' '\n' '\n' '- Sắp xếp bố trí nội thất,\n' 'máy móc và thiết bị để không cản trở luồng lưu thông không ' 'khí.\n' '\n' '\n' '- Trong các buồng thực\n' 'hiện thủ thuật tạo khí dung, cần bổ sung buồng đệm để kiểm ' 'soát chặt chẽ hướng\n' 'luồng không khí (Hình 8). Cửa giữa buồng đệm với hành lang, ' 'cũng như cửa giữa\n' 'buồng đệm với buồng NB không được mở cùng lúc để bảo đảm tách ' 'biệt rõ ràng\n' 'không khí giữa buồng NB (khu vực ô nhiễm) và hành lang (khu ' 'vực sạch). Có thể sử\n' 'dụng cửa nhựa kéo khóa làm vách ngăn để tạo buồng đệm. Tuy ' 'nhiên, cần lưu ý rằng\n' 'trong hầu hết các trường hợp phương pháp này không thể kết hợp ' 'với thông khí\n' 'xuyên phòng, vì vậy cần đạt được tỷ lệ thông khí tối thiểu ' 'bằng phương pháp\n' 'khác.\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image008.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 8.*** *Sơ đồ hướng di chuyển của dòng khí khi bổ\n' 'sung buồng đệm vào buồng được thông khí tự nhiên (6).*\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image009.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 9.*** *Sắp xếp các vị trí chức năng trong buồng\n' 'khám theo hướng dòng khí để giảm thiểu phơi nhiễm cho NVYT ' '(6).*\n' '\n' '\n' '- Cân nhắc sử dụng hàng\n' 'rào để ngăn người đi qua gần các khoảng (cửa sổ và cửa ra ' 'vào), bảo đảm người\n' 'hoặc động vật đi qua cách cửa sổ thoát khí ít nhất 5 mét. Nếu ' 'không khí được thải\n' 'ra từ mái nhà hoặc ở độ cao trên 2 mét so với người thì không ' 'cần làm hàng rào\n' 'để ngăn cách.\n' '\n' '\n' '**2.\n' 'Thông khí cơ học**(3,6)\n' '\n' '\n' 'Nếu cơ sở KBCB có hệ thống\n' 'thông khí cơ học nhưng không đáp ứng được yêu cầu thông khí ' 'tối thiểu như đã\n' 'nêu trong Mục 1. Yêu cầu chung của Phần V. Các yêu cầu về ' 'thông\n' 'khí, có thể thực hiện thêm các biện pháp sau để cải thiện hệ ' 'thống thông\n' 'khí cơ học:\n' '\n' '\n' '- Đánh giá cơ hội tăng\n' 'tốc độ thông khí theo khả năng của hệ thống. Tắt các chế độ ' 'điều khiển kiểm\n' 'soát thông khí theo yêu cầu (Demand Control Ventilation) làm ' 'giảm lượng khí cấp\n' 'dựa trên nhiệt độ hoặc số lượng người (nồng độ CO2).\n' '\n' '\n' '- Nếu không thể tăng tốc\n' 'độ thông khí bằng cơ học, cân nhắc tối đa hóa thông khí bằng ' 'cách sử dụng thông\n' 'khí tự nhiên thông qua việc mở cửa sổ.\n' '\n' '\n' '- Nếu hệ thống không\n' 'cho phép tăng tốc độ thông khí tính trên đầu người lên mức yêu ' 'cầu tối thiểu,\n' 'cân nhắc giảm số người tối đa có mặt trong buồng bệnh để đáp ' 'ứng tiêu chuẩn khối\n' 'lượng khí/giây/người bệnh (L/s/NB).\n' '\n' '\n' '- Nếu không thể áp dụng\n' 'cách nào khác, xem xét sử dụng máy lọc không khí độc lập có bộ ' 'lọc HEPA để giải\n' 'quyết tình huống trong thời gian ngắn hạn. Chú ý hướng luồng ' 'không khí (từ khu\n' 'vực sạch sang khu vực kém sạch hơn) khi đặt máy (xem thêm Mục\n' '1 của phần này).\n' '\n' '\n' '- Cân nhắc thay đổi\n' 'cách sắp xếp các vị trí chức năng trong buồng bệnh theo hướng ' 'dòng khí để giảm\n' 'thiểu phơi nhiễm cho NVYT (thay đổi khu vực hoặc vị trí của NB ' 'và NVYT khi xác\n' 'định được rõ ràng hướng di chuyển của không khí - Hình 9B).\n' '\n' '\n' '- Đánh giá và cân nhắc\n' 'các cách để thay đổi hướng dòng khí bằng cách thay đổi vị trí ' 'của các quạt cấp\n' 'và xả khí.\n' '\n' '\n' '- Trong các buồng thực\n' 'hiện thủ thuật tạo khí dung: bổ sung buồng đệm để kiểm soát ' 'hướng luồng không\n' 'khí như đã mô tả ở phần trước.\n' '\n' '\n' '- Cân nhắc sử dụng hàng\n' 'rào giới hạn quanh khu vực gần cửa hoặc miệng ống xả khí để ' 'bảo đảm cách ít nhất\n' '4m với người hoặc động vật đi qua. Cửa hoặc miệng ống thải khí ' 'phải đặt cách xa\n' 'cửa lấy không khí ngoài không nhỏ hơn 5 m (14).. Nếu không thể ' 'lắp đặt hàng\n' 'rào, xem xét khả năng lắp đặt bộ lọc HEPA phù hợp với hệ thống ' 'HVAC.\n' '\n' '\n' '- Các hệ thống HVAC cần\n' 'được kiểm tra, làm sạch và bảo trì định kỳ theo yêu cầu kỹ ' 'thuật và khuyến cáo\n' 'của nhà sản xuất. Thay bộ lọc HEPA theo khuyến cáo của nhà sản ' 'xuất.\n' '\n' '\n' '**3.\n' 'Điều hòa không khí**(6)\n' '\n' '\n' 'Hệ thống điều hòa không\n' 'khí có đặc điểm chỉ tuần hoàn không khí trong phòng. Do đó, ' 'các hệ thống này\n' 'không thể thay thế hệ thống thông khí trong bất kỳ trường hợp ' 'nào. Nhiều hệ thống\n' 'điều hòa không khí có khả năng lọc khí nhưng hoạt động kém và ' 'góp phần tạo ra\n' 'các luồng khí nhiễu loạn trong phòng, có thể làm tăng nguy cơ ' 'lây nhiễm. Đặc biệt\n' 'trong các buồng cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí, ' 'khi thực hiện các\n' 'thủ thuật tạo khí dung nên tránh sử dụng điều hòa không khí và ' 'xem xét sử dụng\n' 'các hệ thống khác thay thế.\n' '\n' '\n' 'Các hệ thống điều hòa\n' 'không khí cục bộ chỉ có thể sử dụng trong các buồng riêng (NB ' 'nghi ngờ hoặc xác\n' 'định nhiễm bệnh) và trong các buồng bệnh chung cho nhiều hơn ' 'một NB mắc cùng\n' 'tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, việc sử dụng điều hòa ở những ' 'buồng này nên hạn\n' 'chế tối đa nếu có thể vì các tác nhân vi sinh vật gây bệnh ' 'trong không khí sẽ\n' 'còn lại ở buồng bệnh trong một khoảng thời gian dài, làm tăng ' 'nguy cơ lây nhiễm\n' 'cho NVYT. Bên cạnh đó, nếu không có nguồn cung cấp không khí ' 'sạch ngoài trời\n' 'vào hoặc không có hệ thống hút khí thải từ trong buồng ra ' 'ngoài thì chất lượng\n' 'không khí trong buồng bệnh cũng không bảo đảm.\n' '\n' '\n' 'Trong các cơ sở KBCB sử\n' 'dụng các hệ thống điều hòa không khí cục bộ, nếu không thể ' 'triển khai hệ thống\n' 'thay thế, cần xem xét các biện pháp tăng cường thông khí sau:\n' '\n' '\n' '- Tạo áp suất âm so với\n' 'hành lang để giảm khả năng khí dung thoát ra khỏi buồng. Áp ' 'suất âm có thể được\n' 'tạo ra bằng cách lắp đặt quạt hút hoặc các thiết bị tăng lưu ' 'lượng không khí\n' 'hút từ buồng ra ngoài môi trường.\n' '\n' '\n' '- Khi thực hiện các thủ\n' 'thuật tạo khí dung, để hệ thống điều hòa không khí chạy với ' 'tốc độ gió thấp nhất\n' 'để giảm nhiễu loạn không khí.\n' '\n' '\n' '- Tránh để dòng không\n' 'khí thổi trực tiếp từ NB này sang NB khác.\n' '\n' '\n' '- Mở cửa sổ và cửa ra\n' 'vào ít nhất một lần mỗi ngày, trừ khi chất lượng không khí ' 'ngoài trời kém và có\n' 'thể gây hại cho NB. Các hệ thống điều hòa không khí nên được ' 'giảm hoặc TẮT khi\n' 'mở cửa ra vào và/hoặc khi mở cửa sổ. Việc tăng cường đưa không ' 'khí ngoài trời\n' 'vào buồng bệnh có thể dẫn đến tăng độ ẩm và nguy cơ ngưng tụ ' 'hơi nước trên các\n' 'bề mặt, tạo cơ hội cho nấm và vi khuẩn phát triển.\n' '\n' '\n' '- Xem xét điều chỉnh hướng\n' 'luồng gió từ điều hòa ra buồng theo hướng không khí đi từ khu ' 'vực sạch đến khu\n' 'vực ít sạch hơn.\n' '\n' '\n' '- Lắp đặt thêm quạt hút\n' 'để tăng cường thông khí khi đóng các cửa và kiểm soát dòng ' 'không khí từ khu vực\n' 'thực hiện thủ thuật tạo khí dung.\n' '\n' '\n' 'Trong các cơ sở KBCB có\n' 'sử dụng hệ thống điều hòa không khí tổng (trung tâm), khi ' 'không thể triển khai\n' 'hệ thống thay thế, cần xem xét các biện pháp tăng cường thông ' 'khí sau:\n' '\n' '\n' '- Tăng tỷ lệ cấp không\n' 'khí ngoài trời bằng cách sử dụng chế độ tiết kiệm (economizer) ' 'của hệ thống, có\n' 'thể lên tới 100%. Kiểm tra sự tương thích với khả năng của hệ ' 'thống điều hòa tổng\n' 'trước khi tăng vì việc tăng cấp không khí ngoài trời sẽ ảnh ' 'hưởng đến khả năng\n' 'làm mát của hệ thống. Có thể tạm thời tháo các tấm chắn ở cửa ' 'cấp khí ngoài trời\n' 'để cho phép lượng tối đa không khí tươi đi vào trong nhà, giúp ' 'giảm hoặc loại bỏ\n' 'sự tuần hoàn không khí của hệ thống điều hòa.\n' '\n' '\n' '- Cần lưu ý rằng, việc\n' 'tăng lượng không khí ngoài trời sẽ dẫn đến tăng độ ẩm và nguy ' 'cơ ngưng tụ hơi\n' 'nước trên các bề mặt, tạo điều kiện cho nấm mốc và vi khuẩn ' 'phát triển. Vì vậy,\n' 'độ ẩm phải được kiểm soát cẩn thận và không vượt quá 60%. ' 'Người phụ trách phải\n' 'đánh giá khả năng lắp đặt một bộ phận hút ẩm tại AHU để giảm ' 'độ ẩm của khí cấp.\n' '\n' '\n' '- Tắt các chế độ tự động\n' 'điều khiển kiểm soát thông khí khi cần. Điều chỉnh thủ công ' 'tốc độ thông khí\n' 'tùy theo điều kiện và yêu cầu.\n' '\n' '\n' '- Dựa trên khả năng của\n' 'hệ thống điều hòa tổng, cân bằng lại hoặc điều chỉnh hệ thống ' 'để tăng tổng lưu\n' 'lượng không khí đi vào các không gian có người.\n' '\n' '\n' '- Nếu không khí ngoài\n' 'trời bị ô nhiễm nặng, cần thận trọng khi quyết định lượng ' 'không khí ngoài trời\n' 'sẽ được cấp vào trong phòng.\n' '\n' '\n' '- Dựa trên khả năng của\n' 'hệ thống điều hòa tổng, xem xét ngừng đưa không khí hồi về AHU ' 'và thải trực tiếp\n' 'ra môi trường bên ngoài qua bộ lọc HEPA. Đánh giá khả năng lắp ' 'đặt bộ lọc HEPA\n' 'trong ống dẫn khí hồi theo khả năng của hệ thống. Cần đảm bảo ' 'hệ thống điều hòa\n' 'có thể đáp ứng được việc nâng cấp bộ lọc mà không ảnh hưởng ' 'tiêu cực đến chênh\n' 'lệch áp suất và/hoặc tốc độ dòng khí trước khi thay đổi bộ ' 'lọc.\n' '\n' '\n' '**4.\n' 'Khử khuẩn không khí**\n' '\n' '\n' '***4.1. Lọc khí***\n' '\n' '\n' 'Lọc khí là một công nghệ\n' 'tương đối dễ sử dụng và được triển khai rộng rãi để loại bỏ ' 'các hạt khí dung và\n' 'khí ga khỏi không khí. Một bộ lọc khí được thiết kế từ các vật ' 'liệu dạng sợi hoặc\n' 'xốp giúp loại bỏ các hạt hô hấp (hạt khí dung và các giọt bắn) ' 'trong không khí,\n' 'giúp giảm sự lây truyền qua đường không khí. Bộ lọc khí ga sử ' 'dụng vật liệu hấp\n' 'thụ chất hữu cơ dễ bay hơi, carbon dioxide (CO2) và ozone (O3) ' 'trong không\n' 'khí. Có hai phương pháp thiết kế bộ lọc khí:\n' '\n' '\n' '- Bộ lọc khí lắp đặt\n' 'trong hệ thống HVAC để làm sạch không khí lấy từ môi trường ' 'bên ngoài và/hoặc\n' 'không khí tuần hoàn trước khi phân phối vào các không gian ' 'trong nhà.\n' '\n' '\n' '- Bộ lọc khí lắp đặt\n' 'trong các thiết bị lọc khí di động đặt trong phòng.\n' '\n' '\n' 'Hiệu quả làm giảm nồng\n' 'độ hạt hô hấp trong không khí của một hệ thống lọc khí phụ ' 'thuộc vào nhiều yếu\n' 'tố như hiệu suất lọc, tốc độ dòng khí qua bộ lọc, kích thước ' 'của hạt hô hấp và\n' 'vị trí của bộ lọc trong hệ thống HVAC hoặc trong phòng.\n' '\n' '\n' 'Thiết kế kĩ thuật cho\n' 'cơ sở y tế thường sử dụng tiêu chuẩn hiệu suất lọc khí theo ' 'giá trị báo cáo hiệu\n' 'quả tối thiểu (MERV) trong tiêu chuẩn ASHRAE 52.2 – 2017 của ' 'Hiệp hội Kỹ sư Nhiệt\n' 'lạnh, Sưởi ấm và Điều hòa không khí Hoa Kỳ (American Society ' 'of Heating,\n' 'Refrigerating and Air-Conditioning Engineers – ASHRAE), hoặc ' 'theo ISO 16890, hoặc\n' 'EN 1822/ISO 29463 cho các bộ lọc HEPA/ULPA có khả năng loại bỏ ' '≥ 99,95% các hạt\n' 'hô hấp với mọi kích cỡ khác nhau.\n' '\n' '\n' '*a) Bộ lọc khí\n' 'cho hệ thống HVAC*\n' '\n' '\n' 'Bộ lọc khí lắp đặt\n' 'trong hệ thống HVAC được thiết kế để lọc không khí trong một ' 'khu vực hoặc toàn bộ\n' 'tòa nhà khi hệ thống đang hoạt động.\n' '\n' '\n' 'Dù được sản xuất theo\n' 'tiêu chuẩn nào thì mỗi bộ lọc khí đều có các thông số kĩ thuật ' 'cơ bản do nhà sản\n' 'xuất cung cấp, như hiệu suất lọc, lưu lượng gió định mức và độ ' 'chên áp ban đầu.\n' 'Bộ lọc càng lọc được nhiều bụi mịn (tức là bộ lọc có chỉ số ' 'MERV càng cao) thì\n' 'không khí càng khó đi qua, hay nói cách khác là chênh áp càng ' 'lớn. Điều này làm\n' 'giảm lưu lượng gió và có thể gây quá tải cho quạt nếu không ' 'được thiết kế phù hợp.\n' '\n' '\n' 'Khi lựa chọn bộ lọc và\n' 'quạt cho hệ thống HVAC, cần cân nhắc nhiều yếu tố, như cấp độ ' 'sạch cần đạt, số\n' 'lần trao đổi khí mỗi giờ, trở lực của hệ thống đường ống và bộ ' 'lọc, công suất của\n' 'quạt hút/đẩy… Việc này nên tham khảo tư vấn từ người có chuyên ' 'môn để đảm bảo hệ\n' 'thống hoạt động hiệu quả và ổn định.\n' '\n' '\n' '*b) Thiết bị làm\n' 'sạch không khí di động*\n' '\n' '\n' 'Thiết bị làm sạch không\n' 'khí di động (máy làm sạch không khí, máy lọc không khí hoặc ' 'máy khử khuẩn không\n' 'khí...) được thiết kế để lọc không khí trong một căn phòng ' 'hoặc một khu vực bằng\n' 'cách tuần hoàn không khí qua bộ lọc.\n' '\n' '\n' 'Hiệu suất của máy lọc\n' 'không khí di động được đánh giá dựa trên tốc độ cung cấp không ' 'khí sạch (CADR).\n' 'Máy có giá trị CADR càng cao thì khả năng loại bỏ các hạt khỏi ' 'không khí trong\n' 'phòng càng nhanh và thể tích không khí được khử khuẩn càng ' 'lớn.\n' '\n' '\n' 'Máy lọc không khí di động\n' 'có bộ lọc HEPA có thể được sử dụng để hỗ trợ lọc không khí ' 'trong các môi trường\n' 'đông người có nguy cơ cao như khu vực khám ngoại trú, buồng ' 'bệnh, phòng xét\n' 'nghiệm, vv. Một số lưu ý chính khi sử dụng máy lọc không khí ' 'di động (6):\n' '\n' '\n' '- Thiết bị này có hiệu\n' 'quả trong việc làm sạch không khí trong các không gian nhỏ để ' 'giảm nồng độ các\n' 'hạt bụi và hạt khí dung.\n' '\n' '\n' '- Hiện vẫn chưa có\n' 'thông tin đầy đủ về hiệu suất tổng thể, sự thay đổi hiệu quả ' 'theo thời gian và\n' 'vị trí đặt máy tối ưu.\n' '\n' '\n' '- Thiết bị này không thể\n' 'đưa không khí tươi ngoài trời vào để pha loãng không khí trong ' 'buồng và do đó\n' 'không thể thay thế hệ thống thông khí trong bất kỳ trường hợp ' 'nào.\n' '\n' '\n' '- Tùy thuộc vào loại\n' 'máy lọc không khí di động, không khí đã được lọc có thể được ' 'xả ra bên ngoài buồng\n' 'hoặc được tuần hoàn lại trong buồng.\n' '\n' '\n' '- Khi sử dụng cần tính\n' 'toán để điều chỉnh lưu lượng lọc khí của máy phù hợp với kích ' 'thước của buồng để\n' 'đạt được số lần thay đổi không khí mỗi giờ (ACH) mong muốn.\n' '\n' '\n' '- Khi sử dụng máy lọc\n' 'không khí di động có bộ lọc HEPA trong khu vực buồng bệnh, cần ' 'lưu ý các điểm\n' 'sau:\n' '\n' '\n' '+ Hướng lưu thông không\n' 'khí từ khu vực sạch đến khu vực ít sạch hơn (ưu tiên loại máy ' 'lọc không khí di\n' 'động có bộ lọc HEPA tạo ra dòng không khí đơn chiều từ đầu khí ' 'vào đến đầu khí\n' 'xả).\n' '\n' '\n' '+ Đặt ở các khu vực có\n' 'người và đặt gần người, để cung cấp khả năng làm sạch tối đa ' 'đối với nguồn lây\n' 'nhiễm (Hình 9).\n' '\n' '\n' '+ Nên để máy vận hành\n' 'liên tục.\n' '\n' '\n' '+ Công suất của máy lọc\n' 'không khí di động phải ít nhất đáp ứng sự chênh lệch giữa yêu ' 'cầu thông khí tối\n' 'thiểu và tốc độ thông khí thực đo của buồng.\n' '\n' '\n' '+ Tránh đặt máy lọc\n' 'không khí di động dưới cửa thổi khí của hệ thống điều hòa vì ' 'điều này sẽ giảm\n' 'hiệu quả của máy lọc.\n' '\n' '\n' '- Kiểm tra, bảo trì và\n' 'vệ sinh định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Mang đầy đủ ' 'phương tiện PHCN\n' 'khi bảo trì, sửa chữa máy lọc không khí di động đặt ở buồng NB ' 'mắc bệnh lây\n' 'truyền qua đường không khí.\n' '\n' '\n' '- Việc lựa chọn máy lọc\n' 'không khí di động với bộ lọc HEPA dựa trên các yếu tố sau:\n' '\n' '\n' '+ Kích thước của buồng\n' '(thể tích buồng)\n' '\n' '\n' '+ Tốc độ thông khí thực\n' 'tế tại buồng (ACH)\n' '\n' '\n' '+ Tốc độ cung cấp không\n' 'khí sạch của thiết bị di động\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image010.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 9.*** *Ví dụ vị trí đặt máy lọc không khí di động\n' 'trong buồng bệnh (6).*\n' '\n' '\n' '***4.2. Tia cực\n' 'tím diệt khuẩn (GUV)***\n' '\n' '\n' 'Tia cực tím đã được chứng\n' 'minh có hiệu quả trong khử khuẩn môi trường. Đối với bệnh lao, ' 'tia cực tím có\n' 'thể giảm lây truyền lao tại buồng bệnh lên đến 70%, kể cả ' 'những chủng lao đa\n' 'kháng thuốc. Tia cực tím cũng có thể bất hoạt cả những vi ' 'khuẩn thông thường\n' 'như *Escherichia coli,* Extended Spectrum Beta-Lactamase- ' 'producing *Escherichia\n' 'coli* (ESBL), Methicillin-resistant *Staphylococcus aureus* ' '(MRSA),\n' 'vi-rút cúm A/H1N1, A/H3N2 và cả SARS-CoV-2. Do đó thiết bị ' 'phát tia (đèn) cực\n' 'tím được khuyến nghị sử dụng trong các hướng dẫn của CDC, ' 'TCYTTG để làm giảm sự\n' 'lây truyền vi khuẩn lao trong các cơ sở KBCB.\n' '\n' '\n' 'Tham khảo thêm cách lắp\n' 'đặt, sử dụng và bảo dưỡng các hệ thống khử khuẩn không khí sử ' 'dụng tia cực tím\n' 'trong Hướng dẫn Kiểm soát lây nhiễm lao trong cơ sở khám bệnh, ' 'chữa bệnh và cộng\n' 'đồng (Ban hành tại Quyết định số 579/QĐ-BYT ngày 13/03/2024) ' '(1).\n' '\n' '\n' '**VII. GIÁM SÁT\n' 'VÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THÔNG KHÍ**\n' '\n' '\n' 'Giám sát và đánh giá hiệu\n' 'quả thông khí là rất quan trọng để bảo đảm chất lượng không ' 'khí trong cơ sở\n' 'KBCB, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho NB và NVYT. Quá trình ' 'đánh giá giúp phát\n' 'hiện kịp thời các vấn đề của hệ thống thông khí, từ đó đưa ra ' 'biện pháp sửa chữa\n' 'hoặc cải tiến kịp thời.\n' '\n' '\n' 'Kiểm tra hệ thống thông\n' 'khí cần được thực hiện định kỳ để bảo đảm các khu vực có nguy ' 'cơ cao lây nhiễm\n' 'qua đường không khí luôn duy trì được áp suất và lưu lượng ' 'không khí phù hợp.\n' '\n' '\n' 'Giám sát, đánh giá hiệu\n' 'quả thông khí được thực hiện bằng các hoạt động chính sau:\n' '\n' '\n' '**1.\n' 'Kiểm tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng**\n' '\n' '\n' '- Hướng dòng khí hay\n' 'chênh lệch áp suất buồng có thể được đánh giá bằng hai cách:\n' '\n' '\n' '+ Định tính: sử dụng ống\n' 'tạo khói, que hương hoặc dải giấy mỏng. Căn cứ vào hướng luồng ' 'khói di chuyển để\n' 'xác định hướng dòng khí. Lưu ý không sử dụng que hương tại các ' 'khu vực dễ cháy\n' 'nổ, ví dụ nơi sử dụng oxy.\n' '\n' '\n' '+ Định lượng: sử dụng\n' 'áp kế để đo chênh lệch áp suất giữa các buồng hoặc dùng các hệ ' 'thống giám sát\n' 'áp suất tự động.\n' '\n' '\n' '- Việc kiểm tra cần được\n' 'thực hiện và lưu kết quả hàng ngày với những khu vực có nguy ' 'cơ cao như buồng\n' 'cách ly bệnh lây truyền qua đường không khí, buồng phẫu thuật ' 'và định kỳ với\n' 'các khu vực khác trong cơ sở.\n' '\n' '\n' 'Tham khảo cách thực hiện\n' 'kiểm tra hướng dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng ở Phụ lục ' '3.\n' '\n' '\n' '**2.\n' 'Đánh giá tốc độ thông khí**\n' '\n' '\n' '- Tốc độ thông khí tại\n' 'các khu vực trong cơ sở KBCB cần được định kỳ đánh giá để xác ' 'định mức độ bảo đảm\n' 'các yêu cầu về thông khí trong cơ sở, đặc biệt tại các khu vực ' 'có nguy cơ cao\n' 'như buồng mổ, buồng cách ly bảo vệ NB hồi sức tích cực nặng, ' 'NB suy giảm miễn dịch,\n' 'buồng cách ly người bệnh qua đường hô hấp.\n' '\n' '\n' '- Tốc độ thông khí được\n' 'đánh giá qua việc đo đạc và tính toán số luân chuyển không khí ' 'mỗi giờ (ACH).\n' 'Tham khảo Phụ lục 4 về cách thức tính ACH ở các buồng được ' 'thông khí tự nhiên\n' 'hoặc thông khí kết hợp. Việc xác định tốc độ thông khí ở các ' 'buồng hay khu vực\n' 'thông khí cơ học cần được thực hiện bởi người đã được đào tạo ' 'và sử dụng thiết\n' 'bị phù hợp.\n' '\n' '\n' '**3.\n' 'Đánh giá vi sinh không khí và độ sạch không khí**\n' '\n' '\n' 'Định kỳ thực hiện lấy mẫu\n' 'và xét nghiệm đánh giá chất lượng vi sinh không khí và độ sạch ' 'không khí cho\n' 'các khu vực có nguy cơ cao như phòng phẫu thuật, khu cách ly ' 'lây truyền qua đường\n' 'không khí, khu cách ly bảo vệ NB hồi sức tích cực nặng, NB suy ' 'giảm miễn dịch\n' 'theo Quyết định số 3916/QĐ-BYT ban hành ngày 28/08/2017 và ' 'TCVN 8664-1:2011 (Phụ\n' 'lục 6).\n' '\n' '\n' '**VIII. TỔ CHỨC\n' 'THỰC HIỆN**\n' '\n' '\n' '- Giám đốc, người đứng\n' 'đầu cơ sở KBCB chịu trách nhiệm bảo đảm chất lượng thông khí ' 'trong quá trình\n' 'thiết kế, xây dựng và vận hành các tòa nhà của cơ sở. Hằng ' 'năm, cần kiểm tra,\n' 'giám sát, đánh giá hiệu quả thông khí tổng thể toàn cơ sở ' 'và/hoặc sau khi sửa\n' 'chữa, cải tạo, xây dựng mới. Định kỳ ít nhất mỗi 6 tháng, cần ' 'kiểm tra, giám\n' 'sát và đánh giá hiệu quả thông khí tại các khu vực có nguy cơ ' 'cao lây nhiễm qua\n' 'đường không khí, khu vực phẫu thuật và khu vực NB cần được bảo ' 'vệ.\n' '\n' '\n' '- Khoa KSNK chịu trách\n' 'nhiệm kiểm tra, giám sát, đào tạo và tư vấn về việc thực hiện ' 'các quy định về\n' 'thông khí trong cơ sở KBCB nhằm ngăn ngừa nhiễm khuẩn cho NB, ' 'NVYT và khách\n' 'thăm.\n' '\n' '\n' '- Phòng Vật tư trang\n' 'thiết bị y tế và Hành chính, quản trị chịu trách nhiệm đề xuất ' 'các tiêu chí lựa\n' 'chọn, lắp đặt và bảo trì các thiết bị thông khí phù hợp với ' 'điều kiện của cơ sở\n' 'KBCB; cử người tham gia các khóa đào tạo quản lý, vận hành hệ ' 'thống thông khí,\n' 'và đào tạo, tập huấn lại cho các nhân viên chuyên trách quản ' 'lý hệ thống thông\n' 'khí theo phân công của cơ sở KBCB.\n' '\n' '\n' '- Lãnh đạo các khoa lâm\n' 'sàng và cận lâm sàng có trách nhiệm bảo đảm tuân thủ các quy ' 'định về thông khí\n' 'tại khu vực do mình quản lý.\n' '\n' '\n' '- Đơn vị an toàn lao động\n' 'có trách nhiệm xây dựng, đôn đốc việc thực hiện đánh giá hằng ' 'năm nguy cơ rủi\n' 'ro liên quan tới hệ thống thông khí đồng thời xây dựng kế ' 'hoạch ứng cứu khẩn cấp.\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**PHỤ LỤC**\n' '\n' '\n' '**Phụ lục 1:**\n' '\n' '\n' '**Tiêu chuẩn thông khí và\n' 'tiêu chuẩn sạch của không khí tại những khu vực chính trong cơ ' 'sở KB, CB (11)**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **Khu vực** | **ACH không khí tươi**a | **ACH** ' '**tổng****b** | **Nhiệt độ** | **Độ ẩm tương đối** | **Cấp độ ' 'sạch của không khí**c | **Hiệu suất tối thiểu của bộ lọc khí** ' '|\n' '| Buồng phẫu thuật | 4 | 20 | 20-24oC | 20-60% | ISO\n' ' 8 | MERV16 |\n' '| Khoa Cấp cứu/\n' ' Buồng phẫu thuật cấp cứu | 3 | 15 | 21-24oC | 20-60% | ISO\n' ' 8 | MERV14 |\n' '| Buồng cách ly\n' ' bảo vệ người bệnh | 2 | 12 | 21-24oC | ≤60% | ISO\n' ' 8 | HEPA |\n' '| Buồng cách ly\n' ' bệnh lây truyền qua đường không khí | 2 | 6 | 21-24oC | ' '20-60% | ISO\n' ' 8 | MERV14 |\n' '| Khoa Hồi sức\n' ' tích cực | 2 | 6 | 21-24oC | 30-60% | ISO\n' ' 8 | MERV14 |\n' '| Buồng sinh/\n' ' Buồng hồi sức sau sinh | 2 | 6 | 21-24oC | ≤60% | ISO\n' ' 8 | MERV14 |\n' '| Buồng điều\n' ' trị bỏng | 2 | 6 | 21-24oC | 40-60% | ISO\n' ' 8 | HEPA |\n' '| Buồng khám\n' ' nghiệm tử thi | 2 | 12 | 20-24oC | ≤60% | ISO\n' ' 8 | MERV8 |\n' '| Buồng điều\n' ' trị nội trú | 2 | 4 | 21-24oC | ≤60% | ISO\n' ' 9 | MERV14 |\n' '| Khu vực điều\n' ' trị lọc máu | 2 | 6 | 22-26oC | ≤60% | ISO\n' ' 9 | MERV8 |\n' '| Khu vực xét\n' ' nghiệm | 2 | 6 | 21-24oC | ≤60% | ISO\n' ' 9 | MERV8 |\n' '| Buồng khám | 2 | 4 | 21-24oC | ≤60% | ISO\n' ' 9 | MERV8 |\n' '| Khu giặt là | 2 | 10 | - | ≤60% | ISO\n' ' 9 | MERV8 |\n' '\n' '\n' 'a Tần suất không khí tươi\n' 'ở môi trường bên ngoài được đưa vào thay thế không khí ô nhiễm ' 'trong tòa nhà.\n' '\n' '\n' 'b Tần suất không khí ô\n' 'nhiễm trong tòa nhà được thay thế bởi không khí tươi từ môi ' 'trường bên ngoài và\n' 'không khí tuần hoàn đã được xử lý.\n' '\n' '\n' 'c Xếp loại theo thông số\n' 'kĩ thuật ở Phụ lục 6 và tài liệu tham khảo 12\n' '\n' '\n' '- Không quy định\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**Phụ lục 2:**\n' '\n' '\n' '**Mối liên quan giữa ACH\n' 'và thời gian cần thiết để loại bỏ không khí ô nhiễm khỏi một ' 'không gian**[**[1]**](#_ftn1)\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **ACH** | **Số phút cần thiết để loại bỏ** **99% không khí ' 'ô\n' ' nhiễm** | **Số phút cần thiết để loại bỏ** **99,9% không khí ' 'ô\n' ' nhiễm** |\n' '| 2 | 138 | 207 |\n' '| 4 | 69 | 104 |\n' '| **6** | **46** | **69** |\n' '| 8 | 35 | 52 |\n' '| 10 | 28 | 41 |\n' '| **12** | **23** | **35** |\n' '| 15 | 18 | 28 |\n' '| 20 | 14 | 21 |\n' '| 50 | 6 | 8 |\n' '\n' '\n' '\n' '**Phụ lục 3:**\n' '\n' '\n' '**Cách kiểm tra hướng\n' 'dòng khí hay chênh lệch áp suất buồng**\n' '\n' '\n' '**1. Kiểm tra\n' 'hướng dòng khí định tính**\n' '\n' '\n' 'a) Sử dụng ống tạo khói\n' 'hoặc que hương:\n' '\n' '\n' '- Ống tạo khói hoặc que\n' 'hương có thể được sử dụng để tạo ra một vệt khói theo hướng ' 'lưu thông không\n' 'khí.\n' '\n' '\n' '- Giữ ống tạo khói/que\n' 'hương song song với cửa đóng, cách khe dưới cửa khoảng 5 cm ' 'bên ngoài buồng.\n' 'Khói sẽ di chuyển theo hướng lưu thông không khí.\n' '\n' '\n' '- Phiên giải kết quả:\n' 'Nếu buồng có áp suất âm, khói sẽ di chuyển dưới cửa và vào ' 'trong phòng. Nếu\n' 'buồng có áp suất dương, khói sẽ di chuyển ra xa khỏi cửa và ' 'hướng vào hành lang\n' 'ngoài buồng.\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image011.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 10.*** *Sử dụng ống tạo khói hoặc que hương để\n' 'kiểm tra hướng dòng khí (1).*\n' '\n' '\n' 'b) Sử dụng dải giấy mỏng:\n' 'có thể thực hiện tại cửa ra vào hoặc cửa sổ\n' '\n' '\n' '- Tại cửa ra vào: Giữ\n' 'đầu của một dải giấy mỏng trước cửa buồng, cách sàn khoảng 2,5 ' 'cm, kiểm tra từ\n' 'bên ngoài buồng. Nếu không có khe hở giữa cửa và sàn (ví dụ: ' 'cửa trượt), thì có\n' 'thể mở cửa một chút để thực hiện kiểm tra.\n' '\n' '\n' '- Tại cửa ra vào hoặc\n' 'cửa sổ (cửa sổ mở ra môi trường bên ngoài), kiểm tra từ bên ' 'trong buồng: Giữ\n' 'đầu của một dải giấy mỏng trước mặt trong của cửa.\n' '\n' '\n' '- Phiên giải kết quả:\n' '\n' '\n' '• Nếu dải giấy bị kéo\n' 'vào trong buồng, điều này chứng tỏ buồng có áp suất âm.\n' '\n' '\n' '• Nếu dải giấy bị đẩy\n' 'ra hướng ngoài buồng, điều này chứng tỏ buồng có áp suất ' 'dương.\n' '\n' '\n' '• Nếu dải giấy không di\n' 'chuyển, điều này chứng tỏ không có sự chênh lệch áp suất.\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image012.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 11.*** *Sử dụng dải giấy mỏng để kiểm tra hướng\n' 'dòng khí (2).*\n' '\n' '\n' '*A) Buồng áp lực\n' 'âm: dòng khí, mô phỏng bằng dải giấy, được hút vào bên trong ' 'buồng. B) Buồng áp\n' 'lực dương: dòng khí, mô phỏng bằng dải giấy, được đẩy ra phía ' 'ngoài buồng.*\n' '\n' '\n' '**2. Kiểm tra\n' 'hướng dòng khí định lượng**\n' '\n' '\n' 'a) Sử dụng áp kế:\n' '\n' '\n' '- Một ống của áp kế\n' 'được luồn dưới cửa vào trong buồng, đầu còn lại đặt ở phía ' 'ngoài cửa. Màn hình\n' 'áp kế sẽ hiển thị cho biết buồng có áp suất âm hay dương hay ' 'không có chênh\n' 'lệch áp suất.\n' '\n' '\n' 'b) Sử dụng hệ thống\n' 'giám sát áp suất tự động (buồng áp lực âm hoặc dương).\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image013.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 12.*** *Kiểm tra định tính chênh lệch áp suất\n' 'buồng*\n' '\n' '\n' 'A) Dùng áp kế.\n' '\n' '\n' 'B) Màn hình hiển thị\n' 'các thông số thống khí, nhiệt độ, độ ẩm được theo dõi tự ' 'động.\n' '\n' '\n' '***Nguồn ảnh:***\n' '\n' '\n' '*https://hvacrschool.com/what-to-do-with-your-micro-manometer/*\n' '\n' '\n' '*https:**[//www.setra.com/product/room-pressure-monitors](http://www.setra.com/product/room-pressure-monitors)*\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**Phụ lục 4:**\n' '\n' '\n' '**Cách thức\n' 'tính số luân chuyển không khí mỗi giờ (ACH) ở buồng có thông ' 'khí tự nhiên hoặc\n' 'thông khí kết hợp**\n' '\n' '\n' '**1.\n' 'Tính thể tích buồng:**\n' '\n' '\n' 'Thể tích\n' 'buồng (V) bằng công thức:\n' '\n' '\n' '*V\n' '(m**3**) = Chiều dài buồng (m) x Chiều rộng buồng (m)\n' 'x Chiều cao buồng (m)*\n' '\n' '\n' '*Ví\n' 'dụ: Buồng có chiều dài 5,0 mét, chiều rộng 3,5m, chiều cao ' '4,0m thì thể tích\n' 'của buồng là:*\n' '\n' '\n' '*V (m**3**) = 5,0 x\n' '3,5 x 4,0 = 70,0m**3*\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image014.jpg)\n' '\n' '\n' '**2.\n' 'Tính diện tích khoảng mở:**\n' '\n' '\n' 'Diện tích khoảng\n' 'mở của buồng là đo bề mặt (tính bằng m2) của tất\n' 'cả các cửa/lỗ thông hơi trong buồng.\n' '\n' '\n' '*Ví\n' 'dụ: 1 buồng bệnh có:*\n' '\n' '\n' '*02\n' 'cửa sổ kích thước dài x rộng: 0,8 x 1,2 m;*\n' '\n' '\n' '*01\n' 'cửa đi có kích thước 1,2 x 2,5 m. Diện tích khoảng mở của ' 'buồng này là:*\n' '\n' '\n' '*DT khoảng\n' 'mở (m**2**) = (0,8 x 1,2) x 2 + (1,2 x 2,5) = 4,92 m**2*\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image015.jpg)\n' '\n' '\n' '**Lưu\n' 'ý:** Diện tích khoảng mở của một buồng có thể thường xuyên ' 'thay đổi do\n' 'đóng hay mở các cánh cửa sổ, cửa ra vào. Do đó trong quá trình ' 'đo đạc, cần quan\n' 'tâm đến cả diện tích khoảng mở nhỏ nhất và diện tích khoảng mở ' 'lớn nhất.\n' '\n' '\n' '**3.\n' 'Đo tốc độ không khí:**\n' '\n' '\n' 'Đo tốc độ\n' 'không khí đi qua các khoảng mở của buồng bằng máy đo tốc độ ' 'gió tại 3 vị trí *(trên,\n' 'giữa, dưới)* của mỗi khoảng mở và lấy giá trị trung bình.\n' '\n' '\n' '**4.\n' 'Lưu lượng khí qua khoảng mở (cửa):**\n' '\n' '\n' 'Lưu lượng\n' 'khí qua khoảng mở (m3/h) được tính bằng công thức:\n' '\n' '\n' '*Tốc\n' 'độ không khí (m/s) x Diện tích khoảng mở (m**2**) x\n' '3.600s*\n' '\n' '\n' '*Ví\n' 'dụ: Một buồng có gió thổi theo hướng qua cửa sổ vào trong ' 'buồng.*\n' '\n' '\n' '*Diện\n' 'tích cửa sổ là 0,8 x 1,2 = 0,96m**2**.*\n' '\n' '\n' '*Tốc\n' 'độ gió vào thời điểm đo là 0,5m/s. Lưu lượng khí qua khoảng mở ' 'là:*\n' '\n' '\n' '*Lưu\n' 'lượng khí qua khoảng mở = 0,96 x 0,5 x 3.600 = 1.728 ' '(m**3**/h)*\n' '\n' '\n' '**5.\n' 'Công thức tính ACH:**\n' '\n' '\n' 'Số lần trao\n' 'đổi gió (lần/giờ) = lưu lượng gió (m3/giờ)/Thể\n' 'tích buồng(m3)\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image016.jpg)\n' '\n' '\n' '*Ví\n' 'dụ: Một buồng có thể tích 70m**3**; có gió\n' 'thổi đồng hướng; tốc độ gió là 0,5m/s;*\n' '\n' '\n' '*Tổng\n' 'diện tích khoảng mở tại thời điểm đo là 4,92 m**2**.\n' 'ACH của buồng này là:*\n' '\n' '\n' '*![](00674039_files/image017.jpg)*\n' '\n' '\n' '![](00674039_files/image018.jpg)\n' '\n' '\n' '***Hình 13:*** *Ví dụ về\n' 'cách tính ACH của một buồng bệnh (1)*\n' '\n' '\n' '\n' '**Phụ lục 5:**\n' '\n' '\n' '**Các tiêu\n' 'chuẩn lọc khí**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **Tiêu chuẩn EN 1822 / ISO 29463\\*** |\n' '| **Nhóm** | **Phân lớp** | **Hiệu suất tổng tại MPPS****#** ' '**(%)** |\n' '| EPA | E10 | 85 |\n' '| E11 / ISO 15E | 95 |\n' '| E12 / ISO 25E | 99.5 |\n' '| HEPA | H13 / ISO 35H | 99.95 |\n' '| H14 / ISO 45H | 99.995 |\n' '| ULPA | U15 / ISO 55U | 99.9995 |\n' '| U16 / ISO 65U | 99.99995 |\n' '| U17 / ISO 75U | 99.999995 |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **Xếp hạng các cấp độ hiệu suất bộ lọc theo tiêu chuẩn\n' ' ASHRAE 52.2 - 2017 và** **ISO 16890 (11)\\*** |\n' '| **ASHRAE** **MERV** | **ISO** |\n' '| 1\n' ' – 6 | ISO\n' ' Coarse |\n' '| 7\n' ' – 8 | ISO\n' ' Coarse > 95% |\n' '| 9\n' ' – 10 | ePM10 |\n' '| 11\n' ' – 12 | ePM2.5 |\n' '| 13\n' ' – 16 | ePM1 |\n' '\n' '\n' '\\* Các bảng trên chỉ mang\n' 'tính định hướng. Không có quy đổi tương đương giữa MERV và ISO ' '16890 do phương\n' 'pháp thử khác nhau. Khi lập hồ sơ kỹ thuật nên chọn một hệ ' 'tiêu chuẩn duy nhất:\n' 'ASHRAE 52.2 - 2017 hoặc ISO 16890 cho lọc khí chung; EN 1822 / ' 'ISO 29463 cho\n' 'HEPA/ULPA.\n' '\n' '\n' '# MPPS (Most Penetrating\n' 'Particle Size): là kích thước hạt mà tại đó bộ lọc không khí ' 'cho thấy khả năng\n' 'giữ lại hạt tối thiểu.\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **Ứng dụng điển hình của các bộ lọc xếp theo cấp độ MERV\n' ' (11)** |\n' '| **MERV** | **Kích thước hạt tối thiểu** | **Chất ô nhiễm ' 'được kiểm soát phổ biến** | **Khu vực ứng dụng** |\n' '| 1\n' ' – 4 | >\n' ' 10 µm | Các hạt kích\n' ' thước lớn như phấn hoa, bụi cát, sợi dệt, vân vân | Khu dân ' 'cư |\n' '| 5\n' ' – 8 | 10\n' ' – 3 µm | Bào tử nấm\n' ' mốc, mảnh ve bụi, lông động vật | Khu dân cư, văn\n' ' phòng, khu thương mại |\n' '| 9\n' ' – 12 | 3\n' ' – 1 µm | Vi khuẩn\n' ' Legionella, bụi từ máy tạo ẩm, bụi chì… | Bệnh viện,\n' ' phòng xét nghiệm, phòng thí nghiệm, khu thương mại |\n' '| 13\n' ' – 16 | 1\n' ' – 0.3 µm | Vi khuẩn, hạt\n' ' khí dung, dầu ăn, khói, bụi thuốc trừ sâu | Bệnh viện,\n' ' khu phẫu thuật |\n' '| 17\n' ' – 20 | <\n' ' 0.3 µm | Vi-rút, bụi\n' ' carbon, khói | Phòng sạch\n' ' trong các khu sản xuất linh kiện điện tử, thuốc. |\n' '\n' '\n' '\xa0\n' '\n' '\n' '**Phụ lục 6:**\n' '\n' '\n' '**Tiêu chí đánh giá vi\n' 'sinh không khí và độ sạch không khí theo TCVN 8664- 1:2011**\n' '\n' '\n' '**Giới\n' 'hạn mức độ ô nhiễm vi sinh vật**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **Cấp độ sạch** | **Vi khuẩn không khí (CFU/m****3****)** | ' '**Đặt đĩa thạch (đường kính 90mm) (CFU/4h)(b)** | **Đĩa thạch ' 'tiếp** **xúc (đường kính** **55mm)\n' ' (CFU/đĩa)** | **In găng tay (5 ngón tay) (CFU/găng)** |\n' '| A | <1 | <1 | <1 | <1 |\n' '| B | 10 | 5 | 5 | 5 |\n' '| C | 100 | 50 | 25 | - |\n' '| D | 200 | 100 | 50 | - |\n' '\n' '\n' 'a: Giá trị trung bình.\n' '\n' '\n' 'b Đặt riêng biệt từng\n' 'đĩa thạch có thể trong thời gian ngắn hơn 4h\n' '\n' '\n' '**Lưu ý:** các vi khuẩn\n' 'không được phép có mặt trong môi trường buồng phẫu thuật: *S. ' 'pyogenes, S.\n' 'aureus, P. aeruginosa, K. pneumoniae*... và các vi khuẩn có ' 'khả năng gây\n' 'bệnh khác\n' '\n' '\n' '**Tiêu\n' 'chí đánh giá độ sạch của không khí theo cấp độ ISO và cấp độ ' 'EU GMP** (12, 13)\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **Cấp độ ISO** **(ISO14644-** **1:2015)** | **Cấp độ lớp** ' '**(EU GMP)** | **Hàm lượng tối đa các hạt trong 1m****3** ' '**không khí** |\n' '| **0,1 μm** | **0,2 μm** | **0,3 μm** | **0,5μm** | **1 μm** ' '| **5 μm** |\n' '| ISO\n' ' 1 | \xa0 | 10 | 2 | - | - | - | - |\n' '| ISO\n' ' 2 | \xa0 | 100 | 24 | 10 | 4 | - | - |\n' '| ISO\n' ' 3 | \xa0 | 1000 | 237 | 102 | 35 | 8 | - |\n' '| ISO\n' ' 4 | \xa0 | 10000 | 2370 | 1020 | 352 | 86 | - |\n' '| ISO\n' ' 5 | A | 100000 | 23700 | 10200 | 3520 | 832 | 29 |\n' '| ISO\n' ' 6 | B | 1000000 | 237000 | 102000 | 35200 | 8320 | 293 |\n' '| ISO\n' ' 7 | C | - | - | - | 352000 | 83200 | 2930 |\n' '| ISO\n' ' 8 | D | - | - | - | 3520000 | 832000 | 29300 |\n' '| ISO\n' ' 9 | \xa0 | - | - | - | 35200000 | 8320000 | 293000 |\n' '\n' '\n' '**Bảng\n' 'phân loại cấp độ ISO theo khu vực**\n' '\n' '\n' '\n' '**Phụ lục 7:**\n' '\n' '\n' '**Kế hoạch kiểm tra hệ\n' 'thống thông khí trong cơ sở KB, CB (11)**\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '| **Thông số** | **Khoảng đo** | **Thiết bị đo** | **Tần suất ' 'hiệu chuẩn thiết bị đo** | **Tần suất đo** | **Tiêu chuẩn tuân ' 'thủ** |\n' '| Chênh lệch áp\n' ' suất | 0 – 50 Pa | Máy đo chênh\n' ' lệch áp suất (sai sót tối đa 1%) | Hàng năm hoặc\n' ' theo khuyến cáo của nhà sản xuất | Hàng ngày ở\n' ' khu vực nguy cơ cao; 6 tháng/lần ở các khu vực khác; sau mỗi ' 'lần bảo dưỡng hệ\n' ' thống HVAC; sau mỗi lần sửa chữa\\* | Chênh lệch ít\n' ' nhất 2.5 Pa |\n' '| Độ toàn vẹn\n' ' của bộ lọc HEPA | 0 – 100% | Máy tạo hạt\n' ' khí dung và máy đếm hạt | Hàng năm hoặc\n' ' theo khuyến cáo của nhà sản xuất | Mỗi năm một\n' ' lần; sau mỗi khi thay bộ lọc HEPA; sau mỗi lần sửa chữa\\* | ' 'Số lượng hạt\n' ' đo được sau khi qua bộ lọc không quá giới hạn cho phép của ' 'nhà sản xuất |\n' '| Tốc độ dòng khí | 50 – 4000 m3/h hoặc tốt\n' ' hơn 0.01 – 50 m/s hoặc tốt hơn | Máy chụp đo\n' ' tốc độ gió Máy đo tốc độ gió (aneometer) | Hàng năm hoặc\n' ' theo khuyến cáo của nhà sản xuất | Mỗi năm một\n' ' lần; sau mỗi lần sửa chữa\\* | Xem Phụ lục 4 |\n' '| Hướng di\n' ' chuyển của dòng khí | Không áp dụng | Thiết bị tạo khói\n' ' Dải giấy mỏng | Không áp dụng | Mỗi năm một\n' ' lần; sau mỗi lần sửa chữa\\* | Dòng khí nên\n' ' di chuyển theo một hướng đi từ khu vực sạch tới khu vực ít ' 'sạch hoặc ô nhiễm |\n' '\n' '\n' '\\* Sửa chữa có thể ảnh\n' 'hưởng tới sự thông khí, ví dụ cải tạo cơ sở hạ tầng, sắp xếp ' 'lại thiết bị, nội\n' 'thất, vân vân.\n' '\n' '\n' '\n' '**TÀI LIỆU THAM KHẢO**\n' '\n' '\n' '1. Hướng dẫn Kiểm soát\n' 'lây nhiễm lao trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cộng đồng ' '(Quyết định số\n' '579/QĐ-BYT ngày 12/03/2024).\n' '\n' '\n' '2. Infection Control\n' 'Guide on Heating, Ventilation and Air Conditioning (HVAC) for ' 'Nurse Managers\n' 'and Clinicians, American Society for Health Care Engineering ' '(ASHE)\n' '(2022).\n' '\n' '\n' '3. Roadmap to improve\n' 'and ensure good indoor ventilation in the context of COVID-19, ' 'WHO (2021).\n' '\n' '\n' '4. Natural Ventilation\n' 'for Infection Control in Health-care Settings, WHO (2009).\n' '\n' '\n' '5. ANSI/ASHRAE/ASHE\n' '170-2021: Ventilation of Health Care Facilities\n' '\n' '\n' '6. Guidelines on Ventilation\n' 'in the Healthcare Setting to Reduce the Transmisison of ' 'Respiratory Pathogen,\n' 'Malaysia Ministry of Health (2021).\n' '\n' '\n' '7. Guideline for\n' 'Isolation Precautions: Preventing Transmission of Infectious ' 'Agents in\n' 'Healthcare Settings (2007), Appendix A: Table 5. Components of ' 'a Protective\n' 'Environment\n' '\n' '\n' 'https://www.cdc.gov/infection-control/hcp/isolation-precautions/appendix- ' 'a-table-5.html#toc\n' '\n' '\n' '8. Health\n' 'Technical Memorandum 03-01 Specialised ventilation for ' 'healthcare premises Part\n' 'A: The concept, design, specification, installation and ' 'acceptance testing of\n' 'healthcare ventilation systems, National Health System, UK ' '(2021).\n' '\n' '\n' '9. Operational\n' 'Handbook on Tuberculosis. Module 1: Prevention\\_Infection ' 'Prevention\n' 'and Control, WHO (2023).\n' '\n' '\n' '10.Guidelines\n' 'for Enviromental Infection Control in Health-Care Facility, ' 'CDC (2003 - updated\n' 'July 2019).\n' '\n' '\n' '11.Guidance\n' 'on Indoor Environmental Quality in Health Care Facilities. Pan ' 'American\n' 'Health Organization (PAHO) (2023).\n' '\n' '\n' '12.ISO\n' '14644-1:2015 - Cleanrooms and associated controlled ' 'environments – Part 1:\n' 'Classification of air cleanliness by particle concentration, ' 'International\n' 'Organization for Standardization (ISO) (2015).\n' '\n' '\n' '13.EudraLex\n' '- The Rules Governing Medicinal Products in the European ' 'Union, Volume 4, Annex\n' '1: Manufacture of Sterile Medicinal Products, European ' 'Commission (2008).\n' '\n' '\n' '14.TCVN\n' '5687:2024: Thông gió và điều hòa không khí: Yêu cầu thiết kế ' '(2024).\n' '\n' '\n' '15.Wallengren\n' 'K., et. al., Resistance to TB drugs in KwaZulu-Natal: causes ' 'and prospects for control, (2011)\n' 'https://arxiv.org/abs/1107.1800\n' '\n' '\n' '16.Hubad B., Lapanje A.\n' '(2012). Inadequate hospital ventilation system increases the ' 'risk of nosocomial\n' '*Mycobacterium tuberculosis*. *Journal of Hospital Infection*, ' '80(1),\n' '88-91. https://doi.org/10.1016/j.jhin.2011.10.014.\n' '\n' '\n' '17.Ha, L. D., et. al..\n' '(2004). Lack of SARS Transmission among Public Hospital ' 'Workers, Vietnam. *Emerging\n' 'Infectious Diseases*, *10*(2), 265-268. ' 'https://doi.org/10.3201/eid1002.030707.\n' '\n' '\n' '18. Zhiqiang (J)Z.,\n' 'Obsborne AL., (2013). Stimulation-based feasibility study of ' 'improved air conditioning systems for hospital operation room. ' '*Frontiers\n' 'of Architectural Research, 2*(4), 468-475.\n' '\n' '\n' '\n' '\n' ' \n' '\n' '\n' '\n' '---\n' '\n' '\n' '\n' '[[1]](#_ftnref1) ' 'https[://www.cdc.gov/infection-control/hcp/environmental-control/appendix-b-air.html](http://www.cdc.gov/infection-control/hcp/environmental-control/appendix-b-air.html)\n' '\n' '\n' '\n' '\n' '\n', 'published_date': datetime.date(2025, 9, 26), 'published_timestamp': datetime.datetime(2025, 9, 26, 7, 19), 'source': 'ThuVienPhapLuatDocs', 'tags': ['Bộ Y tế', 'Hướng dẫn thông khí', 'Cơ sở khám bệnh', 'Cơ sở chữa bệnh', 'Quyết định 2991/QĐ-BYT', 'Kiểm soát nhiễm khuẩn', 'Thông khí môi trường', 'Hệ thống thông khí', 'Thông khí tự nhiên', 'Thông khí cơ học', 'Thông khí kết hợp', 'Buồng cách ly', 'Bệnh lây truyền qua không khí', 'Tác nhân gây bệnh', 'Nhiễm khuẩn', 'Kiểm tra hiệu quả thông khí', 'Tiêu chuẩn thông khí', 'Điều hòa không khí', 'Tia cực tím diệt khuẩn', 'Bộ lọc HEPA', 'Đánh giá vi sinh không khí', 'An toàn y tế', 'Năng lực ứng phó dịch bệnh', 'Khung pháp lý', 'Tài liệu tham khảo', 'Mục đích áp dụng'], 'title': 'Quyết định 2991/QĐ-BYT 2025 phê duyệt Hướng dẫn thông khí môi ' 'trường trong cơ sở khám chữa bệnh', 'url': 'https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2991-QD-BYT-2025-phe-duyet-Huong-dan-thong-khi-moi-truong-trong-co-so-kham-chua-benh-674039.aspx'} 2025-09-26 00:54:04 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-25 16:58:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-1359-QD-UBND-2025-bai-bo-van-ban-quy-pham-phap-luat-sau-khi-sap-nhap-Vinh-Long-674148.aspx 2025-09-26 00:54:04 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-25 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-1359-QD-UBND-2025-bai-bo-van-ban-quy-pham-phap-luat-sau-khi-sap-nhap-Vinh-Long-674148.aspx 2025-09-26 00:54:04 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 08:18:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-duc/Thong-tu-21-2025-TT-BGDDT-che-do-tra-tien-luong-day-them-gio-nha-giao-trong-cac-co-so-giao-duc-cong-lap-673797.aspx 2025-09-26 00:54:04 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-duc/Thong-tu-21-2025-TT-BGDDT-che-do-tra-tien-luong-day-them-gio-nha-giao-trong-cac-co-so-giao-duc-cong-lap-673797.aspx 2025-09-26 00:54:04 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 09:59:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Cong-dien-171-CD-TTg-2025-trien-khai-cong-tac-ung-pho-bao-so-9-sieu-bao-Ragasa-673815.aspx 2025-09-26 00:54:04 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Cong-dien-171-CD-TTg-2025-trien-khai-cong-tac-ung-pho-bao-so-9-sieu-bao-Ragasa-673815.aspx 2025-09-26 00:54:04 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Cong-dien-7149-CD-BCT-2025-ung-pho-voi-Bao-RAGASA-673792.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:54:04 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:54:04 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Thuong-mai/Quyet-dinh-2111-QD-TTg-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-hoat-dong-san-xuat-Bo-Y-te-673799.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:54:04 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:54:04 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Thu-tuc-To-tung/Nghi-dinh-250-2025-ND-CP-huong-dan-thanh-lap-va-hoat-dong-cua-Hoi-dong-dinh-gia-tai-san-673804.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:54:05 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3907-QD-BNNMT-2025-cong-bo-thu-tuc-hanh-chinh-dich-vu-cong-truc-tuyen-toan-trinh-673928.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:54:05 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-dinh-251-2025-ND-CP-sua-doi-Nghi-dinh-172-2025-ND-%D0%A1%D0%A0-xu-ly-ky-luat-can-bo-cong-chuc-673938.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:54:05 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-293-NQ-CP-2025-du-thao-Nghi-quyet-du-kien-co-cau-dai-bieu-Hoi-dong-nhan-dan-cac-cap-673939.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:54:05 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-292-NQ-CP-2025-Ke-hoach-xay-dung-va-phat-trien-nganh-Ngoai-giao-tam-nhin-2045-673942.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:54:05 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://thuvienphapluat.vn:443 "GET /van-ban/Thuong-mai/Chi-thi-29-CT-TTg-2025-thuc-hien-nhiem-vu-giai-phap-trong-tam-thuc-day-xuat-khau-674065.aspx HTTP/1.1" 200 None 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.core.engine] DEBUG: Crawled (200) (referer: https://thuvienphapluat.vn/van-ban-moi) 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 15:36:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-chinh-nha-nuoc/Quyet-dinh-58-2025-QD-CTUBND-tham-quyen-quyet-dinh-su-dung-tai-san-cong-Ha-Noi-673826.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-chinh-nha-nuoc/Quyet-dinh-58-2025-QD-CTUBND-tham-quyen-quyet-dinh-su-dung-tai-san-cong-Ha-Noi-673826.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-23 15:59:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Thong-bao-503-TB-VPCP-2025-ket-luan-cuoc-hop-Du-thao-Nghi-dinh-sua-doi-Nghi-dinh-09-2016-ND-CP-673756.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-23 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Thong-bao-503-TB-VPCP-2025-ket-luan-cuoc-hop-Du-thao-Nghi-dinh-sua-doi-Nghi-dinh-09-2016-ND-CP-673756.aspx 2025-09-26 00:54:05 [httpcore.connection] DEBUG: close.started 2025-09-26 00:54:05 [httpcore.connection] DEBUG: close.complete 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 08:18:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Cong-dien-7149-CD-BCT-2025-ung-pho-voi-Bao-RAGASA-673792.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Cong-dien-7149-CD-BCT-2025-ung-pho-voi-Bao-RAGASA-673792.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 10:35:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Quyet-dinh-2111-QD-TTg-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-hoat-dong-san-xuat-Bo-Y-te-673799.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Quyet-dinh-2111-QD-TTg-2025-don-gian-hoa-thu-tuc-hanh-chinh-hoat-dong-san-xuat-Bo-Y-te-673799.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 13:31:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thu-tuc-To-tung/Nghi-dinh-250-2025-ND-CP-huong-dan-thanh-lap-va-hoat-dong-cua-Hoi-dong-dinh-gia-tai-san-673804.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thu-tuc-To-tung/Nghi-dinh-250-2025-ND-CP-huong-dan-thanh-lap-va-hoat-dong-cua-Hoi-dong-dinh-gia-tai-san-673804.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-25 15:07:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3907-QD-BNNMT-2025-cong-bo-thu-tuc-hanh-chinh-dich-vu-cong-truc-tuyen-toan-trinh-673928.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-25 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Quyet-dinh-3907-QD-BNNMT-2025-cong-bo-thu-tuc-hanh-chinh-dich-vu-cong-truc-tuyen-toan-trinh-673928.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-24 18:16:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-dinh-251-2025-ND-CP-sua-doi-Nghi-dinh-172-2025-ND-%d0%a1%d0%a0-xu-ly-ky-luat-can-bo-cong-chuc-673938.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-24 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-dinh-251-2025-ND-CP-sua-doi-Nghi-dinh-172-2025-ND-%d0%a1%d0%a0-xu-ly-ky-luat-can-bo-cong-chuc-673938.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-25 08:42:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-293-NQ-CP-2025-du-thao-Nghi-quyet-du-kien-co-cau-dai-bieu-Hoi-dong-nhan-dan-cac-cap-673939.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-25 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-293-NQ-CP-2025-du-thao-Nghi-quyet-du-kien-co-cau-dai-bieu-Hoi-dong-nhan-dan-cac-cap-673939.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-25 10:16:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-292-NQ-CP-2025-Ke-hoach-xay-dung-va-phat-trien-nganh-Ngoai-giao-tam-nhin-2045-673942.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-25 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-292-NQ-CP-2025-Ke-hoach-xay-dung-va-phat-trien-nganh-Ngoai-giao-tam-nhin-2045-673942.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: Min timestamp: 2025-09-26 06:37:00, published timestamp: 2025-09-25 17:07:00, url: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Chi-thi-29-CT-TTg-2025-thuc-hien-nhiem-vu-giai-phap-trong-tam-thuc-day-xuat-khau-674065.aspx 2025-09-26 00:54:05 [thuvienphapluatdocs_timestamp] INFO: 2025-09-25 is out of date range: from 2025-09-26 to 2025-09-26, skipping article: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Chi-thi-29-CT-TTg-2025-thuc-hien-nhiem-vu-giai-phap-trong-tam-thuc-day-xuat-khau-674065.aspx 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.core.engine] INFO: Closing spider (finished) 2025-09-26 00:54:05 [boto3.s3.transfer] DEBUG: Opting out of CRT Transfer Manager. Preferred client: auto, CRT available: False, Instance Optimized: False. 2025-09-26 00:54:05 [boto3.s3.transfer] DEBUG: Using default client. pid: 171751, thread: 140057299893048 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.utils] DEBUG: Acquiring 0 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.tasks] DEBUG: UploadSubmissionTask(transfer_id=0, {'transfer_future': }) about to wait for the following futures [] 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.tasks] DEBUG: UploadSubmissionTask(transfer_id=0, {'transfer_future': }) done waiting for dependent futures 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.tasks] DEBUG: Executing task UploadSubmissionTask(transfer_id=0, {'transfer_future': }) with kwargs {'client': , 'config': , 'osutil': , 'request_executor': , 'transfer_future': } 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.futures] DEBUG: Submitting task PutObjectTask(transfer_id=0, {'bucket': 'dagster-output-data', 'key': 'thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'extra_args': {}}) to executor for transfer request: 0. 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.utils] DEBUG: Acquiring 0 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.tasks] DEBUG: PutObjectTask(transfer_id=0, {'bucket': 'dagster-output-data', 'key': 'thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'extra_args': {}}) about to wait for the following futures [] 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.utils] DEBUG: Releasing acquire 0/None 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.tasks] DEBUG: PutObjectTask(transfer_id=0, {'bucket': 'dagster-output-data', 'key': 'thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'extra_args': {}}) done waiting for dependent futures 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.tasks] DEBUG: Executing task PutObjectTask(transfer_id=0, {'bucket': 'dagster-output-data', 'key': 'thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'extra_args': {}}) with kwargs {'client': , 'fileobj': , 'bucket': 'dagster-output-data', 'key': 'thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'extra_args': {}} 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-parameter-build.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-parameter-build.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-parameter-build.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-parameter-build.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-parameter-build.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-parameter-build.s3.PutObject: calling handler > 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-parameter-build.s3.PutObject: calling handler > 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-parameter-build.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-endpoint-resolution.s3: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-endpoint-resolution.s3: calling handler > 2025-09-26 00:54:05 [botocore.regions] DEBUG: Calling endpoint provider with parameters: {'Bucket': 'dagster-output-data', 'Region': 'us-east-1', 'UseFIPS': False, 'UseDualStack': False, 'Endpoint': 'https://lake-api.actable.ai/', 'ForcePathStyle': True, 'Accelerate': False, 'UseGlobalEndpoint': True, 'Key': 'thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'DisableMultiRegionAccessPoints': False, 'UseArnRegion': True} 2025-09-26 00:54:05 [botocore.regions] DEBUG: Endpoint provider result: https://lake-api.actable.ai/dagster-output-data 2025-09-26 00:54:05 [botocore.regions] DEBUG: Selecting from endpoint provider's list of auth schemes: "sigv4". User selected auth scheme is: "None" 2025-09-26 00:54:05 [botocore.regions] DEBUG: Selected auth type "v4" as "v4" with signing context params: {'region': 'us-east-1', 'signing_name': 's3', 'disableDoubleEncoding': True} 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-call.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-call.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.handlers] DEBUG: Adding expect 100 continue header to request. 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-call.s3.PutObject: calling handler > 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-call.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-call.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.endpoint] DEBUG: Making request for OperationModel(name=PutObject) with params: {'url_path': '/thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'query_string': {}, 'method': 'PUT', 'headers': {'User-Agent': 'Boto3/1.34.57 md/Botocore#1.34.162 ua/2.0 os/linux#5.15.0-139-generic md/arch#x86_64 lang/python#3.11.13 md/pyimpl#CPython cfg/retry-mode#legacy Botocore/1.34.162', 'Content-MD5': '/ZY6B9nkc8dOU0FMw/lh/g==', 'Expect': '100-continue'}, 'body': , 'auth_path': '/dagster-output-data/thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'url': 'https://lake-api.actable.ai/dagster-output-data/thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'context': {'client_region': 'us-east-1', 'client_config': , 'has_streaming_input': True, 'auth_type': 'v4', 's3_redirect': {'redirected': False, 'bucket': 'dagster-output-data', 'params': {'Bucket': 'dagster-output-data', 'Key': 'thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl', 'Body': }}, 'input_params': {'Bucket': 'dagster-output-data', 'Key': 'thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl'}, 'signing': {'region': 'us-east-1', 'signing_name': 's3', 'disableDoubleEncoding': True}, 'endpoint_properties': {'authSchemes': [{'disableDoubleEncoding': True, 'name': 'sigv4', 'signingName': 's3', 'signingRegion': 'us-east-1'}]}}} 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event request-created.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event request-created.s3.PutObject: calling handler > 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event choose-signer.s3.PutObject: calling handler > 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event choose-signer.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-sign.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event before-sign.s3.PutObject: calling handler > 2025-09-26 00:54:05 [botocore.auth] DEBUG: Calculating signature using v4 auth. 2025-09-26 00:54:05 [botocore.auth] DEBUG: CanonicalRequest: PUT /dagster-output-data/thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl content-md5:/ZY6B9nkc8dOU0FMw/lh/g== host:lake-api.actable.ai x-amz-content-sha256:UNSIGNED-PAYLOAD x-amz-date:20250926T005405Z content-md5;host;x-amz-content-sha256;x-amz-date UNSIGNED-PAYLOAD 2025-09-26 00:54:05 [botocore.auth] DEBUG: StringToSign: AWS4-HMAC-SHA256 20250926T005405Z 20250926/us-east-1/s3/aws4_request b12b2d4473d6e008b2ce46352f191d25d799632f438a07ea382f05d57d682915 2025-09-26 00:54:05 [botocore.auth] DEBUG: Signature: 2f180e37e477308a30499f4016401a1842793aa0159b31779772c986d31e2b0a 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event request-created.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event request-created.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.endpoint] DEBUG: Sending http request: 2025-09-26 00:54:05 [botocore.httpsession] DEBUG: Certificate path: /usr/local/lib/python3.11/site-packages/certifi/cacert.pem 2025-09-26 00:54:05 [urllib3.connectionpool] DEBUG: Starting new HTTPS connection (1): lake-api.actable.ai:443 2025-09-26 00:54:05 [botocore.awsrequest] DEBUG: Waiting for 100 Continue response. 2025-09-26 00:54:05 [botocore.awsrequest] DEBUG: 100 Continue response seen, now sending request body. 2025-09-26 00:54:05 [urllib3.connectionpool] DEBUG: https://lake-api.actable.ai:443 "PUT /dagster-output-data/thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl HTTP/1.1" 200 0 2025-09-26 00:54:05 [botocore.parsers] DEBUG: Response headers: {'Server': 'nginx/1.24.0 (Ubuntu)', 'Date': 'Fri, 26 Sep 2025 00:54:05 GMT', 'Content-Length': '0', 'Connection': 'keep-alive', 'Accept-Ranges': 'bytes', 'ETag': '"fd963a07d9e473c74e53414cc3f961fe"', 'Strict-Transport-Security': 'max-age=31536000; includeSubDomains', 'Vary': 'Origin, Accept-Encoding', 'X-Amz-Bucket-Region': 'us-east-1', 'X-Amz-Id-2': 'dd9025bab4ad464b049177c95eb6ebf374d3b3fd1af9251148b658df7ac2e3e8', 'X-Amz-Request-Id': '1868AEFA9015D8C1', 'X-Content-Type-Options': 'nosniff', 'X-Ratelimit-Limit': '25637', 'X-Ratelimit-Remaining': '25637', 'X-Xss-Protection': '1; mode=block'} 2025-09-26 00:54:05 [botocore.parsers] DEBUG: Response body: b'' 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event needs-retry.s3.PutObject: calling handler 2025-09-26 00:54:05 [botocore.retryhandler] DEBUG: No retry needed. 2025-09-26 00:54:05 [botocore.hooks] DEBUG: Event needs-retry.s3.PutObject: calling handler > 2025-09-26 00:54:05 [s3transfer.utils] DEBUG: Releasing acquire 0/None 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.extensions.feedexport] INFO: Stored jsonlines feed (3 items) in: s3://dagster-output-data/thuvienphapluatdocs_timestamp/thuvienphapluatdocs_timestamp_29f0e50a9a7311f086971e907748958e_scheduled_2025-09-26.jl 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.statscollectors] INFO: Dumping Scrapy stats: {'downloader/response_bytes': 9035357, 'downloader/response_count': 22, 'downloader/response_status_count/200': 22, 'elapsed_time_seconds': 24.821663, 'feedexport/success_count/S3FeedStorage': 1, 'finish_reason': 'finished', 'finish_time': datetime.datetime(2025, 9, 26, 0, 54, 5, 652528, tzinfo=datetime.timezone.utc), 'item_scraped_count': 3, 'log_count/DEBUG': 230, 'log_count/INFO': 62, 'memusage/max': 124461056, 'memusage/startup': 124461056, 'request_depth_max': 1, 'response_received_count': 22, 'robotstxt/request_count': 1, 'robotstxt/response_count': 1, 'robotstxt/response_status_count/200': 1, 'scheduler/dequeued': 21, 'scheduler/dequeued/memory': 21, 'scheduler/enqueued': 21, 'scheduler/enqueued/memory': 21, 'start_time': datetime.datetime(2025, 9, 26, 0, 53, 40, 830865, tzinfo=datetime.timezone.utc)} 2025-09-26 00:54:05 [scrapy.core.engine] INFO: Spider closed (finished)